къэшын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹɐ'ʂǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къэ- + [ш] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "къэшын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къэшын |
щымыӀэныгъэ: | къэмышын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэсшын | къэпшын | къишын | къэтшын | къэфшын | къашын |
щымыӀэныгъэ: | къэзмышын | къыумышын | къимышын | къэдмышын | къэвмышын | къамышын |
Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэш! | къэфш! |
щымыӀэныгъэ: | къыумыш! | къэвмыш! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэсреш | къыуреш | къреш | къэтреш | къэфреш | къреш |
щымыӀэныгъэ: | къэсремыш | къыуремыш | къремыш | къэтремыш | къэфремыш | къремыш |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къызош(ыр) | къыбош(ыр) | къеш(ыр) | къыдош(ыр) | къывош(ыр) | къаш(ыр) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэсшыркъым | къэпшыркъым | къишыркъым | къэтшыркъым | къэфшыркъым | къашыркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | къэсшырт | къэпшырт | къишырт | къэтшырт | къэфшырт | къашырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэсшыртэкъым | къэпшыртэкъым | къишыртэкъым | къэтшыртэкъым | къэфшыртэкъым | къашыртэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэсшащ | къэпшащ | къишащ | къэтшащ | къэфшащ | къашащ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэсшакъым | къэпшакъым | къишакъым | къэтшакъым | къэфшакъым | къашакъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | къэсшат | къэпшат | къишат | къэтшат | къэфшат | къашат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэсшатэкъым | къэпшатэкъым | къишатэкъым | къэтшатэкъым | къэфшатэкъым | къашатэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшыгъащ | къэпшыгъащ | къишыгъащ | къэтшыгъащ | къэфшыгъащ | къашыгъащ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | къэсшыгъакъым | къэпшыгъакъым | къишыгъакъым | къэтшыгъакъым | къэфшыгъакъым | къашыгъакъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшыгъат | къэпшыгъат | къишыгъат | къэтшыгъат | къэфшыгъат | къашыгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэсшыгъатэкъым | къэпшыгъатэкъым | къишыгъатэкъым | къэтшыгъатэкъым | къэфшыгъатэкъым | къашыгъатэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | къэсшщ | къэпшщ | къишщ | къэтшщ | къэфшщ | къашщ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | къэсшкъым | къэпшкъым | къишкъым | къэтшкъым | къэфшкъым | къашкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | къэсшт | къэпшт | къишт | къэтшт | къэфшт | къашт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | къэсштэкъым | къэпштэкъым | къиштэкъым | къэтштэкъым | къэфштэкъым | къаштэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынщ | къэпшынщ | къишынщ | къэтшынщ | къэфшынщ | къашынщ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэсшынкъым | къэпшынкъым | къишынкъым | къэтшынкъым | къэфшынкъым | къашынкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынущ | къэпшынущ | къишынущ | къэтшынущ | къэфшынущ | къашынущ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэсшынукъым | къэпшынукъым | къишынукъым | къэтшынукъым | къэфшынукъым | къашынукъым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшрэ | къэпшрэ | къишрэ | къэтшрэ | къэфшрэ | къашрэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэсшыркъэ | къэпшыркъэ | къишыркъэ | къэтшыркъэ | къэфшыркъэ | къашыркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | къэсшырт | къэпшырт | къишырт | къэтшырт | къэфшырт | къашырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэсшыртэкъэ | къэпшыртэкъэ | къишыртэкъэ | къэтшыртэкъэ | къэфшыртэкъэ | къашыртэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэсша | къэпша | къиша | къэтша | къэфша | къаша |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэсшакъэ | къэпшакъэ | къишакъэ | къэтшакъэ | къэфшакъэ | къашакъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | къэсшат | къэпшат | къишат | къэтшат | къэфшат | къашат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэсшатэкъэ | къэпшатэкъэ | къишатэкъэ | къэтшатэкъэ | къэфшатэкъэ | къашатэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшыгъа | къэпшыгъа | къишыгъа | къэтшыгъа | къэфшыгъа | къашыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | къэсшыгъакъэ | къэпшыгъакъэ | къишыгъакъэ | къэтшыгъакъэ | къэфшыгъакъэ | къашыгъакъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшыгъат | къэпшыгъат | къишыгъат | къэтшыгъат | къэфшыгъат | къашыгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэсшыгъатэкъэ | къэпшыгъатэкъэ | къишыгъатэкъэ | къэтшыгъатэкъэ | къэфшыгъатэкъэ | къашыгъатэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | къэсш | къэпш | къиш | къэтш | къэфш | къаш |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | къэсшкъэ | къэпшкъэ | къишкъэ | къэтшкъэ | къэфшкъэ | къашкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | къэсшт | къэпшт | къишт | къэтшт | къэфшт | къашт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | къэсштэкъэ | къэпштэкъэ | къиштэкъэ | къэтштэкъэ | къэфштэкъэ | къаштэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшын | къэпшын | къишын | къэтшын | къэфшын | къашын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэсшынкъэ | къэпшынкъэ | къишынкъэ | къэтшынкъэ | къэфшынкъэ | къашынкъэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшыну | къэпшыну | къишыну | къэтшыну | къэфшыну | къашыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэсшынукъэ | къэпшынукъэ | къишынукъэ | къэтшынукъэ | къэфшынукъэ | къашынукъэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшмэ | къэпшмэ | къишмэ | къэтшмэ | къэфшмэ | къашмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмышмэ | къыумышмэ | къимышмэ | къэдмышмэ | къэвмышмэ | къамышмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэсшамэ | къэпшамэ | къишамэ | къэтшамэ | къэфшамэ | къашамэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмышамэ | къыумышамэ | къимышамэ | къэдмышамэ | къэвмышамэ | къамышамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къэсшыгъамэ | къэпшыгъамэ | къишыгъамэ | къэтшыгъамэ | къэфшыгъамэ | къашыгъамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмышыгъамэ | къыумышыгъамэ | къимышыгъамэ | къэдмышыгъамэ | къэвмышыгъамэ | къамышыгъамэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынмэ | къэпшынмэ | къишынмэ | къэтшынмэ | къэфшынмэ | къашынмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмышынмэ | къыумышынмэ | къимышынмэ | къэдмышынмэ | къэвмышынмэ | къамышынмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынумэ | къэпшынумэ | къишынумэ | къэтшынумэ | къэфшынумэ | къашынумэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмышынумэ | къыумышынумэ | къимышынумэ | къэдмышынумэ | къэвмышынумэ | къамышынумэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэсштэмэ | къэпштэмэ | къиштэмэ | къэтштэмэ | къэфштэмэ | къаштэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыштэмэ | къыумыштэмэ | къимыштэмэ | къэдмыштэмэ | къэвмыштэмэ | къамыштэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэсшатэмэ | къэпшатэмэ | къишатэмэ | къэтшатэмэ | къэфшатэмэ | къашатэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмышатэмэ | къыумышатэмэ | къимышатэмэ | къэдмышатэмэ | къэвмышатэмэ | къамышатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къэсшыгъатэмэ | къэпшыгъатэмэ | къишыгъатэмэ | къэтшыгъатэмэ | къэфшыгъатэмэ | къашыгъатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмышыгъатэмэ | къыумышыгъатэмэ | къимышыгъатэмэ | къэдмышыгъатэмэ | къэвмышыгъатэмэ | къамышыгъатэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынтэмэ | къэпшынтэмэ | къишынтэмэ | къэтшынтэмэ | къэфшынтэмэ | къашынтэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмышынтэмэ | къыумышынтэмэ | къимышынтэмэ | къэдмышынтэмэ | къэвмышынтэмэ | къамышынтэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынутэмэ | къэпшынутэмэ | къишынутэмэ | къэтшынутэмэ | къэфшынутэмэ | къашынутэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмышынутэмэ | къыумышынутэмэ | къимышынутэмэ | къэдмышынутэмэ | къэвмышынутэмэ | къамышынутэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынт | къэпшынт | къишынт | къэтшынт | къэфшынт | къашынт |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэсшынтэкъым | къэпшынтэкъым | къишынтэкъым | къэтшынтэкъым | къэфшынтэкъым | къашынтэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынут | къэпшынут | къишынут | къэтшынут | къэфшынут | къашынут |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэсшынутэкъым | къэпшынутэкъым | къишынутэкъым | къэтшынутэкъым | къэфшынутэкъым | къашынутэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшми | къэпшми | къишми | къэтшми | къэфшми | къашми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмышми | къыумышми | къимышми | къэдмышми | къэвмышми | къамышми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэсшами | къэпшами | къишами | къэтшами | къэфшами | къашами |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмышами | къыумышами | къимышами | къэдмышами | къэвмышами | къамышами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къэсшыгъами | къэпшыгъами | къишыгъами | къэтшыгъами | къэфшыгъами | къашыгъами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмышыгъами | къыумышыгъами | къимышыгъами | къэдмышыгъами | къэвмышыгъами | къамышыгъами |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынми | къэпшынми | къишынми | къэтшынми | къэфшынми | къашынми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмышынми | къыумышынми | къимышынми | къэдмышынми | къэвмышынми | къамышынми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынуми | къэпшынуми | къишынуми | къэтшынуми | къэфшынуми | къашынуми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмышынуми | къыумышынуми | къимышынуми | къэдмышынуми | къэвмышынуми | къамышынуми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэсштэми | къэпштэми | къиштэми | къэтштэми | къэфштэми | къаштэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыштэми | къыумыштэми | къимыштэми | къэдмыштэми | къэвмыштэми | къамыштэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэсшатэми | къэпшатэми | къишатэми | къэтшатэми | къэфшатэми | къашатэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмышатэми | къыумышатэми | къимышатэми | къэдмышатэми | къэвмышатэми | къамышатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къэсшыгъатэми | къэпшыгъатэми | къишыгъатэми | къэтшыгъатэми | къэфшыгъатэми | къашыгъатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмышыгъатэми | къыумышыгъатэми | къимышыгъатэми | къэдмышыгъатэми | къэвмышыгъатэми | къамышыгъатэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынтэми | къэпшынтэми | къишынтэми | къэтшынтэми | къэфшынтэми | къашынтэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмышынтэми | къыумышынтэми | къимышынтэми | къэдмышынтэми | къэвмышынтэми | къамышынтэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэсшынутэми | къэпшынутэми | къишынутэми | къэтшынутэми | къэфшэнутэми | къашэнутэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмышынутэми | къыумышынутэми | къимышынутэми | къэдмышынутэми | къэвмышынутэми | къамышынутэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэсшаи | къэпшаи | къишаи | къэтшаи | къэфшаи | къашаи |
