къэщын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹɐ'ɕǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къэ- + [щ] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къэщын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэщын
щымыӀэныгъэ:	къэмыщын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсщын	къэпщын	къищын	къэтщын	къэфщын	къащын
щымыӀэныгъэ:	къэзмыщын	къыумыщын	къимыщын	къэдмыщын	къэвмыщын	къамыщын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэщ!	къэфщ!
щымыӀэныгъэ:	къыумыщ!	къэвмыщ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсрещ	къыурещ	кърещ	къэтрещ	къэфрещ	кърещ
щымыӀэныгъэ:	къэсремыщ	къыуремыщ	къремыщ	къэтремыщ	къэфремыщ	къремыщ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къызощ(ыр)	къыбощ(ыр)	къещ(ыр)	къыдощ(ыр)	къывощ(ыр)	къащ(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщыркъым	къэпщыркъым	къищыркъым	къэтщыркъым	къэфщыркъым	къащыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщырт	къэпщырт	къищырт	къэтщырт	къэфщырт	къащырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщыртэкъым	къэпщыртэкъым	къищыртэкъым	къэтщыртэкъым	къэфщыртэкъым	къащыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщащ	къэпщащ	къищащ	къэтщащ	къэфщащ	къащащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщакъым	къэпщакъым	къищакъым	къэтщакъым	къэфщакъым	къащакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщат	къэпщат	къищат	къэтщат	къэфщат	къащат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщатэкъым	къэпщатэкъым	къищатэкъым	къэтщатэкъым	къэфщатэкъым	къащатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщыгъащ	къэпщыгъащ	къищыгъащ	къэтщыгъащ	къэфщыгъащ	къащыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщыгъакъым	къэпщыгъакъым	къищыгъакъым	къэтщыгъакъым	къэфщыгъакъым	къащыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщыгъат	къэпщыгъат	къищыгъат	къэтщыгъат	къэфщыгъат	къащыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщыгъатэкъым	къэпщыгъатэкъым	къищыгъатэкъым	къэтщыгъатэкъым	къэфщыгъатэкъым	къащыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэсщщ	къэпщщ	къищщ	къэтщщ	къэфщщ	къащщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэсщкъым	къэпщкъым	къищкъым	къэтщкъым	къэфщкъым	къащкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэсщт	къэпщт	къищт	къэтщт	къэфщт	къащт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэсщтэкъым	къэпщтэкъым	къищтэкъым	къэтщтэкъым	къэфщтэкъым	къащтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынщ	къэпщынщ	къищынщ	къэтщынщ	къэфщынщ	къащынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынкъым	къэпщынкъым	къищынкъым	къэтщынкъым	къэфщынкъым	къащынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынущ	къэпщынущ	къищынущ	къэтщынущ	къэфщынущ	къащынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынукъым	къэпщынукъым	къищынукъым	къэтщынукъым	къэфщынукъым	къащынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщрэ	къэпщрэ	къищрэ	къэтщрэ	къэфщрэ	къащрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщыркъэ	къэпщыркъэ	къищыркъэ	къэтщыркъэ	къэфщыркъэ	къащыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщырт	къэпщырт	къищырт	къэтщырт	къэфщырт	къащырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщыртэкъэ	къэпщыртэкъэ	къищыртэкъэ	къэтщыртэкъэ	къэфщыртэкъэ	къащыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсща	къэпща	къища	къэтща	къэфща	къаща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщакъэ	къэпщакъэ	къищакъэ	къэтщакъэ	къэфщакъэ	къащакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщат	къэпщат	къищат	къэтщат	къэфщат	къащат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщатэкъэ	къэпщатэкъэ	къищатэкъэ	къэтщатэкъэ	къэфщатэкъэ	къащатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщыгъа	къэпщыгъа	къищыгъа	къэтщыгъа	къэфщыгъа	къащыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	къэсщыгъакъэ	къэпщыгъакъэ	къищыгъакъэ	къэтщыгъакъэ	къэфщыгъакъэ	къащыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщыгъат	къэпщыгъат	къищыгъат	къэтщыгъат	къэфщыгъат	къащыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщыгъатэкъэ	къэпщыгъатэкъэ	къищыгъатэкъэ	къэтщыгъатэкъэ	къэфщыгъатэкъэ	къащыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэсщ	къэпщ	къищ	къэтщ	къэфщ	къащ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэсщкъэ	къэпщкъэ	къищкъэ	къэтщкъэ	къэфщкъэ	къащкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэсщт	къэпщт	къищт	къэтщт	къэфщт	къащт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэсщтэкъэ	къэпщтэкъэ	къищтэкъэ	къэтщтэкъэ	къэфщтэкъэ	къащтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщын	къэпщын	къищын	къэтщын	къэфщын	къащын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынкъэ	къэпщынкъэ	къищынкъэ	къэтщынкъэ	къэфщынкъэ	къащынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщыну	къэпщыну	къищыну	къэтщыну	къэфщыну	къащыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынукъэ	къэпщынукъэ	къищынукъэ	къэтщынукъэ	къэфщынукъэ	къащынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщмэ	къэпщмэ	къищмэ	къэтщмэ	къэфщмэ	къащмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщмэ	къыумыщмэ	къимыщмэ	къэдмыщмэ	къэвмыщмэ	къамыщмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщамэ	къэпщамэ	къищамэ	къэтщамэ	къэфщамэ	къащамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщамэ	къыумыщамэ	къимыщамэ	къэдмыщамэ	къэвмыщамэ	къамыщамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэсщыгъамэ	къэпщыгъамэ	къищыгъамэ	къэтщыгъамэ	къэфщыгъамэ	къащыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщыгъамэ	къыумыщыгъамэ	къимыщыгъамэ	къэдмыщыгъамэ	къэвмыщыгъамэ	къамыщыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынмэ	къэпщынмэ	къищынмэ	къэтщынмэ	къэфщынмэ	къащынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынмэ	къыумыщынмэ	къимыщынмэ	къэдмыщынмэ	къэвмыщынмэ	къамыщынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынумэ	къэпщынумэ	къищынумэ	къэтщынумэ	къэфщынумэ	къащынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынумэ	къыумыщынумэ	къимыщынумэ	къэдмыщынумэ	къэвмыщынумэ	къамыщынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщтэмэ	къэпщтэмэ	къищтэмэ	къэтщтэмэ	къэфщтэмэ	къащтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщтэмэ	къыумыщтэмэ	къимыщтэмэ	къэдмыщтэмэ	къэвмыщтэмэ	къамыщтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщатэмэ	къэпщатэмэ	къищатэмэ	къэтщатэмэ	къэфщатэмэ	къащатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщатэмэ	къыумыщатэмэ	къимыщатэмэ	къэдмыщатэмэ	къэвмыщатэмэ	къамыщатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэсщыгъатэмэ	къэпщыгъатэмэ	къищыгъатэмэ	къэтщыгъатэмэ	къэфщыгъатэмэ	къащыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщыгъатэмэ	къыумыщыгъатэмэ	къимыщыгъатэмэ	къэдмыщыгъатэмэ	къэвмыщыгъатэмэ	къамыщыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынтэмэ	къэпщынтэмэ	къищынтэмэ	къэтщынтэмэ	къэфщынтэмэ	къащынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынтэмэ	къыумыщынтэмэ	къимыщынтэмэ	къэдмыщынтэмэ	къэвмыщынтэмэ	къамыщынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынутэмэ	къэпщынутэмэ	къищынутэмэ	къэтщынутэмэ	къэфщынутэмэ	къащынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынутэмэ	къыумыщынутэмэ	къимыщынутэмэ	къэдмыщынутэмэ	къэвмыщынутэмэ	къамыщынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынт	къэпщынт	къищынт	къэтщынт	къэфщынт	къащынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынтэкъым	къэпщынтэкъым	къищынтэкъым	къэтщынтэкъым	къэфщынтэкъым	къащынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынут	къэпщынут	къищынут	къэтщынут	къэфщынут	къащынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынутэкъым	къэпщынутэкъым	къищынутэкъым	къэтщынутэкъым	къэфщынутэкъым	къащынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщми	къэпщми	къищми	къэтщми	къэфщми	къащми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщми	къыумыщми	къимыщми	къэдмыщми	къэвмыщми	къамыщми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщами	къэпщами	къищами	къэтщами	къэфщами	къащами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщами	къыумыщами	къимыщами	къэдмыщами	къэвмыщами	къамыщами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэсщыгъами	къэпщыгъами	къищыгъами	къэтщыгъами	къэфщыгъами	къащыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщыгъами	къыумыщыгъами	къимыщыгъами	къэдмыщыгъами	къэвмыщыгъами	къамыщыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынми	къэпщынми	къищынми	къэтщынми	къэфщынми	къащынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынми	къыумыщынми	къимыщынми	къэдмыщынми	къэвмыщынми	къамыщынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынуми	къэпщынуми	къищынуми	къэтщынуми	къэфщынуми	къащынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынуми	къыумыщынуми	къимыщынуми	къэдмыщынуми	къэвмыщынуми	къамыщынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщтэми	къэпщтэми	къищтэми	къэтщтэми	къэфщтэми	къащтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщтэми	къыумыщтэми	къимыщтэми	къэдмыщтэми	къэвмыщтэми	къамыщтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщатэми	къэпщатэми	къищатэми	къэтщатэми	къэфщатэми	къащатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщатэми	къыумыщатэми	къимыщатэми	къэдмыщатэми	къэвмыщатэми	къамыщатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэсщыгъатэми	къэпщыгъатэми	къищыгъатэми	къэтщыгъатэми	къэфщыгъатэми	къащыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщыгъатэми	къыумыщыгъатэми	къимыщыгъатэми	къэдмыщыгъатэми	къэвмыщыгъатэми	къамыщыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынтэми	къэпщынтэми	къищынтэми	къэтщынтэми	къэфщынтэми	къащынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынтэми	къыумыщынтэми	къимыщынтэми	къэдмыщынтэми	къэвмыщынтэми	къамыщынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынутэми	къэпщынутэми	къищынутэми	къэтщынутэми	къэфщэнутэми	къащэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынутэми	къыумыщынутэми	къимыщынутэми	къэдмыщынутэми	къэвмыщынутэми	къамыщынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсщаи	къэпщаи	къищаи	къэтщаи	къэфщаи	къащаи
щымыӀэныгъэ:	къэзмыщаи	къыумыщаи	къимыщаи	къэдмыщаи	къэвмыщаи	къамыщаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсщащэрэт	къэпщащэрэт	къищащэрэт	къэтщащэрэт	къэфщащэрэт	къащащэрэт
