къыхэхыжын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹǝxɐxǝ'ᶎǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + хэ- + [х] + -ы + -ж + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "къыхэхыжын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэхыжын |
щымыӀэныгъэ: | къыхэмыхыжын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжын | къыхэпхыжын | къыхихыжын | къыхэтхыжын | къыхэфхыжын | къыхахыжын |
щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжын | къыхыумыхыжын | къыхимыхыжын | къыхэдмыхыжын | къыхэвмыхыжын | къыхамыхыжын |
Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэхыж! | къыхэфхыж! |
щымыӀэныгъэ: | къыхыумыхыж! | къыхэвмыхыж! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхрехыж | укъыхрехыж | къыхрехыж | дыкъыхрехыж | фыкъыхрехыж | къыхрехыж |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхремыхыж | укъыхремыхыж | къыхремыхыж | дыкъыхремыхыж | фыкъыхремыхыж | къыхремыхыж |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхызохыж(ыр) | къыхыбохыж(ыр) | къыхехыж(ыр) | къыхыдохыж(ыр) | къыхывохыж(ыр) | къыхахыж(ыр) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыркъым | къыхэпхыжыркъым | къыхихыжыркъым | къыхэтхыжыркъым | къыхэфхыжыркъым | къыхахыжыркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжырт | къыхэпхыжырт | къыхихыжырт | къыхэтхыжырт | къыхэфхыжырт | къыхахыжырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыртэкъым | къыхэпхыжыртэкъым | къыхихыжыртэкъым | къыхэтхыжыртэкъым | къыхэфхыжыртэкъым | къыхахыжыртэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжащ | къыхэпхыжащ | къыхихыжащ | къыхэтхыжащ | къыхэфхыжащ | къыхахыжащ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжакъым | къыхэпхыжакъым | къыхихыжакъым | къыхэтхыжакъым | къыхэфхыжакъым | къыхахыжакъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжат | къыхэпхыжат | къыхихыжат | къыхэтхыжат | къыхэфхыжат | къыхахыжат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжатэкъым | къыхэпхыжатэкъым | къыхихыжатэкъым | къыхэтхыжатэкъым | къыхэфхыжатэкъым | къыхахыжатэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыгъащ | къыхэпхыжыгъащ | къыхихыжыгъащ | къыхэтхыжыгъащ | къыхэфхыжыгъащ | къыхахыжыгъащ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыгъакъым | къыхэпхыжыгъакъым | къыхихыжыгъакъым | къыхэтхыжыгъакъым | къыхэфхыжыгъакъым | къыхахыжыгъакъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыгъат | къыхэпхыжыгъат | къыхихыжыгъат | къыхэтхыжыгъат | къыхэфхыжыгъат | къыхахыжыгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыгъатэкъым | къыхэпхыжыгъатэкъым | къыхихыжыгъатэкъым | къыхэтхыжыгъатэкъым | къыхэфхыжыгъатэкъым | къыхахыжыгъатэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжщ | къыхэпхыжщ | къыхихыжщ | къыхэтхыжщ | къыхэфхыжщ | къыхахыжщ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжкъым | къыхэпхыжкъым | къыхихыжкъым | къыхэтхыжкъым | къыхэфхыжкъым | къыхахыжкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжт | къыхэпхыжт | къыхихыжт | къыхэтхыжт | къыхэфхыжт | къыхахыжт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжтэкъым | къыхэпхыжтэкъым | къыхихыжтэкъым | къыхэтхыжтэкъым | къыхэфхыжтэкъым | къыхахыжтэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынщ | къыхэпхыжынщ | къыхихыжынщ | къыхэтхыжынщ | къыхэфхыжынщ | къыхахыжынщ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынкъым | къыхэпхыжынкъым | къыхихыжынкъым | къыхэтхыжынкъым | къыхэфхыжынкъым | къыхахыжынкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынущ | къыхэпхыжынущ | къыхихыжынущ | къыхэтхыжынущ | къыхэфхыжынущ | къыхахыжынущ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынукъым | къыхэпхыжынукъым | къыхихыжынукъым | къыхэтхыжынукъым | къыхэфхыжынукъым | къыхахыжынукъым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжрэ | къыхэпхыжрэ | къыхихыжрэ | къыхэтхыжрэ | къыхэфхыжрэ | къыхахыжрэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыркъэ | къыхэпхыжыркъэ | къыхихыжыркъэ | къыхэтхыжыркъэ | къыхэфхыжыркъэ | къыхахыжыркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжырт | къыхэпхыжырт | къыхихыжырт | къыхэтхыжырт | къыхэфхыжырт | къыхахыжырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыртэкъэ | къыхэпхыжыртэкъэ | къыхихыжыртэкъэ | къыхэтхыжыртэкъэ | къыхэфхыжыртэкъэ | къыхахыжыртэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжа | къыхэпхыжа | къыхихыжа | къыхэтхыжа | къыхэфхыжа | къыхахыжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжакъэ | къыхэпхыжакъэ | къыхихыжакъэ | къыхэтхыжакъэ | къыхэфхыжакъэ | къыхахыжакъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжат | къыхэпхыжат | къыхихыжат | къыхэтхыжат | къыхэфхыжат | къыхахыжат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжатэкъэ | къыхэпхыжатэкъэ | къыхихыжатэкъэ | къыхэтхыжатэкъэ | къыхэфхыжатэкъэ | къыхахыжатэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыгъа | къыхэпхыжыгъа | къыхихыжыгъа | къыхэтхыжыгъа | къыхэфхыжыгъа | къыхахыжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | къыхэсхыжыгъакъэ | къыхэпхыжыгъакъэ | къыхихыжыгъакъэ | къыхэтхыжыгъакъэ | къыхэфхыжыгъакъэ | къыхахыжыгъакъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыгъат | къыхэпхыжыгъат | къыхихыжыгъат | къыхэтхыжыгъат | къыхэфхыжыгъат | къыхахыжыгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыгъатэкъэ | къыхэпхыжыгъатэкъэ | къыхихыжыгъатэкъэ | къыхэтхыжыгъатэкъэ | къыхэфхыжыгъатэкъэ | къыхахыжыгъатэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыж | къыхэпхыж | къыхихыж | къыхэтхыж | къыхэфхыж | къыхахыж |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжкъэ | къыхэпхыжкъэ | къыхихыжкъэ | къыхэтхыжкъэ | къыхэфхыжкъэ | къыхахыжкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжт | къыхэпхыжт | къыхихыжт | къыхэтхыжт | къыхэфхыжт | къыхахыжт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжтэкъэ | къыхэпхыжтэкъэ | къыхихыжтэкъэ | къыхэтхыжтэкъэ | къыхэфхыжтэкъэ | къыхахыжтэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжын | къыхэпхыжын | къыхихыжын | къыхэтхыжын | къыхэфхыжын | къыхахыжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынкъэ | къыхэпхыжынкъэ | къыхихыжынкъэ | къыхэтхыжынкъэ | къыхэфхыжынкъэ | къыхахыжынкъэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыну | къыхэпхыжыну | къыхихыжыну | къыхэтхыжыну | къыхэфхыжыну | къыхахыжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынукъэ | къыхэпхыжынукъэ | къыхихыжынукъэ | къыхэтхыжынукъэ | къыхэфхыжынукъэ | къыхахыжынукъэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжмэ | къыхэпхыжмэ | къыхихыжмэ | къыхэтхыжмэ | къыхэфхыжмэ | къыхахыжмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжмэ | къыхыумыхыжмэ | къыхимыхыжмэ | къыхэдмыхыжмэ | къыхэвмыхыжмэ | къыхамыхыжмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжамэ | къыхэпхыжамэ | къыхихыжамэ | къыхэтхыжамэ | къыхэфхыжамэ | къыхахыжамэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжамэ | къыхыумыхыжамэ | къыхимыхыжамэ | къыхэдмыхыжамэ | къыхэвмыхыжамэ | къыхамыхыжамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыгъамэ | къыхэпхыжыгъамэ | къыхихыжыгъамэ | къыхэтхыжыгъамэ | къыхэфхыжыгъамэ | къыхахыжыгъамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжыгъамэ | къыхыумыхыжыгъамэ | къыхимыхыжыгъамэ | къыхэдмыхыжыгъамэ | къыхэвмыхыжыгъамэ | къыхамыхыжыгъамэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынмэ | къыхэпхыжынмэ | къыхихыжынмэ | къыхэтхыжынмэ | къыхэфхыжынмэ | къыхахыжынмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжынмэ | къыхыумыхыжынмэ | къыхимыхыжынмэ | къыхэдмыхыжынмэ | къыхэвмыхыжынмэ | къыхамыхыжынмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынумэ | къыхэпхыжынумэ | къыхихыжынумэ | къыхэтхыжынумэ | къыхэфхыжынумэ | къыхахыжынумэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжынумэ | къыхыумыхыжынумэ | къыхимыхыжынумэ | къыхэдмыхыжынумэ | къыхэвмыхыжынумэ | къыхамыхыжынумэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжтэмэ | къыхэпхыжтэмэ | къыхихыжтэмэ | къыхэтхыжтэмэ | къыхэфхыжтэмэ | къыхахыжтэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжтэмэ | къыхыумыхыжтэмэ | къыхимыхыжтэмэ | къыхэдмыхыжтэмэ | къыхэвмыхыжтэмэ | къыхамыхыжтэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжатэмэ | къыхэпхыжатэмэ | къыхихыжатэмэ | къыхэтхыжатэмэ | къыхэфхыжатэмэ | къыхахыжатэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжатэмэ | къыхыумыхыжатэмэ | къыхимыхыжатэмэ | къыхэдмыхыжатэмэ | къыхэвмыхыжатэмэ | къыхамыхыжатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыгъатэмэ | къыхэпхыжыгъатэмэ | къыхихыжыгъатэмэ | къыхэтхыжыгъатэмэ | къыхэфхыжыгъатэмэ | къыхахыжыгъатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжыгъатэмэ | къыхыумыхыжыгъатэмэ | къыхимыхыжыгъатэмэ | къыхэдмыхыжыгъатэмэ | къыхэвмыхыжыгъатэмэ | къыхамыхыжыгъатэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынтэмэ | къыхэпхыжынтэмэ | къыхихыжынтэмэ | къыхэтхыжынтэмэ | къыхэфхыжынтэмэ | къыхахыжынтэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжынтэмэ | къыхыумыхыжынтэмэ | къыхимыхыжынтэмэ | къыхэдмыхыжынтэмэ | къыхэвмыхыжынтэмэ | къыхамыхыжынтэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынутэмэ | къыхэпхыжынутэмэ | къыхихыжынутэмэ | къыхэтхыжынутэмэ | къыхэфхыжынутэмэ | къыхахыжынутэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжынутэмэ | къыхыумыхыжынутэмэ | къыхимыхыжынутэмэ | къыхэдмыхыжынутэмэ | къыхэвмыхыжынутэмэ | къыхамыхыжынутэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынт | къыхэпхыжынт | къыхихыжынт | къыхэтхыжынт | къыхэфхыжынт | къыхахыжынт |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынтэкъым | къыхэпхыжынтэкъым | къыхихыжынтэкъым | къыхэтхыжынтэкъым | къыхэфхыжынтэкъым | къыхахыжынтэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынут | къыхэпхыжынут | къыхихыжынут | къыхэтхыжынут | къыхэфхыжынут | къыхахыжынут |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынутэкъым | къыхэпхыжынутэкъым | къыхихыжынутэкъым | къыхэтхыжынутэкъым | къыхэфхыжынутэкъым | къыхахыжынутэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжми | къыхэпхыжми | къыхихыжми | къыхэтхыжми | къыхэфхыжми | къыхахыжми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжми | къыхыумыхыжми | къыхимыхыжми | къыхэдмыхыжми | къыхэвмыхыжми | къыхамыхыжми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжами | къыхэпхыжами | къыхихыжами | къыхэтхыжами | къыхэфхыжами | къыхахыжами |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжами | къыхыумыхыжами | къыхимыхыжами | къыхэдмыхыжами | къыхэвмыхыжами | къыхамыхыжами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыгъами | къыхэпхыжыгъами | къыхихыжыгъами | къыхэтхыжыгъами | къыхэфхыжыгъами | къыхахыжыгъами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжыгъами | къыхыумыхыжыгъами | къыхимыхыжыгъами | къыхэдмыхыжыгъами | къыхэвмыхыжыгъами | къыхамыхыжыгъами |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынми | къыхэпхыжынми | къыхихыжынми | къыхэтхыжынми | къыхэфхыжынми | къыхахыжынми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжынми | къыхыумыхыжынми | къыхимыхыжынми | къыхэдмыхыжынми | къыхэвмыхыжынми | къыхамыхыжынми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынуми | къыхэпхыжынуми | къыхихыжынуми | къыхэтхыжынуми | къыхэфхыжынуми | къыхахыжынуми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжынуми | къыхыумыхыжынуми | къыхимыхыжынуми | къыхэдмыхыжынуми | къыхэвмыхыжынуми | къыхамыхыжынуми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжтэми | къыхэпхыжтэми | къыхихыжтэми | къыхэтхыжтэми | къыхэфхыжтэми | къыхахыжтэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжтэми | къыхыумыхыжтэми | къыхимыхыжтэми | къыхэдмыхыжтэми | къыхэвмыхыжтэми | къыхамыхыжтэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжатэми | къыхэпхыжатэми | къыхихыжатэми | къыхэтхыжатэми | къыхэфхыжатэми | къыхахыжатэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжатэми | къыхыумыхыжатэми | къыхимыхыжатэми | къыхэдмыхыжатэми | къыхэвмыхыжатэми | къыхамыхыжатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжыгъатэми | къыхэпхыжыгъатэми | къыхихыжыгъатэми | къыхэтхыжыгъатэми | къыхэфхыжыгъатэми | къыхахыжыгъатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжыгъатэми | къыхыумыхыжыгъатэми | къыхимыхыжыгъатэми | къыхэдмыхыжыгъатэми | къыхэвмыхыжыгъатэми | къыхамыхыжыгъатэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынтэми | къыхэпхыжынтэми | къыхихыжынтэми | къыхэтхыжынтэми | къыхэфхыжынтэми | къыхахыжынтэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжынтэми | къыхыумыхыжынтэми | къыхимыхыжынтэми | къыхэдмыхыжынтэми | къыхэвмыхыжынтэми | къыхамыхыжынтэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжынутэми | къыхэпхыжынутэми | къыхихыжынутэми | къыхэтхыжынутэми | къыхэфхыжэнутэми | къыхахыжэнутэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжынутэми | къыхыумыхыжынутэми | къыхимыхыжынутэми | къыхэдмыхыжынутэми | къыхэвмыхыжынутэми | къыхамыхыжынутэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжаи | къыхэпхыжаи | къыхихыжаи | къыхэтхыжаи | къыхэфхыжаи | къыхахыжаи |
щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжакъыми | къыхэпхыжакъыми | къыхихыжакъыми | къыхэтхыжакъыми | къыхэфхыжакъыми | къыхахыжакъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжащэрэт | къыхэпхыжащэрэт | къыхихыжащэрэт | къыхэтхыжащэрэт | къыхэфхыжащэрэт | къыхахыжащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | къыхэзмыхыжащэрэт | къыхыумыхыжащэрэт | къыхимыхыжащэрэт | къыхэдмыхыжащэрэт | къыхэвмыхыжащэрэт | къыхамыхыжащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнщ | къыхэпхыжагъэнщ | къыхихыжагъэнщ | къыхэтхыжагъэнщ | къыхэфхыжагъэнщ | къыхахыжагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнкъым | къыхэпхыжагъэнкъым | къыхихыжагъэнкъым | къыхэтхыжагъэнкъым | къыхэфхыжагъэнкъым | къыхахыжагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнт | къыхэпхыжагъэнт | къыхихыжагъэнт | къыхэтхыжагъэнт | къыхэфхыжагъэнт | къыхахыжагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнтэкъым | къыхэпхыжагъэнтэкъым | къыхихыжагъэнтэкъым | къыхэтхыжагъэнтэкъым | къыхэфхыжагъэнтэкъым | къыхахыжагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэн | къыхэпхыжагъэн | къыхихыжагъэн | къыхэтхыжагъэн | къыхэфхыжагъэн | къыхахыжагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнкъэ | къыхэпхыжагъэнкъэ | къыхихыжагъэнкъэ | къыхэтхыжагъэнкъэ | къыхэфхыжагъэнкъэ | къыхахыжагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнт | къыхэпхыжагъэнт | къыхихыжагъэнт | къыхэтхыжагъэнт | къыхэфхыжагъэнт | къыхахыжагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнтэкъэ | къыхэпхыжагъэнтэкъэ | къыхихыжагъэнтэкъэ | къыхэтхыжагъэнтэкъэ | къыхэфхыжагъэнтэкъэ | къыхахыжагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнущ | къыхэпхыжагъэнущ | къыхихыжагъэнущ | къыхэтхыжагъэнущ | къыхэфхыжагъэнущ | къыхахыжагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнукъым | къыхэпхыжагъэнукъым | къыхихыжагъэнукъым | къыхэтхыжагъэнукъым | къыхэфхыжагъэнукъым | къыхахыжагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнут | къыхэпхыжагъэнут | къыхихыжагъэнут | къыхэтхыжагъэнут | къыхэфхыжагъэнут | къыхахыжагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнутэкъым | къыхэпхыжагъэнутэкъым | къыхихыжагъэнутэкъым | къыхэтхыжагъэнутэкъым | къыхэфхыжагъэнутэкъым | къыхахыжагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэну | къыхэпхыжагъэну | къыхихыжагъэну | къыхэтхыжагъэну | къыхэфхыжагъэну | къыхахыжагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнукъэ | къыхэпхыжагъэнукъэ | къыхихыжагъэнукъэ | къыхэтхыжагъэнукъэ | къыхэфхыжагъэнукъэ | къыхахыжагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнут | къыхэпхыжагъэнут | къыхихыжагъэнут | къыхэтхыжагъэнут | къыхэфхыжагъэнут | къыхахыжагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къыхэсхыжагъэнутэкъэ | къыхэпхыжагъэнутэкъэ | къыхихыжагъэнутэкъэ | къыхэтхыжагъэнутэкъэ | къыхэфхыжагъэнутэкъэ | къыхахыжагъэнутэкъэ |
Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыхэзыхыж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзымыхыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэзыхыжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзымыхыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэзыхыжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзымыхыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэзыхыжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзымыхыжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэзыхыжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзымыхыжыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыхэсхыж | къыхэпхыж | къыхихыж | къыхэтхыж | къыхэфхыж | къыхахыж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмыхыж | къыхыумыхыж | къыхимыхыж | къыхэдмыхыж | къыхэвмыхыж | къыхамыхыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэсхыжа | къыхэпхыжа | къыхихыжа | къыхэтхыжа | къыхэфхыжа | къыхахыжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмыхыжа | къыхыумыхыжа | къыхимыхыжа | къыхэдмыхыжа | къыхэвмыхыжа | къыхамыхыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэсхыжыгъа | къыхэпхыжыгъа | къыхихыжыгъа | къыхэтхыжыгъа | къыхэфхыжыгъа | къыхахыжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмыхыжыгъа | къыхыумыхыжыгъа | къыхимыхыжыгъа | къыхэдмыхыжыгъа | къыхэвмыхыжыгъа | къыхамыхыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэсхыжын | къыхэпхыжын | къыхихыжын | къыхэтхыжын | къыхэфхыжын | къыхахыжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмыхыжын | къыхыумыхыжын | къыхимыхыжын | къыхэдмыхыжын | къыхэвмыхыжын | къыхамыхыжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэсхыжыну | къыхэпхыжыну | къыхихыжыну | къыхэтхыжыну | къыхэфхыжыну | къыхахыжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмыхыжыну | къыхыумыхыжыну | къыхимыхыжыну | къыхэдмыхыжыну | къыхэвмыхыжыну | къыхамыхыжыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыхэхыж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэмыхыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэхыжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэмыхыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэхыжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэмыхыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэхыжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэмыхыжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэхыжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэмыхыжыну |
Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къызэрыхэсхыж | къызэрыхэпхыж | къызэрыхихыж | къызэрыхэтхыж | къызэрыхэфхыж | къызэрыхахыж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрыхэзмыхыж | къызэрыхыумыхыж | къызэрыхимыхыж | къызэрыхэдмыхыж | къызэрыхэвмыхыж | къызэрыхамыхыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къызэрыхэсхыжа | къызэрыхэпхыжа | къызэрыхихыжа | къызэрыхэтхыжа | къызэрыхэфхыжа | къызэрыхахыжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрыхэзмыхыжа | къызэрыхыумыхыжа | къызэрыхимыхыжа | къызэрыхэдмыхыжа | къызэрыхэвмыхыжа | къызэрыхамыхыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къызэрыхэсхыжыгъа | къызэрыхэпхыжыгъа | къызэрыхихыжыгъа | къызэрыхэтхыжыгъа | къызэрыхэфхыжыгъа | къызэрыхахыжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрыхэзмыхыжыгъа | къызэрыхыумыхыжыгъа | къызэрыхимыхыжыгъа | къызэрыхэдмыхыжыгъа | къызэрыхэвмыхыжыгъа | къызэрыхамыхыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къызэрыхэсхыжын | къызэрыхэпхыжын | къызэрыхихыжын | къызэрыхэтхыжын | къызэрыхэфхыжын | къызэрыхахыжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрыхэзмыхыжын | къызэрыхыумыхыжын | къызэрыхимыхыжын | къызэрыхэдмыхыжын | къызэрыхэвмыхыжын | къызэрыхамыхыжын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къызэрыхэсхыжыну | къызэрыхэпхыжыну | къызэрыхихыжыну | къызэрыхэтхыжыну | къызэрыхэфхыжыну | къызэрыхахыжыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрыхэзмыхыжыну | къызэрыхыумыхыжыну | къызэрыхимыхыжыну | къызэрыхэдмыхыжыну | къызэрыхэвмыхыжыну | къызэрыхамыхыжыну |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыщыхэсхыж | къыщыхэпхыж | къыщыхихыж | къыщыхэтхыж | къыщыхэфхыж | къыщыхахыж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыщыхэзмыхыж | къыщыхыумыхыж | къыщыхимыхыж | къыщыхэдмыхыж | къыщыхэвмыхыж | къыщыхамыхыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщыхэсхыжа | къыщыхэпхыжа | къыщыхихыжа | къыщыхэтхыжа | къыщыхэфхыжа | къыщыхахыжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщыхэзмыхыжа | къыщыхыумыхыжа | къыщыхимыхыжа | къыщыхэдмыхыжа | къыщыхэвмыхыжа | къыщыхамыхыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщыхэсхыжыгъа | къыщыхэпхыжыгъа | къыщыхихыжыгъа | къыщыхэтхыжыгъа | къыщыхэфхыжыгъа | къыщыхахыжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщыхэзмыхыжыгъа | къыщыхыумыхыжыгъа | къыщыхимыхыжыгъа | къыщыхэдмыхыжыгъа | къыщыхэвмыхыжыгъа | къыщыхамыхыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщыхэсхыжын | къыщыхэпхыжын | къыщыхихыжын | къыщыхэтхыжын | къыщыхэфхыжын | къыщыхахыжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщыхэзмыхыжын | къыщыхыумыхыжын | къыщыхимыхыжын | къыщыхэдмыхыжын | къыщыхэвмыхыжын | къыщыхамыхыжын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщыхэсхыжыну | къыщыхэпхыжыну | къыщыхихыжыну | къыщыхэтхыжыну | къыщыхэфхыжыну | къыщыхахыжыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщыхэзмыхыжыну | къыщыхыумыхыжыну | къыщыхимыхыжыну | къыщыхэдмыхыжыну | къыщыхэвмыхыжыну | къыщыхамыхыжыну |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыздыхэсхыж | къыздыхэпхыж | къыздыхихыж | къыздыхэтхыж | къыздыхэфхыж | къыздыхахыж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыздыхэзмыхыж | къыздыхыумыхыж | къыздыхимыхыж | къыздыхэдмыхыж | къыздыхэвмыхыж | къыздыхамыхыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыздыхэсхыжа | къыздыхэпхыжа | къыздыхихыжа | къыздыхэтхыжа | къыздыхэфхыжа | къыздыхахыжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыздыхэзмыхыжа | къыздыхыумыхыжа | къыздыхимыхыжа | къыздыхэдмыхыжа | къыздыхэвмыхыжа | къыздыхамыхыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыздыхэсхыжыгъа | къыздыхэпхыжыгъа | къыздыхихыжыгъа | къыздыхэтхыжыгъа | къыздыхэфхыжыгъа | къыздыхахыжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыздыхэзмыхыжыгъа | къыздыхыумыхыжыгъа | къыздыхимыхыжыгъа | къыздыхэдмыхыжыгъа | къыздыхэвмыхыжыгъа | къыздыхамыхыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыздыхэсхыжын | къыздыхэпхыжын | къыздыхихыжын | къыздыхэтхыжын | къыздыхэфхыжын | къыздыхахыжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыздыхэзмыхыжын | къыздыхыумыхыжын | къыздыхимыхыжын | къыздыхэдмыхыжын | къыздыхэвмыхыжын | къыздыхамыхыжын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыздыхэсхыжыну | къыздыхэпхыжыну | къыздыхихыжыну | къыздыхэтхыжыну | къыздыхэфхыжыну | къыздыхахыжыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыздыхэзмыхыжыну | къыздыхыумыхыжыну | къыздыхимыхыжыну | къыздыхэдмыхыжыну | къыздыхэвмыхыжыну | къыздыхамыхыжыну |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀыхэсхыж | къыщӀыхэпхыж | къыщӀыхихыж | къыщӀыхэтхыж | къыщӀыхэфхыж | къыщӀыхахыж |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀыхэзмыхыж | къыщӀыхыумыхыж | къыщӀыхимыхыж | къыщӀыхэдмыхыж | къыщӀыхэвмыхыж | къыщӀыхамыхыж |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀыхэсхыжа | къыщӀыхэпхыжа | къыщӀыхихыжа | къыщӀыхэтхыжа | къыщӀыхэфхыжа | къыщӀыхахыжа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀыхэзмыхыжа | къыщӀыхыумыхыжа | къыщӀыхимыхыжа | къыщӀыхэдмыхыжа | къыщӀыхэвмыхыжа | къыщӀыхамыхыжа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀыхэсхыжыгъа | къыщӀыхэпхыжыгъа | къыщӀыхихыжыгъа | къыщӀыхэтхыжыгъа | къыщӀыхэфхыжыгъа | къыщӀыхахыжыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀыхэзмыхыжыгъа | къыщӀыхыумыхыжыгъа | къыщӀыхимыхыжыгъа | къыщӀыхэдмыхыжыгъа | къыщӀыхэвмыхыжыгъа | къыщӀыхамыхыжыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀыхэсхыжын | къыщӀыхэпхыжын | къыщӀыхихыжын | къыщӀыхэтхыжын | къыщӀыхэфхыжын | къыщӀыхахыжын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀыхэзмыхыжын | къыщӀыхыумыхыжын | къыщӀыхимыхыжын | къыщӀыхэдмыхыжын | къыщӀыхэвмыхыжын | къыщӀыхамыхыжын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀыхэсхыжыну | къыщӀыхэпхыжыну | къыщӀыхихыжыну | къыщӀыхэтхыжыну | къыщӀыхэфхыжыну | къыщӀыхахыжыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀыхэзмыхыжыну | къыщӀыхыумыхыжыну | къыщӀыхимыхыжыну | къыщӀыхэдмыхыжыну | къыщӀыхэвмыхыжыну | къыщӀыхамыхыжыну |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыхэсхыжу | къыхэпхыжу | къыхихыжу | къыхэтхыжу | къыхэфхыжу | къыхахыжу |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмыхыжу | къыхыумыхыжу | къыхимыхыжу | къыхэдмыхыжу | къыхэвмыхыжу | къыхамыхыжу |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэсхыжауэ | къыхэпхыжауэ | къыхихыжауэ | къыхэтхыжауэ | къыхэфхыжауэ | къыхахыжауэ |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмыхыжауэ | къыхыумыхыжауэ | къыхимыхыжауэ | къыхэдмыхыжауэ | къыхэвмыхыжауэ | къыхамыхыжауэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | къыхэсхыжурэ | къыхэпхыжурэ | къыхихыжурэ | къыхэтхыжурэ | къыхэфхыжурэ | къыхахыжурэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | къыхэзмыхыжурэ | къыхыумыхыжурэ | къыхимыхыжурэ | къыхэдмыхыжурэ | къыхэвмыхыжурэ | къыхамыхыжурэ |
ит зэман щыӀэныгъэ фащэ: подлежащэ + прямой дополненэ +
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
подлежащэ СЭ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | ||||||
уэ | укъыхызохыж | укъахызохыж | ||||
ар | къыпхызохыж | къыхызохыж | къыфхызохыж | къахызохыж | ||
дэ | ||||||
фэ | фыкъыхызохыж | фыкъахызохыж | ||||
ахэр | къыпхызохыж(хэ) | къыхызохыж(хэ) | къыфхызохыж(хэ | къахызохыж(хэ) | ||
подлежащэ УЭ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | сыкъыхыбохыж | сыкъахыбохыж | ||||
уэ | ||||||
