АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къэ- + [гъуэгъу] + -э + -н
Глагол лъэмыӏэс "къэгъуэгъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) |
|
щыӀэныгъэ: |
къэгъуэгъуэн
|
щымыӀэныгъэ: |
къэмыгъуэгъуэн
|
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэн |
укъэгъуэгъуэн |
къэгъуэгъуэн |
дыкъэгъуэгъуэн |
фыкъэгъуэгъуэн |
къэгъуэгъуэн(хэ)
|
щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэн |
укъэмыгъуэгъуэн |
къэмыгъуэгъуэн |
дыкъэмыгъуэгъуэн |
фыкъэмыгъуэгъуэн |
къэмыгъуэгъуэн(хэ)
|
унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
щыӀэныгъэ: |
къэгъуагъуэ! |
фыкъэгъуагъуэ!
|
щымыӀэныгъэ: |
укъэмыгъуагъуэ! |
фыкъэмыгъуагъуэ!
|
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыкърегъуагъуэ |
укърегъуагъуэ |
кърегъуагъуэ |
дыкърегъуагъуэ |
фыкърегъуагъуэ |
кърегъуагъуэ
|
щымыӀэныгъэ: |
сыкъремыгъуагъуэ |
укъремыгъуагъуэ |
къремыгъуагъуэ |
дыкъремыгъуагъуэ |
фыкъремыгъуагъуэ |
къремыгъуагъуэ
|
ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъогъуагъуэ(р) |
укъогъуагъуэ(р) |
къогъуагъуэ(р) |
дыкъогъуагъуэ(р) |
фыкъогъуагъуэ(р) |
къогъуагъуэ(хэ)(р)
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэркъым |
укъэгъуагъуэркъым |
къэгъуагъуэркъым |
дыкъэгъуагъуэркъым |
фыкъэгъуагъуэркъым |
къэгъуагъуэ(хэ)ркъым
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэ(р)т |
укъэгъуагъуэ(р)т |
къэгъуагъуэ(р)т |
дыкъэгъуагъуэ(р)т |
фыкъэгъуагъуэ(р)т |
къэгъуагъуэ(хэ)(р)т
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэ(р)тэкъым |
укъэгъуагъуэ(р)тэкъым |
къэгъуагъуэ(р)тэкъым |
дыкъэгъуагъуэ(р)тэкъым |
фыкъэгъуагъуэ(р)тэкъым |
къэгъуагъуэ(хэ)(р)тэкъым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуащ |
укъэгъуэгъуащ |
къэгъуэгъуащ |
дыкъэгъуэгъуащ |
фыкъэгъуэгъуащ |
къэгъуэгъуа(хэ)щ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуакъым |
укъэгъуэгъуакъым |
къэгъуэгъуакъым |
дыкъэгъуэгъуакъым |
фыкъэгъуэгъуакъым |
къэгъуэгъуа(хэ)къым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуат |
укъэгъуэгъуат |
къэгъуэгъуат |
дыкъэгъуэгъуат |
фыкъэгъуэгъуат |
къэгъуэгъуа(хэ)т
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуатэкъым |
укъэгъуэгъуатэкъым |
къэгъуэгъуатэкъым |
дыкъэгъуэгъуатэкъым |
фыкъэгъуэгъуатэкъым |
къэгъуэгъуа(хэ)тэкъым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъащ |
укъэгъуэгъуэгъащ |
къэгъуэгъуэгъащ |
дыкъэгъуэгъуэгъащ |
фыкъэгъуэгъуэгъащ |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)щ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъакъым |
укъэгъуэгъуэгъакъым |
къэгъуэгъуэгъакъым |
дыкъэгъуэгъуэгъакъым |
фыкъэгъуэгъуэгъакъым |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)къым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъат |
укъэгъуэгъуэгъат |
къэгъуэгъуэгъат |
дыкъэгъуэгъуэгъат |
фыкъэгъуэгъуэгъат |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)т
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъатэкъым |
укъэгъуэгъуэгъатэкъым |
къэгъуэгъуэгъатэкъым |
дыкъэгъуэгъуэгъатэкъым |
фыкъэгъуэгъуэгъатэкъым |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)тэкъым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэщ |
укъэгъуагъуэщ |
къэгъуагъуэщ |
дыкъэгъуагъуэщ |
фыкъэгъуагъуэщ |
къэгъуагъуэ(хэ)щ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэкъым |
укъэгъуагъуэкъым |
къэгъуагъуэкъым |
дыкъэгъуагъуэкъым |
фыкъэгъуагъуэкъым |
къэгъуагъуэ(хэ)къым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэт |
укъэгъуагъуэт |
къэгъуагъуэт |
дыкъэгъуагъуэт |
фыкъэгъуагъуэт |
къэгъуагъуэ(хэ)т
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэтэкъым |
укъэгъуагъуэтэкъым |
къэгъуагъуэтэкъым |
дыкъэгъуагъуэтэкъым |
фыкъэгъуагъуэтэкъым |
