спр-лъэмыӏ-хэдэн
Глагол лъэмыӏэс "хэдэн"-ым и спряженэр
зэгъэзэхуэжын
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | хэдэн |
| щымыӀэныгъэ: | хэмыдэн |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыхэдэн | ухэдэн | хэдэн | дыхэдэн | фыхэдэн | хэдэн(хэ) |
| щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэн | ухэмыдэн | хэмыдэн | дыхэмыдэн | фыхэмыдэн | хэмыдэн(хэ) |
| унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | хэдэ! | фыхэдэ! |
| щымыӀэныгъэ: | ухэмыдэ! | фыхэмыдэ! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыхредэ | ухредэ | хредэ | дыхредэ | фыхредэ | хредэ |
| щымыӀэныгъэ: | сыхремыдэ | ухремыдэ | хремыдэ | дыхремыдэ | фыхремыдэ | хремыдэ |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыходэ(р) | уходэ(р) | ходэ(р) | дыходэ(р) | фыходэ(р) | ходэ(хэ)(р) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэркъым | ухэдэркъым | хэдэркъым | дыхэдэркъым | фыхэдэркъым | хэдэ(хэ)ркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыхэдэрт | ухэдэрт | хэдэрт | дыхэдэрт | фыхэдэрт | хэдэ(хэ)рт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэртэкъым | ухэдэртэкъым | хэдэртэкъым | дыхэдэртэкъым | фыхэдэртэкъым | хэдэ(хэ)ртэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхэдащ | ухэдащ | хэдащ | дыхэдащ | фыхэдащ | хэда(хэ)щ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэдакъым | ухэдакъым | хэдакъым | дыхэдакъым | фыхэдакъым | хэда(хэ)къым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыхэдат | ухэдат | хэдат | дыхэдат | фыхэдат | хэда(хэ)т |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэдатэкъым | ухэдатэкъым | хэдатэкъым | дыхэдатэкъым | фыхэдатэкъым | хэда(хэ)тэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэгъащ | ухэдэгъащ | хэдэгъащ | дыхэдэгъащ | фыхэдэгъащ | хэдэгъа(хэ)щ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэгъакъым | ухэдэгъакъым | хэдэгъакъым | дыхэдэгъакъым | фыхэдэгъакъым | хэдэгъа(хэ)къым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэгъат | ухэдэгъат | хэдэгъат | дыхэдэгъат | фыхэдэгъат | хэдэгъа(хэ)т |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэгъатэкъым | ухэдэгъатэкъым | хэдэгъатэкъым | дыхэдэгъатэкъым | фыхэдэгъатэкъым | хэдэгъа(хэ)тэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыхэдэщ | ухэдэщ | хэдэщ | дыхэдэщ | фыхэдэщ | хэдэ(хэ)щ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэкъым | ухэдэкъым | хэдэкъым | дыхэдэкъым | фыхэдэкъым | хэдэ(хэ)къым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыхэдэт | ухэдэт | хэдэт | дыхэдэт | фыхэдэт | хэдэ(хэ)т |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэтэкъым | ухэдэтэкъым | хэдэтэкъым | дыхэдэтэкъым | фыхэдэтэкъым | хэдэ(хэ)тэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнщ | ухэдэнщ | хэдэнщ | дыхэдэнщ | фыхэдэнщ | хэдэн(хэ)щ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэнкъым | ухэдэнкъым | хэдэнкъым | дыхэдэнкъым | фыхэдэнкъым | хэдэн(хэ)къым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнущ | ухэдэнущ | хэдэнущ | дыхэдэнущ | фыхэдэнущ | хэдэну(хэ)щ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэнукъым | ухэдэнукъым | хэдэнукъым | дыхэдэнукъым | фыхэдэнукъым | хэдэну(хэ)къым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэрэ | ухэдэрэ | хэдэрэ | дыхэдэрэ | фыхэдэрэ | хэдэ(хэ)рэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэркъэ | ухэдэркъэ | хэдэркъэ | дыхэдэркъэ | фыхэдэркъэ | хэдэ(хэ)ркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыхэдэрт | ухэдэрт | хэдэрт | дыхэдэрт | фыхэдэрт | хэдэ(хэ)рт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэртэкъэ | ухэдэртэкъэ | хэдэртэкъэ | дыхэдэртэкъэ | фыхэдэртэкъэ | хэдэ(хэ)ртэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхэда | ухэда | хэда | дыхэда | фыхэда | хэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэдакъэ | ухэдакъэ | хэдакъэ | дыхэдакъэ | фыхэдакъэ | хэда(хэ)къэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыхэдат | ухэдат | хэдат | дыхэдат | фыхэдат | хэда(хэ)т |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэдатэкъэ | ухэдатэкъэ | хэдатэкъэ | дыхэдатэкъэ | фыхэдатэкъэ | хэда(хэ)тэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэгъа | ухэдэгъа | хэдэгъа | дыхэдэгъа | фыхэдэгъа | хэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэгъакъэ | ухэдэгъакъэ | хэдэгъакъэ | дыхэдэгъакъэ | фыхэдэгъакъэ | хэдэгъа(хэ)къэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэгъат | ухэдэгъат | хэдэгъат | дыхэдэгъат | фыхэдэгъат | хэдэгъа(хэ)т |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэгъатэкъэ | ухэдэгъатэкъэ | хэдэгъатэкъэ | дыхэдэгъатэкъэ | фыхэдэгъатэкъэ | хэдэгъа(хэ)тэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыхэдэ | ухэдэ | хэдэ | дыхэдэ | фыхэдэ | хэдэ(хэ) |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэкъэ | ухэдэкъэ | хэдэкъэ | дыхэдэкъэ | фыхэдэкъэ | хэдэ(хэ)къэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыхэдэт | ухэдэт | хэдэт | дыхэдэт | фыхэдэт | хэдэ(хэ)т |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэтэкъэ | ухэдэтэкъэ | хэдэтэкъэ | дыхэдэтэкъэ | фыхэдэтэкъэ | хэдэ(хэ)тэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэн | ухэдэн | хэдэн | дыхэдэн | фыхэдэн | хэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэнкъэ | ухэдэнкъэ | хэдэнкъэ | дыхэдэнкъэ | фыхэдэнкъэ | хэдэн(хэ)къэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэну | ухэдэну | хэдэну | дыхэдэну | фыхэдэну | хэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэнукъэ | ухэдэнукъэ | хэдэнукъэ | дыхэдэнукъэ | фыхэдэнукъэ | хэдэну(хэ)къэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэмэ | ухэдэмэ | хэдэмэ | дыхэдэмэ | фыхэдэмэ | хэдэ(хэ)мэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэмэ | ухэмыдэмэ | хэмыдэмэ | дыхэмыдэмэ | фыхэмыдэмэ | хэмыдэ(хэ)мэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхэдамэ | ухэдамэ | хэдамэ | дыхэдамэ | фыхэдамэ | хэда(хэ)мэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдамэ | ухэмыдамэ | хэмыдамэ | дыхэмыдамэ | фыхэмыдамэ | мыда(хэ)мэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыхэдэгъамэ | ухэдэгъамэ | хэдэгъамэ | дыхэдэгъамэ | фыхэдэгъамэ | хэдэгъа(хэ)мэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэгъамэ | ухэмыдэгъамэ | хэмыдэгъамэ | дыхэмыдэгъамэ | фыхэмыдэгъамэ | хэмыдэгъа(хэ)мэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнмэ | ухэдэнмэ | хэдэнмэ | дыхэдэнмэ | фыхэдэнмэ | хэдэн(хэ)мэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэнмэ | ухэмыдэнмэ | хэмыдэнмэ | дыхэмыдэнмэ | фыхэмыдэнмэ | хэмыдэн(хэ)мэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнумэ | ухэдэнумэ | хэдэнумэ | дыхэдэнумэ | фыхэдэнумэ | хэдэну(хэ)мэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэнумэ | ухэмыдэнумэ | хэмыдэнумэ | дыхэмыдэнумэ | фыхэмыдэнумэ | хэмыдэну(хэ)мэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэтэмэ | ухэдэтэмэ | хэдэтэмэ | дыхэдэтэмэ | фыхэдэтэмэ | хэдэ(хэ)тэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэтэмэ | ухэмыдэтэмэ | хэмыдэтэмэ | дыхэмыдэтэмэ | фыхэмыдэтэмэ | хэмыдэ(хэ)тэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхэдатэмэ | ухэдатэмэ | хэдатэмэ | дыхэдатэмэ | фыхэдатэмэ | хэда(хэ)тэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдатэмэ | ухэмыдатэмэ | хэмыдатэмэ | дыхэмыдатэмэ | фыхэмыдатэмэ | хэмыда(хэ)тэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыхэдэгъатэмэ | ухэдэгъатэмэ | хэдэгъатэмэ | дыхэдэгъатэмэ | фыхэдэгъатэмэ | хэдэгъа(хэ)тэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэгъатэмэ | ухэмыдэгъатэмэ | хэмыдэгъатэмэ | дыхэмыдэгъатэмэ | фыхэмыдэгъатэмэ | хэмыдэгъа(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнтэмэ | ухэдэнтэмэ | хэдэнтэмэ | дыхэдэнтэмэ | фыхэдэнтэмэ | хэдэн(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэнтэмэ | ухэмыдэнтэмэ | хэмыдэнтэмэ | дыхэмыдэнтэмэ | фыхэмыдэнтэмэ | хэмыдэн(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнутэмэ | ухэдэнутэмэ | хэдэнутэмэ | дыхэдэнутэмэ | фыхэдэнутэмэ | хэдэну(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэнутэмэ | ухэмыдэнутэмэ | хэмыдэнутэмэ | дыхэмыдэнутэмэ | фыхэмыдэнутэмэ | хэмыдэну(хэ)тэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнт | ухэдэнт | хэдэнт | дыхэдэнт | фыхэдэнт | хэдэн(хэ)т |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэнтэкъым | ухэдэнтэкъым | хэдэнтэкъым | дыхэдэнтэкъым | фыхэдэнтэкъым | хэдэн(хэ)тэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнут | ухэдэнут | хэдэнут | дыхэдэнут | фыхэдэнут | хэдэну(хэ)т |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэдэнутэкъым | ухэдэнутэкъым | хэдэнутэкъым | дыхэдэнутэкъым | фыхэдэнутэкъым | хэдэну(хэ)тэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэми | ухэдэми | хэдэми | дыхэдэми | фыхэдэми | хэдэ(хэ)ми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэми | ухэмыдэми | хэмыдэми | дыхэмыдэми | фыхэмыдэми | хэмыдэ(хэ)ми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхэдами | ухэдами | хэдами | дыхэдами | фыхэдами | хэда(хэ)ми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдами | ухэмыдами | хэмыдами | дыхэмыдами | фыхэмыдами | хэмыда(хэ)ми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыхэдэгъами | ухэдэгъами | хэдэгъами | дыхэдэгъами | фыхэдэгъами | хэдэгъа(хэ)ми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэгъами | ухэмыдэгъами | хэмыдэгъами | дыхэмыдэгъами | фыхэмыдэгъами | хэмыдэгъа(хэ)ми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнми | ухэдэнми | хэдэнми | дыхэдэнми | фыхэдэнми | хэдэн(хэ)ми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэнми | ухэмыдэнми | хэмыдэнми | дыхэмыдэнми | фыхэмыдэнми | хэмыдэн(хэ)ми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнуми | ухэдэнуми | хэдэнуми | дыхэдэнуми | фыхэдэнуми | хэдэну(хэ)ми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэнуми | ухэмыдэнуми | хэмыдэнуми | дыхэмыдэнуми | фыхэмыдэнуми | хэмыдэну(хэ)ми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэтэми | ухэдэтэми | хэдэтэми | дыхэдэтэми | фыхэдэтэми | хэдэ(хэ)тэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэтэми | ухэмыдэтэми | хэмыдэтэми | дыхэмыдэтэми | фыхэмыдэтэми | хэмыдэ(хэ)тэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыхэдатэми | ухэдатэми | хэдатэми | дыхэдатэми | фыхэдатэми | хэда(хэ)тэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдатэми | ухэмыдатэми | хэмыдатэми | дыхэмыдатэми | фыхэмыдатэми | хэмыда(хэ)тэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыхэдэгъатэми | ухэдэгъатэми | хэдэгъатэми | дыхэдэгъатэми | фыхэдэгъатэми | хэдэгъа(хэ)тэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэгъатэми | ухэмыдэгъатэми | хэмыдэгъатэми | дыхэмыдэгъатэми | фыхэмыдэгъатэми | хэмыдэгъа(хэ)тэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнтэми | ухэдэнтэми | хэдэнтэми | дыхэдэнтэми | фыхэдэнтэми | хэдэн(хэ)тэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэнтэми | ухэмыдэнтэми | хэмыдэнтэми | дыхэмыдэнтэми | фыхэмыдэнтэми | хэмыдэн(хэ)тэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыхэдэнутэми | ухэдэнутэми | хэдэнутэми | дыхэдэнутэми | фыхэдэнутэми | хэдэну(хэ)тэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдэнутэми | ухэмыдэнутэми | хэмыдэнутэми | дыхэмыдэнутэми | фыхэмыдэнутэми | хэмыдэну(хэ)тэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыхэдаи | ухэдаи | хэдаи | дыхэдаи | фыхэдаи | хэдаи |
