къыхэлъхьэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹǝxɐɬ'ħɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + хэ- + [лъхь] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "къыхэлъхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэлъхьэн |
щымыӀэныгъэ: | къыхэмылъхьэн |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэн | къыхэплъхьэн | къыхилъхьэн | къыхэтлъхьэн | къыхэфлъхьэн | къыхалъхьэн |
щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэн | къыхыумылъхьэн | къыхимылъхьэн | къыхэдмылъхьэн | къыхэвмылъхьэн | къыхамылъхьэн |
Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэлъхьэ! | къыхэфлъхьэ! |
щымыӀэныгъэ: | къыхыумылъхьэ! | къыхэвмылъхьэ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхрелъхьэ | укъыхрелъхьэ | къыхрелъхьэ | дыкъыхрелъхьэ | фыкъыхрелъхьэ | къыхрелъхьэ |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхремылъхьэ | укъыхремылъхьэ | къыхремылъхьэ | дыкъыхремылъхьэ | фыкъыхремылъхьэ | къыхремылъхьэ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхызолъхьэ(р) | къыхыболъхьэ(р) | къыхелъхьэ(р) | къыхыдолъхьэ(р) | къыхыволъхьэ(р) | къыхалъхьэ(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэркъым | къыхэплъхьэркъым | къыхилъхьэркъым | къыхэтлъхьэркъым | къыхэфлъхьэркъым | къыхалъхьэркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэрт | къыхэплъхьэрт | къыхилъхьэрт | къыхэтлъхьэрт | къыхэфлъхьэрт | къыхалъхьэрт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэртэкъым | къыхэплъхьэртэкъым | къыхилъхьэртэкъым | къыхэтлъхьэртэкъым | къыхэфлъхьэртэкъым | къыхалъхьэртэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьащ | къыхэплъхьащ | къыхилъхьащ | къыхэтлъхьащ | къыхэфлъхьащ | къыхалъхьащ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьакъым | къыхэплъхьакъым | къыхилъхьакъым | къыхэтлъхьакъым | къыхэфлъхьакъым | къыхалъхьакъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьат | къыхэплъхьат | къыхилъхьат | къыхэтлъхьат | къыхэфлъхьат | къыхалъхьат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьатэкъым | къыхэплъхьатэкъым | къыхилъхьатэкъым | къыхэтлъхьатэкъым | къыхэфлъхьатэкъым | къыхалъхьатэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэгъащ | къыхэплъхьэгъащ | къыхилъхьэгъащ | къыхэтлъхьэгъащ | къыхэфлъхьэгъащ | къыхалъхьэгъащ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэгъакъым | къыхэплъхьэгъакъым | къыхилъхьэгъакъым | къыхэтлъхьэгъакъым | къыхэфлъхьэгъакъым | къыхалъхьэгъакъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэгъат | къыхэплъхьэгъат | къыхилъхьэгъат | къыхэтлъхьэгъат | къыхэфлъхьэгъат | къыхалъхьэгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэгъатэкъым | къыхэплъхьэгъатэкъым | къыхилъхьэгъатэкъым | къыхэтлъхьэгъатэкъым | къыхэфлъхьэгъатэкъым | къыхалъхьэгъатэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэщ | къыхэплъхьэщ | къыхилъхьэщ | къыхэтлъхьэщ | къыхэфлъхьэщ | къыхалъхьэщ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэкъым | къыхэплъхьэкъым | къыхилъхьэкъым | къыхэтлъхьэкъым | къыхэфлъхьэкъым | къыхалъхьэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэт | къыхэплъхьэт | къыхилъхьэт | къыхэтлъхьэт | къыхэфлъхьэт | къыхалъхьэт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэтэкъым | къыхэплъхьэтэкъым | къыхилъхьэтэкъым | къыхэтлъхьэтэкъым | къыхэфлъхьэтэкъым | къыхалъхьэтэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнщ | къыхэплъхьэнщ | къыхилъхьэнщ | къыхэтлъхьэнщ | къыхэфлъхьэнщ | къыхалъхьэнщ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнкъым | къыхэплъхьэнкъым | къыхилъхьэнкъым | къыхэтлъхьэнкъым | къыхэфлъхьэнкъым | къыхалъхьэнкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнущ | къыхэплъхьэнущ | къыхилъхьэнущ | къыхэтлъхьэнущ | къыхэфлъхьэнущ | къыхалъхьэнущ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнукъым | къыхэплъхьэнукъым | къыхилъхьэнукъым | къыхэтлъхьэнукъым | къыхэфлъхьэнукъым | къыхалъхьэнукъым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэрэ | къыхэплъхьэрэ | къыхилъхьэрэ | къыхэтлъхьэрэ | къыхэфлъхьэрэ | къыхалъхьэрэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэркъэ | къыхэплъхьэркъэ | къыхилъхьэркъэ | къыхэтлъхьэркъэ | къыхэфлъхьэркъэ | къыхалъхьэркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэрт | къыхэплъхьэрт | къыхилъхьэрт | къыхэтлъхьэрт | къыхэфлъхьэрт | къыхалъхьэрт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэртэкъэ | къыхэплъхьэртэкъэ | къыхилъхьэртэкъэ | къыхэтлъхьэртэкъэ | къыхэфлъхьэртэкъэ | къыхалъхьэртэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьа | къыхэплъхьа | къыхилъхьа | къыхэтлъхьа | къыхэфлъхьа | къыхалъхьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьакъэ | къыхэплъхьакъэ | къыхилъхьакъэ | къыхэтлъхьакъэ | къыхэфлъхьакъэ | къыхалъхьакъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьат | къыхэплъхьат | къыхилъхьат | къыхэтлъхьат | къыхэфлъхьат | къыхалъхьат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьатэкъэ | къыхэплъхьатэкъэ | къыхилъхьатэкъэ | къыхэтлъхьатэкъэ | къыхэфлъхьатэкъэ | къыхалъхьатэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэгъа | къыхэплъхьэгъа | къыхилъхьэгъа | къыхэтлъхьэгъа | къыхэфлъхьэгъа | къыхалъхьэгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | къыхэслъхьэгъакъэ | къыхэплъхьэгъакъэ | къыхилъхьэгъакъэ | къыхэтлъхьэгъакъэ | къыхэфлъхьэгъакъэ | къыхалъхьэгъакъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэгъат | къыхэплъхьэгъат | къыхилъхьэгъат | къыхэтлъхьэгъат | къыхэфлъхьэгъат | къыхалъхьэгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэгъатэкъэ | къыхэплъхьэгъатэкъэ | къыхилъхьэгъатэкъэ | къыхэтлъхьэгъатэкъэ | къыхэфлъхьэгъатэкъэ | къыхалъхьэгъатэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэ | къыхэплъхьэ | къыхилъхьэ | къыхэтлъхьэ | къыхэфлъхьэ | къыхалъхьэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэкъэ | къыхэплъхьэкъэ | къыхилъхьэкъэ | къыхэтлъхьэкъэ | къыхэфлъхьэкъэ | къыхалъхьэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэт | къыхэплъхьэт | къыхилъхьэт | къыхэтлъхьэт | къыхэфлъхьэт | къыхалъхьэт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэтэкъэ | къыхэплъхьэтэкъэ | къыхилъхьэтэкъэ | къыхэтлъхьэтэкъэ | къыхэфлъхьэтэкъэ | къыхалъхьэтэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэн | къыхэплъхьэн | къыхилъхьэн | къыхэтлъхьэн | къыхэфлъхьэн | къыхалъхьэн |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнкъэ | къыхэплъхьэнкъэ | къыхилъхьэнкъэ | къыхэтлъхьэнкъэ | къыхэфлъхьэнкъэ | къыхалъхьэнкъэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэну | къыхэплъхьэну | къыхилъхьэну | къыхэтлъхьэну | къыхэфлъхьэну | къыхалъхьэну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнукъэ | къыхэплъхьэнукъэ | къыхилъхьэнукъэ | къыхэтлъхьэнукъэ | къыхэфлъхьэнукъэ | къыхалъхьэнукъэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэмэ | къыхэплъхьэмэ | къыхилъхьэмэ | къыхэтлъхьэмэ | къыхэфлъхьэмэ | къыхалъхьэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэмэ | къыхыумылъхьэмэ | къыхимылъхьэмэ | къыхэдмылъхьэмэ | къыхэвмылъхьэмэ | къыхамылъхьэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьамэ | къыхэплъхьамэ | къыхилъхьамэ | къыхэтлъхьамэ | къыхэфлъхьамэ | къыхалъхьамэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьамэ | къыхыумылъхьамэ | къыхимылъхьамэ | къыхэдмылъхьамэ | къыхэвмылъхьамэ | къыхамылъхьамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэгъамэ | къыхэплъхьэгъамэ | къыхилъхьэгъамэ | къыхэтлъхьэгъамэ | къыхэфлъхьэгъамэ | къыхалъхьэгъамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэгъамэ | къыхыумылъхьэгъамэ | къыхимылъхьэгъамэ | къыхэдмылъхьэгъамэ | къыхэвмылъхьэгъамэ | къыхамылъхьэгъамэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнмэ | къыхэплъхьэнмэ | къыхилъхьэнмэ | къыхэтлъхьэнмэ | къыхэфлъхьэнмэ | къыхалъхьэнмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэнмэ | къыхыумылъхьэнмэ | къыхимылъхьэнмэ | къыхэдмылъхьэнмэ | къыхэвмылъхьэнмэ | къыхамылъхьэнмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнумэ | къыхэплъхьэнумэ | къыхилъхьэнумэ | къыхэтлъхьэнумэ | къыхэфлъхьэнумэ | къыхалъхьэнумэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэнумэ | къыхыумылъхьэнумэ | къыхимылъхьэнумэ | къыхэдмылъхьэнумэ | къыхэвмылъхьэнумэ | къыхамылъхьэнумэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэтэмэ | къыхэплъхьэтэмэ | къыхилъхьэтэмэ | къыхэтлъхьэтэмэ | къыхэфлъхьэтэмэ | къыхалъхьэтэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэтэмэ | къыхыумылъхьэтэмэ | къыхимылъхьэтэмэ | къыхэдмылъхьэтэмэ | къыхэвмылъхьэтэмэ | къыхамылъхьэтэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьатэмэ | къыхэплъхьатэмэ | къыхилъхьатэмэ | къыхэтлъхьатэмэ | къыхэфлъхьатэмэ | къыхалъхьатэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьатэмэ | къыхыумылъхьатэмэ | къыхимылъхьатэмэ | къыхэдмылъхьатэмэ | къыхэвмылъхьатэмэ | къыхамылъхьатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэгъатэмэ | къыхэплъхьэгъатэмэ | къыхилъхьэгъатэмэ | къыхэтлъхьэгъатэмэ | къыхэфлъхьэгъатэмэ | къыхалъхьэгъатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэгъатэмэ | къыхыумылъхьэгъатэмэ | къыхимылъхьэгъатэмэ | къыхэдмылъхьэгъатэмэ | къыхэвмылъхьэгъатэмэ | къыхамылъхьэгъатэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнтэмэ | къыхэплъхьэнтэмэ | къыхилъхьэнтэмэ | къыхэтлъхьэнтэмэ | къыхэфлъхьэнтэмэ | къыхалъхьэнтэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэнтэмэ | къыхыумылъхьэнтэмэ | къыхимылъхьэнтэмэ | къыхэдмылъхьэнтэмэ | къыхэвмылъхьэнтэмэ | къыхамылъхьэнтэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнутэмэ | къыхэплъхьэнутэмэ | къыхилъхьэнутэмэ | къыхэтлъхьэнутэмэ | къыхэфлъхьэнутэмэ | къыхалъхьэнутэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэнутэмэ | къыхыумылъхьэнутэмэ | къыхимылъхьэнутэмэ | къыхэдмылъхьэнутэмэ | къыхэвмылъхьэнутэмэ | къыхамылъхьэнутэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнт | къыхэплъхьэнт | къыхилъхьэнт | къыхэтлъхьэнт | къыхэфлъхьэнт | къыхалъхьэнт |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнтэкъым | къыхэплъхьэнтэкъым | къыхилъхьэнтэкъым | къыхэтлъхьэнтэкъым | къыхэфлъхьэнтэкъым | къыхалъхьэнтэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнут | къыхэплъхьэнут | къыхилъхьэнут | къыхэтлъхьэнут | къыхэфлъхьэнут | къыхалъхьэнут |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнутэкъым | къыхэплъхьэнутэкъым | къыхилъхьэнутэкъым | къыхэтлъхьэнутэкъым | къыхэфлъхьэнутэкъым | къыхалъхьэнутэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэми | къыхэплъхьэми | къыхилъхьэми | къыхэтлъхьэми | къыхэфлъхьэми | къыхалъхьэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэми | къыхыумылъхьэми | къыхимылъхьэми | къыхэдмылъхьэми | къыхэвмылъхьэми | къыхамылъхьэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьами | къыхэплъхьами | къыхилъхьами | къыхэтлъхьами | къыхэфлъхьами | къыхалъхьами |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьами | къыхыумылъхьами | къыхимылъхьами | къыхэдмылъхьами | къыхэвмылъхьами | къыхамылъхьами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэгъами | къыхэплъхьэгъами | къыхилъхьэгъами | къыхэтлъхьэгъами | къыхэфлъхьэгъами | къыхалъхьэгъами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэгъами | къыхыумылъхьэгъами | къыхимылъхьэгъами | къыхэдмылъхьэгъами | къыхэвмылъхьэгъами | къыхамылъхьэгъами |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнми | къыхэплъхьэнми | къыхилъхьэнми | къыхэтлъхьэнми | къыхэфлъхьэнми | къыхалъхьэнми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэнми | къыхыумылъхьэнми | къыхимылъхьэнми | къыхэдмылъхьэнми | къыхэвмылъхьэнми | къыхамылъхьэнми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнуми | къыхэплъхьэнуми | къыхилъхьэнуми | къыхэтлъхьэнуми | къыхэфлъхьэнуми | къыхалъхьэнуми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэнуми | къыхыумылъхьэнуми | къыхимылъхьэнуми | къыхэдмылъхьэнуми | къыхэвмылъхьэнуми | къыхамылъхьэнуми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэтэми | къыхэплъхьэтэми | къыхилъхьэтэми | къыхэтлъхьэтэми | къыхэфлъхьэтэми | къыхалъхьэтэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэтэми | къыхыумылъхьэтэми | къыхимылъхьэтэми | къыхэдмылъхьэтэми | къыхэвмылъхьэтэми | къыхамылъхьэтэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьатэми | къыхэплъхьатэми | къыхилъхьатэми | къыхэтлъхьатэми | къыхэфлъхьатэми | къыхалъхьатэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьатэми | къыхыумылъхьатэми | къыхимылъхьатэми | къыхэдмылъхьатэми | къыхэвмылъхьатэми | къыхамылъхьатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэгъатэми | къыхэплъхьэгъатэми | къыхилъхьэгъатэми | къыхэтлъхьэгъатэми | къыхэфлъхьэгъатэми | къыхалъхьэгъатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэгъатэми | къыхыумылъхьэгъатэми | къыхимылъхьэгъатэми | къыхэдмылъхьэгъатэми | къыхэвмылъхьэгъатэми | къыхамылъхьэгъатэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнтэми | къыхэплъхьэнтэми | къыхилъхьэнтэми | къыхэтлъхьэнтэми | къыхэфлъхьэнтэми | къыхалъхьэнтэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэнтэми | къыхыумылъхьэнтэми | къыхимылъхьэнтэми | къыхэдмылъхьэнтэми | къыхэвмылъхьэнтэми | къыхамылъхьэнтэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьэнутэми | къыхэплъхьэнутэми | къыхилъхьэнутэми | къыхэтлъхьэнутэми | къыхэфлъхьэнутэми | къыхалъхьэнутэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьэнутэми | къыхыумылъхьэнутэми | къыхимылъхьэнутэми | къыхэдмылъхьэнутэми | къыхэвмылъхьэнутэми | къыхамылъхьэнутэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьаи | къыхэплъхьаи | къыхилъхьаи | къыхэтлъхьаи | къыхэфлъхьаи | къыхалъхьаи |
щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьакъыми | къыхэплъхьакъыми | къыхилъхьакъыми | къыхэтлъхьакъыми | къыхэфлъхьакъыми | къыхалъхьакъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьащэрэт | къыхэплъхьащэрэт | къыхилъхьащэрэт | къыхэтлъхьащэрэт | къыхэфлъхьащэрэт | къыхалъхьащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | къыхэзмылъхьащэрэт | къыхыумылъхьащэрэт | къыхимылъхьащэрэт | къыхэдмылъхьащэрэт | къыхэвмылъхьащэрэт | къыхамылъхьащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнщ | къыхэплъхьагъэнщ | къыхилъхьагъэнщ | къыхэтлъхьагъэнщ | къыхэфлъхьагъэнщ | къыхалъхьагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнкъым | къыхэплъхьагъэнкъым | къыхилъхьагъэнкъым | къыхэтлъхьагъэнкъым | къыхэфлъхьагъэнкъым | къыхалъхьагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнт | къыхэплъхьагъэнт | къыхилъхьагъэнт | къыхэтлъхьагъэнт | къыхэфлъхьагъэнт | къыхалъхьагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнтэкъым | къыхэплъхьагъэнтэкъым | къыхилъхьагъэнтэкъым | къыхэтлъхьагъэнтэкъым | къыхэфлъхьагъэнтэкъым | къыхалъхьагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэн | къыхэплъхьагъэн | къыхилъхьагъэн | къыхэтлъхьагъэн | къыхэфлъхьагъэн | къыхалъхьагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнкъэ | къыхэплъхьагъэнкъэ | къыхилъхьагъэнкъэ | къыхэтлъхьагъэнкъэ | къыхэфлъхьагъэнкъэ | къыхалъхьагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнт | къыхэплъхьагъэнт | къыхилъхьагъэнт | къыхэтлъхьагъэнт | къыхэфлъхьагъэнт | къыхалъхьагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнтэкъэ | къыхэплъхьагъэнтэкъэ | къыхилъхьагъэнтэкъэ | къыхэтлъхьагъэнтэкъэ | къыхэфлъхьагъэнтэкъэ | къыхалъхьагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнущ | къыхэплъхьагъэнущ | къыхилъхьагъэнущ | къыхэтлъхьагъэнущ | къыхэфлъхьагъэнущ | къыхалъхьагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнукъым | къыхэплъхьагъэнукъым | къыхилъхьагъэнукъым | къыхэтлъхьагъэнукъым | къыхэфлъхьагъэнукъым | къыхалъхьагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнут | къыхэплъхьагъэнут | къыхилъхьагъэнут | къыхэтлъхьагъэнут | къыхэфлъхьагъэнут | къыхалъхьагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнутэкъым | къыхэплъхьагъэнутэкъым | къыхилъхьагъэнутэкъым | къыхэтлъхьагъэнутэкъым | къыхэфлъхьагъэнутэкъым | къыхалъхьагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэну | къыхэплъхьагъэну | къыхилъхьагъэну | къыхэтлъхьагъэну | къыхэфлъхьагъэну | къыхалъхьагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнукъэ | къыхэплъхьагъэнукъэ | къыхилъхьагъэнукъэ | къыхэтлъхьагъэнукъэ | къыхэфлъхьагъэнукъэ | къыхалъхьагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнут | къыхэплъхьагъэнут | къыхилъхьагъэнут | къыхэтлъхьагъэнут | къыхэфлъхьагъэнут | къыхалъхьагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къыхэслъхьагъэнутэкъэ | къыхэплъхьагъэнутэкъэ | къыхилъхьагъэнутэкъэ | къыхэтлъхьагъэнутэкъэ | къыхэфлъхьагъэнутэкъэ | къыхалъхьагъэнутэкъэ |
Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыхэзылъхьэ |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзымылъхьэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэзылъхьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзымылъхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэзылъхьэгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзымылъхьэгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэзылъхьэн |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзымылъхьэн |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэзылъхьэну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзымылъхьэну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыхэслъхьэ | къыхэплъхьэ | къыхилъхьэ | къыхэтлъхьэ | къыхэфлъхьэ | къыхалъхьэ |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмылъхьэ | къыхыумылъхьэ | къыхимылъхьэ | къыхэдмылъхьэ | къыхэвмылъхьэ | къыхамылъхьэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэслъхьа | къыхэплъхьа | къыхилъхьа | къыхэтлъхьа | къыхэфлъхьа | къыхалъхьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмылъхьа | къыхыумылъхьа | къыхимылъхьа | къыхэдмылъхьа | къыхэвмылъхьа | къыхамылъхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэслъхьэгъа | къыхэплъхьэгъа | къыхилъхьэгъа | къыхэтлъхьэгъа | къыхэфлъхьэгъа | къыхалъхьэгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмылъхьэгъа | къыхыумылъхьэгъа | къыхимылъхьэгъа | къыхэдмылъхьэгъа | къыхэвмылъхьэгъа | къыхамылъхьэгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэслъхьэн | къыхэплъхьэн | къыхилъхьэн | къыхэтлъхьэн | къыхэфлъхьэн | къыхалъхьэн |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмылъхьэн | къыхыумылъхьэн | къыхимылъхьэн | къыхэдмылъхьэн | къыхэвмылъхьэн | къыхамылъхьэн |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэслъхьэну | къыхэплъхьэну | къыхилъхьэну | къыхэтлъхьэну | къыхэфлъхьэну | къыхалъхьэну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмылъхьэну | къыхыумылъхьэну | къыхимылъхьэну | къыхэдмылъхьэну | къыхэвмылъхьэну | къыхамылъхьэну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыхэлъхьэ |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэмылъхьэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэлъхьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэмылъхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэлъхьэгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэмылъхьэгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэлъхьэн |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэмылъхьэн |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къыхэлъхьэну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэмылъхьэну |
Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къызэрыхэслъхьэ | къызэрыхэплъхьэ | къызэрыхилъхьэ | къызэрыхэтлъхьэ | къызэрыхэфлъхьэ | къызэрыхалъхьэ |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрыхэзмылъхьэ | къызэрыхыумылъхьэ | къызэрыхимылъхьэ | къызэрыхэдмылъхьэ | къызэрыхэвмылъхьэ | къызэрыхамылъхьэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къызэрыхэслъхьа | къызэрыхэплъхьа | къызэрыхилъхьа | къызэрыхэтлъхьа | къызэрыхэфлъхьа | къызэрыхалъхьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрыхэзмылъхьа | къызэрыхыумылъхьа | къызэрыхимылъхьа | къызэрыхэдмылъхьа | къызэрыхэвмылъхьа | къызэрыхамылъхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къызэрыхэслъхьэгъа | къызэрыхэплъхьэгъа | къызэрыхилъхьэгъа | къызэрыхэтлъхьэгъа | къызэрыхэфлъхьэгъа | къызэрыхалъхьэгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрыхэзмылъхьэгъа | къызэрыхыумылъхьэгъа | къызэрыхимылъхьэгъа | къызэрыхэдмылъхьэгъа | къызэрыхэвмылъхьэгъа | къызэрыхамылъхьэгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къызэрыхэслъхьэн | къызэрыхэплъхьэн | къызэрыхилъхьэн | къызэрыхэтлъхьэн | къызэрыхэфлъхьэн | къызэрыхалъхьэн |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрыхэзмылъхьэн | къызэрыхыумылъхьэн | къызэрыхимылъхьэн | къызэрыхэдмылъхьэн | къызэрыхэвмылъхьэн | къызэрыхамылъхьэн |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къызэрыхэслъхьэну | къызэрыхэплъхьэну | къызэрыхилъхьэну | къызэрыхэтлъхьэну | къызэрыхэфлъхьэну | къызэрыхалъхьэну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къызэрыхэзмылъхьэну | къызэрыхыумылъхьэну | къызэрыхимылъхьэну | къызэрыхэдмылъхьэну | къызэрыхэвмылъхьэну | къызэрыхамылъхьэну |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыщыхэслъхьэ | къыщыхэплъхьэ | къыщыхилъхьэ | къыщыхэтлъхьэ | къыщыхэфлъхьэ | къыщыхалъхьэ |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыщыхэзмылъхьэ | къыщыхыумылъхьэ | къыщыхимылъхьэ | къыщыхэдмылъхьэ | къыщыхэвмылъхьэ | къыщыхамылъхьэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщыхэслъхьа | къыщыхэплъхьа | къыщыхилъхьа | къыщыхэтлъхьа | къыщыхэфлъхьа | къыщыхалъхьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщыхэзмылъхьа | къыщыхыумылъхьа | къыщыхимылъхьа | къыщыхэдмылъхьа | къыщыхэвмылъхьа | къыщыхамылъхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщыхэслъхьэгъа | къыщыхэплъхьэгъа | къыщыхилъхьэгъа | къыщыхэтлъхьэгъа | къыщыхэфлъхьэгъа | къыщыхалъхьэгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщыхэзмылъхьэгъа | къыщыхыумылъхьэгъа | къыщыхимылъхьэгъа | къыщыхэдмылъхьэгъа | къыщыхэвмылъхьэгъа | къыщыхамылъхьэгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщыхэслъхьэн | къыщыхэплъхьэн | къыщыхилъхьэн | къыщыхэтлъхьэн | къыщыхэфлъхьэн | къыщыхалъхьэн |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщыхэзмылъхьэн | къыщыхыумылъхьэн | къыщыхимылъхьэн | къыщыхэдмылъхьэн | къыщыхэвмылъхьэн | къыщыхамылъхьэн |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщыхэслъхьэну | къыщыхэплъхьэну | къыщыхилъхьэну | къыщыхэтлъхьэну | къыщыхэфлъхьэну | къыщыхалъхьэну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщыхэзмылъхьэну | къыщыхыумылъхьэну | къыщыхимылъхьэну | къыщыхэдмылъхьэну | къыщыхэвмылъхьэну | къыщыхамылъхьэну |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыздыхэслъхьэ | къыздыхэплъхьэ | къыздыхилъхьэ | къыздыхэтлъхьэ | къыздыхэфлъхьэ | къыздыхалъхьэ |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыздыхэзмылъхьэ | къыздыхыумылъхьэ | къыздыхимылъхьэ | къыздыхэдмылъхьэ | къыздыхэвмылъхьэ | къыздыхамылъхьэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыздыхэслъхьа | къыздыхэплъхьа | къыздыхилъхьа | къыздыхэтлъхьа | къыздыхэфлъхьа | къыздыхалъхьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыздыхэзмылъхьа | къыздыхыумылъхьа | къыздыхимылъхьа | къыздыхэдмылъхьа | къыздыхэвмылъхьа | къыздыхамылъхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыздыхэслъхьэгъа | къыздыхэплъхьэгъа | къыздыхилъхьэгъа | къыздыхэтлъхьэгъа | къыздыхэфлъхьэгъа | къыздыхалъхьэгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыздыхэзмылъхьэгъа | къыздыхыумылъхьэгъа | къыздыхимылъхьэгъа | къыздыхэдмылъхьэгъа | къыздыхэвмылъхьэгъа | къыздыхамылъхьэгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыздыхэслъхьэн | къыздыхэплъхьэн | къыздыхилъхьэн | къыздыхэтлъхьэн | къыздыхэфлъхьэн | къыздыхалъхьэн |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыздыхэзмылъхьэн | къыздыхыумылъхьэн | къыздыхимылъхьэн | къыздыхэдмылъхьэн | къыздыхэвмылъхьэн | къыздыхамылъхьэн |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыздыхэслъхьэну | къыздыхэплъхьэну | къыздыхилъхьэну | къыздыхэтлъхьэну | къыздыхэфлъхьэну | къыздыхалъхьэну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыздыхэзмылъхьэну | къыздыхыумылъхьэну | къыздыхимылъхьэну | къыздыхэдмылъхьэну | къыздыхэвмылъхьэну | къыздыхамылъхьэну |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀыхэслъхьэ | къыщӀыхэплъхьэ | къыщӀыхилъхьэ | къыщӀыхэтлъхьэ | къыщӀыхэфлъхьэ | къыщӀыхалъхьэ |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀыхэзмылъхьэ | къыщӀыхыумылъхьэ | къыщӀыхимылъхьэ | къыщӀыхэдмылъхьэ | къыщӀыхэвмылъхьэ | къыщӀыхамылъхьэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀыхэслъхьа | къыщӀыхэплъхьа | къыщӀыхилъхьа | къыщӀыхэтлъхьа | къыщӀыхэфлъхьа | къыщӀыхалъхьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀыхэзмылъхьа | къыщӀыхыумылъхьа | къыщӀыхимылъхьа | къыщӀыхэдмылъхьа | къыщӀыхэвмылъхьа | къыщӀыхамылъхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀыхэслъхьэгъа | къыщӀыхэплъхьэгъа | къыщӀыхилъхьэгъа | къыщӀыхэтлъхьэгъа | къыщӀыхэфлъхьэгъа | къыщӀыхалъхьэгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀыхэзмылъхьэгъа | къыщӀыхыумылъхьэгъа | къыщӀыхимылъхьэгъа | къыщӀыхэдмылъхьэгъа | къыщӀыхэвмылъхьэгъа | къыщӀыхамылъхьэгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀыхэслъхьэн | къыщӀыхэплъхьэн | къыщӀыхилъхьэн | къыщӀыхэтлъхьэн | къыщӀыхэфлъхьэн | къыщӀыхалъхьэн |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀыхэзмылъхьэн | къыщӀыхыумылъхьэн | къыщӀыхимылъхьэн | къыщӀыхэдмылъхьэн | къыщӀыхэвмылъхьэн | къыщӀыхамылъхьэн |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀыхэслъхьэну | къыщӀыхэплъхьэну | къыщӀыхилъхьэну | къыщӀыхэтлъхьэну | къыщӀыхэфлъхьэну | къыщӀыхалъхьэну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀыхэзмылъхьэну | къыщӀыхыумылъхьэну | къыщӀыхимылъхьэну | къыщӀыхэдмылъхьэну | къыщӀыхэвмылъхьэну | къыщӀыхамылъхьэну |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыхэслъхьэу | къыхэплъхьэу | къыхилъхьэу | къыхэтлъхьэу | къыхэфлъхьэу | къыхалъхьэу |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмылъхьэу | къыхыумылъхьэу | къыхимылъхьэу | къыхэдмылъхьэу | къыхэвмылъхьэу | къыхамылъхьэу |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыхэслъхьауэ | къыхэплъхьауэ | къыхилъхьауэ | къыхэтлъхьауэ | къыхэфлъхьауэ | къыхалъхьауэ |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыхэзмылъхьауэ | къыхыумылъхьауэ | къыхимылъхьауэ | къыхэдмылъхьауэ | къыхэвмылъхьауэ | къыхамылъхьауэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | къыхэслъхьэурэ | къыхэплъхьэурэ | къыхилъхьэурэ | къыхэтлъхьэурэ | къыхэфлъхьэурэ | къыхалъхьэурэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | къыхэзмылъхьэурэ | къыхыумылъхьэурэ | къыхимылъхьэурэ | къыхэдмылъхьэурэ | къыхэвмылъхьэурэ | къыхамылъхьэурэ |
ит зэман щыӀэныгъэ фащэ: подлежащэ + прямой дополненэ +
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
подлежащэ СЭ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | ||||||
уэ | укъыхызолъхьэ | укъахызолъхьэ | ||||
ар | къыпхызолъхьэ | къыхызолъхьэ | къыфхызолъхьэ | къахызолъхьэ | ||
дэ | ||||||
фэ | фыкъыхызолъхьэ | фыкъахызолъхьэ | ||||
ахэр | къыпхызолъхьэ(хэ) | къыхызолъхьэ(хэ) | къыфхызолъхьэ(хэ | къахызолъхьэ(хэ) | ||
подлежащэ УЭ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | сыкъыхыболъхьэ | сыкъахыболъхьэ | ||||
уэ | ||||||
ар | къысхыболъхьэ | къыхыболъхьэ | къытхыболъхьэ | къахыболъхьэ | ||
дэ | дыкъыхыболъхьэ | дыкъахыболъхьэ | ||||
фэ | ||||||
ахэр | къысхыболъхьэ(хэ) | къыхыболъхьэ(хэ) | къытхыболъхьэ(хэ) | къахыболъхьэ(хэ) | ||
подлежащэ АБЫ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | сыкъыпхелъхьэ | сыкъыхелъхьэ | сыкъыфхелъхьэ | сыкъахелъхьэ | ||