къэгъуагъуэ(хэ)тэкъым
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнщ |
укъэгъуэгъуэнщ |
къэгъуэгъуэнщ |
дыкъэгъуэгъуэнщ |
фыкъэгъуэгъуэнщ |
къэгъуэгъуэн(хэ)щ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнкъым |
укъэгъуэгъуэнкъым |
къэгъуэгъуэнкъым |
дыкъэгъуэгъуэнкъым |
фыкъэгъуэгъуэнкъым |
къэгъуэгъуэн(хэ)къым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнущ |
укъэгъуэгъуэнущ |
къэгъуэгъуэнущ |
дыкъэгъуэгъуэнущ |
фыкъэгъуэгъуэнущ |
къэгъуэгъуэну(хэ)щ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнукъым |
укъэгъуэгъуэнукъым |
къэгъуэгъуэнукъым |
дыкъэгъуэгъуэнукъым |
фыкъэгъуэгъуэнукъым |
къэгъуэгъуэну(хэ)къым
|
ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэрэ |
укъэгъуагъуэрэ |
къэгъуагъуэрэ |
дыкъэгъуагъуэрэ |
фыкъэгъуагъуэрэ |
къэгъуагъуэ(хэ)рэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэркъэ |
укъэгъуагъуэркъэ |
къэгъуагъуэркъэ |
дыкъэгъуагъуэркъэ |
фыкъэгъуагъуэркъэ |
къэгъуагъуэ(хэ)ркъэ
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэ(р)т |
укъэгъуагъуэ(р)т |
къэгъуагъуэ(р)т |
дыкъэгъуагъуэ(р)т |
фыкъэгъуагъуэ(р)т |
къэгъуагъуэ(хэ)(р)т
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэ(р)тэкъэ |
укъэгъуагъуэ(р)тэкъэ |
къэгъуагъуэ(р)тэкъэ |
дыкъэгъуагъуэ(р)тэкъэ |
фыкъэгъуагъуэ(р)тэкъэ |
къэгъуагъуэ(хэ)(р)тэкъэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуа |
укъэгъуэгъуа |
къэгъуэгъуа |
дыкъэгъуэгъуа |
фыкъэгъуэгъуа |
къэгъуэгъуа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуакъэ |
укъэгъуэгъуакъэ |
къэгъуэгъуакъэ |
дыкъэгъуэгъуакъэ |
фыкъэгъуэгъуакъэ |
къэгъуэгъуа(хэ)къэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуат |
укъэгъуэгъуат |
къэгъуэгъуат |
дыкъэгъуэгъуат |
фыкъэгъуэгъуат |
къэгъуэгъуа(хэ)т
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуатэкъэ |
укъэгъуэгъуатэкъэ |
къэгъуэгъуатэкъэ |
дыкъэгъуэгъуатэкъэ |
фыкъэгъуэгъуатэкъэ |
къэгъуэгъуа(хэ)тэкъэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъа |
укъэгъуэгъуэгъа |
къэгъуэгъуэгъа |
дыкъэгъуэгъуэгъа |
фыкъэгъуэгъуэгъа |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъакъэ |
укъэгъуэгъуэгъакъэ |
къэгъуэгъуэгъакъэ |
дыкъэгъуэгъуэгъакъэ |
фыкъэгъуэгъуэгъакъэ |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)къэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъат |
укъэгъуэгъуэгъат |
къэгъуэгъуэгъат |
дыкъэгъуэгъуэгъат |
фыкъэгъуэгъуэгъат |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)т
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъатэкъэ |
укъэгъуэгъуэгъатэкъэ |
къэгъуэгъуэгъатэкъэ |
дыкъэгъуэгъуэгъатэкъэ |
фыкъэгъуэгъуэгъатэкъэ |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)тэкъэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэ |
укъэгъуагъуэ |
къэгъуагъуэ |
дыкъэгъуагъуэ |
фыкъэгъуагъуэ |
къэгъуагъуэ(хэ)
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэкъэ |
укъэгъуагъуэкъэ |
къэгъуагъуэкъэ |
дыкъэгъуагъуэкъэ |
фыкъэгъуагъуэкъэ |
къэгъуагъуэ(хэ)къэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэт |
укъэгъуагъуэт |
къэгъуагъуэт |
дыкъэгъуагъуэт |
фыкъэгъуагъуэт |
къэгъуагъуэ(хэ)т
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэтэкъэ |
укъэгъуагъуэтэкъэ |
къэгъуагъуэтэкъэ |
дыкъэгъуагъуэтэкъэ |
фыкъэгъуагъуэтэкъэ |
къэгъуагъуэ(хэ)тэкъэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэн |
укъэгъуэгъуэн |
къэгъуэгъуэн |
дыкъэгъуэгъуэн |
фыкъэгъуэгъуэн |
къэгъуэгъуэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнкъэ |
укъэгъуэгъуэнкъэ |
къэгъуэгъуэнкъэ |
дыкъэгъуэгъуэнкъэ |
фыкъэгъуэгъуэнкъэ |
къэгъуэгъуэн(хэ)къэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэну |
укъэгъуэгъуэну |
къэгъуэгъуэну |
дыкъэгъуэгъуэну |
фыкъэгъуэгъуэну |
къэгъуэгъуэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнукъэ |
укъэгъуэгъуэнукъэ |
къэгъуэгъуэнукъэ |
дыкъэгъуэгъуэнукъэ |
фыкъэгъуэгъуэнукъэ |
къэгъуэгъуэну(хэ)къэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэмэ |
укъэгъуагъуэмэ |
къэгъуагъуэмэ |
дыкъэгъуагъуэмэ |
фыкъэгъуагъуэмэ |
къэгъуагъуэ(хэ)мэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуагъуэмэ |
укъэмыгъуагъуэмэ |
къэмыгъуагъуэмэ |
дыкъэмыгъуагъуэмэ |
фыкъэмыгъуагъуэмэ |
къэмыгъуагъуэ(хэ)мэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуамэ |
укъэгъуэгъуамэ |
къэгъуэгъуамэ |
дыкъэгъуэгъуамэ |
фыкъэгъуэгъуамэ |
къэгъуэгъуа(хэ)мэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуамэ |
укъэмыгъуэгъуамэ |
къэмыгъуэгъуамэ |
дыкъэмыгъуэгъуамэ |
фыкъэмыгъуэгъуамэ |
мыгъуэгъуа(хэ)мэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъамэ |
укъэгъуэгъуэгъамэ |
къэгъуэгъуэгъамэ |
дыкъэгъуэгъуэгъамэ |
фыкъэгъуэгъуэгъамэ |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)мэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэгъамэ |
укъэмыгъуэгъуэгъамэ |
къэмыгъуэгъуэгъамэ |
дыкъэмыгъуэгъуэгъамэ |
фыкъэмыгъуэгъуэгъамэ |
къэмыгъуэгъуэгъа(хэ)мэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнмэ |
укъэгъуэгъуэнмэ |
къэгъуэгъуэнмэ |
дыкъэгъуэгъуэнмэ |
фыкъэгъуэгъуэнмэ |
къэгъуэгъуэн(хэ)мэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэнмэ |
укъэмыгъуэгъуэнмэ |
къэмыгъуэгъуэнмэ |
дыкъэмыгъуэгъуэнмэ |
фыкъэмыгъуэгъуэнмэ |
къэмыгъуэгъуэн(хэ)мэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнумэ |
укъэгъуэгъуэнумэ |
къэгъуэгъуэнумэ |
дыкъэгъуэгъуэнумэ |
фыкъэгъуэгъуэнумэ |
къэгъуэгъуэну(хэ)мэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэнумэ |
укъэмыгъуэгъуэнумэ |
къэмыгъуэгъуэнумэ |
дыкъэмыгъуэгъуэнумэ |
фыкъэмыгъуэгъуэнумэ |
къэмыгъуэгъуэну(хэ)мэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэтэмэ |
укъэгъуагъуэтэмэ |
къэгъуагъуэтэмэ |
дыкъэгъуагъуэтэмэ |
фыкъэгъуагъуэтэмэ |
къэгъуагъуэ(хэ)тэмэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуагъуэтэмэ |
укъэмыгъуагъуэтэмэ |
къэмыгъуагъуэтэмэ |
дыкъэмыгъуагъуэтэмэ |
фыкъэмыгъуагъуэтэмэ |
къэмыгъуагъуэ(хэ)тэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуатэмэ |
укъэгъуэгъуатэмэ |
къэгъуэгъуатэмэ |
дыкъэгъуэгъуатэмэ |
фыкъэгъуэгъуатэмэ |
къэгъуэгъуа(хэ)тэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуатэмэ |
укъэмыгъуэгъуатэмэ |
къэмыгъуэгъуатэмэ |
дыкъэмыгъуэгъуатэмэ |
фыкъэмыгъуэгъуатэмэ |
къэмыгъуэгъуа(хэ)тэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъатэмэ |
укъэгъуэгъуэгъатэмэ |
къэгъуэгъуэгъатэмэ |
дыкъэгъуэгъуэгъатэмэ |
фыкъэгъуэгъуэгъатэмэ |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)тэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэгъатэмэ |
укъэмыгъуэгъуэгъатэмэ |
къэмыгъуэгъуэгъатэмэ |
дыкъэмыгъуэгъуэгъатэмэ |
фыкъэмыгъуэгъуэгъатэмэ |
къэмыгъуэгъуэгъа(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнтэмэ |
укъэгъуэгъуэнтэмэ |
къэгъуэгъуэнтэмэ |
дыкъэгъуэгъуэнтэмэ |
фыкъэгъуэгъуэнтэмэ |
къэгъуэгъуэн(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэнтэмэ |
укъэмыгъуэгъуэнтэмэ |
къэмыгъуэгъуэнтэмэ |
дыкъэмыгъуэгъуэнтэмэ |
фыкъэмыгъуэгъуэнтэмэ |
къэмыгъуэгъуэн(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнутэмэ |
укъэгъуэгъуэнутэмэ |
къэгъуэгъуэнутэмэ |
дыкъэгъуэгъуэнутэмэ |
фыкъэгъуэгъуэнутэмэ |
къэгъуэгъуэну(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэнутэмэ |
укъэмыгъуэгъуэнутэмэ |
къэмыгъуэгъуэнутэмэ |
дыкъэмыгъуэгъуэнутэмэ |
фыкъэмыгъуэгъуэнутэмэ |
къэмыгъуэгъуэну(хэ)тэмэ
|
сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнт |
укъэгъуэгъуэнт |
къэгъуэгъуэнт |
дыкъэгъуэгъуэнт |
фыкъэгъуэгъуэнт |
къэгъуэгъуэн(хэ)т
