нэхъыжь
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [nɐ'χǝʑ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [нэхъ] + -ы + [жь]
СКЛОНЕНЭ
| Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
|---|---|---|---|---|
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | нэхъыжь | нэхъыжьыр | -- | нэхъыжьхэр |
| Эргативнэ: | нэхъыжь | нэхъыжьым | -- | нэхъыжьхэм |
| Послеложнэ: | нэхъыжькӀэ | нэхъыжьымкӀэ | нэхъыжьхэкӀэ | нэхъыжьхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | нэхъыжьу | нэхъыжьырауэ | нэхъыжьхэу | нэхъыжьхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зэман нэхъыбэ къэзыгъэщӀа.
- Зи ӀэнатӀэкӀэ, зи къулыкъукӀэ зыгуэрым и нэхъыщхьэ.
- Нэхъ зэман жыжьэм къыщӀэна, нэхъ куэд щӀауэ цӀыхум къадэгъуэгурыкӀуэ.
ЩАПХЪЭХЭР
- Зубер и къуэш нэхъыжьым къыхэкӀауэ и закъуэт, мылъку тӀэкӀуи иӀэт. Къущхьэ СулътӀан
- Къэбэрдейм ӀуэрыӀуатэу яӀэм я нэхьыжьыр нарт таурыхъхэрщ... Нартхэр
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
| Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 116 |
|---|---|---|
| адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
| Си шыпхъу нэхъыжь Хьэлиярэ ди анэмрэ блыныр яй, Фаридон ятӀэ кърехьэлӀэ. | Моя старшая сестра Халия и наша мама белят стену. Фаридон глину подносит. | My elder sister Haliya and our mother are whitewashing the walls, and Faridon is bringing the whitewash. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- ЩӀэныгъэлӀ нэхъыжь.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- нэхъыжь: 1. elder, older, senior (in age) 2. more senior (in position, rank, etc.) 3. more ancient
- ЩӀэныгъэлӀ нэхъыжь: senior scientist
УРЫСЫБЗЭ
- нэхъыжь: 1. старший (по возрасту) 2. старший (по должности, званию и т. п.) 3. более древний
- ЩӀэныгъэлӀ нэхъыжь: старший ученый
БИБЛИОГРАФИЕ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [nɐ'χǝʑ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [нэхъ] + -ы + [жь]
СКЛОНЕНЭ
| Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
|---|---|---|---|---|
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | нэхъыжь | нэхъыжьыр | -- | нэхъыжьхэр |
| Эргативнэ: | нэхъыжь | нэхъыжьым | -- | нэхъыжьхэм |
| Послеложнэ: | нэхъыжькӀэ | нэхъыжьымкӀэ | нэхъыжьхэкӀэ | нэхъыжьхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | нэхъыжьу | нэхъыжьырауэ | нэхъыжьхэу | нэхъыжьхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- НыбжькӀэ нэхъыжьыгъуэр зиӀэ.
- КъулыкъукӀэ, ӀэнатӀэкӀэ нэхъыжьыгъуэр зиӀэ.
ЩАПХЪЭХЭР
- Нэхъыжь зымыгъэлъапӀэр щхьэ лъапӀэгъуэ ихуэркъым. Псалъэжьхэр
- Нэхъыжь кӀэлъыджэркъым - кӀэлъокӀуэ. Псалъэжьхэр
- Мэлыхъуэ пщыӀэ пэтрэ зы нэхъыжь иӀэщ. Псалъэжьхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- нэхъыжь: 1. elder, senior (in age) 2. senior, boss, higher-ranking officer (in position, rank, etc.)
УРЫСЫБЗЭ
- нэхъыжь: 1. старший, тот, кто старше (по возрасту) 2. старший, тот кто старше (по должности, званию и т. п.)
БИБЛИОГРАФИЕ