шиин
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ʂi:'jǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [ший] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "шиин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | шиин |
щымыӀэныгъэ: | мышиин |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сшиин | пшиин | ишиин | тшиин | фшиин | яшиин |
щымыӀэныгъэ: | сымышиин | умышиин | имышиин | дымышиин | фымышиин | ямышиин |
Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | ший! | фший! |
щымыӀэныгъэ: | умыший! | фымыший! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | среший | уреший | иреший | треший | фреший | иреший |
щымыӀэныгъэ: | сремыший | уремыший | иремыший | тремыший | фремыший | иремыший |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | соший(р) | уоший(р) | еший(р) | доший(р) | фоший(р) | яший(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сшийркъым | пшийркъым | ишийркъым | тшийркъым | фшийркъым | яшийркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сшийрт | пшийрт | ишийрт | тшийрт | фшийрт | яшийрт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сшийртэкъым | пшийртэкъым | ишийртэкъым | тшийртэкъым | фшийртэкъым | яшийртэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшиящ | пшиящ | ишиящ | тшиящ | фшиящ | яшиящ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сшиякъым | пшиякъым | ишиякъым | тшиякъым | фшиякъым | яшиякъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сшият | пшият | ишият | тшият | фшият | яшият |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сшиятэкъым | пшиятэкъым | ишиятэкъым | тшиятэкъым | фшиятэкъым | яшиятэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сшийгъащ | пшийгъащ | ишийгъащ | тшийгъащ | фшийгъащ | яшийгъащ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сшийгъакъым | пшийгъакъым | ишийгъакъым | тшийгъакъым | фшийгъакъым | яшийгъакъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшийгъат | пшийгъат | ишийгъат | тшийгъат | фшийгъат | яшийгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сшийгъатэкъым | пшийгъатэкъым | ишийгъатэкъым | тшийгъатэкъым | фшийгъатэкъым | яшийгъатэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сшийщ | пшийщ | ишийщ | тшийщ | фшийщ | яшийщ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сшийкъым | пшийкъым | ишийкъым | тшийкъым | фшийкъым | яшийкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сшийт | пшийт | ишийт | тшийт | фшийт | яшийт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сшийтэкъым | пшийтэкъым | ишийтэкъым | тшийтэкъым | фшийтэкъым | яшийтэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинщ | пшиинщ | ишиинщ | тшиинщ | фшиинщ | яшиинщ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшиинкъым | пшиинкъым | ишиинкъым | тшиинкъым | фшиинкъым | яшиинкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинущ | пшиинущ | ишиинущ | тшиинущ | фшиинущ | яшиинущ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшиинукъым | пшиинукъым | ишиинукъым | тшиинукъым | фшиинукъым | яшиинукъым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшийрэ | пшийрэ | ишийрэ | тшийрэ | фшийрэ | яшийрэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сшийркъэ | пшийркъэ | ишийркъэ | тшийркъэ | фшийркъэ | яшийркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сшийрт | пшийрт | ишийрт | тшийрт | фшийрт | яшийрт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сшийртэкъэ | пшийртэкъэ | ишийртэкъэ | тшийртэкъэ | фшийртэкъэ | яшийртэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшия | пшия | ишия | тшия | фшия | яшия |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сшиякъэ | пшиякъэ | ишиякъэ | тшиякъэ | фшиякъэ | яшиякъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сшият | пшият | ишият | тшият | фшият | яшият |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сшиятэкъэ | пшиятэкъэ | ишиятэкъэ | тшиятэкъэ | фшиятэкъэ | яшиятэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сшийгъа | пшийгъа | ишийгъа | тшийгъа | фшийгъа | яшийгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | сшийгъакъэ | пшийгъакъэ | ишийгъакъэ | тшийгъакъэ | фшийгъакъэ | яшийгъакъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшийгъат | пшийгъат | ишийгъат | тшийгъат | фшийгъат | яшийгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сшийгъатэкъэ | пшийгъатэкъэ | ишийгъатэкъэ | тшийгъатэкъэ | фшийгъатэкъэ | яшийгъатэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сший | пший | иший | тший | фший | яший |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сшийкъэ | пшийкъэ | ишийкъэ | тшийкъэ | фшийкъэ | яшийкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сшийт | пшийт | ишийт | тшийт | фшийт | яшийт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сшийтэкъэ | пшийтэкъэ | ишийтэкъэ | тшийтэкъэ | фшийтэкъэ | яшийтэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиин | пшиин | ишиин | тшиин | фшиин | яшиин |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшиинкъэ | пшиинкъэ | ишиинкъэ | тшиинкъэ | фшиинкъэ | яшиинкъэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиину | пшиину | ишиину | тшиину | фшиину | яшиину |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшиинукъэ | пшиинукъэ | ишиинукъэ | тшиинукъэ | фшиинукъэ | яшиинукъэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшиймэ | пшиймэ | ишиймэ | тшиймэ | фшиймэ | яшиймэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышиймэ | умышиймэ | имышиймэ | дымышиймэ | фымышиймэ | ямышиймэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшиямэ | пшиямэ | ишиямэ | тшиямэ | фшиямэ | яшиямэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышиямэ | умышиямэ | имышиямэ | дымышиямэ | фымышиямэ | ямышиямэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сшийгъамэ | пшийгъамэ | ишийгъамэ | тшийгъамэ | фшийгъамэ | яшийгъамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышийгъамэ | умышийгъамэ | имышийгъамэ | дымышийгъамэ | фымышийгъамэ | ямышийгъамэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинмэ | пшиинмэ | ишиинмэ | тшиинмэ | фшиинмэ | яшиинмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышиинмэ | умышиинмэ | имышиинмэ | дымышиинмэ | фымышиинмэ | ямышиинмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинумэ | пшиинумэ | ишиинумэ | тшиинумэ | фшиинумэ | яшиинумэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышиинумэ | умышиинумэ | имышиинумэ | дымышиинумэ | фымышиинумэ | ямышиинумэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшийтэмэ | пшийтэмэ | ишийтэмэ | тшийтэмэ | фшийтэмэ | яшийтэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышийтэмэ | умышийтэмэ | имышийтэмэ | дымышийтэмэ | фымышийтэмэ | ямышийтэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшиятэмэ | пшиятэмэ | ишиятэмэ | тшиятэмэ | фшиятэмэ | яшиятэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышиятэмэ | умышиятэмэ | имышиятэмэ | дымышиятэмэ | фымышиятэмэ | ямышиятэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сшийгъатэмэ | пшийгъатэмэ | ишийгъатэмэ | тшийгъатэмэ | фшийгъатэмэ | яшийгъатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышийгъатэмэ | умышийгъатэмэ | имышийгъатэмэ | дымышийгъатэмэ | фымышийгъатэмэ | ямышийгъатэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинтэмэ | пшиинтэмэ | ишиинтэмэ | тшиинтэмэ | фшиинтэмэ | яшиинтэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышиинтэмэ | умышиинтэмэ | имышиинтэмэ | дымышиинтэмэ | фымышиинтэмэ | ямышиинтэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинутэмэ | пшиинутэмэ | ишиинутэмэ | тшиинутэмэ | фшиинутэмэ | яшиинутэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышиинутэмэ | умышиинутэмэ | имышиинутэмэ | дымышиинутэмэ | фымышиинутэмэ | ямышиинутэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинт | пшиинт | ишиинт | тшиинт | фшиинт | яшиинт |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшиинтэкъым | пшиинтэкъым | ишиинтэкъым | тшиинтэкъым | фшиинтэкъым | яшиинтэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинут | пшиинут | ишиинут | тшиинут | фшиинут | яшиинут |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сшиинутэкъым | пшиинутэкъым | ишиинутэкъым | тшиинутэкъым | фшиинутэкъым | яшиинутэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшийми | пшийми | ишийми | тшийми | фшийми | яшийми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышийми | умышийми | имышийми | дымышийми | фымышийми | ямышийми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшиями | пшиями | ишиями | тшиями | фшиями | яшиями |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышиями | умышиями | имышиями | дымышиями | фымышиями | ямышиями |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сшийгъами | пшийгъами | ишийгъами | тшийгъами | фшийгъами | яшийгъами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышийгъами | умышийгъами | имышийгъами | дымышийгъами | фымышийгъами | ямышийгъами |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинми | пшиинми | ишиинми | тшиинми | фшиинми | яшиинми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышиинми | умышиинми | имышиинми | дымышиинми | фымышиинми | ямышиинми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинуми | пшиинуми | ишиинуми | тшиинуми | фшиинуми | яшиинуми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышиинуми | умышиинуми | имышиинуми | дымышиинуми | фымышиинуми | ямышиинуми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сшийтэми | пшийтэми | ишийтэми | тшийтэми | фшийтэми | яшийтэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышийтэми | умышийтэми | имышийтэми | дымышийтэми | фымышийтэми | ямышийтэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сшиятэми | пшиятэми | ишиятэми | тшиятэми | фшиятэми | яшиятэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышиятэми | умышиятэми | имышиятэми | дымышиятэми | фымышиятэми | ямышиятэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сшийгъатэми | пшийгъатэми | ишийгъатэми | тшийгъатэми | фшийгъатэми | яшийгъатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымышийгъатэми | умышийгъатэми | имышийгъатэми | дымышийгъатэми | фымышийгъатэми | ямышийгъатэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинтэми | пшиинтэми | ишиинтэми | тшиинтэми | фшиинтэми | яшиинтэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышиинтэми | умышиинтэми | имышиинтэми | дымышиинтэми | фымышиинтэми | ямышиинтэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сшиинутэми | пшиинутэми | ишиинутэми | тшиинутэми | фшиэнутэми | яшиэнутэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымышиинутэми | умышиинутэми | имышиинутэми | дымышиинутэми | фымышиинутэми | ямышиинутэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сшияи | пшияи | ишияи | тшияи | фшияи | яшияи |
щымыӀэныгъэ: | сшиякъыми | пшиякъыми | ишиякъыми | тшиякъыми | фшиякъыми | яшиякъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сшиящэрэт | пшиящэрэт | ишиящэрэт | тшиящэрэт | фшиящэрэт | яшиящэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сымышиящэрэт | умышиящэрэт | имышиящэрэт | дымышиящэрэт | фымышиящэрэт | ямышиящэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сшиягъэнщ | пшиягъэнщ | ишиягъэнщ | тшиягъэнщ | фшиягъэнщ | яшиягъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сшиягъэнкъым | пшиягъэнкъым | ишиягъэнкъым | тшиягъэнкъым | фшиягъэнкъым | яшиягъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сшиягъэнт | пшиягъэнт | ишиягъэнт | тшиягъэнт | фшиягъэнт | яшиягъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сшиягъэнтэкъым | пшиягъэнтэкъым | ишиягъэнтэкъым | тшиягъэнтэкъым | фшиягъэнтэкъым | яшиягъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сшиягъэн | пшиягъэн | ишиягъэн | тшиягъэн | фшиягъэн | яшиягъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сшиягъэнкъэ | пшиягъэнкъэ | ишиягъэнкъэ | тшиягъэнкъэ | фшиягъэнкъэ | яшиягъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сшиягъэнт | пшиягъэнт | ишиягъэнт | тшиягъэнт | фшиягъэнт | яшиягъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сшиягъэнтэкъэ | пшиягъэнтэкъэ | ишиягъэнтэкъэ | тшиягъэнтэкъэ | фшиягъэнтэкъэ | яшиягъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сшиягъэнущ | пшиягъэнущ | ишиягъэнущ | тшиягъэнущ | фшиягъэнущ | яшиягъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сшиягъэнукъым | пшиягъэнукъым | ишиягъэнукъым | тшиягъэнукъым | фшиягъэнукъым | яшиягъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сшиягъэнут | пшиягъэнут | ишиягъэнут | тшиягъэнут | фшиягъэнут | яшиягъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сшиягъэнутэкъым | пшиягъэнутэкъым | ишиягъэнутэкъым | тшиягъэнутэкъым | фшиягъэнутэкъым | яшиягъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сшиягъэну | пшиягъэну | ишиягъэну | тшиягъэну | фшиягъэну | яшиягъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сшиягъэнукъэ | пшиягъэнукъэ | ишиягъэнукъэ | тшиягъэнукъэ | фшиягъэнукъэ | яшиягъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сшиягъэнут | пшиягъэнут | ишиягъэнут | тшиягъэнут | фшиягъэнут | яшиягъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сшиягъэнутэкъэ | пшиягъэнутэкъэ | ишиягъэнутэкъэ | тшиягъэнутэкъэ | фшиягъэнутэкъэ | яшиягъэнутэкъэ |
Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | зыший |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | зымыший |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зышия |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зымышия |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зышийгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зымышийгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зышиин |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зымышиин |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зышиину |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зымышиину |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сший | пший | иший | тший | фший | яший |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымыший | умыший | имыший | дымыший | фымыший | ямыший |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сшия | пшия | ишия | тшия | фшия | яшия |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышия | умышия | имышия | дымышия | фымышия | ямышия |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сшийгъа | пшийгъа | ишийгъа | тшийгъа | фшийгъа | яшийгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышийгъа | умышийгъа | имышийгъа | дымышийгъа | фымышийгъа | ямышийгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сшиин | пшиин | ишиин | тшиин | фшиин | яшиин |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымышиин | умышиин | имышиин | дымышиин | фымышиин | ямышиин |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сшиину | пшиину | ишиину | тшиину | фшиину | яшиину |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымышиину | умышиину | имышиину | дымышиину | фымышиину | ямышиину |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | ший |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | мыший |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | шия |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | мышия |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | шийгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | мышийгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | шиин |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | мышиин |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | шиину |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | мышиину |
Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | зэрысший | зэрыпший | зэриший | зэрытший | зэрыфший | зэраший |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмыший | зэрумыший | зэримыший | зэрыдмыший | зэрывмыший | зэрамыший |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрысшия | зэрыпшия | зэришия | зэрытшия | зэрыфшия | зэрашия |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмышия | зэрумышия | зэримышия | зэрыдмышия | зэрывмышия | зэрамышия |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрысшийгъа | зэрыпшийгъа | зэришийгъа | зэрытшийгъа | зэрыфшийгъа | зэрашийгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмышийгъа | зэрумышийгъа | зэримышийгъа | зэрыдмышийгъа | зэрывмышийгъа | зэрамышийгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрысшиин | зэрыпшиин | зэришиин | зэрытшиин | зэрыфшиин | зэрашиин |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмышиин | зэрумышиин | зэримышиин | зэрыдмышиин | зэрывмышиин | зэрамышиин |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрысшиину | зэрыпшиину | зэришиину | зэрытшиину | зэрыфшиину | зэрашиину |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмышиину | зэрумышиину | зэримышиину | зэрыдмышиину | зэрывмышиину | зэрамышиину |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | щысший | щыпший | щиший | щытший | щыфший | щаший |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | щызмыший | щумыший | щимыший | щыдмыший | щывмыший | щамыший |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щысшия | щыпшия | щишия | щытшия | щыфшия | щашия |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щызмышия | щумышия | щимышия | щыдмышия | щывмышия | щамышия |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щысшийгъа | щыпшийгъа | щишийгъа | щытшийгъа | щыфшийгъа | щашийгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щызмышийгъа | щумышийгъа | щимышийгъа | щыдмышийгъа | щывмышийгъа | щамышийгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щысшиин | щыпшиин | щишиин | щытшиин | щыфшиин | щашиин |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щызмышиин | щумышиин | щимышиин | щыдмышиин | щывмышиин | щамышиин |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щысшиину | щыпшиину | щишиину | щытшиину | щыфшиину | щашиину |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щызмышиину | щумышиину | щимышиину | щыдмышиину | щывмышиину | щамышиину |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | здэсший | здэпший | здиший | здэтший | здэфший | здаший |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмыший | здумыший | здимыший | здэдмыший | здэвмыший | здамыший |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здэсшия | здэпшия | здишия | здэтшия | здэфшия | здашия |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмышия | здумышия | здимышия | здэдмышия | здэвмышия | здамышия |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здэсшийгъа | здэпшийгъа | здишийгъа | здэтшийгъа | здэфшийгъа | здашийгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэбъэдэзмышийгъа | здумышийгъа | здимышийгъа | здэдмышийгъа | здэвмышийгъа | здамышийгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здэсшиин | здэпшиин | здишиин | здэтшиин | здэфшиин | здашиин |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмышиин | здумышиин | здимышиин | здэдмышиин | здэвмышиин | здамышиин |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здэсшиину | здэпшиину | здишиину | здэтшиину | здэфшиину | здашиину |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здэгъэдэзмышиину | здумышиину | здимышиину | здэдмышиину | здэвмышиину | здамышиину |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | щӀэсший | щӀэпший | щӀиший | щӀэтший | щӀэфший | щӀаший |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмыший | щӀумыший | щӀимыший | щӀэдмыший | щӀэвмыший | щӀамыший |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀэсшия | щӀэпшия | щӀишия | щӀэтшия | щӀэфшия | щӀашия |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмышия | щӀумышия | щӀимышия | щӀэдмышия | щӀэвмышия | щӀамышия |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀэсшийгъа | щӀэпшийгъа | щӀишийгъа | щӀэтшийгъа | щӀэфшийгъа | щӀашийгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмышийгъа | щӀумышийгъа | щӀимышийгъа | щӀэдмышийгъа | щӀэвмышийгъа | щӀамышийгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀэсшиин | щӀэпшиин | щӀишиин | щӀэтшиин | щӀэфшиин | щӀашиин |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмышиин | щӀумышиин | щӀимышиин | щӀэдмышиин | щӀэвмышиин | щӀамышиин |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀэсшиину | щӀэпшиину | щӀишиину | щӀэтшиину | щӀэфшиину | щӀашиэну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмышиину | щӀумышиину | щӀимышиину | щӀэдмышиину | щӀэвмышиину | щӀамышиину |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сшийу | пшийу | ишийу | тшийу | фшийу | яшийу |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымышийу | умышийу | имышийу | дымышийу | фымышийу | ямышийу |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сшияуэ | пшияуэ | ишияуэ | тшияуэ | фшияуэ | яшияуэ |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымышияуэ | умышияуэ | имышияуэ | дымышияуэ | фымышияуэ | ямышияуэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сшийурэ | пшийурэ | ишийурэ | тшийурэ | фшийурэ | яшийурэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сымышийурэ | умышийурэ | имышийурэ | дымышийурэ | фымышийурэ | ямышийурэ |
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | узоший | соший | -- | фызоший | соший(хэ) |
уэ | сыбоший | -- | уоший | дыбоший | -- | уоший(хэ) |
абы | сеший | уеший | еший | деший | феший | еший(хэ) |
дэ | -- | удоший | доший | -- | фыдоший | доший(хэ) |
фэ | сывоший | -- | фоший | дывоший | -- | фоший(хэ) |
абыхэм | саший | уаший | яший | даший | фаший | яший(хэ) |
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | ус[шийрэ] | с[шийрэ] | -- | фыс[шийрэ] | с[ший(хэ)рэ] |
уэ | сып[шийрэ] | -- | п[шийрэ] | дып[шийрэ] | -- | п[ший(хэ)рэ] |
абы | си[шийрэ] | уи[шийрэ] | и[шийрэ] | ди[шийрэ] | фи[шийрэ] | и[ший(хэ)рэ] |
дэ | -- | ут[шийрэ] | т[шийрэ] | -- | фыт[шийрэ] | т[ший(хэ)рэ] |
фэ | сыф[шийрэ] | -- | ф[шийрэ] | дыф[шийрэ] | -- | ф[ший(хэ)рэ] |
абыхэм | са[шийрэ] | уа[шийрэ] | я[шийрэ] | да[шийрэ] | фа[шийрэ] | я[ший(хэ)рэ] |
-й-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ший] | [ший]р | -- | [ший]хэр |
Эргативнэ: | [ший] | [ший]м | -- | [ший]хэм |
Послеложнэ: | [ший]кӀэ | [ший]мкӀэ | [ший]хэкӀэ | [ший]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ший]у | [ший]рауэ | [ший]хэу | [ший]хэрауэ |
-я-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ши]я | [ши]яр | -- | [ши]яхэр |
Эргативнэ: | [ши]я | [ши]ям | -- | [ши]яхэм |
Послеложнэ: | [ши]якӀэ | [ши]ямкӀэ | [ши]яхэкӀэ | [ши]яхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ши]яуэ | [ши]ярауэ | [ши]яхэу | [ши]яхэрауэ |
-ин-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ши]ин | [ши]иныр | -- | [ши]инхэр |
Эргативнэ: | [ши]ин | [ши]иным | -- | [ши]инхэм |
Послеложнэ: | [ши]инкӀэ | [ши]инымкӀэ | [ши]инхэкӀэ | [ши]инхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [ши]ину | [ши]инырауэ | [ши]инхэу | [ши]инхэрауэ |
-ину-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ши]ину | [ши]инур | -- | [ши]инухэр |
Эргативнэ: | [ши]ину | [ши]инум | -- | [ши]инухэм |
Послеложнэ: | [ши]инукӀэ | [ши]инумкӀэ | [ши]инухэкӀэ | [ши]инухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ши]инууэ | [ши]инурауэ | [ши]инухэу | [ши]инухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Лъэныкъуэ гуэркӀэ укъуэдиин, шэщӀын (п. п. Ӏэр, лъакъуэр).
ЩАПХЪЭХЭР
- Зэман куэдкӀэ Ӏэр шияуэ Фыз тхьэмыщкӀэр уейм хэтащ. ЩоджэнцӀыкӀу Алий
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- шиин: extend, reach out, stretch out, stick out (arm)
УРЫСЫБЗЭ
- шиин: протянуть, вытянуть что-л.
БИБЛИОГРАФИЕ