шэжын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ʂɐ'ʐǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [ш] + -э + -ж + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "шэжын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | шэжын |
щымыӀэныгъэ: | мышэжын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сшэжын | пшэжын | ишэжын | тшэжын | фшэжын | яшэжын |
щымыӀэныгъэ: | сымышэжын | умышэжын | имышэжын | дымышэжын | фымышэжын | ямышэжын |
Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | шэж! | фшэж! |
щымыӀэныгъэ: | умышэж! | фымышэж! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | срешэж | урешэж | ирешэж | трешэж | фрешэж | ирешэж |
щымыӀэныгъэ: | сремышэж | уремышэж | иремышэж | тремышэж | фремышэж | иремышэж |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сошэж(ыр) | уошэж(ыр) | ешэж(ыр) | дошэж(ыр) | фошэж(ыр) | яшэж(ыр) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сшэжыркъым | пшэжыркъым | ишэжыркъым | тшэжыркъым | фшэжыркъым | яшэжыркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сшэжырт | пшэжырт | ишэжырт | тшэжырт | фшэжырт | яшэжырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сшэжыртэкъым | пшэжыртэкъым | ишэжыртэкъым | тшэжыртэкъым | фшэжыртэкъым | яшэжыртэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшэжащ | пшэжащ | ишэжащ | тшэжащ | фшэжащ | яшэжащ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сшэжакъым | пшэжакъым | ишэжакъым | тшэжакъым | фшэжакъым | яшэжакъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сшэжат | пшэжат | ишэжат | тшэжат | фшэжат | яшэжат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сшэжатэкъым | пшэжатэкъым | ишэжатэкъым | тшэжатэкъым | фшэжатэкъым | яшэжатэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжыгъащ | пшэжыгъащ | ишэжыгъащ | тшэжыгъащ | фшэжыгъащ | яшэжыгъащ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сшэжыгъакъым | пшэжыгъакъым | ишэжыгъакъым | тшэжыгъакъым | фшэжыгъакъым | яшэжыгъакъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжыгъат | пшэжыгъат | ишэжыгъат | тшэжыгъат | фшэжыгъат | яшэжыгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сшэжыгъатэкъым | пшэжыгъатэкъым | ишэжыгъатэкъым | тшэжыгъатэкъым | фшэжыгъатэкъым | яшэжыгъатэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сшэжщ | пшэжщ | ишэжщ | тшэжщ | фшэжщ | яшэжщ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сшэжкъым | пшэжкъым | ишэжкъым | тшэжкъым | фшэжкъым | яшэжкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сшэжт | пшэжт | ишэжт | тшэжт | фшэжт | яшэжт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сшэжтэкъым | пшэжтэкъым | ишэжтэкъым | тшэжтэкъым | фшэжтэкъым | яшэжтэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынщ | пшэжынщ | ишэжынщ | тшэжынщ | фшэжынщ | яшэжынщ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшэжынкъым | пшэжынкъым | ишэжынкъым | тшэжынкъым | фшэжынкъым | яшэжынкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынущ | пшэжынущ | ишэжынущ | тшэжынущ | фшэжынущ | яшэжынущ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшэжынукъым | пшэжынукъым | ишэжынукъым | тшэжынукъым | фшэжынукъым | яшэжынукъым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжрэ | пшэжрэ | ишэжрэ | тшэжрэ | фшэжрэ | яшэжрэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сшэжыркъэ | пшэжыркъэ | ишэжыркъэ | тшэжыркъэ | фшэжыркъэ | яшэжыркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сшэжырт | пшэжырт | ишэжырт | тшэжырт | фшэжырт | яшэжырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сшэжыртэкъэ | пшэжыртэкъэ | ишэжыртэкъэ | тшэжыртэкъэ | фшэжыртэкъэ | яшэжыртэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшэжа | пшэжа | ишэжа | тшэжа | фшэжа | яшэжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сшэжакъэ | пшэжакъэ | ишэжакъэ | тшэжакъэ | фшэжакъэ | яшэжакъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сшэжат | пшэжат | ишэжат | тшэжат | фшэжат | яшэжат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сшэжатэкъэ | пшэжатэкъэ | ишэжатэкъэ | тшэжатэкъэ | фшэжатэкъэ | яшэжатэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжыгъа | пшэжыгъа | ишэжыгъа | тшэжыгъа | фшэжыгъа | яшэжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | сшэжыгъакъэ | пшэжыгъакъэ | ишэжыгъакъэ | тшэжыгъакъэ | фшэжыгъакъэ | яшэжыгъакъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжыгъат | пшэжыгъат | ишэжыгъат | тшэжыгъат | фшэжыгъат | яшэжыгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сшэжыгъатэкъэ | пшэжыгъатэкъэ | ишэжыгъатэкъэ | тшэжыгъатэкъэ | фшэжыгъатэкъэ | яшэжыгъатэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сшэж | пшэж | ишэж | тшэж | фшэж | яшэж |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сшэжкъэ | пшэжкъэ | ишэжкъэ | тшэжкъэ | фшэжкъэ | яшэжкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сшэжт | пшэжт | ишэжт | тшэжт | фшэжт | яшэжт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сшэжтэкъэ | пшэжтэкъэ | ишэжтэкъэ | тшэжтэкъэ | фшэжтэкъэ | яшэжтэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжын | пшэжын | ишэжын | тшэжын | фшэжын | яшэжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшэжынкъэ | пшэжынкъэ | ишэжынкъэ | тшэжынкъэ | фшэжынкъэ | яшэжынкъэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжыну | пшэжыну | ишэжыну | тшэжыну | фшэжыну | яшэжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшэжынукъэ | пшэжынукъэ | ишэжынукъэ | тшэжынукъэ | фшэжынукъэ | яшэжынукъэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжмэ | пшэжмэ | ишэжмэ | тшэжмэ | фшэжмэ | яшэжмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжмэ | умышэжмэ | имышэжмэ | дымышэжмэ | фымышэжмэ | ямышэжмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшэжамэ | пшэжамэ | ишэжамэ | тшэжамэ | фшэжамэ | яшэжамэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэжамэ | умышэжамэ | имышэжамэ | дымышэжамэ | фымышэжамэ | ямышэжамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сшэжыгъамэ | пшэжыгъамэ | ишэжыгъамэ | тшэжыгъамэ | фшэжыгъамэ | яшэжыгъамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэжыгъамэ | умышэжыгъамэ | имышэжыгъамэ | дымышэжыгъамэ | фымышэжыгъамэ | ямышэжыгъамэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынмэ | пшэжынмэ | ишэжынмэ | тшэжынмэ | фшэжынмэ | яшэжынмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжынмэ | умышэжынмэ | имышэжынмэ | дымышэжынмэ | фымышэжынмэ | ямышэжынмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынумэ | пшэжынумэ | ишэжынумэ | тшэжынумэ | фшэжынумэ | яшэжынумэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжынумэ | умышэжынумэ | имышэжынумэ | дымышэжынумэ | фымышэжынумэ | ямышэжынумэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжтэмэ | пшэжтэмэ | ишэжтэмэ | тшэжтэмэ | фшэжтэмэ | яшэжтэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжтэмэ | умышэжтэмэ | имышэжтэмэ | дымышэжтэмэ | фымышэжтэмэ | ямышэжтэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшэжатэмэ | пшэжатэмэ | ишэжатэмэ | тшэжатэмэ | фшэжатэмэ | яшэжатэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэжатэмэ | умышэжатэмэ | имышэжатэмэ | дымышэжатэмэ | фымышэжатэмэ | ямышэжатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сшэжыгъатэмэ | пшэжыгъатэмэ | ишэжыгъатэмэ | тшэжыгъатэмэ | фшэжыгъатэмэ | яшэжыгъатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэжыгъатэмэ | умышэжыгъатэмэ | имышэжыгъатэмэ | дымышэжыгъатэмэ | фымышэжыгъатэмэ | ямышэжыгъатэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынтэмэ | пшэжынтэмэ | ишэжынтэмэ | тшэжынтэмэ | фшэжынтэмэ | яшэжынтэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжынтэмэ | умышэжынтэмэ | имышэжынтэмэ | дымышэжынтэмэ | фымышэжынтэмэ | ямышэжынтэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынутэмэ | пшэжынутэмэ | ишэжынутэмэ | тшэжынутэмэ | фшэжынутэмэ | яшэжынутэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжынутэмэ | умышэжынутэмэ | имышэжынутэмэ | дымышэжынутэмэ | фымышэжынутэмэ | ямышэжынутэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынт | пшэжынт | ишэжынт | тшэжынт | фшэжынт | яшэжынт |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшэжынтэкъым | пшэжынтэкъым | ишэжынтэкъым | тшэжынтэкъым | фшэжынтэкъым | яшэжынтэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынут | пшэжынут | ишэжынут | тшэжынут | фшэжынут | яшэжынут |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшэжынутэкъым | пшэжынутэкъым | ишэжынутэкъым | тшэжынутэкъым | фшэжынутэкъым | яшэжынутэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжми | пшэжми | ишэжми | тшэжми | фшэжми | яшэжми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжми | умышэжми | имышэжми | дымышэжми | фымышэжми | ямышэжми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшэжами | пшэжами | ишэжами | тшэжами | фшэжами | яшэжами |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэжами | умышэжами | имышэжами | дымышэжами | фымышэжами | ямышэжами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сшэжыгъами | пшэжыгъами | ишэжыгъами | тшэжыгъами | фшэжыгъами | яшэжыгъами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэжыгъами | умышэжыгъами | имышэжыгъами | дымышэжыгъами | фымышэжыгъами | ямышэжыгъами |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынми | пшэжынми | ишэжынми | тшэжынми | фшэжынми | яшэжынми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжынми | умышэжынми | имышэжынми | дымышэжынми | фымышэжынми | ямышэжынми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынуми | пшэжынуми | ишэжынуми | тшэжынуми | фшэжынуми | яшэжынуми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжынуми | умышэжынуми | имышэжынуми | дымышэжынуми | фымышэжынуми | ямышэжынуми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжтэми | пшэжтэми | ишэжтэми | тшэжтэми | фшэжтэми | яшэжтэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжтэми | умышэжтэми | имышэжтэми | дымышэжтэми | фымышэжтэми | ямышэжтэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшэжатэми | пшэжатэми | ишэжатэми | тшэжатэми | фшэжатэми | яшэжатэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэжатэми | умышэжатэми | имышэжатэми | дымышэжатэми | фымышэжатэми | ямышэжатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сшэжыгъатэми | пшэжыгъатэми | ишэжыгъатэми | тшэжыгъатэми | фшэжыгъатэми | яшэжыгъатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышэжыгъатэми | умышэжыгъатэми | имышэжыгъатэми | дымышэжыгъатэми | фымышэжыгъатэми | ямышэжыгъатэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынтэми | пшэжынтэми | ишэжынтэми | тшэжынтэми | фшэжынтэми | яшэжынтэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжынтэми | умышэжынтэми | имышэжынтэми | дымышэжынтэми | фымышэжынтэми | ямышэжынтэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшэжынутэми | пшэжынутэми | ишэжынутэми | тшэжынутэми | фшэжэнутэми | яшэжэнутэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышэжынутэми | умышэжынутэми | имышэжынутэми | дымышэжынутэми | фымышэжынутэми | ямышэжынутэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сшэжаи | пшэжаи | ишэжаи | тшэжаи | фшэжаи | яшэжаи |
щымыӀэныгъэ: | сымышэжаи | умышэжаи | имышэжаи | дымышэжаи | фымышэжаи | ямышэжаи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сшэжащэрэт | пшэжащэрэт | ишэжащэрэт | тшэжащэрэт | фшэжащэрэт | яшэжащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сымышэжащэрэт | умышэжащэрэт | имышэжащэрэт | дымышэжащэрэт | фымышэжащэрэт | ямышэжащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сшэжагъэнщ | пшэжагъэнщ | ишэжагъэнщ | тшэжагъэнщ | фшэжагъэнщ | яшэжагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сшэжагъэнкъым | пшэжагъэнкъым | ишэжагъэнкъым | тшэжагъэнкъым | фшэжагъэнкъым | яшэжагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сшэжагъэнт | пшэжагъэнт | ишэжагъэнт | тшэжагъэнт | фшэжагъэнт | яшэжагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сшэжагъэнтэкъым | пшэжагъэнтэкъым | ишэжагъэнтэкъым | тшэжагъэнтэкъым | фшэжагъэнтэкъым | яшэжагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сшэжагъэн | пшэжагъэн | ишэжагъэн | тшэжагъэн | фшэжагъэн | яшэжагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сшэжагъэнкъэ | пшэжагъэнкъэ | ишэжагъэнкъэ | тшэжагъэнкъэ | фшэжагъэнкъэ | яшэжагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сшэжагъэнт | пшэжагъэнт | ишэжагъэнт | тшэжагъэнт | фшэжагъэнт | яшэжагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сшэжагъэнтэкъэ | пшэжагъэнтэкъэ | ишэжагъэнтэкъэ | тшэжагъэнтэкъэ | фшэжагъэнтэкъэ | яшэжагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сшэжагъэнущ | пшэжагъэнущ | ишэжагъэнущ | тшэжагъэнущ | фшэжагъэнущ | яшэжагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сшэжагъэнукъым | пшэжагъэнукъым | ишэжагъэнукъым | тшэжагъэнукъым | фшэжагъэнукъым | яшэжагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сшэжагъэнут | пшэжагъэнут | ишэжагъэнут | тшэжагъэнут | фшэжагъэнут | яшэжагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сшэжагъэнутэкъым | пшэжагъэнутэкъым | ишэжагъэнутэкъым | тшэжагъэнутэкъым | фшэжагъэнутэкъым | яшэжагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сшэжагъэну | пшэжагъэну | ишэжагъэну | тшэжагъэну | фшэжагъэну | яшэжагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сшэжагъэнукъэ | пшэжагъэнукъэ | ишэжагъэнукъэ | тшэжагъэнукъэ | фшэжагъэнукъэ | яшэжагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сшэжагъэнут | пшэжагъэнут | ишэжагъэнут | тшэжагъэнут | фшэжагъэнут | яшэжагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сшэжагъэнутэкъэ | пшэжагъэнутэкъэ | ишэжагъэнутэкъэ | тшэжагъэнутэкъэ | фшэжагъэнутэкъэ | яшэжагъэнутэкъэ |
Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | зышэж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | зымышэж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зышэжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зымышэжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зышэжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зымышэжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зышэжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зымышэжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зышэжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зымышэжыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сшэж | пшэж | ишэж | тшэж | фшэж | яшэж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэж | умышэж | имышэж | дымышэж | фымышэж | ямышэж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сшэжа | пшэжа | ишэжа | тшэжа | фшэжа | яшэжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэжа | умышэжа | имышэжа | дымышэжа | фымышэжа | ямышэжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сшэжыгъа | пшэжыгъа | ишэжыгъа | тшэжыгъа | фшэжыгъа | яшэжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэжыгъа | умышэжыгъа | имышэжыгъа | дымышэжыгъа | фымышэжыгъа | ямышэжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сшэжын | пшэжын | ишэжын | тшэжын | фшэжын | яшэжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэжын | умышэжын | имышэжын | дымышэжын | фымышэжын | ямышэжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сшэжыну | пшэжыну | ишэжыну | тшэжыну | фшэжыну | яшэжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэжыну | умышэжыну | имышэжыну | дымышэжыну | фымышэжыну | ямышэжыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | шэж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | мышэж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | шэжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | мышэжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | шэжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | мышэжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | шэжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | мышэжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | шэжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | мышэжыну |
Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | зэрысшэж | зэрыпшэж | зэришэж | зэрытшэж | зэрыфшэж | зэрашэж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмышэж | зэрумышэж | зэримышэж | зэрыдмышэж | зэрывмышэж | зэрамышэж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрысшэжа | зэрыпшэжа | зэришэжа | зэрытшэжа | зэрыфшэжа | зэрашэжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмышэжа | зэрумышэжа | зэримышэжа | зэрыдмышэжа | зэрывмышэжа | зэрамышэжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрысшэжыгъа | зэрыпшэжыгъа | зэришэжыгъа | зэрытшэжыгъа | зэрыфшэжыгъа | зэрашэжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмышэжыгъа | зэрумышэжыгъа | зэримышэжыгъа | зэрыдмышэжыгъа | зэрывмышэжыгъа | зэрамышэжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрысшэжын | зэрыпшэжын | зэришэжын | зэрытшэжын | зэрыфшэжын | зэрашэжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмышэжын | зэрумышэжын | зэримышэжын | зэрыдмышэжын | зэрывмышэжын | зэрамышэжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрысшэжыну | зэрыпшэжыну | зэришэжыну | зэрытшэжыну | зэрыфшэжыну | зэрашэжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмышэжыну | зэрумышэжыну | зэримышэжыну | зэрыдмышэжыну | зэрывмышэжыну | зэрамышэжыну |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | щысшэж | щыпшэж | щишэж | щытшэж | щыфшэж | щашэж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | щызмышэж | щумышэж | щимышэж | щыдмышэж | щывмышэж | щамышэж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щысшэжа | щыпшэжа | щишэжа | щытшэжа | щыфшэжа | щашэжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щызмышэжа | щумышэжа | щимышэжа | щыдмышэжа | щывмышэжа | щамышэжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щысшэжыгъа | щыпшэжыгъа | щишэжыгъа | щытшэжыгъа | щыфшэжыгъа | щашэжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щызмышэжыгъа | щумышэжыгъа | щимышэжыгъа | щыдмышэжыгъа | щывмышэжыгъа | щамышэжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щысшэжын | щыпшэжын | щишэжын | щытшэжын | щыфшэжын | щашэжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щызмышэжын | щумышэжын | щимышэжын | щыдмышэжын | щывмышэжын | щамышэжын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щысшэжыну | щыпшэжыну | щишэжыну | щытшэжыну | щыфшэжыну | щашэжыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щызмышэжыну | щумышэжыну | щимышэжыну | щыдмышэжыну | щывмышэжыну | щамышэжыну |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | здэсшэж | здэпшэж | здишэж | здэтшэж | здэфшэж | здашэж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмышэж | здумышэж | здимышэж | здэдмышэж | здэвмышэж | здамышэж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здэсшэжа | здэпшэжа | здишэжа | здэтшэжа | здэфшэжа | здашэжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмышэжа | здумышэжа | здимышэжа | здэдмышэжа | здэвмышэжа | здамышэжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здэсшэжыгъа | здэпшэжыгъа | здишэжыгъа | здэтшэжыгъа | здэфшэжыгъа | здашэжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэбъэдэзмышэжыгъа | здумышэжыгъа | здимышэжыгъа | здэдмышэжыгъа | здэвмышэжыгъа | здамышэжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здэсшэжын | здэпшэжын | здишэжын | здэтшэжын | здэфшэжын | здашэжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмышэжын | здумышэжын | здимышэжын | здэдмышэжын | здэвмышэжын | здамышэжын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здэсшэжыну | здэпшэжыну | здишэжыну | здэтшэжыну | здэфшэжыну | здашэжыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здэгъэдэзмышэжыну | здумышэжыну | здимышэжыну | здэдмышэжыну | здэвмышэжыну | здамышэжыну |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | щӀэсшэж | щӀэпшэж | щӀишэж | щӀэтшэж | щӀэфшэж | щӀашэж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмышэж | щӀумышэж | щӀимышэж | щӀэдмышэж | щӀэвмышэж | щӀамышэж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀэсшэжа | щӀэпшэжа | щӀишэжа | щӀэтшэжа | щӀэфшэжа | щӀашэжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмышэжа | щӀумышэжа | щӀимышэжа | щӀэдмышэжа | щӀэвмышэжа | щӀамышэжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀэсшэжыгъа | щӀэпшэжыгъа | щӀишэжыгъа | щӀэтшэжыгъа | щӀэфшэжыгъа | щӀашэжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмышэжыгъа | щӀумышэжыгъа | щӀимышэжыгъа | щӀэдмышэжыгъа | щӀэвмышэжыгъа | щӀамышэжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀэсшэжын | щӀэпшэжын | щӀишэжын | щӀэтшэжын | щӀэфшэжын | щӀашэжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмышэжын | щӀумышэжын | щӀимышэжын | щӀэдмышэжын | щӀэвмышэжын | щӀамышэжын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀэсшэжыну | щӀэпшэжыну | щӀишэжыну | щӀэтшэжыну | щӀэфшэжыну | щӀашэжэну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмышэжыну | щӀумышэжыну | щӀимышэжыну | щӀэдмышэжыну | щӀэвмышэжыну | щӀамышэжыну |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сшэжу | пшэжу | ишэжу | тшэжу | фшэжу | яшэжу |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэжу | умышэжу | имышэжу | дымышэжу | фымышэжу | ямышэжу |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сшэжауэ | пшэжауэ | ишэжауэ | тшэжауэ | фшэжауэ | яшэжауэ |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышэжауэ | умышэжауэ | имышэжауэ | дымышэжауэ | фымышэжауэ | ямышэжауэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сшэжурэ | пшэжурэ | ишэжурэ | тшэжурэ | фшэжурэ | яшэжурэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сымышэжурэ | умышэжурэ | имышэжурэ | дымышэжурэ | фымышэжурэ | ямышэжурэ |
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | узошэж | сошэж | -- | фызошэж | сошэж(хэ) |
уэ | сыбошэж | -- | уошэж | дыбошэж | -- | уошэж(хэ) |
абы | сешэж | уешэж | ешэж | дешэж | фешэж | ешэж(хэ) |
дэ | -- | удошэж | дошэж | -- | фыдошэж | дошэж(хэ) |
фэ | сывошэж | -- | фошэж | дывошэж | -- | фошэж(хэ) |
абыхэм | сашэж | уашэж | яшэж | дашэж | фашэж | яшэж(хэ) |
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | ус[шэжрэ] | с[шэжрэ] | -- | фыс[шэжрэ] | с[шэж(хэ)рэ] |
уэ | сып[шэжрэ] | -- | п[шэжрэ] | дып[шэжрэ] | -- | п[шэж(хэ)рэ] |
абы | си[шэжрэ] | уи[шэжрэ] | и[шэжрэ] | ди[шэжрэ] | фи[шэжрэ] | и[шэж(хэ)рэ] |
дэ | -- | ут[шэжрэ] | т[шэжрэ] | -- | фыт[шэжрэ] | т[шэж(хэ)рэ] |
фэ | сыф[шэжрэ] | -- | ф[шэжрэ] | дыф[шэжрэ] | -- | ф[шэж(хэ)рэ] |
абыхэм | са[шэжрэ] | уа[шэжрэ] | я[шэжрэ] | да[шэжрэ] | фа[шэжрэ] | я[шэж(хэ)рэ] |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шэж] | [шэж]ыр | -- | [шэж]хэр |
Эргативнэ: | [шэж] | [шэж]ым | -- | [шэж]хэм |
Послеложнэ: | [шэж]кӀэ | [шэж]ымкӀэ | [шэж]хэкӀэ | [шэж]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [шэж]у | [шэж]ырауэ | [шэж]хэу | [шэж]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шэж]а | [шэж]ар | -- | [шэж]ахэр |
Эргативнэ: | [шэж]а | [шэж]ам | -- | [шэж]ахэм |
Послеложнэ: | [шэж]акӀэ | [шэж]амкӀэ | [шэж]ахэкӀэ | [шэж]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [шэж]ауэ | [шэж]арауэ | [шэж]ахэу | [шэж]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шэж]ын | [шэж]ыныр | -- | [шэж]ынхэр |
Эргативнэ: | [шэж]ын | [шэж]ыным | -- | [шэж]ынхэм |
Послеложнэ: | [шэж]ынкӀэ | [шэж]ынымкӀэ | [шэж]ынхэкӀэ | [шэж]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [шэж]ыну | [шэж]ынырауэ | [шэж]ынхэу | [шэж]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шэж]ыну | [шэж]ынур | -- | [шэж]ынухэр |
Эргативнэ: | [шэж]ыну | [шэж]ынум | -- | [шэж]ынухэм |
Послеложнэ: | [шэж]ынукӀэ | [шэж]ынумкӀэ | [шэж]ынухэкӀэ | [шэж]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [шэж]ынууэ | [шэж]ынурауэ | [шэж]ынухэу | [шэж]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- ДэщӀыгъуу, и гъусэу здэкӀуэм дэкӀуэжын; дэӀэпыкъуурэ здэкӀуэм нэгъэсыжын.
- ЗыгуэркӀэ зыгуэр (цӀыху, хьэпшып, гъавэ с. ху.) зы щӀыпӀэм ишауэ нэгъуэщӀ щӀыпӀэ гъэӀэпхъуэжын, нэгъэсыжын.
ЩАПХЪЭХЭР
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 48 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Елдар и шыр бом ешэж. | Елдар ведет свою лошадь обратно в конюшню. | Eldar is leading his horse back to the stable. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- унэм шэжын
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- шэжын: 1. lead or guide sb or sth back 2. bring, take, carry, haul or convey sb or sth back swh
УРЫСЫБЗЭ
- шэжын: 1. вести кого-л. обатно 2. везти кого-что-л. обратно
БИБЛИОГРАФИЕ