къэгъэгъэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹɐʁɐ'ʁɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къэ- + [гъэгъ] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "къэгъэгъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къэгъэгъэн |
щымыӀэныгъэ: | къэмыгъэгъэн |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэн | укъэгъэгъэн | къэгъэгъэн | дыкъэгъэгъэн | фыкъэгъэгъэн | къэгъэгъэн(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэн | укъэмыгъэгъэн | къэмыгъэгъэн | дыкъэмыгъэгъэн | фыкъэмыгъэгъэн | къэмыгъэгъэн(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къэгъагъэ! | фыкъэгъагъэ! |
щымыӀэныгъэ: | укъэмыгъагъэ! | фыкъэмыгъагъэ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкърегъагъэ | укърегъагъэ | кърегъагъэ | дыкърегъагъэ | фыкърегъагъэ | кърегъагъэ |
щымыӀэныгъэ: | сыкъремыгъагъэ | укъремыгъагъэ | къремыгъагъэ | дыкъремыгъагъэ | фыкъремыгъагъэ | къремыгъагъэ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъогъагъэ(р) | укъогъагъэ(р) | къогъагъэ(р) | дыкъогъагъэ(р) | фыкъогъагъэ(р) | къогъагъэ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэркъым | укъэгъагъэркъым | къэгъагъэркъым | дыкъэгъагъэркъым | фыкъэгъагъэркъым | къэгъагъэ(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэ(р)т | укъэгъагъэ(р)т | къэгъагъэ(р)т | дыкъэгъагъэ(р)т | фыкъэгъагъэ(р)т | къэгъагъэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэ(р)тэкъым | укъэгъагъэ(р)тэкъым | къэгъагъэ(р)тэкъым | дыкъэгъагъэ(р)тэкъым | фыкъэгъагъэ(р)тэкъым | къэгъагъэ(хэ)(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъащ | укъэгъэгъащ | къэгъэгъащ | дыкъэгъэгъащ | фыкъэгъэгъащ | къэгъэгъа(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъакъым | укъэгъэгъакъым | къэгъэгъакъым | дыкъэгъэгъакъым | фыкъэгъэгъакъым | къэгъэгъа(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъат | укъэгъэгъат | къэгъэгъат | дыкъэгъэгъат | фыкъэгъэгъат | къэгъэгъа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъатэкъым | укъэгъэгъатэкъым | къэгъэгъатэкъым | дыкъэгъэгъатэкъым | фыкъэгъэгъатэкъым | къэгъэгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъащ | укъэгъэгъэгъащ | къэгъэгъэгъащ | дыкъэгъэгъэгъащ | фыкъэгъэгъэгъащ | къэгъэгъэгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъакъым | укъэгъэгъэгъакъым | къэгъэгъэгъакъым | дыкъэгъэгъэгъакъым | фыкъэгъэгъэгъакъым | къэгъэгъэгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъат | укъэгъэгъэгъат | къэгъэгъэгъат | дыкъэгъэгъэгъат | фыкъэгъэгъэгъат | къэгъэгъэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъатэкъым | укъэгъэгъэгъатэкъым | къэгъэгъэгъатэкъым | дыкъэгъэгъэгъатэкъым | фыкъэгъэгъэгъатэкъым | къэгъэгъэгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэщ | укъэгъагъэщ | къэгъагъэщ | дыкъэгъагъэщ | фыкъэгъагъэщ | къэгъагъэ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэкъым | укъэгъагъэкъым | къэгъагъэкъым | дыкъэгъагъэкъым | фыкъэгъагъэкъым | къэгъагъэ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэт | укъэгъагъэт | къэгъагъэт | дыкъэгъагъэт | фыкъэгъагъэт | къэгъагъэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэтэкъым | укъэгъагъэтэкъым | къэгъагъэтэкъым | дыкъэгъагъэтэкъым | фыкъэгъагъэтэкъым | къэгъагъэ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнщ | укъэгъэгъэнщ | къэгъэгъэнщ | дыкъэгъэгъэнщ | фыкъэгъэгъэнщ | къэгъэгъэн(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнкъым | укъэгъэгъэнкъым | къэгъэгъэнкъым | дыкъэгъэгъэнкъым | фыкъэгъэгъэнкъым | къэгъэгъэн(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнущ | укъэгъэгъэнущ | къэгъэгъэнущ | дыкъэгъэгъэнущ | фыкъэгъэгъэнущ | къэгъэгъэну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнукъым | укъэгъэгъэнукъым | къэгъэгъэнукъым | дыкъэгъэгъэнукъым | фыкъэгъэгъэнукъым | къэгъэгъэну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэрэ | укъэгъагъэрэ | къэгъагъэрэ | дыкъэгъагъэрэ | фыкъэгъагъэрэ | къэгъагъэ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэркъэ | укъэгъагъэркъэ | къэгъагъэркъэ | дыкъэгъагъэркъэ | фыкъэгъагъэркъэ | къэгъагъэ(хэ)ркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэ(р)т | укъэгъагъэ(р)т | къэгъагъэ(р)т | дыкъэгъагъэ(р)т | фыкъэгъагъэ(р)т | къэгъагъэ(хэ)(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэ(р)тэкъэ | укъэгъагъэ(р)тэкъэ | къэгъагъэ(р)тэкъэ | дыкъэгъагъэ(р)тэкъэ | фыкъэгъагъэ(р)тэкъэ | къэгъагъэ(хэ)(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъа | укъэгъэгъа | къэгъэгъа | дыкъэгъэгъа | фыкъэгъэгъа | къэгъэгъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъакъэ | укъэгъэгъакъэ | къэгъэгъакъэ | дыкъэгъэгъакъэ | фыкъэгъэгъакъэ | къэгъэгъа(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъат | укъэгъэгъат | къэгъэгъат | дыкъэгъэгъат | фыкъэгъэгъат | къэгъэгъа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъатэкъэ | укъэгъэгъатэкъэ | къэгъэгъатэкъэ | дыкъэгъэгъатэкъэ | фыкъэгъэгъатэкъэ | къэгъэгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъа | укъэгъэгъэгъа | къэгъэгъэгъа | дыкъэгъэгъэгъа | фыкъэгъэгъэгъа | къэгъэгъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъакъэ | укъэгъэгъэгъакъэ | къэгъэгъэгъакъэ | дыкъэгъэгъэгъакъэ | фыкъэгъэгъэгъакъэ | къэгъэгъэгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъат | укъэгъэгъэгъат | къэгъэгъэгъат | дыкъэгъэгъэгъат | фыкъэгъэгъэгъат | къэгъэгъэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъатэкъэ | укъэгъэгъэгъатэкъэ | къэгъэгъэгъатэкъэ | дыкъэгъэгъэгъатэкъэ | фыкъэгъэгъэгъатэкъэ | къэгъэгъэгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэ | укъэгъагъэ | къэгъагъэ | дыкъэгъагъэ | фыкъэгъагъэ | къэгъагъэ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэкъэ | укъэгъагъэкъэ | къэгъагъэкъэ | дыкъэгъагъэкъэ | фыкъэгъагъэкъэ | къэгъагъэ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэт | укъэгъагъэт | къэгъагъэт | дыкъэгъагъэт | фыкъэгъагъэт | къэгъагъэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэтэкъэ | укъэгъагъэтэкъэ | къэгъагъэтэкъэ | дыкъэгъагъэтэкъэ | фыкъэгъагъэтэкъэ | къэгъагъэ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэн | укъэгъэгъэн | къэгъэгъэн | дыкъэгъэгъэн | фыкъэгъэгъэн | къэгъэгъэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнкъэ | укъэгъэгъэнкъэ | къэгъэгъэнкъэ | дыкъэгъэгъэнкъэ | фыкъэгъэгъэнкъэ | къэгъэгъэн(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэну | укъэгъэгъэну | къэгъэгъэну | дыкъэгъэгъэну | фыкъэгъэгъэну | къэгъэгъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнукъэ | укъэгъэгъэнукъэ | къэгъэгъэнукъэ | дыкъэгъэгъэнукъэ | фыкъэгъэгъэнукъэ | къэгъэгъэну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэмэ | укъэгъагъэмэ | къэгъагъэмэ | дыкъэгъагъэмэ | фыкъэгъагъэмэ | къэгъагъэ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъагъэмэ | укъэмыгъагъэмэ | къэмыгъагъэмэ | дыкъэмыгъагъэмэ | фыкъэмыгъагъэмэ | къэмыгъагъэ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъамэ | укъэгъэгъамэ | къэгъэгъамэ | дыкъэгъэгъамэ | фыкъэгъэгъамэ | къэгъэгъа(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъамэ | укъэмыгъэгъамэ | къэмыгъэгъамэ | дыкъэмыгъэгъамэ | фыкъэмыгъэгъамэ | мыгъэгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъамэ | укъэгъэгъэгъамэ | къэгъэгъэгъамэ | дыкъэгъэгъэгъамэ | фыкъэгъэгъэгъамэ | къэгъэгъэгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэгъамэ | укъэмыгъэгъэгъамэ | къэмыгъэгъэгъамэ | дыкъэмыгъэгъэгъамэ | фыкъэмыгъэгъэгъамэ | къэмыгъэгъэгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнмэ | укъэгъэгъэнмэ | къэгъэгъэнмэ | дыкъэгъэгъэнмэ | фыкъэгъэгъэнмэ | къэгъэгъэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэнмэ | укъэмыгъэгъэнмэ | къэмыгъэгъэнмэ | дыкъэмыгъэгъэнмэ | фыкъэмыгъэгъэнмэ | къэмыгъэгъэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнумэ | укъэгъэгъэнумэ | къэгъэгъэнумэ | дыкъэгъэгъэнумэ | фыкъэгъэгъэнумэ | къэгъэгъэну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэнумэ | укъэмыгъэгъэнумэ | къэмыгъэгъэнумэ | дыкъэмыгъэгъэнумэ | фыкъэмыгъэгъэнумэ | къэмыгъэгъэну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэтэмэ | укъэгъагъэтэмэ | къэгъагъэтэмэ | дыкъэгъагъэтэмэ | фыкъэгъагъэтэмэ | къэгъагъэ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъагъэтэмэ | укъэмыгъагъэтэмэ | къэмыгъагъэтэмэ | дыкъэмыгъагъэтэмэ | фыкъэмыгъагъэтэмэ | къэмыгъагъэ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъатэмэ | укъэгъэгъатэмэ | къэгъэгъатэмэ | дыкъэгъэгъатэмэ | фыкъэгъэгъатэмэ | къэгъэгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъатэмэ | укъэмыгъэгъатэмэ | къэмыгъэгъатэмэ | дыкъэмыгъэгъатэмэ | фыкъэмыгъэгъатэмэ | къэмыгъэгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъатэмэ | укъэгъэгъэгъатэмэ | къэгъэгъэгъатэмэ | дыкъэгъэгъэгъатэмэ | фыкъэгъэгъэгъатэмэ | къэгъэгъэгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэгъатэмэ | укъэмыгъэгъэгъатэмэ | къэмыгъэгъэгъатэмэ | дыкъэмыгъэгъэгъатэмэ | фыкъэмыгъэгъэгъатэмэ | къэмыгъэгъэгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнтэмэ | укъэгъэгъэнтэмэ | къэгъэгъэнтэмэ | дыкъэгъэгъэнтэмэ | фыкъэгъэгъэнтэмэ | къэгъэгъэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэнтэмэ | укъэмыгъэгъэнтэмэ | къэмыгъэгъэнтэмэ | дыкъэмыгъэгъэнтэмэ | фыкъэмыгъэгъэнтэмэ | къэмыгъэгъэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнутэмэ | укъэгъэгъэнутэмэ | къэгъэгъэнутэмэ | дыкъэгъэгъэнутэмэ | фыкъэгъэгъэнутэмэ | къэгъэгъэну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэнутэмэ | укъэмыгъэгъэнутэмэ | къэмыгъэгъэнутэмэ | дыкъэмыгъэгъэнутэмэ | фыкъэмыгъэгъэнутэмэ | къэмыгъэгъэну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнт | укъэгъэгъэнт | къэгъэгъэнт | дыкъэгъэгъэнт | фыкъэгъэгъэнт | къэгъэгъэн(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнтэкъым | укъэгъэгъэнтэкъым | къэгъэгъэнтэкъым | дыкъэгъэгъэнтэкъым | фыкъэгъэгъэнтэкъым | къэгъэгъэн(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнут | укъэгъэгъэнут | къэгъэгъэнут | дыкъэгъэгъэнут | фыкъэгъэгъэнут | къэгъэгъэну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнутэкъым | укъэгъэгъэнутэкъым | къэгъэгъэнутэкъым | дыкъэгъэгъэнутэкъым | фыкъэгъэгъэнутэкъым | къэгъэгъэну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэми | укъэгъагъэми | къэгъагъэми | дыкъэгъагъэми | фыкъэгъагъэми | къэгъагъэ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъагъэми | укъэмыгъагъэми | къэмыгъагъэми | дыкъэмыгъагъэми | фыкъэмыгъагъэми | къэмыгъагъэ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъами | укъэгъэгъами | къэгъэгъами | дыкъэгъэгъами | фыкъэгъэгъами | къэгъэгъа(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъами | укъэмыгъэгъами | къэмыгъэгъами | дыкъэмыгъэгъами | фыкъэмыгъэгъами | къэмыгъэгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъами | укъэгъэгъэгъами | къэгъэгъэгъами | дыкъэгъэгъэгъами | фыкъэгъэгъэгъами | къэгъэгъэгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэгъами | укъэмыгъэгъэгъами | къэмыгъэгъэгъами | дыкъэмыгъэгъэгъами | фыкъэмыгъэгъэгъами | къэмыгъэгъэгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнми | укъэгъэгъэнми | къэгъэгъэнми | дыкъэгъэгъэнми | фыкъэгъэгъэнми | къэгъэгъэн(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэнми | укъэмыгъэгъэнми | къэмыгъэгъэнми | дыкъэмыгъэгъэнми | фыкъэмыгъэгъэнми | къэмыгъэгъэн(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнуми | укъэгъэгъэнуми | къэгъэгъэнуми | дыкъэгъэгъэнуми | фыкъэгъэгъэнуми | къэгъэгъэну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэнуми | укъэмыгъэгъэнуми | къэмыгъэгъэнуми | дыкъэмыгъэгъэнуми | фыкъэмыгъэгъэнуми | къэмыгъэгъэну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъагъэтэми | укъэгъагъэтэми | къэгъагъэтэми | дыкъэгъагъэтэми | фыкъэгъагъэтэми | къэгъагъэ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъагъэтэми | укъэмыгъагъэтэми | къэмыгъагъэтэми | дыкъэмыгъагъэтэми | фыкъэмыгъагъэтэми | къэмыгъагъэ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъатэми | укъэгъэгъатэми | къэгъэгъатэми | дыкъэгъэгъатэми | фыкъэгъэгъатэми | къэгъэгъа(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъатэми | укъэмыгъэгъатэми | къэмыгъэгъатэми | дыкъэмыгъэгъатэми | фыкъэмыгъэгъатэми | къэмыгъэгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэгъатэми | укъэгъэгъэгъатэми | къэгъэгъэгъатэми | дыкъэгъэгъэгъатэми | фыкъэгъэгъэгъатэми | къэгъэгъэгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэгъатэми | укъэмыгъэгъэгъатэми | къэмыгъэгъэгъатэми | дыкъэмыгъэгъэгъатэми | фыкъэмыгъэгъэгъатэми | къэмыгъэгъэгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнтэми | укъэгъэгъэнтэми | къэгъэгъэнтэми | дыкъэгъэгъэнтэми | фыкъэгъэгъэнтэми | къэгъэгъэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэнтэми | укъэмыгъэгъэнтэми | къэмыгъэгъэнтэми | дыкъэмыгъэгъэнтэми | фыкъэмыгъэгъэнтэми | къэмыгъэгъэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъэнутэми | укъэгъэгъэнутэми | къэгъэгъэнутэми | дыкъэгъэгъэнутэми | фыкъэгъэгъэнутэми | къэгъэгъэну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъэнутэми | укъэмыгъэгъэнутэми | къэмыгъэгъэнутэми | дыкъэмыгъэгъэнутэми | фыкъэмыгъэгъэнутэми | къэмыгъэгъэну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъгъэгъэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъаи | укъэгъэгъаи | къэгъэгъаи | дыкъэгъэгъаи | фыкъэгъэгъаи | къэгъэгъаи |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъаи | укъэмыгъэгъаи | къэмыгъэгъаи | дыкъэмыгъэгъаи | фыкъэмыгъэгъаи | къэмыгъэгъаи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъащэрэт | укъэгъэгъащэрэт | къэгъэгъащэрэт | дыкъэгъэгъащэрэт | фыкъэгъэгъащэрэт | къэгъэгъащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыкъэмыгъэгъащэрэт | укъэмыгъэгъащэрэт | къэмыгъэгъащэрэт | дыкъэмыгъэгъащэрэт | фыкъэмыгъэгъащэрэт | къэмыгъэгъащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнщ | укъэгъэгъагъэнщ | къэгъэгъагъэнщ | дыкъэгъэгъагъэнщ | фыкъэгъэгъагъэнщ | къэгъэгъагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнкъым | укъэгъэгъагъэнкъым | къэгъэгъагъэнкъым | дыкъэгъэгъагъэнкъым | фыкъэгъэгъагъэнкъым | къэгъэгъагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнт | укъэгъэгъагъэнт | къэгъэгъагъэнт | дыкъэгъэгъагъэнт | фыкъэгъэгъагъэнт | къэгъэгъагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнтэкъым | укъэгъэгъагъэнтэкъым | къэгъэгъагъэнтэкъым | дыкъэгъэгъагъэнтэкъым | фыкъэгъэгъагъэнтэкъым | къэгъэгъагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэн | укъэгъэгъагъэн | къэгъэгъагъэн | дыкъэгъэгъагъэн | фыкъэгъэгъагъэн | къэгъэгъагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнкъэ | укъэгъэгъагъэнкъэ | къэгъэгъагъэнкъэ | дыкъэгъэгъагъэнкъэ | фыкъэгъэгъагъэнкъэ | къэгъэгъагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнт | укъэгъэгъагъэнт | къэгъэгъагъэнт | дыкъэгъэгъагъэнт | фыкъэгъэгъагъэнт | къэгъэгъагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнтэкъэ | укъэгъэгъагъэнтэкъэ | къэгъэгъагъэнтэкъэ | дыкъэгъэгъагъэнтэкъэ | фыкъэгъэгъагъэнтэкъэ | къэгъэгъагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнущ | укъэгъэгъагъэнущ | къэгъэгъагъэнущ | дыкъэгъэгъагъэнущ | фыкъэгъэгъагъэнущ | къэгъэгъагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнукъым | укъэгъэгъагъэнукъым | къэгъэгъагъэнукъым | дыкъэгъэгъагъэнукъым | фыкъэгъэгъагъэнукъым | къэгъэгъагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнут | укъэгъэгъагъэнут | къэгъэгъагъэнут | дыкъэгъэгъагъэнут | фыкъэгъэгъагъэнут | къэгъэгъагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнутэкъым | укъэгъэгъагъэнутэкъым | къэгъэгъагъэнутэкъым | дыкъэгъэгъагъэнутэкъым | фыкъэгъэгъагъэнутэкъым | къэгъэгъагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэну | укъэгъэгъагъэну | къэгъэгъагъэну | дыкъэгъэгъагъэну | фыкъэгъэгъагъэну | къэгъэгъагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнукъэ | укъэгъэгъагъэнукъэ | къэгъэгъагъэнукъэ | дыкъэгъэгъагъэнукъэ | фыкъэгъэгъагъэнукъэ | къэгъэгъагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнут | укъэгъэгъагъэнут | къэгъэгъагъэнут | дыкъэгъэгъагъэнут | фыкъэгъэгъагъэнут | къэгъэгъагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъэгъэгъагъэнутэкъэ | укъэгъэгъагъэнутэкъэ | къэгъэгъагъэнутэкъэ | дыкъэгъэгъагъэнутэкъэ | фыкъэгъэгъагъэнутэкъэ | къэгъэгъагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэгъагъэ | укъэгъагъэ | къэгъагъэ | дыкъэгъагъэ | фыкъэгъагъэ | къэгъагъэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыгъагъэ | укъэмыгъагъэ | къэмыгъагъэ | дыкъэмыгъагъэ | фыкъэмыгъагъэ | къэмыгъагъэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэгъэгъа | укъэгъэгъа | къэгъэгъа | дыкъэгъэгъа | фыкъэгъэгъа | къэгъэгъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыгъэгъа | укъэмыгъэгъа | къэмыгъэгъа | дыкъэмыгъэгъа | фыкъэмыгъэгъа | къэмыгъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэгъэгъэгъа | укъэгъэгъэгъа | къэгъэгъэгъа | дыкъэгъэгъэгъа | фыкъэгъэгъэгъа | къэгъэгъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыгъэгъэгъа | укъэмыгъэгъэгъа | къэмыгъэгъэгъа | дыкъэмыгъэгъэгъа | фыкъэмыгъэгъэгъа | къэмыгъэгъэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэгъэгъэн | укъэгъэгъэн | къэгъэгъэн | дыкъэгъэгъэн | фыкъэгъэгъэн | къэгъэгъэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыгъэгъэн | укъэмыгъэгъэн | къэмыгъэгъэн | дыкъэмыгъэгъэн | фыкъэмыгъэгъэн | къэмыгъэгъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэгъэгъэну | укъэгъэгъэну | къэгъэгъэну | дыкъэгъэгъэну | фыкъэгъэгъэну | къэгъэгъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыгъэгъэну | укъэмыгъэгъэну | къэмыгъэгъэну | дыкъэмыгъэгъэну | фыкъэмыгъэгъэну | къэмыгъэгъэну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыгъагъэ | укъызэрыгъагъэ | къызэрыгъагъэ | дыкъызэрыгъагъэ | фыкъызэрыгъагъэ | къызэрыгъагъэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыгъагъэ | укъызэрымыгъагъэ | къызэрымыгъагъэ | дыкъызэрымыгъагъэ | фыкъызэрымыгъагъэ | къызэрымыгъагъэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыгъэгъа | укъызэрыгъэгъа | къызэрыгъэгъа | дыкъызэрыгъэгъа | фыкъызэрыгъэгъа | къызэрыгъэгъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыгъэгъа | укъызэрымыгъэгъа | къызэрымыгъэгъа | дыкъызэрымыгъэгъа | фыкъызэрымыгъэгъа | къызэрымыгъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыгъэгъэгъа | укъызэрыгъэгъэгъа | къызэрыгъэгъэгъа | дыкъызэрыгъэгъэгъа | фыкъызэрыгъэгъэгъа | къызэрыгъэгъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыгъэгъэгъа | укъызэрымыгъэгъэгъа | къызэрымыгъэгъэгъа | дыкъызэрымыгъэгъэгъа | фыкъызэрымыгъэгъэгъа | къызэрымыгъэгъэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыгъэгъэн | укъызэрыгъэгъэн | къызэрыгъэгъэн | дыкъызэрыгъэгъэн | фыкъызэрыгъэгъэн | къызэрыгъэгъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыгъэгъэн | укъызэрымыгъэгъэн | къызэрымыгъэгъэн | дыкъызэрымыгъэгъэн | фыкъызэрымыгъэгъэн | къызэрымыгъэгъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыгъэгъэну | укъызэрыгъэгъэну | къызэрыгъэгъэну | дыкъызэрыгъэгъэну | фыкъызэрыгъэгъэну | къызэрыгъэгъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрымыгъэгъэну | укъызэрымыгъэгъэну | къызэрымыгъэгъэну | дыкъызэрымыгъэгъэну | фыкъызэрымыгъэгъэну | къызэрымыгъэгъэну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыгъагъэ | укъыщыгъагъэ | къыщыгъагъэ | дыкъыщыгъагъэ | фыкъыщыгъагъэ | къыщыгъагъэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыгъагъэ | укъыщымыгъагъэ | къыщымыгъагъэ | дыкъыщымыгъагъэ | фыкъыщымыгъагъэ | къыщымыгъагъэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыгъэгъа | укъыщыгъэгъа | къыщыгъэгъа | дыкъыщыгъэгъа | фыкъыщыгъэгъа | къыщыгъэгъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыгъэгъа | укъыщымыгъэгъа | къыщымыгъэгъа | дыкъыщымыгъэгъа | фыкъыщымыгъэгъа | къыщымыгъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыгъэгъэгъа | укъыщыгъэгъэгъа | къыщыгъэгъэгъа | дыкъыщыгъэгъэгъа | фыкъыщыгъэгъэгъа | къыщыгъэгъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыгъэгъэгъа | укъыщымыгъэгъэгъа | къыщымыгъэгъэгъа | дыкъыщымыгъэгъэгъа | фыкъыщымыгъэгъэгъа | къыщымыгъэгъэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыгъэгъэн | укъыщыгъэгъэн | къыщыгъэгъэн | дыкъыщыгъэгъэн | фыкъыщыгъэгъэн | къыщыгъэгъэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыгъэгъэн | укъыщымыгъэгъэн | къыщымыгъэгъэн | дыкъыщымыгъэгъэн | фыкъыщымыгъэгъэн | къыщымыгъэгъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщыгъэгъэну | укъыщыгъэгъэну | къыщыгъэгъэну | дыкъыщыгъэгъэну | фыкъыщыгъэгъэну | къыщыгъэгъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщымыгъэгъэну | укъыщымыгъэгъэну | къыщымыгъэгъэну | дыкъыщымыгъэгъэну | фыкъыщымыгъэгъэну | къыщымыгъэгъэну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыдзэгъагъэ | укъыдзэгъагъэ | къыдзэгъагъэ | дыкъыдзэгъагъэ | фыкъыдзэгъагъэ | къыдзэгъагъэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыдзэмыгъагъэ | укъыдзэмыгъагъэ | къыдзэмыгъагъэ | дыкъыдзэмыгъагъэ | фыкъыдзэмыгъагъэ | къыдзэмыгъагъэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыдзэгъэгъа | укъыдзэгъэгъа | къыдзэгъэгъа | дыкъыдзэгъэгъа | фыкъыдзэгъэгъа | къыдзэгъэгъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыдзэмыгъэгъа | укъыдзэмыгъэгъа | къыдзэмыгъэгъа | дыкъыдзэмыгъэгъа | фыкъыдзэмыгъэгъа | къыдзэмыгъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыдзэгъэгъэгъа | укъыдзэгъэгъэгъа | къыдзэгъэгъэгъа | дыкъыдзэгъэгъэгъа | фыкъыдзэгъэгъэгъа | къыдзэгъэгъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыдзэмыгъэгъэгъа | укъыдзэмыгъэгъэгъа | къыдзэмыгъэгъэгъа | дыкъыдзэмыгъэгъэгъа | фыкъыдзэмыгъэгъэгъа | къыдзэмыгъэгъэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыдзэгъэгъэн | укъыдзэгъэгъэн | къыдзэгъэгъэн | дыкъыдзэгъэгъэн | фыкъыдзэгъэгъэн | къыдзэгъэгъэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыдзэмыгъэгъэн | укъыдзэмыгъэгъэн | къыдзэмыгъэгъэн | дыкъыдзэмыгъэгъэн | фыкъыдзэмыгъэгъэн | къыдзэмыгъэгъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыдзэгъэгъэну | укъыдзэгъэгъэну | къыдзэгъэгъэну | дыкъыдзэгъэгъэну | фыкъыдзэгъэгъэну | къыдзэгъэгъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыдзэмыгъэгъэну | укъыдзэмыгъэгъэну | къыдзэмыгъэгъэну | дыкъыдзэмыгъэгъэну | фыкъыдзэмыгъэгъэну | къыдзэмыгъэгъэну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэгъагъэ | укъыщӀэгъагъэ | къыщӀэгъагъэ | дыкъыщӀэгъагъэ | фыкъыщӀэгъагъэ | къыщӀэгъагъэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыгъагъэ | укъыщӀэмыгъагъэ | къыщӀэмыгъагъэ | дыкъыщӀэмыгъагъэ | фыкъыщӀэмыгъагъэ | къыщӀэмыгъагъэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэгъэгъа | укъыщӀэгъэгъа | къыщӀэгъэгъа | дыкъыщӀэгъэгъа | фыкъыщӀэгъэгъа | къыщӀэгъэгъа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыгъэгъа | укъыщӀэмыгъэгъа | къыщӀэмыгъэгъа | дыкъыщӀэмыгъэгъа | фыкъыщӀэмыгъэгъа | къыщӀэмыгъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэгъэгъэгъа | укъыщӀэгъэгъэгъа | къыщӀэгъэгъэгъа | дыкъыщӀэгъэгъэгъа | фыкъыщӀэгъэгъэгъа | къыщӀэгъэгъэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыгъэгъэгъа | укъыщӀэмыгъэгъэгъа | къыщӀэмыгъэгъэгъа | дыкъыщӀэмыгъэгъэгъа | фыкъыщӀэмыгъэгъэгъа | къыщӀэмыгъэгъэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэгъэгъэн | укъыщӀэгъэгъэн | къыщӀэгъэгъэн | дыкъыщӀэгъэгъэн | фыкъыщӀэгъэгъэн | къыщӀэгъэгъэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыгъэгъэн | укъыщӀэмыгъэгъэн | къыщӀэмыгъэгъэн | дыкъыщӀэмыгъэгъэн | фыкъыщӀэмыгъэгъэн | къыщӀэмыгъэгъэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀэгъэгъэну | укъыщӀэгъэгъэну | къыщӀэгъэгъэну | дыкъыщӀэгъэгъэну | фыкъыщӀэгъэгъэну | къыщӀэгъэгъэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀэмыгъэгъэну | укъыщӀэмыгъэгъэну | къыщӀэмыгъэгъэну | дыкъыщӀэмыгъэгъэну | фыкъыщӀэмыгъэгъэну | къыщӀэмыгъэгъэну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэгъагъэу | укъэгъагъэу | къэгъагъэу | дыкъэгъагъэу | фыкъэгъагъэу | къэгъагъэ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыгъагъэу | укъэмыгъагъэу | къэмыгъагъэу | дыкъэмыгъагъэу | фыкъэмыгъагъэу | къэмыгъагъэ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъэгъэгъауэ | укъэгъэгъауэ | къэгъэгъауэ | дыкъэгъэгъауэ | фыкъэгъэгъауэ | къэгъэгъауэ / къэгъэгъа(хэ)у |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыгъэгъауэ | укъэмыгъэгъауэ | къэмыгъэгъауэ | дыкъэмыгъэгъауэ | фыкъэмыгъэгъауэ | къэмыгъэгъауэ(хэ) / къэмыгъэгъа(хэ)у |
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкъэгъагъэурэ | укъэгъагъэурэ | къэгъагъэурэ | дыкъэгъагъэурэ | фыкъэгъагъэурэ | къэгъагъэ(хэ)урэ |
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкъэмыгъагъэурэ | укъэмыгъагъэурэ | къэмыгъагъэурэ | дыкъэмыгъагъэурэ | фыкъэмыгъагъэурэ | къэмыгъагъэ(хэ)урэ |
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гъагъ]э | [гъагъ]эр | -- | [гъагъ]эхэр |
Эргативнэ: | [гъагъ]э | [гъагъ]эм | -- | [гъагъ]эхэм |
Послеложнэ: | [гъагъ]экӀэ | [гъагъ]эмкӀэ | [гъагъ]эхэкӀэ | [гъагъ]эхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [гъагъ]эуэ | [гъагъ]эрауэ | [гъагъ]эхэу | [гъагъ]эхэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гъэгъ]а | [гъэгъ]ар | -- | [гъэгъ]ахэр |
Эргативнэ: | [гъэгъ]а | [гъэгъ]ам | -- | [гъэгъ]ахэм |
Послеложнэ: | [гъэгъ]акӀэ | [гъэгъ]амкӀэ | [гъэгъ]ахэкӀэ | [гъэгъ]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [гъэгъ]ауэ | [гъэгъ]арауэ | [гъэгъ]ахэу | [гъэгъ]ахэрауэ |
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гъэгъ]эн | [гъэгъ]эныр | -- | [гъэгъ]энхэр |
Эргативнэ: | [гъэгъ]эн | [гъэгъ]эным | -- | [гъэгъ]энхэм |
Послеложнэ: | [гъэгъ]энкӀэ | [гъэгъ]энымкӀэ | [гъэгъ]энхэкӀэ | [гъэгъ]энхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [гъэгъ]эну | [гъэгъ]энырауэ | [гъэгъ]энхэу | [гъэгъ]энхэрауэ |
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гъэгъ]эну | [гъэгъ]энур | -- | [гъэгъ]энухэр |
Эргативнэ: | [гъэгъ]эну | [гъэгъ]энум | -- | [гъэгъ]энухэм |
Послеложнэ: | [гъэгъ]энукӀэ | [гъэгъ]энумкӀэ | [гъэгъ]энухэкӀэ | [гъэгъ]энухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [гъэгъ]энууэ | [гъэгъ]энурауэ | [гъэгъ]энухэу | [гъэгъ]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Гъэгъахэр къыпидзэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 82 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Гъатхэм жыгхэр къогъагъэ. | Весной деревья цветут. | In spring, the trees blossom. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Жыгхэр къэгъэгъащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къэгъэгъэн: flower, blossom, bloom
- Жыгхэр къэгъэгъащ: the trees blossomed
УРЫСЫБЗЭ
- къэгъэгъэн: зацвести
- Жыгхэр къэгъэгъащ: деревья зацвели
БИБЛИОГРАФИЕ