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнтэкъым |
укъэгъуэгъуэнтэкъым |
къэгъуэгъуэнтэкъым |
дыкъэгъуэгъуэнтэкъым |
фыкъэгъуэгъуэнтэкъым |
къэгъуэгъуэн(хэ)тэкъым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнут |
укъэгъуэгъуэнут |
къэгъуэгъуэнут |
дыкъэгъуэгъуэнут |
фыкъэгъуэгъуэнут |
къэгъуэгъуэну(хэ)т
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнутэкъым |
укъэгъуэгъуэнутэкъым |
къэгъуэгъуэнутэкъым |
дыкъэгъуэгъуэнутэкъым |
фыкъэгъуэгъуэнутэкъым |
къэгъуэгъуэну(хэ)тэкъым
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэми |
укъэгъуагъуэми |
къэгъуагъуэми |
дыкъэгъуагъуэми |
фыкъэгъуагъуэми |
къэгъуагъуэ(хэ)ми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуагъуэми |
укъэмыгъуагъуэми |
къэмыгъуагъуэми |
дыкъэмыгъуагъуэми |
фыкъэмыгъуагъуэми |
къэмыгъуагъуэ(хэ)ми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуами |
укъэгъуэгъуами |
къэгъуэгъуами |
дыкъэгъуэгъуами |
фыкъэгъуэгъуами |
къэгъуэгъуа(хэ)ми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуами |
укъэмыгъуэгъуами |
къэмыгъуэгъуами |
дыкъэмыгъуэгъуами |
фыкъэмыгъуэгъуами |
къэмыгъуэгъуа(хэ)ми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъами |
укъэгъуэгъуэгъами |
къэгъуэгъуэгъами |
дыкъэгъуэгъуэгъами |
фыкъэгъуэгъуэгъами |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)ми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэгъами |
укъэмыгъуэгъуэгъами |
къэмыгъуэгъуэгъами |
дыкъэмыгъуэгъуэгъами |
фыкъэмыгъуэгъуэгъами |
къэмыгъуэгъуэгъа(хэ)ми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнми |
укъэгъуэгъуэнми |
къэгъуэгъуэнми |
дыкъэгъуэгъуэнми |
фыкъэгъуэгъуэнми |
къэгъуэгъуэн(хэ)ми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэнми |
укъэмыгъуэгъуэнми |
къэмыгъуэгъуэнми |
дыкъэмыгъуэгъуэнми |
фыкъэмыгъуэгъуэнми |
къэмыгъуэгъуэн(хэ)ми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнуми |
укъэгъуэгъуэнуми |
къэгъуэгъуэнуми |
дыкъэгъуэгъуэнуми |
фыкъэгъуэгъуэнуми |
къэгъуэгъуэну(хэ)ми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэнуми |
укъэмыгъуэгъуэнуми |
къэмыгъуэгъуэнуми |
дыкъэмыгъуэгъуэнуми |
фыкъэмыгъуэгъуэнуми |
къэмыгъуэгъуэну(хэ)ми
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуагъуэтэми |
укъэгъуагъуэтэми |
къэгъуагъуэтэми |
дыкъэгъуагъуэтэми |
фыкъэгъуагъуэтэми |
къэгъуагъуэ(хэ)тэми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуагъуэтэми |
укъэмыгъуагъуэтэми |
къэмыгъуагъуэтэми |
дыкъэмыгъуагъуэтэми |
фыкъэмыгъуагъуэтэми |
къэмыгъуагъуэ(хэ)тэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуатэми |
укъэгъуэгъуатэми |
къэгъуэгъуатэми |
дыкъэгъуэгъуатэми |
фыкъэгъуэгъуатэми |
къэгъуэгъуа(хэ)тэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуатэми |
укъэмыгъуэгъуатэми |
къэмыгъуэгъуатэми |
дыкъэмыгъуэгъуатэми |
фыкъэмыгъуэгъуатэми |
къэмыгъуэгъуа(хэ)тэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэгъатэми |
укъэгъуэгъуэгъатэми |
къэгъуэгъуэгъатэми |
дыкъэгъуэгъуэгъатэми |
фыкъэгъуэгъуэгъатэми |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)тэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэгъатэми |
укъэмыгъуэгъуэгъатэми |
къэмыгъуэгъуэгъатэми |
дыкъэмыгъуэгъуэгъатэми |
фыкъэмыгъуэгъуэгъатэми |
къэмыгъуэгъуэгъа(хэ)тэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнтэми |
укъэгъуэгъуэнтэми |
къэгъуэгъуэнтэми |
дыкъэгъуэгъуэнтэми |
фыкъэгъуэгъуэнтэми |
къэгъуэгъуэн(хэ)тэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэнтэми |
укъэмыгъуэгъуэнтэми |
къэмыгъуэгъуэнтэми |
дыкъэмыгъуэгъуэнтэми |
фыкъэмыгъуэгъуэнтэми |
къэмыгъуэгъуэн(хэ)тэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуэнутэми |
укъэгъуэгъуэнутэми |
къэгъуэгъуэнутэми |
дыкъэгъуэгъуэнутэми |
