нэху
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
-
нэху
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [nɐxʷ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [нэху]
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | нэху | нэхур | -- | нэхухэр |
Эргативнэ: | нэху | нэхум | -- | нэхухэм |
Послеложнэ: | нэхукӀэ | нэхумкӀэ | нэхухэкӀэ | нэхухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | нэхуу | нэхурауэ | нэхухэу | нэхухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Дыгъэ, мазэ, уэздыгъэ с. ху. къыпих нур псори плъагъу зыщӀ.
- Нэхуу щыт щӀыпӀэ.
- Нэгум къыщӀих нэщхъыфӀагъэ, нэфӀэгуфӀагъэ, нэжэгужагъэ.
- Сабийм е фӀыуэ ялъагъу цӀыхум зэредэхащӀэ гъэфӀэгъыбзэ псалъэ.
ЩАПХЪЭХЭР
- Нэхум зэрыхэкӀыу, ар къызэтеувыӀащ, и бгъумкӀэ щыт фӀыцӀагъэм еплъу. Къущхьэ СулътӀан
- Нэху хэкӀ нэфщ. Псалъэжьхэр
- Пщащэм и нэгури нэхъ нэху хъужащ, гухэщӀыр текӀуэтри нэщхъыфӀагъэр къызэщӀэнэжащ. ЩоджэнцӀыкӀу Ӏэдэм
- Си нэм и нэху, си псэм и хъуахуэ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
- Сосрыкъуэу ди нэхум жаншэрхъыр къыхуащтэ... Нартхэр
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 38 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Жэщыр нэху дахэщ. | Ночь светлая и красивая. | The night is bright and beautiful. |
Жэщыр нэхущ. | Ночь светлая. | The night is bright. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Нэху щӀидзэн.
- Щхьэгъубжэм нэху къыдедз.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- нэху: 1. light from sth (for example, the sun, a lamp) 2. an illuminated or lit place 3. a joyful, bright facial expression 4. dear, dearest, beloved (an endearing way for a woman address her children or her loved one)
- Нэху щӀидзэн: to shed light, light, illuminate
- Щхьэгъубжэм нэху къыдедз: the window gives light.
УРЫСЫБЗЭ
- нэху: 1. свет чего-л. (напр. солнца, лампы) 2. освещенное место 3. радостное, ясное выражение лица 4. свет, милый, любимый (ласковое обращение женщины к детям или к любимому человеку)
- Нэху щӀидзэн: проливать свет, освещать
- Щхьэгъубжэм нэху къыдедз: окно дает свет
псалъафэ зэпыщӀахэр
Нэху гъэщын
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: spend the night Урысыбзэ: провести ночь. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Нэху дзын
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: shine, irradiate light Урысыбзэ: светить, излучать свет. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Нэху жьэхэдзэн
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: to light sb or sth up, illuminate sb or sth Урысыбзэ: осветить кого-что-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Нэху къекӀын
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: spend the night Урысыбзэ: провести ночь Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: А жэщ уаем кӀэзызу Уэсмэн нэху къекӀащ. ДыщэкӀ Мухьэмэд
Нэху къыдидзын
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: penetrate, come from swh – about light Урысыбзэ: пробиваться откуда-л. - о свете. Псалъэ зэпхахэр: Щхьэгъубжэм нэху къыдедз. Щапхъэхэр:
Нэху къыпхидзын
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: penetrate, come from swh – about light Урысыбзэ: пробиваться откуда-л. - о свете Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Нэху къытещхьэн
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: the dawn found sb swh Урысыбзэ: рассвет застал кого-л. где-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: Назыч пӀэм здыхэлъым Уэсмэн и Ӏуэхум егупсысурэ и нэбдзыпэ зэтримылъхьауэ нэху къытещхьащ. ДыщэкӀ Мухьэмэд
Нэху темыгъэщхьэн
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: to finish sb or sth off by dawn Урысыбзэ: разделаться, покончить до рассвета с кем-чем-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Нэху тещэн
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: the dawn found sb swh Урысыбзэ: рассвет застал кого-л. где-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: Шы зыгъуэт нэху тещэкъым. Псалъэжьхэр
Нэху тридзэн
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: light, illuminate sb or sth Урысыбзэ: освещать кого-что-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Нэху щыгъуэ
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: dawn, sunrise Урысыбзэ: рассвет Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Нэху щын
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: get light Урысыбзэ: светать, рассветать. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