псчэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [[pstʂ] + -ɐ + -n]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [псч] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "псчэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар): | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | псчэн |
щымыӀэныгъэ: | мыпсчэн |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыпсчэн | упсчэн | псчэн | дыпсчэн | фыпсчэн | псчэн(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэн | умыпсчэн | мыпсчэн | дымыпсчэн | фымыпсчэн | мыпсчэн(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | псчэ! | фыпсчэ! |
щымыӀэныгъэ: | умыпсчэ! | фымыпсчэ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | срепсчэ | урепсчэ | ирепсчэ | дрепсчэ | фрепсчэ | ирепсчэ |
щымыӀэныгъэ: | сремыпсчэ | уремыпсчэ | иремыпсчэ | дремыпсчэ | фремыпсчэ | иремыпсчэ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сопсчэ(р) | уопсчэ(р) | мэпсчэ(р) | допсчэ(р) | фопсчэ(р) | мэпсчэ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэркъым | упсчэркъым | псчэркъым | дыпсчэркъым | фыпсчэркъым | псчэ(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыпсчэ(р)т | упсчэ(р)т | псчэ(р)т | дыпсчэ(р)т | фыпсчэ(р)т | псчэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэ(р)тэкъым | упсчэ(р)тэкъым | псчэ(р)тэкъым | дыпсчэ(р)тэкъым | фыпсчэ(р)тэкъым | псчэ(хэ)(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпсчащ | упсчащ | псчащ | дыпсчащ | фыпсчащ | псча(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпсчакъым | упсчакъым | псчакъым | дыпсчакъым | фыпсчакъым | псча(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыпсчат | упсчат | псчат | дыпсчат | фыпсчат | псча(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпсчатэкъым | упсчатэкъым | псчатэкъым | дыпсчатэкъым | фыпсчатэкъым | псча(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэгъащ | упсчэгъащ | псчэгъащ | дыпсчэгъащ | фыпсчэгъащ | псчэгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэгъакъым | упсчэгъакъым | псчэгъакъым | дыпсчэгъакъым | фыпсчэгъакъым | псчэгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэгъат | упсчэгъат | псчэгъат | дыпсчэгъат | фыпсчэгъат | псчэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэгъатэкъым | упсчэгъатэкъым | псчэгъатэкъым | дыпсчэгъатэкъым | фыпсчэгъатэкъым | псчэгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыпсчэщ | упсчэщ | псчэщ | дыпсчэщ | фыпсчэщ | псчэ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэкъым | упсчэкъым | псчэкъым | дыпсчэкъым | фыпсчэкъым | псчэ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыпсчэт | упсчэт | псчэт | дыпсчэт | фыпсчэт | псчэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэтэкъым | упсчэтэкъым | псчэтэкъым | дыпсчэтэкъым | фыпсчэтэкъым | псчэ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнщ | упсчэнщ | псчэнщ | дыпсчэнщ | фыпсчэнщ | псчэн(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэнкъым | упсчэнкъым | псчэнкъым | дыпсчэнкъым | фыпсчэнкъым | псчэн(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнущ | упсчэнущ | псчэнущ | дыпсчэнущ | фыпсчэнущ | псчэну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэнукъым | упсчэнукъым | псчэнукъым | дыпсчэнукъым | фыпсчэнукъым | псчэну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэрэ | упсчэрэ | псчэрэ | дыпсчэрэ | фыпсчэрэ | псчэ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэркъэ | упсчэркъэ | псчэркъэ | дыпсчэркъэ | фыпсчэркъэ | псчэ(хэ)ркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыпсчэ(р)т | упсчэ(р)т | псчэ(р)т | дыпсчэ(р)т | фыпсчэ(р)т | псчэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэ(р)тэкъэ | упсчэ(р)тэкъэ | псчэ(р)тэкъэ | дыпсчэ(р)тэкъэ | фыпсчэ(р)тэкъэ | псчэ(хэ)(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпсча | упсча | псча | дыпсча | фыпсча | псча(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпсчакъэ | упсчакъэ | псчакъэ | дыпсчакъэ | фыпсчакъэ | псча(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыпсчат | упсчат | псчат | дыпсчат | фыпсчат | псча(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпсчатэкъэ | упсчатэкъэ | псчатэкъэ | дыпсчатэкъэ | фыпсчатэкъэ | псча(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэгъа | упсчэгъа | псчэгъа | дыпсчэгъа | фыпсчэгъа | псчэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэгъакъэ | упсчэгъакъэ | псчэгъакъэ | дыпсчэгъакъэ | фыпсчэгъакъэ | псчэгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэгъат | упсчэгъат | псчэгъат | дыпсчэгъат | фыпсчэгъат | псчэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэгъатэкъэ | упсчэгъатэкъэ | псчэгъатэкъэ | дыпсчэгъатэкъэ | фыпсчэгъатэкъэ | псчэгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыпсчэ | упсчэ | псчэ | дыпсчэ | фыпсчэ | псчэ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэкъэ | упсчэкъэ | псчэкъэ | дыпсчэкъэ | фыпсчэкъэ | псчэ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыпсчэт | упсчэт | псчэт | дыпсчэт | фыпсчэт | псчэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэтэкъэ | упсчэтэкъэ | псчэтэкъэ | дыпсчэтэкъэ | фыпсчэтэкъэ | псчэ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэн | упсчэн | псчэн | дыпсчэн | фыпсчэн | псчэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэнкъэ | упсчэнкъэ | псчэнкъэ | дыпсчэнкъэ | фыпсчэнкъэ | псчэн(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэну | упсчэну | псчэну | дыпсчэну | фыпсчэну | псчэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэнукъэ | упсчэнукъэ | псчэнукъэ | дыпсчэнукъэ | фыпсчэнукъэ | псчэну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэмэ | упсчэмэ | псчэмэ | дыпсчэмэ | фыпсчэмэ | псчэ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэмэ | умыпсчэмэ | мыпсчэмэ | дымыпсчэмэ | фымыпсчэмэ | мыпсчэ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпсчамэ | упсчамэ | псчамэ | дыпсчамэ | фыпсчамэ | псча(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчамэ | умыпсчамэ | мыпсчамэ | дымыпсчамэ | фымыпсчамэ | мыпсча(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыпсчэгъамэ | упсчэгъамэ | псчэгъамэ | дыпсчэгъамэ | фыпсчэгъамэ | псчэгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэгъамэ | умыпсчэгъамэ | мыпсчэгъамэ | дымыпсчэгъамэ | фымыпсчэгъамэ | мыпсчэгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнмэ | упсчэнмэ | псчэнмэ | дыпсчэнмэ | фыпсчэнмэ | псчэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэнмэ | умыпсчэнмэ | мыпсчэнмэ | дымыпсчэнмэ | фымыпсчэнмэ | мыпсчэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнумэ | упсчэнумэ | псчэнумэ | дыпсчэнумэ | фыпсчэнумэ | псчэну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэнумэ | умыпсчэнумэ | мыпсчэнумэ | дымыпсчэнумэ | фымыпсчэнумэ | мыпсчэну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэтэмэ | упсчэтэмэ | псчэтэмэ | дыпсчэтэмэ | фыпсчэтэмэ | псчэ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэтэмэ | умыпсчэтэмэ | мыпсчэтэмэ | дымыпсчэтэмэ | фымыпсчэтэмэ | мыпсчэ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпсчатэмэ | упсчатэмэ | псчатэмэ | дыпсчатэмэ | фыпсчатэмэ | псча(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчатэмэ | умыпсчатэмэ | мыпсчатэмэ | дымыпсчатэмэ | фымыпсчатэмэ | мыпсча(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыпсчэгъатэмэ | упсчэгъатэмэ | псчэгъатэмэ | дыпсчэгъатэмэ | фыпсчэгъатэмэ | псчэгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэгъатэмэ | умыпсчэгъатэмэ | мыпсчэгъатэмэ | дымыпсчэгъатэмэ | фымыпсчэгъатэмэ | мыпсчэгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнтэмэ | упсчэнтэмэ | псчэнтэмэ | дыпсчэнтэмэ | фыпсчэнтэмэ | псчэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэнтэмэ | умыпсчэнтэмэ | мыпсчэнтэмэ | дымыпсчэнтэмэ | фымыпсчэнтэмэ | мыпсчэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнутэмэ | упсчэнутэмэ | псчэнутэмэ | дыпсчэнутэмэ | фыпсчэнутэмэ | псчэну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэнутэмэ | умыпсчэнутэмэ | мыпсчэнутэмэ | дымыпсчэнутэмэ | фымыпсчэнутэмэ | мыпсчэну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнт | упсчэнт | псчэнт | дыпсчэнт | фыпсчэнт | псчэн(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэнтэкъым | упсчэнтэкъым | псчэнтэкъым | дыпсчэнтэкъым | фыпсчэнтэкъым | псчэн(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнут | упсчэнут | псчэнут | дыпсчэнут | фыпсчэнут | псчэну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпсчэнутэкъым | упсчэнутэкъым | псчэнутэкъым | дыпсчэнутэкъым | фыпсчэнутэкъым | псчэну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэми | упсчэми | псчэми | дыпсчэми | фыпсчэми | псчэ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэми | умыпсчэми | мыпсчэми | дымыпсчэми | фымыпсчэми | мыпсчэ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпсчами | упсчами | псчами | дыпсчами | фыпсчами | псча(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчами | умыпсчами | мыпсчами | дымыпсчами | фымыпсчами | мыпсча(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыпсчэгъами | упсчэгъами | псчэгъами | дыпсчэгъами | фыпсчэгъами | псчэгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэгъами | умыпсчэгъами | мыпсчэгъами | дымыпсчэгъами | фымыпсчэгъами | мыпсчэгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнми | упсчэнми | псчэнми | дыпсчэнми | фыпсчэнми | псчэн(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэнми | умыпсчэнми | мыпсчэнми | дымыпсчэнми | фымыпсчэнми | мыпсчэн(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнуми | упсчэнуми | псчэнуми | дыпсчэнуми | фыпсчэнуми | псчэну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэнуми | умыпсчэнуми | мыпсчэнуми | дымыпсчэнуми | фымыпсчэнуми | мыпсчэну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэтэми | упсчэтэми | псчэтэми | дыпсчэтэми | фыпсчэтэми | псчэ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэтэми | умыпсчэтэми | мыпсчэтэми | дымыпсчэтэми | фымыпсчэтэми | мыпсчэ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпсчатэми | упсчатэми | псчатэми | дыпсчатэми | фыпсчатэми | псча(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчатэми | умыпсчатэми | мыпсчатэми | дымыпсчатэми | фымыпсчатэми | мыпсча(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыпсчэгъатэми | упсчэгъатэми | псчэгъатэми | дыпсчэгъатэми | фыпсчэгъатэми | псчэгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэгъатэми | умыпсчэгъатэми | мыпсчэгъатэми | дымыпсчэгъатэми | фымыпсчэгъатэми | мыпсчэгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнтэми | упсчэнтэми | псчэнтэми | дыпсчэнтэми | фыпсчэнтэми | псчэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэнтэми | умыпсчэнтэми | мыпсчэнтэми | дымыпсчэнтэми | фымыпсчэнтэми | мыпсчэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпсчэнутэми | упсчэнутэми | псчэнутэми | дыпсчэнутэми | фыпсчэнутэми | псчэну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымыпсчэнутэми | умыпсчэнутэми | мыпсчэнутэми | дымыпсчэнутэми | фымыпсчэнутэми | мыпсчэну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыпсчаи | упсчаи | псчаи | дыпсчаи | фыпсчаи | псчаи |
