спр-лъэмыӏ-хуэдэн2
Глагол лъэмыӏэс "хуэдэн"-ым и спряженэр
зэгъэзэхуэжын
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | хуэдэн |
| щымыӀэныгъэ: | хуэмыдэн |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыхуэдэн | ухуэдэн | хуэдэн | дыхуэдэн | фыхуэдэн | хуэдэн(хэ) |
| щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэн | ухуэмыдэн | хуэмыдэн | дыхуэмыдэн | фыхуэмыдэн | хуэмыдэн(хэ) |
| унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | хуэдэ! | фыхуэдэ! |
| щымыӀэныгъэ: | ухуэмыдэ! | фыхуэмыдэ! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыхуредэ | ухуредэ | хуредэ | дыхуредэ | фыхуредэ | хуредэ |
| щымыӀэныгъэ: | сыхуремыдэ | ухуремыдэ | хуремыдэ | дыхуремыдэ | фыхуремыдэ | хуремыдэ |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуодэ(р) | ухуодэ(р) | хуодэ(р) | дыхуодэ(р) | фыхуодэ(р) | хуодэ(хэ)(р) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэркъым | ухуэдэркъым | хуэдэркъым | дыхуэдэркъым | фыхуэдэркъым | хуэдэ(хэ)ркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэ(р)т | ухуэдэ(р)т | хуэдэ(р)т | дыхуэдэ(р)т | фыхуэдэ(р)т | хуэдэ(хэ)(р)т |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэ(р)тэкъым | ухуэдэ(р)тэкъым | хуэдэ(р)тэкъым | дыхуэдэ(р)тэкъым | фыхуэдэ(р)тэкъым | хуэдэ(хэ)(р)тэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхуэдащ | ухуэдащ | хуэдащ | дыхуэдащ | фыхуэдащ | хуэда(хэ)щ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдакъым | ухуэдакъым | хуэдакъым | дыхуэдакъым | фыхуэдакъым | хуэда(хэ)къым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыхуэдат | ухуэдат | хуэдат | дыхуэдат | фыхуэдат | хуэда(хэ)т |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдатэкъым | ухуэдатэкъым | хуэдатэкъым | дыхуэдатэкъым | фыхуэдатэкъым | хуэда(хэ)тэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъащ | ухуэдэгъащ | хуэдэгъащ | дыхуэдэгъащ | фыхуэдэгъащ | хуэдэгъа(хэ)щ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъакъым | ухуэдэгъакъым | хуэдэгъакъым | дыхуэдэгъакъым | фыхуэдэгъакъым | хуэдэгъа(хэ)къым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъат | ухуэдэгъат | хуэдэгъат | дыхуэдэгъат | фыхуэдэгъат | хуэдэгъа(хэ)т |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъатэкъым | ухуэдэгъатэкъым | хуэдэгъатэкъым | дыхуэдэгъатэкъым | фыхуэдэгъатэкъым | хуэдэгъа(хэ)тэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэщ | ухуэдэщ | хуэдэщ | дыхуэдэщ | фыхуэдэщ | хуэдэ(хэ)щ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэкъым | ухуэдэкъым | хуэдэкъым | дыхуэдэкъым | фыхуэдэкъым | хуэдэ(хэ)къым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэт | ухуэдэт | хуэдэт | дыхуэдэт | фыхуэдэт | хуэдэ(хэ)т |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэтэкъым | ухуэдэтэкъым | хуэдэтэкъым | дыхуэдэтэкъым | фыхуэдэтэкъым | хуэдэ(хэ)тэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнщ | ухуэдэнщ | хуэдэнщ | дыхуэдэнщ | фыхуэдэнщ | хуэдэн(хэ)щ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэнкъым | ухуэдэнкъым | хуэдэнкъым | дыхуэдэнкъым | фыхуэдэнкъым | хуэдэн(хэ)къым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнущ | ухуэдэнущ | хуэдэнущ | дыхуэдэнущ | фыхуэдэнущ | хуэдэну(хэ)щ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэнукъым | ухуэдэнукъым | хуэдэнукъым | дыхуэдэнукъым | фыхуэдэнукъым | хуэдэну(хэ)къым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэрэ | ухуэдэрэ | хуэдэрэ | дыхуэдэрэ | фыхуэдэрэ | хуэдэ(хэ)рэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэркъэ | ухуэдэркъэ | хуэдэркъэ | дыхуэдэркъэ | фыхуэдэркъэ | хуэдэ(хэ)ркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэ(р)т | ухуэдэ(р)т | хуэдэ(р)т | дыхуэдэ(р)т | фыхуэдэ(р)т | хуэдэ(хэ)(р)т |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэ(р)тэкъэ | ухуэдэ(р)тэкъэ | хуэдэ(р)тэкъэ | дыхуэдэ(р)тэкъэ | фыхуэдэ(р)тэкъэ | хуэдэ(хэ)(р)тэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхуэда | ухуэда | хуэда | дыхуэда | фыхуэда | хуэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдакъэ | ухуэдакъэ | хуэдакъэ | дыхуэдакъэ | фыхуэдакъэ | хуэда(хэ)къэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыхуэдат | ухуэдат | хуэдат | дыхуэдат | фыхуэдат | хуэда(хэ)т |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдатэкъэ | ухуэдатэкъэ | хуэдатэкъэ | дыхуэдатэкъэ | фыхуэдатэкъэ | хуэда(хэ)тэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъа | ухуэдэгъа | хуэдэгъа | дыхуэдэгъа | фыхуэдэгъа | хуэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъакъэ | ухуэдэгъакъэ | хуэдэгъакъэ | дыхуэдэгъакъэ | фыхуэдэгъакъэ | хуэдэгъа(хэ)къэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъат | ухуэдэгъат | хуэдэгъат | дыхуэдэгъат | фыхуэдэгъат | хуэдэгъа(хэ)т |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъатэкъэ | ухуэдэгъатэкъэ | хуэдэгъатэкъэ | дыхуэдэгъатэкъэ | фыхуэдэгъатэкъэ | хуэдэгъа(хэ)тэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэ | ухуэдэ | хуэдэ | дыхуэдэ | фыхуэдэ | хуэдэ(хэ) |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэкъэ | ухуэдэкъэ | хуэдэкъэ | дыхуэдэкъэ | фыхуэдэкъэ | хуэдэ(хэ)къэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэт | ухуэдэт | хуэдэт | дыхуэдэт | фыхуэдэт | хуэдэ(хэ)т |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэтэкъэ | ухуэдэтэкъэ | хуэдэтэкъэ | дыхуэдэтэкъэ | фыхуэдэтэкъэ | хуэдэ(хэ)тэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэн | ухуэдэн | хуэдэн | дыхуэдэн | фыхуэдэн | хуэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэнкъэ | ухуэдэнкъэ | хуэдэнкъэ | дыхуэдэнкъэ | фыхуэдэнкъэ | хуэдэн(хэ)къэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэну | ухуэдэну | хуэдэну | дыхуэдэну | фыхуэдэну | хуэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэнукъэ | ухуэдэнукъэ | хуэдэнукъэ | дыхуэдэнукъэ | фыхуэдэнукъэ | хуэдэну(хэ)къэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэмэ | ухуэдэмэ | хуэдэмэ | дыхуэдэмэ | фыхуэдэмэ | хуэдэ(хэ)мэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэмэ | ухуэмыдэмэ | хуэмыдэмэ | дыхуэмыдэмэ | фыхуэмыдэмэ | хуэмыдэ(хэ)мэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхуэдамэ | ухуэдамэ | хуэдамэ | дыхуэдамэ | фыхуэдамэ | хуэда(хэ)мэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдамэ | ухуэмыдамэ | хуэмыдамэ | дыхуэмыдамэ | фыхуэмыдамэ | мыда(хэ)мэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъамэ | ухуэдэгъамэ | хуэдэгъамэ | дыхуэдэгъамэ | фыхуэдэгъамэ | хуэдэгъа(хэ)мэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэгъамэ | ухуэмыдэгъамэ | хуэмыдэгъамэ | дыхуэмыдэгъамэ | фыхуэмыдэгъамэ | хуэмыдэгъа(хэ)мэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнмэ | ухуэдэнмэ | хуэдэнмэ | дыхуэдэнмэ | фыхуэдэнмэ | хуэдэн(хэ)мэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэнмэ | ухуэмыдэнмэ | хуэмыдэнмэ | дыхуэмыдэнмэ | фыхуэмыдэнмэ | хуэмыдэн(хэ)мэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнумэ | ухуэдэнумэ | хуэдэнумэ | дыхуэдэнумэ | фыхуэдэнумэ | хуэдэну(хэ)мэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэнумэ | ухуэмыдэнумэ | хуэмыдэнумэ | дыхуэмыдэнумэ | фыхуэмыдэнумэ | хуэмыдэну(хэ)мэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэтэмэ | ухуэдэтэмэ | хуэдэтэмэ | дыхуэдэтэмэ | фыхуэдэтэмэ | хуэдэ(хэ)тэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэтэмэ | ухуэмыдэтэмэ | хуэмыдэтэмэ | дыхуэмыдэтэмэ | фыхуэмыдэтэмэ | хуэмыдэ(хэ)тэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхуэдатэмэ | ухуэдатэмэ | хуэдатэмэ | дыхуэдатэмэ | фыхуэдатэмэ | хуэда(хэ)тэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдатэмэ | ухуэмыдатэмэ | хуэмыдатэмэ | дыхуэмыдатэмэ | фыхуэмыдатэмэ | хуэмыда(хэ)тэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъатэмэ | ухуэдэгъатэмэ | хуэдэгъатэмэ | дыхуэдэгъатэмэ | фыхуэдэгъатэмэ | хуэдэгъа(хэ)тэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэгъатэмэ | ухуэмыдэгъатэмэ | хуэмыдэгъатэмэ | дыхуэмыдэгъатэмэ | фыхуэмыдэгъатэмэ | хуэмыдэгъа(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнтэмэ | ухуэдэнтэмэ | хуэдэнтэмэ | дыхуэдэнтэмэ | фыхуэдэнтэмэ | хуэдэн(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэнтэмэ | ухуэмыдэнтэмэ | хуэмыдэнтэмэ | дыхуэмыдэнтэмэ | фыхуэмыдэнтэмэ | хуэмыдэн(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнутэмэ | ухуэдэнутэмэ | хуэдэнутэмэ | дыхуэдэнутэмэ | фыхуэдэнутэмэ | хуэдэну(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэнутэмэ | ухуэмыдэнутэмэ | хуэмыдэнутэмэ | дыхуэмыдэнутэмэ | фыхуэмыдэнутэмэ | хуэмыдэну(хэ)тэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнт | ухуэдэнт | хуэдэнт | дыхуэдэнт | фыхуэдэнт | хуэдэн(хэ)т |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэнтэкъым | ухуэдэнтэкъым | хуэдэнтэкъым | дыхуэдэнтэкъым | фыхуэдэнтэкъым | хуэдэн(хэ)тэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнут | ухуэдэнут | хуэдэнут | дыхуэдэнут | фыхуэдэнут | хуэдэну(хэ)т |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэдэнутэкъым | ухуэдэнутэкъым | хуэдэнутэкъым | дыхуэдэнутэкъым | фыхуэдэнутэкъым | хуэдэну(хэ)тэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэми | ухуэдэми | хуэдэми | дыхуэдэми | фыхуэдэми | хуэдэ(хэ)ми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэми | ухуэмыдэми | хуэмыдэми | дыхуэмыдэми | фыхуэмыдэми | хуэмыдэ(хэ)ми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхуэдами | ухуэдами | хуэдами | дыхуэдами | фыхуэдами | хуэда(хэ)ми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдами | ухуэмыдами | хуэмыдами | дыхуэмыдами | фыхуэмыдами | хуэмыда(хэ)ми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъами | ухуэдэгъами | хуэдэгъами | дыхуэдэгъами | фыхуэдэгъами | хуэдэгъа(хэ)ми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэгъами | ухуэмыдэгъами | хуэмыдэгъами | дыхуэмыдэгъами | фыхуэмыдэгъами | хуэмыдэгъа(хэ)ми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнми | ухуэдэнми | хуэдэнми | дыхуэдэнми | фыхуэдэнми | хуэдэн(хэ)ми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэнми | ухуэмыдэнми | хуэмыдэнми | дыхуэмыдэнми | фыхуэмыдэнми | хуэмыдэн(хэ)ми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнуми | ухуэдэнуми | хуэдэнуми | дыхуэдэнуми | фыхуэдэнуми | хуэдэну(хэ)ми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэнуми | ухуэмыдэнуми | хуэмыдэнуми | дыхуэмыдэнуми | фыхуэмыдэнуми | хуэмыдэну(хэ)ми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэтэми | ухуэдэтэми | хуэдэтэми | дыхуэдэтэми | фыхуэдэтэми | хуэдэ(хэ)тэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэтэми | ухуэмыдэтэми | хуэмыдэтэми | дыхуэмыдэтэми | фыхуэмыдэтэми | хуэмыдэ(хэ)тэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхуэдатэми | ухуэдатэми | хуэдатэми | дыхуэдатэми | фыхуэдатэми | хуэда(хэ)тэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдатэми | ухуэмыдатэми | хуэмыдатэми | дыхуэмыдатэми | фыхуэмыдатэми | хуэмыда(хэ)тэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыхуэдэгъатэми | ухуэдэгъатэми | хуэдэгъатэми | дыхуэдэгъатэми | фыхуэдэгъатэми | хуэдэгъа(хэ)тэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэгъатэми | ухуэмыдэгъатэми | хуэмыдэгъатэми | дыхуэмыдэгъатэми | фыхуэмыдэгъатэми | хуэмыдэгъа(хэ)тэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнтэми | ухуэдэнтэми | хуэдэнтэми | дыхуэдэнтэми | фыхуэдэнтэми | хуэдэн(хэ)тэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэнтэми | ухуэмыдэнтэми | хуэмыдэнтэми | дыхуэмыдэнтэми | фыхуэмыдэнтэми | хуэмыдэн(хэ)тэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхуэдэнутэми | ухуэдэнутэми | хуэдэнутэми | дыхуэдэнутэми | фыхуэдэнутэми | хуэдэну(хэ)тэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдэнутэми | ухуэмыдэнутэми | хуэмыдэнутэми | дыхуэмыдэнутэми | фыхуэмыдэнутэми | хуэмыдэну(хэ)тэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыхуэдаи | ухуэдаи | хуэдаи | дыхуэдаи | фыхуэдаи | хуэдаи |
| щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдаи | ухуэмыдаи | хуэмыдаи | дыхуэмыдаи | фыхуэмыдаи | хуэмыдаи |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыхуэдащэрэт | ухуэдащэрэт | хуэдащэрэт | дыхуэдащэрэт | фыхуэдащэрэт | хуэдащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | сыхуэмыдащэрэт | ухуэмыдащэрэт | хуэмыдащэрэт | дыхуэмыдащэрэт | фыхуэмыдащэрэт | хуэмыдащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнщ | ухуэдагъэнщ | хуэдагъэнщ | дыхуэдагъэнщ | фыхуэдагъэнщ | хуэдагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнкъым | ухуэдагъэнкъым | хуэдагъэнкъым | дыхуэдагъэнкъым | фыхуэдагъэнкъым | хуэдагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнт | ухуэдагъэнт | хуэдагъэнт | дыхуэдагъэнт | фыхуэдагъэнт | хуэдагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнтэкъым | ухуэдагъэнтэкъым | хуэдагъэнтэкъым | дыхуэдагъэнтэкъым | фыхуэдагъэнтэкъым | хуэдагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэн | ухуэдагъэн | хуэдагъэн | дыхуэдагъэн | фыхуэдагъэн | хуэдагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнкъэ | ухуэдагъэнкъэ | хуэдагъэнкъэ | дыхуэдагъэнкъэ | фыхуэдагъэнкъэ | хуэдагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнт | ухуэдагъэнт | хуэдагъэнт | дыхуэдагъэнт | фыхуэдагъэнт | хуэдагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнтэкъэ | ухуэдагъэнтэкъэ | хуэдагъэнтэкъэ | дыхуэдагъэнтэкъэ | фыхуэдагъэнтэкъэ | хуэдагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнущ | ухуэдагъэнущ | хуэдагъэнущ | дыхуэдагъэнущ | фыхуэдагъэнущ | хуэдагъэнущ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнукъым | ухуэдагъэнукъым | хуэдагъэнукъым | дыхуэдагъэнукъым | фыхуэдагъэнукъым | хуэдагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнут | ухуэдагъэнут | хуэдагъэнут | дыхуэдагъэнут | фыхуэдагъэнут | хуэдагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнутэкъым | ухуэдагъэнутэкъым | хуэдагъэнутэкъым | дыхуэдагъэнутэкъым | фыхуэдагъэнутэкъым | хуэдагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэну | ухуэдагъэну | хуэдагъэну | дыхуэдагъэну | фыхуэдагъэну | хуэдагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнукъэ | ухуэдагъэнукъэ | хуэдагъэнукъэ | дыхуэдагъэнукъэ | фыхуэдагъэнукъэ | хуэдагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнут | ухуэдагъэнут | хуэдагъэнут | дыхуэдагъэнут | фыхуэдагъэнут | хуэдагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыхуэдагъэнутэкъэ | ухуэдагъэнутэкъэ | хуэдагъэнутэкъэ | дыхуэдагъэнутэкъэ | фыхуэдагъэнутэкъэ | хуэдагъэнутэкъэ |
| Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыхуэдэ | ухуэдэ | хуэдэ | дыхуэдэ | фыхуэдэ | хуэдэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыхуэмыдэ | ухуэмыдэ | хуэмыдэ | дыхуэмыдэ | фыхуэмыдэ | хуэмыдэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыхуэда | ухуэда | хуэда | дыхуэда | фыхуэда | хуэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыхуэмыда | ухуэмыда | хуэмыда | дыхуэмыда | фыхуэмыда | хуэмыда(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыхуэдэгъа | ухуэдэгъа | хуэдэгъа | дыхуэдэгъа | фыхуэдэгъа | хуэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыхуэмыдэгъа | ухуэмыдэгъа | хуэмыдэгъа | дыхуэмыдэгъа | фыхуэмыдэгъа | хуэмыдэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыхуэдэн | ухуэдэн | хуэдэн | дыхуэдэн | фыхуэдэн | хуэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыхуэмыдэн | ухуэмыдэн | хуэмыдэн | дыхуэмыдэн | фыхуэмыдэн | хуэмыдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыхуэдэну | ухуэдэну | хуэдэну | дыхуэдэну | фыхуэдэну | хуэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыхуэмыдэну | ухуэмыдэну | хуэмыдэну | дыхуэмыдэну | фыхуэмыдэну | хуэмыдэну(хэ) |
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыхуэдэ | узэрыхуэдэ | зэрыхуэдэ | дызэрыхуэдэ | фызэрыхуэдэ | зэрыхуэдэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыхуэмыдэ | узэрыхуэмыдэ | зэрыхуэмыдэ | дызэрыхуэмыдэ | фызэрыхуэмыдэ | мызэрыхуэдэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыхуэда | узэрыхуэда | зэрыхуэда | дызэрыхуэда | фызэрыхуэда | зэрыхуэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыхуэмыда | узэрыхуэмыда | зэрыхуэмыда | дызэрыхуэмыда | фызэрыхуэмыда | зэрыхуэмыда(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыхуэдэгъа | узэрыхуэдэгъа | зэрыхуэдэгъа | дызэрыхуэдэгъа | фызэрыхуэдэгъа | зэрыхуэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыхуэмыдэгъа | узэрыхуэмыдэгъа | зэрыхуэмыдэгъа | дызэрыхуэмыдэгъа | фызэрыхуэмыдэгъа | зэрыхуэмыдэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыхуэдэн | узэрыхуэдэн | зэрыхуэдэн | дызэрыхуэдэн | фызэрыхуэдэн | зэрыхуэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыхуэмыдэн | узэрыхуэмыдэн | зэрыхуэмыдэн | дызэрыхуэмыдэн | фызэрыхуэмыдэн | зэрыхуэмыдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыхуэдэну | узэрыхуэдэну | зэрыхуэдэну | дызэрыхуэдэну | фызэрыхуэдэну | зэрыхуэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыхуэмыдэну | узэрыхуэмыдэну | зэрыхуэмыдэну | дызэрыхуэмыдэну | фызэрыхуэмыдэну | зэрыхуэмыдэну(хэ) |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщыхуэдэ | ущыхуэдэ | щыхуэдэ | дыщыхуэдэ | фыщыхуэдэ | щыхуэдэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыхуэмыдэ | ущыхуэмыдэ | щыхуэмыдэ | дыщыхуэмыдэ | фыщыхуэмыдэ | щыхуэмыдэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыхуэда | ущыхуэда | щыхуэда | дыщыхуэда | фыщыхуэда | щыхуэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыхуэмыда | ущыхуэмыда | щыхуэмыда | дыщыхуэмыда | фыщыхуэмыда | щыхуэмыда(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыхуэдэгъа | ущыхуэдэгъа | щыхуэдэгъа | дыщыхуэдэгъа | фыщыхуэдэгъа | щыхуэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыхуэмыдэгъа | ущыхуэмыдэгъа | щыхуэмыдэгъа | дыщыхуэмыдэгъа | фыщыхуэмыдэгъа | щыхуэмыдэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыхуэдэн | ущыхуэдэн | щыхуэдэн | дыщыхуэдэн | фыщыхуэдэн | щыхуэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыхуэмыдэн | ущыхуэмыдэн | щыхуэмыдэн | дыщыхуэмыдэн | фыщыхуэмыдэн | щыхуэмыдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыхуэдэну | ущыхуэдэну | щыхуэдэну | дыщыхуэдэну | фыщыхуэдэну | щыхуэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыхуэмыдэну | ущыхуэмыдэну | щыхуэмыдэну | дыщыхуэмыдэну | фыщыхуэмыдэну | щыхуэмыдэну(хэ) |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыздэхуэдэ | уздэхуэдэ | здэхуэдэ | дыздэхуэдэ | фыздэхуэдэ | здэхуэдэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэхуэмыдэ | уздэхуэмыдэ | здэхуэмыдэ | дыздэхуэмыдэ | фыздэхуэмыдэ | здэхуэмыдэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздэхуэда | уздэхуэда | здэхуэда | дыздэхуэда | фыздэхуэда | здэхуэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэхуэмыда | уздэхуэмыда | здэхуэмыда | дыздэхуэмыда | фыздэхуэмыда | здэхуэмыда(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздэхуэдэгъа | уздэхуэдэгъа | здэхуэдэгъа | дыздэхуэдэгъа | фыздэхуэдэгъа | здэхуэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэхуэмыдэгъа | уздэхуэмыдэгъа | здэхуэмыдэгъа | дыздэхуэмыдэгъа | фыздэхуэмыдэгъа | здэхуэмыдэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздэхуэдэн | уздэхуэдэн | здэхуэдэн | дыздэхуэдэн | фыздэхуэдэн | здэхуэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэхуэмыдэн | уздэхуэмыдэн | здэхуэмыдэн | дыздэхуэмыдэн | фыздэхуэмыдэн | здэхуэмыдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздэхуэдэну | уздэхуэдэну | здэхуэдэну | дыздэхуэдэну | фыздэхуэдэну | здэхуэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэхуэмыдэну | уздэхуэмыдэну | здэхуэмыдэну | дыздэхуэмыдэну | фыздэхуэмыдэну | здэхуэмыдэну(хэ) |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыхуэдэ | ущӀыхуэдэ | щӀыхуэдэ | дыщӀыхуэдэ | фыщӀыхуэдэ | щӀыхуэдэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыхуэмыдэ | ущӀыхуэмыдэ | щӀыхуэмыдэ | дыщӀыхуэмыдэ | фыщӀыхуэмыдэ | щӀыхуэмыдэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыхуэда | ущӀыхуэда | щӀыхуэда | дыщӀыхуэда | фыщӀыхуэда | щӀыхуэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыхуэмыда | ущӀыхуэмыда | щӀыхуэмыда | дыщӀыхуэмыда | фыщӀыхуэмыда | щӀыхуэмыда(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыхуэдэгъа | ущӀыхуэдэгъа | щӀыхуэдэгъа | дыщӀыхуэдэгъа | фыщӀыхуэдэгъа | щӀыхуэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыхуэмыдэгъа | ущӀыхуэмыдэгъа | щӀыхуэмыдэгъа | дыщӀыхуэмыдэгъа | фыщӀыхуэмыдэгъа | щӀыхуэмыдэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыхуэдэн | ущӀыхуэдэн | щӀыхуэдэн | дыщӀыхуэдэн | фыщӀыхуэдэн | щӀыхуэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыхуэмыдэн | ущӀыхуэмыдэн | щӀыхуэмыдэн | дыщӀыхуэмыдэн | фыщӀыхуэмыдэн | щӀыхуэмыдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыхуэдэну | ущӀыхуэдэну | щӀыхуэдэну | дыщӀыхуэдэну | фыщӀыхуэдэну | щӀыхуэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыхуэмыдэну | ущӀыхуэмыдэну | щӀыхуэмыдэну | дыщӀыхуэмыдэну | фыщӀыхуэмыдэну | щӀыхуэмыдэну(хэ) |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыхуэдэу | ухуэдэу | хуэдэу | дыхуэдэу | фыхуэдэу | хуэдэ(хэ)у |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыхуэмыдэу | ухуэмыдэу | хуэмыдэу | дыхуэмыдэу | фыхуэмыдэу | хуэмыдэ(хэ)у |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыхуэдауэ | ухуэдауэ | хуэдауэ | дыхуэдауэ | фыхуэдауэ | хуэдауэ / хуэда(хэ)у |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыхуэмыдауэ | ухуэмыдауэ | хуэмыдауэ | дыхуэмыдауэ | фыхуэмыдауэ | хуэмыдауэ(хэ) / хуэмыда(хэ)у |
| жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыхуэдэурэ | ухуэдэурэ | хуэдэурэ | дыхуэдэурэ | фыхуэдэурэ | хуэдэ(хэ)урэ |
| жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыхуэмыдэурэ | ухуэмыдэурэ | хуэмыдэурэ | дыхуэмыдэурэ | фыхуэмыдэурэ | хуэмыдэ(хэ)урэ |
|
Префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Префиксым и дополненэ |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | сыпхуодэ | сыхуодэ | -- | сыфхуодэ | сахуодэ |
| уэ | усхуодэ | -- | ухуодэ | утхуодэ | -- | уахуодэ |
| ар | схуодэ | пхуодэ | хуодэ | тхуодэ | фхуодэ | яхуодэ |
| дэ | -- | дыпхуодэ | дыхуодэ | -- | дыфхуодэ | дахуодэ |
| фэ | фысхуодэ | -- | фыхуодэ | фытхуодэ | -- | фахуодэ |
| ахэр | схуодэ(хэ) | пхуодэ(хэ) | хуодэ(хэ) | тхуодэ(хэ) | фхуодэ(хэ) | яхуодэ(хэ) |
| -э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]э | [д]эр | -- | [д]эхэр |
| Эргативнэ: | [д]э | [д]эм | -- | [д]эхэм |
| Послеложнэ: | [д]экӀэ | [д]эмкӀэ | [д]эхэкӀэ | [д]эхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [д]эуэ | [д]эрауэ | [д]эхэу | [д]эхэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]а | [д]ар | -- | [д]ахэр |
| Эргативнэ: | [д]а | [д]ам | -- | [д]ахэм |
| Послеложнэ: | [д]акӀэ | [д]амкӀэ | [д]ахэкӀэ | [д]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [д]ауэ | [д]арауэ | [д]ахэу | [д]ахэрауэ |
| -эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]эн | [д]эныр | -- | [д]энхэр |
| Эргативнэ: | [д]эн | [д]эным | -- | [д]энхэм |
| Послеложнэ: | [д]энкӀэ | [д]энымкӀэ | [д]энхэкӀэ | [д]энхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [д]эну | [д]энырауэ | [д]энхэу | [д]энхэрауэ |
| -эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]эну | [д]энур | -- | [д]энухэр |
| Эргативнэ: | [д]эну | [д]энум | -- | [д]энухэм |
| Послеложнэ: | [д]энукӀэ | [д]энумкӀэ | [д]энухэкӀэ | [д]энухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [д]энууэ | [д]энурауэ | [д]энухэу | [д]энухэрауэ |