щымыӀэныгъэ: | къэзмышаи | къыумышаи | къимышаи | къэдмышаи | къэвмышаи | къамышаи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэсшащэрэт | къэпшащэрэт | къишащэрэт | къэтшащэрэт | къэфшащэрэт | къашащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | къэзмышащэрэт | къыумышащэрэт | къимышащэрэт | къэдмышащэрэт | къэвмышащэрэт | къамышащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къэсшагъэнщ | къэпшагъэнщ | къишагъэнщ | къэтшагъэнщ | къэфшагъэнщ | къашагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къэсшагъэнкъым | къэпшагъэнкъым | къишагъэнкъым | къэтшагъэнкъым | къэфшагъэнкъым | къашагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къэсшагъэнт | къэпшагъэнт | къишагъэнт | къэтшагъэнт | къэфшагъэнт | къашагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къэсшагъэнтэкъым | къэпшагъэнтэкъым | къишагъэнтэкъым | къэтшагъэнтэкъым | къэфшагъэнтэкъым | къашагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къэсшагъэн | къэпшагъэн | къишагъэн | къэтшагъэн | къэфшагъэн | къашагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къэсшагъэнкъэ | къэпшагъэнкъэ | къишагъэнкъэ | къэтшагъэнкъэ | къэфшагъэнкъэ | къашагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къэсшагъэнт | къэпшагъэнт | къишагъэнт | къэтшагъэнт | къэфшагъэнт | къашагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къэсшагъэнтэкъэ | къэпшагъэнтэкъэ | къишагъэнтэкъэ | къэтшагъэнтэкъэ | къэфшагъэнтэкъэ | къашагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къэсшагъэнущ | къэпшагъэнущ | къишагъэнущ | къэтшагъэнущ | къэфшагъэнущ | къашагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къэсшагъэнукъым | къэпшагъэнукъым | къишагъэнукъым | къэтшагъэнукъым | къэфшагъэнукъым | къашагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къэсшагъэнут | къэпшагъэнут | къишагъэнут | къэтшагъэнут | къэфшагъэнут | къашагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къэсшагъэнутэкъым | къэпшагъэнутэкъым | къишагъэнутэкъым | къэтшагъэнутэкъым | къэфшагъэнутэкъым | къашагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къэсшагъэну | къэпшагъэну | къишагъэну | къэтшагъэну | къэфшагъэну | къашагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къэсшагъэнукъэ | къэпшагъэнукъэ | къишагъэнукъэ | къэтшагъэнукъэ | къэфшагъэнукъэ | къашагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къэсшагъэнут | къэпшагъэнут | къишагъэнут | къэтшагъэнут | къэфшагъэнут | къашагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къэсшагъэнутэкъэ | къэпшагъэнутэкъэ | къишагъэнутэкъэ | къэтшагъэнутэкъэ | къэфшагъэнутэкъэ | къашагъэнутэкъэ |
Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къэзыш |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къэзымыш |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэзыша |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэзымыша |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэзышыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэзымышыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэзышын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэзымышын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэзышыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэзымышыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къэсш | къэпш | къиш | къэтш | къэфш | къаш |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмыш | къыумыш | къимыш | къэдмыш | къэвмыш | къамыш |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэсша | къэпша | къиша | къэтша | къэфша | къаша |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмыша | къыумыша | къимыша | къэдмыша | къэвмыша | къамыша |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэсшыгъа | къэпшыгъа | къишыгъа | къэтшыгъа | къэфшыгъа | къашыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмышыгъа | къыумышыгъа | къимышыгъа | къэдмышыгъа | къэвмышыгъа | къамышыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэсшын | къэпшын | къишын | къэтшын | къэфшын | къашын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмышын | къыумышын | къимышын | къэдмышын | къэвмышын | къамышын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэсшыну | къэпшыну | къишыну | къэтшыну | къэфшыну | къашыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмышыну | къыумышыну | къимышыну | къэдмышыну | къэвмышыну | къамышыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къэш |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къэмыш |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэша |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэмыша |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэшыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэмышыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэшын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэмышын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэшыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэмышыну |
Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къызэрысш | къызэрыпш | къызэриш | къызэрытш | къызэрыфш | къызэраш |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрызмыш | къызэрумыш | къызэримыш | къызэрыдмыш | къызэрывмыш | къызэрамыш |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къызэрысша | къызэрыпша | къызэриша | къызэрытша | къызэрыфша | къызэраша |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрызмыша | къызэрумыша | къызэримыша | къызэрыдмыша | къызэрывмыша | къызэрамыша |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къызэрысшыгъа | къызэрыпшыгъа | къызэришыгъа | къызэрытшыгъа | къызэрыфшыгъа | къызэрашыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрызмышыгъа | къызэрумышыгъа | къызэримышыгъа | къызэрыдмышыгъа | къызэрывмышыгъа | къызэрамышыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къызэрысшын | къызэрыпшын | къызэришын | къызэрытшын | къызэрыфшын | къызэрашын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрызмышын | къызэрумышын | къызэримышын | къызэрыдмышын | къызэрывмышын | къызэрамышын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къызэрысшыну | къызэрыпшыну | къызэришыну | къызэрытшыну | къызэрыфшыну | къызэрашыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрызмышыну | къызэрумышыну | къызэримышыну | къызэрыдмышыну | къызэрывмышыну | къызэрамышыну |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыщысш | къыщыпш | къыщиш | къыщытш | къыщыфш | къыщаш |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыщызмыш | къыщумыш | къыщимыш | къыщыдмыш | къыщывмыш | къыщамыш |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщысша | къыщыпша | къыщиша | къыщытша | къыщыфша | къыщаша |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщызмыша | къыщумыша | къыщимыша | къыщыдмыша | къыщывмыша | къыщамыша |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщысшыгъа | къыщыпшыгъа | къыщишыгъа | къыщытшыгъа | къыщыфшыгъа | къыщашыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщызмышыгъа | къыщумышыгъа | къыщимышыгъа | къыщыдмышыгъа | къыщывмышыгъа | къыщамышыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщысшын | къыщыпшын | къыщишын | къыщытшын | къыщыфшын | къыщашын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщызмышын | къыщумышын | къыщимышын | къыщыдмышын | къыщывмышын | къыщамышын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщысшыну | къыщыпшыну | къыщишыну | къыщытшыну | къыщыфшыну | къыщашыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщызмышыну | къыщумышыну | къыщимышыну | къыщыдмышыну | къыщывмышыну | къыщамышыну |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыздэсш | къыздэпш | къыздиш | къыздэтш | къыздэфш | къыздаш |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыздэзмыш | къыздумыш | къыздимыш | къыздэдмыш | къыздэвмыш | къыздамыш |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыздэсша | къыздэпша | къыздиша | къыздэтша | къыздэфша | къыздаша |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыздэзмыша | къыздумыша | къыздимыша | къыздэдмыша | къыздэвмыша | къыздамыша |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыздэсшыгъа | къыздэпшыгъа | къыздишыгъа | къыздэтшыгъа | къыздэфшыгъа | къыздашыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэбъэдэзмышыгъа | къыздумышыгъа | къыздимышыгъа | къыздэдмышыгъа | къыздэвмышыгъа | къыздамышыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыздэсшын | къыздэпшын | къыздишын | къыздэтшын | къыздэфшын | къыздашын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыздэзмышын | къыздумышын | къыздимышын | къыздэдмышын | къыздэвмышын | къыздамышын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыздэсшыну | къыздэпшыну | къыздишыну | къыздэтшыну | къыздэфшыну | къыздашыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыздэзмышыну | къыздумышыну | къыздимышыну | къыздэдмышыну | къыздэвмышыну | къыздамышыну |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀэсш | къыщӀэпш | къыщӀиш | къыщӀэтш | къыщӀэфш | къыщӀаш |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀэзмыш | къыщӀумыш | къыщӀимыш | къыщӀэдмыш | къыщӀэвмыш | къыщӀамыш |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀэсша | къыщӀэпша | къыщӀиша | къыщӀэтша | къыщӀэфша | къыщӀаша |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀэзмыша | къыщӀумыша | къыщӀимыша | къыщӀэдмыша | къыщӀэвмыша | къыщӀамыша |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀэсшыгъа | щӀэкъэпшыгъа | къыщӀишыгъа | щӀэкъэтшыгъа | щӀэкъэфшыгъа | къыщӀашыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀэзмышыгъа | къыщӀумышыгъа | къыщӀимышыгъа | къыщӀэдмышыгъа | къыщӀэвмышыгъа | къыщӀамышыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀэсшын | къыщӀэпшын | къыщӀишын | къыщӀэтшын | къыщӀэфшын | къыщӀашын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀэзмышын | къыщӀумышын | къыщӀимышын | къыщӀэдмышын | къыщӀэвмышын | къыщӀамышын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀэсшыну | къыщӀэпшыну | къыщӀишыну | къыщӀэтшыну | къыщӀэфшыну | къыщӀашыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀэзмышыну | къыщӀумышыну | къыщӀимышыну | къыщӀэдмышыну | къыщӀэвмышыну | къыщӀамышыну |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къэсшу | къэпшу | къишу | къэтшу | къэфшу | къашу |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмышу | къыумышу | къимышу | къэдмышу | къэвмышу | къамышу |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэсшауэ | къэпшауэ | къишауэ | къэтшауэ | къэфшауэ | къашауэ |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмышауэ | къыумышауэ | къимышауэ | къэдмышауэ | къэвмышауэ | къамышауэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | къэсшурэ | къэпшурэ | къишурэ | къэтшурэ | къэфшурэ | къашурэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | къэзмышурэ | къыумышурэ | къимышурэ | къэдмышурэ | къэвмышурэ | къамышурэ |
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | укъызош | къызош | -- | фыкъызош | къызош(хэ) |
уэ | сыкъыбош | -- | къыбош | дыкъыбош | -- | къыбош(хэ) |
абы | сыкъеш | укъеш | къеш | дыкъеш | фыкъеш | къеш(хэ) |
дэ | -- | укъыдош | къыдош | -- | фыкъыдош | къыдош(хэ) |
фэ | сыкъывош | -- | къывош | дыкъывош | -- | къывош(хэ) |
абыхэм | сыкъаш | укъаш | къаш | дыкъаш | фыкъаш | къаш(хэ) |
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | укъэс[шрэ] | къэс[шрэ] | -- | фыкъэс[шрэ] | къэс[ш(хэ)рэ] |
уэ | сыкъэп[шрэ] | -- | къэп[шрэ] | дыкъэп[шрэ] | -- | къэп[ш(хэ)рэ] |
абы | сыкъи[шрэ] | укъи[шрэ] | къи[шрэ] | дыкъи[шрэ] | фыкъи[шрэ] | къи[ш(хэ)рэ] |
дэ | -- | укъэт[шрэ] | къэт[шрэ] | -- | фыкъэт[шрэ] | къэт[ш(хэ)рэ] |
фэ | сыкъэф[шрэ] | -- | къэф[шрэ] | дыкъэф[шрэ] | -- | къэф[ш(хэ)рэ] |
абыхэм | сыкъа[шрэ] | укъа[шрэ] | къа[шрэ] | дыкъа[шрэ] | фыкъа[шрэ] | къа[ш(хэ)рэ] |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ш] | [ш]ыр | -- | [ш]хэр |
Эргативнэ: | [ш] | [ш]ым | -- | [ш]хэм |
Послеложнэ: | [ш]кӀэ | [ш]ымкӀэ | [ш]хэкӀэ | [ш]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ш]у | [ш]ырауэ | [ш]хэу | [ш]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ш]а | [ш]ар | -- | [ш]ахэр |
Эргативнэ: | [ш]а | [ш]ам | -- | [ш]ахэм |
Послеложнэ: | [ш]акӀэ | [ш]амкӀэ | [ш]ахэкӀэ | [ш]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ш]ауэ | [ш]арауэ | [ш]ахэу | [ш]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ш]ын | [ш]ыныр | -- | [ш]ынхэр |
