шэрэшэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ʂɐrɐ'ʂɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [шэрэш] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "шэрэшэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | шэрэшэн |
щымыӀэныгъэ: | мышэрэшэн |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сышэрэшэн | ушэрэшэн | шэрэшэн | дышэрэшэн | фышэрэшэн | шэрэшэн(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэн | умышэрэшэн | мышэрэшэн | дымышэрэшэн | фымышэрэшэн | мышэрэшэн(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | шэрашэ! | фышэрашэ! |
щымыӀэныгъэ: | умышэрашэ! | фымышэрашэ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | срешэрашэ | урешэрашэ | ирешэрашэ | дрешэрашэ | фрешэрашэ | ирешэрашэ |
щымыӀэныгъэ: | сремышэрашэ | уремышэрашэ | иремышэрашэ | дремышэрашэ | фремышэрашэ | иремышэрашэ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сошэрашэ(р) | уошэрашэ(р) | мэшэрашэ(р) | дошэрашэ(р) | фошэрашэ(р) | мэшэрашэ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сышэрашэркъым | ушэрашэркъым | шэрашэркъым | дышэрашэркъым | фышэрашэркъым | шэрашэ(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сышэрашэ(р)т | ушэрашэ(р)т | шэрашэ(р)т | дышэрашэ(р)т | фышэрашэ(р)т | шэрашэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сышэрашэ(р)тэкъым | ушэрашэ(р)тэкъым | шэрашэ(р)тэкъым | дышэрашэ(р)тэкъым | фышэрашэ(р)тэкъым | шэрашэ(хэ)(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышэрэшащ | ушэрэшащ | шэрэшащ | дышэрэшащ | фышэрэшащ | шэрэша(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшакъым | ушэрэшакъым | шэрэшакъым | дышэрэшакъым | фышэрэшакъым | шэрэша(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сышэрэшат | ушэрэшат | шэрэшат | дышэрэшат | фышэрэшат | шэрэша(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшатэкъым | ушэрэшатэкъым | шэрэшатэкъым | дышэрэшатэкъым | фышэрэшатэкъым | шэрэша(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъащ | ушэрэшэгъащ | шэрэшэгъащ | дышэрэшэгъащ | фышэрэшэгъащ | шэрэшэгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъакъым | ушэрэшэгъакъым | шэрэшэгъакъым | дышэрэшэгъакъым | фышэрэшэгъакъым | шэрэшэгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъат | ушэрэшэгъат | шэрэшэгъат | дышэрэшэгъат | фышэрэшэгъат | шэрэшэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъатэкъым | ушэрэшэгъатэкъым | шэрэшэгъатэкъым | дышэрэшэгъатэкъым | фышэрэшэгъатэкъым | шэрэшэгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сышэрашэщ | ушэрашэщ | шэрашэщ | дышэрашэщ | фышэрашэщ | шэрашэ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сышэрашэкъым | ушэрашэкъым | шэрашэкъым | дышэрашэкъым | фышэрашэкъым | шэрашэ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сышэрашэт | ушэрашэт | шэрашэт | дышэрашэт | фышэрашэт | шэрашэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сышэрашэтэкъым | ушэрашэтэкъым | шэрашэтэкъым | дышэрашэтэкъым | фышэрашэтэкъым | шэрашэ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнщ | ушэрэшэнщ | шэрэшэнщ | дышэрэшэнщ | фышэрэшэнщ | шэрэшэн(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшэнкъым | ушэрэшэнкъым | шэрэшэнкъым | дышэрэшэнкъым | фышэрэшэнкъым | шэрэшэн(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнущ | ушэрэшэнущ | шэрэшэнущ | дышэрэшэнущ | фышэрэшэнущ | шэрэшэну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшэнукъым | ушэрэшэнукъым | шэрэшэнукъым | дышэрэшэнукъым | фышэрэшэнукъым | шэрэшэну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрашэрэ | ушэрашэрэ | шэрашэрэ | дышэрашэрэ | фышэрашэрэ | шэрашэ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сышэрашэркъэ | ушэрашэркъэ | шэрашэркъэ | дышэрашэркъэ | фышэрашэркъэ | шэрашэ(хэ)ркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сышэрашэ(р)т | ушэрашэ(р)т | шэрашэ(р)т | дышэрашэ(р)т | фышэрашэ(р)т | шэрашэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сышэрашэ(р)тэкъэ | ушэрашэ(р)тэкъэ | шэрашэ(р)тэкъэ | дышэрашэ(р)тэкъэ | фышэрашэ(р)тэкъэ | шэрашэ(хэ)(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышэрэша | ушэрэша | шэрэша | дышэрэша | фышэрэша | шэрэша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшакъэ | ушэрэшакъэ | шэрэшакъэ | дышэрэшакъэ | фышэрэшакъэ | шэрэша(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сышэрэшат | ушэрэшат | шэрэшат | дышэрэшат | фышэрэшат | шэрэша(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшатэкъэ | ушэрэшатэкъэ | шэрэшатэкъэ | дышэрэшатэкъэ | фышэрэшатэкъэ | шэрэша(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъа | ушэрэшэгъа | шэрэшэгъа | дышэрэшэгъа | фышэрэшэгъа | шэрэшэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъакъэ | ушэрэшэгъакъэ | шэрэшэгъакъэ | дышэрэшэгъакъэ | фышэрэшэгъакъэ | шэрэшэгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъат | ушэрэшэгъат | шэрэшэгъат | дышэрэшэгъат | фышэрэшэгъат | шэрэшэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъатэкъэ | ушэрэшэгъатэкъэ | шэрэшэгъатэкъэ | дышэрэшэгъатэкъэ | фышэрэшэгъатэкъэ | шэрэшэгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сышэрашэ | ушэрашэ | шэрашэ | дышэрашэ | фышэрашэ | шэрашэ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сышэрашэкъэ | ушэрашэкъэ | шэрашэкъэ | дышэрашэкъэ | фышэрашэкъэ | шэрашэ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сышэрашэт | ушэрашэт | шэрашэт | дышэрашэт | фышэрашэт | шэрашэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сышэрашэтэкъэ | ушэрашэтэкъэ | шэрашэтэкъэ | дышэрашэтэкъэ | фышэрашэтэкъэ | шэрашэ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэн | ушэрэшэн | шэрэшэн | дышэрэшэн | фышэрэшэн | шэрэшэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшэнкъэ | ушэрэшэнкъэ | шэрэшэнкъэ | дышэрэшэнкъэ | фышэрэшэнкъэ | шэрэшэн(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэну | ушэрэшэну | шэрэшэну | дышэрэшэну | фышэрэшэну | шэрэшэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшэнукъэ | ушэрэшэнукъэ | шэрэшэнукъэ | дышэрэшэнукъэ | фышэрэшэнукъэ | шэрэшэну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрашэмэ | ушэрашэмэ | шэрашэмэ | дышэрашэмэ | фышэрашэмэ | шэрашэ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрашэмэ | умышэрашэмэ | мышэрашэмэ | дымышэрашэмэ | фымышэрашэмэ | мышэрашэ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышэрэшамэ | ушэрэшамэ | шэрэшамэ | дышэрэшамэ | фышэрэшамэ | шэрэша(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшамэ | умышэрэшамэ | мышэрэшамэ | дымышэрэшамэ | фымышэрэшамэ | мышэрэша(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъамэ | ушэрэшэгъамэ | шэрэшэгъамэ | дышэрэшэгъамэ | фышэрэшэгъамэ | шэрэшэгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэгъамэ | умышэрэшэгъамэ | мышэрэшэгъамэ | дымышэрэшэгъамэ | фымышэрэшэгъамэ | мышэрэшэгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнмэ | ушэрэшэнмэ | шэрэшэнмэ | дышэрэшэнмэ | фышэрэшэнмэ | шэрэшэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэнмэ | умышэрэшэнмэ | мышэрэшэнмэ | дымышэрэшэнмэ | фымышэрэшэнмэ | мышэрэшэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнумэ | ушэрэшэнумэ | шэрэшэнумэ | дышэрэшэнумэ | фышэрэшэнумэ | шэрэшэну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэнумэ | умышэрэшэнумэ | мышэрэшэнумэ | дымышэрэшэнумэ | фымышэрэшэнумэ | мышэрэшэну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрашэтэмэ | ушэрашэтэмэ | шэрашэтэмэ | дышэрашэтэмэ | фышэрашэтэмэ | шэрашэ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрашэтэмэ | умышэрашэтэмэ | мышэрашэтэмэ | дымышэрашэтэмэ | фымышэрашэтэмэ | мышэрашэ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышэрэшатэмэ | ушэрэшатэмэ | шэрэшатэмэ | дышэрэшатэмэ | фышэрэшатэмэ | шэрэша(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшатэмэ | умышэрэшатэмэ | мышэрэшатэмэ | дымышэрэшатэмэ | фымышэрэшатэмэ | мышэрэша(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъатэмэ | ушэрэшэгъатэмэ | шэрэшэгъатэмэ | дышэрэшэгъатэмэ | фышэрэшэгъатэмэ | шэрэшэгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэгъатэмэ | умышэрэшэгъатэмэ | мышэрэшэгъатэмэ | дымышэрэшэгъатэмэ | фымышэрэшэгъатэмэ | мышэрэшэгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнтэмэ | ушэрэшэнтэмэ | шэрэшэнтэмэ | дышэрэшэнтэмэ | фышэрэшэнтэмэ | шэрэшэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэнтэмэ | умышэрэшэнтэмэ | мышэрэшэнтэмэ | дымышэрэшэнтэмэ | фымышэрэшэнтэмэ | мышэрэшэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнутэмэ | ушэрэшэнутэмэ | шэрэшэнутэмэ | дышэрэшэнутэмэ | фышэрэшэнутэмэ | шэрэшэну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэнутэмэ | умышэрэшэнутэмэ | мышэрэшэнутэмэ | дымышэрэшэнутэмэ | фымышэрэшэнутэмэ | мышэрэшэну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнт | ушэрэшэнт | шэрэшэнт | дышэрэшэнт | фышэрэшэнт | шэрэшэн(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшэнтэкъым | ушэрэшэнтэкъым | шэрэшэнтэкъым | дышэрэшэнтэкъым | фышэрэшэнтэкъым | шэрэшэн(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнут | ушэрэшэнут | шэрэшэнут | дышэрэшэнут | фышэрэшэнут | шэрэшэну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышэрэшэнутэкъым | ушэрэшэнутэкъым | шэрэшэнутэкъым | дышэрэшэнутэкъым | фышэрэшэнутэкъым | шэрэшэну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрашэми | ушэрашэми | шэрашэми | дышэрашэми | фышэрашэми | шэрашэ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрашэми | умышэрашэми | мышэрашэми | дымышэрашэми | фымышэрашэми | мышэрашэ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышэрэшами | ушэрэшами | шэрэшами | дышэрэшами | фышэрэшами | шэрэша(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшами | умышэрэшами | мышэрэшами | дымышэрэшами | фымышэрэшами | мышэрэша(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъами | ушэрэшэгъами | шэрэшэгъами | дышэрэшэгъами | фышэрэшэгъами | шэрэшэгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэгъами | умышэрэшэгъами | мышэрэшэгъами | дымышэрэшэгъами | фымышэрэшэгъами | мышэрэшэгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнми | ушэрэшэнми | шэрэшэнми | дышэрэшэнми | фышэрэшэнми | шэрэшэн(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэнми | умышэрэшэнми | мышэрэшэнми | дымышэрэшэнми | фымышэрэшэнми | мышэрэшэн(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнуми | ушэрэшэнуми | шэрэшэнуми | дышэрэшэнуми | фышэрэшэнуми | шэрэшэну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэнуми | умышэрэшэнуми | мышэрэшэнуми | дымышэрэшэнуми | фымышэрэшэнуми | мышэрэшэну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрашэтэми | ушэрашэтэми | шэрашэтэми | дышэрашэтэми | фышэрашэтэми | шэрашэ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрашэтэми | умышэрашэтэми | мышэрашэтэми | дымышэрашэтэми | фымышэрашэтэми | мышэрашэ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышэрэшатэми | ушэрэшатэми | шэрэшатэми | дышэрэшатэми | фышэрэшатэми | шэрэша(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшатэми | умышэрэшатэми | мышэрэшатэми | дымышэрэшатэми | фымышэрэшатэми | мышэрэша(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сышэрэшэгъатэми | ушэрэшэгъатэми | шэрэшэгъатэми | дышэрэшэгъатэми | фышэрэшэгъатэми | шэрэшэгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэгъатэми | умышэрэшэгъатэми | мышэрэшэгъатэми | дымышэрэшэгъатэми | фымышэрэшэгъатэми | мышэрэшэгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнтэми | ушэрэшэнтэми | шэрэшэнтэми | дышэрэшэнтэми | фышэрэшэнтэми | шэрэшэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэнтэми | умышэрэшэнтэми | мышэрэшэнтэми | дымышэрэшэнтэми | фымышэрэшэнтэми | мышэрэшэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышэрэшэнутэми | ушэрэшэнутэми | шэрэшэнутэми | дышэрэшэнутэми | фышэрэшэнутэми | шэрэшэну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшэнутэми | умышэрэшэнутэми | мышэрэшэнутэми | дымышэрэшэнутэми | фымышэрэшэнутэми | мышэрэшэну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъшэрэшэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сышэрэшаи | ушэрэшаи | шэрэшаи | дышэрэшаи | фышэрэшаи | шэрэшаи |
щымыӀэныгъэ: | сышэрэшакъыми | ушэрэшакъыми | шэрэшакъыми | дышэрэшакъыми | фышэрэшакъыми | шэрэшакъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сышэрэшащэрэт | ушэрэшащэрэт | шэрэшащэрэт | дышэрэшащэрэт | фышэрэшащэрэт | шэрэшащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сымышэрэшащэрэт | умышэрэшащэрэт | мышэрэшащэрэт | дымышэрэшащэрэт | фымышэрэшащэрэт | мышэрэшащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнщ | ушэрэшагъэнщ | шэрэшагъэнщ | дышэрэшагъэнщ | фышэрэшагъэнщ | шэрэшагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнкъым | ушэрэшагъэнкъым | шэрэшагъэнкъым | дышэрэшагъэнкъым | фышэрэшагъэнкъым | шэрэшагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнт | ушэрэшагъэнт | шэрэшагъэнт | дышэрэшагъэнт | фышэрэшагъэнт | шэрэшагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнтэкъым | ушэрэшагъэнтэкъым | шэрэшагъэнтэкъым | дышэрэшагъэнтэкъым | фышэрэшагъэнтэкъым | шэрэшагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэн | ушэрэшагъэн | шэрэшагъэн | дышэрэшагъэн | фышэрэшагъэн | шэрэшагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнкъэ | ушэрэшагъэнкъэ | шэрэшагъэнкъэ | дышэрэшагъэнкъэ | фышэрэшагъэнкъэ | шэрэшагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнт | ушэрэшагъэнт | шэрэшагъэнт | дышэрэшагъэнт | фышэрэшагъэнт | шэрэшагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнтэкъэ | ушэрэшагъэнтэкъэ | шэрэшагъэнтэкъэ | дышэрэшагъэнтэкъэ | фышэрэшагъэнтэкъэ | шэрэшагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнущ | ушэрэшагъэнущ | шэрэшагъэнущ | дышэрэшагъэнущ | фышэрэшагъэнущ | шэрэшагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнукъым | ушэрэшагъэнукъым | шэрэшагъэнукъым | дышэрэшагъэнукъым | фышэрэшагъэнукъым | шэрэшагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнут | ушэрэшагъэнут | шэрэшагъэнут | дышэрэшагъэнут | фышэрэшагъэнут | шэрэшагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнутэкъым | ушэрэшагъэнутэкъым | шэрэшагъэнутэкъым | дышэрэшагъэнутэкъым | фышэрэшагъэнутэкъым | шэрэшагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэну | ушэрэшагъэну | шэрэшагъэну | дышэрэшагъэну | фышэрэшагъэну | шэрэшагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнукъэ | ушэрэшагъэнукъэ | шэрэшагъэнукъэ | дышэрэшагъэнукъэ | фышэрэшагъэнукъэ | шэрэшагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнут | ушэрэшагъэнут | шэрэшагъэнут | дышэрэшагъэнут | фышэрэшагъэнут | шэрэшагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сышэрэшагъэнутэкъэ | ушэрэшагъэнутэкъэ | шэрэшагъэнутэкъэ | дышэрэшагъэнутэкъэ | фышэрэшагъэнутэкъэ | шэрэшагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сышэрашэ | ушэрашэ | шэрашэ | дышэрашэ | фышэрашэ | шэрашэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэрашэ | умышэрашэ | мышэрашэ | дымышэрашэ | фымышэрашэ | мышэрашэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сышэрэша | ушэрэша | шэрэша | дышэрэша | фышэрэша | шэрэша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэрэша | умышэрэша | мышэрэша | дымышэрэша | фымышэрэша | мышэрэша(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сышэрэшэгъа | ушэрэшэгъа | шэрэшэгъа | дышэрэшэгъа | фышэрэшэгъа | шэрэшэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэрэшэгъа | умышэрэшэгъа | мышэрэшэгъа | дымышэрэшэгъа | фымышэрэшэгъа | мышэрэшэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сышэрэшэн | ушэрэшэн | шэрэшэн | дышэрэшэн | фышэрэшэн | шэрэшэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэрэшэн | умышэрэшэн | мышэрэшэн | дымышэрэшэн | фымышэрэшэн | мышэрэшэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сышэрэшэну | ушэрэшэну | шэрэшэну | дышэрэшэну | фышэрэшэну | шэрэшэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэрэшэну | умышэрэшэну | мышэрэшэну | дымышэрэшэну | фымышэрэшэну | мышэрэшэну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэрышэрашэ | узэрышэрашэ | зэрышэрашэ | дызэрышэрашэ | фызэрышэрашэ | зэрышэрашэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымышэрашэ | узэрымышэрашэ | зэрымышэрашэ | дызэрымышэрашэ | фызэрымышэрашэ | мызэрышэрашэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрышэрэша | узэрышэрэша | зэрышэрэша | дызэрышэрэша | фызэрышэрэша | зэрышэрэша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымышэрэша | узэрымышэрэша | зэрымышэрэша | дызэрымышэрэша | фызэрымышэрэша | зэрымышэрэша(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрышэрэшэгъа | узэрышэрэшэгъа | зэрышэрэшэгъа | дызэрышэрэшэгъа | фызэрышэрэшэгъа | зэрышэрэшэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымышэрэшэгъа | узэрымышэрэшэгъа | зэрымышэрэшэгъа | дызэрымышэрэшэгъа | фызэрымышэрэшэгъа | зэрымышэрэшэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрышэрэшэн | узэрышэрэшэн | зэрышэрэшэн | дызэрышэрэшэн | фызэрышэрэшэн | зэрышэрэшэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымышэрэшэн | узэрымышэрэшэн | зэрымышэрэшэн | дызэрымышэрэшэн | фызэрымышэрэшэн | зэрымышэрэшэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрышэрэшэну | узэрышэрэшэну | зэрышэрэшэну | дызэрышэрэшэну | фызэрышэрэшэну | зэрышэрэшэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымышэрэшэну | узэрымышэрэшэну | зэрымышэрэшэну | дызэрымышэрэшэну | фызэрымышэрэшэну | зэрымышэрэшэну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщышэрашэ | ущышэрашэ | щышэрашэ | дыщышэрашэ | фыщышэрашэ | щышэрашэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымышэрашэ | ущымышэрашэ | щымышэрашэ | дыщымышэрашэ | фыщымышэрашэ | щымышэрашэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщышэрэша | ущышэрэша | щышэрэша | дыщышэрэша | фыщышэрэша | щышэрэша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымышэрэша | ущымышэрэша | щымышэрэша | дыщымышэрэша | фыщымышэрэша | щымышэрэша(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщышэрэшэгъа | ущышэрэшэгъа | щышэрэшэгъа | дыщышэрэшэгъа | фыщышэрэшэгъа | щышэрэшэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымышэрэшэгъа | ущымышэрэшэгъа | щымышэрэшэгъа | дыщымышэрэшэгъа | фыщымышэрэшэгъа | щымышэрэшэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщышэрэшэн | ущышэрэшэн | щышэрэшэн | дыщышэрэшэн | фыщышэрэшэн | щышэрэшэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымышэрэшэн | ущымышэрэшэн | щымышэрэшэн | дыщымышэрэшэн | фыщымышэрэшэн | щымышэрэшэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщышэрэшэну | ущышэрэшэну | щышэрэшэну | дыщышэрэшэну | фыщышэрэшэну | щышэрэшэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымышэрэшэну | ущымышэрэшэну | щымышэрэшэну | дыщымышэрэшэну | фыщымышэрэшэну | щымышэрэшэну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыздэшэрашэ | уздэшэрашэ | здэшэрашэ | дыздэшэрашэ | фыздэшэрашэ | здэшэрашэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмышэрашэ | уздэмышэрашэ | здэмышэрашэ | дыздэмышэрашэ | фыздэмышэрашэ | здэмышэрашэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздэшэрэша | уздэшэрэша | здэшэрэша | дыздэшэрэша | фыздэшэрэша | здэшэрэша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмышэрэша | уздэмышэрэша | здэмышэрэша | дыздэмышэрэша | фыздэмышэрэша | здэмышэрэша(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздэшэрэшэгъа | уздэшэрэшэгъа | здэшэрэшэгъа | дыздэшэрэшэгъа | фыздэшэрэшэгъа | здэшэрэшэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмышэрэшэгъа | уздэмышэрэшэгъа | здэмышэрэшэгъа | дыздэмышэрэшэгъа | фыздэмышэрэшэгъа | здэмышэрэшэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздэшэрэшэн | уздэшэрэшэн | здэшэрэшэн | дыздэшэрэшэн | фыздэшэрэшэн | здэшэрэшэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмышэрэшэн | уздэмышэрэшэн | здэмышэрэшэн | дыздэмышэрэшэн | фыздэмышэрэшэн | здэмышэрэшэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздэшэрэшэну | уздэшэрэшэну | здэшэрэшэну | дыздэшэрэшэну | фыздэшэрэшэну | здэшэрэшэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмышэрэшэну | уздэмышэрэшэну | здэмышэрэшэну | дыздэмышэрэшэну | фыздэмышэрэшэну | здэмышэрэшэну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэшэрашэ | ущӀэшэрашэ | щӀэшэрашэ | дыщӀэшэрашэ | фыщӀэшэрашэ | щӀэшэрашэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмышэрашэ | ущӀэмышэрашэ | щӀэмышэрашэ | дыщӀэмышэрашэ | фыщӀэмышэрашэ | щӀэмышэрашэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэшэрэша | ущӀэшэрэша | щӀэшэрэша | дыщӀэшэрэша | фыщӀэшэрэша | щӀэшэрэша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмышэрэша | ущӀэмышэрэша | щӀэмышэрэша | дыщӀэмышэрэша | фыщӀэмышэрэша | щӀэмышэрэша(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэшэрэшэгъа | ущӀэшэрэшэгъа | щӀэшэрэшэгъа | дыщӀэшэрэшэгъа | фыщӀэшэрэшэгъа | щӀэшэрэшэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмышэрэшэгъа | ущӀэмышэрэшэгъа | щӀэмышэрэшэгъа | дыщӀэмышэрэшэгъа | фыщӀэмышэрэшэгъа | щӀэмышэрэшэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэшэрэшэн | ущӀэшэрэшэн | щӀэшэрэшэн | дыщӀэшэрэшэн | фыщӀэшэрэшэн | щӀэшэрэшэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмышэрэшэн | ущӀэмышэрэшэн | щӀэмышэрэшэн | дыщӀэмышэрэшэн | фыщӀэмышэрэшэн | щӀэмышэрэшэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэшэрэшэну | ущӀэшэрэшэну | щӀэшэрэшэну | дыщӀэшэрэшэну | фыщӀэшэрэшэну | щӀэшэрэшэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмышэрэшэну | ущӀэмышэрэшэну | щӀэмышэрэшэну | дыщӀэмышэрэшэну | фыщӀэмышэрэшэну | щӀэмышэрэшэну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сышэрашэу | ушэрашэу | шэрашэу | дышэрашэу | фышэрашэу | шэрашэ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэрашэу | умышэрашэу | мышэрашэу | дымышэрашэу | фымышэрашэу | мышэрашэ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сышэрэшауэ | ушэрэшауэ | шэрэшауэ | дышэрэшауэ | фышэрэшауэ | шэрэшауэ / шэрэша(хэ)у |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэрэшауэ | умышэрэшауэ | мышэрэшауэ | дымышэрэшауэ | фымышэрэшауэ | мышэрэшауэ(хэ) / мышэрэша(хэ)у |
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сышэрашэурэ | ушэрашэурэ | шэрашэурэ | дышэрашэурэ | фышэрашэурэ | шэрашэ(хэ)урэ |
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сымышэрашэурэ | умышэрашэурэ | мышэрашэурэ | дымышэрашэурэ | фымышэрашэурэ | мышэрашэ(хэ)урэ |
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шэраш]э | [шэраш]эр | -- | [шэраш]эхэр |
Эргативнэ: | [шэраш]э | [шэраш]эм | -- | [шэраш]эхэм |
Послеложнэ: | [шэраш]экӀэ | [шэраш]эмкӀэ | [шэраш]эхэкӀэ | [шэраш]эхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [шэраш]эуэ | [шэраш]эрауэ | [шэраш]эхэу | [шэраш]эхэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шэрэш]а | [шэрэш]ар | -- | [шэрэш]ахэр |
Эргативнэ: | [шэрэш]а | [шэрэш]ам | -- | [шэрэш]ахэм |
Послеложнэ: | [шэрэш]акӀэ | [шэрэш]амкӀэ | [шэрэш]ахэкӀэ | [шэрэш]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [шэрэш]ауэ | [шэрэш]арауэ | [шэрэш]ахэу | [шэрэш]ахэрауэ |
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шэрэш]эн | [шэрэш]эныр | -- | [шэрэш]энхэр |
Эргативнэ: | [шэрэш]эн | [шэрэш]эным | -- | [шэрэш]энхэм |
Послеложнэ: | [шэрэш]энкӀэ | [шэрэш]энымкӀэ | [шэрэш]энхэкӀэ | [шэрэш]энхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [шэрэш]эну | [шэрэш]энырауэ | [шэрэш]энхэу | [шэрэш]энхэрауэ |
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шэрэш]эну | [шэрэш]энур | -- | [шэрэш]энухэр |
Эргативнэ: | [шэрэш]эну | [шэрэш]энум | -- | [шэрэш]энухэм |
Послеложнэ: | [шэрэш]энукӀэ | [шэрэш]энумкӀэ | [шэрэш]энухэкӀэ | [шэрэш]энухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [шэрэш]энууэ | [шэрэш]энурауэ | [шэрэш]энухэу | [шэрэш]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Мэр хьэуам зэрихьэн; макъ гуэр жьгърууэ Ӏун.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Пшынэр шэрэшэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- шэрэшэн: spread, resound (about sound, smell)
- Пшынэр шэрэшэн: resound (accordion)
УРЫСЫБЗЭ
- шэрэшэн: разноситься (о звуке, запахе)
- Пшынэр шэрэшэн: разноситься (о гармоне)
БИБЛИОГРАФИЕ