шуун
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ʂu:'wǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [шуу] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "шуун"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | шуун |
щымыӀэныгъэ: | мышуун |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сышуун | ушуун | шуун | дышуун | фышуун | шуун(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сымышуун | умышуун | мышуун | дымышуун | фымышуун | мышуун(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | шу! | фышу! |
щымыӀэныгъэ: | умышу! | фымышу! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | срешу | урешу | ирешу | дрешу | фрешу | ирешу |
щымыӀэныгъэ: | сремышу | уремышу | иремышу | дремышу | фремышу | иремышу |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сошу(р) | уошу(р) | мэшу(р) | дошу(р) | фошу(р) | мэшу(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сышуркъым | ушуркъым | шуркъым | дышуркъым | фышуркъым | шу(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сышурт | ушурт | шурт | дышурт | фышурт | шурт / шухэрт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сышуртэкъым | ушуртэкъым | шуртэкъым | дышуртэкъым | фышуртэкъым | шуртэкъым / шухэртэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышууащ | ушууащ | шууащ | дышууащ | фышууащ | шууа(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сышууакъым | ушууакъым | шууакъым | дышууакъым | фышууакъым | шууа(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сышууат | ушууат | шууат | дышууат | фышууат | шууа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сышууатэкъым | ушууатэкъым | шууатэкъым | дышууатэкъым | фышууатэкъым | шууа(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сышуугъащ | ушуугъащ | шуугъащ | дышуугъащ | фышуугъащ | шуугъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сышуугъакъым | ушуугъакъым | шуугъакъым | дышуугъакъым | фышуугъакъым | шуугъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышуугъат | ушуугъат | шуугъат | дышуугъат | фышуугъат | шуугъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сышуугъатэкъым | ушуугъатэкъым | шуугъатэкъым | дышуугъатэкъым | фышуугъатэкъым | шуугъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сышущ | ушущ | шущ | дышущ | фышущ | шу(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сышукъым | ушукъым | шукъым | дышукъым | фышукъым | шу(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сышут | ушут | шут | дышут | фышут | шу(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сышутэкъым | ушутэкъым | шутэкъым | дышутэкъым | фышутэкъым | шу(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуунщ | ушуунщ | шуунщ | дышуунщ | фышуунщ | шуун(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышуункъым | ушуункъым | шуункъым | дышуункъым | фышуункъым | шуун(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышууншу | ушууншу | шууншу | дышууншу | фышууншу | шууну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышуунукъым | ушуунукъым | шуунукъым | дышуунукъым | фышуунукъым | шууну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышурэ | ушурэ | шурэ | дышурэ | фышурэ | шу(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сышуркъэ | ушуркъэ | шуркъэ | дышуркъэ | фышуркъэ | шуркъэ / шухэркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сышурт | ушурт | шурт | дышурт | фышурт | шурт / шухэрт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сышуртэкъэ | ушуртэкъэ | шуртэкъэ | дышуртэкъэ | фышуртэкъэ | шуртэкъэ / шухэртэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышууа | ушууа | шууа | дышууа | фышууа | шууа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сышууакъэ | ушууакъэ | шууакъэ | дышууакъэ | фышууакъэ | шууа(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сышууат | ушууат | шууат | дышууат | фышууат | шууа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сышууатэкъэ | ушууатэкъэ | шууатэкъэ | дышууатэкъэ | фышууатэкъэ | шууа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сышуугъа | ушуугъа | шуугъа | дышуугъа | фышуугъа | шуугъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сышуугъакъэ | ушуугъакъэ | шуугъакъэ | дышуугъакъэ | фышуугъакъэ | шуугъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышуугъат | ушуугъат | шуугъат | дышуугъат | фышуугъат | шуугъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сышуугъатэкъэ | ушуугъатэкъэ | шуугъатэкъэ | дышуугъатэкъэ | фышуугъатэкъэ | шуугъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сышу | ушу | шу | дышу | фышу | шу(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сышукъэ | ушукъэ | шукъэ | дышукъэ | фышукъэ | шу(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сышут | ушут | шут | дышут | фышут | шу(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сышутэкъэ | ушутэкъэ | шутэкъэ | дышутэкъэ | фышутэкъэ | шу(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуун | ушуун | шуун | дышуун | фышуун | шуун(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышуункъэ | ушуункъэ | шуункъэ | дышуункъэ | фышуункъэ | шуун(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышууну | ушууну | шууну | дышууну | фышууну | шууну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышуунукъэ | ушуунукъэ | шуунукъэ | дышуунукъэ | фышуунукъэ | шууну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышумэ | ушумэ | шумэ | дышумэ | фышумэ | шу(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышумэ | умышумэ | мышумэ | дымышумэ | фымышумэ | мышу(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышууамэ | ушууамэ | шууамэ | дышууамэ | фышууамэ | шууа(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышууамэ | умышууамэ | мышууамэ | дымышууамэ | фымышууамэ | мышууа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сышуугъамэ | ушуугъамэ | шуугъамэ | дышуугъамэ | фышуугъамэ | шуугъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышуугъамэ | умышуугъамэ | мышуугъамэ | дымышуугъамэ | фымышуугъамэ | мышуугъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуунмэ | ушуунмэ | шуунмэ | дышуунмэ | фышуунмэ | шуун(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышуунмэ | умышуунмэ | мышуунмэ | дымышуунмэ | фымышуунмэ | мышуун(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуунумэ | ушуунумэ | шуунумэ | дышуунумэ | фышуунумэ | шууну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышуунумэ | умышуунумэ | мышуунумэ | дымышуунумэ | фымышуунумэ | мышууну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышутэмэ | ушутэмэ | шутэмэ | дышутэмэ | фышутэмэ | шу(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышутэмэ | умышутэмэ | мышутэмэ | дымышутэмэ | фымышутэмэ | мышу(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышууатэмэ | ушууатэмэ | шууатэмэ | дышууатэмэ | фышууатэмэ | шууа(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышууатэмэ | умышууатэмэ | мышууатэмэ | дымышууатэмэ | фымышууатэмэ | мышууа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сышуугъатэмэ | ушуугъатэмэ | шуугъатэмэ | дышуугъатэмэ | фышуугъатэмэ | шуугъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышуугъатэмэ | умышуугъатэмэ | мышуугъатэмэ | дымышуугъатэмэ | фымышуугъатэмэ | мышуугъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуунтэмэ | ушуунтэмэ | шуунтэмэ | дышуунтэмэ | фышуунтэмэ | шуун(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышуунтэмэ | умышуунтэмэ | мышуунтэмэ | дымышуунтэмэ | фымышуунтэмэ | мышуун(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуунутэмэ | ушуунутэмэ | шуунутэмэ | дышуунутэмэ | фышуунутэмэ | шууну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышуунутэмэ | умышуунутэмэ | мышуунутэмэ | дымышуунутэмэ | фымышуунутэмэ | мышууну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуунт | ушуунт | шуунт | дышуунт | фышуунт | шуун(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышуунтэкъым | ушуунтэкъым | шуунтэкъым | дышуунтэкъым | фышуунтэкъым | шуун(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуунут | ушуунут | шуунут | дышуунут | фышуунут | шууну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сышуунутэкъым | ушуунутэкъым | шуунутэкъым | дышуунутэкъым | фышуунутэкъым | шууну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышуми | ушуми | шуми | дышуми | фышуми | шу(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышуми | умышуми | мышуми | дымышуми | фымышуми | мышу(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышууами | ушууами | шууами | дышууами | фышууами | шууа(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышууами | умышууами | мышууами | дымышууами | фымышууами | мышууа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сышуугъами | ушуугъами | шуугъами | дышуугъами | фышуугъами | шуугъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышуугъами | умышуугъами | мышуугъами | дымышуугъами | фымышуугъами | мышуугъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуунми | ушуунми | шуунми | дышуунми | фышуунми | шуун(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышуунми | умышуунми | мышуунми | дымышуунми | фымышуунми | мышуун(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуунуми | ушуунуми | шуунуми | дышуунуми | фышуунуми | шууну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышуунуми | умышуунуми | мышуунуми | дымышуунуми | фымышуунуми | мышууну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сышутэми | ушутэми | шутэми | дышутэми | фышутэми | шу(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышутэми | умышутэми | мышутэми | дымышутэми | фымышутэми | мышу(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сышууатэми | ушууатэми | шууатэми | дышууатэми | фышууатэми | шууа(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышууатэми | умышууатэми | мышууатэми | дымышууатэми | фымышууатэми | мышууа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сышуугъатэми | ушуугъатэми | шуугъатэми | дышуугъатэми | фышуугъатэми | шуугъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышуугъатэми | умышуугъатэми | мышуугъатэми | дымышуугъатэми | фымышуугъатэми | мышуугъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуунтэми | ушуунтэми | шуунтэми | дышуунтэми | фышуунтэми | шуун(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышуунтэми | умышуунтэми | мышуунтэми | дымышуунтэми | фымышуунтэми | мышуун(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сышуунутэми | ушуунутэми | шуунутэми | дышуунутэми | фышуунутэми | шууну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышуунутэми | умышуунутэми | мышуунутэми | дымышуунутэми | фымышуунутэми | мышууну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъшууныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сышууаи | ушууаи | шууаи | дышууаи | фышууаи | шууаи |
щымыӀэныгъэ: | сымышууаи | умышууаи | мышууаи | дымышууаи | фымышууаи | мышууаи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сышууащэрэт | ушууащэрэт | шууащэрэт | дышууащэрэт | фышууащэрэт | шууащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сымышууащэрэт | умышууащэрэт | мышууащэрэт | дымышууащэрэт | фымышууащэрэт | мышууащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сышууагъэнщ | ушууагъэнщ | шууагъэнщ | дышууагъэнщ | фышууагъэнщ | шууагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сышууагъэнкъым | ушууагъэнкъым | шууагъэнкъым | дышууагъэнкъым | фышууагъэнкъым | шууагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сышууагъэнт | ушууагъэнт | шууагъэнт | дышууагъэнт | фышууагъэнт | шууагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сышууагъэнтэкъым | ушууагъэнтэкъым | шууагъэнтэкъым | дышууагъэнтэкъым | фышууагъэнтэкъым | шууагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сышууагъэн | ушууагъэн | шууагъэн | дышууагъэн | фышууагъэн | шууагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сышууагъэнкъэ | ушууагъэнкъэ | шууагъэнкъэ | дышууагъэнкъэ | фышууагъэнкъэ | шууагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сышууагъэнт | ушууагъэнт | шууагъэнт | дышууагъэнт | фышууагъэнт | шууагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сышууагъэнтэкъэ | ушууагъэнтэкъэ | шууагъэнтэкъэ | дышууагъэнтэкъэ | фышууагъэнтэкъэ | шууагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сышууагъэншу | ушууагъэншу | шууагъэншу | дышууагъэншу | фышууагъэншу | шууагъэншу |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сышууагъэнукъым | ушууагъэнукъым | шууагъэнукъым | дышууагъэнукъым | фышууагъэнукъым | шууагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сышууагъэнут | ушууагъэнут | шууагъэнут | дышууагъэнут | фышууагъэнут | шууагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сышууагъэнутэкъым | ушууагъэнутэкъым | шууагъэнутэкъым | дышууагъэнутэкъым | фышууагъэнутэкъым | шууагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сышууагъэну | ушууагъэну | шууагъэну | дышууагъэну | фышууагъэну | шууагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сышууагъэнукъэ | ушууагъэнукъэ | шууагъэнукъэ | дышууагъэнукъэ | фышууагъэнукъэ | шууагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сышууагъэнут | ушууагъэнут | шууагъэнут | дышууагъэнут | фышууагъэнут | шууагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сышууагъэнутэкъэ | ушууагъэнутэкъэ | шууагъэнутэкъэ | дышууагъэнутэкъэ | фышууагъэнутэкъэ | шууагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сышу | ушу | шу | дышу | фышу | шу(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымышу | умышу | мышу | дымышу | фымышу | мышу(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сышууа | ушууа | шууа | дышууа | фышууа | шууа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышууа | умышууа | мышууа | дымышууа | фымышууа | мышууа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сышуугъа | ушуугъа | шуугъа | дышуугъа | фышуугъа | шуугъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышуугъа | умышуугъа | мышуугъа | дымышуугъа | фымышуугъа | мышуугъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сышуун | ушуун | шуун | дышуун | фышуун | шуун(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымышуун | умышуун | мышуун | дымышуун | фымышуун | мышуун(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сышууну | ушууну | шууну | дышууну | фышууну | шууну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымышууну | умышууну | мышууну | дымышууну | фымышууну | мышууну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэрышу | узэрышу | зэрышу | дызэрышу | фызэрышу | зэрышу(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымышу | узэрымышу | зэрымышу | дызэрымышу | фызэрымышу | мызэрышу(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрышууа | узэрышууа | зэрышууа | дызэрышууа | фызэрышууа | зэрышууа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымышууа | узэрымышууа | зэрымышууа | дызэрымышууа | фызэрымышууа | зэрымышууа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрышуугъа | узэрышуугъа | зэрышуугъа | дызэрышуугъа | фызэрышуугъа | зэрышуугъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымышуугъа | узэрымышуугъа | зэрымышуугъа | дызэрымышуугъа | фызэрымышуугъа | зэрымышуугъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрышуун | узэрышуун | зэрышуун | дызэрышуун | фызэрышуун | зэрышуун(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымышуун | узэрымышуун | зэрымышуун | дызэрымышуун | фызэрымышуун | зэрымышуун(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрышууну | узэрышууну | зэрышууну | дызэрышууну | фызэрышууну | зэрышууну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымышууну | узэрымышууну | зэрымышууну | дызэрымышууну | фызэрымышууну | зэрымышууну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщышу | ущышу | щышу | дыщышу | фыщышу | щышу(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымышу | ущымышу | щымышу | дыщымышу | фыщымышу | щымышу(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщышууа | ущышууа | щышууа | дыщышууа | фыщышууа | щышууа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымышууа | ущымышууа | щымышууа | дыщымышууа | фыщымышууа | щымышууа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщышуугъа | ущышуугъа | щышуугъа | дыщышуугъа | фыщышуугъа | щышуугъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымышуугъа | ущымышуугъа | щымышуугъа | дыщымышуугъа | фыщымышуугъа | щымышуугъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщышуун | ущышуун | щышуун | дыщышуун | фыщышуун | щышуун(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымышуун | ущымышуун | щымышуун | дыщымышуун | фыщымышуун | щымышуун(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщышууну | ущышууну | щышууну | дыщышууну | фыщышууну | щышууну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымышууну | ущымышууну | щымышууну | дыщымышууну | фыщымышууну | щымышууну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыздэшу | уздэшу | здэшу | дыздэшу | фыздэшу | здэшу(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмышу | уздэмышу | здэмышу | дыздэмышу | фыздэмышу | здэмышу(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздэшууа | уздэшууа | здэшууа | дыздэшууа | фыздэшууа | здэшууа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмышууа | уздэмышууа | здэмышууа | дыздэмышууа | фыздэмышууа | здэмышууа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздэшуугъа | уздэшуугъа | здэшуугъа | дыздэшуугъа | фыздэшуугъа | здэшуугъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмышуугъа | уздэмышуугъа | здэмышуугъа | дыздэмышуугъа | фыздэмышуугъа | здэмышуугъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздэшуун | уздэшуун | здэшуун | дыздэшуун | фыздэшуун | здэшуун(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмышуун | уздэмышуун | здэмышуун | дыздэмышуун | фыздэмышуун | здэмышуун(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздэшууну | уздэшууну | здэшууну | дыздэшууну | фыздэшууну | здэшууну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмышууну | уздэмышууну | здэмышууну | дыздэмышууну | фыздэмышууну | здэмышууну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэшу | ущӀэшу | щӀэшу | дыщӀэшу | фыщӀэшу | щӀэшу(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмышу | ущӀэмышу | щӀэмышу | дыщӀэмышу | фыщӀэмышу | щӀэмышу(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэшууа | ущӀэшууа | щӀэшууа | дыщӀэшууа | фыщӀэшууа | щӀэшууа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмышууа | ущӀэмышууа | щӀэмышууа | дыщӀэмышууа | фыщӀэмышууа | щӀэмышууа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэшуугъа | ущӀэшуугъа | щӀэшуугъа | дыщӀэшуугъа | фыщӀэшуугъа | щӀэшуугъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмышуугъа | ущӀэмышуугъа | щӀэмышуугъа | дыщӀэмышуугъа | фыщӀэмышуугъа | щӀэмышуугъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэшуун | ущӀэшуун | щӀэшуун | дыщӀэшуун | фыщӀэшуун | щӀэшуун(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмышуун | ущӀэмышуун | щӀэмышуун | дыщӀэмышуун | фыщӀэмышуун | щӀэмышуун(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэшууну | ущӀэшууну | щӀэшууну | дыщӀэшууну | фыщӀэшууну | щӀэшууну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмышууну | ущӀэмышууну | щӀэмышууну | дыщӀэмышууну | фыщӀэмышууну | щӀэмышууну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сышууэ | ушууэ | шууэ | дышууэ | фышууэ | шу(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымышууэ | умышууэ | мышууэ | дымышууэ | фымышууэ | мышу(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сышууауэ | ушууауэ | шууауэ | дышууауэ | фышууауэ | шууауэ / шууахэу |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышууауэ | умышууауэ | мышууауэ | дымышууауэ | фымышууауэ | мышууауэ / мышууахэу |
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сышууурэ | ушууурэ | шууурэ | дышууурэ | фышууурэ | шу(хэ)урэ |
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сымышууурэ | умышууурэ | мышууурэ | дымышууурэ | фымышууурэ | мышу(хэ)урэ |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шу] | [шу]р | -- | [шу]хэр |
Эргативнэ: | [шу] | [шу]м | -- | [шу]хэм |
Послеложнэ: | [шу]кӀэ | [шу]мкӀэ | [шу]хэкӀэ | [шу]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [шу]уэ | [шу]рауэ | [шу]хэу | [шу]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шу]уа | [шу]уар | -- | [шу]уахэр |
Эргативнэ: | [шу]уа | [шу]уам | -- | [шу]уахэм |
Послеложнэ: | [шу]уакӀэ | [шу]уамкӀэ | [шу]уахэкӀэ | [шу]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [шу]уауэ | [шу]уарауэ | [шу]уахэу | [шу]уахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шу]ун | [шу]уныр | -- | [шу]унхэр |
Эргативнэ: | [шу]ун | [шу]уным | -- | [шу]унхэм |
Послеложнэ: | [шу]ункӀэ | [шу]унымкӀэ | [шу]унхэкӀэ | [шу]унхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [шу]уну | [шу]унырауэ | [шу]унхэу | [шу]унхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [шу]уну | [шу]унур | -- | [шу]унухэр |
Эргативнэ: | [шу]уну | [шу]унум | -- | [шу]унухэм |
Послеложнэ: | [шу]унукӀэ | [шу]унумкӀэ | [шу]унухэкӀэ | [шу]унухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [шу]унууэ | [шу]унурауэ | [шу]унухэу | [шу]унухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Шууэ щытын, шым тесын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- ХьэщӀэ къэкӀуар шут.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- шуун: be on horseback
- ХьэщӀэ къэкӀуар шут: the guest who arrived was on horseback.
УРЫСЫБЗЭ
- шуун: быть верхом
- ХьэщӀэ къэкӀуар шут: прибывший гость был верхом.
БИБЛИОГРАФИЕ