| щымыӀэныгъэ: | сыхэдакъыми | ухэдакъыми | хэдакъыми | дыхэдакъыми | фыхэдакъыми | хэдакъыми |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыхэдащэрэт | ухэдащэрэт | хэдащэрэт | дыхэдащэрэт | фыхэдащэрэт | хэдащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | сыхэмыдащэрэт | ухэмыдащэрэт | хэмыдащэрэт | дыхэмыдащэрэт | фыхэмыдащэрэт | хэмыдащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнщ | ухэдагъэнщ | хэдагъэнщ | дыхэдагъэнщ | фыхэдагъэнщ | хэдагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнкъым | ухэдагъэнкъым | хэдагъэнкъым | дыхэдагъэнкъым | фыхэдагъэнкъым | хэдагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнт | ухэдагъэнт | хэдагъэнт | дыхэдагъэнт | фыхэдагъэнт | хэдагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнтэкъым | ухэдагъэнтэкъым | хэдагъэнтэкъым | дыхэдагъэнтэкъым | фыхэдагъэнтэкъым | хэдагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыхэдагъэн | ухэдагъэн | хэдагъэн | дыхэдагъэн | фыхэдагъэн | хэдагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнкъэ | ухэдагъэнкъэ | хэдагъэнкъэ | дыхэдагъэнкъэ | фыхэдагъэнкъэ | хэдагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнт | ухэдагъэнт | хэдагъэнт | дыхэдагъэнт | фыхэдагъэнт | хэдагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнтэкъэ | ухэдагъэнтэкъэ | хэдагъэнтэкъэ | дыхэдагъэнтэкъэ | фыхэдагъэнтэкъэ | хэдагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнущ | ухэдагъэнущ | хэдагъэнущ | дыхэдагъэнущ | фыхэдагъэнущ | хэдагъэнущ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнукъым | ухэдагъэнукъым | хэдагъэнукъым | дыхэдагъэнукъым | фыхэдагъэнукъым | хэдагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнут | ухэдагъэнут | хэдагъэнут | дыхэдагъэнут | фыхэдагъэнут | хэдагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнутэкъым | ухэдагъэнутэкъым | хэдагъэнутэкъым | дыхэдагъэнутэкъым | фыхэдагъэнутэкъым | хэдагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыхэдагъэну | ухэдагъэну | хэдагъэну | дыхэдагъэну | фыхэдагъэну | хэдагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнукъэ | ухэдагъэнукъэ | хэдагъэнукъэ | дыхэдагъэнукъэ | фыхэдагъэнукъэ | хэдагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнут | ухэдагъэнут | хэдагъэнут | дыхэдагъэнут | фыхэдагъэнут | хэдагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыхэдагъэнутэкъэ | ухэдагъэнутэкъэ | хэдагъэнутэкъэ | дыхэдагъэнутэкъэ | фыхэдагъэнутэкъэ | хэдагъэнутэкъэ |
| Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыхэдэ | ухэдэ | хэдэ | дыхэдэ | фыхэдэ | хэдэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыхэмыдэ | ухэмыдэ | хэмыдэ | дыхэмыдэ | фыхэмыдэ | хэмыдэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыхэда | ухэда | хэда | дыхэда | фыхэда | хэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыхэмыда | ухэмыда | хэмыда | дыхэмыда | фыхэмыда | хэмыда(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыхэдэгъа | ухэдэгъа | хэдэгъа | дыхэдэгъа | фыхэдэгъа | хэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыхэмыдэгъа | ухэмыдэгъа | хэмыдэгъа | дыхэмыдэгъа | фыхэмыдэгъа | хэмыдэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыхэдэн | ухэдэн | хэдэн | дыхэдэн | фыхэдэн | хэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыхэмыдэн | ухэмыдэн | хэмыдэн | дыхэмыдэн | фыхэмыдэн | хэмыдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыхэдэну | ухэдэну | хэдэну | дыхэдэну | фыхэдэну | хэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыхэмыдэну | ухэмыдэну | хэмыдэну | дыхэмыдэну | фыхэмыдэну | хэмыдэну(хэ) |