ар | къысхыбохыж | къыхыбохыж | къытхыбохыж | къахыбохыж | ||
дэ | дыкъыхыбохыж | дыкъахыбохыж | ||||
фэ | ||||||
ахэр | къысхыбохыж(хэ) | къыхыбохыж(хэ) | къытхыбохыж(хэ) | къахыбохыж(хэ) | ||
подлежащэ АБЫ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | сыкъыпхехыж | сыкъыхехыж | сыкъыфхехыж | сыкъахехыж | ||
уэ | укъысхехыж | укъыхехыж | укъытхехыж | укъахехыж | ||
ар | къысхехыж | къыпхехыж | къыхехыж | къытхехыж | къыфхехыж | къахехыж |
дэ | дыкъыпхехыж | дыкъыхехыж | дыкъыфхехыж | дыкъахехыж | ||
фэ | фыкъысхехыж | фыкъыхехыж | фыкъытхехыж | фыкъахехыж | ||
ахэр | къысхехыж(хэ) | къыпхехыж(хэ) | къыхехыж(хэ) | къытхехыж(хэ) | къыфхехыж(хэ) | къахехыж(хэ) |
подлежащэ ДЭ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | ||||||
уэ | укъыхыдохыж | укъахыдохыж | ||||
ар | къыпхыдохыж | къыхыдохыж | къыфхыдохыж | къахыдохыж | ||
дэ | ||||||
фэ | фыкъыхыдохыж | фыкъахыдохыж | ||||
ахэр | къыпхыдохыж(хэ) | къыхыдохыж(хэ) | къыфхыдохыж(хэ) | къахыдохыж(хэ) | ||
подлежащэ ФЭ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | сыкъыхывохыж | сыкъахывохыж | ||||
уэ | ||||||
ар | къысхывохыж | къыхывохыж | къытхывохыж | къахывохыж | ||
дэ | дыкъыхывохыж | дыкъахывохыж | ||||
фэ | ||||||
ахэр | къысхывохыж(хэ) | къыхывохыж(хэ) | къытхывохыж(хэ) | къахывохыж(хэ) | ||
подлежащэ АБЫХЭМ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | сыкъыпхахыж | сыкъыхахыж | сыкъыфхахыж | сыкъахахыж | ||
уэ | укъысхахыж | укъыхахыж | укъытхахыж | укъахахыж | ||
ар | къысхахыж | къыпхахыж | къыхахыж | къытхахыж | къыфхахыж | къахахыж |
дэ | дыкъыпхахыж | дыкъыхахыж | дыкъыфхахыж | дыкъахахыж | ||
фэ | фыкъысхахыж | фыкъыхахыж | фыкъытхахыж | фыкъахахыж | ||
ахэр | къысхахыж(хэ) | къыпхахыж(хэ) | къыхахыж(хэ) | къытхахыж(хэ) | къыфхахыж(хэ) | къахахыж(хэ) |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [хыж] | [хыж]ыр | -- | [хыж]хэр |
Эргативнэ: | [хыж] | [хыж]ым | -- | [хыж]хэм |
Послеложнэ: | [хыж]кӀэ | [хыж]ымкӀэ | [хыж]хэкӀэ | [хыж]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [хыж]у | [хыж]ырауэ | [хыж]хэу | [хыж]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [хыж]а | [хыж]ар | -- | [хыж]ахэр |
Эргативнэ: | [хыж]а | [хыж]ам | -- | [хыж]ахэм |
Послеложнэ: | [хыж]акӀэ | [хыж]амкӀэ | [хыж]ахэкӀэ | [хыж]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [хыж]ауэ | [хыж]арауэ | [хыж]ахэу | [хыж]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [хыж]ын | [хыж]ыныр | -- | [хыж]ынхэр |
Эргативнэ: | [хыж]ын | [хыж]ыным | -- | [хыж]ынхэм |
Послеложнэ: | [хыж]ынкӀэ | [хыж]ынымкӀэ | [хыж]ынхэкӀэ | [хыж]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [хыж]ыну | [хыж]ынырауэ | [хыж]ынхэу | [хыж]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [хыж]ыну | [хыж]ынур | -- | [хыж]ынухэр |
Эргативнэ: | [хыж]ыну | [хыж]ынум | -- | [хыж]ынухэм |
Послеложнэ: | [хыж]ынукӀэ | [хыж]ынумкӀэ | [хыж]ынухэкӀэ | [хыж]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [хыж]ынууэ | [хыж]ынурауэ | [хыж]ынухэу | [хыж]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Хэхын аргуэру, къытебгъэзэжу, етӀуанэу, аргуэру зэрыщытауэ хэхын
ЩАПХЪЭХЭР
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 111 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Щыгъыныр ида нэужь, ӀулӀэуданэр къыхехыж. | После того, как одежду сшивает, она выдёргивает нитки для намётки. | After she has sewn the clothing, she removes the basting thread. |
нап. 114 | ||
Хъыр тенджызым къыхахыж. | Сеть снова вытаскивают из моря. | The net is pulled out of the sea again. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къыхэхыжын: choose, elect, select sb again, for a second time.
УРЫСЫБЗЭ
- къыхэхыжын: выбрать кого-л. опять, снова
БИБЛИОГРАФИЕ