къыхэкӏиикӏын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹǝxɐtʹʂi:jǝ'tʹʂǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + хэ- + [кӀий] + -ы + -кӀ + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "къыхэкӏиикӏын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэкӀиикӀын |
щымыӀэныгъэ: | къыхэмыкӀиикӀын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀын | укъыхэкӀиикӀын | къыхэкӀиикӀын | дыкъыхэкӀиикӀын | фыкъыхэкӀиикӀын | къыхэкӀиикӀын(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀын | укъыхэмыкӀиикӀын | къыхэмыкӀиикӀын | дыкъыхэмыкӀиикӀын | фыкъыхэмыкӀиикӀын | къыхэмыкӀиикӀын(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэкӀиикӀ! | фыкъыхэкӀиикӀ! |
щымыӀэныгъэ: | укъыхэмыкӀиикӀ! | фыкъыхэмыкӀиикӀ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхрекӀиикӀ | укъыхрекӀиикӀ | къыхрекӀиикӀ | дыкъыхрекӀиикӀ | фыкъыхрекӀиикӀ | къыхрекӀиикӀ |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхремыкӀиикӀ | укъыхремыкӀиикӀ | къыхремыкӀиикӀ | дыкъыхремыкӀиикӀ | фыкъыхремыкӀиикӀ | къыхремыкӀиикӀ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхокӀиикӀ(ыр) | укъыхокӀиикӀ(ыр) | къыхокӀиикӀ(ыр) | дыкъыхокӀиикӀ(ыр) | фыкъыхокӀиикӀ(ыр) | къыхокӀиикӀ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыркъым | укъыхэкӀиикӀыркъым | къыхэкӀиикӀыркъым | дыкъыхэкӀиикӀыркъым | фыкъыхэкӀиикӀыркъым | къыхэкӀиикӀы(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀ(ыр)т | укъыхэкӀиикӀ(ыр)т | къыхэкӀиикӀ(ыр)т | дыкъыхэкӀиикӀ(ыр)т | фыкъыхэкӀиикӀ(ыр)т | къыхэкӀиикӀ(ыр)т / къыхэкӀиикӀхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъым | укъыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъым | къыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъым | дыкъыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъым | фыкъыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъым | къыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъым / къыхэкӀиикӀхэ(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀащ | укъыхэкӀиикӀащ | къыхэкӀиикӀащ | дыкъыхэкӀиикӀащ | фыкъыхэкӀиикӀащ | къыхэкӀиикӀа(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀакъым | укъыхэкӀиикӀакъым | къыхэкӀиикӀакъым | дыкъыхэкӀиикӀакъым | фыкъыхэкӀиикӀакъым | къыхэкӀиикӀа(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀат | укъыхэкӀиикӀат | къыхэкӀиикӀат | дыкъыхэкӀиикӀат | фыкъыхэкӀиикӀат | къыхэкӀиикӀа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀатэкъым | укъыхэкӀиикӀатэкъым | къыхэкӀиикӀатэкъым | дыкъыхэкӀиикӀатэкъым | фыкъыхэкӀиикӀатэкъым | къыхэкӀиикӀа(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъащ | укъыхэкӀиикӀыгъащ | къыхэкӀиикӀыгъащ | дыкъыхэкӀиикӀыгъащ | фыкъыхэкӀиикӀыгъащ | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъакъым | укъыхэкӀиикӀыгъакъым | къыхэкӀиикӀыгъакъым | дыкъыхэкӀиикӀыгъакъым | фыкъыхэкӀиикӀыгъакъым | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъат | укъыхэкӀиикӀыгъат | къыхэкӀиикӀыгъат | дыкъыхэкӀиикӀыгъат | фыкъыхэкӀиикӀыгъат | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъатэкъым | укъыхэкӀиикӀыгъатэкъым | къыхэкӀиикӀыгъатэкъым | дыкъыхэкӀиикӀыгъатэкъым | фыкъыхэкӀиикӀыгъатэкъым | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀщ | укъыхэкӀиикӀщ | къыхэкӀиикӀщ | дыкъыхэкӀиикӀщ | фыкъыхэкӀиикӀщ | къыхэкӀиикӀ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀкъым | укъыхэкӀиикӀкъым | къыхэкӀиикӀкъым | дыкъыхэкӀиикӀкъым | фыкъыхэкӀиикӀкъым | къыхэкӀиикӀ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀт | укъыхэкӀиикӀт | къыхэкӀиикӀт | дыкъыхэкӀиикӀт | фыкъыхэкӀиикӀт | къыхэкӀиикӀ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀтэкъым | укъыхэкӀиикӀтэкъым | къыхэкӀиикӀтэкъым | дыкъыхэкӀиикӀтэкъым | фыкъыхэкӀиикӀтэкъым | къыхэкӀиикӀ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынщ | укъыхэкӀиикӀынщ | къыхэкӀиикӀынщ | дыкъыхэкӀиикӀынщ | фыкъыхэкӀиикӀынщ | къыхэкӀиикӀын(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынкъым | укъыхэкӀиикӀынкъым | къыхэкӀиикӀынкъым | дыкъыхэкӀиикӀынкъым | фыкъыхэкӀиикӀынкъым | къыхэкӀиикӀын(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынущ | укъыхэкӀиикӀынущ | къыхэкӀиикӀынущ | дыкъыхэкӀиикӀынущ | фыкъыхэкӀиикӀынущ | къыхэкӀиикӀыну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынукъым | укъыхэкӀиикӀынукъым | къыхэкӀиикӀынукъым | дыкъыхэкӀиикӀынукъым | фыкъыхэкӀиикӀынукъым | къыхэкӀиикӀыну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀрэ | укъыхэкӀиикӀрэ | къыхэкӀиикӀрэ | дыкъыхэкӀиикӀрэ | фыкъыхэкӀиикӀрэ | къыхэкӀиикӀ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыркъэ | укъыхэкӀиикӀыркъэ | къыхэкӀиикӀыркъэ | дыкъыхэкӀиикӀыркъэ | фыкъыхэкӀиикӀыркъэ | къыхэкӀиикӀыркъэ / къыхэкӀиикӀхэркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀ(ыр)т | укъыхэкӀиикӀ(ыр)т | къыхэкӀиикӀ(ыр)т | дыкъыхэкӀиикӀ(ыр)т | фыкъыхэкӀиикӀ(ыр)т | къыхэкӀиикӀ(ыр)т / къыхэкӀиикӀхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъэ | укъыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъэ | къыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъэ | дыкъыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъэ | фыкъыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъэ | къыхэкӀиикӀ(ыр)тэкъэ / къыхэкӀиикӀхэ(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀа | укъыхэкӀиикӀа | къыхэкӀиикӀа | дыкъыхэкӀиикӀа | фыкъыхэкӀиикӀа | къыхэкӀиикӀа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀакъэ | укъыхэкӀиикӀакъэ | къыхэкӀиикӀакъэ | дыкъыхэкӀиикӀакъэ | фыкъыхэкӀиикӀакъэ | къыхэкӀиикӀа(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀат | укъыхэкӀиикӀат | къыхэкӀиикӀат | дыкъыхэкӀиикӀат | фыкъыхэкӀиикӀат | къыхэкӀиикӀа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀатэкъэ | укъыхэкӀиикӀатэкъэ | къыхэкӀиикӀатэкъэ | дыкъыхэкӀиикӀатэкъэ | фыкъыхэкӀиикӀатэкъэ | къыхэкӀиикӀа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъа | укъыхэкӀиикӀыгъа | къыхэкӀиикӀыгъа | дыкъыхэкӀиикӀыгъа | фыкъыхэкӀиикӀыгъа | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъакъэ | укъыхэкӀиикӀыгъакъэ | къыхэкӀиикӀыгъакъэ | дыкъыхэкӀиикӀыгъакъэ | фыкъыхэкӀиикӀыгъакъэ | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъат | укъыхэкӀиикӀыгъат | къыхэкӀиикӀыгъат | дыкъыхэкӀиикӀыгъат | фыкъыхэкӀиикӀыгъат | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъатэкъэ | укъыхэкӀиикӀыгъатэкъэ | къыхэкӀиикӀыгъатэкъэ | дыкъыхэкӀиикӀыгъатэкъэ | фыкъыхэкӀиикӀыгъатэкъэ | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀ | укъыхэкӀиикӀ | къыхэкӀиикӀ | дыкъыхэкӀиикӀ | фыкъыхэкӀиикӀ | къыхэкӀиикӀ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀкъэ | укъыхэкӀиикӀкъэ | къыхэкӀиикӀкъэ | дыкъыхэкӀиикӀкъэ | фыкъыхэкӀиикӀкъэ | къыхэкӀиикӀ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀт | укъыхэкӀиикӀт | къыхэкӀиикӀт | дыкъыхэкӀиикӀт | фыкъыхэкӀиикӀт | къыхэкӀиикӀ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀтэкъэ | укъыхэкӀиикӀтэкъэ | къыхэкӀиикӀтэкъэ | дыкъыхэкӀиикӀтэкъэ | фыкъыхэкӀиикӀтэкъэ | къыхэкӀиикӀ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀын | укъыхэкӀиикӀын | къыхэкӀиикӀын | дыкъыхэкӀиикӀын | фыкъыхэкӀиикӀын | къыхэкӀиикӀын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынкъэ | укъыхэкӀиикӀынкъэ | къыхэкӀиикӀынкъэ | дыкъыхэкӀиикӀынкъэ | фыкъыхэкӀиикӀынкъэ | къыхэкӀиикӀын(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыну | укъыхэкӀиикӀыну | къыхэкӀиикӀыну | дыкъыхэкӀиикӀыну | фыкъыхэкӀиикӀыну | къыхэкӀиикӀыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынукъэ | укъыхэкӀиикӀынукъэ | къыхэкӀиикӀынукъэ | дыкъыхэкӀиикӀынукъэ | фыкъыхэкӀиикӀынукъэ | къыхэкӀиикӀыну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀмэ | укъыхэкӀиикӀмэ | къыхэкӀиикӀмэ | дыкъыхэкӀиикӀмэ | фыкъыхэкӀиикӀмэ | къыхэкӀиикӀ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀмэ | укъыхэмыкӀиикӀмэ | къыхэмыкӀиикӀмэ | дыкъыхэмыкӀиикӀмэ | фыкъыхэмыкӀиикӀмэ | къыхэмыкӀиикӀ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀамэ | укъыхэкӀиикӀамэ | къыхэкӀиикӀамэ | дыкъыхэкӀиикӀамэ | фыкъыхэкӀиикӀамэ | къыхэкӀиикӀа(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀамэ | укъыхэмыкӀиикӀамэ | къыхэмыкӀиикӀамэ | дыкъыхэмыкӀиикӀамэ | фыкъыхэмыкӀиикӀамэ | къыхэмыкӀиикӀа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъамэ | укъыхэкӀиикӀыгъамэ | къыхэкӀиикӀыгъамэ | дыкъыхэкӀиикӀыгъамэ | фыкъыхэкӀиикӀыгъамэ | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀыгъамэ | укъыхэмыкӀиикӀыгъамэ | къыхэмыкӀиикӀыгъамэ | дыкъыхэмыкӀиикӀыгъамэ | фыкъыхэмыкӀиикӀыгъамэ | къыхэмыкӀиикӀыгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынмэ | укъыхэкӀиикӀынмэ | къыхэкӀиикӀынмэ | дыкъыхэкӀиикӀынмэ | фыкъыхэкӀиикӀынмэ | къыхэкӀиикӀын(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀынмэ | укъыхэмыкӀиикӀынмэ | къыхэмыкӀиикӀынмэ | дыкъыхэмыкӀиикӀынмэ | фыкъыхэмыкӀиикӀынмэ | къыхэмыкӀиикӀын(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынумэ | укъыхэкӀиикӀынумэ | къыхэкӀиикӀынумэ | дыкъыхэкӀиикӀынумэ | фыкъыхэкӀиикӀынумэ | къыхэкӀиикӀыну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀынумэ | укъыхэмыкӀиикӀынумэ | къыхэмыкӀиикӀынумэ | дыкъыхэмыкӀиикӀынумэ | фыкъыхэмыкӀиикӀынумэ | къыхэмыкӀиикӀыну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀтэмэ | укъыхэкӀиикӀтэмэ | къыхэкӀиикӀтэмэ | дыкъыхэкӀиикӀтэмэ | фыкъыхэкӀиикӀтэмэ | къыхэкӀиикӀ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀтэмэ | укъыхэмыкӀиикӀтэмэ | къыхэмыкӀиикӀтэмэ | дыкъыхэмыкӀиикӀтэмэ | фыкъыхэмыкӀиикӀтэмэ | къыхэмыкӀиикӀ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀатэмэ | укъыхэкӀиикӀатэмэ | къыхэкӀиикӀатэмэ | дыкъыхэкӀиикӀатэмэ | фыкъыхэкӀиикӀатэмэ | къыхэкӀиикӀа(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀатэмэ | укъыхэмыкӀиикӀатэмэ | къыхэмыкӀиикӀатэмэ | дыкъыхэмыкӀиикӀатэмэ | фыкъыхэмыкӀиикӀатэмэ | къыхэмыкӀиикӀа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъатэмэ | укъыхэкӀиикӀыгъатэмэ | къыхэкӀиикӀыгъатэмэ | дыкъыхэкӀиикӀыгъатэмэ | фыкъыхэкӀиикӀыгъатэмэ | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀыгъатэмэ | укъыхэмыкӀиикӀыгъатэмэ | къыхэмыкӀиикӀыгъатэмэ | дыкъыхэмыкӀиикӀыгъатэмэ | фыкъыхэмыкӀиикӀыгъатэмэ | къыхэмыкӀиикӀыгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынтэмэ | укъыхэкӀиикӀынтэмэ | къыхэкӀиикӀынтэмэ | дыкъыхэкӀиикӀынтэмэ | фыкъыхэкӀиикӀынтэмэ | къыхэкӀиикӀын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀынтэмэ | укъыхэмыкӀиикӀынтэмэ | къыхэмыкӀиикӀынтэмэ | дыкъыхэмыкӀиикӀынтэмэ | фыкъыхэмыкӀиикӀынтэмэ | къыхэмыкӀиикӀын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынутэмэ | укъыхэкӀиикӀынутэмэ | къыхэкӀиикӀынутэмэ | дыкъыхэкӀиикӀынутэмэ | фыкъыхэкӀиикӀынутэмэ | къыхэкӀиикӀыну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀынутэмэ | укъыхэмыкӀиикӀынутэмэ | къыхэмыкӀиикӀынутэмэ | дыкъыхэмыкӀиикӀынутэмэ | фыкъыхэмыкӀиикӀынутэмэ | къыхэмыкӀиикӀыну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынт | укъыхэкӀиикӀынт | къыхэкӀиикӀынт | дыкъыхэкӀиикӀынт | фыкъыхэкӀиикӀынт | къыхэкӀиикӀын(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынтэкъым | укъыхэкӀиикӀынтэкъым | къыхэкӀиикӀынтэкъым | дыкъыхэкӀиикӀынтэкъым | фыкъыхэкӀиикӀынтэкъым | къыхэкӀиикӀын(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынут | укъыхэкӀиикӀынут | къыхэкӀиикӀынут | дыкъыхэкӀиикӀынут | фыкъыхэкӀиикӀынут | къыхэкӀиикӀыну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынутэкъым | укъыхэкӀиикӀынутэкъым | къыхэкӀиикӀынутэкъым | дыкъыхэкӀиикӀынутэкъым | фыкъыхэкӀиикӀынутэкъым | къыхэкӀиикӀыну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀми | укъыхэкӀиикӀми | къыхэкӀиикӀми | дыкъыхэкӀиикӀми | фыкъыхэкӀиикӀми | къыхэкӀиикӀ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀми | укъыхэмыкӀиикӀми | къыхэмыкӀиикӀми | дыкъыхэмыкӀиикӀми | фыкъыхэмыкӀиикӀми | къыхэмыкӀиикӀ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀами | укъыхэкӀиикӀами | къыхэкӀиикӀами | дыкъыхэкӀиикӀами | фыкъыхэкӀиикӀами | къыхэкӀиикӀа(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀами | укъыхэмыкӀиикӀами | къыхэмыкӀиикӀами | дыкъыхэмыкӀиикӀами | фыкъыхэмыкӀиикӀами | къыхэмыкӀиикӀа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъами | укъыхэкӀиикӀыгъами | къыхэкӀиикӀыгъами | дыкъыхэкӀиикӀыгъами | фыкъыхэкӀиикӀыгъами | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀыгъами | укъыхэмыкӀиикӀыгъами | къыхэмыкӀиикӀыгъами | дыкъыхэмыкӀиикӀыгъами | фыкъыхэмыкӀиикӀыгъами | къыхэмыкӀиикӀыгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынми | укъыхэкӀиикӀынми | къыхэкӀиикӀынми | дыкъыхэкӀиикӀынми | фыкъыхэкӀиикӀынми | къыхэкӀиикӀын(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀынми | укъыхэмыкӀиикӀынми | къыхэмыкӀиикӀынми | дыкъыхэмыкӀиикӀынми | фыкъыхэмыкӀиикӀынми | къыхэмыкӀиикӀын(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынуми | укъыхэкӀиикӀынуми | къыхэкӀиикӀынуми | дыкъыхэкӀиикӀынуми | фыкъыхэкӀиикӀынуми | къыхэкӀиикӀыну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀынуми | укъыхэмыкӀиикӀынуми | къыхэмыкӀиикӀынуми | дыкъыхэмыкӀиикӀынуми | фыкъыхэмыкӀиикӀынуми | къыхэмыкӀиикӀыну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀтэми | укъыхэкӀиикӀтэми | къыхэкӀиикӀтэми | дыкъыхэкӀиикӀтэми | фыкъыхэкӀиикӀтэми | къыхэкӀиикӀ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀтэми | укъыхэмыкӀиикӀтэми | къыхэмыкӀиикӀтэми | дыкъыхэмыкӀиикӀтэми | фыкъыхэмыкӀиикӀтэми | къыхэмыкӀиикӀ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀатэми | укъыхэкӀиикӀатэми | къыхэкӀиикӀатэми | дыкъыхэкӀиикӀатэми | фыкъыхэкӀиикӀатэми | къыхэкӀиикӀа(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀатэми | укъыхэмыкӀиикӀатэми | къыхэмыкӀиикӀатэми | дыкъыхэмыкӀиикӀатэми | фыкъыхэмыкӀиикӀатэми | къыхэмыкӀиикӀа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀыгъатэми | укъыхэкӀиикӀыгъатэми | къыхэкӀиикӀыгъатэми | дыкъыхэкӀиикӀыгъатэми | фыкъыхэкӀиикӀыгъатэми | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀыгъатэми | укъыхэмыкӀиикӀыгъатэми | къыхэмыкӀиикӀыгъатэми | дыкъыхэмыкӀиикӀыгъатэми | фыкъыхэмыкӀиикӀыгъатэми | къыхэмыкӀиикӀыгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынтэми | укъыхэкӀиикӀынтэми | къыхэкӀиикӀынтэми | дыкъыхэкӀиикӀынтэми | фыкъыхэкӀиикӀынтэми | къыхэкӀиикӀын(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀынтэми | укъыхэмыкӀиикӀынтэми | къыхэмыкӀиикӀынтэми | дыкъыхэмыкӀиикӀынтэми | фыкъыхэмыкӀиикӀынтэми | къыхэмыкӀиикӀын(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀынутэми | укъыхэкӀиикӀынутэми | къыхэкӀиикӀынутэми | дыкъыхэкӀиикӀынутэми | фыкъыхэкӀиикӀынутэми | къыхэкӀиикӀыну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀынутэми | укъыхэмыкӀиикӀынутэми | къыхэмыкӀиикӀынутэми | дыкъыхэмыкӀиикӀынутэми | фыкъыхэмыкӀиикӀынутэми | къыхэмыкӀиикӀыну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀаи | укъыхэкӀиикӀаи | къыхэкӀиикӀаи | дыкъыхэкӀиикӀаи | фыкъыхэкӀиикӀаи | къыхэкӀиикӀаи |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀакъыми | укъыхэкӀиикӀакъыми | къыхэкӀиикӀакъыми | дыкъыхэкӀиикӀакъыми | фыкъыхэкӀиикӀакъыми | къыхэкӀиикӀакъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀащэрэт | укъыхэкӀиикӀащэрэт | къыхэкӀиикӀащэрэт | дыкъыхэкӀиикӀащэрэт | фыкъыхэкӀиикӀащэрэт | къыхэкӀиикӀащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыкӀиикӀащэрэт | укъыхэмыкӀиикӀащэрэт | къыхэмыкӀиикӀащэрэт | дыкъыхэмыкӀиикӀащэрэт | фыкъыхэмыкӀиикӀащэрэт | къыхэмыкӀиикӀащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнщ | укъыхэкӀиикӀагъэнщ | къыхэкӀиикӀагъэнщ | дыкъыхэкӀиикӀагъэнщ | фыкъыхэкӀиикӀагъэнщ | къыхэкӀиикӀагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнкъым | укъыхэкӀиикӀагъэнкъым | къыхэкӀиикӀагъэнкъым | дыкъыхэкӀиикӀагъэнкъым | фыкъыхэкӀиикӀагъэнкъым | къыхэкӀиикӀагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнт | укъыхэкӀиикӀагъэнт | къыхэкӀиикӀагъэнт | дыкъыхэкӀиикӀагъэнт | фыкъыхэкӀиикӀагъэнт | къыхэкӀиикӀагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнтэкъым | укъыхэкӀиикӀагъэнтэкъым | къыхэкӀиикӀагъэнтэкъым | дыкъыхэкӀиикӀагъэнтэкъым | фыкъыхэкӀиикӀагъэнтэкъым | къыхэкӀиикӀагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэн | укъыхэкӀиикӀагъэн | къыхэкӀиикӀагъэн | дыкъыхэкӀиикӀагъэн | фыкъыхэкӀиикӀагъэн | къыхэкӀиикӀагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнкъэ | укъыхэкӀиикӀагъэнкъэ | къыхэкӀиикӀагъэнкъэ | дыкъыхэкӀиикӀагъэнкъэ | фыкъыхэкӀиикӀагъэнкъэ | къыхэкӀиикӀагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнт | укъыхэкӀиикӀагъэнт | къыхэкӀиикӀагъэнт | дыкъыхэкӀиикӀагъэнт | фыкъыхэкӀиикӀагъэнт | къыхэкӀиикӀагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнтэкъэ | укъыхэкӀиикӀагъэнтэкъэ | къыхэкӀиикӀагъэнтэкъэ | дыкъыхэкӀиикӀагъэнтэкъэ | фыкъыхэкӀиикӀагъэнтэкъэ | къыхэкӀиикӀагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнкӀиикӀ | укъыхэкӀиикӀагъэнкӀиикӀ | къыхэкӀиикӀагъэнкӀиикӀ | дыкъыхэкӀиикӀагъэнкӀиикӀ | фыкъыхэкӀиикӀагъэнкӀиикӀ | къыхэкӀиикӀагъэнкӀиикӀ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнукъым | укъыхэкӀиикӀагъэнукъым | къыхэкӀиикӀагъэнукъым | дыкъыхэкӀиикӀагъэнукъым | фыкъыхэкӀиикӀагъэнукъым | къыхэкӀиикӀагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнут | укъыхэкӀиикӀагъэнут | къыхэкӀиикӀагъэнут | дыкъыхэкӀиикӀагъэнут | фыкъыхэкӀиикӀагъэнут | къыхэкӀиикӀагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнутэкъым | укъыхэкӀиикӀагъэнутэкъым | къыхэкӀиикӀагъэнутэкъым | дыкъыхэкӀиикӀагъэнутэкъым | фыкъыхэкӀиикӀагъэнутэкъым | къыхэкӀиикӀагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэну | укъыхэкӀиикӀагъэну | къыхэкӀиикӀагъэну | дыкъыхэкӀиикӀагъэну | фыкъыхэкӀиикӀагъэну | къыхэкӀиикӀагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнукъэ | укъыхэкӀиикӀагъэнукъэ | къыхэкӀиикӀагъэнукъэ | дыкъыхэкӀиикӀагъэнукъэ | фыкъыхэкӀиикӀагъэнукъэ | къыхэкӀиикӀагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнут | укъыхэкӀиикӀагъэнут | къыхэкӀиикӀагъэнут | дыкъыхэкӀиикӀагъэнут | фыкъыхэкӀиикӀагъэнут | къыхэкӀиикӀагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэкӀиикӀагъэнутэкъэ | укъыхэкӀиикӀагъэнутэкъэ | къыхэкӀиикӀагъэнутэкъэ | дыкъыхэкӀиикӀагъэнутэкъэ | фыкъыхэкӀиикӀагъэнутэкъэ | къыхэкӀиикӀагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэкӀиикӀ | укъыхэкӀиикӀ | къыхэкӀиикӀ | дыкъыхэкӀиикӀ | фыкъыхэкӀиикӀ | къыхэкӀиикӀ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыкӀиикӀ | укъыхэмыкӀиикӀ | къыхэмыкӀиикӀ | дыкъыхэмыкӀиикӀ | фыкъыхэмыкӀиикӀ | къыхэмыкӀиикӀ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэкӀиикӀа | укъыхэкӀиикӀа | къыхэкӀиикӀа | дыкъыхэкӀиикӀа | фыкъыхэкӀиикӀа | къыхэкӀиикӀа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыкӀиикӀа | укъыхэмыкӀиикӀа | къыхэмыкӀиикӀа | дыкъыхэмыкӀиикӀа | фыкъыхэмыкӀиикӀа | къыхэмыкӀиикӀа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэкӀиикӀыгъа | укъыхэкӀиикӀыгъа | къыхэкӀиикӀыгъа | дыкъыхэкӀиикӀыгъа | фыкъыхэкӀиикӀыгъа | къыхэкӀиикӀыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыкӀиикӀыгъа | укъыхэмыкӀиикӀыгъа | къыхэмыкӀиикӀыгъа | дыкъыхэмыкӀиикӀыгъа | фыкъыхэмыкӀиикӀыгъа | къыхэмыкӀиикӀыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэкӀиикӀын | укъыхэкӀиикӀын | къыхэкӀиикӀын | дыкъыхэкӀиикӀын | фыкъыхэкӀиикӀын | къыхэкӀиикӀын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыкӀиикӀын | укъыхэмыкӀиикӀын | къыхэмыкӀиикӀын | дыкъыхэмыкӀиикӀын | фыкъыхэмыкӀиикӀын | къыхэмыкӀиикӀын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэкӀиикӀыну | укъыхэкӀиикӀыну | къыхэкӀиикӀыну | дыкъыхэкӀиикӀыну | фыкъыхэкӀиикӀыну | къыхэкӀиикӀыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыкӀиикӀыну | укъыхэмыкӀиикӀыну | къыхэмыкӀиикӀыну | дыкъыхэмыкӀиикӀыну | фыкъыхэмыкӀиикӀыну | къыхэмыкӀиикӀыну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэкӀиикӀ | укъызэрыхэкӀиикӀ | къызэрыхэкӀиикӀ | дыкъызэрыхэкӀиикӀ | фыкъызэрыхэкӀиикӀ | къызэрыхэкӀиикӀ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыкӀиикӀ | укъызэрыхэмыкӀиикӀ | къызэрыхэмыкӀиикӀ | дыкъызэрыхэмыкӀиикӀ | фыкъызэрыхэмыкӀиикӀ | къызэрыхэмыкӀиикӀ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэкӀиикӀа | укъызэрыхэкӀиикӀа | къызэрыхэкӀиикӀа | дыкъызэрыхэкӀиикӀа | фыкъызэрыхэкӀиикӀа | къызэрыхэкӀиикӀа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыкӀиикӀа | укъызэрыхэмыкӀиикӀа | къызэрыхэмыкӀиикӀа | дыкъызэрыхэмыкӀиикӀа | фыкъызэрыхэмыкӀиикӀа | къызэрыхэмыкӀиикӀа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэкӀиикӀыгъа | укъызэрыхэкӀиикӀыгъа | къызэрыхэкӀиикӀыгъа | дыкъызэрыхэкӀиикӀыгъа | фыкъызэрыхэкӀиикӀыгъа | къызэрыхэкӀиикӀыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыкӀиикӀыгъа | укъызэрыхэмыкӀиикӀыгъа | къызэрыхэмыкӀиикӀыгъа | дыкъызэрыхэмыкӀиикӀыгъа | фыкъызэрыхэмыкӀиикӀыгъа | къызэрыхэмыкӀиикӀыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэкӀиикӀын | укъызэрыхэкӀиикӀын | къызэрыхэкӀиикӀын | дыкъызэрыхэкӀиикӀын | фыкъызэрыхэкӀиикӀын | къызэрыхэкӀиикӀын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыкӀиикӀын | укъызэрыхэмыкӀиикӀын | къызэрыхэмыкӀиикӀын | дыкъызэрыхэмыкӀиикӀын | фыкъызэрыхэмыкӀиикӀын | къызэрыхэмыкӀиикӀын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэкӀиикӀыну | укъызэрыхэкӀиикӀыну | къызэрыхэкӀиикӀыну | дыкъызэрыхэкӀиикӀыну | фыкъызэрыхэкӀиикӀыну | къызэрыхэкӀиикӀыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыкӀиикӀыну | укъызэрыхэмыкӀиикӀыну | къызэрыхэмыкӀиикӀыну | дыкъызэрыхэмыкӀиикӀыну | фыкъызэрыхэмыкӀиикӀыну | къызэрыхэмыкӀиикӀыну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэкӀиикӀ | ущыкъыхэкӀиикӀ | щыкъыхэкӀиикӀ | дыщыкъыхэкӀиикӀ | фыщыкъыхэкӀиикӀ | щыкъыхэкӀиикӀ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыкӀиикӀ | ущыкъыхэмыкӀиикӀ | щыкъыхэмыкӀиикӀ | дыщыкъыхэмыкӀиикӀ | фыщыкъыхэмыкӀиикӀ | щыкъыхэмыкӀиикӀ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэкӀиикӀа | ущыкъыхэкӀиикӀа | щыкъыхэкӀиикӀа | дыщыкъыхэкӀиикӀа | фыщыкъыхэкӀиикӀа | щыкъыхэкӀиикӀа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыкӀиикӀа | укъыщыхэмыкӀиикӀа | щыкъыхэмыкӀиикӀа | дыщыкъыхэмыкӀиикӀа | фыщыкъыхэмыкӀиикӀа | щыкъыхэмыкӀиикӀа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэкӀиикӀыгъа | ущыкъыхэкӀиикӀыгъа | щыкъыхэкӀиикӀыгъа | дыщыкъыхэкӀиикӀыгъа | фыщыкъыхэкӀиикӀыгъа | щыкъыхэкӀиикӀыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыкӀиикӀыгъа | ущыкъыхэмыкӀиикӀыгъа | щыкъыхэмыкӀиикӀыгъа | дыщыкъыхэмыкӀиикӀыгъа | фыщыкъыхэмыкӀиикӀыгъа | щыкъыхэмыкӀиикӀыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэкӀиикӀын | ущыкъыхэкӀиикӀын | щыкъыхэкӀиикӀын | дыщыкъыхэкӀиикӀын | фыщыкъыхэкӀиикӀын | щыкъыхэкӀиикӀын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыкӀиикӀын | ущыкъыхэкӀиикӀын | щыкъыхэмыкӀиикӀын | дыщыкъыхэмыкӀиикӀын | фыщыкъыхэмыкӀиикӀын | щыкъыхэмыкӀиикӀын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэкӀиикӀыну | ущыкъыхэкӀиикӀыну | щыкъыхэкӀиикӀыну | дыщыкъыхэкӀиикӀыну | фыщыкъыхэкӀиикӀыну | щыкъыхэкӀиикӀыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыкӀиикӀыну | ущыкъыхэмыкӀиикӀыну | щыкъыхэмыкӀиикӀыну | дыщыкъыхэмыкӀиикӀыну | фыщыкъыхэмыкӀиикӀыну | щыкъыхэмыкӀиикӀыну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэкӀиикӀ | укъыздыхэкӀиикӀ | къыздыхэкӀиикӀ | дыкъыздыхэкӀиикӀ | фыкъыздыхэкӀиикӀ | къыздыхэкӀиикӀ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыкӀиикӀ | укъыздыхэмыкӀиикӀ | къыздыхэмыкӀиикӀ | дыкъыздыхэмыкӀиикӀ | фыкъыздыхэмыкӀиикӀ | къыздыхэмыкӀиикӀ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэкӀиикӀа | укъыздыхэкӀиикӀа | къыздыхэкӀиикӀа | дыкъыздыхэкӀиикӀа | фыкъыздыхэкӀиикӀа | къыздыхэкӀиикӀа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыкӀиикӀа | укъыздыхэмыкӀиикӀа | къыздыхэмыкӀиикӀа | дыкъыздыхэмыкӀиикӀа | фыкъыздыхэмыкӀиикӀа | къыздыхэмыкӀиикӀа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэкӀиикӀыгъа | укъыздыхэкӀиикӀыгъа | къыздыхэкӀиикӀыгъа | дыкъыздыхэкӀиикӀыгъа | фыкъыздыхэкӀиикӀыгъа | къыздыхэкӀиикӀыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыкӀиикӀыгъа | укъыздыхэмыкӀиикӀыгъа | къыздыхэмыкӀиикӀыгъа | дыкъыздыхэмыкӀиикӀыгъа | фыкъыздыхэмыкӀиикӀыгъа | къыздыхэмыкӀиикӀыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэкӀиикӀын | укъыздыхэкӀиикӀын | къыздыхэкӀиикӀын | дыкъыздыхэкӀиикӀын | фыкъыздыхэкӀиикӀын | къыздыхэкӀиикӀын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыкӀиикӀын | укъыздыхэмыкӀиикӀын | къыздыхэмыкӀиикӀын | дыкъыздыхэмыкӀиикӀын | фыкъыздыхэмыкӀиикӀын | къыздыхэмыкӀиикӀын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэкӀиикӀыну | укъыздыхэкӀиикӀыну | къыздыхэкӀиикӀыну | дыкъыздыхэкӀиикӀыну | фыкъыздыхэкӀиикӀыну | къыздыхэкӀиикӀыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыкӀиикӀыну | укъыздыхэмыкӀиикӀыну | къыздыхэмыкӀиикӀыну | дыкъыздыхэмыкӀиикӀыну | фыкъыздыхэмыкӀиикӀыну | къыздыхэмыкӀиикӀыну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэкӀиикӀ | укъыщӀыхэкӀиикӀ | къыщӀыхэкӀиикӀ | дыкъыщӀыхэкӀиикӀ | фыкъыщӀыхэкӀиикӀ | къыщӀыхэкӀиикӀ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыкӀиикӀ | укъыщӀыхэмыкӀиикӀ | къыщӀыхэмыкӀиикӀ | дыкъыщӀыхэмыкӀиикӀ | фыкъыщӀыхэмыкӀиикӀ | къыщӀыхэмыкӀиикӀ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэкӀиикӀа | укъыщӀыхэкӀиикӀӀэкӀиикӀа | къыщӀыхэкӀиикӀа | дыкъыщӀыхэкӀиикӀа | фыкъыщӀыхэкӀиикӀа | къыщӀыхэкӀиикӀа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыкӀиикӀа | укъыщӀыхэмыкӀиикӀа | къыщӀыхэмыкӀиикӀа | дыкъыщӀыхэмыкӀиикӀа | фыкъыщӀыхэмыкӀиикӀа | къыщӀыхэмыкӀиикӀа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэкӀиикӀыгъа | укъыщӀыхэкӀиикӀыгъа | къыщӀыхэкӀиикӀыгъа | дыкъыщӀыхэкӀиикӀыгъа | фыкъыщӀыхэкӀиикӀыгъа | къыщӀыхэкӀиикӀыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыкӀиикӀыгъа | укъыщӀыхэмыкӀиикӀыгъа | къыщӀыхэмыкӀиикӀыгъа | дыкъыщӀыхэмыкӀиикӀыгъа | фыкъыщӀыхэмыкӀиикӀыгъа | къыщӀыхэмыкӀиикӀыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэкӀиикӀын | укъыщӀыхэкӀиикӀын | къыщӀыхэкӀиикӀын | дыкъыщӀыхэкӀиикӀын | фыкъыщӀыхэкӀиикӀын | къыщӀыхэкӀиикӀын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыкӀиикӀын | укъыщӀыхэмыкӀиикӀын | къыщӀыхэмыкӀиикӀын | дыкъыщӀыхэмыкӀиикӀын | фыкъыщӀыхэмыкӀиикӀын | къыщӀыхэмыкӀиикӀын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэкӀиикӀыну | укъыщӀыхэкӀиикӀыну | къыщӀыхэкӀиикӀыну | дыкъыщӀыхэкӀиикӀыну | фыкъыщӀыхэкӀиикӀыну | къыщӀыхэкӀиикӀыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыкӀиикӀыну | укъыщӀыхэмыкӀиикӀыну | къыщӀыхэмыкӀиикӀыну | дыкъыщӀыхэмыкӀиикӀыну | фыкъыщӀыхэмыкӀиикӀыну | къыщӀыхэмыкӀиикӀыну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэкӀиикӀыу | укъыхэкӀиикӀыу | къыхэкӀиикӀыу | дыкъыхэкӀиикӀыу | фыкъыхэкӀиикӀыу | къыхэкӀиикӀ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыкӀиикӀыу | укъыхэмыкӀиикӀыу | къыхэмыкӀиикӀыу | дыкъыхэмыкӀиикӀыу | фыкъыхэмыкӀиикӀыу | къыхэмыкӀиикӀ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэкӀиикӀауэ | укъыхэкӀиикӀауэ | къыхэкӀиикӀауэ | дыкъыхэкӀиикӀауэ | фыкъыхэкӀиикӀауэ | къыхэкӀиикӀауэ / къыхэкӀиикӀахэу |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыкӀиикӀауэ | укъыхэмыкӀиикӀауэ | къыхэмыкӀиикӀауэ | дыкъыхэмыкӀиикӀауэ | фыкъыхэмыкӀиикӀауэ | къыхэмыкӀиикӀауэ / къыхэмыкӀиикӀахэу |
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкъыхэкӀиикӀыурэ | укъыхэкӀиикӀыурэ | къыхэкӀиикӀыурэ | дыкъыхэкӀиикӀыурэ | фыкъыхэкӀиикӀыурэ | къыхэкӀиикӀ(хэ)урэ |
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыкӀиикӀыурэ | укъыхэмыкӀиикӀыурэ | къыхэмыкӀиикӀыурэ | дыкъыхэмыкӀиикӀыурэ | фыкъыхэмыкӀиикӀыурэ | къыхэмыкӀиикӀ(хэ)урэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
|||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | сыкъыпхокӀиикӀ | сыкъыхокӀиикӀ | -- | сыкъыфхокӀиикӀ | сыкъахокӀиикӀ |
уэ | укъысхокӀиикӀ | -- | укъыхокӀиикӀ | укъытхокӀиикӀ | -- | укъахокӀиикӀ |
ар | къысхокӀиикӀ | къыпхокӀиикӀ | къыхокӀиикӀ | къытхокӀиикӀ | къыфхокӀиикӀ | къахокӀиикӀ |
дэ | -- | дыкъыпхокӀиикӀ | дыкъыхокӀиикӀ | -- | дыкъыфхокӀиикӀ | дыкъахокӀиикӀ |
фэ | фыкъысхокӀиикӀ | -- | фыкъыхокӀиикӀ | фыкъытхокӀиикӀ | -- | фыкъахокӀиикӀ |
ахэр | къысхокӀиикӀ(хэ) | къыпхокӀиикӀ(хэ) | къыхокӀиикӀ(хэ) | къытхокӀиикӀ(хэ) | къыфхокӀиикӀ(хэ) | къахокӀиикӀ(хэ) |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [кӀиикӀ] | [кӀиикӀ]ыр | -- | [кӀиикӀ]хэр |
Эргативнэ: | [кӀиикӀ] | [кӀиикӀ]ым | -- | [кӀиикӀ]хэм |
Послеложнэ: | [кӀиикӀ]кӀэ | [кӀиикӀ]ымкӀэ | [кӀиикӀ]хэкӀэ | [кӀиикӀ]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [кӀиикӀ]ыу | [кӀиикӀ]ырауэ | [кӀиикӀ]хэу | [кӀиикӀ]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [кӀиикӀ]а | [кӀиикӀ]ар | -- | [кӀиикӀ]ахэр |
Эргативнэ: | [кӀиикӀ]а | [кӀиикӀ]ам | -- | [кӀиикӀ]ахэм |
Послеложнэ: | [кӀиикӀ]акӀэ | [кӀиикӀ]амкӀэ | [кӀиикӀ]ахэкӀэ | [кӀиикӀ]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [кӀиикӀ]ауэ | [кӀиикӀ]арауэ | [кӀиикӀ]ахэу | [кӀиикӀ]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [кӀиикӀ]ын | [кӀиикӀ]ыныр | -- | [кӀиикӀ]ынхэр |
Эргативнэ: | [кӀиикӀ]ын | [кӀиикӀ]ыным | -- | [кӀиикӀ]ынхэм |
Послеложнэ: | [кӀиикӀ]ынкӀэ | [кӀиикӀ]ынымкӀэ | [кӀиикӀ]ынхэкӀэ | [кӀиикӀ]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [кӀиикӀ]ыну | [кӀиикӀ]ынырауэ | [кӀиикӀ]ынхэу | [кӀиикӀ]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [кӀиикӀ]ыну | [кӀиикӀ]ынур | -- | [кӀиикӀ]ынухэр |
Эргативнэ: | [кӀиикӀ]ыну | [кӀиикӀ]ынум | -- | [кӀиикӀ]ынухэм |
Послеложнэ: | [кӀиикӀ]ынукӀэ | [кӀиикӀ]ынумкӀэ | [кӀиикӀ]ынухэкӀэ | [кӀиикӀ]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [кӀиикӀ]ынууэ | [кӀиикӀ]ынурауэ | [кӀиикӀ]ынухэу | [кӀиикӀ]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зыгуэрым хэту къэкӀиин.
- ЗэрымыщӀэу, занщӀэу къэкӀиин.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Пабжьэм къыхэкӀиикӀын.
- Гупым къыхэкӀиикӀын.
- УӀэгъэ хъуар къыхэкӀиикӀащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къыхэкӏиикӏын: 1. call, scream, cry, shout, holler, yell out from swh 2. cry out suddenly
- Пабжьэм къыхэкӀиикӀын: call out from the brush
- Гупым къыхэкӀиикӀын: shout from out of the group
- УӀэгъэ хъуар къыхэкӀиикӀащ: the wounded (man) suddenly cried out.
УРЫСЫБЗЭ
- къыхэкӏиикӏын: 1. выкрикнуть откуда-л. 2. вскрикнуть
- Пабжьэм къыхэкӀиикӀын: выкрикнуть из бурьяна
- Гупым къыхэкӀиикӀын: выкрикнуть из группы
- УӀэгъэ хъуар къыхэкӀиикӀащ: раненный вскрикнул.
БИБЛИОГРАФИЕ