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыхэдэ | узэрыхэдэ | зэрыхэдэ | дызэрыхэдэ | фызэрыхэдэ | зэрыхэдэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыхэмыдэ | узэрыхэмыдэ | зэрыхэмыдэ | дызэрыхэмыдэ | фызэрыхэмыдэ | зэрыхэмыдэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыхэда | узэрыхэда | зэрыхэда | дызэрыхэда | фызэрыхэда | зэрыхэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыхэмыда | узэрыхэмыда | зэрыхэмыда | дызэрыхэмыда | фызэрыхэмыда | зэрыхэмыда(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыхэдэгъа | узэрыхэдэгъа | зэрыхэдэгъа | дызэрыхэдэгъа | фызэрыхэдэгъа | зэрыхэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыхэмыдэгъа | узэрыхэмыдэгъа | зэрыхэмыдэгъа | дызэрыхэмыдэгъа | фызэрыхэмыдэгъа | зэрыхэмыдэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыхэдэн | узэрыхэдэн | зэрыхэдэн | дызэрыхэдэн | фызэрыхэдэн | зэрыхэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыхэмыдэн | узэрыхэмыдэн | зэрыхэмыдэн | дызэрыхэмыдэн | фызэрыхэмыдэн | зэрыхэмыдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыхэдэну | узэрыхэдэну | зэрыхэдэну | дызэрыхэдэну | фызэрыхэдэну | зэрыхэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыхэмыдэну | узэрыхэмыдэну | зэрыхэмыдэну | дызэрыхэмыдэну | фызэрыхэмыдэну | зэрыхэмыдэну(хэ) |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщыхэдэ | ущыхэдэ | щыхэдэ | дыщыхэдэ | фыщыхэдэ | щыхэдэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыхэмыдэ | ущыхэмыдэ | щыхэмыдэ | дыщыхэмыдэ | фыщыхэмыдэ | щыхэмыдэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыхэда | ущыхэда | щыхэда | дыщыхэда | фыщыхэда | щыхэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыхэмыда | ущыхэмыда | щыхэмыда | дыщыхэмыда | фыщыхэмыда | щыхэмыда(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыхэдэгъа | ущыхэдэгъа | щыхэдэгъа | дыщыхэдэгъа | фыщыхэдэгъа | щыхэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыхэмыдэгъа | ущыхэмыдэгъа | щыхэмыдэгъа | дыщыхэмыдэгъа | фыщыхэмыдэгъа | щыхэмыдэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыхэдэн | ущыхэдэн | щыхэдэн | дыщыхэдэн | фыщыхэдэн | щыхэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыхэмыдэн | ущыхэмыдэн | щыхэмыдэн | дыщыхэмыдэн | фыщыхэмыдэн | щыхэмыдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыхэдэну | ущыхэдэну | щыхэдэну | дыщыхэдэну | фыщыхэдэну | щыхэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыхэмыдэну | ущыхэмыдэну | щыхэмыдэну | дыщыхэмыдэну | фыщыхэмыдэну | щыхэмыдэну(хэ) |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыздыхэдэ | уздыхэдэ | здыхэдэ | дыздыхэдэ | фыздыхэдэ | здыхэдэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыхэмыдэ | уздыхэмыдэ | здыхэмыдэ | дыздыхэмыдэ | фыздыхэмыдэ | здыхэмыдэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздыхэда | уздыхэда | здыхэда | дыздыхэда | фыздыхэда | здыхэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыхэмыда | уздыхэмыда | здыхэмыда | дыздыхэмыда | фыздыхэмыда | здыхэмыда(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздыхэдэгъа | уздыхэдэгъа | здыхэдэгъа | дыздыхэдэгъа | фыздыхэдэгъа | здыхэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыхэмыдэгъа | уздыхэмыдэгъа | здыхэмыдэгъа | дыздыхэмыдэгъа | фыздыхэмыдэгъа | здыхэмыдэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздыхэдэн | уздыхэдэн | здыхэдэн | дыздыхэдэн | фыздыхэдэн | здыхэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыхэмыдэн | уздыхэмыдэн | здыхэмыдэн | дыздыхэмыдэн | фыздыхэмыдэн | здыхэмыдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздыхэдэну | уздыхэдэну | здыхэдэну | дыздыхэдэну | фыздыхэдэну | здыхэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыхэмыдэну | уздыхэмыдэну | здыхэмыдэну | дыздыхэмыдэну | фыздыхэмыдэну | здыхэмыдэну(хэ) |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыхэдэ | ущӀыхэдэ | щӀыхэдэ | дыщӀыхэдэ | фыщӀыхэдэ | щӀыхэдэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыхэмыдэ | ущӀыхэмыдэ | щӀыхэмыдэ | дыщӀыхэмыдэ | фыщӀыхэмыдэ | щӀыхэмыдэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыхэда | ущӀыхэда | щӀыхэда | дыщӀыхэда | фыщӀыхэда | щӀыхэда(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыхэмыда | ущӀыхэмыда | щӀыхэмыда | дыщӀыхэмыда | фыщӀыхэмыда | щӀыхэмыда(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыхэдэгъа | ущӀыхэдэгъа | щӀыхэдэгъа | дыщӀыхэдэгъа | фыщӀыхэдэгъа | щӀыхэдэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыхэмыдэгъа | ущӀыхэмыдэгъа | щӀыхэмыдэгъа | дыщӀыхэмыдэгъа | фыщӀыхэмыдэгъа | щӀыхэмыдэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыхэдэн | ущӀыхэдэн | щӀыхэдэн | дыщӀыхэдэн | фыщӀыхэдэн | щӀыхэдэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыхэмыдэн | ущӀыхэмыдэн | щӀыхэмыдэн | дыщӀыхэмыдэн | фыщӀыхэмыдэн | щӀыхэмыдэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыхэдэну | ущӀыхэдэну | щӀыхэдэну | дыщӀыхэдэну | фыщӀыхэдэну | щӀыхэдэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыхэмыдэну | ущӀыхэмыдэну | щӀыхэмыдэну | дыщӀыхэмыдэну | фыщӀыхэмыдэну | щӀыхэмыдэну(хэ) |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыхэдэу | ухэдэу | хэдэу | дыхэдэу | фыхэдэу | хэдэ(хэ)у |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыхэмыдэу | ухэмыдэу | хэмыдэу | дыхэмыдэу | фыхэмыдэу | хэмыдэ(хэ)у |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыхэдауэ | ухэдауэ | хэдауэ | дыхэдауэ | фыхэдауэ | хэдауэ / хэда(хэ)у |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыхэмыдауэ | ухэмыдауэ | хэмыдауэ | дыхэмыдауэ | фыхэмыдауэ | хэмыдауэ(хэ) / хэмыда(хэ)у |
| жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыхэдэурэ | ухэдэурэ | хэдэурэ | дыхэдэурэ | фыхэдэурэ | хэдэ(хэ)урэ |
| жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыхэмыдэурэ | ухэмыдэурэ | хэмыдэурэ | дыхэмыдэурэ | фыхэмыдэурэ | хэмыдэ(хэ)урэ |
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | сыпходэ | сыходэ | -- | сыфходэ | саходэ |
| уэ | усходэ | -- | уходэ | утходэ | -- | уаходэ |
| ар | сходэ | пходэ | ходэ | тходэ | фходэ | яходэ |
| дэ | -- | дыпходэ | дыходэ | -- | дыфходэ | даходэ |
| фэ | фысходэ | -- | фыходэ | фытходэ | -- | фаходэ |
| ахэр | сходэ(хэ) | пходэ(хэ) | ходэ(хэ) | тходэ(хэ) | фходэ(хэ) | яходэ(хэ) |
| -э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]э | [д]эр | -- | [д]эхэр |
| Эргативнэ: | [д]э | [д]эм | -- | [д]эхэм |
| Послеложнэ: | [д]экӀэ | [д]эмкӀэ | [д]эхэкӀэ | [д]эхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [д]эуэ | [д]эрауэ | [д]эхэу | [д]эхэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]а | [д]ар | -- | [д]ахэр |
| Эргативнэ: | [д]а | [д]ам | -- | [д]ахэм |
| Послеложнэ: | [д]акӀэ | [д]амкӀэ | [д]ахэкӀэ | [д]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [д]ауэ | [д]арауэ | [д]ахэу | [д]ахэрауэ |
| -эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]эн | [д]эныр | -- | [д]энхэр |
| Эргативнэ: | [д]эн | [д]эным | -- | [д]энхэм |
| Послеложнэ: | [д]энкӀэ | [д]энымкӀэ | [д]энхэкӀэ | [д]энхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [д]эну | [д]энырауэ | [д]энхэу | [д]энхэрауэ |
| -эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [д]эну | [д]энур | -- | [д]энухэр |
| Эргативнэ: | [д]эну | [д]энум | -- | [д]энухэм |
| Послеложнэ: | [д]энукӀэ | [д]энумкӀэ | [д]энухэкӀэ | [д]энухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [д]энууэ | [д]энурауэ | [д]энухэу | [д]энухэрауэ |