мэл
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
-
мэл
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [mɐɮ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [мэл]
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | мэл | мэлыр | -- | мэлхэр |
Эргативнэ: | мэл | мэлым | -- | мэлхэм |
Послеложнэ: | мэлкӀэ | мэлымкӀэ | мэлхэкӀэ | мэлхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | мэлу | мэлырауэ | мэлхэу | мэлхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Цымрэ лымрэ папщӀэ зэрахуэ Ӏэщ цӀыкӀу лъэпкъ.
ЩАПХЪЭХЭР
- Мэл зиӀэр лэгъупэжыц, пхъужь зиӀэр унафэщӀщ. Псалъэжьхэр
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 37 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Мэлымрэ щынэхэмрэ. | Овца и ягнята. | The sheep and the lambs. |
Мис мэл. | Вот овца. | Here is a sheep. |
Мэлыр машхэ. | Овца ест. | The sheep is eating. |
Мэлыр инщ. | Овца большая. | The sheep is big. |
нап. 56 | ||
Жэмри, шыри, мэлри, бжэнри Ӏэщщ. | Коровы, лошади, овцы, козы – скот. | Cows, horses, sheep and goats are livestock. |
Ӏилэ шым, Ӏэзид мэлым пэрытхэщ. | Ила пасет лодадей, а Эзид - овец. | Ila tends horses and Azid tends sheep. |
нап. 88 | ||
Мэлыхъуэм мэл егъэхъу. | Чабан смотрит за овцами. | A shepherd tends sheep. |
нап. 102 | ||
Мэлым цы къытрах. | Шерсть стригут с овец. | Wool is shorn from sheep. |
Мэлыр щащыр бжьыхьэм дежщ. | Время стрижки овец – осень. | Sheep shearing time is in autumn. |
Сыт щыгъуэ мэлыр щащыр? | Когда время стрижка овец? | When is sheep shearing time? |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Мэлыр щын.
- Мэл гуартэ.
- Мэлыр гъуэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- мэл: sheep
- Мэлыр щын: shear sheep
- Мэл гуартэ: flock of sheep
- Мэлыр гъуэн: baa, bleat (sheep)
УРЫСЫБЗЭ
- мэл: овца
- Мэлыр щын: стричь овец
- Мэл гуартэ: стало, отара овец
- Мэлыр гъуэн: блеять (овца)
псалъафэ зэпыщӀахэр
Мэл гъэжэн
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: count sheep Урысыбзэ: считать овец. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Мэл нэхърэ нэхъ Ӏэсэ
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: modest Урысыбзэ: скромный. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: - Еплъыт абы, мэлым нэхърэ нэхъ Ӏэсэщ, псым нэхърэ нэхъ хуэмщ, — жиӀащ Мыхьэмэт КӀулацэ щхъэкӀэ. КӀэрашэ Тембот
Мэл Ӏэрыгъашхэм хуэдэу
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: like a domestic sheep (meek) Урысыбзэ: как домашняя овечка (о кротком). Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: Саримэ къикӀухьыну хуит щащӀам, Наташэ и ужьым иту дэнэ кӀуэми мэл Ӏэрыгъашхэм хуэдэу къыкӀэлъикӀухьырт. КӀыщокъуэ Алим
Зы мэлыфэ тӀэутех
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: sb who can’t do anything the first time (literally: sb who has to skin a dead sheep twice). Урысыбзэ: тот, кто ничего не делает с первого раза (букв. тот, кому приходится два раза снимать шкуру с убитой овцы). Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Хуабэ мэлу зэхэпщхьэжын
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: huddle together (about a sheep, for protection from the heat) Урысыбзэ: сбиться в кучу (об овца, для защиты от жары) Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
мэл зэщӀэс
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: Мэлымрэ абы и щӀэжьеймрэ. НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: sheep and lamb Урысыбзэ: овца с приплодом Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
мэл кӀахъуэ
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: Зи кӀэр техъукӀауэ щыт мэл. НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: a sheep with a tail that has shed its hair. Урысыбзэ: овца с полинявшим хвостом Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
мэл кӀэхъу
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: a ram that is being fattened for slaughter Урысыбзэ: откармливаемый или откормленный баран Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
мэл кхъуей
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: Мэлышэм къыхэщӀыкӀа кхъуей. НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: goat cheese Урысыбзэ: брынза Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
мэл тхущӀэ
зэгъэзэхуэжынМыхьэнэ: Зи ныбжь илъэситху хъуа мэл. НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: a five-year-old sheep Урысыбзэ: овца пятилетнего возраста Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