фыкъэгъуэгъуэнутэми |
къэгъуэгъуэну(хэ)тэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуэнутэми |
укъэмыгъуэгъуэнутэми |
къэмыгъуэгъуэнутэми |
дыкъэмыгъуэгъуэнутэми |
фыкъэмыгъуэгъуэнутэми |
къэмыгъуэгъуэну(хэ)тэми
|
гъэщӀэгъгъуэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуаи |
укъэгъуэгъуаи |
къэгъуэгъуаи |
дыкъэгъуэгъуаи |
фыкъэгъуэгъуаи |
къэгъуэгъуаи
|
щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуаи |
укъэмыгъуэгъуаи |
къэмыгъуэгъуаи |
дыкъэмыгъуэгъуаи |
фыкъэмыгъуэгъуаи |
къэмыгъуэгъуаи
|
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуащэрэт |
укъэгъуэгъуащэрэт |
къэгъуэгъуащэрэт |
дыкъэгъуэгъуащэрэт |
фыкъэгъуэгъуащэрэт |
къэгъуэгъуащэрэт
|
щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъуэгъуащэрэт |
укъэмыгъуэгъуащэрэт |
къэмыгъуэгъуащэрэт |
дыкъэмыгъуэгъуащэрэт |
фыкъэмыгъуэгъуащэрэт |
къэмыгъуэгъуащэрэт
|
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнщ |
укъэгъуэгъуагъэнщ |
къэгъуэгъуагъэнщ |
дыкъэгъуэгъуагъэнщ |
фыкъэгъуэгъуагъэнщ |
къэгъуэгъуагъэнщ
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнкъым |
укъэгъуэгъуагъэнкъым |
къэгъуэгъуагъэнкъым |
дыкъэгъуэгъуагъэнкъым |
фыкъэгъуэгъуагъэнкъым |
къэгъуэгъуагъэнкъым
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнт |
укъэгъуэгъуагъэнт |
къэгъуэгъуагъэнт |
дыкъэгъуэгъуагъэнт |
фыкъэгъуэгъуагъэнт |
къэгъуэгъуагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнтэкъым |
укъэгъуэгъуагъэнтэкъым |
къэгъуэгъуагъэнтэкъым |
дыкъэгъуэгъуагъэнтэкъым |
фыкъэгъуэгъуагъэнтэкъым |
къэгъуэгъуагъэнтэкъым
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэн |
укъэгъуэгъуагъэн |
къэгъуэгъуагъэн |
дыкъэгъуэгъуагъэн |
фыкъэгъуэгъуагъэн |
къэгъуэгъуагъэн
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнкъэ |
укъэгъуэгъуагъэнкъэ |
къэгъуэгъуагъэнкъэ |
дыкъэгъуэгъуагъэнкъэ |
фыкъэгъуэгъуагъэнкъэ |
къэгъуэгъуагъэнкъэ
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнт |
укъэгъуэгъуагъэнт |
къэгъуэгъуагъэнт |
дыкъэгъуэгъуагъэнт |
фыкъэгъуэгъуагъэнт |
къэгъуэгъуагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнтэкъэ |
укъэгъуэгъуагъэнтэкъэ |
къэгъуэгъуагъэнтэкъэ |
дыкъэгъуэгъуагъэнтэкъэ |
фыкъэгъуэгъуагъэнтэкъэ |
къэгъуэгъуагъэнтэкъэ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнущ |
укъэгъуэгъуагъэнущ |
къэгъуэгъуагъэнущ |
дыкъэгъуэгъуагъэнущ |
фыкъэгъуэгъуагъэнущ |
къэгъуэгъуагъэнущ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнукъым |
укъэгъуэгъуагъэнукъым |
къэгъуэгъуагъэнукъым |
дыкъэгъуэгъуагъэнукъым |
фыкъэгъуэгъуагъэнукъым |
къэгъуэгъуагъэнукъым
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнут |
укъэгъуэгъуагъэнут |
къэгъуэгъуагъэнут |
дыкъэгъуэгъуагъэнут |
фыкъэгъуэгъуагъэнут |
къэгъуэгъуагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнутэкъым |
укъэгъуэгъуагъэнутэкъым |
къэгъуэгъуагъэнутэкъым |
дыкъэгъуэгъуагъэнутэкъым |
фыкъэгъуэгъуагъэнутэкъым |
къэгъуэгъуагъэнутэкъым
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэну |
укъэгъуэгъуагъэну |
къэгъуэгъуагъэну |
дыкъэгъуэгъуагъэну |
фыкъэгъуэгъуагъэну |
къэгъуэгъуагъэну
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнукъэ |
укъэгъуэгъуагъэнукъэ |
къэгъуэгъуагъэнукъэ |
дыкъэгъуэгъуагъэнукъэ |
фыкъэгъуэгъуагъэнукъэ |
къэгъуэгъуагъэнукъэ
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнут |
укъэгъуэгъуагъэнут |
къэгъуэгъуагъэнут |
дыкъэгъуэгъуагъэнут |
фыкъэгъуэгъуагъэнут |
къэгъуэгъуагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъуэгъуагъэнутэкъэ |
укъэгъуэгъуагъэнутэкъэ |
къэгъуэгъуагъэнутэкъэ |
дыкъэгъуэгъуагъэнутэкъэ |
фыкъэгъуэгъуагъэнутэкъэ |
къэгъуэгъуагъэнутэкъэ
|
Причастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъуагъуэ |
укъэгъуагъуэ |
къэгъуагъуэ |
дыкъэгъуагъуэ |
фыкъэгъуагъуэ |
къэгъуагъуэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъуагъуэ |
укъэмыгъуагъуэ |
къэмыгъуагъуэ |
дыкъэмыгъуагъуэ |
фыкъэмыгъуагъуэ |
къэмыгъуагъуэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъуэгъуа |
укъэгъуэгъуа |
къэгъуэгъуа |
дыкъэгъуэгъуа |
фыкъэгъуэгъуа |
къэгъуэгъуа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъуэгъуа |
укъэмыгъуэгъуа |
къэмыгъуэгъуа |
дыкъэмыгъуэгъуа |
фыкъэмыгъуэгъуа |
къэмыгъуэгъуа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъуэгъуэгъа |
укъэгъуэгъуэгъа |
къэгъуэгъуэгъа |
дыкъэгъуэгъуэгъа |
фыкъэгъуэгъуэгъа |
къэгъуэгъуэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъуэгъуэгъа |
укъэмыгъуэгъуэгъа |
къэмыгъуэгъуэгъа |
дыкъэмыгъуэгъуэгъа |
фыкъэмыгъуэгъуэгъа |
къэмыгъуэгъуэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъуэгъуэн |
укъэгъуэгъуэн |
къэгъуэгъуэн |
дыкъэгъуэгъуэн |
фыкъэгъуэгъуэн |
къэгъуэгъуэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъуэгъуэн |
укъэмыгъуэгъуэн |
къэмыгъуэгъуэн |
дыкъэмыгъуэгъуэн |
фыкъэмыгъуэгъуэн |
къэмыгъуэгъуэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъуэгъуэну |
укъэгъуэгъуэну |
къэгъуэгъуэну |
дыкъэгъуэгъуэну |
фыкъэгъуэгъуэну |
къэгъуэгъуэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъуэгъуэну |
укъэмыгъуэгъуэну |
къэмыгъуэгъуэну |
дыкъэмыгъуэгъуэну |
фыкъэмыгъуэгъуэну |
къэмыгъуэгъуэну(хэ)
|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыгъуагъуэ |
укъызэрыгъуагъуэ |
къызэрыгъуагъуэ |
дыкъызэрыгъуагъуэ |
фыкъызэрыгъуагъуэ |
къызэрыгъуагъуэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрымыгъуагъуэ |
укъызэрымыгъуагъуэ |
къызэрымыгъуагъуэ |
дыкъызэрымыгъуагъуэ |
фыкъызэрымыгъуагъуэ |
къызэрымыгъуагъуэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыгъуэгъуа |
укъызэрыгъуэгъуа |
къызэрыгъуэгъуа |
дыкъызэрыгъуэгъуа |
фыкъызэрыгъуэгъуа |
къызэрыгъуэгъуа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрымыгъуэгъуа |
укъызэрымыгъуэгъуа |
къызэрымыгъуэгъуа |
дыкъызэрымыгъуэгъуа |
фыкъызэрымыгъуэгъуа |
къызэрымыгъуэгъуа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыгъуэгъуэгъа |
укъызэрыгъуэгъуэгъа |
къызэрыгъуэгъуэгъа |
дыкъызэрыгъуэгъуэгъа |
фыкъызэрыгъуэгъуэгъа |
къызэрыгъуэгъуэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрымыгъуэгъуэгъа |
укъызэрымыгъуэгъуэгъа |
къызэрымыгъуэгъуэгъа |
дыкъызэрымыгъуэгъуэгъа |
фыкъызэрымыгъуэгъуэгъа |
къызэрымыгъуэгъуэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыгъуэгъуэн |
укъызэрыгъуэгъуэн |
къызэрыгъуэгъуэн |
дыкъызэрыгъуэгъуэн |
фыкъызэрыгъуэгъуэн |
къызэрыгъуэгъуэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрымыгъуэгъуэн |
укъызэрымыгъуэгъуэн |
къызэрымыгъуэгъуэн |
дыкъызэрымыгъуэгъуэн |
фыкъызэрымыгъуэгъуэн |
къызэрымыгъуэгъуэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыгъуэгъуэну |
укъызэрыгъуэгъуэну |
къызэрыгъуэгъуэну |
дыкъызэрыгъуэгъуэну |
фыкъызэрыгъуэгъуэну |
къызэрыгъуэгъуэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрымыгъуэгъуэну |
укъызэрымыгъуэгъуэну |
къызэрымыгъуэгъуэну |
дыкъызэрымыгъуэгъуэну |
фыкъызэрымыгъуэгъуэну |
къызэрымыгъуэгъуэну(хэ)
|
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыгъуагъуэ |
укъыщыгъуагъуэ |
къыщыгъуагъуэ |
дыкъыщыгъуагъуэ |
фыкъыщыгъуагъуэ |
къыщыгъуагъуэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщымыгъуагъуэ |
укъыщымыгъуагъуэ |
къыщымыгъуагъуэ |
дыкъыщымыгъуагъуэ |
фыкъыщымыгъуагъуэ |
къыщымыгъуагъуэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыгъуэгъуа |
укъыщыгъуэгъуа |
къыщыгъуэгъуа |
дыкъыщыгъуэгъуа |
фыкъыщыгъуэгъуа |
къыщыгъуэгъуа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщымыгъуэгъуа |
укъыщымыгъуэгъуа |
къыщымыгъуэгъуа |
дыкъыщымыгъуэгъуа |
фыкъыщымыгъуэгъуа |
къыщымыгъуэгъуа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыгъуэгъуэгъа |
укъыщыгъуэгъуэгъа |
къыщыгъуэгъуэгъа |
дыкъыщыгъуэгъуэгъа |
фыкъыщыгъуэгъуэгъа |
къыщыгъуэгъуэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщымыгъуэгъуэгъа |
укъыщымыгъуэгъуэгъа |
къыщымыгъуэгъуэгъа |
дыкъыщымыгъуэгъуэгъа |
фыкъыщымыгъуэгъуэгъа |
къыщымыгъуэгъуэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыгъуэгъуэн |
укъыщыгъуэгъуэн |
къыщыгъуэгъуэн |
дыкъыщыгъуэгъуэн |
фыкъыщыгъуэгъуэн |
къыщыгъуэгъуэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщымыгъуэгъуэн |
укъыщымыгъуэгъуэн |
къыщымыгъуэгъуэн |
дыкъыщымыгъуэгъуэн |
фыкъыщымыгъуэгъуэн |
къыщымыгъуэгъуэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыгъуэгъуэну |
укъыщыгъуэгъуэну |
къыщыгъуэгъуэну |
дыкъыщыгъуэгъуэну |
фыкъыщыгъуэгъуэну |
къыщыгъуэгъуэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщымыгъуэгъуэну |
укъыщымыгъуэгъуэну |
къыщымыгъуэгъуэну |
дыкъыщымыгъуэгъуэну |
фыкъыщымыгъуэгъуэну |
къыщымыгъуэгъуэну(хэ)
|
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыдзэгъуагъуэ |
укъыдзэгъуагъуэ |
къыдзэгъуагъуэ |
дыкъыдзэгъуагъуэ |
фыкъыдзэгъуагъуэ |
къыдзэгъуагъуэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыдзэмыгъуагъуэ |
укъыдзэмыгъуагъуэ |
къыдзэмыгъуагъуэ |
дыкъыдзэмыгъуагъуэ |
фыкъыдзэмыгъуагъуэ |
къыдзэмыгъуагъуэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыдзэгъуэгъуа |
укъыдзэгъуэгъуа |
къыдзэгъуэгъуа |
дыкъыдзэгъуэгъуа |
фыкъыдзэгъуэгъуа |
къыдзэгъуэгъуа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыдзэмыгъуэгъуа |
укъыдзэмыгъуэгъуа |
къыдзэмыгъуэгъуа |
дыкъыдзэмыгъуэгъуа |
фыкъыдзэмыгъуэгъуа |
къыдзэмыгъуэгъуа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыдзэгъуэгъуэгъа |
укъыдзэгъуэгъуэгъа |
къыдзэгъуэгъуэгъа |
дыкъыдзэгъуэгъуэгъа |
фыкъыдзэгъуэгъуэгъа |
къыдзэгъуэгъуэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыдзэмыгъуэгъуэгъа |
укъыдзэмыгъуэгъуэгъа |
къыдзэмыгъуэгъуэгъа |
дыкъыдзэмыгъуэгъуэгъа |
фыкъыдзэмыгъуэгъуэгъа |
къыдзэмыгъуэгъуэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыдзэгъуэгъуэн |
укъыдзэгъуэгъуэн |
къыдзэгъуэгъуэн |
дыкъыдзэгъуэгъуэн |
фыкъыдзэгъуэгъуэн |
къыдзэгъуэгъуэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыдзэмыгъуэгъуэн |
укъыдзэмыгъуэгъуэн |
къыдзэмыгъуэгъуэн |
дыкъыдзэмыгъуэгъуэн |
фыкъыдзэмыгъуэгъуэн |
къыдзэмыгъуэгъуэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыдзэгъуэгъуэну |
укъыдзэгъуэгъуэну |
къыдзэгъуэгъуэну |
дыкъыдзэгъуэгъуэну |
фыкъыдзэгъуэгъуэну |
къыдзэгъуэгъуэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыдзэмыгъуэгъуэну |
укъыдзэмыгъуэгъуэну |
къыдзэмыгъуэгъуэну |
дыкъыдзэмыгъуэгъуэну |
фыкъыдзэмыгъуэгъуэну |
къыдзэмыгъуэгъуэну(хэ)
|
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэгъуагъуэ |
укъыщӀэгъуагъуэ |
къыщӀэгъуагъуэ |
дыкъыщӀэгъуагъуэ |
фыкъыщӀэгъуагъуэ |
къыщӀэгъуагъуэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэмыгъуагъуэ |
укъыщӀэмыгъуагъуэ |
къыщӀэмыгъуагъуэ |
дыкъыщӀэмыгъуагъуэ |
фыкъыщӀэмыгъуагъуэ |
къыщӀэмыгъуагъуэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэгъуэгъуа |
укъыщӀэгъуэгъуа |
къыщӀэгъуэгъуа |
дыкъыщӀэгъуэгъуа |
фыкъыщӀэгъуэгъуа |
къыщӀэгъуэгъуа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэмыгъуэгъуа |
укъыщӀэмыгъуэгъуа |
къыщӀэмыгъуэгъуа |
дыкъыщӀэмыгъуэгъуа |
фыкъыщӀэмыгъуэгъуа |
къыщӀэмыгъуэгъуа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэгъуэгъуэгъа |
укъыщӀэгъуэгъуэгъа |
къыщӀэгъуэгъуэгъа |
дыкъыщӀэгъуэгъуэгъа |
фыкъыщӀэгъуэгъуэгъа |
къыщӀэгъуэгъуэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэмыгъуэгъуэгъа |
укъыщӀэмыгъуэгъуэгъа |
къыщӀэмыгъуэгъуэгъа |
дыкъыщӀэмыгъуэгъуэгъа |
фыкъыщӀэмыгъуэгъуэгъа |
къыщӀэмыгъуэгъуэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэгъуэгъуэн |
укъыщӀэгъуэгъуэн |
къыщӀэгъуэгъуэн |
дыкъыщӀэгъуэгъуэн |
фыкъыщӀэгъуэгъуэн |
къыщӀэгъуэгъуэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэмыгъуэгъуэн |
укъыщӀэмыгъуэгъуэн |
къыщӀэмыгъуэгъуэн |
дыкъыщӀэмыгъуэгъуэн |
фыкъыщӀэмыгъуэгъуэн |
къыщӀэмыгъуэгъуэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэгъуэгъуэну |
укъыщӀэгъуэгъуэну |
къыщӀэгъуэгъуэну |
дыкъыщӀэгъуэгъуэну |
фыкъыщӀэгъуэгъуэну |
къыщӀэгъуэгъуэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэмыгъуэгъуэну |
укъыщӀэмыгъуэгъуэну |
къыщӀэмыгъуэгъуэну |
дыкъыщӀэмыгъуэгъуэну |
фыкъыщӀэмыгъуэгъуэну |
къыщӀэмыгъуэгъуэну(хэ)
|
Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъуагъуэу |
укъэгъуагъуэу |
къэгъуагъуэу |
дыкъэгъуагъуэу |
фыкъэгъуагъуэу |
къэгъуагъуэ(хэ)у
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъуагъуэу |
укъэмыгъуагъуэу |
къэмыгъуагъуэу |
дыкъэмыгъуагъуэу |
фыкъэмыгъуагъуэу |
къэмыгъуагъуэ(хэ)у
|
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъуэгъуауэ |
укъэгъуэгъуауэ |
къэгъуэгъуауэ |
дыкъэгъуэгъуауэ |
фыкъэгъуэгъуауэ |
къэгъуэгъуауэ / къэгъуэгъуа(хэ)у
|
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъуэгъуауэ |
укъэмыгъуэгъуауэ |
къэмыгъуэгъуауэ |
дыкъэмыгъуэгъуауэ |
фыкъэмыгъуэгъуауэ |
къэмыгъуэгъуауэ(хэ) / къэмыгъуэгъуа(хэ)у
|
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъуагъуэурэ |
укъэгъуагъуэурэ |
къэгъуагъуэурэ |
дыкъэгъуагъуэурэ |
фыкъэгъуагъуэурэ |
къэгъуагъуэ(хэ)урэ
|
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъуагъуэурэ |
укъэмыгъуагъуэурэ |
къэмыгъуагъуэурэ |
дыкъэмыгъуагъуэурэ |
фыкъэмыгъуагъуэурэ |
къэмыгъуагъуэ(хэ)урэ
|
|
|
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[гъуагъу]э |
[гъуагъу]эр |
-- |
[гъуагъу]эхэр
|
Эргативнэ: |
[гъуагъу]э |
[гъуагъу]эм |
-- |
[гъуагъу]эхэм
|
Послеложнэ: |
[гъуагъу]экӀэ |
[гъуагъу]эмкӀэ |
[гъуагъу]эхэкӀэ |
[гъуагъу]эхэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[гъуагъу]эуэ |
[гъуагъу]эрауэ |
[гъуагъу]эхэу |
[гъуагъу]эхэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[гъуэгъу]а |
[гъуэгъу]ар |
-- |
[гъуэгъу]ахэр
|
Эргативнэ: |
[гъуэгъу]а |
[гъуэгъу]ам |
-- |
[гъуэгъу]ахэм
|
Послеложнэ: |
[гъуэгъу]акӀэ |
[гъуэгъу]амкӀэ |
[гъуэгъу]ахэкӀэ |
[гъуэгъу]ахэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[гъуэгъу]ауэ |
[гъуэгъу]арауэ |
[гъуэгъу]ахэу |
[гъуэгъу]ахэрауэ
|
|
|
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[гъуэгъу]эн |
[гъуэгъу]эныр |
-- |
[гъуэгъу]энхэр
|
Эргативнэ: |
[гъуэгъу]эн |
[гъуэгъу]эным |
-- |
[гъуэгъу]энхэм
|
Послеложнэ: |
[гъуэгъу]энкӀэ |
[гъуэгъу]энымкӀэ |
[гъуэгъу]энхэкӀэ |
[гъуэгъу]энхэмкӀэ
|
'Обстоятельственнэ: |
[гъуэгъу]эну |
[гъуэгъу]энырауэ |
[гъуэгъу]энхэу |
[гъуэгъу]энхэрауэ
|
|
|
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[гъуэгъу]эну |
[гъуэгъу]энур |
-- |
[гъуэгъу]энухэр
|
Эргативнэ: |
[гъуэгъу]эну |
[гъуэгъу]энум |
-- |
[гъуэгъу]энухэм
|
Послеложнэ: |
[гъуэгъу]энукӀэ |
[гъуэгъу]энумкӀэ |
[гъуэгъу]энухэкӀэ |
[гъуэгъу]энухэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[гъуэгъу]энууэ |
[гъуэгъу]энурауэ |
[гъуэгъу]энухэу |
[гъуэгъу]энухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- Гъуагъуэ макъ къэӀун.
ЩАПХЪЭХЭР
- КъохъуэпскӀыр уафэр, зэм къогъуагъуэр. КӀыщокъуэ Алим
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къэгъуэгъуэн: thunder, rumble, peal, roll (about thunder)
УРЫСЫБЗЭ
- къэгъуэгъуэн: загрохотать, загреметь (напр. о громе)
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын