спр-лъэӏ-дэн1
Глагол лъэӏэс "дэн"-ым и спряженэр
зэгъэзэхуэжын
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | дэн |
| щымыӀэныгъэ: | мыдэн |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | здэн | бдэн | идэн | ддэн | вдэн | ядэн |
| щымыӀэныгъэ: | сымыдэн | умыдэн | имыдэн | дымыдэн | фымыдэн | ямыдэн |
| Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | дэ! | вдэ! |
| щымыӀэныгъэ: | умыдэ! | фымыдэ! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | средэ | уредэ | иредэ | дредэ | фредэ | иредэ |
| щымыӀэныгъэ: | сремыдэ | уремыдэ | иремыдэ | дремыдэ | фремыдэ | иремыдэ |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | содэ(р) | уодэ(р) / бодэ(р) | едэ(р) | додэ(р) | фодэ(р) | ядэ(р) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | здэркъым | бдэркъым | идэркъым | ддэркъым | вдэркъым | ядэркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | здэ(р)т | бдэ(р)т | идэ(р)т | ддэ(р)т | вдэ(р)т | ядэ(р)т |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | здэ(р)тэкъым | бдэ(р)тэкъым | идэ(р)тэкъым | ддэ(р)тэкъым | вдэ(р)тэкъым | ядэ(р)тэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | здащ | бдащ | идащ | ддащ | вдащ | ядащ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | здакъым | бдакъым | идакъым | ддакъым | вдакъым | ядакъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | здат | бдат | идат | ддат | вдат | ядат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | здатэкъым | бдатэкъым | идатэкъым | ддатэкъым | вдатэкъым | ядатэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | здэгъащ | бдэгъащ | идэгъащ | ддэгъащ | вдэгъащ | ядэгъащ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | здэгъакъым | бдэгъакъым | идэгъакъым | ддэгъакъым | вдэгъакъым | ядэгъакъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | здэгъат | бдэгъат | идэгъат | ддэгъат | вдэгъат | ядэгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | здэгъатэкъым | бдэгъатэкъым | идэгъатэкъым | ддэгъатэкъым | вдэгъатэкъым | ядэгъатэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | здэщ | бдэщ | идэщ | ддэщ | вдэщ | ядэщ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | здэкъым | бдэкъым | идэкъым | ддэкъым | вдэкъым | ядэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | здэт | бдэт | идэт | ддэт | вдэт | ядэт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | здэтэкъым | бдэтэкъым | идэтэкъым | ддэтэкъым | вдэтэкъым | ядэтэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнщ | бдэнщ | идэнщ | ддэнщ | вдэнщ | ядэнщ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | здэнкъым | бдэнкъым | идэнкъым | ддэнкъым | вдэнкъым | ядэнкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнущ | бдэнущ | идэнущ | ддэнущ | вдэнущ | ядэнущ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | здэнукъым | бдэнукъым | идэнукъым | ддэнукъым | вдэнукъым | ядэнукъым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | здэрэ | бдэрэ | идэрэ | ддэрэ | вдэрэ | ядэрэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | здэркъэ | бдэркъэ | идэркъэ | ддэркъэ | вдэркъэ | ядэркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | здэ(р)т | бдэ(р)т | идэ(р)т | ддэ(р)т | вдэ(р)т | ядэ(р)т |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | здэ(р)тэкъэ | бдэ(р)тэкъэ | идэ(р)тэкъэ | ддэ(р)тэкъэ | вдэ(р)тэкъэ | ядэ(р)тэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | зда | бда | ида | дда | вда | яда |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | здакъэ | бдакъэ | идакъэ | ддакъэ | вдакъэ | ядакъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | здат | бдат | идат | ддат | вдат | ядат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | здатэкъэ | бдатэкъэ | идатэкъэ | ддатэкъэ | вдатэкъэ | ядатэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | здэгъа | бдэгъа | идэгъа | ддэгъа | вдэгъа | ядэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | здэгъакъэ | бдэгъакъэ | идэгъакъэ | ддэгъакъэ | вдэгъакъэ | ядэгъакъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | здэгъат | бдэгъат | идэгъат | ддэгъат | вдэгъат | ядэгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | здэгъатэкъэ | бдэгъатэкъэ | идэгъатэкъэ | ддэгъатэкъэ | вдэгъатэкъэ | ядэгъатэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | здэ | бдэ | идэ | ддэ | вдэ | ядэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | здэкъэ | бдэкъэ | идэкъэ | ддэкъэ | вдэкъэ | ядэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | здэт | бдэт | идэт | ддэт | вдэт | ядэт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | здэтэкъэ | бдэтэкъэ | идэтэкъэ | ддэтэкъэ | вдэтэкъэ | ядэтэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэн | бдэн | идэн | ддэн | вдэн | ядэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | здэнкъэ | бдэнкъэ | идэнкъэ | ддэнкъэ | вдэнкъэ | ядэнкъэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэну | бдэну | идэну | ддэну | вдэну | ядэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | здэнукъэ | бдэнукъэ | идэнукъэ | ддэнукъэ | вдэнукъэ | ядэнукъэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | здэмэ | бдэмэ | идэмэ | ддэмэ | вдэмэ | ядэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэмэ | умыдэмэ | имыдэмэ | дымыдэмэ | фымыдэмэ | ямыдэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | здамэ | бдамэ | идамэ | ддамэ | вдамэ | ядамэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыдамэ | умыдамэ | имыдамэ | дымыдамэ | фымыдамэ | ямыдамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | здэгъамэ | бдэгъамэ | идэгъамэ | ддэгъамэ | вдэгъамэ | ядэгъамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыдэгъамэ | умыдэгъамэ | имыдэгъамэ | дымыдэгъамэ | фымыдэгъамэ | ямыдэгъамэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнмэ | бдэнмэ | идэнмэ | ддэнмэ | вдэнмэ | ядэнмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэнмэ | умыдэнмэ | имыдэнмэ | дымыдэнмэ | фымыдэнмэ | ямыдэнмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнумэ | бдэнумэ | идэнумэ | ддэнумэ | вдэнумэ | ядэнумэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэнумэ | умыдэнумэ | имыдэнумэ | дымыдэнумэ | фымыдэнумэ | ямыдэнумэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | здэтэмэ | бдэтэмэ | идэтэмэ | ддэтэмэ | вдэтэмэ | ядэтэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэтэмэ | умыдэтэмэ | имыдэтэмэ | дымыдэтэмэ | фымыдэтэмэ | ямыдэтэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | здатэмэ | бдатэмэ | идатэмэ | ддатэмэ | вдатэмэ | ядатэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыдатэмэ | умыдатэмэ | имыдатэмэ | дымыдатэмэ | фымыдатэмэ | ямыдатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | здэгъатэмэ | бдэгъатэмэ | идэгъатэмэ | ддэгъатэмэ | вдэгъатэмэ | ядэгъатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыдэгъатэмэ | умыдэгъатэмэ | имыдэгъатэмэ | дымыдэгъатэмэ | фымыдэгъатэмэ | ямыдэгъатэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнтэмэ | бдэнтэмэ | идэнтэмэ | ддэнтэмэ | вдэнтэмэ | ядэнтэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэнтэмэ | умыдэнтэмэ | имыдэнтэмэ | дымыдэнтэмэ | фымыдэнтэмэ | ямыдэнтэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнутэмэ | бдэнутэмэ | идэнутэмэ | ддэнутэмэ | вдэнутэмэ | ядэнутэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэнутэмэ | умыдэнутэмэ | имыдэнутэмэ | дымыдэнутэмэ | фымыдэнутэмэ | ямыдэнутэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнт | бдэнт | идэнт | ддэнт | вдэнт | ядэнт |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | здэнтэкъым | бдэнтэкъым | идэнтэкъым | ддэнтэкъым | вдэнтэкъым | ядэнтэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнут | бдэнут | идэнут | ддэнут | вдэнут | ядэнут |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | здэнутэкъым | бдэнутэкъым | идэнутэкъым | ддэнутэкъым | вдэнутэкъым | ядэнутэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | здэми | бдэми | идэми | ддэми | вдэми | ядэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэми | умыдэми | имыдэми | дымыдэми | фымыдэми | ямыдэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | здами | бдами | идами | ддами | вдами | ядами |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыдами | умыдами | имыдами | дымыдами | фымыдами | ямыдами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | здэгъами | бдэгъами | идэгъами | ддэгъами | вдэгъами | ядэгъами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыдэгъами | умыдэгъами | имыдэгъами | дымыдэгъами | фымыдэгъами | ямыдэгъами |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнми | бдэнми | идэнми | ддэнми | вдэнми | ядэнми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэнми | умыдэнми | имыдэнми | дымыдэнми | фымыдэнми | ямыдэнми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнуми | бдэнуми | идэнуми | ддэнуми | вдэнуми | ядэнуми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэнуми | умыдэнуми | имыдэнуми | дымыдэнуми | фымыдэнуми | ямыдэнуми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | здэтэми | бдэтэми | идэтэми | ддэтэми | вдэтэми | ядэтэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэтэми | умыдэтэми | имыдэтэми | дымыдэтэми | фымыдэтэми | ямыдэтэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | здатэми | бдатэми | идатэми | ддатэми | вдатэми | ядатэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыдатэми | умыдатэми | имыдатэми | дымыдатэми | фымыдатэми | ямыдатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | здэгъатэми | бдэгъатэми | идэгъатэми | ддэгъатэми | вдэгъатэми | ядэгъатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыдэгъатэми | умыдэгъатэми | имыдэгъатэми | дымыдэгъатэми | фымыдэгъатэми | ямыдэгъатэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнтэми | бдэнтэми | идэнтэми | ддэнтэми | вдэнтэми | ядэнтэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэнтэми | умыдэнтэми | имыдэнтэми | дымыдэнтэми | фымыдэнтэми | ямыдэнтэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | здэнутэми | бдэнутэми | идэнутэми | ддэнутэми | вдэнутэми | ядэнутэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыдэнутэми | умыдэнутэми | имыдэнутэми | дымыдэнутэми | фымыдэнутэми | ямыдэнутэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | здаи | бдаи | идаи | ддаи | вдаи | ядаи |
| щымыӀэныгъэ: | сымыдаи | умыдаи | имыдаи | дымыдаи | фымыдаи | ямыдаи |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | здащэрэт | бдащэрэт | идащэрэт | ддащэрэт | вдащэрэт | ядащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | сымыдащэрэт | умыдащэрэт | имыдащэрэт | дымыдащэрэт | фымыдащэрэт | ямыдащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | здагъэнщ | бдагъэнщ | идагъэнщ | ддагъэнщ | вдагъэнщ | ядагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | здагъэнкъым | бдагъэнкъым | идагъэнкъым | ддагъэнкъым | вдагъэнкъым | ядагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | здагъэнт | бдагъэнт | идагъэнт | ддагъэнт | вдагъэнт | ядагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | здагъэнтэкъым | бдагъэнтэкъым | идагъэнтэкъым | ддагъэнтэкъым | вдагъэнтэкъым | ядагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | здагъэн | бдагъэн | идагъэн | ддагъэн | вдагъэн | ядагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | здагъэнкъэ | бдагъэнкъэ | идагъэнкъэ | ддагъэнкъэ | вдагъэнкъэ | ядагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | здагъэнт | бдагъэнт | идагъэнт | ддагъэнт | вдагъэнт | ядагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | здагъэнтэкъэ | бдагъэнтэкъэ | идагъэнтэкъэ | ддагъэнтэкъэ | вдагъэнтэкъэ | ядагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | здагъэнущ | бдагъэнущ | идагъэнущ | ддагъэнущ | вдагъэнущ | ядагъэнущ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | здагъэнукъым | бдагъэнукъым | идагъэнукъым | ддагъэнукъым | вдагъэнукъым | ядагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | здагъэнут | бдагъэнут | идагъэнут | ддагъэнут | вдагъэнут | ядагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | здагъэнутэкъым | бдагъэнутэкъым | идагъэнутэкъым | ддагъэнутэкъым | вдагъэнутэкъым | ядагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | здагъэну | бдагъэну | идагъэну | ддагъэну | вдагъэну | ядагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | здагъэнукъэ | бдагъэнукъэ | идагъэнукъэ | ддагъэнукъэ | вдагъэнукъэ | ядагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | здагъэнут | бдагъэнут | идагъэнут | ддагъэнут | вдагъэнут | ядагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | здагъэнутэкъэ | бдагъэнутэкъэ | идагъэнутэкъэ | ддагъэнутэкъэ | вдагъэнутэкъэ | ядагъэнутэкъэ |
