къэувын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹɐwǝ'vǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къэ- + [ув] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "къэувын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къэувын |
щымыӀэныгъэ: | къэмыувын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэувын | укъэувын | къэувын | дыкъэувын | фыкъэувын | къэувын(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувын | укъэмыувын | къэмыувын | дыкъэмыувын | фыкъэмыувын | къэмыувын(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэув! | фыкъэув! |
щымыӀэныгъэ: | укъэмыув! | фыкъэмыув! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъреув | укъреув | къреув | дыкъреув | фыкъреув | къреув |
щымыӀэныгъэ: | сыкъремыув | укъремыув | къремыув | дыкъремыув | фыкъремыув | къремыув |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъоув(ыр) | укъоув(ыр) | къоув(ыр) | дыкъоув(ыр) | фыкъоув(ыр) | къоув(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувыркъым | укъэувыркъым | къэувыркъым | дыкъэувыркъым | фыкъэувыркъым | къэувы(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэув(ыр)т | укъэув(ыр)т | къэув(ыр)т | дыкъэув(ыр)т | фыкъэув(ыр)т | къэув(ыр)т / къэувхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэув(ыр)тэкъым | укъэув(ыр)тэкъым | къэув(ыр)тэкъым | дыкъэув(ыр)тэкъым | фыкъэув(ыр)тэкъым | къэув(ыр)тэкъым / къэувхэ(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуващ | укъэуващ | къэуващ | дыкъэуващ | фыкъэуващ | къэува(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувакъым | укъэувакъым | къэувакъым | дыкъэувакъым | фыкъэувакъым | къэува(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуват | укъэуват | къэуват | дыкъэуват | фыкъэуват | къэува(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуватэкъым | укъэуватэкъым | къэуватэкъым | дыкъэуватэкъым | фыкъэуватэкъым | къэува(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъащ | укъэувыгъащ | къэувыгъащ | дыкъэувыгъащ | фыкъэувыгъащ | къэувыгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъакъым | укъэувыгъакъым | къэувыгъакъым | дыкъэувыгъакъым | фыкъэувыгъакъым | къэувыгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъат | укъэувыгъат | къэувыгъат | дыкъэувыгъат | фыкъэувыгъат | къэувыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъатэкъым | укъэувыгъатэкъым | къэувыгъатэкъым | дыкъэувыгъатэкъым | фыкъэувыгъатэкъым | къэувыгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэувщ | укъэувщ | къэувщ | дыкъэувщ | фыкъэувщ | къэув(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувкъым | укъэувкъым | къэувкъым | дыкъэувкъым | фыкъэувкъым | къэув(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэувт | укъэувт | къэувт | дыкъэувт | фыкъэувт | къэув(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувтэкъым | укъэувтэкъым | къэувтэкъым | дыкъэувтэкъым | фыкъэувтэкъым | къэув(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынщ | укъэувынщ | къэувынщ | дыкъэувынщ | фыкъэувынщ | къэувын(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувынкъым | укъэувынкъым | къэувынкъым | дыкъэувынкъым | фыкъэувынкъым | къэувын(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынущ | укъэувынущ | къэувынущ | дыкъэувынущ | фыкъэувынущ | къэувыну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувынукъым | укъэувынукъым | къэувынукъым | дыкъэувынукъым | фыкъэувынукъым | къэувыну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэуврэ | укъэуврэ | къэуврэ | дыкъэуврэ | фыкъэуврэ | къэув(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувыркъэ | укъэувыркъэ | къэувыркъэ | дыкъэувыркъэ | фыкъэувыркъэ | къэувыркъэ / къэувхэркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэув(ыр)т | укъэув(ыр)т | къэув(ыр)т | дыкъэув(ыр)т | фыкъэув(ыр)т | къэув(ыр)т / къэувхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэув(ыр)тэкъэ | укъэув(ыр)тэкъэ | къэув(ыр)тэкъэ | дыкъэув(ыр)тэкъэ | фыкъэув(ыр)тэкъэ | къэув(ыр)тэкъэ / къэувхэ(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэува | укъэува | къэува | дыкъэува | фыкъэува | къэува(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувакъэ | укъэувакъэ | къэувакъэ | дыкъэувакъэ | фыкъэувакъэ | къэува(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуват | укъэуват | къэуват | дыкъэуват | фыкъэуват | къэува(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэуватэкъэ | укъэуватэкъэ | къэуватэкъэ | дыкъэуватэкъэ | фыкъэуватэкъэ | къэува(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъа | укъэувыгъа | къэувыгъа | дыкъэувыгъа | фыкъэувыгъа | къэувыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъакъэ | укъэувыгъакъэ | къэувыгъакъэ | дыкъэувыгъакъэ | фыкъэувыгъакъэ | къэувыгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъат | укъэувыгъат | къэувыгъат | дыкъэувыгъат | фыкъэувыгъат | къэувыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъатэкъэ | укъэувыгъатэкъэ | къэувыгъатэкъэ | дыкъэувыгъатэкъэ | фыкъэувыгъатэкъэ | къэувыгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэув | укъэув | къэув | дыкъэув | фыкъэув | къэув(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувкъэ | укъэувкъэ | къэувкъэ | дыкъэувкъэ | фыкъэувкъэ | къэув(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэувт | укъэувт | къэувт | дыкъэувт | фыкъэувт | къэув(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувтэкъэ | укъэувтэкъэ | къэувтэкъэ | дыкъэувтэкъэ | фыкъэувтэкъэ | къэув(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувын | укъэувын | къэувын | дыкъэувын | фыкъэувын | къэувын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувынкъэ | укъэувынкъэ | къэувынкъэ | дыкъэувынкъэ | фыкъэувынкъэ | къэувын(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувыну | укъэувыну | къэувыну | дыкъэувыну | фыкъэувыну | къэувыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувынукъэ | укъэувынукъэ | къэувынукъэ | дыкъэувынукъэ | фыкъэувынукъэ | къэувыну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувмэ | укъэувмэ | къэувмэ | дыкъэувмэ | фыкъэувмэ | къэув(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувмэ | укъэмыувмэ | къэмыувмэ | дыкъэмыувмэ | фыкъэмыувмэ | къэмыув(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэувамэ | укъэувамэ | къэ{{{псалъэпкъ2}}}амэ | дыкъэувамэ | фыкъэувамэ | къэува(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувамэ | укъэмыувамэ | къэмыувамэ | дыкъэмыувамэ | фыкъэмыувамэ | къэмыува(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъамэ | укъэувыгъамэ | къэувыгъамэ | дыкъэувыгъамэ | фыкъэувыгъамэ | къэувыгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувыгъамэ | укъэмыувыгъамэ | къэмыувыгъамэ | дыкъэмыувыгъамэ | фыкъэмыувыгъамэ | къэмыувыгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынмэ | укъэувынмэ | къэувынмэ | дыкъэувынмэ | фыкъэувынмэ | къэувын(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувынмэ | укъэмыувынмэ | къэмыувынмэ | дыкъэмыувынмэ | фыкъэмыувынмэ | къэмыувын(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынумэ | укъэувынумэ | къэувынумэ | дыкъэувынумэ | фыкъэувынумэ | къэувыну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувынумэ | укъэмыувынумэ | къэмыувынумэ | дыкъэмыувынумэ | фыкъэмыувынумэ | къэмыувыну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувтэмэ | укъэувтэмэ | къэувтэмэ | дыкъэувтэмэ | фыкъэувтэмэ | къэув(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувтэмэ | укъэмыувтэмэ | къэмыувтэмэ | дыкъэмыувтэмэ | фыкъэмыувтэмэ | къэмыув(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуватэмэ | укъэуватэмэ | къэуватэмэ | дыкъэуватэмэ | фыкъэуватэмэ | къэува(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуватэмэ | укъэмыуватэмэ | къэмыуватэмэ | дыкъэмыуватэмэ | фыкъэмыуватэмэ | къэмыува(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъатэмэ | укъэувыгъатэмэ | къэувыгъатэмэ | дыкъэувыгъатэмэ | фыкъэувыгъатэмэ | къэувыгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувыгъатэмэ | укъэмыувыгъатэмэ | къэмыувыгъатэмэ | дыкъэмыувыгъатэмэ | фыкъэмыувыгъатэмэ | къэмыувыгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынтэмэ | укъэувынтэмэ | къэувынтэмэ | дыкъэувынтэмэ | фыкъэувынтэмэ | къэувын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувынтэмэ | укъэмыувынтэмэ | къэмыувынтэмэ | дыкъэмыувынтэмэ | фыкъэмыувынтэмэ | къэмыувын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынутэмэ | укъэувынутэмэ | къэувынутэмэ | дыкъэувынутэмэ | фыкъэувынутэмэ | къэувыну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувынутэмэ | укъэмыувынутэмэ | къэмыувынутэмэ | дыкъэмыувынутэмэ | фыкъэмыувынутэмэ | къэмыувыну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынт | укъэувынт | къэувынт | дыкъэувынт | фыкъэувынт | къэувын(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувынтэкъым | укъэувынтэкъым | къэувынтэкъым | дыкъэувынтэкъым | фыкъэувынтэкъым | къэувын(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынут | укъэувынут | къэувынут | дыкъэувынут | фыкъэувынут | къэувыну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэувынутэкъым | укъэувынутэкъым | къэувынутэкъым | дыкъэувынутэкъым | фыкъэувынутэкъым | къэувыну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувми | укъэувми | къэувми | дыкъэувми | фыкъэувми | къэув(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувми | укъэмыувми | къэмыувми | дыкъэмыувми | фыкъэмыувми | къэмыув(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэувами | укъэувами | къэувами | дыкъэувами | фыкъэувами | къэува(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувами | укъэмыувами | къэмыувами | дыкъэмыувами | фыкъэмыувами | къэмыува(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъами | укъэувыгъами | къэувыгъами | дыкъэувыгъами | фыкъэувыгъами | къэувыгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувыгъами | укъэмыувыгъами | къэмыувыгъами | дыкъэмыувыгъами | фыкъэмыувыгъами | къэмыувыгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынми | укъэувынми | къэувынми | дыкъэувынми | фыкъэувынми | къэувын(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувынми | укъэмыувынми | къэмыувынми | дыкъэмыувынми | фыкъэмыувынми | къэмыувын(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынуми | укъэувынуми | къэувынуми | дыкъэувынуми | фыкъэувынуми | къэувыну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувынуми | укъэмыувынуми | къэмыувынуми | дыкъэмыувынуми | фыкъэмыувынуми | къэмыувыну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувтэми | укъэувтэми | къэувтэми | дыкъэувтэми | фыкъэувтэми | къэув(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувтэми | укъэмыувтэми | къэмыувтэми | дыкъэмыувтэми | фыкъэмыувтэми | къэмыув(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэуватэми | укъэуватэми | къэуватэми | дыкъэуватэми | фыкъэуватэми | къэува(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуватэми | укъэмыуватэми | къэмыуватэми | дыкъэмыуватэми | фыкъэмыуватэми | къэмыува(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэувыгъатэми | укъэувыгъатэми | къэувыгъатэми | дыкъэувыгъатэми | фыкъэувыгъатэми | къэувыгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувыгъатэми | укъэмыувыгъатэми | къэмыувыгъатэми | дыкъэмыувыгъатэми | фыкъэмыувыгъатэми | къэмыувыгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынтэми | укъэувынтэми | къэувынтэми | дыкъэувынтэми | фыкъэувынтэми | къэувын(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувынтэми | укъэмыувынтэми | къэмыувынтэми | дыкъэмыувынтэми | фыкъэмыувынтэми | къэмыувын(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэувынутэми | укъэувынутэми | къэувынутэми | дыкъэувынутэми | фыкъэувынутэми | къэувыну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыувынутэми | укъэмыувынутэми | къэмыувынутэми | дыкъэмыувынутэми | фыкъэмыувынутэми | къэмыувыну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэуваи | укъэуваи | къэуваи | дыкъэуваи | фыкъэуваи | къэуваи |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуваи | укъэмыуваи | къэмыуваи | дыкъэмыуваи | фыкъэмыуваи | къэмыуваи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэуващэрэт | укъэуващэрэт | къэуващэрэт | дыкъэуващэрэт | фыкъэуващэрэт | къэуващэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыуващэрэт | укъэмыуващэрэт | къэмыуващэрэт | дыкъэмыуващэрэт | фыкъэмыуващэрэт | къэмыуващэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнщ | укъэувагъэнщ | къэувагъэнщ | дыкъэувагъэнщ | фыкъэувагъэнщ | къэувагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнкъым | укъэувагъэнкъым | къэувагъэнкъым | дыкъэувагъэнкъым | фыкъэувагъэнкъым | къэувагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнт | укъэувагъэнт | къэувагъэнт | дыкъэувагъэнт | фыкъэувагъэнт | къэувагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнтэкъым | укъэувагъэнтэкъым | къэувагъэнтэкъым | дыкъэувагъэнтэкъым | фыкъэувагъэнтэкъым | къэувагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэн | укъэувагъэн | къэувагъэн | дыкъэувагъэн | фыкъэувагъэн | къэувагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнкъэ | укъэувагъэнкъэ | къэувагъэнкъэ | дыкъэувагъэнкъэ | фыкъэувагъэнкъэ | къэувагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнт | укъэувагъэнт | къэувагъэнт | дыкъэувагъэнт | фыкъэувагъэнт | къэувагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнтэкъэ | укъэувагъэнтэкъэ | къэувагъэнтэкъэ | дыкъэувагъэнтэкъэ | фыкъэувагъэнтэкъэ | къэувагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнув | укъэувагъэнув | къэувагъэнув | дыкъэувагъэнув | фыкъэувагъэнув | къэувагъэнув |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнукъым | укъэувагъэнукъым | къэувагъэнукъым | дыкъэувагъэнукъым | фыкъэувагъэнукъым | къэувагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнут | укъэувагъэнут | къэувагъэнут | дыкъэувагъэнут | фыкъэувагъэнут | къэувагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнутэкъым | укъэувагъэнутэкъым | къэувагъэнутэкъым | дыкъэувагъэнутэкъым | фыкъэувагъэнутэкъым | къэувагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэну | укъэувагъэну | къэувагъэну | дыкъэувагъэну | фыкъэувагъэну | къэувагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнукъэ | укъэувагъэнукъэ | къэувагъэнукъэ | дыкъэувагъэнукъэ | фыкъэувагъэнукъэ | къэувагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнут | укъэувагъэнут | къэувагъэнут | дыкъэувагъэнут | фыкъэувагъэнут | къэувагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэувагъэнутэкъэ | укъэувагъэнутэкъэ | къэувагъэнутэкъэ | дыкъэувагъэнутэкъэ | фыкъэувагъэнутэкъэ | къэувагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэув | укъэув | къэув | дыкъэув | фыкъэув | къэув(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыув | укъэмыув | къэмыув | дыкъэмыув | фыкъэмыув | къэмыув(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэува | укъэува | къэува | дыкъэува | фыкъэува | къэува(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыува | укъэмыува | къэмыува | дыкъэмыува | фыкъэмыува | къэмыува(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэувыгъа | укъэувыгъа | къэувыгъа | дыкъэувыгъа | фыкъэувыгъа | къэувыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыувыгъа | укъэмыувыгъа | къэмыувыгъа | дыкъэмыувыгъа | фыкъэмыувыгъа | къэмыувыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэувын | укъэувын | къэувын | дыкъэувын | фыкъэувын | къэувын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыувын | укъэмыувын | къэмыувын | дыкъэмыувын | фыкъэмыувын | къэмыувын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэувыну | укъэувыну | къэувыну | дыкъэувыну | фыкъэувыну | къэувыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыувыну | укъэмыувыну | къэмыувыну | дыкъэмыувыну | фыкъэмыувыну | къэмыувыну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыув | укъызэрыув | къызэрыув | дыкъызэрыув | фыкъызэрыув | къызэрыув(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыув | укъызэрымыув | къызэрымыув | дыкъызэрымыув | фыкъызэрымыув | къызэрымыув(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыува | укъызэрыува | къызэрыува | дыкъызэрыува | фыкъызэрыува | къызэрыува(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыува | укъызэрымыува | къызэрымыува | дыкъызэрымыува | фыкъызэрымыува | къызэрымыува(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыувыгъа | укъызэрыувыгъа | къызэрыувыгъа | дыкъызэрыувыгъа | фыкъызэрыувыгъа | къызэрыувыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыувыгъа | укъызэрымыувыгъа | къызэрымыувыгъа | дыкъызэрымыувыгъа | фыкъызэрымыувыгъа | къызэрымыувыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыувын | укъызэрыувын | къызэрыувын | дыкъызэрыувын | фыкъызэрыувын | къызэрыувын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыувын | укъызэрымыувын | къызэрымыувын | дыкъызэрымыувын | фыкъызэрымыувын | къызэрымыувын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыувыну | укъызэрыувыну | къызэрыувыну | дыкъызэрыувыну | фыкъызэрыувыну | къызэрыувыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыувыну | укъызэрымыувыну | къызэрымыувыну | дыкъызэрымыувыну | фыкъызэрымыувыну | къызэрымыувыну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыув | укъыщыув | къыщыув | дыкъыщыув | фыкъыщыув | къыщыув(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыув | укъыщымыув | къыщымыув | дыкъыщымыув | фыкъыщымыув | къыщымыув(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыува | укъыщыува | къыщыува | дыкъыщыува | фыкъыщыува | къыщыува(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыува | укъыщымыува | къыщымыува | дыкъыщымыува | фыкъыщымыува | къыщымыува(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыувыгъа | укъыщыувыгъа | къыщыувыгъа | дыкъыщыувыгъа | фыкъыщыувыгъа | къыщыувыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыувыгъа | укъыщымыувыгъа | къыщымыувыгъа | дыкъыщымыувыгъа | фыкъыщымыувыгъа | къыщымыувыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыувын | укъыщыувын | къыщыувын | дыкъыщыувын | фыкъыщыувын | къыщыувын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыувын | укъыщымыувын | къыщымыувын | дыкъыщымыувын | фыкъыщымыувын | къыщымыувын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыувыну | укъыщыувыну | къыщыувыну | дыкъыщыувыну | фыкъыщыувыну | къыщыувыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыувыну | укъыщымыувыну | къыщымыувыну | дыкъыщымыувыну | фыкъыщымыувыну | къыщымыувыну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэув | укъыздэув | къыздэув | дыкъыздэув | фыкъыздэув | къыздэув(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыув | укъыздэмыув | къыздэмыув | дыкъыздэмыув | фыкъыздэмыув | къыздэмыув(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэува | укъыздэува | къыздэува | дыкъыздэува | фыкъыздэува | къыздэува(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыува | укъыздэмыува | къыздэмыува | дыкъыздэмыува | фыкъыздэмыува | къыздэмыува(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэувыгъа | укъыздэувыгъа | къыздэувыгъа | дыкъыздэувыгъа | фыкъыздэувыгъа | къыздэувыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыувыгъа | укъыздэмыувыгъа | къыздэмыувыгъа | дыкъыздэмыувыгъа | фыкъыздэмыувыгъа | къыздэмыувыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэувын | укъыздэувын | къыздэувын | дыкъыздэувын | фыкъыздэувын | къыздэувын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыувын | укъыздэмыувын | къыздэмыувын | дыкъыздэмыувын | фыкъыздэмыувын | къыздэмыувын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздэувыну | укъыздэувыну | къыздэувыну | дыкъыздэувыну | фыкъыздэувыну | къыздэувыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздэмыувыну | укъыздэмыувыну | къыздэмыувыну | дыкъыздэмыувыну | фыкъыздэмыувыну | къыздэмыувыну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэув | укъыщӀэув | къыщӀэув | дыкъыщӀэув | фыкъыщӀэув | къыщӀэув(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыув | укъыщӀэмыув | къыщӀэмыув | дыкъыщӀэмыув | фыкъыщӀэмыув | къыщӀэмыув(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэува | укъыщӀэувӀэува | къыщӀэува | дыкъыщӀэува | фыкъыщӀэува | къыщӀэува(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыува | укъыщӀэмыува | къыщӀэмыува | дыкъыщӀэмыува | фыкъыщӀэмыува | къыщӀэмыува(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэувыгъа | укъыщӀэувыгъа | къыщӀэувыгъа | дыкъыщӀэувыгъа | фыкъыщӀэувыгъа | къыщӀэувыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыувыгъа | укъыщӀэмыувыгъа | къыщӀэмыувыгъа | дыкъыщӀэмыувыгъа | фыкъыщӀэмыувыгъа | къыщӀэмыувыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэувын | укъыщӀэувын | къыщӀэувын | дыкъыщӀэувын | фыкъыщӀэувын | къыщӀэувын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыувын | укъыщӀэмыувын | къыщӀэмыувын | дыкъыщӀэмыувын | фыкъыщӀэмыувын | къыщӀэмыувын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэувыну | укъыщӀэувыну | къыщӀэувыну | дыкъыщӀэувыну | фыкъыщӀэувыну | къыщӀэувыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыувыну | укъыщӀэмыувыну | къыщӀэмыувыну | дыкъыщӀэмыувыну | фыкъыщӀэмыувыну | къыщӀэмыувыну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэуву | укъэуву | къэуву | дыкъэуву | фыкъэуву | къэув(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыуву | укъэмыуву | къэмыуву | дыкъэмыуву | фыкъэмыуву | къэмыув(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэувауэ | укъэувауэ | къэувауэ | дыкъэувауэ | фыкъэувауэ | къэувауэ / къэувахэу |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыувауэ | укъэмыувауэ | къэмыувауэ | дыкъэмыувауэ | фыкъэмыувауэ | къэмыувауэ / къэмыувахэу |
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкъэувурэ | укъэувурэ | къэувурэ | дыкъэувурэ | фыкъэувурэ | къэув(хэ)урэ |
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыувурэ | укъэмыувурэ | къэмыувурэ | дыкъэмыувурэ | фыкъэмыувурэ | къэмыув(хэ)урэ |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ув] | [ув]ыр | -- | [ув]хэр |
Эргативнэ: | [ув] | [ув]ым | -- | [ув]хэм |
Послеложнэ: | [ув]кӀэ | [ув]ымкӀэ | [ув]хэкӀэ | [ув]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ув]у | [ув]ырауэ | [ув]хэу | [ув]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ув]а | [ув]ар | -- | [ув]ахэр |
Эргативнэ: | [ув]а | [ув]ам | -- | [ув]ахэм |
Послеложнэ: | [ув]акӀэ | [ув]амкӀэ | [ув]ахэкӀэ | [ув]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ув]ауэ | [ув]арауэ | [ув]ахэу | [ув]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ув]ын | [ув]ыныр | -- | [ув]ынхэр |
Эргативнэ: | [ув]ын | [ув]ыным | -- | [ув]ынхэм |
Послеложнэ: | [ув]ынкӀэ | [ув]ынымкӀэ | [ув]ынхэкӀэ | [ув]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [ув]ыну | [ув]ынырауэ | [ув]ынхэу | [ув]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ув]ыну | [ув]ынур | -- | [ув]ынухэр |
Эргативнэ: | [ув]ыну | [ув]ынум | -- | [ув]ынухэм |
Послеложнэ: | [ув]ынукӀэ | [ув]ынумкӀэ | [ув]ынухэкӀэ | [ув]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ув]ынууэ | [ув]ынурауэ | [ув]ынухэу | [ув]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Къэтэджын, къызэфӀэувэн.
- КъызэтеувыӀэн, къыщызэтеувыӀэн.
- ЛэжьапӀэ, къулыкъу ирату къэкӀуэн.
- Зыгуэрым и телъхьэу е и бийуэ къэпсэлъэн, къэныкъуэкъуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
- Щыхубзхэмрэ цӀыхухъухэмрэ зэхуэдэ хуитыныгъэ яӀэн хуейуэ къыжиӀэу Къэзэнокъуэ Жэбагъы къэуващ. Къэбэрдейм и историе
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Сабийр къэувыну хущӀокъу.
- Сымаджэр къэувыркъым.
- Куэбжэм къэувын.
- Фабрикэм къэувын.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къэувын: 1. get up, assume a vertical position, get up on your feet 2. stand near sb or sth 3. get a job, take a position 4. make a proposal, express your opinion, attitude to sb or sth
- Сабийр къэувыну хущӀокъу: the child tries to get up
- Сымаджэр къэувыркъым: the patient doesn`t get up.
- Куэбжэм къэувын: stand near the gate
- Фабрикэм къэувын: get a job a a factory
УРЫСЫБЗЭ
- къэувын: 1. встать, принять вертикальное положение, подняться на ноги 2. стать около кого-чего-л. 3. поступить на работу, занять какую-л. должность 4. выступить с каким-л. предложением, выразить своё мнение, отношение к кому-чему-л.
- Сабийр къэувыну хущӀокъу: ребенок старается встать
- Сымаджэр къэувыркъым: больной не встает
- Куэбжэм къэувын: стать у ворот.
- Фабрикэм къэувын: поступить на работу на фабрике.
псалъафэ зэпыщӀахэр
Щыхьэту къэувын зэгъэзэхуэжын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: witness, confirm something. Урысыбзэ: засвидетельствовать, подтвердить что-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