къэщхьэлъэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
-
къэщхьэлъэн
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹɐɕħɐ'ɬɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къэ- + [щхьэ] + [лъ] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "къэщхьэлъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къэщхьэлъэн |
щымыӀэныгъэ: | къэмыщхьэлъэн |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэн | укъэщхьэлъэн | къэщхьэлъэн | дыкъэщхьэлъэн | фыкъэщхьэлъэн | къэщхьэлъэн(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэн | укъэмыщхьэлъэн | къэмыщхьэлъэн | дыкъэмыщхьэлъэн | фыкъэмыщхьэлъэн | къэмыщхьэлъэн(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэщхьэлъэ! | фыкъэщхьэлъэ! |
щымыӀэныгъэ: | укъэмыщхьэлъэ! | фыкъэмыщхьэлъэ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкърещхьэлъэ | укърещхьэлъэ | кърещхьэлъэ | дыкърещхьэлъэ | фыкърещхьэлъэ | кърещхьэлъэ |
щымыӀэныгъэ: | сыкъремыщхьэлъэ | укъремыщхьэлъэ | къремыщхьэлъэ | дыкъремыщхьэлъэ | фыкъремыщхьэлъэ | къремыщхьэлъэ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъощхьэлъэ(р) | укъощхьэлъэ(р) | къощхьэлъэ(р) | дыкъощхьэлъэ(р) | фыкъощхьэлъэ(р) | къощхьэлъэ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэркъым | укъэщхьэлъэркъым | къэщхьэлъэркъым | дыкъэщхьэлъэркъым | фыкъэщхьэлъэркъым | къэщхьэлъэ(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэ(р)т | укъэщхьэлъэ(р)т | къэщхьэлъэ(р)т | дыкъэщхьэлъэ(р)т | фыкъэщхьэлъэ(р)т | къэщхьэлъэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэ(р)тэкъым | укъэщхьэлъэ(р)тэкъым | къэщхьэлъэ(р)тэкъым | дыкъэщхьэлъэ(р)тэкъым | фыкъэщхьэлъэ(р)тэкъым | къэщхьэлъэ(хэ)(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъащ | укъэщхьэлъащ | къэщхьэлъащ | дыкъэщхьэлъащ | фыкъэщхьэлъащ | къэщхьэлъа(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъакъым | укъэщхьэлъакъым | къэщхьэлъакъым | дыкъэщхьэлъакъым | фыкъэщхьэлъакъым | къэщхьэлъа(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъат | укъэщхьэлъат | къэщхьэлъат | дыкъэщхьэлъат | фыкъэщхьэлъат | къэщхьэлъа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъатэкъым | укъэщхьэлъатэкъым | къэщхьэлъатэкъым | дыкъэщхьэлъатэкъым | фыкъэщхьэлъатэкъым | къэщхьэлъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъащ | укъэщхьэлъэгъащ | къэщхьэлъэгъащ | дыкъэщхьэлъэгъащ | фыкъэщхьэлъэгъащ | къэщхьэлъэгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъакъым | укъэщхьэлъэгъакъым | къэщхьэлъэгъакъым | дыкъэщхьэлъэгъакъым | фыкъэщхьэлъэгъакъым | къэщхьэлъэгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъат | укъэщхьэлъэгъат | къэщхьэлъэгъат | дыкъэщхьэлъэгъат | фыкъэщхьэлъэгъат | къэщхьэлъэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъатэкъым | укъэщхьэлъэгъатэкъым | къэщхьэлъэгъатэкъым | дыкъэщхьэлъэгъатэкъым | фыкъэщхьэлъэгъатэкъым | къэщхьэлъэгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэщ | укъэщхьэлъэщ | къэщхьэлъэщ | дыкъэщхьэлъэщ | фыкъэщхьэлъэщ | къэщхьэлъэ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэкъым | укъэщхьэлъэкъым | къэщхьэлъэкъым | дыкъэщхьэлъэкъым | фыкъэщхьэлъэкъым | къэщхьэлъэ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэт | укъэщхьэлъэт | къэщхьэлъэт | дыкъэщхьэлъэт | фыкъэщхьэлъэт | къэщхьэлъэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэтэкъым | укъэщхьэлъэтэкъым | къэщхьэлъэтэкъым | дыкъэщхьэлъэтэкъым | фыкъэщхьэлъэтэкъым | къэщхьэлъэ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнщ | укъэщхьэлъэнщ | къэщхьэлъэнщ | дыкъэщхьэлъэнщ | фыкъэщхьэлъэнщ | къэщхьэлъэн(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнкъым | укъэщхьэлъэнкъым | къэщхьэлъэнкъым | дыкъэщхьэлъэнкъым | фыкъэщхьэлъэнкъым | къэщхьэлъэн(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнущ | укъэщхьэлъэнущ | къэщхьэлъэнущ | дыкъэщхьэлъэнущ | фыкъэщхьэлъэнущ | къэщхьэлъэну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнукъым | укъэщхьэлъэнукъым | къэщхьэлъэнукъым | дыкъэщхьэлъэнукъым | фыкъэщхьэлъэнукъым | къэщхьэлъэну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэрэ | укъэщхьэлъэрэ | къэщхьэлъэрэ | дыкъэщхьэлъэрэ | фыкъэщхьэлъэрэ | къэщхьэлъэ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэркъэ | укъэщхьэлъэркъэ | къэщхьэлъэркъэ | дыкъэщхьэлъэркъэ | фыкъэщхьэлъэркъэ | къэщхьэлъэ(хэ)ркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэ(р)т | укъэщхьэлъэ(р)т | къэщхьэлъэ(р)т | дыкъэщхьэлъэ(р)т | фыкъэщхьэлъэ(р)т | къэщхьэлъэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэ(р)тэкъэ | укъэщхьэлъэ(р)тэкъэ | къэщхьэлъэ(р)тэкъэ | дыкъэщхьэлъэ(р)тэкъэ | фыкъэщхьэлъэ(р)тэкъэ | къэщхьэлъэ(хэ)(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъа | укъэщхьэлъа | къэщхьэлъа | дыкъэщхьэлъа | фыкъэщхьэлъа | къэщхьэлъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъакъэ | укъэщхьэлъакъэ | къэщхьэлъакъэ | дыкъэщхьэлъакъэ | фыкъэщхьэлъакъэ | къэщхьэлъа(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъат | укъэщхьэлъат | къэщхьэлъат | дыкъэщхьэлъат | фыкъэщхьэлъат | къэщхьэлъа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъатэкъэ | укъэщхьэлъатэкъэ | къэщхьэлъатэкъэ | дыкъэщхьэлъатэкъэ | фыкъэщхьэлъатэкъэ | къэщхьэлъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъа | укъэщхьэлъэгъа | къэщхьэлъэгъа | дыкъэщхьэлъэгъа | фыкъэщхьэлъэгъа | къэщхьэлъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъакъэ | укъэщхьэлъэгъакъэ | къэщхьэлъэгъакъэ | дыкъэщхьэлъэгъакъэ | фыкъэщхьэлъэгъакъэ | къэщхьэлъэгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъат | укъэщхьэлъэгъат | къэщхьэлъэгъат | дыкъэщхьэлъэгъат | фыкъэщхьэлъэгъат | къэщхьэлъэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъатэкъэ | укъэщхьэлъэгъатэкъэ | къэщхьэлъэгъатэкъэ | дыкъэщхьэлъэгъатэкъэ | фыкъэщхьэлъэгъатэкъэ | къэщхьэлъэгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэ | укъэщхьэлъэ | къэщхьэлъэ | дыкъэщхьэлъэ | фыкъэщхьэлъэ | къэщхьэлъэ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэкъэ | укъэщхьэлъэкъэ | къэщхьэлъэкъэ | дыкъэщхьэлъэкъэ | фыкъэщхьэлъэкъэ | къэщхьэлъэ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэт | укъэщхьэлъэт | къэщхьэлъэт | дыкъэщхьэлъэт | фыкъэщхьэлъэт | къэщхьэлъэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэтэкъэ | укъэщхьэлъэтэкъэ | къэщхьэлъэтэкъэ | дыкъэщхьэлъэтэкъэ | фыкъэщхьэлъэтэкъэ | къэщхьэлъэ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэн | укъэщхьэлъэн | къэщхьэлъэн | дыкъэщхьэлъэн | фыкъэщхьэлъэн | къэщхьэлъэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнкъэ | укъэщхьэлъэнкъэ | къэщхьэлъэнкъэ | дыкъэщхьэлъэнкъэ | фыкъэщхьэлъэнкъэ | къэщхьэлъэн(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэну | укъэщхьэлъэну | къэщхьэлъэну | дыкъэщхьэлъэну | фыкъэщхьэлъэну | къэщхьэлъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнукъэ | укъэщхьэлъэнукъэ | къэщхьэлъэнукъэ | дыкъэщхьэлъэнукъэ | фыкъэщхьэлъэнукъэ | къэщхьэлъэну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэмэ | укъэщхьэлъэмэ | къэщхьэлъэмэ | дыкъэщхьэлъэмэ | фыкъэщхьэлъэмэ | къэщхьэлъэ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэмэ | укъэмыщхьэлъэмэ | къэмыщхьэлъэмэ | дыкъэмыщхьэлъэмэ | фыкъэмыщхьэлъэмэ | къэмыщхьэлъэ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъамэ | укъэщхьэлъамэ | къэщхьэлъамэ | дыкъэщхьэлъамэ | фыкъэщхьэлъамэ | къэщхьэлъа(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъамэ | укъэмыщхьэлъамэ | къэмыщхьэлъамэ | дыкъэмыщхьэлъамэ | фыкъэмыщхьэлъамэ | мыщхьэлъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъамэ | укъэщхьэлъэгъамэ | къэщхьэлъэгъамэ | дыкъэщхьэлъэгъамэ | фыкъэщхьэлъэгъамэ | къэщхьэлъэгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэгъамэ | укъэмыщхьэлъэгъамэ | къэмыщхьэлъэгъамэ | дыкъэмыщхьэлъэгъамэ | фыкъэмыщхьэлъэгъамэ | къэмыщхьэлъэгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнмэ | укъэщхьэлъэнмэ | къэщхьэлъэнмэ | дыкъэщхьэлъэнмэ | фыкъэщхьэлъэнмэ | къэщхьэлъэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэнмэ | укъэмыщхьэлъэнмэ | къэмыщхьэлъэнмэ | дыкъэмыщхьэлъэнмэ | фыкъэмыщхьэлъэнмэ | къэмыщхьэлъэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнумэ | укъэщхьэлъэнумэ | къэщхьэлъэнумэ | дыкъэщхьэлъэнумэ | фыкъэщхьэлъэнумэ | къэщхьэлъэну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэнумэ | укъэмыщхьэлъэнумэ | къэмыщхьэлъэнумэ | дыкъэмыщхьэлъэнумэ | фыкъэмыщхьэлъэнумэ | къэмыщхьэлъэну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэтэмэ | укъэщхьэлъэтэмэ | къэщхьэлъэтэмэ | дыкъэщхьэлъэтэмэ | фыкъэщхьэлъэтэмэ | къэщхьэлъэ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэтэмэ | укъэмыщхьэлъэтэмэ | къэмыщхьэлъэтэмэ | дыкъэмыщхьэлъэтэмэ | фыкъэмыщхьэлъэтэмэ | къэмыщхьэлъэ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъатэмэ | укъэщхьэлъатэмэ | къэщхьэлъатэмэ | дыкъэщхьэлъатэмэ | фыкъэщхьэлъатэмэ | къэщхьэлъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъатэмэ | укъэмыщхьэлъатэмэ | къэмыщхьэлъатэмэ | дыкъэмыщхьэлъатэмэ | фыкъэмыщхьэлъатэмэ | къэмыщхьэлъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъатэмэ | укъэщхьэлъэгъатэмэ | къэщхьэлъэгъатэмэ | дыкъэщхьэлъэгъатэмэ | фыкъэщхьэлъэгъатэмэ | къэщхьэлъэгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэгъатэмэ | укъэмыщхьэлъэгъатэмэ | къэмыщхьэлъэгъатэмэ | дыкъэмыщхьэлъэгъатэмэ | фыкъэмыщхьэлъэгъатэмэ | къэмыщхьэлъэгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнтэмэ | укъэщхьэлъэнтэмэ | къэщхьэлъэнтэмэ | дыкъэщхьэлъэнтэмэ | фыкъэщхьэлъэнтэмэ | къэщхьэлъэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэнтэмэ | укъэмыщхьэлъэнтэмэ | къэмыщхьэлъэнтэмэ | дыкъэмыщхьэлъэнтэмэ | фыкъэмыщхьэлъэнтэмэ | къэмыщхьэлъэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнутэмэ | укъэщхьэлъэнутэмэ | къэщхьэлъэнутэмэ | дыкъэщхьэлъэнутэмэ | фыкъэщхьэлъэнутэмэ | къэщхьэлъэну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэнутэмэ | укъэмыщхьэлъэнутэмэ | къэмыщхьэлъэнутэмэ | дыкъэмыщхьэлъэнутэмэ | фыкъэмыщхьэлъэнутэмэ | къэмыщхьэлъэну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнт | укъэщхьэлъэнт | къэщхьэлъэнт | дыкъэщхьэлъэнт | фыкъэщхьэлъэнт | къэщхьэлъэн(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнтэкъым | укъэщхьэлъэнтэкъым | къэщхьэлъэнтэкъым | дыкъэщхьэлъэнтэкъым | фыкъэщхьэлъэнтэкъым | къэщхьэлъэн(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнут | укъэщхьэлъэнут | къэщхьэлъэнут | дыкъэщхьэлъэнут | фыкъэщхьэлъэнут | къэщхьэлъэну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнутэкъым | укъэщхьэлъэнутэкъым | къэщхьэлъэнутэкъым | дыкъэщхьэлъэнутэкъым | фыкъэщхьэлъэнутэкъым | къэщхьэлъэну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэми | укъэщхьэлъэми | къэщхьэлъэми | дыкъэщхьэлъэми | фыкъэщхьэлъэми | къэщхьэлъэ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэми | укъэмыщхьэлъэми | къэмыщхьэлъэми | дыкъэмыщхьэлъэми | фыкъэмыщхьэлъэми | къэмыщхьэлъэ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъами | укъэщхьэлъами | къэщхьэлъами | дыкъэщхьэлъами | фыкъэщхьэлъами | къэщхьэлъа(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъами | укъэмыщхьэлъами | къэмыщхьэлъами | дыкъэмыщхьэлъами | фыкъэмыщхьэлъами | къэмыщхьэлъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъами | укъэщхьэлъэгъами | къэщхьэлъэгъами | дыкъэщхьэлъэгъами | фыкъэщхьэлъэгъами | къэщхьэлъэгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэгъами | укъэмыщхьэлъэгъами | къэмыщхьэлъэгъами | дыкъэмыщхьэлъэгъами | фыкъэмыщхьэлъэгъами | къэмыщхьэлъэгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнми | укъэщхьэлъэнми | къэщхьэлъэнми | дыкъэщхьэлъэнми | фыкъэщхьэлъэнми | къэщхьэлъэн(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэнми | укъэмыщхьэлъэнми | къэмыщхьэлъэнми | дыкъэмыщхьэлъэнми | фыкъэмыщхьэлъэнми | къэмыщхьэлъэн(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнуми | укъэщхьэлъэнуми | къэщхьэлъэнуми | дыкъэщхьэлъэнуми | фыкъэщхьэлъэнуми | къэщхьэлъэну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэнуми | укъэмыщхьэлъэнуми | къэмыщхьэлъэнуми | дыкъэмыщхьэлъэнуми | фыкъэмыщхьэлъэнуми | къэмыщхьэлъэну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэтэми | укъэщхьэлъэтэми | къэщхьэлъэтэми | дыкъэщхьэлъэтэми | фыкъэщхьэлъэтэми | къэщхьэлъэ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэтэми | укъэмыщхьэлъэтэми | къэмыщхьэлъэтэми | дыкъэмыщхьэлъэтэми | фыкъэмыщхьэлъэтэми | къэмыщхьэлъэ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъатэми | укъэщхьэлъатэми | къэщхьэлъатэми | дыкъэщхьэлъатэми | фыкъэщхьэлъатэми | къэщхьэлъа(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъатэми | укъэмыщхьэлъатэми | къэмыщхьэлъатэми | дыкъэмыщхьэлъатэми | фыкъэмыщхьэлъатэми | къэмыщхьэлъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэгъатэми | укъэщхьэлъэгъатэми | къэщхьэлъэгъатэми | дыкъэщхьэлъэгъатэми | фыкъэщхьэлъэгъатэми | къэщхьэлъэгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэгъатэми | укъэмыщхьэлъэгъатэми | къэмыщхьэлъэгъатэми | дыкъэмыщхьэлъэгъатэми | фыкъэмыщхьэлъэгъатэми | къэмыщхьэлъэгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнтэми | укъэщхьэлъэнтэми | къэщхьэлъэнтэми | дыкъэщхьэлъэнтэми | фыкъэщхьэлъэнтэми | къэщхьэлъэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэнтэми | укъэмыщхьэлъэнтэми | къэмыщхьэлъэнтэми | дыкъэмыщхьэлъэнтэми | фыкъэмыщхьэлъэнтэми | къэмыщхьэлъэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъэнутэми | укъэщхьэлъэнутэми | къэщхьэлъэнутэми | дыкъэщхьэлъэнутэми | фыкъэщхьэлъэнутэми | къэщхьэлъэну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъэнутэми | укъэмыщхьэлъэнутэми | къэмыщхьэлъэнутэми | дыкъэмыщхьэлъэнутэми | фыкъэмыщхьэлъэнутэми | къэмыщхьэлъэну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъаи | укъэщхьэлъаи | къэщхьэлъаи | дыкъэщхьэлъаи | фыкъэщхьэлъаи | къэщхьэлъаи |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъаи | укъэмыщхьэлъаи | къэмыщхьэлъаи | дыкъэмыщхьэлъаи | фыкъэмыщхьэлъаи | къэмыщхьэлъаи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъащэрэт | укъэщхьэлъащэрэт | къэщхьэлъащэрэт | дыкъэщхьэлъащэрэт | фыкъэщхьэлъащэрэт | къэщхьэлъащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыщхьэлъащэрэт | укъэмыщхьэлъащэрэт | къэмыщхьэлъащэрэт | дыкъэмыщхьэлъащэрэт | фыкъэмыщхьэлъащэрэт | къэмыщхьэлъащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнщ | укъэщхьэлъагъэнщ | къэщхьэлъагъэнщ | дыкъэщхьэлъагъэнщ | фыкъэщхьэлъагъэнщ | къэщхьэлъагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнкъым | укъэщхьэлъагъэнкъым | къэщхьэлъагъэнкъым | дыкъэщхьэлъагъэнкъым | фыкъэщхьэлъагъэнкъым | къэщхьэлъагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнт | укъэщхьэлъагъэнт | къэщхьэлъагъэнт | дыкъэщхьэлъагъэнт | фыкъэщхьэлъагъэнт | къэщхьэлъагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнтэкъым | укъэщхьэлъагъэнтэкъым | къэщхьэлъагъэнтэкъым | дыкъэщхьэлъагъэнтэкъым | фыкъэщхьэлъагъэнтэкъым | къэщхьэлъагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэн | укъэщхьэлъагъэн | къэщхьэлъагъэн | дыкъэщхьэлъагъэн | фыкъэщхьэлъагъэн | къэщхьэлъагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнкъэ | укъэщхьэлъагъэнкъэ | къэщхьэлъагъэнкъэ | дыкъэщхьэлъагъэнкъэ | фыкъэщхьэлъагъэнкъэ | къэщхьэлъагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнт | укъэщхьэлъагъэнт | къэщхьэлъагъэнт | дыкъэщхьэлъагъэнт | фыкъэщхьэлъагъэнт | къэщхьэлъагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнтэкъэ | укъэщхьэлъагъэнтэкъэ | къэщхьэлъагъэнтэкъэ | дыкъэщхьэлъагъэнтэкъэ | фыкъэщхьэлъагъэнтэкъэ | къэщхьэлъагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнущ | укъэщхьэлъагъэнущ | къэщхьэлъагъэнущ | дыкъэщхьэлъагъэнущ | фыкъэщхьэлъагъэнущ | къэщхьэлъагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнукъым | укъэщхьэлъагъэнукъым | къэщхьэлъагъэнукъым | дыкъэщхьэлъагъэнукъым | фыкъэщхьэлъагъэнукъым | къэщхьэлъагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнут | укъэщхьэлъагъэнут | къэщхьэлъагъэнут | дыкъэщхьэлъагъэнут | фыкъэщхьэлъагъэнут | къэщхьэлъагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнутэкъым | укъэщхьэлъагъэнутэкъым | къэщхьэлъагъэнутэкъым | дыкъэщхьэлъагъэнутэкъым | фыкъэщхьэлъагъэнутэкъым | къэщхьэлъагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэну | укъэщхьэлъагъэну | къэщхьэлъагъэну | дыкъэщхьэлъагъэну | фыкъэщхьэлъагъэну | къэщхьэлъагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнукъэ | укъэщхьэлъагъэнукъэ | къэщхьэлъагъэнукъэ | дыкъэщхьэлъагъэнукъэ | фыкъэщхьэлъагъэнукъэ | къэщхьэлъагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнут | укъэщхьэлъагъэнут | къэщхьэлъагъэнут | дыкъэщхьэлъагъэнут | фыкъэщхьэлъагъэнут | къэщхьэлъагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэщхьэлъагъэнутэкъэ | укъэщхьэлъагъэнутэкъэ | къэщхьэлъагъэнутэкъэ | дыкъэщхьэлъагъэнутэкъэ | фыкъэщхьэлъагъэнутэкъэ | къэщхьэлъагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэщхьэлъэ | укъэщхьэлъэ | къэщхьэлъэ | дыкъэщхьэлъэ | фыкъэщхьэлъэ | къэщхьэлъэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыщхьэлъэ | укъэмыщхьэлъэ | къэмыщхьэлъэ | дыкъэмыщхьэлъэ | фыкъэмыщхьэлъэ | къэмыщхьэлъэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэщхьэлъа | укъэщхьэлъа | къэщхьэлъа | дыкъэщхьэлъа | фыкъэщхьэлъа | къэщхьэлъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыщхьэлъа | укъэмыщхьэлъа | къэмыщхьэлъа | дыкъэмыщхьэлъа | фыкъэмыщхьэлъа | къэмыщхьэлъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэщхьэлъэгъа | укъэщхьэлъэгъа | къэщхьэлъэгъа | дыкъэщхьэлъэгъа | фыкъэщхьэлъэгъа | къэщхьэлъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыщхьэлъэгъа | укъэмыщхьэлъэгъа | къэмыщхьэлъэгъа | дыкъэмыщхьэлъэгъа | фыкъэмыщхьэлъэгъа | къэмыщхьэлъэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэщхьэлъэн | укъэщхьэлъэн | къэщхьэлъэн | дыкъэщхьэлъэн | фыкъэщхьэлъэн | къэщхьэлъэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыщхьэлъэн | укъэмыщхьэлъэн | къэмыщхьэлъэн | дыкъэмыщхьэлъэн | фыкъэмыщхьэлъэн | къэмыщхьэлъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэщхьэлъэну | укъэщхьэлъэну | къэщхьэлъэну | дыкъэщхьэлъэну | фыкъэщхьэлъэну | къэщхьэлъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыщхьэлъэну | укъэмыщхьэлъэну | къэмыщхьэлъэну | дыкъэмыщхьэлъэну | фыкъэмыщхьэлъэну | къэмыщхьэлъэну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыщхьэлъэ | укъызэрыщхьэлъэ | къызэрыщхьэлъэ | дыкъызэрыщхьэлъэ | фыкъызэрыщхьэлъэ | къызэрыщхьэлъэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыщхьэлъэ | укъызэрымыщхьэлъэ | къызэрымыщхьэлъэ | дыкъызэрымыщхьэлъэ | фыкъызэрымыщхьэлъэ | мыкъызэрыщхьэлъэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыщхьэлъа | укъызэрыщхьэлъа | къызэрыщхьэлъа | дыкъызэрыщхьэлъа | фыкъызэрыщхьэлъа | къызэрыщхьэлъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыщхьэлъа | укъызэрымыщхьэлъа | къызэрымыщхьэлъа | дыкъызэрымыщхьэлъа | фыкъызэрымыщхьэлъа | къызэрымыщхьэлъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыщхьэлъэгъа | укъызэрыщхьэлъэгъа | къызэрыщхьэлъэгъа | дыкъызэрыщхьэлъэгъа | фыкъызэрыщхьэлъэгъа | къызэрыщхьэлъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыщхьэлъэгъа | укъызэрымыщхьэлъэгъа | къызэрымыщхьэлъэгъа | дыкъызэрымыщхьэлъэгъа | фыкъызэрымыщхьэлъэгъа | къызэрымыщхьэлъэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыщхьэлъэн | укъызэрыщхьэлъэн | къызэрыщхьэлъэн | дыкъызэрыщхьэлъэн | фыкъызэрыщхьэлъэн | къызэрыщхьэлъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыщхьэлъэн | укъызэрымыщхьэлъэн | къызэрымыщхьэлъэн | дыкъызэрымыщхьэлъэн | фыкъызэрымыщхьэлъэн | къызэрымыщхьэлъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыщхьэлъэну | укъызэрыщхьэлъэну | къызэрыщхьэлъэну | дыкъызэрыщхьэлъэну | фыкъызэрыщхьэлъэну | къызэрыщхьэлъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыщхьэлъэну | укъызэрымыщхьэлъэну | къызэрымыщхьэлъэну | дыкъызэрымыщхьэлъэну | фыкъызэрымыщхьэлъэну | къызэрымыщхьэлъэну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыщхьэлъэ | укъыщыщхьэлъэ | къыщыщхьэлъэ | дыкъыщыщхьэлъэ | фыкъыщыщхьэлъэ | къыщыщхьэлъэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыщхьэлъэ | укъыщымыщхьэлъэ | къыщымыщхьэлъэ | дыкъыщымыщхьэлъэ | фыкъыщымыщхьэлъэ | къыщымыщхьэлъэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыщхьэлъа | укъыщыщхьэлъа | къыщыщхьэлъа | дыкъыщыщхьэлъа | фыкъыщыщхьэлъа | къыщыщхьэлъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыщхьэлъа | укъыщымыщхьэлъа | къыщымыщхьэлъа | дыкъыщымыщхьэлъа | фыкъыщымыщхьэлъа | къыщымыщхьэлъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыщхьэлъэгъа | укъыщыщхьэлъэгъа | къыщыщхьэлъэгъа | дыкъыщыщхьэлъэгъа | фыкъыщыщхьэлъэгъа | къыщыщхьэлъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыщхьэлъэгъа | укъыщымыщхьэлъэгъа | къыщымыщхьэлъэгъа | дыкъыщымыщхьэлъэгъа | фыкъыщымыщхьэлъэгъа | къыщымыщхьэлъэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыщхьэлъэн | укъыщыщхьэлъэн | къыщыщхьэлъэн | дыкъыщыщхьэлъэн | фыкъыщыщхьэлъэн | къыщыщхьэлъэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыщхьэлъэн | укъыщымыщхьэлъэн | къыщымыщхьэлъэн | дыкъыщымыщхьэлъэн | фыкъыщымыщхьэлъэн | къыщымыщхьэлъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыщхьэлъэну | укъыщыщхьэлъэну | къыщыщхьэлъэну | дыкъыщыщхьэлъэну | фыкъыщыщхьэлъэну | къыщыщхьэлъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыщхьэлъэну | укъыщымыщхьэлъэну | къыщымыщхьэлъэну | дыкъыщымыщхьэлъэну | фыкъыщымыщхьэлъэну | къыщымыщхьэлъэну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэщхьэлъэ | укъыздэщхьэлъэ | къыздэщхьэлъэ | дыкъыздэщхьэлъэ | фыкъыздэщхьэлъэ | къыздэщхьэлъэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыщхьэлъэ | укъыздэмыщхьэлъэ | къыздэмыщхьэлъэ | дыкъыздэмыщхьэлъэ | фыкъыздэмыщхьэлъэ | къыздэмыщхьэлъэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэщхьэлъа | укъыздэщхьэлъа | къыздэщхьэлъа | дыкъыздэщхьэлъа | фыкъыздэщхьэлъа | къыздэщхьэлъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыщхьэлъа | укъыздэмыщхьэлъа | къыздэмыщхьэлъа | дыкъыздэмыщхьэлъа | фыкъыздэмыщхьэлъа | къыздэмыщхьэлъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэщхьэлъэгъа | укъыздэщхьэлъэгъа | къыздэщхьэлъэгъа | дыкъыздэщхьэлъэгъа | фыкъыздэщхьэлъэгъа | къыздэщхьэлъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыщхьэлъэгъа | укъыздэмыщхьэлъэгъа | къыздэмыщхьэлъэгъа | дыкъыздэмыщхьэлъэгъа | фыкъыздэмыщхьэлъэгъа | къыздэмыщхьэлъэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэщхьэлъэн | укъыздэщхьэлъэн | къыздэщхьэлъэн | дыкъыздэщхьэлъэн | фыкъыздэщхьэлъэн | къыздэщхьэлъэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыщхьэлъэн | укъыздэмыщхьэлъэн | къыздэмыщхьэлъэн | дыкъыздэмыщхьэлъэн | фыкъыздэмыщхьэлъэн | къыздэмыщхьэлъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэщхьэлъэну | укъыздэщхьэлъэну | къыздэщхьэлъэну | дыкъыздэщхьэлъэну | фыкъыздэщхьэлъэну | къыздэщхьэлъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыщхьэлъэну | укъыздэмыщхьэлъэну | къыздэмыщхьэлъэну | дыкъыздэмыщхьэлъэну | фыкъыздэмыщхьэлъэну | къыздэмыщхьэлъэну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэщхьэлъэ | укъыщӀэщхьэлъэ | къыщӀэщхьэлъэ | дыкъыщӀэщхьэлъэ | фыкъыщӀэщхьэлъэ | къыщӀэщхьэлъэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыщхьэлъэ | укъыщӀэмыщхьэлъэ | къыщӀэмыщхьэлъэ | дыкъыщӀэмыщхьэлъэ | фыкъыщӀэмыщхьэлъэ | къыщӀэмыщхьэлъэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэщхьэлъа | укъыщӀэщхьэлъа | къыщӀэщхьэлъа | дыкъыщӀэщхьэлъа | фыкъыщӀэщхьэлъа | къыщӀэщхьэлъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыщхьэлъа | укъыщӀэмыщхьэлъа | къыщӀэмыщхьэлъа | дыкъыщӀэмыщхьэлъа | фыкъыщӀэмыщхьэлъа | къыщӀэмыщхьэлъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэщхьэлъэгъа | укъыщӀэщхьэлъэгъа | къыщӀэщхьэлъэгъа | дыкъыщӀэщхьэлъэгъа | фыкъыщӀэщхьэлъэгъа | къыщӀэщхьэлъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыщхьэлъэгъа | укъыщӀэмыщхьэлъэгъа | къыщӀэмыщхьэлъэгъа | дыкъыщӀэмыщхьэлъэгъа | фыкъыщӀэмыщхьэлъэгъа | къыщӀэмыщхьэлъэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэщхьэлъэн | укъыщӀэщхьэлъэн | къыщӀэщхьэлъэн | дыкъыщӀэщхьэлъэн | фыкъыщӀэщхьэлъэн | къыщӀэщхьэлъэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыщхьэлъэн | укъыщӀэмыщхьэлъэн | къыщӀэмыщхьэлъэн | дыкъыщӀэмыщхьэлъэн | фыкъыщӀэмыщхьэлъэн | къыщӀэмыщхьэлъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэщхьэлъэну | укъыщӀэщхьэлъэну | къыщӀэщхьэлъэну | дыкъыщӀэщхьэлъэну | фыкъыщӀэщхьэлъэну | къыщӀэщхьэлъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыщхьэлъэну | укъыщӀэмыщхьэлъэну | къыщӀэмыщхьэлъэну | дыкъыщӀэмыщхьэлъэну | фыкъыщӀэмыщхьэлъэну | къыщӀэмыщхьэлъэну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэщхьэлъэу | укъэщхьэлъэу | къэщхьэлъэу | дыкъэщхьэлъэу | фыкъэщхьэлъэу | къэщхьэлъэ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыщхьэлъэу | укъэмыщхьэлъэу | къэмыщхьэлъэу | дыкъэмыщхьэлъэу | фыкъэмыщхьэлъэу | къэмыщхьэлъэ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэщхьэлъауэ | укъэщхьэлъауэ | къэщхьэлъауэ | дыкъэщхьэлъауэ | фыкъэщхьэлъауэ | къэщхьэлъауэ / къэщхьэлъа(хэ)у |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыщхьэлъауэ | укъэмыщхьэлъауэ | къэмыщхьэлъауэ | дыкъэмыщхьэлъауэ | фыкъэмыщхьэлъауэ | къэмыщхьэлъауэ(хэ) / къэмыщхьэлъа(хэ)у |
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкъэщхьэлъэурэ | укъэщхьэлъэурэ | къэщхьэлъэурэ | дыкъэщхьэлъэурэ | фыкъэщхьэлъэурэ | къэщхьэлъэ(хэ)урэ |
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыщхьэлъэурэ | укъэмыщхьэлъэурэ | къэмыщхьэлъэурэ | дыкъэмыщхьэлъэурэ | фыкъэмыщхьэлъэурэ | къэмыщхьэлъэ(хэ)урэ |
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [щхьэлъ]э | [щхьэлъ]эр | -- | [щхьэлъ]эхэр |
Эргативнэ: | [щхьэлъ]э | [щхьэлъ]эм | -- | [щхьэлъ]эхэм |
Послеложнэ: | [щхьэлъ]экӀэ | [щхьэлъ]эмкӀэ | [щхьэлъ]эхэкӀэ | [щхьэлъ]эхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [щхьэлъ]эуэ | [щхьэлъ]эрауэ | [щхьэлъ]эхэу | [щхьэлъ]эхэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [щхьэлъ]а | [щхьэлъ]ар | -- | [щхьэлъ]ахэр |
Эргативнэ: | [щхьэлъ]а | [щхьэлъ]ам | -- | [щхьэлъ]ахэм |
Послеложнэ: | [щхьэлъ]акӀэ | [щхьэлъ]амкӀэ | [щхьэлъ]ахэкӀэ | [щхьэлъ]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [щхьэлъ]ауэ | [щхьэлъ]арауэ | [щхьэлъ]ахэу | [щхьэлъ]ахэрауэ |
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [щхьэлъ]эн | [щхьэлъ]эныр | -- | [щхьэлъ]энхэр |
Эргативнэ: | [щхьэлъ]эн | [щхьэлъ]эным | -- | [щхьэлъ]энхэм |
Послеложнэ: | [щхьэлъ]энкӀэ | [щхьэлъ]энымкӀэ | [щхьэлъ]энхэкӀэ | [щхьэлъ]энхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [щхьэлъ]эну | [щхьэлъ]энырауэ | [щхьэлъ]энхэу | [щхьэлъ]энхэрауэ |
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [щхьэлъ]эну | [щхьэлъ]энур | -- | [щхьэлъ]энухэр |
Эргативнэ: | [щхьэлъ]эну | [щхьэлъ]энум | -- | [щхьэлъ]энухэм |
Послеложнэ: | [щхьэлъ]энукӀэ | [щхьэлъ]энумкӀэ | [щхьэлъ]энухэкӀэ | [щхьэлъ]энухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [щхьэлъ]энууэ | [щхьэлъ]энурауэ | [щхьэлъ]энухэу | [щхьэлъ]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Щхьэмыж къищӀын, къэгъэгъэн.
ЩАПХЪЭХЭР
- Сэтэнейр къэщхьэлъэмэ, гъунэ иумылъыж. Псалъэжьхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Мэшыр къэщхьэлъащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къэщхьэлъэн: form ears, spikes, spires or heads (about cereal grains)
- Мэшыр къэщхьэлъащ: the millet formed heads
УРЫСЫБЗЭ
- къэщхьэлъэн: выбросить колос, заколоситься
- Мэшыр къэщхьэлъащ: просо заколосилось
БИБЛИОГРАФИЕ