щымыӀэныгъэ:	къэзмыщащэрэт	къыумыщащэрэт	къимыщащэрэт	къэдмыщащэрэт	къэвмыщащэрэт	къамыщащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнщ	къэпщагъэнщ	къищагъэнщ	къэтщагъэнщ	къэфщагъэнщ	къащагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнкъым	къэпщагъэнкъым	къищагъэнкъым	къэтщагъэнкъым	къэфщагъэнкъым	къащагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнт	къэпщагъэнт	къищагъэнт	къэтщагъэнт	къэфщагъэнт	къащагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнтэкъым	къэпщагъэнтэкъым	къищагъэнтэкъым	къэтщагъэнтэкъым	къэфщагъэнтэкъым	къащагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэн	къэпщагъэн	къищагъэн	къэтщагъэн	къэфщагъэн	къащагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнкъэ	къэпщагъэнкъэ	къищагъэнкъэ	къэтщагъэнкъэ	къэфщагъэнкъэ	къащагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнт	къэпщагъэнт	къищагъэнт	къэтщагъэнт	къэфщагъэнт	къащагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнтэкъэ	къэпщагъэнтэкъэ	къищагъэнтэкъэ	къэтщагъэнтэкъэ	къэфщагъэнтэкъэ	къащагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнущ	къэпщагъэнущ	къищагъэнущ	къэтщагъэнущ	къэфщагъэнущ	къащагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнукъым	къэпщагъэнукъым	къищагъэнукъым	къэтщагъэнукъым	къэфщагъэнукъым	къащагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнут	къэпщагъэнут	къищагъэнут	къэтщагъэнут	къэфщагъэнут	къащагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнутэкъым	къэпщагъэнутэкъым	къищагъэнутэкъым	къэтщагъэнутэкъым	къэфщагъэнутэкъым	къащагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэну	къэпщагъэну	къищагъэну	къэтщагъэну	къэфщагъэну	къащагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнукъэ	къэпщагъэнукъэ	къищагъэнукъэ	къэтщагъэнукъэ	къэфщагъэнукъэ	къащагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнут	къэпщагъэнут	къищагъэнут	къэтщагъэнут	къэфщагъэнут	къащагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнутэкъэ	къэпщагъэнутэкъэ	къищагъэнутэкъэ	къэтщагъэнутэкъэ	къэфщагъэнутэкъэ	къащагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэзыщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзыща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзыщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзыщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзыщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыщыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэсщ	къэпщ	къищ	къэтщ	къэфщ	къащ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщ	къыумыщ	къимыщ	къэдмыщ	къэвмыщ	къамыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэсща	къэпща	къища	къэтща	къэфща	къаща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыща	къыумыща	къимыща	къэдмыща	къэвмыща	къамыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэсщыгъа	къэпщыгъа	къищыгъа	къэтщыгъа	къэфщыгъа	къащыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщыгъа	къыумыщыгъа	къимыщыгъа	къэдмыщыгъа	къэвмыщыгъа	къамыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэсщын	къэпщын	къищын	къэтщын	къэфщын	къащын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщын	къыумыщын	къимыщын	къэдмыщын	къэвмыщын	къамыщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэсщыну	къэпщыну	къищыну	къэтщыну	къэфщыну	къащыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщыну	къыумыщыну	къимыщыну	къэдмыщыну	къэвмыщыну	къамыщыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыщыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къызэрысщ	къызэрыпщ	къызэрищ	къызэрытщ	къызэрыфщ	къызэращ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыщ	къызэрумыщ	къызэримыщ	къызэрыдмыщ	къызэрывмыщ	къызэрамыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрысща	къызэрыпща	къызэрища	къызэрытща	къызэрыфща	къызэраща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыща	къызэрумыща	къызэримыща	къызэрыдмыща	къызэрывмыща	къызэрамыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрысщыгъа	къызэрыпщыгъа	къызэрищыгъа	къызэрытщыгъа	къызэрыфщыгъа	къызэращыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыщыгъа	къызэрумыщыгъа	къызэримыщыгъа	къызэрыдмыщыгъа	къызэрывмыщыгъа	къызэрамыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрысщын	къызэрыпщын	къызэрищын	къызэрытщын	къызэрыфщын	къызэращын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыщын	къызэрумыщын	къызэримыщын	къызэрыдмыщын	къызэрывмыщын	къызэрамыщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрысщыну	къызэрыпщыну	къызэрищыну	къызэрытщыну	къызэрыфщыну	къызэращыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыщыну	къызэрумыщыну	къызэримыщыну	къызэрыдмыщыну	къызэрывмыщыну	къызэрамыщыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщысщ	къыщыпщ	къыщищ	къыщытщ	къыщыфщ	къыщащ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыщ	къыщумыщ	къыщимыщ	къыщыдмыщ	къыщывмыщ	къыщамыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщысща	къыщыпща	къыщища	къыщытща	къыщыфща	къыщаща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыща	къыщумыща	къыщимыща	къыщыдмыща	къыщывмыща	къыщамыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщысщыгъа	къыщыпщыгъа	къыщищыгъа	къыщытщыгъа	къыщыфщыгъа	къыщащыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыщыгъа	къыщумыщыгъа	къыщимыщыгъа	къыщыдмыщыгъа	къыщывмыщыгъа	къыщамыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщысщын	къыщыпщын	къыщищын	къыщытщын	къыщыфщын	къыщащын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыщын	къыщумыщын	къыщимыщын	къыщыдмыщын	къыщывмыщын	къыщамыщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщысщыну	къыщыпщыну	къыщищыну	къыщытщыну	къыщыфщыну	къыщащыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыщыну	къыщумыщыну	къыщимыщыну	къыщыдмыщыну	къыщывмыщыну	къыщамыщыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыздэсщ	къыздэпщ	къыздищ	къыздэтщ	къыздэфщ	къыздащ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыщ	къыздумыщ	къыздимыщ	къыздэдмыщ	къыздэвмыщ	къыздамыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэсща	къыздэпща	къыздища	къыздэтща	къыздэфща	къыздаща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыща	къыздумыща	къыздимыща	къыздэдмыща	къыздэвмыща	къыздамыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэсщыгъа	къыздэпщыгъа	къыздищыгъа	къыздэтщыгъа	къыздэфщыгъа	къыздащыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэбъэдэзмыщыгъа	къыздумыщыгъа	къыздимыщыгъа	къыздэдмыщыгъа	къыздэвмыщыгъа	къыздамыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэсщын	къыздэпщын	къыздищын	къыздэтщын	къыздэфщын	къыздащын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыщын	къыздумыщын	къыздимыщын	къыздэдмыщын	къыздэвмыщын	къыздамыщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэсщыну	къыздэпщыну	къыздищыну	къыздэтщыну	къыздэфщыну	къыздащыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыщыну	къыздумыщыну	къыздимыщыну	къыздэдмыщыну	къыздэвмыщыну	къыздамыщыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэсщ	къыщӀэпщ	къыщӀищ	къыщӀэтщ	къыщӀэфщ	къыщӀащ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыщ	къыщӀумыщ	къыщӀимыщ	къыщӀэдмыщ	къыщӀэвмыщ	къыщӀамыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэсща	къыщӀэпща	къыщӀища	къыщӀэтща	къыщӀэфща	къыщӀаща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыща	къыщӀумыща	къыщӀимыща	къыщӀэдмыща	къыщӀэвмыща	къыщӀамыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэсщыгъа	щӀэкъэпщыгъа	къыщӀищыгъа	щӀэкъэтщыгъа	щӀэкъэфщыгъа	къыщӀащыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыщыгъа	къыщӀумыщыгъа	къыщӀимыщыгъа	къыщӀэдмыщыгъа	къыщӀэвмыщыгъа	къыщӀамыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэсщын	къыщӀэпщын	къыщӀищын	къыщӀэтщын	къыщӀэфщын	къыщӀащын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыщын	къыщӀумыщын	къыщӀимыщын	къыщӀэдмыщын	къыщӀэвмыщын	къыщӀамыщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэсщыну	къыщӀэпщыну	къыщӀищыну	къыщӀэтщыну	къыщӀэфщыну	къыщӀащыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыщыну	къыщӀумыщыну	къыщӀимыщыну	къыщӀэдмыщыну	къыщӀэвмыщыну	къыщӀамыщыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэсщу	къэпщу	къищу	къэтщу	къэфщу	къащу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщу	къыумыщу	къимыщу	къэдмыщу	къэвмыщу	къамыщу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэсщауэ	къэпщауэ	къищауэ	къэтщауэ	къэфщауэ	къащауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщауэ	къыумыщауэ	къимыщауэ	къэдмыщауэ	къэвмыщауэ	къамыщауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	къэсщурэ	къэпщурэ	къищурэ	къэтщурэ	къэфщурэ	къащурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	къэзмыщурэ	къыумыщурэ	къимыщурэ	къэдмыщурэ	къэвмыщурэ	къамыщурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъызощ	къызощ	--	фыкъызощ	къызощ(хэ)
уэ	сыкъыбощ	--	къыбощ	дыкъыбощ	--	къыбощ(хэ)
абы	сыкъещ	укъещ	къещ	дыкъещ	фыкъещ	къещ(хэ)
дэ	--	укъыдощ	къыдощ	--	фыкъыдощ	къыдощ(хэ)
фэ	сыкъывощ	--	къывощ	дыкъывощ	--	къывощ(хэ)
абыхэм	сыкъащ	укъащ	къащ	дыкъащ	фыкъащ	къащ(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъэс[щрэ]	къэс[щрэ]	--	фыкъэс[щрэ]	къэс[щ(хэ)рэ]
уэ	сыкъэп[щрэ]	--	къэп[щрэ]	дыкъэп[щрэ]	--	къэп[щ(хэ)рэ]
абы	сыкъи[щрэ]	укъи[щрэ]	къи[щрэ]	дыкъи[щрэ]	фыкъи[щрэ]	къи[щ(хэ)рэ]
дэ	--	укъэт[щрэ]	къэт[щрэ]	--	фыкъэт[щрэ]	къэт[щ(хэ)рэ]
фэ	сыкъэф[щрэ]	--	къэф[щрэ]	дыкъэф[щрэ]	--	къэф[щ(хэ)рэ]
абыхэм	сыкъа[щрэ]	укъа[щрэ]	къа[щрэ]	дыкъа[щрэ]	фыкъа[щрэ]	къа[щ(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щ]	[щ]ыр	--	[щ]хэр
Эргативнэ:	[щ]	[щ]ым	--	[щ]хэм
Послеложнэ:	[щ]кӀэ	[щ]ымкӀэ	[щ]хэкӀэ	[щ]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[щ]у	[щ]ырауэ	[щ]хэу	[щ]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щ]а	[щ]ар	--	[щ]ахэр
Эргативнэ:	[щ]а	[щ]ам	--	[щ]ахэм
Послеложнэ:	[щ]акӀэ	[щ]амкӀэ	[щ]ахэкӀэ	[щ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[щ]ауэ	[щ]арауэ	[щ]ахэу	[щ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щ]ын	[щ]ыныр	--	[щ]ынхэр
Эргативнэ:	[щ]ын	[щ]ыным	--	[щ]ынхэм
Послеложнэ:	[щ]ынкӀэ	[щ]ынымкӀэ	[щ]ынхэкӀэ	[щ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[щ]ыну	[щ]ынырауэ	[щ]ынхэу	[щ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щ]ыну	[щ]ынур	--	[щ]ынухэр
Эргативнэ:	[щ]ыну	[щ]ынум	--	[щ]ынухэм
Послеложнэ:	[щ]ынукӀэ	[щ]ынумкӀэ	[щ]ынухэкӀэ	[щ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[щ]ынууэ	[щ]ынурауэ	[щ]ынухэу	[щ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэр къэлъыхъуэу зыгуэр щӀэпщытыкӀын, къэӀэбырэбыхьын (п. п. унэр).

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Унэр къэщын.
• Жыпыр къэщын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къэщын: search swh for sth
• Унэр къэщын: search the house
• Жыпыр къэщын: search in one’s pockets

УРЫСЫБЗЭ

• къэщын: обыскать кого-что-л.