Эргативнэ: | [ш]ын | [ш]ыным | -- | [ш]ынхэм |
Послеложнэ: | [ш]ынкӀэ | [ш]ынымкӀэ | [ш]ынхэкӀэ | [ш]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [ш]ыну | [ш]ынырауэ | [ш]ынхэу | [ш]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ш]ыну | [ш]ынур | -- | [ш]ынухэр |
Эргативнэ: | [ш]ыну | [ш]ынум | -- | [ш]ынухэм |
Послеложнэ: | [ш]ынукӀэ | [ш]ынумкӀэ | [ш]ынухэкӀэ | [ш]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ш]ынууэ | [ш]ынурауэ | [ш]ынухэу | [ш]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Шхуэлыр къэбукъуэдийурэ шэр къыщӀэгъэкӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
- Жэмыр [Бабынэ] къишу шкӀэр щӀигъэхьэжыху, дыгъэр бзэхыжащ. ХьэхъупащӀэ Хьэжбэчыр
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 117 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Нанэ къиша шэр дэ пэгуным идъзащ. | Выдоенное бабушкой молоко мы процедили в ведро. | We strained the milk that grandmother had milked into a bucket. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къэшын: to milk
УРЫСЫБЗЭ
- къэшын: доить кого-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹɐ'ʂǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къэ- + [ш] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "къэшын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къэшын |
щымыӀэныгъэ: | къэмышын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэшын | укъэшын | къэшын | дыкъэшын | фыкъэшын | къэшын(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышын | укъэмышын | къэмышын | дыкъэмышын | фыкъэмышын | къэмышын(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэш! | фыкъэш! |
щымыӀэныгъэ: | укъэмыш! | фыкъэмыш! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъреш | укъреш | къреш | дыкъреш | фыкъреш | къреш |
щымыӀэныгъэ: | сыкъремыш | укъремыш | къремыш | дыкъремыш | фыкъремыш | къремыш |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъош(ыр) | укъош(ыр) | къош(ыр) | дыкъош(ыр) | фыкъош(ыр) | къош(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшыркъым | укъэшыркъым | къэшыркъым | дыкъэшыркъым | фыкъэшыркъым | къэшы(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэш(ыр)т | укъэш(ыр)т | къэш(ыр)т | дыкъэш(ыр)т | фыкъэш(ыр)т | къэш(ыр)т / къэшхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэш(ыр)тэкъым | укъэш(ыр)тэкъым | къэш(ыр)тэкъым | дыкъэш(ыр)тэкъым | фыкъэш(ыр)тэкъым | къэш(ыр)тэкъым / къэшхэ(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэшащ | укъэшащ | къэшащ | дыкъэшащ | фыкъэшащ | къэша(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшакъым | укъэшакъым | къэшакъым | дыкъэшакъым | фыкъэшакъым | къэша(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэшат | укъэшат | къэшат | дыкъэшат | фыкъэшат | къэша(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшатэкъым | укъэшатэкъым | къэшатэкъым | дыкъэшатэкъым | фыкъэшатэкъым | къэша(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъащ | укъэшыгъащ | къэшыгъащ | дыкъэшыгъащ | фыкъэшыгъащ | къэшыгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъакъым | укъэшыгъакъым | къэшыгъакъым | дыкъэшыгъакъым | фыкъэшыгъакъым | къэшыгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъат | укъэшыгъат | къэшыгъат | дыкъэшыгъат | фыкъэшыгъат | къэшыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъатэкъым | укъэшыгъатэкъым | къэшыгъатэкъым | дыкъэшыгъатэкъым | фыкъэшыгъатэкъым | къэшыгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэшщ | укъэшщ | къэшщ | дыкъэшщ | фыкъэшщ | къэш(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшкъым | укъэшкъым | къэшкъым | дыкъэшкъым | фыкъэшкъым | къэш(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэшт | укъэшт | къэшт | дыкъэшт | фыкъэшт | къэш(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэштэкъым | укъэштэкъым | къэштэкъым | дыкъэштэкъым | фыкъэштэкъым | къэш(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынщ | укъэшынщ | къэшынщ | дыкъэшынщ | фыкъэшынщ | къэшын(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшынкъым | укъэшынкъым | къэшынкъым | дыкъэшынкъым | фыкъэшынкъым | къэшын(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынущ | укъэшынущ | къэшынущ | дыкъэшынущ | фыкъэшынущ | къэшыну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшынукъым | укъэшынукъым | къэшынукъым | дыкъэшынукъым | фыкъэшынукъым | къэшыну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшрэ | укъэшрэ | къэшрэ | дыкъэшрэ | фыкъэшрэ | къэш(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшыркъэ | укъэшыркъэ | къэшыркъэ | дыкъэшыркъэ | фыкъэшыркъэ | къэшыркъэ / къэшхэркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэш(ыр)т | укъэш(ыр)т | къэш(ыр)т | дыкъэш(ыр)т | фыкъэш(ыр)т | къэш(ыр)т / къэшхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэш(ыр)тэкъэ | укъэш(ыр)тэкъэ | къэш(ыр)тэкъэ | дыкъэш(ыр)тэкъэ | фыкъэш(ыр)тэкъэ | къэш(ыр)тэкъэ / къэшхэ(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэша | укъэша | къэша | дыкъэша | фыкъэша | къэша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшакъэ | укъэшакъэ | къэшакъэ | дыкъэшакъэ | фыкъэшакъэ | къэша(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэшат | укъэшат | къэшат | дыкъэшат | фыкъэшат | къэша(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшатэкъэ | укъэшатэкъэ | къэшатэкъэ | дыкъэшатэкъэ | фыкъэшатэкъэ | къэша(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъа | укъэшыгъа | къэшыгъа | дыкъэшыгъа | фыкъэшыгъа | къэшыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъакъэ | укъэшыгъакъэ | къэшыгъакъэ | дыкъэшыгъакъэ | фыкъэшыгъакъэ | къэшыгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъат | укъэшыгъат | къэшыгъат | дыкъэшыгъат | фыкъэшыгъат | къэшыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъатэкъэ | укъэшыгъатэкъэ | къэшыгъатэкъэ | дыкъэшыгъатэкъэ | фыкъэшыгъатэкъэ | къэшыгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэш | укъэш | къэш | дыкъэш | фыкъэш | къэш(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшкъэ | укъэшкъэ | къэшкъэ | дыкъэшкъэ | фыкъэшкъэ | къэш(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэшт | укъэшт | къэшт | дыкъэшт | фыкъэшт | къэш(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэштэкъэ | укъэштэкъэ | къэштэкъэ | дыкъэштэкъэ | фыкъэштэкъэ | къэш(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшын | укъэшын | къэшын | дыкъэшын | фыкъэшын | къэшын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшынкъэ | укъэшынкъэ | къэшынкъэ | дыкъэшынкъэ | фыкъэшынкъэ | къэшын(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшыну | укъэшыну | къэшыну | дыкъэшыну | фыкъэшыну | къэшыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшынукъэ | укъэшынукъэ | къэшынукъэ | дыкъэшынукъэ | фыкъэшынукъэ | къэшыну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшмэ | укъэшмэ | къэшмэ | дыкъэшмэ | фыкъэшмэ | къэш(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышмэ | укъэмышмэ | къэмышмэ | дыкъэмышмэ | фыкъэмышмэ | къэмыш(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэшамэ | укъэшамэ | къэ{{{псалъэпкъ2}}}амэ | дыкъэшамэ | фыкъэшамэ | къэша(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышамэ | укъэмышамэ | къэмышамэ | дыкъэмышамэ | фыкъэмышамэ | къэмыша(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъамэ | укъэшыгъамэ | къэшыгъамэ | дыкъэшыгъамэ | фыкъэшыгъамэ | къэшыгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышыгъамэ | укъэмышыгъамэ | къэмышыгъамэ | дыкъэмышыгъамэ | фыкъэмышыгъамэ | къэмышыгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынмэ | укъэшынмэ | къэшынмэ | дыкъэшынмэ | фыкъэшынмэ | къэшын(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышынмэ | укъэмышынмэ | къэмышынмэ | дыкъэмышынмэ | фыкъэмышынмэ | къэмышын(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынумэ | укъэшынумэ | къэшынумэ | дыкъэшынумэ | фыкъэшынумэ | къэшыну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышынумэ | укъэмышынумэ | къэмышынумэ | дыкъэмышынумэ | фыкъэмышынумэ | къэмышыну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэштэмэ | укъэштэмэ | къэштэмэ | дыкъэштэмэ | фыкъэштэмэ | къэш(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыштэмэ | укъэмыштэмэ | къэмыштэмэ | дыкъэмыштэмэ | фыкъэмыштэмэ | къэмыш(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэшатэмэ | укъэшатэмэ | къэшатэмэ | дыкъэшатэмэ | фыкъэшатэмэ | къэша(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышатэмэ | укъэмышатэмэ | къэмышатэмэ | дыкъэмышатэмэ | фыкъэмышатэмэ | къэмыша(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъатэмэ | укъэшыгъатэмэ | къэшыгъатэмэ | дыкъэшыгъатэмэ | фыкъэшыгъатэмэ | къэшыгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышыгъатэмэ | укъэмышыгъатэмэ | къэмышыгъатэмэ | дыкъэмышыгъатэмэ | фыкъэмышыгъатэмэ | къэмышыгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынтэмэ | укъэшынтэмэ | къэшынтэмэ | дыкъэшынтэмэ | фыкъэшынтэмэ | къэшын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышынтэмэ | укъэмышынтэмэ | къэмышынтэмэ | дыкъэмышынтэмэ | фыкъэмышынтэмэ | къэмышын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынутэмэ | укъэшынутэмэ | къэшынутэмэ | дыкъэшынутэмэ | фыкъэшынутэмэ | къэшыну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышынутэмэ | укъэмышынутэмэ | къэмышынутэмэ | дыкъэмышынутэмэ | фыкъэмышынутэмэ | къэмышыну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынт | укъэшынт | къэшынт | дыкъэшынт | фыкъэшынт | къэшын(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшынтэкъым | укъэшынтэкъым | къэшынтэкъым | дыкъэшынтэкъым | фыкъэшынтэкъым | къэшын(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынут | укъэшынут | къэшынут | дыкъэшынут | фыкъэшынут | къэшыну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэшынутэкъым | укъэшынутэкъым | къэшынутэкъым | дыкъэшынутэкъым | фыкъэшынутэкъым | къэшыну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшми | укъэшми | къэшми | дыкъэшми | фыкъэшми | къэш(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышми | укъэмышми | къэмышми | дыкъэмышми | фыкъэмышми | къэмыш(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэшами | укъэшами | къэшами | дыкъэшами | фыкъэшами | къэша(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышами | укъэмышами | къэмышами | дыкъэмышами | фыкъэмышами | къэмыша(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъами | укъэшыгъами | къэшыгъами | дыкъэшыгъами | фыкъэшыгъами | къэшыгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышыгъами | укъэмышыгъами | къэмышыгъами | дыкъэмышыгъами | фыкъэмышыгъами | къэмышыгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынми | укъэшынми | къэшынми | дыкъэшынми | фыкъэшынми | къэшын(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышынми | укъэмышынми | къэмышынми | дыкъэмышынми | фыкъэмышынми | къэмышын(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынуми | укъэшынуми | къэшынуми | дыкъэшынуми | фыкъэшынуми | къэшыну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышынуми | укъэмышынуми | къэмышынуми | дыкъэмышынуми | фыкъэмышынуми | къэмышыну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэштэми | укъэштэми | къэштэми | дыкъэштэми | фыкъэштэми | къэш(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыштэми | укъэмыштэми | къэмыштэми | дыкъэмыштэми | фыкъэмыштэми | къэмыш(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэшатэми | укъэшатэми | къэшатэми | дыкъэшатэми | фыкъэшатэми | къэша(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышатэми | укъэмышатэми | къэмышатэми | дыкъэмышатэми | фыкъэмышатэми | къэмыша(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэшыгъатэми | укъэшыгъатэми | къэшыгъатэми | дыкъэшыгъатэми | фыкъэшыгъатэми | къэшыгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышыгъатэми | укъэмышыгъатэми | къэмышыгъатэми | дыкъэмышыгъатэми | фыкъэмышыгъатэми | къэмышыгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынтэми | укъэшынтэми | къэшынтэми | дыкъэшынтэми | фыкъэшынтэми | къэшын(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышынтэми | укъэмышынтэми | къэмышынтэми | дыкъэмышынтэми | фыкъэмышынтэми | къэмышын(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэшынутэми | укъэшынутэми | къэшынутэми | дыкъэшынутэми | фыкъэшынутэми | къэшыну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышынутэми | укъэмышынутэми | къэмышынутэми | дыкъэмышынутэми | фыкъэмышынутэми | къэмышыну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэшаи | укъэшаи | къэшаи | дыкъэшаи | фыкъэшаи | къэшаи |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышаи | укъэмышаи | къэмышаи | дыкъэмышаи | фыкъэмышаи | къэмышаи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэшащэрэт | укъэшащэрэт | къэшащэрэт | дыкъэшащэрэт | фыкъэшащэрэт | къэшащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмышащэрэт | укъэмышащэрэт | къэмышащэрэт | дыкъэмышащэрэт | фыкъэмышащэрэт | къэмышащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнщ | укъэшагъэнщ | къэшагъэнщ | дыкъэшагъэнщ | фыкъэшагъэнщ | къэшагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнкъым | укъэшагъэнкъым | къэшагъэнкъым | дыкъэшагъэнкъым | фыкъэшагъэнкъым | къэшагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнт | укъэшагъэнт | къэшагъэнт | дыкъэшагъэнт | фыкъэшагъэнт | къэшагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнтэкъым | укъэшагъэнтэкъым | къэшагъэнтэкъым | дыкъэшагъэнтэкъым | фыкъэшагъэнтэкъым | къэшагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэн | укъэшагъэн | къэшагъэн | дыкъэшагъэн | фыкъэшагъэн | къэшагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнкъэ | укъэшагъэнкъэ | къэшагъэнкъэ | дыкъэшагъэнкъэ | фыкъэшагъэнкъэ | къэшагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнт | укъэшагъэнт | къэшагъэнт | дыкъэшагъэнт | фыкъэшагъэнт | къэшагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнтэкъэ | укъэшагъэнтэкъэ | къэшагъэнтэкъэ | дыкъэшагъэнтэкъэ | фыкъэшагъэнтэкъэ | къэшагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнш | укъэшагъэнш | къэшагъэнш | дыкъэшагъэнш | фыкъэшагъэнш | къэшагъэнш |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнукъым | укъэшагъэнукъым | къэшагъэнукъым | дыкъэшагъэнукъым | фыкъэшагъэнукъым | къэшагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнут | укъэшагъэнут | къэшагъэнут | дыкъэшагъэнут | фыкъэшагъэнут | къэшагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнутэкъым | укъэшагъэнутэкъым | къэшагъэнутэкъым | дыкъэшагъэнутэкъым | фыкъэшагъэнутэкъым | къэшагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэну | укъэшагъэну | къэшагъэну | дыкъэшагъэну | фыкъэшагъэну | къэшагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнукъэ | укъэшагъэнукъэ | къэшагъэнукъэ | дыкъэшагъэнукъэ | фыкъэшагъэнукъэ | къэшагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнут | укъэшагъэнут | къэшагъэнут | дыкъэшагъэнут | фыкъэшагъэнут | къэшагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэшагъэнутэкъэ | укъэшагъэнутэкъэ | къэшагъэнутэкъэ | дыкъэшагъэнутэкъэ | фыкъэшагъэнутэкъэ | къэшагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэш | укъэш | къэш | дыкъэш | фыкъэш | къэш(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыш | укъэмыш | къэмыш | дыкъэмыш | фыкъэмыш | къэмыш(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэша | укъэша | къэша | дыкъэша | фыкъэша | къэша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыша | укъэмыша | къэмыша | дыкъэмыша | фыкъэмыша | къэмыша(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэшыгъа | укъэшыгъа | къэшыгъа | дыкъэшыгъа | фыкъэшыгъа | къэшыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмышыгъа | укъэмышыгъа | къэмышыгъа | дыкъэмышыгъа | фыкъэмышыгъа | къэмышыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэшын | укъэшын | къэшын | дыкъэшын | фыкъэшын | къэшын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмышын | укъэмышын | къэмышын | дыкъэмышын | фыкъэмышын | къэмышын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэшыну | укъэшыну | къэшыну | дыкъэшыну | фыкъэшыну | къэшыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмышыну | укъэмышыну | къэмышыну | дыкъэмышыну | фыкъэмышыну | къэмышыну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыш | укъызэрыш | къызэрыш | дыкъызэрыш | фыкъызэрыш | къызэрыш(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыш | укъызэрымыш | къызэрымыш | дыкъызэрымыш | фыкъызэрымыш | къызэрымыш(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыша | укъызэрыша | къызэрыша | дыкъызэрыша | фыкъызэрыша | къызэрыша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыша | укъызэрымыша | къызэрымыша | дыкъызэрымыша | фыкъызэрымыша | къызэрымыша(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрышыгъа | укъызэрышыгъа | къызэрышыгъа | дыкъызэрышыгъа | фыкъызэрышыгъа | къызэрышыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымышыгъа | укъызэрымышыгъа | къызэрымышыгъа | дыкъызэрымышыгъа | фыкъызэрымышыгъа | къызэрымышыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрышын | укъызэрышын | къызэрышын | дыкъызэрышын | фыкъызэрышын | къызэрышын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымышын | укъызэрымышын | къызэрымышын | дыкъызэрымышын | фыкъызэрымышын | къызэрымышын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрышыну | укъызэрышыну | къызэрышыну | дыкъызэрышыну | фыкъызэрышыну | къызэрышыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымышыну | укъызэрымышыну | къызэрымышыну | дыкъызэрымышыну | фыкъызэрымышыну | къызэрымышыну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыш | укъыщыш | къыщыш | дыкъыщыш | фыкъыщыш | къыщыш(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыш | укъыщымыш | къыщымыш | дыкъыщымыш | фыкъыщымыш | къыщымыш(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыша | укъыщыша | къыщыша | дыкъыщыша | фыкъыщыша | къыщыша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыша | укъыщымыша | къыщымыша | дыкъыщымыша | фыкъыщымыша | къыщымыша(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщышыгъа | укъыщышыгъа | къыщышыгъа | дыкъыщышыгъа | фыкъыщышыгъа | къыщышыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымышыгъа | укъыщымышыгъа | къыщымышыгъа | дыкъыщымышыгъа | фыкъыщымышыгъа | къыщымышыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщышын | укъыщышын | къыщышын | дыкъыщышын | фыкъыщышын | къыщышын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымышын | укъыщымышын | къыщымышын | дыкъыщымышын | фыкъыщымышын | къыщымышын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщышыну | укъыщышыну | къыщышыну | дыкъыщышыну | фыкъыщышыну | къыщышыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымышыну | укъыщымышыну | къыщымышыну | дыкъыщымышыну | фыкъыщымышыну | къыщымышыну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэш | укъыздэш | къыздэш | дыкъыздэш | фыкъыздэш | къыздэш(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыш | укъыздэмыш | къыздэмыш | дыкъыздэмыш | фыкъыздэмыш | къыздэмыш(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэша | укъыздэша | къыздэша | дыкъыздэша | фыкъыздэша | къыздэша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыша | укъыздэмыша | къыздэмыша | дыкъыздэмыша | фыкъыздэмыша | къыздэмыша(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэшыгъа | укъыздэшыгъа | къыздэшыгъа | дыкъыздэшыгъа | фыкъыздэшыгъа | къыздэшыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмышыгъа | укъыздэмышыгъа | къыздэмышыгъа | дыкъыздэмышыгъа | фыкъыздэмышыгъа | къыздэмышыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэшын | укъыздэшын | къыздэшын | дыкъыздэшын | фыкъыздэшын | къыздэшын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмышын | укъыздэмышын | къыздэмышын | дыкъыздэмышын | фыкъыздэмышын | къыздэмышын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэшыну | укъыздэшыну | къыздэшыну | дыкъыздэшыну | фыкъыздэшыну | къыздэшыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмышыну | укъыздэмышыну | къыздэмышыну | дыкъыздэмышыну | фыкъыздэмышыну | къыздэмышыну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэш | укъыщӀэш | къыщӀэш | дыкъыщӀэш | фыкъыщӀэш | къыщӀэш(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыш | укъыщӀэмыш | къыщӀэмыш | дыкъыщӀэмыш | фыкъыщӀэмыш | къыщӀэмыш(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэша | укъыщӀэшӀэша | къыщӀэша | дыкъыщӀэша | фыкъыщӀэша | къыщӀэша(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыша | укъыщӀэмыша | къыщӀэмыша | дыкъыщӀэмыша | фыкъыщӀэмыша | къыщӀэмыша(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэшыгъа | укъыщӀэшыгъа | къыщӀэшыгъа | дыкъыщӀэшыгъа | фыкъыщӀэшыгъа | къыщӀэшыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмышыгъа | укъыщӀэмышыгъа | къыщӀэмышыгъа | дыкъыщӀэмышыгъа | фыкъыщӀэмышыгъа | къыщӀэмышыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэшын | укъыщӀэшын | къыщӀэшын | дыкъыщӀэшын | фыкъыщӀэшын | къыщӀэшын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмышын | укъыщӀэмышын | къыщӀэмышын | дыкъыщӀэмышын | фыкъыщӀэмышын | къыщӀэмышын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэшыну | укъыщӀэшыну | къыщӀэшыну | дыкъыщӀэшыну | фыкъыщӀэшыну | къыщӀэшыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмышыну | укъыщӀэмышыну | къыщӀэмышыну | дыкъыщӀэмышыну | фыкъыщӀэмышыну | къыщӀэмышыну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэшу | укъэшу | къэшу | дыкъэшу | фыкъэшу | къэш(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмышу | укъэмышу | къэмышу | дыкъэмышу | фыкъэмышу | къэмыш(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэшауэ | укъэшауэ | къэшауэ | дыкъэшауэ | фыкъэшауэ | къэшауэ / къэшахэу |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмышауэ | укъэмышауэ | къэмышауэ | дыкъэмышауэ | фыкъэмышауэ | къэмышауэ / къэмышахэу |
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкъэшурэ | укъэшурэ | къэшурэ | дыкъэшурэ | фыкъэшурэ | къэш(хэ)урэ |
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкъэмышурэ | укъэмышурэ | къэмышурэ | дыкъэмышурэ | фыкъэмышурэ | къэмыш(хэ)урэ |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ш] | [ш]ыр | -- | [ш]хэр |
Эргативнэ: | [ш] | [ш]ым | -- | [ш]хэм |
Послеложнэ: | [ш]кӀэ | [ш]ымкӀэ | [ш]хэкӀэ | [ш]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ш]у | [ш]ырауэ | [ш]хэу | [ш]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ш]а | [ш]ар | -- | [ш]ахэр |
Эргативнэ: | [ш]а | [ш]ам | -- | [ш]ахэм |
Послеложнэ: | [ш]акӀэ | [ш]амкӀэ | [ш]ахэкӀэ | [ш]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ш]ауэ | [ш]арауэ | [ш]ахэу | [ш]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ш]ын | [ш]ыныр | -- | [ш]ынхэр |
Эргативнэ: | [ш]ын | [ш]ыным | -- | [ш]ынхэм |
Послеложнэ: | [ш]ынкӀэ | [ш]ынымкӀэ | [ш]ынхэкӀэ | [ш]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [ш]ыну | [ш]ынырауэ | [ш]ынхэу | [ш]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ш]ыну | [ш]ынур | -- | [ш]ынухэр |
Эргативнэ: | [ш]ыну | [ш]ынум | -- | [ш]ынухэм |
Послеложнэ: | [ш]ынукӀэ | [ш]ынумкӀэ | [ш]ынухэкӀэ | [ш]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ш]ынууэ | [ш]ынурауэ | [ш]ынухэу | [ш]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- КъэщӀеин, къэукъуэншын, къэухуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Чыр къэшын.
- Лъакъуэр къэшын.
- Тхыр къэшын.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къэшын: bend
- Чыр къэшын. bend (a rod)
- Лъакъуэр къэшын. bend (a leg)
- Тхыр къэшын. bend (the back)
УРЫСЫБЗЭ
- къэшын: согнуться
- Чыр къэшын: согнуться (прут)
- Лъакъуэр къэшын: согнуться (нога)
- Тхыр къэшын: согнуться (спина)
БИБЛИОГРАФИЕ