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | зыдэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | зымыдэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зыда |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зымыда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зыдэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зымыдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зыдэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зымыдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зыдэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зымыдэну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | здэ | бдэ | идэ | ддэ | вдэ | ядэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымыдэ | умыдэ | имыдэ | дымыдэ | фымыдэ | ямыдэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зда | бда | ида | дда | вда | яда |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымыда | умыда | имыда | дымыда | фымыда | ямыда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здэгъа | бдэгъа | идэгъа | ддэгъа | вдэгъа | ядэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымыдэгъа | умыдэгъа | имыдэгъа | дымыдэгъа | фымыдэгъа | ямыдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | здэн | бдэн | идэн | ддэн | вдэн | ядэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымыдэн | умыдэн | имыдэн | дымыдэн | фымыдэн | ямыдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | здэну | бдэну | идэну | ддэну | вдэну | ядэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымыдэну | умыдэну | имыдэну | дымыдэну | фымыдэну | ямыдэну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | дэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | мыдэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | да |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | мыда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | дэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | мыдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | дэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | мыдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | дэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | мыдэну |
| Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | зэрыздэ | зэрыбдэ | зэридэ | зэрыддэ | зэрывдэ | зэрадэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмыдэ | зэрумыдэ | зэримыдэ | зэрыдмыдэ | зэрывмыдэ | зэрамыдэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрызда | зэрыбда | зэрида | зэрыдда | зэрывда | зэрада |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмыда | зэрумыда | зэримыда | зэрыдмыда | зэрывмыда | зэрамыда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыздэгъа | зэрыбдэгъа | зэридэгъа | зэрыддэгъа | зэрывдэгъа | зэрадэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмыдэгъа | зэрумыдэгъа | зэримыдэгъа | зэрыдмыдэгъа | зэрывмыдэгъа | зэрамыдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыздэн | зэрыбдэн | зэридэн | зэрыддэн | зэрывдэн | зэрадэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмыдэн | зэрумыдэн | зэримыдэн | зэрыдмыдэн | зэрывмыдэн | зэрамыдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыздэну | зэрыбдэну | зэридэну | зэрыддэну | зэрывдэну | зэрадэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмыдэну | зэрумыдэну | зэримыдэну | зэрыдмыдэну | зэрывмыдэну | зэрамыдэну |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щыздэ | щыбдэ | щидэ | щыддэ | щывдэ | щадэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щызмыдэ | щумыдэ | щимыдэ | щыдмыдэ | щывмыдэ | щамыдэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щызда | щыбда | щида | щыдда | щывда | щада |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щызмыда | щумыда | щимыда | щыдмыда | щывмыда | щамыда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыздэгъа | щыбдэгъа | щидэгъа | щыддэгъа | щывдэгъа | щадэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щызмыдэгъа | щумыдэгъа | щимыдэгъа | щыдмыдэгъа | щывмыдэгъа | щамыдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыздэн | щыбдэн | щидэн | щыддэн | щывдэн | щадэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щызмыдэн | щумыдэн | щимыдэн | щыдмыдэн | щывмыдэн | щамыдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыздэну | щыбдэну | щидэну | щыддэну | щывдэну | щадэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щызмыдэну | щумыдэну | щимыдэну | щыдмыдэну | щывмыдэну | щамыдэну |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | здэздэ | здэбдэ | здидэ | здэддэ | здэвдэ | здадэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмыдэ | здумыдэ | здимыдэ | здэдмыдэ | здэвмыдэ | здамыдэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здэзда | здэбда | здида | здэдда | здэвда | здада |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмыда | здумыда | здимыда | здэдмыда | здэвмыда | здамыда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здэздэгъа | здэбдэгъа | здидэгъа | здэддэгъа | здэвдэгъа | здадэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмыдэгъа | здумыдэгъа | здимыдэгъа | здэдмыдэгъа | здэвмыдэгъа | здамыдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здэздэн | здэбдэн | здидэн | здэддэн | здэвдэн | здадэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмыдэн | здумыдэн | здимыдэн | здэдмыдэн | здэвмыдэн | здамыдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здэздэну | здэбдэну | здидэну | здэддэну | здэвдэну | здадэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмыдэну | здумыдэну | здимыдэну | здэдмыдэну | здэвмыдэну | здамыдэну |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щӀэздэ | щӀэбдэ | щӀидэ | щӀэддэ | щӀэвдэ | щӀадэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмыдэ | щӀумыдэ | щӀимыдэ | щӀэдмыдэ | щӀэвмыдэ | щӀамыдэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀэзда | щӀэбда | щӀида | щӀэдда | щӀэвда | щӀада |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмыда | щӀумыда | щӀимыда | щӀэдмыда | щӀэвмыда | щӀамыда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀэздэгъа | щӀэбдэгъа | щӀидэгъа | щӀэддэгъа | щӀэвдэгъа | щӀадэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмыдэгъа | щӀумыдэгъа | щӀимыдэгъа | щӀэдмыдэгъа | щӀэвмыдэгъа | щӀамыдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀэздэн | щӀэбдэн | щӀидэн | щӀэддэн | щӀэвдэн | щӀадэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмыдэн | щӀумыдэн | щӀимыдэн | щӀэдмыдэн | щӀэвмыдэн | щӀамыдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀэздэну | щӀэбдэну | щӀидэну | щӀэддэну | щӀэвдэну | щӀадэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмыдэну | щӀумыдэну | щӀимыдэну | щӀэдмыдэну | щӀэвмыдэну | щӀамыдэну |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | здэуэ | бдэуэ | идэуэ | ддэуэ | вдэуэ | ядэуэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымыдэуэ | умыдэуэ | имыдэуэ | дымыдэуэ | фымыдэуэ | ямыдэуэ |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здауэ | бдауэ | идауэ | ддауэ | вдауэ | ядауэ |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымыдауэ | умыдауэ | имыдауэ | дымыдауэ | фымыдауэ | ямыдауэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | здэурэ | бдэурэ | идэурэ | ддэурэ | вдэурэ | ядэурэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сымыдэурэ | умыдэурэ | имыдэурэ | дымыдэурэ | фымыдэурэ | ямыдэурэ |
| Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | узодэ | содэ | -- | фызодэ | содэ(хэ) |
| уэ | сыбодэ | -- | уодэ / бодэ | дыбодэ | -- | уодэ(хэ) / бодэ(хэ) |
| абы | седэ | уедэ | едэ | дедэ | федэ | едэ(хэ) |
| дэ | -- | удодэ | додэ | -- | фыдодэ | додэ(хэ) |
| фэ | сыводэ | -- | фодэ | дыводэ | -- | фодэ(хэ) |
| абыхэм | садэ | уадэ | ядэ | дадэ | фадэ | ядэ(хэ) |
| Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | уз[дэрэ] | з[дэрэ] | -- | фыз[дэрэ] | з[дэ(хэ)рэ] |
| уэ | сыб[дэрэ] | -- | б[дэрэ] | дыб[дэрэ] | -- | б[дэ(хэ)рэ] |
| абы | си[дэрэ] | уи[дэрэ] | и[дэрэ] | ди[дэрэ] | фи[дэрэ] | и[дэ(хэ)рэ] |
| дэ | -- | уд[дэрэ] | д[дэрэ] | -- | фыд[дэрэ] | д[дэ(хэ)рэ] |
| фэ | сыв[дэрэ] | -- | в[дэрэ] | дыв[дэрэ] | -- | в[дэ(хэ)рэ] |
| абыхэм | са[дэрэ] | уа[дэрэ] | я[дэрэ] | да[дэрэ] | фа[дэрэ] | я[дэ(хэ)рэ] |
| -э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]э | [д]эр | -- | [д]эхэр |
| Эргативнэ: | [д]э | [д]эм | -- | [д]эхэм |
| Послеложнэ: | [д]экӀэ | [д]эмкӀэ | [д]эхэкӀэ | [д]эхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [д]эуэ | [д]эрауэ | [д]эхэу | [д]эхэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]а | [д]ар | -- | [д]ахэр |
| Эргативнэ: | [д]а | [д]ам | -- | [д]ахэм |
| Послеложнэ: | [д]акӀэ | [д]амкӀэ | [д]ахэкӀэ | [д]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [д]ауэ | [д]арауэ | [д]ахэу | [д]ахэрауэ |
| -эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]эн | [д]эныр | -- | [д]энхэр |
| Эргативнэ: | [д]эн | [д]эным | -- | [д]энхэм |
| Послеложнэ: | [д]энкӀэ | [д]энымкӀэ | [д]энхэкӀэ | [д]энхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [д]эну | [д]энырауэ | [д]энхэу | [д]энхэрауэ |
| -эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]эну | [д]энур | -- | [д]энухэр |
| Эргативнэ: | [д]эну | [д]энум | -- | [д]энухэм |
| Послеложнэ: | [д]энукӀэ | [д]энумкӀэ | [д]энухэкӀэ | [д]энухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [д]энууэ | [д]энурауэ | [д]энухэу | [д]энухэрауэ |