• Унэр къэщын: обыскать дом
• Жыпыр къэщын: обыскать карманы

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

• 
  мэл къэщын

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹɐ'ɕǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къэ- + [щ] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къэщын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэщын
щымыӀэныгъэ:	къэмыщын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсщын	къэпщын	къищын	къэтщын	къэфщын	къащын
щымыӀэныгъэ:	къэзмыщын	къыумыщын	къимыщын	къэдмыщын	къэвмыщын	къамыщын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэщ!	къэфщ!
щымыӀэныгъэ:	къыумыщ!	къэвмыщ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсрещ	къыурещ	кърещ	къэтрещ	къэфрещ	кърещ
щымыӀэныгъэ:	къэсремыщ	къыуремыщ	къремыщ	къэтремыщ	къэфремыщ	къремыщ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къызощ(ыр)	къыбощ(ыр)	къещ(ыр)	къыдощ(ыр)	къывощ(ыр)	къащ(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщыркъым	къэпщыркъым	къищыркъым	къэтщыркъым	къэфщыркъым	къащыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщырт	къэпщырт	къищырт	къэтщырт	къэфщырт	къащырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщыртэкъым	къэпщыртэкъым	къищыртэкъым	къэтщыртэкъым	къэфщыртэкъым	къащыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщащ	къэпщащ	къищащ	къэтщащ	къэфщащ	къащащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщакъым	къэпщакъым	къищакъым	къэтщакъым	къэфщакъым	къащакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщат	къэпщат	къищат	къэтщат	къэфщат	къащат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщатэкъым	къэпщатэкъым	къищатэкъым	къэтщатэкъым	къэфщатэкъым	къащатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщыгъащ	къэпщыгъащ	къищыгъащ	къэтщыгъащ	къэфщыгъащ	къащыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщыгъакъым	къэпщыгъакъым	къищыгъакъым	къэтщыгъакъым	къэфщыгъакъым	къащыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщыгъат	къэпщыгъат	къищыгъат	къэтщыгъат	къэфщыгъат	къащыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщыгъатэкъым	къэпщыгъатэкъым	къищыгъатэкъым	къэтщыгъатэкъым	къэфщыгъатэкъым	къащыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэсщщ	къэпщщ	къищщ	къэтщщ	къэфщщ	къащщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэсщкъым	къэпщкъым	къищкъым	къэтщкъым	къэфщкъым	къащкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэсщт	къэпщт	къищт	къэтщт	къэфщт	къащт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэсщтэкъым	къэпщтэкъым	къищтэкъым	къэтщтэкъым	къэфщтэкъым	къащтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынщ	къэпщынщ	къищынщ	къэтщынщ	къэфщынщ	къащынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынкъым	къэпщынкъым	къищынкъым	къэтщынкъым	къэфщынкъым	къащынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынущ	къэпщынущ	къищынущ	къэтщынущ	къэфщынущ	къащынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынукъым	къэпщынукъым	къищынукъым	къэтщынукъым	къэфщынукъым	къащынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщрэ	къэпщрэ	къищрэ	къэтщрэ	къэфщрэ	къащрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщыркъэ	къэпщыркъэ	къищыркъэ	къэтщыркъэ	къэфщыркъэ	къащыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщырт	къэпщырт	къищырт	къэтщырт	къэфщырт	къащырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщыртэкъэ	къэпщыртэкъэ	къищыртэкъэ	къэтщыртэкъэ	къэфщыртэкъэ	къащыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсща	къэпща	къища	къэтща	къэфща	къаща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщакъэ	къэпщакъэ	къищакъэ	къэтщакъэ	къэфщакъэ	къащакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщат	къэпщат	къищат	къэтщат	къэфщат	къащат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщатэкъэ	къэпщатэкъэ	къищатэкъэ	къэтщатэкъэ	къэфщатэкъэ	къащатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщыгъа	къэпщыгъа	къищыгъа	къэтщыгъа	къэфщыгъа	къащыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	къэсщыгъакъэ	къэпщыгъакъэ	къищыгъакъэ	къэтщыгъакъэ	къэфщыгъакъэ	къащыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщыгъат	къэпщыгъат	къищыгъат	къэтщыгъат	къэфщыгъат	къащыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэсщыгъатэкъэ	къэпщыгъатэкъэ	къищыгъатэкъэ	къэтщыгъатэкъэ	къэфщыгъатэкъэ	къащыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэсщ	къэпщ	къищ	къэтщ	къэфщ	къащ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэсщкъэ	къэпщкъэ	къищкъэ	къэтщкъэ	къэфщкъэ	къащкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэсщт	къэпщт	къищт	къэтщт	къэфщт	къащт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэсщтэкъэ	къэпщтэкъэ	къищтэкъэ	къэтщтэкъэ	къэфщтэкъэ	къащтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщын	къэпщын	къищын	къэтщын	къэфщын	къащын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынкъэ	къэпщынкъэ	къищынкъэ	къэтщынкъэ	къэфщынкъэ	къащынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщыну	къэпщыну	къищыну	къэтщыну	къэфщыну	къащыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынукъэ	къэпщынукъэ	къищынукъэ	къэтщынукъэ	къэфщынукъэ	къащынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщмэ	къэпщмэ	къищмэ	къэтщмэ	къэфщмэ	къащмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщмэ	къыумыщмэ	къимыщмэ	къэдмыщмэ	къэвмыщмэ	къамыщмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщамэ	къэпщамэ	къищамэ	къэтщамэ	къэфщамэ	къащамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщамэ	къыумыщамэ	къимыщамэ	къэдмыщамэ	къэвмыщамэ	къамыщамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэсщыгъамэ	къэпщыгъамэ	къищыгъамэ	къэтщыгъамэ	къэфщыгъамэ	къащыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщыгъамэ	къыумыщыгъамэ	къимыщыгъамэ	къэдмыщыгъамэ	къэвмыщыгъамэ	къамыщыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынмэ	къэпщынмэ	къищынмэ	къэтщынмэ	къэфщынмэ	къащынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынмэ	къыумыщынмэ	къимыщынмэ	къэдмыщынмэ	къэвмыщынмэ	къамыщынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынумэ	къэпщынумэ	къищынумэ	къэтщынумэ	къэфщынумэ	къащынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынумэ	къыумыщынумэ	къимыщынумэ	къэдмыщынумэ	къэвмыщынумэ	къамыщынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщтэмэ	къэпщтэмэ	къищтэмэ	къэтщтэмэ	къэфщтэмэ	къащтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщтэмэ	къыумыщтэмэ	къимыщтэмэ	къэдмыщтэмэ	къэвмыщтэмэ	къамыщтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщатэмэ	къэпщатэмэ	къищатэмэ	къэтщатэмэ	къэфщатэмэ	къащатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщатэмэ	къыумыщатэмэ	къимыщатэмэ	къэдмыщатэмэ	къэвмыщатэмэ	къамыщатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэсщыгъатэмэ	къэпщыгъатэмэ	къищыгъатэмэ	къэтщыгъатэмэ	къэфщыгъатэмэ	къащыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщыгъатэмэ	къыумыщыгъатэмэ	къимыщыгъатэмэ	къэдмыщыгъатэмэ	къэвмыщыгъатэмэ	къамыщыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынтэмэ	къэпщынтэмэ	къищынтэмэ	къэтщынтэмэ	къэфщынтэмэ	къащынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынтэмэ	къыумыщынтэмэ	къимыщынтэмэ	къэдмыщынтэмэ	къэвмыщынтэмэ	къамыщынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынутэмэ	къэпщынутэмэ	къищынутэмэ	къэтщынутэмэ	къэфщынутэмэ	къащынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынутэмэ	къыумыщынутэмэ	къимыщынутэмэ	къэдмыщынутэмэ	къэвмыщынутэмэ	къамыщынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынт	къэпщынт	къищынт	къэтщынт	къэфщынт	къащынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынтэкъым	къэпщынтэкъым	къищынтэкъым	къэтщынтэкъым	къэфщынтэкъым	къащынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынут	къэпщынут	къищынут	къэтщынут	къэфщынут	къащынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэсщынутэкъым	къэпщынутэкъым	къищынутэкъым	къэтщынутэкъым	къэфщынутэкъым	къащынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщми	къэпщми	къищми	къэтщми	къэфщми	къащми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщми	къыумыщми	къимыщми	къэдмыщми	къэвмыщми	къамыщми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщами	къэпщами	къищами	къэтщами	къэфщами	къащами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщами	къыумыщами	къимыщами	къэдмыщами	къэвмыщами	къамыщами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэсщыгъами	къэпщыгъами	къищыгъами	къэтщыгъами	къэфщыгъами	къащыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщыгъами	къыумыщыгъами	къимыщыгъами	къэдмыщыгъами	къэвмыщыгъами	къамыщыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынми	къэпщынми	къищынми	къэтщынми	къэфщынми	къащынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынми	къыумыщынми	къимыщынми	къэдмыщынми	къэвмыщынми	къамыщынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынуми	къэпщынуми	къищынуми	къэтщынуми	къэфщынуми	къащынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынуми	къыумыщынуми	къимыщынуми	къэдмыщынуми	къэвмыщынуми	къамыщынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщтэми	къэпщтэми	къищтэми	къэтщтэми	къэфщтэми	къащтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщтэми	къыумыщтэми	къимыщтэми	къэдмыщтэми	къэвмыщтэми	къамыщтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэсщатэми	къэпщатэми	къищатэми	къэтщатэми	къэфщатэми	къащатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщатэми	къыумыщатэми	къимыщатэми	къэдмыщатэми	къэвмыщатэми	къамыщатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэсщыгъатэми	къэпщыгъатэми	къищыгъатэми	къэтщыгъатэми	къэфщыгъатэми	къащыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщыгъатэми	къыумыщыгъатэми	къимыщыгъатэми	къэдмыщыгъатэми	къэвмыщыгъатэми	къамыщыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынтэми	къэпщынтэми	къищынтэми	къэтщынтэми	къэфщынтэми	къащынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынтэми	къыумыщынтэми	къимыщынтэми	къэдмыщынтэми	къэвмыщынтэми	къамыщынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэсщынутэми	къэпщынутэми	къищынутэми	къэтщынутэми	къэфщэнутэми	къащэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыщынутэми	къыумыщынутэми	къимыщынутэми	къэдмыщынутэми	къэвмыщынутэми	къамыщынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсщаи	къэпщаи	къищаи	къэтщаи	къэфщаи	къащаи
щымыӀэныгъэ:	къэзмыщаи	къыумыщаи	къимыщаи	къэдмыщаи	къэвмыщаи	къамыщаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсщащэрэт	къэпщащэрэт	къищащэрэт	къэтщащэрэт	къэфщащэрэт	къащащэрэт
