къэуэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹɐ'wɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къэ- + [у] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "къэуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къэуэн |
щымыӀэныгъэ: | къэмыуэн |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэуэн | укъэуэн | къэуэн | дыкъэуэн | фыкъэуэн | къэуэн(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэн | укъэмыуэн | къэмыуэн | дыкъэмыуэн | фыкъэмыуэн | къэмыуэн(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэуэ! | фыкъэуэ! |
щымыӀэныгъэ: | укъэмыуэ! | фыкъэмыуэ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъреуэ | укъреуэ | къреуэ | дыкъреуэ | фыкъреуэ | къреуэ |
щымыӀэныгъэ: | сыкъремыуэ | укъремыуэ | къремыуэ | дыкъремыуэ | фыкъремыуэ | къремыуэ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъоуэ(р) | укъоуэ(р) | къоуэ(р) | дыкъоуэ(р) | фыкъоуэ(р) | къоуэ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэркъым | укъэуэркъым | къэуэркъым | дыкъэуэркъым | фыкъэуэркъым | къэуэ(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)т | укъэуэ(р)т | къэуэ(р)т | дыкъэуэ(р)т | фыкъэуэ(р)т | къэуэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)тэкъым | укъэуэ(р)тэкъым | къэуэ(р)тэкъым | дыкъэуэ(р)тэкъым | фыкъэуэ(р)тэкъым | къэуэ(хэ)(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуащ | укъэуащ | къэуащ | дыкъэуащ | фыкъэуащ | къэуа(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуакъым | укъэуакъым | къэуакъым | дыкъэуакъым | фыкъэуакъым | къэуа(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуат | укъэуат | къэуат | дыкъэуат | фыкъэуат | къэуа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуатэкъым | укъэуатэкъым | къэуатэкъым | дыкъэуатэкъым | фыкъэуатэкъым | къэуа(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъащ | укъэуэгъащ | къэуэгъащ | дыкъэуэгъащ | фыкъэуэгъащ | къэуэгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъакъым | укъэуэгъакъым | къэуэгъакъым | дыкъэуэгъакъым | фыкъэуэгъакъым | къэуэгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъат | укъэуэгъат | къэуэгъат | дыкъэуэгъат | фыкъэуэгъат | къэуэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэкъым | укъэуэгъатэкъым | къэуэгъатэкъым | дыкъэуэгъатэкъым | фыкъэуэгъатэкъым | къэуэгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэщ | укъэуэщ | къэуэщ | дыкъэуэщ | фыкъэуэщ | къэуэ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэкъым | укъэуэкъым | къэуэкъым | дыкъэуэкъым | фыкъэуэкъым | къэуэ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэт | укъэуэт | къэуэт | дыкъэуэт | фыкъэуэт | къэуэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэкъым | укъэуэтэкъым | къэуэтэкъым | дыкъэуэтэкъым | фыкъэуэтэкъым | къэуэ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнщ | укъэуэнщ | къэуэнщ | дыкъэуэнщ | фыкъэуэнщ | къэуэн(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнкъым | укъэуэнкъым | къэуэнкъым | дыкъэуэнкъым | фыкъэуэнкъым | къэуэн(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнущ | укъэуэнущ | къэуэнущ | дыкъэуэнущ | фыкъэуэнущ | къэуэну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнукъым | укъэуэнукъым | къэуэнукъым | дыкъэуэнукъым | фыкъэуэнукъым | къэуэну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэрэ | укъэуэрэ | къэуэрэ | дыкъэуэрэ | фыкъэуэрэ | къэуэ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэркъэ | укъэуэркъэ | къэуэркъэ | дыкъэуэркъэ | фыкъэуэркъэ | къэуэ(хэ)ркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)т | укъэуэ(р)т | къэуэ(р)т | дыкъэуэ(р)т | фыкъэуэ(р)т | къэуэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)тэкъэ | укъэуэ(р)тэкъэ | къэуэ(р)тэкъэ | дыкъэуэ(р)тэкъэ | фыкъэуэ(р)тэкъэ | къэуэ(хэ)(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуа | укъэуа | къэуа | дыкъэуа | фыкъэуа | къэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуакъэ | укъэуакъэ | къэуакъэ | дыкъэуакъэ | фыкъэуакъэ | къэуа(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуат | укъэуат | къэуат | дыкъэуат | фыкъэуат | къэуа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуатэкъэ | укъэуатэкъэ | къэуатэкъэ | дыкъэуатэкъэ | фыкъэуатэкъэ | къэуа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъа | укъэуэгъа | къэуэгъа | дыкъэуэгъа | фыкъэуэгъа | къэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъакъэ | укъэуэгъакъэ | къэуэгъакъэ | дыкъэуэгъакъэ | фыкъэуэгъакъэ | къэуэгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъат | укъэуэгъат | къэуэгъат | дыкъэуэгъат | фыкъэуэгъат | къэуэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэкъэ | укъэуэгъатэкъэ | къэуэгъатэкъэ | дыкъэуэгъатэкъэ | фыкъэуэгъатэкъэ | къэуэгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэ | укъэуэ | къэуэ | дыкъэуэ | фыкъэуэ | къэуэ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэкъэ | укъэуэкъэ | къэуэкъэ | дыкъэуэкъэ | фыкъэуэкъэ | къэуэ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэт | укъэуэт | къэуэт | дыкъэуэт | фыкъэуэт | къэуэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэкъэ | укъэуэтэкъэ | къэуэтэкъэ | дыкъэуэтэкъэ | фыкъэуэтэкъэ | къэуэ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэн | укъэуэн | къэуэн | дыкъэуэн | фыкъэуэн | къэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнкъэ | укъэуэнкъэ | къэуэнкъэ | дыкъэуэнкъэ | фыкъэуэнкъэ | къэуэн(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэну | укъэуэну | къэуэну | дыкъэуэну | фыкъэуэну | къэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнукъэ | укъэуэнукъэ | къэуэнукъэ | дыкъэуэнукъэ | фыкъэуэнукъэ | къэуэну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэмэ | укъэуэмэ | къэуэмэ | дыкъэуэмэ | фыкъэуэмэ | къэуэ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэмэ | укъэмыуэмэ | къэмыуэмэ | дыкъэмыуэмэ | фыкъэмыуэмэ | къэмыуэ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуамэ | укъэуамэ | къэуамэ | дыкъэуамэ | фыкъэуамэ | къэуа(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуамэ | укъэмыуамэ | къэмыуамэ | дыкъэмыуамэ | фыкъэмыуамэ | мыуа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъамэ | укъэуэгъамэ | къэуэгъамэ | дыкъэуэгъамэ | фыкъэуэгъамэ | къэуэгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъамэ | укъэмыуэгъамэ | къэмыуэгъамэ | дыкъэмыуэгъамэ | фыкъэмыуэгъамэ | къэмыуэгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнмэ | укъэуэнмэ | къэуэнмэ | дыкъэуэнмэ | фыкъэуэнмэ | къэуэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнмэ | укъэмыуэнмэ | къэмыуэнмэ | дыкъэмыуэнмэ | фыкъэмыуэнмэ | къэмыуэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнумэ | укъэуэнумэ | къэуэнумэ | дыкъэуэнумэ | фыкъэуэнумэ | къэуэну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнумэ | укъэмыуэнумэ | къэмыуэнумэ | дыкъэмыуэнумэ | фыкъэмыуэнумэ | къэмыуэну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэмэ | укъэуэтэмэ | къэуэтэмэ | дыкъэуэтэмэ | фыкъэуэтэмэ | къэуэ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэтэмэ | укъэмыуэтэмэ | къэмыуэтэмэ | дыкъэмыуэтэмэ | фыкъэмыуэтэмэ | къэмыуэ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуатэмэ | укъэуатэмэ | къэуатэмэ | дыкъэуатэмэ | фыкъэуатэмэ | къэуа(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуатэмэ | укъэмыуатэмэ | къэмыуатэмэ | дыкъэмыуатэмэ | фыкъэмыуатэмэ | къэмыуа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэмэ | укъэуэгъатэмэ | къэуэгъатэмэ | дыкъэуэгъатэмэ | фыкъэуэгъатэмэ | къэуэгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъатэмэ | укъэмыуэгъатэмэ | къэмыуэгъатэмэ | дыкъэмыуэгъатэмэ | фыкъэмыуэгъатэмэ | къэмыуэгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнтэмэ | укъэуэнтэмэ | къэуэнтэмэ | дыкъэуэнтэмэ | фыкъэуэнтэмэ | къэуэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнтэмэ | укъэмыуэнтэмэ | къэмыуэнтэмэ | дыкъэмыуэнтэмэ | фыкъэмыуэнтэмэ | къэмыуэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнутэмэ | укъэуэнутэмэ | къэуэнутэмэ | дыкъэуэнутэмэ | фыкъэуэнутэмэ | къэуэну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнутэмэ | укъэмыуэнутэмэ | къэмыуэнутэмэ | дыкъэмыуэнутэмэ | фыкъэмыуэнутэмэ | къэмыуэну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнт | укъэуэнт | къэуэнт | дыкъэуэнт | фыкъэуэнт | къэуэн(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнтэкъым | укъэуэнтэкъым | къэуэнтэкъым | дыкъэуэнтэкъым | фыкъэуэнтэкъым | къэуэн(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнут | укъэуэнут | къэуэнут | дыкъэуэнут | фыкъэуэнут | къэуэну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнутэкъым | укъэуэнутэкъым | къэуэнутэкъым | дыкъэуэнутэкъым | фыкъэуэнутэкъым | къэуэну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэми | укъэуэми | къэуэми | дыкъэуэми | фыкъэуэми | къэуэ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэми | укъэмыуэми | къэмыуэми | дыкъэмыуэми | фыкъэмыуэми | къэмыуэ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуами | укъэуами | къэуами | дыкъэуами | фыкъэуами | къэуа(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуами | укъэмыуами | къэмыуами | дыкъэмыуами | фыкъэмыуами | къэмыуа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъами | укъэуэгъами | къэуэгъами | дыкъэуэгъами | фыкъэуэгъами | къэуэгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъами | укъэмыуэгъами | къэмыуэгъами | дыкъэмыуэгъами | фыкъэмыуэгъами | къэмыуэгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнми | укъэуэнми | къэуэнми | дыкъэуэнми | фыкъэуэнми | къэуэн(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнми | укъэмыуэнми | къэмыуэнми | дыкъэмыуэнми | фыкъэмыуэнми | къэмыуэн(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнуми | укъэуэнуми | къэуэнуми | дыкъэуэнуми | фыкъэуэнуми | къэуэну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнуми | укъэмыуэнуми | къэмыуэнуми | дыкъэмыуэнуми | фыкъэмыуэнуми | къэмыуэну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэми | укъэуэтэми | къэуэтэми | дыкъэуэтэми | фыкъэуэтэми | къэуэ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэтэми | укъэмыуэтэми | къэмыуэтэми | дыкъэмыуэтэми | фыкъэмыуэтэми | къэмыуэ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуатэми | укъэуатэми | къэуатэми | дыкъэуатэми | фыкъэуатэми | къэуа(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуатэми | укъэмыуатэми | къэмыуатэми | дыкъэмыуатэми | фыкъэмыуатэми | къэмыуа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэми | укъэуэгъатэми | къэуэгъатэми | дыкъэуэгъатэми | фыкъэуэгъатэми | къэуэгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъатэми | укъэмыуэгъатэми | къэмыуэгъатэми | дыкъэмыуэгъатэми | фыкъэмыуэгъатэми | къэмыуэгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнтэми | укъэуэнтэми | къэуэнтэми | дыкъэуэнтэми | фыкъэуэнтэми | къэуэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнтэми | укъэмыуэнтэми | къэмыуэнтэми | дыкъэмыуэнтэми | фыкъэмыуэнтэми | къэмыуэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнутэми | укъэуэнутэми | къэуэнутэми | дыкъэуэнутэми | фыкъэуэнутэми | къэуэну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнутэми | укъэмыуэнутэми | къэмыуэнутэми | дыкъэмыуэнутэми | фыкъэмыуэнутэми | къэмыуэну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэуаи | укъэуаи | къэуаи | дыкъэуаи | фыкъэуаи | къэуаи |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуаи | укъэмыуаи | къэмыуаи | дыкъэмыуаи | фыкъэмыуаи | къэмыуаи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэуащэрэт | укъэуащэрэт | къэуащэрэт | дыкъэуащэрэт | фыкъэуащэрэт | къэуащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуащэрэт | укъэмыуащэрэт | къэмыуащэрэт | дыкъэмыуащэрэт | фыкъэмыуащэрэт | къэмыуащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнщ | укъэуагъэнщ | къэуагъэнщ | дыкъэуагъэнщ | фыкъэуагъэнщ | къэуагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнкъым | укъэуагъэнкъым | къэуагъэнкъым | дыкъэуагъэнкъым | фыкъэуагъэнкъым | къэуагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнт | укъэуагъэнт | къэуагъэнт | дыкъэуагъэнт | фыкъэуагъэнт | къэуагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнтэкъым | укъэуагъэнтэкъым | къэуагъэнтэкъым | дыкъэуагъэнтэкъым | фыкъэуагъэнтэкъым | къэуагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэн | укъэуагъэн | къэуагъэн | дыкъэуагъэн | фыкъэуагъэн | къэуагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнкъэ | укъэуагъэнкъэ | къэуагъэнкъэ | дыкъэуагъэнкъэ | фыкъэуагъэнкъэ | къэуагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнт | укъэуагъэнт | къэуагъэнт | дыкъэуагъэнт | фыкъэуагъэнт | къэуагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнтэкъэ | укъэуагъэнтэкъэ | къэуагъэнтэкъэ | дыкъэуагъэнтэкъэ | фыкъэуагъэнтэкъэ | къэуагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнущ | укъэуагъэнущ | къэуагъэнущ | дыкъэуагъэнущ | фыкъэуагъэнущ | къэуагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнукъым | укъэуагъэнукъым | къэуагъэнукъым | дыкъэуагъэнукъым | фыкъэуагъэнукъым | къэуагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнут | укъэуагъэнут | къэуагъэнут | дыкъэуагъэнут | фыкъэуагъэнут | къэуагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнутэкъым | укъэуагъэнутэкъым | къэуагъэнутэкъым | дыкъэуагъэнутэкъым | фыкъэуагъэнутэкъым | къэуагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэну | укъэуагъэну | къэуагъэну | дыкъэуагъэну | фыкъэуагъэну | къэуагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнукъэ | укъэуагъэнукъэ | къэуагъэнукъэ | дыкъэуагъэнукъэ | фыкъэуагъэнукъэ | къэуагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнут | укъэуагъэнут | къэуагъэнут | дыкъэуагъэнут | фыкъэуагъэнут | къэуагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнутэкъэ | укъэуагъэнутэкъэ | къэуагъэнутэкъэ | дыкъэуагъэнутэкъэ | фыкъэуагъэнутэкъэ | къэуагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэ | укъэуэ | къэуэ | дыкъэуэ | фыкъэуэ | къэуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэ | укъэмыуэ | къэмыуэ | дыкъэмыуэ | фыкъэмыуэ | къэмыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуа | укъэуа | къэуа | дыкъэуа | фыкъэуа | къэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуа | укъэмыуа | къэмыуа | дыкъэмыуа | фыкъэмыуа | къэмыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэгъа | укъэуэгъа | къэуэгъа | дыкъэуэгъа | фыкъэуэгъа | къэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэгъа | укъэмыуэгъа | къэмыуэгъа | дыкъэмыуэгъа | фыкъэмыуэгъа | къэмыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэн | укъэуэн | къэуэн | дыкъэуэн | фыкъэуэн | къэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэн | укъэмыуэн | къэмыуэн | дыкъэмыуэн | фыкъэмыуэн | къэмыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэну | укъэуэну | къэуэну | дыкъэуэну | фыкъэуэну | къэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэну | укъэмыуэну | къэмыуэну | дыкъэмыуэну | фыкъэмыуэну | къэмыуэну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэ | укъызэрыуэ | къызэрыуэ | дыкъызэрыуэ | фыкъызэрыуэ | къызэрыуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэ | укъызэрымыуэ | къызэрымыуэ | дыкъызэрымыуэ | фыкъызэрымыуэ | мыкъызэрыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуа | укъызэрыуа | къызэрыуа | дыкъызэрыуа | фыкъызэрыуа | къызэрыуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуа | укъызэрымыуа | къызэрымыуа | дыкъызэрымыуа | фыкъызэрымыуа | къызэрымыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэгъа | укъызэрыуэгъа | къызэрыуэгъа | дыкъызэрыуэгъа | фыкъызэрыуэгъа | къызэрыуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэгъа | укъызэрымыуэгъа | къызэрымыуэгъа | дыкъызэрымыуэгъа | фыкъызэрымыуэгъа | къызэрымыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэн | укъызэрыуэн | къызэрыуэн | дыкъызэрыуэн | фыкъызэрыуэн | къызэрыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэн | укъызэрымыуэн | къызэрымыуэн | дыкъызэрымыуэн | фыкъызэрымыуэн | къызэрымыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэну | укъызэрыуэну | къызэрыуэну | дыкъызэрыуэну | фыкъызэрыуэну | къызэрыуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэну | укъызэрымыуэну | къызэрымыуэну | дыкъызэрымыуэну | фыкъызэрымыуэну | къызэрымыуэну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэ | укъыщыуэ | къыщыуэ | дыкъыщыуэ | фыкъыщыуэ | къыщыуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэ | укъыщымыуэ | къыщымыуэ | дыкъыщымыуэ | фыкъыщымыуэ | къыщымыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуа | укъыщыуа | къыщыуа | дыкъыщыуа | фыкъыщыуа | къыщыуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуа | укъыщымыуа | къыщымыуа | дыкъыщымыуа | фыкъыщымыуа | къыщымыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэгъа | укъыщыуэгъа | къыщыуэгъа | дыкъыщыуэгъа | фыкъыщыуэгъа | къыщыуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэгъа | укъыщымыуэгъа | къыщымыуэгъа | дыкъыщымыуэгъа | фыкъыщымыуэгъа | къыщымыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэн | укъыщыуэн | къыщыуэн | дыкъыщыуэн | фыкъыщыуэн | къыщыуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэн | укъыщымыуэн | къыщымыуэн | дыкъыщымыуэн | фыкъыщымыуэн | къыщымыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэну | укъыщыуэну | къыщыуэну | дыкъыщыуэну | фыкъыщыуэну | къыщыуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэну | укъыщымыуэну | къыщымыуэну | дыкъыщымыуэну | фыкъыщымыуэну | къыщымыуэну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэ | укъыздэуэ | къыздэуэ | дыкъыздэуэ | фыкъыздэуэ | къыздэуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэ | укъыздэмыуэ | къыздэмыуэ | дыкъыздэмыуэ | фыкъыздэмыуэ | къыздэмыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуа | укъыздэуа | къыздэуа | дыкъыздэуа | фыкъыздэуа | къыздэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуа | укъыздэмыуа | къыздэмыуа | дыкъыздэмыуа | фыкъыздэмыуа | къыздэмыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэгъа | укъыздэуэгъа | къыздэуэгъа | дыкъыздэуэгъа | фыкъыздэуэгъа | къыздэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэгъа | укъыздэмыуэгъа | къыздэмыуэгъа | дыкъыздэмыуэгъа | фыкъыздэмыуэгъа | къыздэмыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэн | укъыздэуэн | къыздэуэн | дыкъыздэуэн | фыкъыздэуэн | къыздэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэн | укъыздэмыуэн | къыздэмыуэн | дыкъыздэмыуэн | фыкъыздэмыуэн | къыздэмыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэну | укъыздэуэну | къыздэуэну | дыкъыздэуэну | фыкъыздэуэну | къыздэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэну | укъыздэмыуэну | къыздэмыуэну | дыкъыздэмыуэну | фыкъыздэмыуэну | къыздэмыуэну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэ | укъыщӀэуэ | къыщӀэуэ | дыкъыщӀэуэ | фыкъыщӀэуэ | къыщӀэуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэ | укъыщӀэмыуэ | къыщӀэмыуэ | дыкъыщӀэмыуэ | фыкъыщӀэмыуэ | къыщӀэмыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуа | укъыщӀэуа | къыщӀэуа | дыкъыщӀэуа | фыкъыщӀэуа | къыщӀэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуа | укъыщӀэмыуа | къыщӀэмыуа | дыкъыщӀэмыуа | фыкъыщӀэмыуа | къыщӀэмыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэгъа | укъыщӀэуэгъа | къыщӀэуэгъа | дыкъыщӀэуэгъа | фыкъыщӀэуэгъа | къыщӀэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэгъа | укъыщӀэмыуэгъа | къыщӀэмыуэгъа | дыкъыщӀэмыуэгъа | фыкъыщӀэмыуэгъа | къыщӀэмыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэн | укъыщӀэуэн | къыщӀэуэн | дыкъыщӀэуэн | фыкъыщӀэуэн | къыщӀэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэн | укъыщӀэмыуэн | къыщӀэмыуэн | дыкъыщӀэмыуэн | фыкъыщӀэмыуэн | къыщӀэмыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэну | укъыщӀэуэну | къыщӀэуэну | дыкъыщӀэуэну | фыкъыщӀэуэну | къыщӀэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэну | укъыщӀэмыуэну | къыщӀэмыуэну | дыкъыщӀэмыуэну | фыкъыщӀэмыуэну | къыщӀэмыуэну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэу | укъэуэу | къэуэу | дыкъэуэу | фыкъэуэу | къэуэ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэу | укъэмыуэу | къэмыуэу | дыкъэмыуэу | фыкъэмыуэу | къэмыуэ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуауэ | укъэуауэ | къэуауэ | дыкъэуауэ | фыкъэуауэ | къэуауэ / къэуа(хэ)у |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуауэ | укъэмыуауэ | къэмыуауэ | дыкъэмыуауэ | фыкъэмыуауэ | къэмыуауэ(хэ) / къэмыуа(хэ)у |
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкъэуэурэ | укъэуэурэ | къэуэурэ | дыкъэуэурэ | фыкъэуэурэ | къэуэ(хэ)урэ |
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэурэ | укъэмыуэурэ | къэмыуэурэ | дыкъэмыуэурэ | фыкъэмыуэурэ | къэмыуэ(хэ)урэ |
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]э | [у]эр | -- | [у]эхэр |
Эргативнэ: | [у]э | [у]эм | -- | [у]эхэм |
Послеложнэ: | [у]экӀэ | [у]эмкӀэ | [у]эхэкӀэ | [у]эхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [у]эуэ | [у]эрауэ | [у]эхэу | [у]эхэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]а | [у]ар | -- | [у]ахэр |
Эргативнэ: | [у]а | [у]ам | -- | [у]ахэм |
Послеложнэ: | [у]акӀэ | [у]амкӀэ | [у]ахэкӀэ | [у]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [у]ауэ | [у]арауэ | [у]ахэу | [у]ахэрауэ |
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]эн | [у]эныр | -- | [у]энхэр |
Эргативнэ: | [у]эн | [у]эным | -- | [у]энхэм |
Послеложнэ: | [у]энкӀэ | [у]энымкӀэ | [у]энхэкӀэ | [у]энхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [у]эну | [у]энырауэ | [у]энхэу | [у]энхэрауэ |
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]эну | [у]энур | -- | [у]энухэр |
Эргативнэ: | [у]эну | [у]энум | -- | [у]энухэм |
Послеложнэ: | [у]энукӀэ | [у]энумкӀэ | [у]энухэкӀэ | [у]энухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [у]энууэ | [у]энурауэ | [у]энухэу | [у]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Удын къэдзын (лъакъуэ, ӀэштӀым сыт хуэдэкӀэ).
- Зыгуэр къэдзын, къэутӀыпщын (п. п. мывэ).
- ЗыщӀыпӀэкӀэ къиукӀын (фоч, топ, пулемёт сыт хуэдэхэмкӀэ).
ЩАПХЪЭХЭР
- Сосрыкъуэ шым сэмэгурабгъу зыхуищӀри бгъэдыхьэну хуежьащ, арщхьэкӀэ шым зыбгъэдигъэхьакъым, къауэу щӀидзэри. Нартхэр
- Зы иныжь ныкъуэукӀ къауэри [мывэкӀэ] щӀалэм къытехуащ. Къэбэрдей таурыхъхэр, сборник
- Астемыр шым къыжьэдекъуэ, модрей шури.. кӀэрахъуэкӀэ къоуэ. КӀыщокъуэ Алим
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- ӀэштӀымкӀэ къэуэн.
- ЛъакъуэкӀэ къэуэн.
- ЯтӀэ шыкъыркӀэ къэуэн.
- ФочкӀэ къэуэн.
- ТопкӀэ къэуэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къэуэн: 1. hit, strike, kick (with the hand or foot) 2. throw sth (in this direction) 3. shoot (in this direction)
- ӀэштӀымкӀэ къэуэн: hit with the fist
- ЛъакъуэкӀэ къэуэн: kick with the foot
- ЯтӀэ шыкъыркӀэ къэуэн: throw lumps of mud
- ФочкӀэ къэуэн: shoot a gun
- ТопкӀэ къэуэн: shoot a cannon or artillery
УРЫСЫБЗЭ
- къэуэн: 1. ударить (напр. рукой, ногой) 2. бросаться чем-л. (сюда) 3. стрелять (сюда)
- ӀэштӀымкӀэ къэуэн: ударить кулаком
- ЛъакъуэкӀэ къэуэн: ударить ногой
- ЯтӀэ шыкъыркӀэ къэуэн: бросаться комьями грязи
- ФочкӀэ къэуэн: стрелять из ружья
- ТопкӀэ къэуэн: стрелять из пушки, артиллерии
БИБЛИОГРАФИЕ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹɐ'wɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къэ- + [у] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "къэуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къэуэн |
щымыӀэныгъэ: | къэмыуэн |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэуэн | укъэуэн | къэуэн | дыкъэуэн | фыкъэуэн | къэуэн(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэн | укъэмыуэн | къэмыуэн | дыкъэмыуэн | фыкъэмыуэн | къэмыуэн(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэуэ! | фыкъэуэ! |
щымыӀэныгъэ: | укъэмыуэ! | фыкъэмыуэ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъреуэ | укъреуэ | къреуэ | дыкъреуэ | фыкъреуэ | къреуэ |
щымыӀэныгъэ: | сыкъремыуэ | укъремыуэ | къремыуэ | дыкъремыуэ | фыкъремыуэ | къремыуэ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъоуэ(р) | укъоуэ(р) | къоуэ(р) | дыкъоуэ(р) | фыкъоуэ(р) | къоуэ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэркъым | укъэуэркъым | къэуэркъым | дыкъэуэркъым | фыкъэуэркъым | къэуэ(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)т | укъэуэ(р)т | къэуэ(р)т | дыкъэуэ(р)т | фыкъэуэ(р)т | къэуэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)тэкъым | укъэуэ(р)тэкъым | къэуэ(р)тэкъым | дыкъэуэ(р)тэкъым | фыкъэуэ(р)тэкъым | къэуэ(хэ)(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуащ | укъэуащ | къэуащ | дыкъэуащ | фыкъэуащ | къэуа(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуакъым | укъэуакъым | къэуакъым | дыкъэуакъым | фыкъэуакъым | къэуа(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуат | укъэуат | къэуат | дыкъэуат | фыкъэуат | къэуа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуатэкъым | укъэуатэкъым | къэуатэкъым | дыкъэуатэкъым | фыкъэуатэкъым | къэуа(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъащ | укъэуэгъащ | къэуэгъащ | дыкъэуэгъащ | фыкъэуэгъащ | къэуэгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъакъым | укъэуэгъакъым | къэуэгъакъым | дыкъэуэгъакъым | фыкъэуэгъакъым | къэуэгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъат | укъэуэгъат | къэуэгъат | дыкъэуэгъат | фыкъэуэгъат | къэуэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэкъым | укъэуэгъатэкъым | къэуэгъатэкъым | дыкъэуэгъатэкъым | фыкъэуэгъатэкъым | къэуэгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэщ | укъэуэщ | къэуэщ | дыкъэуэщ | фыкъэуэщ | къэуэ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэкъым | укъэуэкъым | къэуэкъым | дыкъэуэкъым | фыкъэуэкъым | къэуэ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэт | укъэуэт | къэуэт | дыкъэуэт | фыкъэуэт | къэуэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэкъым | укъэуэтэкъым | къэуэтэкъым | дыкъэуэтэкъым | фыкъэуэтэкъым | къэуэ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнщ | укъэуэнщ | къэуэнщ | дыкъэуэнщ | фыкъэуэнщ | къэуэн(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнкъым | укъэуэнкъым | къэуэнкъым | дыкъэуэнкъым | фыкъэуэнкъым | къэуэн(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнущ | укъэуэнущ | къэуэнущ | дыкъэуэнущ | фыкъэуэнущ | къэуэну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнукъым | укъэуэнукъым | къэуэнукъым | дыкъэуэнукъым | фыкъэуэнукъым | къэуэну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэрэ | укъэуэрэ | къэуэрэ | дыкъэуэрэ | фыкъэуэрэ | къэуэ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэркъэ | укъэуэркъэ | къэуэркъэ | дыкъэуэркъэ | фыкъэуэркъэ | къэуэ(хэ)ркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)т | укъэуэ(р)т | къэуэ(р)т | дыкъэуэ(р)т | фыкъэуэ(р)т | къэуэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)тэкъэ | укъэуэ(р)тэкъэ | къэуэ(р)тэкъэ | дыкъэуэ(р)тэкъэ | фыкъэуэ(р)тэкъэ | къэуэ(хэ)(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуа | укъэуа | къэуа | дыкъэуа | фыкъэуа | къэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуакъэ | укъэуакъэ | къэуакъэ | дыкъэуакъэ | фыкъэуакъэ | къэуа(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуат | укъэуат | къэуат | дыкъэуат | фыкъэуат | къэуа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуатэкъэ | укъэуатэкъэ | къэуатэкъэ | дыкъэуатэкъэ | фыкъэуатэкъэ | къэуа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъа | укъэуэгъа | къэуэгъа | дыкъэуэгъа | фыкъэуэгъа | къэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъакъэ | укъэуэгъакъэ | къэуэгъакъэ | дыкъэуэгъакъэ | фыкъэуэгъакъэ | къэуэгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъат | укъэуэгъат | къэуэгъат | дыкъэуэгъат | фыкъэуэгъат | къэуэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэкъэ | укъэуэгъатэкъэ | къэуэгъатэкъэ | дыкъэуэгъатэкъэ | фыкъэуэгъатэкъэ | къэуэгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэ | укъэуэ | къэуэ | дыкъэуэ | фыкъэуэ | къэуэ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэкъэ | укъэуэкъэ | къэуэкъэ | дыкъэуэкъэ | фыкъэуэкъэ | къэуэ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэт | укъэуэт | къэуэт | дыкъэуэт | фыкъэуэт | къэуэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэкъэ | укъэуэтэкъэ | къэуэтэкъэ | дыкъэуэтэкъэ | фыкъэуэтэкъэ | къэуэ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэн | укъэуэн | къэуэн | дыкъэуэн | фыкъэуэн | къэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнкъэ | укъэуэнкъэ | къэуэнкъэ | дыкъэуэнкъэ | фыкъэуэнкъэ | къэуэн(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэну | укъэуэну | къэуэну | дыкъэуэну | фыкъэуэну | къэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнукъэ | укъэуэнукъэ | къэуэнукъэ | дыкъэуэнукъэ | фыкъэуэнукъэ | къэуэну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэмэ | укъэуэмэ | къэуэмэ | дыкъэуэмэ | фыкъэуэмэ | къэуэ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэмэ | укъэмыуэмэ | къэмыуэмэ | дыкъэмыуэмэ | фыкъэмыуэмэ | къэмыуэ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуамэ | укъэуамэ | къэуамэ | дыкъэуамэ | фыкъэуамэ | къэуа(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуамэ | укъэмыуамэ | къэмыуамэ | дыкъэмыуамэ | фыкъэмыуамэ | мыуа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъамэ | укъэуэгъамэ | къэуэгъамэ | дыкъэуэгъамэ | фыкъэуэгъамэ | къэуэгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъамэ | укъэмыуэгъамэ | къэмыуэгъамэ | дыкъэмыуэгъамэ | фыкъэмыуэгъамэ | къэмыуэгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнмэ | укъэуэнмэ | къэуэнмэ | дыкъэуэнмэ | фыкъэуэнмэ | къэуэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнмэ | укъэмыуэнмэ | къэмыуэнмэ | дыкъэмыуэнмэ | фыкъэмыуэнмэ | къэмыуэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнумэ | укъэуэнумэ | къэуэнумэ | дыкъэуэнумэ | фыкъэуэнумэ | къэуэну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнумэ | укъэмыуэнумэ | къэмыуэнумэ | дыкъэмыуэнумэ | фыкъэмыуэнумэ | къэмыуэну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэмэ | укъэуэтэмэ | къэуэтэмэ | дыкъэуэтэмэ | фыкъэуэтэмэ | къэуэ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэтэмэ | укъэмыуэтэмэ | къэмыуэтэмэ | дыкъэмыуэтэмэ | фыкъэмыуэтэмэ | къэмыуэ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуатэмэ | укъэуатэмэ | къэуатэмэ | дыкъэуатэмэ | фыкъэуатэмэ | къэуа(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуатэмэ | укъэмыуатэмэ | къэмыуатэмэ | дыкъэмыуатэмэ | фыкъэмыуатэмэ | къэмыуа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэмэ | укъэуэгъатэмэ | къэуэгъатэмэ | дыкъэуэгъатэмэ | фыкъэуэгъатэмэ | къэуэгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъатэмэ | укъэмыуэгъатэмэ | къэмыуэгъатэмэ | дыкъэмыуэгъатэмэ | фыкъэмыуэгъатэмэ | къэмыуэгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнтэмэ | укъэуэнтэмэ | къэуэнтэмэ | дыкъэуэнтэмэ | фыкъэуэнтэмэ | къэуэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнтэмэ | укъэмыуэнтэмэ | къэмыуэнтэмэ | дыкъэмыуэнтэмэ | фыкъэмыуэнтэмэ | къэмыуэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнутэмэ | укъэуэнутэмэ | къэуэнутэмэ | дыкъэуэнутэмэ | фыкъэуэнутэмэ | къэуэну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнутэмэ | укъэмыуэнутэмэ | къэмыуэнутэмэ | дыкъэмыуэнутэмэ | фыкъэмыуэнутэмэ | къэмыуэну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнт | укъэуэнт | къэуэнт | дыкъэуэнт | фыкъэуэнт | къэуэн(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнтэкъым | укъэуэнтэкъым | къэуэнтэкъым | дыкъэуэнтэкъым | фыкъэуэнтэкъым | къэуэн(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнут | укъэуэнут | къэуэнут | дыкъэуэнут | фыкъэуэнут | къэуэну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнутэкъым | укъэуэнутэкъым | къэуэнутэкъым | дыкъэуэнутэкъым | фыкъэуэнутэкъым | къэуэну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэми | укъэуэми | къэуэми | дыкъэуэми | фыкъэуэми | къэуэ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэми | укъэмыуэми | къэмыуэми | дыкъэмыуэми | фыкъэмыуэми | къэмыуэ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуами | укъэуами | къэуами | дыкъэуами | фыкъэуами | къэуа(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуами | укъэмыуами | къэмыуами | дыкъэмыуами | фыкъэмыуами | къэмыуа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъами | укъэуэгъами | къэуэгъами | дыкъэуэгъами | фыкъэуэгъами | къэуэгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъами | укъэмыуэгъами | къэмыуэгъами | дыкъэмыуэгъами | фыкъэмыуэгъами | къэмыуэгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнми | укъэуэнми | къэуэнми | дыкъэуэнми | фыкъэуэнми | къэуэн(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнми | укъэмыуэнми | къэмыуэнми | дыкъэмыуэнми | фыкъэмыуэнми | къэмыуэн(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнуми | укъэуэнуми | къэуэнуми | дыкъэуэнуми | фыкъэуэнуми | къэуэну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнуми | укъэмыуэнуми | къэмыуэнуми | дыкъэмыуэнуми | фыкъэмыуэнуми | къэмыуэну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэми | укъэуэтэми | къэуэтэми | дыкъэуэтэми | фыкъэуэтэми | къэуэ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэтэми | укъэмыуэтэми | къэмыуэтэми | дыкъэмыуэтэми | фыкъэмыуэтэми | къэмыуэ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуатэми | укъэуатэми | къэуатэми | дыкъэуатэми | фыкъэуатэми | къэуа(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуатэми | укъэмыуатэми | къэмыуатэми | дыкъэмыуатэми | фыкъэмыуатэми | къэмыуа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэми | укъэуэгъатэми | къэуэгъатэми | дыкъэуэгъатэми | фыкъэуэгъатэми | къэуэгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъатэми | укъэмыуэгъатэми | къэмыуэгъатэми | дыкъэмыуэгъатэми | фыкъэмыуэгъатэми | къэмыуэгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнтэми | укъэуэнтэми | къэуэнтэми | дыкъэуэнтэми | фыкъэуэнтэми | къэуэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнтэми | укъэмыуэнтэми | къэмыуэнтэми | дыкъэмыуэнтэми | фыкъэмыуэнтэми | къэмыуэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнутэми | укъэуэнутэми | къэуэнутэми | дыкъэуэнутэми | фыкъэуэнутэми | къэуэну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнутэми | укъэмыуэнутэми | къэмыуэнутэми | дыкъэмыуэнутэми | фыкъэмыуэнутэми | къэмыуэну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэуаи | укъэуаи | къэуаи | дыкъэуаи | фыкъэуаи | къэуаи |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуаи | укъэмыуаи | къэмыуаи | дыкъэмыуаи | фыкъэмыуаи | къэмыуаи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэуащэрэт | укъэуащэрэт | къэуащэрэт | дыкъэуащэрэт | фыкъэуащэрэт | къэуащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуащэрэт | укъэмыуащэрэт | къэмыуащэрэт | дыкъэмыуащэрэт | фыкъэмыуащэрэт | къэмыуащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнщ | укъэуагъэнщ | къэуагъэнщ | дыкъэуагъэнщ | фыкъэуагъэнщ | къэуагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнкъым | укъэуагъэнкъым | къэуагъэнкъым | дыкъэуагъэнкъым | фыкъэуагъэнкъым | къэуагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнт | укъэуагъэнт | къэуагъэнт | дыкъэуагъэнт | фыкъэуагъэнт | къэуагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнтэкъым | укъэуагъэнтэкъым | къэуагъэнтэкъым | дыкъэуагъэнтэкъым | фыкъэуагъэнтэкъым | къэуагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэн | укъэуагъэн | къэуагъэн | дыкъэуагъэн | фыкъэуагъэн | къэуагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнкъэ | укъэуагъэнкъэ | къэуагъэнкъэ | дыкъэуагъэнкъэ | фыкъэуагъэнкъэ | къэуагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнт | укъэуагъэнт | къэуагъэнт | дыкъэуагъэнт | фыкъэуагъэнт | къэуагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнтэкъэ | укъэуагъэнтэкъэ | къэуагъэнтэкъэ | дыкъэуагъэнтэкъэ | фыкъэуагъэнтэкъэ | къэуагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнущ | укъэуагъэнущ | къэуагъэнущ | дыкъэуагъэнущ | фыкъэуагъэнущ | къэуагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнукъым | укъэуагъэнукъым | къэуагъэнукъым | дыкъэуагъэнукъым | фыкъэуагъэнукъым | къэуагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнут | укъэуагъэнут | къэуагъэнут | дыкъэуагъэнут | фыкъэуагъэнут | къэуагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнутэкъым | укъэуагъэнутэкъым | къэуагъэнутэкъым | дыкъэуагъэнутэкъым | фыкъэуагъэнутэкъым | къэуагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэну | укъэуагъэну | къэуагъэну | дыкъэуагъэну | фыкъэуагъэну | къэуагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнукъэ | укъэуагъэнукъэ | къэуагъэнукъэ | дыкъэуагъэнукъэ | фыкъэуагъэнукъэ | къэуагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнут | укъэуагъэнут | къэуагъэнут | дыкъэуагъэнут | фыкъэуагъэнут | къэуагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнутэкъэ | укъэуагъэнутэкъэ | къэуагъэнутэкъэ | дыкъэуагъэнутэкъэ | фыкъэуагъэнутэкъэ | къэуагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэ | укъэуэ | къэуэ | дыкъэуэ | фыкъэуэ | къэуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэ | укъэмыуэ | къэмыуэ | дыкъэмыуэ | фыкъэмыуэ | къэмыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуа | укъэуа | къэуа | дыкъэуа | фыкъэуа | къэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуа | укъэмыуа | къэмыуа | дыкъэмыуа | фыкъэмыуа | къэмыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэгъа | укъэуэгъа | къэуэгъа | дыкъэуэгъа | фыкъэуэгъа | къэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэгъа | укъэмыуэгъа | къэмыуэгъа | дыкъэмыуэгъа | фыкъэмыуэгъа | къэмыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэн | укъэуэн | къэуэн | дыкъэуэн | фыкъэуэн | къэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэн | укъэмыуэн | къэмыуэн | дыкъэмыуэн | фыкъэмыуэн | къэмыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэну | укъэуэну | къэуэну | дыкъэуэну | фыкъэуэну | къэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэну | укъэмыуэну | къэмыуэну | дыкъэмыуэну | фыкъэмыуэну | къэмыуэну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэ | укъызэрыуэ | къызэрыуэ | дыкъызэрыуэ | фыкъызэрыуэ | къызэрыуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэ | укъызэрымыуэ | къызэрымыуэ | дыкъызэрымыуэ | фыкъызэрымыуэ | мыкъызэрыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуа | укъызэрыуа | къызэрыуа | дыкъызэрыуа | фыкъызэрыуа | къызэрыуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуа | укъызэрымыуа | къызэрымыуа | дыкъызэрымыуа | фыкъызэрымыуа | къызэрымыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэгъа | укъызэрыуэгъа | къызэрыуэгъа | дыкъызэрыуэгъа | фыкъызэрыуэгъа | къызэрыуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэгъа | укъызэрымыуэгъа | къызэрымыуэгъа | дыкъызэрымыуэгъа | фыкъызэрымыуэгъа | къызэрымыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэн | укъызэрыуэн | къызэрыуэн | дыкъызэрыуэн | фыкъызэрыуэн | къызэрыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэн | укъызэрымыуэн | къызэрымыуэн | дыкъызэрымыуэн | фыкъызэрымыуэн | къызэрымыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэну | укъызэрыуэну | къызэрыуэну | дыкъызэрыуэну | фыкъызэрыуэну | къызэрыуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэну | укъызэрымыуэну | къызэрымыуэну | дыкъызэрымыуэну | фыкъызэрымыуэну | къызэрымыуэну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэ | укъыщыуэ | къыщыуэ | дыкъыщыуэ | фыкъыщыуэ | къыщыуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэ | укъыщымыуэ | къыщымыуэ | дыкъыщымыуэ | фыкъыщымыуэ | къыщымыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуа | укъыщыуа | къыщыуа | дыкъыщыуа | фыкъыщыуа | къыщыуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуа | укъыщымыуа | къыщымыуа | дыкъыщымыуа | фыкъыщымыуа | къыщымыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэгъа | укъыщыуэгъа | къыщыуэгъа | дыкъыщыуэгъа | фыкъыщыуэгъа | къыщыуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэгъа | укъыщымыуэгъа | къыщымыуэгъа | дыкъыщымыуэгъа | фыкъыщымыуэгъа | къыщымыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэн | укъыщыуэн | къыщыуэн | дыкъыщыуэн | фыкъыщыуэн | къыщыуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэн | укъыщымыуэн | къыщымыуэн | дыкъыщымыуэн | фыкъыщымыуэн | къыщымыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэну | укъыщыуэну | къыщыуэну | дыкъыщыуэну | фыкъыщыуэну | къыщыуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэну | укъыщымыуэну | къыщымыуэну | дыкъыщымыуэну | фыкъыщымыуэну | къыщымыуэну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэ | укъыздэуэ | къыздэуэ | дыкъыздэуэ | фыкъыздэуэ | къыздэуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэ | укъыздэмыуэ | къыздэмыуэ | дыкъыздэмыуэ | фыкъыздэмыуэ | къыздэмыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуа | укъыздэуа | къыздэуа | дыкъыздэуа | фыкъыздэуа | къыздэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуа | укъыздэмыуа | къыздэмыуа | дыкъыздэмыуа | фыкъыздэмыуа | къыздэмыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэгъа | укъыздэуэгъа | къыздэуэгъа | дыкъыздэуэгъа | фыкъыздэуэгъа | къыздэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэгъа | укъыздэмыуэгъа | къыздэмыуэгъа | дыкъыздэмыуэгъа | фыкъыздэмыуэгъа | къыздэмыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэн | укъыздэуэн | къыздэуэн | дыкъыздэуэн | фыкъыздэуэн | къыздэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэн | укъыздэмыуэн | къыздэмыуэн | дыкъыздэмыуэн | фыкъыздэмыуэн | къыздэмыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэну | укъыздэуэну | къыздэуэну | дыкъыздэуэну | фыкъыздэуэну | къыздэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэну | укъыздэмыуэну | къыздэмыуэну | дыкъыздэмыуэну | фыкъыздэмыуэну | къыздэмыуэну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэ | укъыщӀэуэ | къыщӀэуэ | дыкъыщӀэуэ | фыкъыщӀэуэ | къыщӀэуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэ | укъыщӀэмыуэ | къыщӀэмыуэ | дыкъыщӀэмыуэ | фыкъыщӀэмыуэ | къыщӀэмыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуа | укъыщӀэуа | къыщӀэуа | дыкъыщӀэуа | фыкъыщӀэуа | къыщӀэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуа | укъыщӀэмыуа | къыщӀэмыуа | дыкъыщӀэмыуа | фыкъыщӀэмыуа | къыщӀэмыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэгъа | укъыщӀэуэгъа | къыщӀэуэгъа | дыкъыщӀэуэгъа | фыкъыщӀэуэгъа | къыщӀэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэгъа | укъыщӀэмыуэгъа | къыщӀэмыуэгъа | дыкъыщӀэмыуэгъа | фыкъыщӀэмыуэгъа | къыщӀэмыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэн | укъыщӀэуэн | къыщӀэуэн | дыкъыщӀэуэн | фыкъыщӀэуэн | къыщӀэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэн | укъыщӀэмыуэн | къыщӀэмыуэн | дыкъыщӀэмыуэн | фыкъыщӀэмыуэн | къыщӀэмыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэну | укъыщӀэуэну | къыщӀэуэну | дыкъыщӀэуэну | фыкъыщӀэуэну | къыщӀэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэну | укъыщӀэмыуэну | къыщӀэмыуэну | дыкъыщӀэмыуэну | фыкъыщӀэмыуэну | къыщӀэмыуэну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэу | укъэуэу | къэуэу | дыкъэуэу | фыкъэуэу | къэуэ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэу | укъэмыуэу | къэмыуэу | дыкъэмыуэу | фыкъэмыуэу | къэмыуэ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуауэ | укъэуауэ | къэуауэ | дыкъэуауэ | фыкъэуауэ | къэуауэ / къэуа(хэ)у |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуауэ | укъэмыуауэ | къэмыуауэ | дыкъэмыуауэ | фыкъэмыуауэ | къэмыуауэ(хэ) / къэмыуа(хэ)у |
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкъэуэурэ | укъэуэурэ | къэуэурэ | дыкъэуэурэ | фыкъэуэурэ | къэуэ(хэ)урэ |
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэурэ | укъэмыуэурэ | къэмыуэурэ | дыкъэмыуэурэ | фыкъэмыуэурэ | къэмыуэ(хэ)урэ |
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]э | [у]эр | -- | [у]эхэр |
Эргативнэ: | [у]э | [у]эм | -- | [у]эхэм |
Послеложнэ: | [у]экӀэ | [у]эмкӀэ | [у]эхэкӀэ | [у]эхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [у]эуэ | [у]эрауэ | [у]эхэу | [у]эхэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]а | [у]ар | -- | [у]ахэр |
Эргативнэ: | [у]а | [у]ам | -- | [у]ахэм |
Послеложнэ: | [у]акӀэ | [у]амкӀэ | [у]ахэкӀэ | [у]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [у]ауэ | [у]арауэ | [у]ахэу | [у]ахэрауэ |
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]эн | [у]эныр | -- | [у]энхэр |
Эргативнэ: | [у]эн | [у]эным | -- | [у]энхэм |
Послеложнэ: | [у]энкӀэ | [у]энымкӀэ | [у]энхэкӀэ | [у]энхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [у]эну | [у]энырауэ | [у]энхэу | [у]энхэрауэ |
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]эну | [у]энур | -- | [у]энухэр |
Эргативнэ: | [у]эну | [у]энум | -- | [у]энухэм |
Послеложнэ: | [у]энукӀэ | [у]энумкӀэ | [у]энухэкӀэ | [у]энухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [у]энууэ | [у]энурауэ | [у]энухэу | [у]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- КъэукӀуриин.
- Къэкъутэн, зэпкърыхун, къищэхэн.
ЩАПХЪЭХЭР
- Унэ зрашэлӀар къэуэным нэса щхьэкӀэ, унэшхуэу зэрыщытар белджылыт. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Жыгыр къэуащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къэуэн: 1. fall down, collapse or come crashing down (for example, a tree) 2. collapse, fall apart
- Жыгыр къэуащ: the tree fell down
УРЫСЫБЗЭ
- къэуэн: 1. свалиться, упасть, рухнуть (напр. о дереве) 2. разрушиться, развалиться
- Жыгыр къэуащ: дерево упало
БИБЛИОГРАФИЕ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹɐ'wɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къэ- + [у] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "къэуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къэуэн |
щымыӀэныгъэ: | къэмыуэн |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэуэн | укъэуэн | къэуэн | дыкъэуэн | фыкъэуэн | къэуэн(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэн | укъэмыуэн | къэмыуэн | дыкъэмыуэн | фыкъэмыуэн | къэмыуэн(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэуэ! | фыкъэуэ! |
щымыӀэныгъэ: | укъэмыуэ! | фыкъэмыуэ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъреуэ | укъреуэ | къреуэ | дыкъреуэ | фыкъреуэ | къреуэ |
щымыӀэныгъэ: | сыкъремыуэ | укъремыуэ | къремыуэ | дыкъремыуэ | фыкъремыуэ | къремыуэ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъоуэ(р) | укъоуэ(р) | къоуэ(р) | дыкъоуэ(р) | фыкъоуэ(р) | къоуэ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэркъым | укъэуэркъым | къэуэркъым | дыкъэуэркъым | фыкъэуэркъым | къэуэ(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)т | укъэуэ(р)т | къэуэ(р)т | дыкъэуэ(р)т | фыкъэуэ(р)т | къэуэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)тэкъым | укъэуэ(р)тэкъым | къэуэ(р)тэкъым | дыкъэуэ(р)тэкъым | фыкъэуэ(р)тэкъым | къэуэ(хэ)(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуащ | укъэуащ | къэуащ | дыкъэуащ | фыкъэуащ | къэуа(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуакъым | укъэуакъым | къэуакъым | дыкъэуакъым | фыкъэуакъым | къэуа(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуат | укъэуат | къэуат | дыкъэуат | фыкъэуат | къэуа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуатэкъым | укъэуатэкъым | къэуатэкъым | дыкъэуатэкъым | фыкъэуатэкъым | къэуа(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъащ | укъэуэгъащ | къэуэгъащ | дыкъэуэгъащ | фыкъэуэгъащ | къэуэгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъакъым | укъэуэгъакъым | къэуэгъакъым | дыкъэуэгъакъым | фыкъэуэгъакъым | къэуэгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъат | укъэуэгъат | къэуэгъат | дыкъэуэгъат | фыкъэуэгъат | къэуэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэкъым | укъэуэгъатэкъым | къэуэгъатэкъым | дыкъэуэгъатэкъым | фыкъэуэгъатэкъым | къэуэгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэщ | укъэуэщ | къэуэщ | дыкъэуэщ | фыкъэуэщ | къэуэ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэкъым | укъэуэкъым | къэуэкъым | дыкъэуэкъым | фыкъэуэкъым | къэуэ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэт | укъэуэт | къэуэт | дыкъэуэт | фыкъэуэт | къэуэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэкъым | укъэуэтэкъым | къэуэтэкъым | дыкъэуэтэкъым | фыкъэуэтэкъым | къэуэ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнщ | укъэуэнщ | къэуэнщ | дыкъэуэнщ | фыкъэуэнщ | къэуэн(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнкъым | укъэуэнкъым | къэуэнкъым | дыкъэуэнкъым | фыкъэуэнкъым | къэуэн(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнущ | укъэуэнущ | къэуэнущ | дыкъэуэнущ | фыкъэуэнущ | къэуэну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнукъым | укъэуэнукъым | къэуэнукъым | дыкъэуэнукъым | фыкъэуэнукъым | къэуэну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэрэ | укъэуэрэ | къэуэрэ | дыкъэуэрэ | фыкъэуэрэ | къэуэ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэркъэ | укъэуэркъэ | къэуэркъэ | дыкъэуэркъэ | фыкъэуэркъэ | къэуэ(хэ)ркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)т | укъэуэ(р)т | къэуэ(р)т | дыкъэуэ(р)т | фыкъэуэ(р)т | къэуэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэ(р)тэкъэ | укъэуэ(р)тэкъэ | къэуэ(р)тэкъэ | дыкъэуэ(р)тэкъэ | фыкъэуэ(р)тэкъэ | къэуэ(хэ)(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуа | укъэуа | къэуа | дыкъэуа | фыкъэуа | къэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуакъэ | укъэуакъэ | къэуакъэ | дыкъэуакъэ | фыкъэуакъэ | къэуа(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуат | укъэуат | къэуат | дыкъэуат | фыкъэуат | къэуа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуатэкъэ | укъэуатэкъэ | къэуатэкъэ | дыкъэуатэкъэ | фыкъэуатэкъэ | къэуа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъа | укъэуэгъа | къэуэгъа | дыкъэуэгъа | фыкъэуэгъа | къэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъакъэ | укъэуэгъакъэ | къэуэгъакъэ | дыкъэуэгъакъэ | фыкъэуэгъакъэ | къэуэгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъат | укъэуэгъат | къэуэгъат | дыкъэуэгъат | фыкъэуэгъат | къэуэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэкъэ | укъэуэгъатэкъэ | къэуэгъатэкъэ | дыкъэуэгъатэкъэ | фыкъэуэгъатэкъэ | къэуэгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэ | укъэуэ | къэуэ | дыкъэуэ | фыкъэуэ | къэуэ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэкъэ | укъэуэкъэ | къэуэкъэ | дыкъэуэкъэ | фыкъэуэкъэ | къэуэ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэт | укъэуэт | къэуэт | дыкъэуэт | фыкъэуэт | къэуэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэкъэ | укъэуэтэкъэ | къэуэтэкъэ | дыкъэуэтэкъэ | фыкъэуэтэкъэ | къэуэ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэн | укъэуэн | къэуэн | дыкъэуэн | фыкъэуэн | къэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнкъэ | укъэуэнкъэ | къэуэнкъэ | дыкъэуэнкъэ | фыкъэуэнкъэ | къэуэн(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэну | укъэуэну | къэуэну | дыкъэуэну | фыкъэуэну | къэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнукъэ | укъэуэнукъэ | къэуэнукъэ | дыкъэуэнукъэ | фыкъэуэнукъэ | къэуэну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэмэ | укъэуэмэ | къэуэмэ | дыкъэуэмэ | фыкъэуэмэ | къэуэ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэмэ | укъэмыуэмэ | къэмыуэмэ | дыкъэмыуэмэ | фыкъэмыуэмэ | къэмыуэ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуамэ | укъэуамэ | къэуамэ | дыкъэуамэ | фыкъэуамэ | къэуа(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуамэ | укъэмыуамэ | къэмыуамэ | дыкъэмыуамэ | фыкъэмыуамэ | мыуа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъамэ | укъэуэгъамэ | къэуэгъамэ | дыкъэуэгъамэ | фыкъэуэгъамэ | къэуэгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъамэ | укъэмыуэгъамэ | къэмыуэгъамэ | дыкъэмыуэгъамэ | фыкъэмыуэгъамэ | къэмыуэгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнмэ | укъэуэнмэ | къэуэнмэ | дыкъэуэнмэ | фыкъэуэнмэ | къэуэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнмэ | укъэмыуэнмэ | къэмыуэнмэ | дыкъэмыуэнмэ | фыкъэмыуэнмэ | къэмыуэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнумэ | укъэуэнумэ | къэуэнумэ | дыкъэуэнумэ | фыкъэуэнумэ | къэуэну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнумэ | укъэмыуэнумэ | къэмыуэнумэ | дыкъэмыуэнумэ | фыкъэмыуэнумэ | къэмыуэну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэмэ | укъэуэтэмэ | къэуэтэмэ | дыкъэуэтэмэ | фыкъэуэтэмэ | къэуэ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэтэмэ | укъэмыуэтэмэ | къэмыуэтэмэ | дыкъэмыуэтэмэ | фыкъэмыуэтэмэ | къэмыуэ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуатэмэ | укъэуатэмэ | къэуатэмэ | дыкъэуатэмэ | фыкъэуатэмэ | къэуа(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуатэмэ | укъэмыуатэмэ | къэмыуатэмэ | дыкъэмыуатэмэ | фыкъэмыуатэмэ | къэмыуа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэмэ | укъэуэгъатэмэ | къэуэгъатэмэ | дыкъэуэгъатэмэ | фыкъэуэгъатэмэ | къэуэгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъатэмэ | укъэмыуэгъатэмэ | къэмыуэгъатэмэ | дыкъэмыуэгъатэмэ | фыкъэмыуэгъатэмэ | къэмыуэгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнтэмэ | укъэуэнтэмэ | къэуэнтэмэ | дыкъэуэнтэмэ | фыкъэуэнтэмэ | къэуэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнтэмэ | укъэмыуэнтэмэ | къэмыуэнтэмэ | дыкъэмыуэнтэмэ | фыкъэмыуэнтэмэ | къэмыуэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнутэмэ | укъэуэнутэмэ | къэуэнутэмэ | дыкъэуэнутэмэ | фыкъэуэнутэмэ | къэуэну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнутэмэ | укъэмыуэнутэмэ | къэмыуэнутэмэ | дыкъэмыуэнутэмэ | фыкъэмыуэнутэмэ | къэмыуэну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнт | укъэуэнт | къэуэнт | дыкъэуэнт | фыкъэуэнт | къэуэн(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнтэкъым | укъэуэнтэкъым | къэуэнтэкъым | дыкъэуэнтэкъым | фыкъэуэнтэкъым | къэуэн(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнут | укъэуэнут | къэуэнут | дыкъэуэнут | фыкъэуэнут | къэуэну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуэнутэкъым | укъэуэнутэкъым | къэуэнутэкъым | дыкъэуэнутэкъым | фыкъэуэнутэкъым | къэуэну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэми | укъэуэми | къэуэми | дыкъэуэми | фыкъэуэми | къэуэ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэми | укъэмыуэми | къэмыуэми | дыкъэмыуэми | фыкъэмыуэми | къэмыуэ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуами | укъэуами | къэуами | дыкъэуами | фыкъэуами | къэуа(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуами | укъэмыуами | къэмыуами | дыкъэмыуами | фыкъэмыуами | къэмыуа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъами | укъэуэгъами | къэуэгъами | дыкъэуэгъами | фыкъэуэгъами | къэуэгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъами | укъэмыуэгъами | къэмыуэгъами | дыкъэмыуэгъами | фыкъэмыуэгъами | къэмыуэгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнми | укъэуэнми | къэуэнми | дыкъэуэнми | фыкъэуэнми | къэуэн(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнми | укъэмыуэнми | къэмыуэнми | дыкъэмыуэнми | фыкъэмыуэнми | къэмыуэн(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнуми | укъэуэнуми | къэуэнуми | дыкъэуэнуми | фыкъэуэнуми | къэуэну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнуми | укъэмыуэнуми | къэмыуэнуми | дыкъэмыуэнуми | фыкъэмыуэнуми | къэмыуэну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэтэми | укъэуэтэми | къэуэтэми | дыкъэуэтэми | фыкъэуэтэми | къэуэ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэтэми | укъэмыуэтэми | къэмыуэтэми | дыкъэмыуэтэми | фыкъэмыуэтэми | къэмыуэ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуатэми | укъэуатэми | къэуатэми | дыкъэуатэми | фыкъэуатэми | къэуа(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуатэми | укъэмыуатэми | къэмыуатэми | дыкъэмыуатэми | фыкъэмыуатэми | къэмыуа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэуэгъатэми | укъэуэгъатэми | къэуэгъатэми | дыкъэуэгъатэми | фыкъэуэгъатэми | къэуэгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэгъатэми | укъэмыуэгъатэми | къэмыуэгъатэми | дыкъэмыуэгъатэми | фыкъэмыуэгъатэми | къэмыуэгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнтэми | укъэуэнтэми | къэуэнтэми | дыкъэуэнтэми | фыкъэуэнтэми | къэуэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнтэми | укъэмыуэнтэми | къэмыуэнтэми | дыкъэмыуэнтэми | фыкъэмыуэнтэми | къэмыуэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуэнутэми | укъэуэнутэми | къэуэнутэми | дыкъэуэнутэми | фыкъэуэнутэми | къэуэну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуэнутэми | укъэмыуэнутэми | къэмыуэнутэми | дыкъэмыуэнутэми | фыкъэмыуэнутэми | къэмыуэну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэуаи | укъэуаи | къэуаи | дыкъэуаи | фыкъэуаи | къэуаи |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуаи | укъэмыуаи | къэмыуаи | дыкъэмыуаи | фыкъэмыуаи | къэмыуаи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэуащэрэт | укъэуащэрэт | къэуащэрэт | дыкъэуащэрэт | фыкъэуащэрэт | къэуащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуащэрэт | укъэмыуащэрэт | къэмыуащэрэт | дыкъэмыуащэрэт | фыкъэмыуащэрэт | къэмыуащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнщ | укъэуагъэнщ | къэуагъэнщ | дыкъэуагъэнщ | фыкъэуагъэнщ | къэуагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнкъым | укъэуагъэнкъым | къэуагъэнкъым | дыкъэуагъэнкъым | фыкъэуагъэнкъым | къэуагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнт | укъэуагъэнт | къэуагъэнт | дыкъэуагъэнт | фыкъэуагъэнт | къэуагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнтэкъым | укъэуагъэнтэкъым | къэуагъэнтэкъым | дыкъэуагъэнтэкъым | фыкъэуагъэнтэкъым | къэуагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэн | укъэуагъэн | къэуагъэн | дыкъэуагъэн | фыкъэуагъэн | къэуагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнкъэ | укъэуагъэнкъэ | къэуагъэнкъэ | дыкъэуагъэнкъэ | фыкъэуагъэнкъэ | къэуагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнт | укъэуагъэнт | къэуагъэнт | дыкъэуагъэнт | фыкъэуагъэнт | къэуагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнтэкъэ | укъэуагъэнтэкъэ | къэуагъэнтэкъэ | дыкъэуагъэнтэкъэ | фыкъэуагъэнтэкъэ | къэуагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнущ | укъэуагъэнущ | къэуагъэнущ | дыкъэуагъэнущ | фыкъэуагъэнущ | къэуагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнукъым | укъэуагъэнукъым | къэуагъэнукъым | дыкъэуагъэнукъым | фыкъэуагъэнукъым | къэуагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнут | укъэуагъэнут | къэуагъэнут | дыкъэуагъэнут | фыкъэуагъэнут | къэуагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнутэкъым | укъэуагъэнутэкъым | къэуагъэнутэкъым | дыкъэуагъэнутэкъым | фыкъэуагъэнутэкъым | къэуагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэну | укъэуагъэну | къэуагъэну | дыкъэуагъэну | фыкъэуагъэну | къэуагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнукъэ | укъэуагъэнукъэ | къэуагъэнукъэ | дыкъэуагъэнукъэ | фыкъэуагъэнукъэ | къэуагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнут | укъэуагъэнут | къэуагъэнут | дыкъэуагъэнут | фыкъэуагъэнут | къэуагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэуагъэнутэкъэ | укъэуагъэнутэкъэ | къэуагъэнутэкъэ | дыкъэуагъэнутэкъэ | фыкъэуагъэнутэкъэ | къэуагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэ | укъэуэ | къэуэ | дыкъэуэ | фыкъэуэ | къэуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэ | укъэмыуэ | къэмыуэ | дыкъэмыуэ | фыкъэмыуэ | къэмыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуа | укъэуа | къэуа | дыкъэуа | фыкъэуа | къэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуа | укъэмыуа | къэмыуа | дыкъэмыуа | фыкъэмыуа | къэмыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэгъа | укъэуэгъа | къэуэгъа | дыкъэуэгъа | фыкъэуэгъа | къэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэгъа | укъэмыуэгъа | къэмыуэгъа | дыкъэмыуэгъа | фыкъэмыуэгъа | къэмыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэн | укъэуэн | къэуэн | дыкъэуэн | фыкъэуэн | къэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэн | укъэмыуэн | къэмыуэн | дыкъэмыуэн | фыкъэмыуэн | къэмыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэну | укъэуэну | къэуэну | дыкъэуэну | фыкъэуэну | къэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэну | укъэмыуэну | къэмыуэну | дыкъэмыуэну | фыкъэмыуэну | къэмыуэну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэ | укъызэрыуэ | къызэрыуэ | дыкъызэрыуэ | фыкъызэрыуэ | къызэрыуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэ | укъызэрымыуэ | къызэрымыуэ | дыкъызэрымыуэ | фыкъызэрымыуэ | мыкъызэрыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуа | укъызэрыуа | къызэрыуа | дыкъызэрыуа | фыкъызэрыуа | къызэрыуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуа | укъызэрымыуа | къызэрымыуа | дыкъызэрымыуа | фыкъызэрымыуа | къызэрымыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэгъа | укъызэрыуэгъа | къызэрыуэгъа | дыкъызэрыуэгъа | фыкъызэрыуэгъа | къызэрыуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэгъа | укъызэрымыуэгъа | къызэрымыуэгъа | дыкъызэрымыуэгъа | фыкъызэрымыуэгъа | къызэрымыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэн | укъызэрыуэн | къызэрыуэн | дыкъызэрыуэн | фыкъызэрыуэн | къызэрыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэн | укъызэрымыуэн | къызэрымыуэн | дыкъызэрымыуэн | фыкъызэрымыуэн | къызэрымыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыуэну | укъызэрыуэну | къызэрыуэну | дыкъызэрыуэну | фыкъызэрыуэну | къызэрыуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыуэну | укъызэрымыуэну | къызэрымыуэну | дыкъызэрымыуэну | фыкъызэрымыуэну | къызэрымыуэну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэ | укъыщыуэ | къыщыуэ | дыкъыщыуэ | фыкъыщыуэ | къыщыуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэ | укъыщымыуэ | къыщымыуэ | дыкъыщымыуэ | фыкъыщымыуэ | къыщымыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуа | укъыщыуа | къыщыуа | дыкъыщыуа | фыкъыщыуа | къыщыуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуа | укъыщымыуа | къыщымыуа | дыкъыщымыуа | фыкъыщымыуа | къыщымыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэгъа | укъыщыуэгъа | къыщыуэгъа | дыкъыщыуэгъа | фыкъыщыуэгъа | къыщыуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэгъа | укъыщымыуэгъа | къыщымыуэгъа | дыкъыщымыуэгъа | фыкъыщымыуэгъа | къыщымыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэн | укъыщыуэн | къыщыуэн | дыкъыщыуэн | фыкъыщыуэн | къыщыуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэн | укъыщымыуэн | къыщымыуэн | дыкъыщымыуэн | фыкъыщымыуэн | къыщымыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыуэну | укъыщыуэну | къыщыуэну | дыкъыщыуэну | фыкъыщыуэну | къыщыуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыуэну | укъыщымыуэну | къыщымыуэну | дыкъыщымыуэну | фыкъыщымыуэну | къыщымыуэну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэ | укъыздэуэ | къыздэуэ | дыкъыздэуэ | фыкъыздэуэ | къыздэуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэ | укъыздэмыуэ | къыздэмыуэ | дыкъыздэмыуэ | фыкъыздэмыуэ | къыздэмыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуа | укъыздэуа | къыздэуа | дыкъыздэуа | фыкъыздэуа | къыздэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуа | укъыздэмыуа | къыздэмыуа | дыкъыздэмыуа | фыкъыздэмыуа | къыздэмыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэгъа | укъыздэуэгъа | къыздэуэгъа | дыкъыздэуэгъа | фыкъыздэуэгъа | къыздэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэгъа | укъыздэмыуэгъа | къыздэмыуэгъа | дыкъыздэмыуэгъа | фыкъыздэмыуэгъа | къыздэмыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэн | укъыздэуэн | къыздэуэн | дыкъыздэуэн | фыкъыздэуэн | къыздэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэн | укъыздэмыуэн | къыздэмыуэн | дыкъыздэмыуэн | фыкъыздэмыуэн | къыздэмыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэуэну | укъыздэуэну | къыздэуэну | дыкъыздэуэну | фыкъыздэуэну | къыздэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыуэну | укъыздэмыуэну | къыздэмыуэну | дыкъыздэмыуэну | фыкъыздэмыуэну | къыздэмыуэну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэ | укъыщӀэуэ | къыщӀэуэ | дыкъыщӀэуэ | фыкъыщӀэуэ | къыщӀэуэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэ | укъыщӀэмыуэ | къыщӀэмыуэ | дыкъыщӀэмыуэ | фыкъыщӀэмыуэ | къыщӀэмыуэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуа | укъыщӀэуа | къыщӀэуа | дыкъыщӀэуа | фыкъыщӀэуа | къыщӀэуа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуа | укъыщӀэмыуа | къыщӀэмыуа | дыкъыщӀэмыуа | фыкъыщӀэмыуа | къыщӀэмыуа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэгъа | укъыщӀэуэгъа | къыщӀэуэгъа | дыкъыщӀэуэгъа | фыкъыщӀэуэгъа | къыщӀэуэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэгъа | укъыщӀэмыуэгъа | къыщӀэмыуэгъа | дыкъыщӀэмыуэгъа | фыкъыщӀэмыуэгъа | къыщӀэмыуэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэн | укъыщӀэуэн | къыщӀэуэн | дыкъыщӀэуэн | фыкъыщӀэуэн | къыщӀэуэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэн | укъыщӀэмыуэн | къыщӀэмыуэн | дыкъыщӀэмыуэн | фыкъыщӀэмыуэн | къыщӀэмыуэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэуэну | укъыщӀэуэну | къыщӀэуэну | дыкъыщӀэуэну | фыкъыщӀэуэну | къыщӀэуэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыуэну | укъыщӀэмыуэну | къыщӀэмыуэну | дыкъыщӀэмыуэну | фыкъыщӀэмыуэну | къыщӀэмыуэну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуэу | укъэуэу | къэуэу | дыкъэуэу | фыкъэуэу | къэуэ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэу | укъэмыуэу | къэмыуэу | дыкъэмыуэу | фыкъэмыуэу | къэмыуэ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуауэ | укъэуауэ | къэуауэ | дыкъэуауэ | фыкъэуауэ | къэуауэ / къэуа(хэ)у |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуауэ | укъэмыуауэ | къэмыуауэ | дыкъэмыуауэ | фыкъэмыуауэ | къэмыуауэ(хэ) / къэмыуа(хэ)у |
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкъэуэурэ | укъэуэурэ | къэуэурэ | дыкъэуэурэ | фыкъэуэурэ | къэуэ(хэ)урэ |
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуэурэ | укъэмыуэурэ | къэмыуэурэ | дыкъэмыуэурэ | фыкъэмыуэурэ | къэмыуэ(хэ)урэ |
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]э | [у]эр | -- | [у]эхэр |
Эргативнэ: | [у]э | [у]эм | -- | [у]эхэм |
Послеложнэ: | [у]экӀэ | [у]эмкӀэ | [у]эхэкӀэ | [у]эхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [у]эуэ | [у]эрауэ | [у]эхэу | [у]эхэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]а | [у]ар | -- | [у]ахэр |
Эргативнэ: | [у]а | [у]ам | -- | [у]ахэм |
Послеложнэ: | [у]акӀэ | [у]амкӀэ | [у]ахэкӀэ | [у]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [у]ауэ | [у]арауэ | [у]ахэу | [у]ахэрауэ |
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]эн | [у]эныр | -- | [у]энхэр |
Эргативнэ: | [у]эн | [у]эным | -- | [у]энхэм |
Послеложнэ: | [у]энкӀэ | [у]энымкӀэ | [у]энхэкӀэ | [у]энхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [у]эну | [у]энырауэ | [у]энхэу | [у]энхэрауэ |
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [у]эну | [у]энур | -- | [у]энухэр |
Эргативнэ: | [у]эну | [у]энум | -- | [у]энухэм |
Послеложнэ: | [у]энукӀэ | [у]энумкӀэ | [у]энухэкӀэ | [у]энухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [у]энууэ | [у]энурауэ | [у]энухэу | [у]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- ГынкӀэ уэ гуэр езыр-езыру къэлъэлъэн, зэгуэуду зэпкърылъэлъын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Лагъымыр къэуащ.
- Бомбэр къэуащ.
- Топышэр къоуэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къэуэн: explode, go off, be detonated
- Лагъымыр къэуащ: the explosives went off, were detonated
- Бомбэр къэуащ: the bomb exploded
- Топышэр къоуэ: the shell exploded
УРЫСЫБЗЭ
- къэуэн: взорваться, разорваться
- Лагъымыр къэуащ: взрывчатка взорвалась
- Бомбэр къэуащ: бомба взорвалась
- Топышэр къоуэ: снаряд взорвался
БИБЛИОГРАФИЕ