щымыӀэныгъэ: | сыпсчакъыми | упсчакъыми | псчакъыми | дыпсчакъыми | фыпсчакъыми | псчакъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыпсчащэрэт | упсчащэрэт | псчащэрэт | дыпсчащэрэт | фыпсчащэрэт | псчащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сымыпсчащэрэт | умыпсчащэрэт | мыпсчащэрэт | дымыпсчащэрэт | фымыпсчащэрэт | мыпсчащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнщ | упсчагъэнщ | псчагъэнщ | дыпсчагъэнщ | фыпсчагъэнщ | псчагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнкъым | упсчагъэнкъым | псчагъэнкъым | дыпсчагъэнкъым | фыпсчагъэнкъым | псчагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнт | упсчагъэнт | псчагъэнт | дыпсчагъэнт | фыпсчагъэнт | псчагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнтэкъым | упсчагъэнтэкъым | псчагъэнтэкъым | дыпсчагъэнтэкъым | фыпсчагъэнтэкъым | псчагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыпсчагъэн | упсчагъэн | псчагъэн | дыпсчагъэн | фыпсчагъэн | псчагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнкъэ | упсчагъэнкъэ | псчагъэнкъэ | дыпсчагъэнкъэ | фыпсчагъэнкъэ | псчагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнт | упсчагъэнт | псчагъэнт | дыпсчагъэнт | фыпсчагъэнт | псчагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнтэкъэ | упсчагъэнтэкъэ | псчагъэнтэкъэ | дыпсчагъэнтэкъэ | фыпсчагъэнтэкъэ | псчагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнущ | упсчагъэнущ | псчагъэнущ | дыпсчагъэнущ | фыпсчагъэнущ | псчагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнукъым | упсчагъэнукъым | псчагъэнукъым | дыпсчагъэнукъым | фыпсчагъэнукъым | псчагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнут | упсчагъэнут | псчагъэнут | дыпсчагъэнут | фыпсчагъэнут | псчагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнутэкъым | упсчагъэнутэкъым | псчагъэнутэкъым | дыпсчагъэнутэкъым | фыпсчагъэнутэкъым | псчагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыпсчагъэну | упсчагъэну | псчагъэну | дыпсчагъэну | фыпсчагъэну | псчагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнукъэ | упсчагъэнукъэ | псчагъэнукъэ | дыпсчагъэнукъэ | фыпсчагъэнукъэ | псчагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнут | упсчагъэнут | псчагъэнут | дыпсчагъэнут | фыпсчагъэнут | псчагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыпсчагъэнутэкъэ | упсчагъэнутэкъэ | псчагъэнутэкъэ | дыпсчагъэнутэкъэ | фыпсчагъэнутэкъэ | псчагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыпсчэ | упсчэ | псчэ | дыпсчэ | фыпсчэ | псчэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымыпсчэ | умыпсчэ | мыпсчэ | дымыпсчэ | фымыпсчэ | мыпсчэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыпсча | упсча | псча | дыпсча | фыпсча | псча(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымыпсча | умыпсча | мыпсча | дымыпсча | фымыпсча | мыпсча(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыпсчэгъа | упсчэгъа | псчэгъа | дыпсчэгъа | фыпсчэгъа | псчэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымыпсчэгъа | умыпсчэгъа | мыпсчэгъа | дымыпсчэгъа | фымыпсчэгъа | мыпсчэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыпсчэн | упсчэн | псчэн | дыпсчэн | фыпсчэн | псчэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымыпсчэн | умыпсчэн | мыпсчэн | дымыпсчэн | фымыпсчэн | мыпсчэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыпсчэну | упсчэну | псчэну | дыпсчэну | фыпсчэну | псчэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымыпсчэну | умыпсчэну | мыпсчэну | дымыпсчэну | фымыпсчэну | мыпсчэну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыпсчэ | узэрыпсчэ | зэрыпсчэ | дызэрыпсчэ | фызэрыпсчэ | зэрыпсчэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымыпсчэ | узэрымыпсчэ | зэрымыпсчэ | дызэрымыпсчэ | фызэрымыпсчэ | мызэрыпсчэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыпсча | узэрыпсча | зэрыпсча | дызэрыпсча | фызэрыпсча | зэрыпсча(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымыпсча | узэрымыпсча | зэрымыпсча | дызэрымыпсча | фызэрымыпсча | зэрымыпсча(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыпсчэгъа | узэрыпсчэгъа | зэрыпсчэгъа | дызэрыпсчэгъа | фызэрыпсчэгъа | зэрыпсчэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымыпсчэгъа | узэрымыпсчэгъа | зэрымыпсчэгъа | дызэрымыпсчэгъа | фызэрымыпсчэгъа | зэрымыпсчэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыпсчэн | узэрыпсчэн | зэрыпсчэн | дызэрыпсчэн | фызэрыпсчэн | зэрыпсчэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымыпсчэн | узэрымыпсчэн | зэрымыпсчэн | дызэрымыпсчэн | фызэрымыпсчэн | зэрымыпсчэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыпсчэну | узэрыпсчэну | зэрыпсчэну | дызэрыпсчэну | фызэрыпсчэну | зэрыпсчэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрымыпсчэну | узэрымыпсчэну | зэрымыпсчэну | дызэрымыпсчэну | фызэрымыпсчэну | зэрымыпсчэну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщыпсчэ | ущыпсчэ | щыпсчэ | дыщыпсчэ | фыщыпсчэ | щыпсчэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымыпсчэ | ущымыпсчэ | щымыпсчэ | дыщымыпсчэ | фыщымыпсчэ | щымыпсчэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыпсча | ущыпсча | щыпсча | дыщыпсча | фыщыпсча | щыпсча(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымыпсча | ущымыпсча | щымыпсча | дыщымыпсча | фыщымыпсча | щымыпсча(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыпсчэгъа | ущыпсчэгъа | щыпсчэгъа | дыщыпсчэгъа | фыщыпсчэгъа | щыпсчэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымыпсчэгъа | ущымыпсчэгъа | щымыпсчэгъа | дыщымыпсчэгъа | фыщымыпсчэгъа | щымыпсчэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыпсчэн | ущыпсчэн | щыпсчэн | дыщыпсчэн | фыщыпсчэн | щыпсчэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымыпсчэн | ущымыпсчэн | щымыпсчэн | дыщымыпсчэн | фыщымыпсчэн | щымыпсчэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыпсчэну | ущыпсчэну | щыпсчэну | дыщыпсчэну | фыщыпсчэну | щыпсчэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщымыпсчэну | ущымыпсчэну | щымыпсчэну | дыщымыпсчэну | фыщымыпсчэну | щымыпсчэну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыздэпсчэ | уздэпсчэ | здэпсчэ | дыздэпсчэ | фыздэпсчэ | здэпсчэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмыпсчэ | уздэмыпсчэ | здэмыпсчэ | дыздэмыпсчэ | фыздэмыпсчэ | здэмыпсчэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздэпсча | уздэпсча | здэпсча | дыздэпсча | фыздэпсча | здэпсча(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмыпсча | уздэмыпсча | здэмыпсча | дыздэмыпсча | фыздэмыпсча | здэмыпсча(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздэпсчэгъа | уздэпсчэгъа | здэпсчэгъа | дыздэпсчэгъа | фыздэпсчэгъа | здэпсчэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмыпсчэгъа | уздэмыпсчэгъа | здэмыпсчэгъа | дыздэмыпсчэгъа | фыздэмыпсчэгъа | здэмыпсчэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздэпсчэн | уздэпсчэн | здэпсчэн | дыздэпсчэн | фыздэпсчэн | здэпсчэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмыпсчэн | уздэмыпсчэн | здэмыпсчэн | дыздэмыпсчэн | фыздэмыпсчэн | здэмыпсчэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздэпсчэну | уздэпсчэну | здэпсчэну | дыздэпсчэну | фыздэпсчэну | здэпсчэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэмыпсчэну | уздэмыпсчэну | здэмыпсчэну | дыздэмыпсчэну | фыздэмыпсчэну | здэмыпсчэну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэпсчэ | ущӀэпсчэ | щӀэпсчэ | дыщӀэпсчэ | фыщӀэпсчэ | щӀэпсчэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмыпсчэ | ущӀэмыпсчэ | щӀэмыпсчэ | дыщӀэмыпсчэ | фыщӀэмыпсчэ | щӀэмыпсчэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэпсча | ущӀэпсча | щӀэпсча | дыщӀэпсча | фыщӀэпсча | щӀэпсча(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмыпсча | ущӀэмыпсча | щӀэмыпсча | дыщӀэмыпсча | фыщӀэмыпсча | щӀэмыпсча(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэпсчэгъа | ущӀэпсчэгъа | щӀэпсчэгъа | дыщӀэпсчэгъа | фыщӀэпсчэгъа | щӀэпсчэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмыпсчэгъа | ущӀэмыпсчэгъа | щӀэмыпсчэгъа | дыщӀэмыпсчэгъа | фыщӀэмыпсчэгъа | щӀэмыпсчэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэпсчэн | ущӀэпсчэн | щӀэпсчэн | дыщӀэпсчэн | фыщӀэпсчэн | щӀэпсчэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмыпсчэн | ущӀэмыпсчэн | щӀэмыпсчэн | дыщӀэмыпсчэн | фыщӀэмыпсчэн | щӀэмыпсчэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэпсчэну | ущӀэпсчэну | щӀэпсчэну | дыщӀэпсчэну | фыщӀэпсчэну | щӀэпсчэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэмыпсчэну | ущӀэмыпсчэну | щӀэмыпсчэну | дыщӀэмыпсчэну | фыщӀэмыпсчэну | щӀэмыпсчэну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыпсчэу | упсчэу | псчэу | дыпсчэу | фыпсчэу | псчэ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымыпсчэу | умыпсчэу | мыпсчэу | дымыпсчэу | фымыпсчэу | мыпсчэ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыпсчауэ | упсчауэ | псчауэ | дыпсчауэ | фыпсчауэ | псчауэ / псча(хэ)у |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымыпсчауэ | умыпсчауэ | мыпсчауэ | дымыпсчауэ | фымыпсчауэ | мыпсчауэ(хэ) / мыпсча(хэ)у |
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыпсчэурэ | упсчэурэ | псчэурэ | дыпсчэурэ | фыпсчэурэ | псчэ(хэ)урэ |
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сымыпсчэурэ | умыпсчэурэ | мыпсчэурэ | дымыпсчэурэ | фымыпсчэурэ | мыпсчэ(хэ)урэ |
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [псч]э | [псч]эр | -- | [псч]эхэр |
Эргативнэ: | [псч]э | [псч]эм | -- | [псч]эхэм |
Послеложнэ: | [псч]экӀэ | [псч]эмкӀэ | [псч]эхэкӀэ | [псч]эхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [псч]эу | [псч]эрауэ | [псч]эхэу | [псч]эхэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [псч]а | [псч]ар | -- | [псч]ахэр |
Эргативнэ: | [псч]а | [псч]ам | -- | [псч]ахэм |
Послеложнэ: | [псч]акӀэ | [псч]амкӀэ | [псч]ахэкӀэ | [псч]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [псч]ауэ | [псч]арауэ | [псч]ахэу | [псч]ахэрауэ |
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [псч]эн | [псч]эныр | -- | [псч]энхэр |
Эргативнэ: | [псч]эн | [псч]эным | -- | [псч]энхэм |
Послеложнэ: | [псч]энкӀэ | [псч]энымкӀэ | [псч]энхэкӀэ | [псч]энхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [псч]эну | [псч]энырауэ | [псч]энхэу | [псч]энхэрауэ |
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [псч]эну | [псч]энур | -- | [псч]энухэр |
Эргативнэ: | [псч]эну | [псч]энум | -- | [псч]энухэм |
Послеложнэ: | [псч]энукӀэ | [псч]энумкӀэ | [псч]энухэкӀэ | [псч]энухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [псч]энуэ | [псч]энурауэ | [псч]энухэу | [псч]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Тэмакъыр итхъунщӀу, макъ пхъашэ ищӀу хьэуар зэман зэманкӀэрэ къыжьэдэун.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Сабийр мапсчэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- псчэн: cough
- Сабийр мапсчэ: the child is coughing.
УРЫСЫБЗЭ
- псчэн: кашлять
- Сабийр мапсчэ: ребенок кашляет
псалъафэ зэпыщӀахэр
[И] псчэн къэкӀуэн зэгъэзэхуэжын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: want to cough, feel like coughing. Урысыбзэ: захотеть кашлять. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