щымыӀэныгъэ:	къэзмыщащэрэт	къыумыщащэрэт	къимыщащэрэт	къэдмыщащэрэт	къэвмыщащэрэт	къамыщащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнщ	къэпщагъэнщ	къищагъэнщ	къэтщагъэнщ	къэфщагъэнщ	къащагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнкъым	къэпщагъэнкъым	къищагъэнкъым	къэтщагъэнкъым	къэфщагъэнкъым	къащагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнт	къэпщагъэнт	къищагъэнт	къэтщагъэнт	къэфщагъэнт	къащагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнтэкъым	къэпщагъэнтэкъым	къищагъэнтэкъым	къэтщагъэнтэкъым	къэфщагъэнтэкъым	къащагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэн	къэпщагъэн	къищагъэн	къэтщагъэн	къэфщагъэн	къащагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнкъэ	къэпщагъэнкъэ	къищагъэнкъэ	къэтщагъэнкъэ	къэфщагъэнкъэ	къащагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнт	къэпщагъэнт	къищагъэнт	къэтщагъэнт	къэфщагъэнт	къащагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнтэкъэ	къэпщагъэнтэкъэ	къищагъэнтэкъэ	къэтщагъэнтэкъэ	къэфщагъэнтэкъэ	къащагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнущ	къэпщагъэнущ	къищагъэнущ	къэтщагъэнущ	къэфщагъэнущ	къащагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнукъым	къэпщагъэнукъым	къищагъэнукъым	къэтщагъэнукъым	къэфщагъэнукъым	къащагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнут	къэпщагъэнут	къищагъэнут	къэтщагъэнут	къэфщагъэнут	къащагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнутэкъым	къэпщагъэнутэкъым	къищагъэнутэкъым	къэтщагъэнутэкъым	къэфщагъэнутэкъым	къащагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэну	къэпщагъэну	къищагъэну	къэтщагъэну	къэфщагъэну	къащагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнукъэ	къэпщагъэнукъэ	къищагъэнукъэ	къэтщагъэнукъэ	къэфщагъэнукъэ	къащагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэсщагъэнут	къэпщагъэнут	къищагъэнут	къэтщагъэнут	къэфщагъэнут	къащагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэсщагъэнутэкъэ	къэпщагъэнутэкъэ	къищагъэнутэкъэ	къэтщагъэнутэкъэ	къэфщагъэнутэкъэ	къащагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэзыщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзыща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзыщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзыщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзыщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыщыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэсщ	къэпщ	къищ	къэтщ	къэфщ	къащ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщ	къыумыщ	къимыщ	къэдмыщ	къэвмыщ	къамыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэсща	къэпща	къища	къэтща	къэфща	къаща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыща	къыумыща	къимыща	къэдмыща	къэвмыща	къамыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэсщыгъа	къэпщыгъа	къищыгъа	къэтщыгъа	къэфщыгъа	къащыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщыгъа	къыумыщыгъа	къимыщыгъа	къэдмыщыгъа	къэвмыщыгъа	къамыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэсщын	къэпщын	къищын	къэтщын	къэфщын	къащын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщын	къыумыщын	къимыщын	къэдмыщын	къэвмыщын	къамыщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэсщыну	къэпщыну	къищыну	къэтщыну	къэфщыну	къащыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщыну	къыумыщыну	къимыщыну	къэдмыщыну	къэвмыщыну	къамыщыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыщыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къызэрысщ	къызэрыпщ	къызэрищ	къызэрытщ	къызэрыфщ	къызэращ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыщ	къызэрумыщ	къызэримыщ	къызэрыдмыщ	къызэрывмыщ	къызэрамыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрысща	къызэрыпща	къызэрища	къызэрытща	къызэрыфща	къызэраща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыща	къызэрумыща	къызэримыща	къызэрыдмыща	къызэрывмыща	къызэрамыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрысщыгъа	къызэрыпщыгъа	къызэрищыгъа	къызэрытщыгъа	къызэрыфщыгъа	къызэращыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыщыгъа	къызэрумыщыгъа	къызэримыщыгъа	къызэрыдмыщыгъа	къызэрывмыщыгъа	къызэрамыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрысщын	къызэрыпщын	къызэрищын	къызэрытщын	къызэрыфщын	къызэращын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыщын	къызэрумыщын	къызэримыщын	къызэрыдмыщын	къызэрывмыщын	къызэрамыщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрысщыну	къызэрыпщыну	къызэрищыну	къызэрытщыну	къызэрыфщыну	къызэращыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыщыну	къызэрумыщыну	къызэримыщыну	къызэрыдмыщыну	къызэрывмыщыну	къызэрамыщыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщысщ	къыщыпщ	къыщищ	къыщытщ	къыщыфщ	къыщащ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыщ	къыщумыщ	къыщимыщ	къыщыдмыщ	къыщывмыщ	къыщамыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщысща	къыщыпща	къыщища	къыщытща	къыщыфща	къыщаща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыща	къыщумыща	къыщимыща	къыщыдмыща	къыщывмыща	къыщамыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщысщыгъа	къыщыпщыгъа	къыщищыгъа	къыщытщыгъа	къыщыфщыгъа	къыщащыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыщыгъа	къыщумыщыгъа	къыщимыщыгъа	къыщыдмыщыгъа	къыщывмыщыгъа	къыщамыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщысщын	къыщыпщын	къыщищын	къыщытщын	къыщыфщын	къыщащын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыщын	къыщумыщын	къыщимыщын	къыщыдмыщын	къыщывмыщын	къыщамыщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщысщыну	къыщыпщыну	къыщищыну	къыщытщыну	къыщыфщыну	къыщащыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыщыну	къыщумыщыну	къыщимыщыну	къыщыдмыщыну	къыщывмыщыну	къыщамыщыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыздэсщ	къыздэпщ	къыздищ	къыздэтщ	къыздэфщ	къыздащ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыщ	къыздумыщ	къыздимыщ	къыздэдмыщ	къыздэвмыщ	къыздамыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэсща	къыздэпща	къыздища	къыздэтща	къыздэфща	къыздаща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыща	къыздумыща	къыздимыща	къыздэдмыща	къыздэвмыща	къыздамыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэсщыгъа	къыздэпщыгъа	къыздищыгъа	къыздэтщыгъа	къыздэфщыгъа	къыздащыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэбъэдэзмыщыгъа	къыздумыщыгъа	къыздимыщыгъа	къыздэдмыщыгъа	къыздэвмыщыгъа	къыздамыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэсщын	къыздэпщын	къыздищын	къыздэтщын	къыздэфщын	къыздащын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыщын	къыздумыщын	къыздимыщын	къыздэдмыщын	къыздэвмыщын	къыздамыщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэсщыну	къыздэпщыну	къыздищыну	къыздэтщыну	къыздэфщыну	къыздащыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыщыну	къыздумыщыну	къыздимыщыну	къыздэдмыщыну	къыздэвмыщыну	къыздамыщыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэсщ	къыщӀэпщ	къыщӀищ	къыщӀэтщ	къыщӀэфщ	къыщӀащ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыщ	къыщӀумыщ	къыщӀимыщ	къыщӀэдмыщ	къыщӀэвмыщ	къыщӀамыщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэсща	къыщӀэпща	къыщӀища	къыщӀэтща	къыщӀэфща	къыщӀаща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыща	къыщӀумыща	къыщӀимыща	къыщӀэдмыща	къыщӀэвмыща	къыщӀамыща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэсщыгъа	щӀэкъэпщыгъа	къыщӀищыгъа	щӀэкъэтщыгъа	щӀэкъэфщыгъа	къыщӀащыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыщыгъа	къыщӀумыщыгъа	къыщӀимыщыгъа	къыщӀэдмыщыгъа	къыщӀэвмыщыгъа	къыщӀамыщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэсщын	къыщӀэпщын	къыщӀищын	къыщӀэтщын	къыщӀэфщын	къыщӀащын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыщын	къыщӀумыщын	къыщӀимыщын	къыщӀэдмыщын	къыщӀэвмыщын	къыщӀамыщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэсщыну	къыщӀэпщыну	къыщӀищыну	къыщӀэтщыну	къыщӀэфщыну	къыщӀащыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыщыну	къыщӀумыщыну	къыщӀимыщыну	къыщӀэдмыщыну	къыщӀэвмыщыну	къыщӀамыщыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэсщу	къэпщу	къищу	къэтщу	къэфщу	къащу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщу	къыумыщу	къимыщу	къэдмыщу	къэвмыщу	къамыщу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэсщауэ	къэпщауэ	къищауэ	къэтщауэ	къэфщауэ	къащауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыщауэ	къыумыщауэ	къимыщауэ	къэдмыщауэ	къэвмыщауэ	къамыщауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	къэсщурэ	къэпщурэ	къищурэ	къэтщурэ	къэфщурэ	къащурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	къэзмыщурэ	къыумыщурэ	къимыщурэ	къэдмыщурэ	къэвмыщурэ	къамыщурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъызощ	къызощ	--	фыкъызощ	къызощ(хэ)
уэ	сыкъыбощ	--	къыбощ	дыкъыбощ	--	къыбощ(хэ)
абы	сыкъещ	укъещ	къещ	дыкъещ	фыкъещ	къещ(хэ)
дэ	--	укъыдощ	къыдощ	--	фыкъыдощ	къыдощ(хэ)
фэ	сыкъывощ	--	къывощ	дыкъывощ	--	къывощ(хэ)
абыхэм	сыкъащ	укъащ	къащ	дыкъащ	фыкъащ	къащ(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъэс[щрэ]	къэс[щрэ]	--	фыкъэс[щрэ]	къэс[щ(хэ)рэ]
уэ	сыкъэп[щрэ]	--	къэп[щрэ]	дыкъэп[щрэ]	--	къэп[щ(хэ)рэ]
абы	сыкъи[щрэ]	укъи[щрэ]	къи[щрэ]	дыкъи[щрэ]	фыкъи[щрэ]	къи[щ(хэ)рэ]
дэ	--	укъэт[щрэ]	къэт[щрэ]	--	фыкъэт[щрэ]	къэт[щ(хэ)рэ]
фэ	сыкъэф[щрэ]	--	къэф[щрэ]	дыкъэф[щрэ]	--	къэф[щ(хэ)рэ]
абыхэм	сыкъа[щрэ]	укъа[щрэ]	къа[щрэ]	дыкъа[щрэ]	фыкъа[щрэ]	къа[щ(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щ]	[щ]ыр	--	[щ]хэр
Эргативнэ:	[щ]	[щ]ым	--	[щ]хэм
Послеложнэ:	[щ]кӀэ	[щ]ымкӀэ	[щ]хэкӀэ	[щ]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[щ]у	[щ]ырауэ	[щ]хэу	[щ]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щ]а	[щ]ар	--	[щ]ахэр
Эргативнэ:	[щ]а	[щ]ам	--	[щ]ахэм
Послеложнэ:	[щ]акӀэ	[щ]амкӀэ	[щ]ахэкӀэ	[щ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[щ]ауэ	[щ]арауэ	[щ]ахэу	[щ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щ]ын	[щ]ыныр	--	[щ]ынхэр
Эргативнэ:	[щ]ын	[щ]ыным	--	[щ]ынхэм
Послеложнэ:	[щ]ынкӀэ	[щ]ынымкӀэ	[щ]ынхэкӀэ	[щ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[щ]ыну	[щ]ынырауэ	[щ]ынхэу	[щ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щ]ыну	[щ]ынур	--	[щ]ынухэр
Эргативнэ:	[щ]ыну	[щ]ынум	--	[щ]ынухэм
Послеложнэ:	[щ]ынукӀэ	[щ]ынумкӀэ	[щ]ынухэкӀэ	[щ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[щ]ынууэ	[щ]ынурауэ	[щ]ынухэу	[щ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэрым тет цыр лэныстэкӀэ тегъэкӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 102
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Бжьыхьэм къаща цыр лъэкӀыхьщ икӀи щабэщ.	Шерсть, постриженная осенью длинноволокнистая и мягкая.	Wool shorn in autumn is long-fibred and soft.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Мэлыр къэщын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къэщын: cut hair; shear (sheep)
• Мэлыр къэщын: to shear sheep

УРЫСЫБЗЭ

• къэщын: остричь кого-л.
• Мэлыр къэщын: остричь овец

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын