къэжын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹɐ'ᶎǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къэ- + [ж] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "къэжын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къэжын |
щымыӀэныгъэ: | къэмыжын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэзжын | къэбжын | къижын | къэджын | къэвжын | къажын |
щымыӀэныгъэ: | къэзмыжын | къыумыжын | къимыжын | къэдмыжын | къэвмыжын | къамыжын |
Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэж! | къэвж! |
щымыӀэныгъэ: | къыумыж! | къэвмыж! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъреж | укъреж | къреж | дыкъреж | фыкъреж | къреж |
щымыӀэныгъэ: | сыкъремыж | укъыремыж | къремыж | дыкъремыж | фыкъремыж | къремыж |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къызож(ыр) | къыбож(ыр) | къеж(ыр) | къыдож(ыр) | къывож(ыр) | къаж(ыр) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзжыркъым | къэбжыркъым | къижыркъым | къэджыркъым | къэвжыркъым | къажыркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | къэзжырт | къэбжырт | къижырт | къэджырт | къэвжырт | къажырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзжыртэкъым | къэбжыртэкъым | къижыртэкъым | къэджыртэкъым | къэвжыртэкъым | къажыртэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэзжащ | къэбжащ | къижащ | къэджащ | къэвжащ | къажащ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзжакъым | къэбжакъым | къижакъым | къэджакъым | къэвжакъым | къажакъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | къэзжат | къэбжат | къижат | къэджат | къэвжат | къажат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзжатэкъым | къэбжатэкъым | къижатэкъым | къэджатэкъым | къэвжатэкъым | къажатэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжыгъащ | къэбжыгъащ | къижыгъащ | къэджыгъащ | къэвжыгъащ | къажыгъащ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзжыгъакъым | къэбжыгъакъым | къижыгъакъым | къэджыгъакъым | къэвжыгъакъым | къажыгъакъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжыгъат | къэбжыгъат | къижыгъат | къэджыгъат | къэвжыгъат | къажыгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзжыгъатэкъым | къэбжыгъатэкъым | къижыгъатэкъым | къэджыгъатэкъым | къэвжыгъатэкъым | къажыгъатэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | къэзжщ | къэбжщ | къижщ | къэджщ | къэвжщ | къажщ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | къэзжкъым | къэбжкъым | къижкъым | къэджкъым | къэвжкъым | къажкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | къэзжт | къэбжт | къижт | къэджт | къэвжт | къажт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | къэзжтэкъым | къэбжтэкъым | къижтэкъым | къэджтэкъым | къэвжтэкъым | къажтэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынщ | къэбжынщ | къижынщ | къэджынщ | къэвжынщ | къажынщ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзжынкъым | къэбжынкъым | къижынкъым | къэджынкъым | къэвжынкъым | къажынкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынущ | къэбжынущ | къижынущ | къэджынущ | къэвжынущ | къажынущ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзжынукъым | къэбжынукъым | къижынукъым | къэджынукъым | къэвжынукъым | къажынукъым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжрэ | къэбжрэ | къижрэ | къэджрэ | къэвжрэ | къажрэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзжыркъэ | къэбжыркъэ | къижыркъэ | къэджыркъэ | къэвжыркъэ | къажыркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | къэзжырт | къэбжырт | къижырт | къэджырт | къэвжырт | къажырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзжыртэкъэ | къэбжыртэкъэ | къижыртэкъэ | къэджыртэкъэ | къэвжыртэкъэ | къажыртэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэзжа | къэбжа | къижа | къэджа | къэвжа | къажа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзжакъэ | къэбжакъэ | къижакъэ | къэджакъэ | къэвжакъэ | къажакъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | къэзжат | къэбжат | къижат | къэджат | къэвжат | къажат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзжатэкъэ | къэбжатэкъэ | къижатэкъэ | къэджатэкъэ | къэвжатэкъэ | къажатэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжыгъа | къэбжыгъа | къижыгъа | къэджыгъа | къэвжыгъа | къажыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | къэзжыгъакъэ | къэбжыгъакъэ | къижыгъакъэ | къэджыгъакъэ | къэвжыгъакъэ | къажыгъакъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжыгъат | къэбжыгъат | къижыгъат | къэджыгъат | къэвжыгъат | къажыгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзжыгъатэкъэ | къэбжыгъатэкъэ | къижыгъатэкъэ | къэджыгъатэкъэ | къэвжыгъатэкъэ | къажыгъатэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | къэзж | къэбж | къиж | къэдж | къэвж | къаж |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | къэзжкъэ | къэбжкъэ | къижкъэ | къэджкъэ | къэвжкъэ | къажкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | къэзжт | къэбжт | къижт | къэджт | къэвжт | къажт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | къэзжтэкъэ | къэбжтэкъэ | къижтэкъэ | къэджтэкъэ | къэвжтэкъэ | къажтэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжын | къэбжын | къижын | къэджын | къэвжын | къажын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзжынкъэ | къэбжынкъэ | къижынкъэ | къэджынкъэ | къэвжынкъэ | къажынкъэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжыну | къэбжыну | къижыну | къэджыну | къэвжыну | къажыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзжынукъэ | къэбжынукъэ | къижынукъэ | къэджынукъэ | къэвжынукъэ | къажынукъэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжмэ | къэбжмэ | къижмэ | къэджмэ | къэвжмэ | къажмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжмэ | къыумыжмэ | къимыжмэ | къэдмыжмэ | къэвмыжмэ | къамыжмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэзжамэ | къэбжамэ | къижамэ | къэджамэ | къэвжамэ | къажамэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжамэ | къыумыжамэ | къимыжамэ | къэдмыжамэ | къэвмыжамэ | къамыжамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къэзжыгъамэ | къэбжыгъамэ | къижыгъамэ | къэджыгъамэ | къэвжыгъамэ | къажыгъамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжыгъамэ | къыумыжыгъамэ | къимыжыгъамэ | къэдмыжыгъамэ | къэвмыжыгъамэ | къамыжыгъамэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынмэ | къэбжынмэ | къижынмэ | къэджынмэ | къэвжынмэ | къажынмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжынмэ | къыумыжынмэ | къимыжынмэ | къэдмыжынмэ | къэвмыжынмэ | къамыжынмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынумэ | къэбжынумэ | къижынумэ | къэджынумэ | къэвжынумэ | къажынумэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжынумэ | къыумыжынумэ | къимыжынумэ | къэдмыжынумэ | къэвмыжынумэ | къамыжынумэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжтэмэ | къэбжтэмэ | къижтэмэ | къэджтэмэ | къэвжтэмэ | къажтэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжтэмэ | къыумыжтэмэ | къимыжтэмэ | къэдмыжтэмэ | къэвмыжтэмэ | къамыжтэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэзжатэмэ | къэбжатэмэ | къижатэмэ | къэджатэмэ | къэвжатэмэ | къажатэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжатэмэ | къыумыжатэмэ | къимыжатэмэ | къэдмыжатэмэ | къэвмыжатэмэ | къамыжатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къэзжыгъатэмэ | къэбжыгъатэмэ | къижыгъатэмэ | къэджыгъатэмэ | къэвжыгъатэмэ | къажыгъатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжыгъатэмэ | къыумыжыгъатэмэ | къимыжыгъатэмэ | къэдмыжыгъатэмэ | къэвмыжыгъатэмэ | къамыжыгъатэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынтэмэ | къэбжынтэмэ | къижынтэмэ | къэджынтэмэ | къэвжынтэмэ | къажынтэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжынтэмэ | къыумыжынтэмэ | къимыжынтэмэ | къэдмыжынтэмэ | къэвмыжынтэмэ | къамыжынтэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынутэмэ | къэбжынутэмэ | къижынутэмэ | къэджынутэмэ | къэвжынутэмэ | къажынутэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжынутэмэ | къыумыжынутэмэ | къимыжынутэмэ | къэдмыжынутэмэ | къэвмыжынутэмэ | къамыжынутэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынт | къэбжынт | къижынт | къэджынт | къэвжынт | къажынт |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзжынтэкъым | къэбжынтэкъым | къижынтэкъым | къэджынтэкъым | къэвжынтэкъым | къажынтэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынут | къэбжынут | къижынут | къэджынут | къэвжынут | къажынут |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзжынутэкъым | къэбжынутэкъым | къижынутэкъым | къэджынутэкъым | къэвжынутэкъым | къажынутэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжми | къэбжми | къижми | къэджми | къэвжми | къажми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжми | къыумыжми | къимыжми | къэдмыжми | къэвмыжми | къамыжми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэзжами | къэбжами | къижами | къэджами | къэвжами | къажами |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжами | къыумыжами | къимыжами | къэдмыжами | къэвмыжами | къамыжами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къэзжыгъами | къэбжыгъами | къижыгъами | къэджыгъами | къэвжыгъами | къажыгъами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжыгъами | къыумыжыгъами | къимыжыгъами | къэдмыжыгъами | къэвмыжыгъами | къамыжыгъами |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынми | къэбжынми | къижынми | къэджынми | къэвжынми | къажынми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжынми | къыумыжынми | къимыжынми | къэдмыжынми | къэвмыжынми | къамыжынми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынуми | къэбжынуми | къижынуми | къэджынуми | къэвжынуми | къажынуми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжынуми | къыумыжынуми | къимыжынуми | къэдмыжынуми | къэвмыжынуми | къамыжынуми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжтэми | къэбжтэми | къижтэми | къэджтэми | къэвжтэми | къажтэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжтэми | къыумыжтэми | къимыжтэми | къэдмыжтэми | къэвмыжтэми | къамыжтэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къэзжатэми | къэбжатэми | къижатэми | къэджатэми | къэвжатэми | къажатэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжатэми | къыумыжатэми | къимыжатэми | къэдмыжатэми | къэвмыжатэми | къамыжатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къэзжыгъатэми | къэбжыгъатэми | къижыгъатэми | къэджыгъатэми | къэвжыгъатэми | къажыгъатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжыгъатэми | къыумыжыгъатэми | къимыжыгъатэми | къэдмыжыгъатэми | къэвмыжыгъатэми | къамыжыгъатэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынтэми | къэбжынтэми | къижынтэми | къэджынтэми | къэвжынтэми | къажынтэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжынтэми | къыумыжынтэми | къимыжынтэми | къэдмыжынтэми | къэвмыжынтэми | къамыжынтэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къэзжынутэми | къэбжынутэми | къижынутэми | къэджынутэми | къэвжэнутэми | къажэнутэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къэзмыжынутэми | къыумыжынутэми | къимыжынутэми | къэдмыжынутэми | къэвмыжынутэми | къамыжынутэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэзжаи | къэбжаи | къижаи | къэджаи | къэвжаи | къажаи |
щымыӀэныгъэ: | къэзжакъыми | къэбжакъыми | къижакъыми | къэджакъыми | къэвжакъыми | къажакъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэзжащэрэт | къэбжащэрэт | къижащэрэт | къэджащэрэт | къэвжащэрэт | къажащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | къэзмыжащэрэт | къыумыжащэрэт | къимыжащэрэт | къэдмыжащэрэт | къэвмыжащэрэт | къамыжащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къэзжагъэнщ | къэбжагъэнщ | къижагъэнщ | къэджагъэнщ | къэвжагъэнщ | къажагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къэзжагъэнкъым | къэбжагъэнкъым | къижагъэнкъым | къэджагъэнкъым | къэвжагъэнкъым | къажагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къэзжагъэнт | къэбжагъэнт | къижагъэнт | къэджагъэнт | къэвжагъэнт | къажагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къэзжагъэнтэкъым | къэбжагъэнтэкъым | къижагъэнтэкъым | къэджагъэнтэкъым | къэвжагъэнтэкъым | къажагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къэзжагъэн | къэбжагъэн | къижагъэн | къэджагъэн | къэвжагъэн | къажагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къэзжагъэнкъэ | къэбжагъэнкъэ | къижагъэнкъэ | къэджагъэнкъэ | къэвжагъэнкъэ | къажагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къэзжагъэнт | къэбжагъэнт | къижагъэнт | къэджагъэнт | къэвжагъэнт | къажагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къэзжагъэнтэкъэ | къэбжагъэнтэкъэ | къижагъэнтэкъэ | къэджагъэнтэкъэ | къэвжагъэнтэкъэ | къажагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къэзжагъэнущ | къэбжагъэнущ | къижагъэнущ | къэджагъэнущ | къэвжагъэнущ | къажагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къэзжагъэнукъым | къэбжагъэнукъым | къижагъэнукъым | къэджагъэнукъым | къэвжагъэнукъым | къажагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къэзжагъэнут | къэбжагъэнут | къижагъэнут | къэджагъэнут | къэвжагъэнут | къажагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къэзжагъэнутэкъым | къэбжагъэнутэкъым | къижагъэнутэкъым | къэджагъэнутэкъым | къэвжагъэнутэкъым | къажагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къэзжагъэну | къэбжагъэну | къижагъэну | къэджагъэну | къэвжагъэну | къажагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къэзжагъэнукъэ | къэбжагъэнукъэ | къижагъэнукъэ | къэджагъэнукъэ | къэвжагъэнукъэ | къажагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къэзжагъэнут | къэбжагъэнут | къижагъэнут | къэджагъэнут | къэвжагъэнут | къажагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къэзжагъэнутэкъэ | къэбжагъэнутэкъэ | къижагъэнутэкъэ | къэджагъэнутэкъэ | къэвжагъэнутэкъэ | къажагъэнутэкъэ |
Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къэзыж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къэзымыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэзыжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэзымыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэзыжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэзымыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэзыжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэзымыжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэзыжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэзымыжыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къэзж | къэбж | къиж | къэдж | къэвж | къаж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмыж | къыумыж | къимыж | къэдмыж | къэвмыж | къамыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэзжа | къэбжа | къижа | къэджа | къэвжа | къажа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмыжа | къыумыжа | къимыжа | къэдмыжа | къэвмыжа | къамыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэзжыгъа | къэбжыгъа | къижыгъа | къэджыгъа | къэвжыгъа | къажыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмыжыгъа | къыумыжыгъа | къимыжыгъа | къэдмыжыгъа | къэвмыжыгъа | къамыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэзжын | къэбжын | къижын | къэджын | къэвжын | къажын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмыжын | къыумыжын | къимыжын | къэдмыжын | къэвмыжын | къамыжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэзжыну | къэбжыну | къижыну | къэджыну | къэвжыну | къажыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмыжыну | къыумыжыну | къимыжыну | къэдмыжыну | къэвмыжыну | къамыжыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къэж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къэмыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэмыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэмыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэмыжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къэжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къэмыжыну |
Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къызэрызж | къызэрыбж | къызэриж | къызэрыдж | къызэрывж | къызэраж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрызмыж | къызэрумыж | къызэримыж | къызэрыдмыж | къызэрывмыж | къызэрамыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къызэрызжа | къызэрыбжа | къызэрижа | къызэрыджа | къызэрывжа | къызэража |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрызмыжа | къызэрумыжа | къызэримыжа | къызэрыдмыжа | къызэрывмыжа | къызэрамыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къызэрызжыгъа | къызэрыбжыгъа | къызэрижыгъа | къызэрыджыгъа | къызэрывжыгъа | къызэражыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрызмыжыгъа | къызэрумыжыгъа | къызэримыжыгъа | къызэрыдмыжыгъа | къызэрывмыжыгъа | къызэрамыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къызэрызжын | къызэрыбжын | къызэрижын | къызэрыджын | къызэрывжын | къызэражын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрызмыжын | къызэрумыжын | къызэримыжын | къызэрыдмыжын | къызэрывмыжын | къызэрамыжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къызэрызжыну | къызэрыбжыну | къызэрижыну | къызэрыджыну | къызэрывжыну | къызэражыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрызмыжыну | къызэрумыжыну | къызэримыжыну | къызэрыдмыжыну | къызэрывмыжыну | къызэрамыжыну |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыщызж | къыщыбж | къыщиж | къыщыдж | къыщывж | къыщаж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыщызмыж | къыщумыж | къыщимыж | къыщыдмыж | къыщывмыж | къыщамыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщызжа | къыщыбжа | къыщижа | къыщыджа | къыщывжа | къыщажа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщызмыжа | къыщумыжа | къыщимыжа | къыщыдмыжа | къыщывмыжа | къыщамыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщызжыгъа | къыщыбжыгъа | къыщижыгъа | къыщыджыгъа | къыщывжыгъа | къыщажыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщызмыжыгъа | къыщумыжыгъа | къыщимыжыгъа | къыщыдмыжыгъа | къыщывмыжыгъа | къыщамыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщызжын | къыщыбжын | къыщижын | къыщыджын | къыщывжын | къыщажын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщызмыжын | къыщумыжын | къыщимыжын | къыщыдмыжын | къыщывмыжын | къыщамыжын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщызжыну | къыщыбжыну | къыщижыну | къыщыджыну | къыщывжыну | къыщажыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщызмыжыну | къыщумыжыну | къыщимыжыну | къыщыдмыжыну | къыщывмыжыну | къыщамыжыну |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыздэзж | къыздэбж | къыздиж | къыздэдж | къыздэвж | къыздаж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыздэзмыж | къыздумыж | къыздимыж | къыздэдмыж | къыздэвмыж | къыздамыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыздэзжа | къыздэбжа | къыздижа | къыздэджа | къыздэвжа | къыздажа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыздэзмыжа | къыздумыжа | къыздимыжа | къыздэдмыжа | къыздэвмыжа | къыздамыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыздэзжыгъа | къыздэбжыгъа | къыздижыгъа | къыздэджыгъа | къыздэвжыгъа | къыздажыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэбъэдэзмыжыгъа | къыздумыжыгъа | къыздимыжыгъа | къыздэдмыжыгъа | къыздэвмыжыгъа | къыздамыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыздэзжын | къыздэбжын | къыздижын | къыздэджын | къыздэвжын | къыздажын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыздэзмыжын | къыздумыжын | къыздимыжын | къыздэдмыжын | къыздэвмыжын | къыздамыжын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыздэзжыну | къыздэбжыну | къыздижыну | къыздэджыну | къыздэвжыну | къыздажыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыздэзмыжыну | къыздумыжыну | къыздимыжыну | къыздэдмыжыну | къыздэвмыжыну | къыздамыжыну |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀэзж | къыщӀэбж | къыщӀиж | къыщӀэдж | къыщӀэвж | къыщӀаж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀэзмыж | къыщӀумыж | къыщӀимыж | къыщӀэдмыж | къыщӀэвмыж | къыщӀамыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀэзжа | къыщӀэбжа | къыщӀижа | къыщӀэджа | къыщӀэвжа | къыщӀажа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀэзмыжа | къыщӀумыжа | къыщӀимыжа | къыщӀэдмыжа | къыщӀэвмыжа | къыщӀамыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀэзжыгъа | щӀэкъэбжыгъа | къыщӀижыгъа | щӀэкъэджыгъа | щӀэкъэвжыгъа | къыщӀажыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀэзмыжыгъа | къыщӀумыжыгъа | къыщӀимыжыгъа | къыщӀэдмыжыгъа | къыщӀэвмыжыгъа | къыщӀамыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀэзжын | къыщӀэбжын | къыщӀижын | къыщӀэджын | къыщӀэвжын | къыщӀажын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀэзмыжын | къыщӀумыжын | къыщӀимыжын | къыщӀэдмыжын | къыщӀэвмыжын | къыщӀамыжын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀэзжыну | къыщӀэбжыну | къыщӀижыну | къыщӀэджыну | къыщӀэвжыну | къыщӀажыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀэзмыжыну | къыщӀумыжыну | къыщӀимыжыну | къыщӀэдмыжыну | къыщӀэвмыжыну | къыщӀамыжыну |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къэзжу | къэбжу | къижу | къэджу | къэвжу | къажу |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмыжу | къыумыжу | къимыжу | къэдмыжу | къэвмыжу | къамыжу |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къэзжауэ | къэбжауэ | къижауэ | къэджауэ | къэвжауэ | къажауэ |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къэзмыжауэ | къыумыжауэ | къимыжауэ | къэдмыжауэ | къэвмыжауэ | къамыжауэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | къэзжурэ | къэбжурэ | къижурэ | къэджурэ | къэвжурэ | къажурэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | къэзмыжурэ | къыумыжурэ | къимыжурэ | къэдмыжурэ | къэвмыжурэ | къамыжурэ |
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | укъызож | къызож | -- | фыкъызож | къызож(хэ) |
уэ | сыкъыбож | -- | къыбож | дыкъыбож | -- | къыбож(хэ) |
абы | сыкъеж | укъеж | къеж | дыкъеж | фыкъеж | къеж(хэ) |
дэ | -- | укъыдож | къыдож | -- | фыкъыдож | къыдож(хэ) |
фэ | сыкъывож | -- | къывож | дыкъывож | -- | къывож(хэ) |
абыхэм | сыкъаж | укъаж | къаж | дыкъаж | фыкъаж | къаж(хэ) |
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | сыкъэз[жрэ] | къэз[жрэ] | -- | фыкъэз[жрэ] | къэз[ж(хэ)рэ] |
уэ | сыкъэб[жрэ] | -- | къэб[жрэ] | дыкъэб[жрэ] | -- | къэб[ж(хэ)рэ] |
абы | сыкъи[жрэ] | укъи[жрэ] | къи[жрэ] | дыкъи[жрэ] | фыкъи[жрэ] | къи[ж(хэ)рэ] |
дэ | -- | укъэд[жрэ] | къэд[жрэ] | -- | фыкъэд[жрэ] | къэд[ж(хэ)рэ] |
фэ | сыкъэв[жрэ] | -- | къэв[жрэ] | дыкъэв[жрэ] | -- | къэв[ж(хэ)рэ] |
абыхэм | сыкъа[жрэ] | укъа[жрэ] | къа[жрэ] | дыкъа[жрэ] | фыкъа[жрэ] | къа[ж(хэ)рэ] |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ж] | [ж]ыр | -- | [ж]хэр |
Эргативнэ: | [ж] | [ж]ым | -- | [ж]хэм |
Послеложнэ: | [ж]кӀэ | [ж]ымкӀэ | [ж]хэкӀэ | [ж]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ж]у | [ж]ырауэ | [ж]хэу | [ж]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ж]а | [ж]ар | -- | [ж]ахэр |
Эргативнэ: | [ж]а | [ж]ам | -- | [ж]ахэм |
Послеложнэ: | [ж]акӀэ | [ж]амкӀэ | [ж]ахэкӀэ | [ж]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ж]ауэ | [ж]арауэ | [ж]ахэу | [ж]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ж]ын | [ж]ыныр | -- | [ж]ынхэр |
Эргативнэ: | [ж]ын | [ж]ыным | -- | [ж]ынхэм |
Послеложнэ: | [ж]ынкӀэ | [ж]ынымкӀэ | [ж]ынхэкӀэ | [ж]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [ж]ыну | [ж]ынырауэ | [ж]ынхэу | [ж]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ж]ыну | [ж]ынур | -- | [ж]ынухэр |
Эргативнэ: | [ж]ыну | [ж]ынум | -- | [ж]ынухэм |
Послеложнэ: | [ж]ынукӀэ | [ж]ынумкӀэ | [ж]ынухэкӀэ | [ж]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ж]ынууэ | [ж]ынурауэ | [ж]ынухэу | [ж]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Жыжьагъ, зэхуаку гуэр жэрыгъэкӀэ кӀун.
ЩАПХЪЭХЭР
- А гъуэгуанэ кӀыхьыр псом япэ къижащ хакӀуэ къарапцӀэм. Къэбэрдей, альманах
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 117 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Къытхуагъэлъэгъуа жыжьагъыр дэ псом япэ къэдъжащ. | Указанное нам расстояние мы пробежали раньше всех. | We ran the distance indicated faster than all the others. |
Жыжьагъыр къэдъжащ. | Мы пробежали расстояние. | We ran the distance. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къэжын: run, drive, ride, travel or cover a distance
УРЫСЫБЗЭ
- къэжын: пробежать, проехать какое-л. расстояние
БИБЛИОГРАФИЕ