хьэсэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
-
хьэсэ (1)
-
хьэсэ (2)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA ['ħɐsɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [хьэс] + -э
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | хьэсэ | хьэсэр | -- | хьэсэхэр |
Эргативнэ: | хьэсэ | хьэсэм | -- | хьэсэхэм |
Послеложнэ: | хьэсэкӀэ | хьэсэмкӀэ | хьэсэхэкӀэ | хьэсэхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | хьэсэу | хьэсэрауэ | хьэсэхэу | хьэсэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- ХадэхэкӀ тращӀэн папщӀэ къатӀа е хадэ зытет щӀы Ӏыхьэ цӀыкӀу.
- КъэкӀыгъэ зытрасэ щӀы Ӏыхьэ.
ЩАПХЪЭХЭР
- Гуэдзым упхыкӀмэ, нартыху хьэсэ бгъуфӀэхэм уахохьэ. Къашыргъэ ХьэпащӀэ
- Хьэсэ гъунэ мэш щумыщӀэ. Псалъэжьхэр
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 53 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Ар хьэсэм итщ. | Он стоит на грядке. | It is standing in the garden plot. |
нап. 69 | ||
Абы хьэсэр щабэ ищӀащ. | Он разрыхлил грядку. | He has made the plot soft (hoed). |
Жэгундэр сатыр захуэу хьэсэм тетщ. | Свёкла прямыми рядами стоит на грядке. | The beets stand in the plot in a straight line. |
нап. 75 | ||
Абыхэм я хьэсэхэм псы траутхэ, хуабжьу йолэжь. | Они поливают свои грядки и напряжённо работают. | They are sprinkling their patches with water (and) working hard (on them). |
нап. 86 | ||
Пхъыр хьэсэм щхьэ баринэу тетщ. | Морковь стоит с кудрявой головой на грядке. | The carrots stand curly-headed in the plot. |
нап. 107 | ||
Нанэрэ Чэсэмрэ нащэ хьэсэ ящӀащ. | Бабушка и Часам ухаживали за грядкой огурцов. | Grandmother and Chasam have tended their cucumber patch. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Хьэсэр пщӀэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- хьэсэ: 1. garden plot, garden 2. a plot of ploughland, arable land
- Хьэсэр пщӀэн: weed the garden plot
УРЫСЫБЗЭ
- хьэсэ: 1. гряда, грядка 2. участок пахотной земли
- Хьэсэр пщӀэн: полоть грядку
БИБЛИОГРАФИЕ