уэ | укъысхелъхьэ | укъыхелъхьэ | укъытхелъхьэ | укъахелъхьэ | ||
ар | къысхелъхьэ | къыпхелъхьэ | къыхелъхьэ | къытхелъхьэ | къыфхелъхьэ | къахелъхьэ |
дэ | дыкъыпхелъхьэ | дыкъыхелъхьэ | дыкъыфхелъхьэ | дыкъахелъхьэ | ||
фэ | фыкъысхелъхьэ | фыкъыхелъхьэ | фыкъытхелъхьэ | фыкъахелъхьэ | ||
ахэр | къысхелъхьэ(хэ) | къыпхелъхьэ(хэ) | къыхелъхьэ(хэ) | къытхелъхьэ(хэ) | къыфхелъхьэ(хэ) | къахелъхьэ(хэ) |
подлежащэ ДЭ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | ||||||
уэ | укъыхыдолъхьэ | укъахыдолъхьэ | ||||
ар | къыпхыдолъхьэ | къыхыдолъхьэ | къыфхыдолъхьэ | къахыдолъхьэ | ||
дэ | ||||||
фэ | фыкъыхыдолъхьэ | фыкъахыдолъхьэ | ||||
ахэр | къыпхыдолъхьэ(хэ) | къыхыдолъхьэ(хэ) | къыфхыдолъхьэ(хэ) | къахыдолъхьэ(хэ) | ||
подлежащэ ФЭ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | сыкъыхыволъхьэ | сыкъахыволъхьэ | ||||
уэ | ||||||
ар | къысхыволъхьэ | къыхыволъхьэ | къытхыволъхьэ | къахыволъхьэ | ||
дэ | дыкъыхыволъхьэ | дыкъахыволъхьэ | ||||
фэ | ||||||
ахэр | къысхыволъхьэ(хэ) | къыхыволъхьэ(хэ) | къытхыволъхьэ(хэ) | къахыволъхьэ(хэ) | ||
подлежащэ АБЫХЭМ | ||||||
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
прямой дополненэ | ||||||
сэ | сыкъыпхалъхьэ | сыкъыхалъхьэ | сыкъыфхалъхьэ | сыкъахалъхьэ | ||
уэ | укъысхалъхьэ | укъыхалъхьэ | укъытхалъхьэ | укъахалъхьэ | ||
ар | къысхалъхьэ | къыпхалъхьэ | къыхалъхьэ | къытхалъхьэ | къыфхалъхьэ | къахалъхьэ |
дэ | дыкъыпхалъхьэ | дыкъыхалъхьэ | дыкъыфхалъхьэ | дыкъахалъхьэ | ||
фэ | фыкъысхалъхьэ | фыкъыхалъхьэ | фыкъытхалъхьэ | фыкъахалъхьэ | ||
ахэр | къысхалъхьэ(хэ) | къыпхалъхьэ(хэ) | къыхалъхьэ(хэ) | къытхалъхьэ(хэ) | къыфхалъхьэ(хэ) | къахалъхьэ(хэ) |
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [лъхь]э | [лъхь]эр | -- | [лъхь]эхэр |
Эргативнэ: | [лъхь]э | [лъхь]эм | -- | [лъхь]эхэм |
Послеложнэ: | [лъхь]экӀэ | [лъхь]эмкӀэ | [лъхь]эхэкӀэ | [лъхь]эхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [лъхь]эу | [лъхь]эрауэ | [лъхь]эхэу | [лъхь]эхэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [лъхь]а | [лъхь]ар | -- | [лъхь]ахэр |
Эргативнэ: | [лъхь]а | [лъхь]ам | -- | [лъхь]ахэм |
Послеложнэ: | [лъхь]акӀэ | [лъхь]амкӀэ | [лъхь]ахэкӀэ | [лъхь]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [лъхь]ауэ | [лъхь]арауэ | [лъхь]ахэу | [лъхь]ахэрауэ |
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [лъхь]эн | [лъхь]эныр | -- | [лъхь]энхэр |
Эргативнэ: | [лъхь]эн | [лъхь]эным | -- | [лъхь]энхэм |
Послеложнэ: | [лъхь]энкӀэ | [лъхь]энымкӀэ | [лъхь]энхэкӀэ | [лъхь]энхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [лъхь]эну | [лъхь]энырауэ | [лъхь]энхэу | [лъхь]энхэрауэ |
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [лъхь]эну | [лъхь]энур | -- | [лъхь]энухэр |
Эргативнэ: | [лъхь]эну | [лъхь]энум | -- | [лъхь]энухэм |
Послеложнэ: | [лъхь]энукӀэ | [лъхь]энумкӀэ | [лъхь]энухэкӀэ | [лъхь]энухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [лъхь]энууэ | [лъхь]энурауэ | [лъхь]энухэу | [лъхь]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зыгуэр нэгъуэщӀ гуэрым хэлъу гъэтӀылъын.
- ЩӀым хэлъхьэн, гъэтӀысын, хэщӀэн, лъабжьэкӀэ егъэубыдын (жылэ, къэкӀыгъэ гуэр).
- Ахъшэр банкым щахъумэну етын, шыгъэтӀылъын.
- Бжэ, щхьэгъубжэ с. ху. псэуалъэм хэгъэувэн.
- Бжыгъэ гуэр нэгъуэщӀ зы бжыгъэ гуэрым хэгъэхъуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- ПхузэфӀэкӀыр къыхэлъхьэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- хэлъхьэн: 1. put, place sth in sth 2. plant, seed sth (for example, seeds) 3. deposit (money in a savings bank) 4. put in, install, hang, insert (for example, a door, windowpane) 5. add, perform an addition (a number)
- ПхузэфӀэкӀыр къыхэлъхьэн: put everything you can into sth.
УРЫСЫБЗЭ
- хэлъхьэн: 1. положить что-л. во что-л. 2. посадить что-л. (напр. семена) 3. вложить (деньги в сбербанк) 4. вставить что-л. (напр. дверь, стекло) 5. прибавить (число)
- ПхузэфӀэкӀыр къыхэлъхьэн: положить все, что только можешь.
БИБЛИОГРАФИЕ