къыхэгъыкӏын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹǝxɐʁǝ'tʹʂǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + хэ- + [гъ] + -ы + -кӏ + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "къыхэгъыкӏын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэгъыкӏын |
щымыӀэныгъэ: | къыхэмыгъыкӏын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏын | укъыхэгъыкӏын | къыхэгъыкӏын | дыкъыхэгъыкӏын | фыкъыхэгъыкӏын | къыхэгъыкӏын(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏын | укъыхэмыгъыкӏын | къыхэмыгъыкӏын | дыкъыхэмыгъыкӏын | фыкъыхэмыгъыкӏын | къыхэмыгъыкӏын(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэгъыкӏ! | фыкъыхэгъыкӏ! |
щымыӀэныгъэ: | укъыхэмыгъыкӏ! | фыкъыхэмыгъыкӏ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхрегъыкӏ | укъыхрегъыкӏ | къыхрегъыкӏ | дыкъыхрегъыкӏ | фыкъыхрегъыкӏ | къыхрегъыкӏ |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхремыгъыкӏ | укъыхремыгъыкӏ | къыхремыгъыкӏ | дыкъыхремыгъыкӏ | фыкъыхремыгъыкӏ | къыхремыгъыкӏ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхогъыкӏ(ыр) | укъыхогъыкӏ(ыр) | къыхогъыкӏ(ыр) | дыкъыхогъыкӏ(ыр) | фыкъыхогъыкӏ(ыр) | къыхогъыкӏ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыркъым | укъыхэгъыкӏыркъым | къыхэгъыкӏыркъым | дыкъыхэгъыкӏыркъым | фыкъыхэгъыкӏыркъым | къыхэгъыкӏы(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏ(ыр)т | укъыхэгъыкӏ(ыр)т | къыхэгъыкӏ(ыр)т | дыкъыхэгъыкӏ(ыр)т | фыкъыхэгъыкӏ(ыр)т | къыхэгъыкӏ(ыр)т / къыхэгъыкӏхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏ(ыр)тэкъым | укъыхэгъыкӏ(ыр)тэкъым | къыхэгъыкӏ(ыр)тэкъым | дыкъыхэгъыкӏ(ыр)тэкъым | фыкъыхэгъыкӏ(ыр)тэкъым | къыхэгъыкӏ(ыр)тэкъым / къыхэгъыкӏхэ(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏащ | укъыхэгъыкӏащ | къыхэгъыкӏащ | дыкъыхэгъыкӏащ | фыкъыхэгъыкӏащ | къыхэгъыкӏа(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏакъым | укъыхэгъыкӏакъым | къыхэгъыкӏакъым | дыкъыхэгъыкӏакъым | фыкъыхэгъыкӏакъым | къыхэгъыкӏа(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏат | укъыхэгъыкӏат | къыхэгъыкӏат | дыкъыхэгъыкӏат | фыкъыхэгъыкӏат | къыхэгъыкӏа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏатэкъым | укъыхэгъыкӏатэкъым | къыхэгъыкӏатэкъым | дыкъыхэгъыкӏатэкъым | фыкъыхэгъыкӏатэкъым | къыхэгъыкӏа(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъащ | укъыхэгъыкӏыгъащ | къыхэгъыкӏыгъащ | дыкъыхэгъыкӏыгъащ | фыкъыхэгъыкӏыгъащ | къыхэгъыкӏыгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъакъым | укъыхэгъыкӏыгъакъым | къыхэгъыкӏыгъакъым | дыкъыхэгъыкӏыгъакъым | фыкъыхэгъыкӏыгъакъым | къыхэгъыкӏыгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъат | укъыхэгъыкӏыгъат | къыхэгъыкӏыгъат | дыкъыхэгъыкӏыгъат | фыкъыхэгъыкӏыгъат | къыхэгъыкӏыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъатэкъым | укъыхэгъыкӏыгъатэкъым | къыхэгъыкӏыгъатэкъым | дыкъыхэгъыкӏыгъатэкъым | фыкъыхэгъыкӏыгъатэкъым | къыхэгъыкӏыгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏщ | укъыхэгъыкӏщ | къыхэгъыкӏщ | дыкъыхэгъыкӏщ | фыкъыхэгъыкӏщ | къыхэгъыкӏ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏкъым | укъыхэгъыкӏкъым | къыхэгъыкӏкъым | дыкъыхэгъыкӏкъым | фыкъыхэгъыкӏкъым | къыхэгъыкӏ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏт | укъыхэгъыкӏт | къыхэгъыкӏт | дыкъыхэгъыкӏт | фыкъыхэгъыкӏт | къыхэгъыкӏ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏтэкъым | укъыхэгъыкӏтэкъым | къыхэгъыкӏтэкъым | дыкъыхэгъыкӏтэкъым | фыкъыхэгъыкӏтэкъым | къыхэгъыкӏ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынщ | укъыхэгъыкӏынщ | къыхэгъыкӏынщ | дыкъыхэгъыкӏынщ | фыкъыхэгъыкӏынщ | къыхэгъыкӏын(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынкъым | укъыхэгъыкӏынкъым | къыхэгъыкӏынкъым | дыкъыхэгъыкӏынкъым | фыкъыхэгъыкӏынкъым | къыхэгъыкӏын(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынущ | укъыхэгъыкӏынущ | къыхэгъыкӏынущ | дыкъыхэгъыкӏынущ | фыкъыхэгъыкӏынущ | къыхэгъыкӏыну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынукъым | укъыхэгъыкӏынукъым | къыхэгъыкӏынукъым | дыкъыхэгъыкӏынукъым | фыкъыхэгъыкӏынукъым | къыхэгъыкӏыну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏрэ | укъыхэгъыкӏрэ | къыхэгъыкӏрэ | дыкъыхэгъыкӏрэ | фыкъыхэгъыкӏрэ | къыхэгъыкӏ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыркъэ | укъыхэгъыкӏыркъэ | къыхэгъыкӏыркъэ | дыкъыхэгъыкӏыркъэ | фыкъыхэгъыкӏыркъэ | къыхэгъыкӏыркъэ / къыхэгъыкӏхэркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏ(ыр)т | укъыхэгъыкӏ(ыр)т | къыхэгъыкӏ(ыр)т | дыкъыхэгъыкӏ(ыр)т | фыкъыхэгъыкӏ(ыр)т | къыхэгъыкӏ(ыр)т / къыхэгъыкӏхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏ(ыр)тэкъэ | укъыхэгъыкӏ(ыр)тэкъэ | къыхэгъыкӏ(ыр)тэкъэ | дыкъыхэгъыкӏ(ыр)тэкъэ | фыкъыхэгъыкӏ(ыр)тэкъэ | къыхэгъыкӏ(ыр)тэкъэ / къыхэгъыкӏхэ(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏа | укъыхэгъыкӏа | къыхэгъыкӏа | дыкъыхэгъыкӏа | фыкъыхэгъыкӏа | къыхэгъыкӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏакъэ | укъыхэгъыкӏакъэ | къыхэгъыкӏакъэ | дыкъыхэгъыкӏакъэ | фыкъыхэгъыкӏакъэ | къыхэгъыкӏа(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏат | укъыхэгъыкӏат | къыхэгъыкӏат | дыкъыхэгъыкӏат | фыкъыхэгъыкӏат | къыхэгъыкӏа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏатэкъэ | укъыхэгъыкӏатэкъэ | къыхэгъыкӏатэкъэ | дыкъыхэгъыкӏатэкъэ | фыкъыхэгъыкӏатэкъэ | къыхэгъыкӏа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъа | укъыхэгъыкӏыгъа | къыхэгъыкӏыгъа | дыкъыхэгъыкӏыгъа | фыкъыхэгъыкӏыгъа | къыхэгъыкӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъакъэ | укъыхэгъыкӏыгъакъэ | къыхэгъыкӏыгъакъэ | дыкъыхэгъыкӏыгъакъэ | фыкъыхэгъыкӏыгъакъэ | къыхэгъыкӏыгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъат | укъыхэгъыкӏыгъат | къыхэгъыкӏыгъат | дыкъыхэгъыкӏыгъат | фыкъыхэгъыкӏыгъат | къыхэгъыкӏыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъатэкъэ | укъыхэгъыкӏыгъатэкъэ | къыхэгъыкӏыгъатэкъэ | дыкъыхэгъыкӏыгъатэкъэ | фыкъыхэгъыкӏыгъатэкъэ | къыхэгъыкӏыгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏ | укъыхэгъыкӏ | къыхэгъыкӏ | дыкъыхэгъыкӏ | фыкъыхэгъыкӏ | къыхэгъыкӏ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏкъэ | укъыхэгъыкӏкъэ | къыхэгъыкӏкъэ | дыкъыхэгъыкӏкъэ | фыкъыхэгъыкӏкъэ | къыхэгъыкӏ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏт | укъыхэгъыкӏт | къыхэгъыкӏт | дыкъыхэгъыкӏт | фыкъыхэгъыкӏт | къыхэгъыкӏ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏтэкъэ | укъыхэгъыкӏтэкъэ | къыхэгъыкӏтэкъэ | дыкъыхэгъыкӏтэкъэ | фыкъыхэгъыкӏтэкъэ | къыхэгъыкӏ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏын | укъыхэгъыкӏын | къыхэгъыкӏын | дыкъыхэгъыкӏын | фыкъыхэгъыкӏын | къыхэгъыкӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынкъэ | укъыхэгъыкӏынкъэ | къыхэгъыкӏынкъэ | дыкъыхэгъыкӏынкъэ | фыкъыхэгъыкӏынкъэ | къыхэгъыкӏын(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыну | укъыхэгъыкӏыну | къыхэгъыкӏыну | дыкъыхэгъыкӏыну | фыкъыхэгъыкӏыну | къыхэгъыкӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынукъэ | укъыхэгъыкӏынукъэ | къыхэгъыкӏынукъэ | дыкъыхэгъыкӏынукъэ | фыкъыхэгъыкӏынукъэ | къыхэгъыкӏыну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏмэ | укъыхэгъыкӏмэ | къыхэгъыкӏмэ | дыкъыхэгъыкӏмэ | фыкъыхэгъыкӏмэ | къыхэгъыкӏ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏмэ | укъыхэмыгъыкӏмэ | къыхэмыгъыкӏмэ | дыкъыхэмыгъыкӏмэ | фыкъыхэмыгъыкӏмэ | къыхэмыгъыкӏ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏамэ | укъыхэгъыкӏамэ | къыхэгъыкӏамэ | дыкъыхэгъыкӏамэ | фыкъыхэгъыкӏамэ | къыхэгъыкӏа(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏамэ | укъыхэмыгъыкӏамэ | къыхэмыгъыкӏамэ | дыкъыхэмыгъыкӏамэ | фыкъыхэмыгъыкӏамэ | къыхэмыгъыкӏа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъамэ | укъыхэгъыкӏыгъамэ | къыхэгъыкӏыгъамэ | дыкъыхэгъыкӏыгъамэ | фыкъыхэгъыкӏыгъамэ | къыхэгъыкӏыгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏыгъамэ | укъыхэмыгъыкӏыгъамэ | къыхэмыгъыкӏыгъамэ | дыкъыхэмыгъыкӏыгъамэ | фыкъыхэмыгъыкӏыгъамэ | къыхэмыгъыкӏыгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынмэ | укъыхэгъыкӏынмэ | къыхэгъыкӏынмэ | дыкъыхэгъыкӏынмэ | фыкъыхэгъыкӏынмэ | къыхэгъыкӏын(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏынмэ | укъыхэмыгъыкӏынмэ | къыхэмыгъыкӏынмэ | дыкъыхэмыгъыкӏынмэ | фыкъыхэмыгъыкӏынмэ | къыхэмыгъыкӏын(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынумэ | укъыхэгъыкӏынумэ | къыхэгъыкӏынумэ | дыкъыхэгъыкӏынумэ | фыкъыхэгъыкӏынумэ | къыхэгъыкӏыну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏынумэ | укъыхэмыгъыкӏынумэ | къыхэмыгъыкӏынумэ | дыкъыхэмыгъыкӏынумэ | фыкъыхэмыгъыкӏынумэ | къыхэмыгъыкӏыну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏтэмэ | укъыхэгъыкӏтэмэ | къыхэгъыкӏтэмэ | дыкъыхэгъыкӏтэмэ | фыкъыхэгъыкӏтэмэ | къыхэгъыкӏ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏтэмэ | укъыхэмыгъыкӏтэмэ | къыхэмыгъыкӏтэмэ | дыкъыхэмыгъыкӏтэмэ | фыкъыхэмыгъыкӏтэмэ | къыхэмыгъыкӏ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏатэмэ | укъыхэгъыкӏатэмэ | къыхэгъыкӏатэмэ | дыкъыхэгъыкӏатэмэ | фыкъыхэгъыкӏатэмэ | къыхэгъыкӏа(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏатэмэ | укъыхэмыгъыкӏатэмэ | къыхэмыгъыкӏатэмэ | дыкъыхэмыгъыкӏатэмэ | фыкъыхэмыгъыкӏатэмэ | къыхэмыгъыкӏа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъатэмэ | укъыхэгъыкӏыгъатэмэ | къыхэгъыкӏыгъатэмэ | дыкъыхэгъыкӏыгъатэмэ | фыкъыхэгъыкӏыгъатэмэ | къыхэгъыкӏыгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏыгъатэмэ | укъыхэмыгъыкӏыгъатэмэ | къыхэмыгъыкӏыгъатэмэ | дыкъыхэмыгъыкӏыгъатэмэ | фыкъыхэмыгъыкӏыгъатэмэ | къыхэмыгъыкӏыгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынтэмэ | укъыхэгъыкӏынтэмэ | къыхэгъыкӏынтэмэ | дыкъыхэгъыкӏынтэмэ | фыкъыхэгъыкӏынтэмэ | къыхэгъыкӏын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏынтэмэ | укъыхэмыгъыкӏынтэмэ | къыхэмыгъыкӏынтэмэ | дыкъыхэмыгъыкӏынтэмэ | фыкъыхэмыгъыкӏынтэмэ | къыхэмыгъыкӏын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынутэмэ | укъыхэгъыкӏынутэмэ | къыхэгъыкӏынутэмэ | дыкъыхэгъыкӏынутэмэ | фыкъыхэгъыкӏынутэмэ | къыхэгъыкӏыну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏынутэмэ | укъыхэмыгъыкӏынутэмэ | къыхэмыгъыкӏынутэмэ | дыкъыхэмыгъыкӏынутэмэ | фыкъыхэмыгъыкӏынутэмэ | къыхэмыгъыкӏыну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынт | укъыхэгъыкӏынт | къыхэгъыкӏынт | дыкъыхэгъыкӏынт | фыкъыхэгъыкӏынт | къыхэгъыкӏын(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынтэкъым | укъыхэгъыкӏынтэкъым | къыхэгъыкӏынтэкъым | дыкъыхэгъыкӏынтэкъым | фыкъыхэгъыкӏынтэкъым | къыхэгъыкӏын(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынут | укъыхэгъыкӏынут | къыхэгъыкӏынут | дыкъыхэгъыкӏынут | фыкъыхэгъыкӏынут | къыхэгъыкӏыну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынутэкъым | укъыхэгъыкӏынутэкъым | къыхэгъыкӏынутэкъым | дыкъыхэгъыкӏынутэкъым | фыкъыхэгъыкӏынутэкъым | къыхэгъыкӏыну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏми | укъыхэгъыкӏми | къыхэгъыкӏми | дыкъыхэгъыкӏми | фыкъыхэгъыкӏми | къыхэгъыкӏ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏми | укъыхэмыгъыкӏми | къыхэмыгъыкӏми | дыкъыхэмыгъыкӏми | фыкъыхэмыгъыкӏми | къыхэмыгъыкӏ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏами | укъыхэгъыкӏами | къыхэгъыкӏами | дыкъыхэгъыкӏами | фыкъыхэгъыкӏами | къыхэгъыкӏа(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏами | укъыхэмыгъыкӏами | къыхэмыгъыкӏами | дыкъыхэмыгъыкӏами | фыкъыхэмыгъыкӏами | къыхэмыгъыкӏа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъами | укъыхэгъыкӏыгъами | къыхэгъыкӏыгъами | дыкъыхэгъыкӏыгъами | фыкъыхэгъыкӏыгъами | къыхэгъыкӏыгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏыгъами | укъыхэмыгъыкӏыгъами | къыхэмыгъыкӏыгъами | дыкъыхэмыгъыкӏыгъами | фыкъыхэмыгъыкӏыгъами | къыхэмыгъыкӏыгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынми | укъыхэгъыкӏынми | къыхэгъыкӏынми | дыкъыхэгъыкӏынми | фыкъыхэгъыкӏынми | къыхэгъыкӏын(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏынми | укъыхэмыгъыкӏынми | къыхэмыгъыкӏынми | дыкъыхэмыгъыкӏынми | фыкъыхэмыгъыкӏынми | къыхэмыгъыкӏын(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынуми | укъыхэгъыкӏынуми | къыхэгъыкӏынуми | дыкъыхэгъыкӏынуми | фыкъыхэгъыкӏынуми | къыхэгъыкӏыну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏынуми | укъыхэмыгъыкӏынуми | къыхэмыгъыкӏынуми | дыкъыхэмыгъыкӏынуми | фыкъыхэмыгъыкӏынуми | къыхэмыгъыкӏыну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏтэми | укъыхэгъыкӏтэми | къыхэгъыкӏтэми | дыкъыхэгъыкӏтэми | фыкъыхэгъыкӏтэми | къыхэгъыкӏ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏтэми | укъыхэмыгъыкӏтэми | къыхэмыгъыкӏтэми | дыкъыхэмыгъыкӏтэми | фыкъыхэмыгъыкӏтэми | къыхэмыгъыкӏ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏатэми | укъыхэгъыкӏатэми | къыхэгъыкӏатэми | дыкъыхэгъыкӏатэми | фыкъыхэгъыкӏатэми | къыхэгъыкӏа(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏатэми | укъыхэмыгъыкӏатэми | къыхэмыгъыкӏатэми | дыкъыхэмыгъыкӏатэми | фыкъыхэмыгъыкӏатэми | къыхэмыгъыкӏа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏыгъатэми | укъыхэгъыкӏыгъатэми | къыхэгъыкӏыгъатэми | дыкъыхэгъыкӏыгъатэми | фыкъыхэгъыкӏыгъатэми | къыхэгъыкӏыгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏыгъатэми | укъыхэмыгъыкӏыгъатэми | къыхэмыгъыкӏыгъатэми | дыкъыхэмыгъыкӏыгъатэми | фыкъыхэмыгъыкӏыгъатэми | къыхэмыгъыкӏыгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынтэми | укъыхэгъыкӏынтэми | къыхэгъыкӏынтэми | дыкъыхэгъыкӏынтэми | фыкъыхэгъыкӏынтэми | къыхэгъыкӏын(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏынтэми | укъыхэмыгъыкӏынтэми | къыхэмыгъыкӏынтэми | дыкъыхэмыгъыкӏынтэми | фыкъыхэмыгъыкӏынтэми | къыхэмыгъыкӏын(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏынутэми | укъыхэгъыкӏынутэми | къыхэгъыкӏынутэми | дыкъыхэгъыкӏынутэми | фыкъыхэгъыкӏынутэми | къыхэгъыкӏыну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏынутэми | укъыхэмыгъыкӏынутэми | къыхэмыгъыкӏынутэми | дыкъыхэмыгъыкӏынутэми | фыкъыхэмыгъыкӏынутэми | къыхэмыгъыкӏыну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏаи | укъыхэгъыкӏаи | къыхэгъыкӏаи | дыкъыхэгъыкӏаи | фыкъыхэгъыкӏаи | къыхэгъыкӏаи |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏакъыми | укъыхэгъыкӏакъыми | къыхэгъыкӏакъыми | дыкъыхэгъыкӏакъыми | фыкъыхэгъыкӏакъыми | къыхэгъыкӏакъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏащэрэт | укъыхэгъыкӏащэрэт | къыхэгъыкӏащэрэт | дыкъыхэгъыкӏащэрэт | фыкъыхэгъыкӏащэрэт | къыхэгъыкӏащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгъыкӏащэрэт | укъыхэмыгъыкӏащэрэт | къыхэмыгъыкӏащэрэт | дыкъыхэмыгъыкӏащэрэт | фыкъыхэмыгъыкӏащэрэт | къыхэмыгъыкӏащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнщ | укъыхэгъыкӏагъэнщ | къыхэгъыкӏагъэнщ | дыкъыхэгъыкӏагъэнщ | фыкъыхэгъыкӏагъэнщ | къыхэгъыкӏагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнкъым | укъыхэгъыкӏагъэнкъым | къыхэгъыкӏагъэнкъым | дыкъыхэгъыкӏагъэнкъым | фыкъыхэгъыкӏагъэнкъым | къыхэгъыкӏагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнт | укъыхэгъыкӏагъэнт | къыхэгъыкӏагъэнт | дыкъыхэгъыкӏагъэнт | фыкъыхэгъыкӏагъэнт | къыхэгъыкӏагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнтэкъым | укъыхэгъыкӏагъэнтэкъым | къыхэгъыкӏагъэнтэкъым | дыкъыхэгъыкӏагъэнтэкъым | фыкъыхэгъыкӏагъэнтэкъым | къыхэгъыкӏагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэн | укъыхэгъыкӏагъэн | къыхэгъыкӏагъэн | дыкъыхэгъыкӏагъэн | фыкъыхэгъыкӏагъэн | къыхэгъыкӏагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнкъэ | укъыхэгъыкӏагъэнкъэ | къыхэгъыкӏагъэнкъэ | дыкъыхэгъыкӏагъэнкъэ | фыкъыхэгъыкӏагъэнкъэ | къыхэгъыкӏагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнт | укъыхэгъыкӏагъэнт | къыхэгъыкӏагъэнт | дыкъыхэгъыкӏагъэнт | фыкъыхэгъыкӏагъэнт | къыхэгъыкӏагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнтэкъэ | укъыхэгъыкӏагъэнтэкъэ | къыхэгъыкӏагъэнтэкъэ | дыкъыхэгъыкӏагъэнтэкъэ | фыкъыхэгъыкӏагъэнтэкъэ | къыхэгъыкӏагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнгъыкӏ | укъыхэгъыкӏагъэнгъыкӏ | къыхэгъыкӏагъэнгъыкӏ | дыкъыхэгъыкӏагъэнгъыкӏ | фыкъыхэгъыкӏагъэнгъыкӏ | къыхэгъыкӏагъэнгъыкӏ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнукъым | укъыхэгъыкӏагъэнукъым | къыхэгъыкӏагъэнукъым | дыкъыхэгъыкӏагъэнукъым | фыкъыхэгъыкӏагъэнукъым | къыхэгъыкӏагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнут | укъыхэгъыкӏагъэнут | къыхэгъыкӏагъэнут | дыкъыхэгъыкӏагъэнут | фыкъыхэгъыкӏагъэнут | къыхэгъыкӏагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнутэкъым | укъыхэгъыкӏагъэнутэкъым | къыхэгъыкӏагъэнутэкъым | дыкъыхэгъыкӏагъэнутэкъым | фыкъыхэгъыкӏагъэнутэкъым | къыхэгъыкӏагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэну | укъыхэгъыкӏагъэну | къыхэгъыкӏагъэну | дыкъыхэгъыкӏагъэну | фыкъыхэгъыкӏагъэну | къыхэгъыкӏагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнукъэ | укъыхэгъыкӏагъэнукъэ | къыхэгъыкӏагъэнукъэ | дыкъыхэгъыкӏагъэнукъэ | фыкъыхэгъыкӏагъэнукъэ | къыхэгъыкӏагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнут | укъыхэгъыкӏагъэнут | къыхэгъыкӏагъэнут | дыкъыхэгъыкӏагъэнут | фыкъыхэгъыкӏагъэнут | къыхэгъыкӏагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгъыкӏагъэнутэкъэ | укъыхэгъыкӏагъэнутэкъэ | къыхэгъыкӏагъэнутэкъэ | дыкъыхэгъыкӏагъэнутэкъэ | фыкъыхэгъыкӏагъэнутэкъэ | къыхэгъыкӏагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгъыкӏ | укъыхэгъыкӏ | къыхэгъыкӏ | дыкъыхэгъыкӏ | фыкъыхэгъыкӏ | къыхэгъыкӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгъыкӏ | укъыхэмыгъыкӏ | къыхэмыгъыкӏ | дыкъыхэмыгъыкӏ | фыкъыхэмыгъыкӏ | къыхэмыгъыкӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгъыкӏа | укъыхэгъыкӏа | къыхэгъыкӏа | дыкъыхэгъыкӏа | фыкъыхэгъыкӏа | къыхэгъыкӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгъыкӏа | укъыхэмыгъыкӏа | къыхэмыгъыкӏа | дыкъыхэмыгъыкӏа | фыкъыхэмыгъыкӏа | къыхэмыгъыкӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгъыкӏыгъа | укъыхэгъыкӏыгъа | къыхэгъыкӏыгъа | дыкъыхэгъыкӏыгъа | фыкъыхэгъыкӏыгъа | къыхэгъыкӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгъыкӏыгъа | укъыхэмыгъыкӏыгъа | къыхэмыгъыкӏыгъа | дыкъыхэмыгъыкӏыгъа | фыкъыхэмыгъыкӏыгъа | къыхэмыгъыкӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгъыкӏын | укъыхэгъыкӏын | къыхэгъыкӏын | дыкъыхэгъыкӏын | фыкъыхэгъыкӏын | къыхэгъыкӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгъыкӏын | укъыхэмыгъыкӏын | къыхэмыгъыкӏын | дыкъыхэмыгъыкӏын | фыкъыхэмыгъыкӏын | къыхэмыгъыкӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгъыкӏыну | укъыхэгъыкӏыну | къыхэгъыкӏыну | дыкъыхэгъыкӏыну | фыкъыхэгъыкӏыну | къыхэгъыкӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгъыкӏыну | укъыхэмыгъыкӏыну | къыхэмыгъыкӏыну | дыкъыхэмыгъыкӏыну | фыкъыхэмыгъыкӏыну | къыхэмыгъыкӏыну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэгъыкӏ | укъызэрыхэгъыкӏ | къызэрыхэгъыкӏ | дыкъызэрыхэгъыкӏ | фыкъызэрыхэгъыкӏ | къызэрыхэгъыкӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыгъыкӏ | укъызэрыхэмыгъыкӏ | къызэрыхэмыгъыкӏ | дыкъызэрыхэмыгъыкӏ | фыкъызэрыхэмыгъыкӏ | къызэрыхэмыгъыкӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэгъыкӏа | укъызэрыхэгъыкӏа | къызэрыхэгъыкӏа | дыкъызэрыхэгъыкӏа | фыкъызэрыхэгъыкӏа | къызэрыхэгъыкӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыгъыкӏа | укъызэрыхэмыгъыкӏа | къызэрыхэмыгъыкӏа | дыкъызэрыхэмыгъыкӏа | фыкъызэрыхэмыгъыкӏа | къызэрыхэмыгъыкӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэгъыкӏыгъа | укъызэрыхэгъыкӏыгъа | къызэрыхэгъыкӏыгъа | дыкъызэрыхэгъыкӏыгъа | фыкъызэрыхэгъыкӏыгъа | къызэрыхэгъыкӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыгъыкӏыгъа | укъызэрыхэмыгъыкӏыгъа | къызэрыхэмыгъыкӏыгъа | дыкъызэрыхэмыгъыкӏыгъа | фыкъызэрыхэмыгъыкӏыгъа | къызэрыхэмыгъыкӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэгъыкӏын | укъызэрыхэгъыкӏын | къызэрыхэгъыкӏын | дыкъызэрыхэгъыкӏын | фыкъызэрыхэгъыкӏын | къызэрыхэгъыкӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыгъыкӏын | укъызэрыхэмыгъыкӏын | къызэрыхэмыгъыкӏын | дыкъызэрыхэмыгъыкӏын | фыкъызэрыхэмыгъыкӏын | къызэрыхэмыгъыкӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэгъыкӏыну | укъызэрыхэгъыкӏыну | къызэрыхэгъыкӏыну | дыкъызэрыхэгъыкӏыну | фыкъызэрыхэгъыкӏыну | къызэрыхэгъыкӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыгъыкӏыну | укъызэрыхэмыгъыкӏыну | къызэрыхэмыгъыкӏыну | дыкъызэрыхэмыгъыкӏыну | фыкъызэрыхэмыгъыкӏыну | къызэрыхэмыгъыкӏыну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэгъыкӏ | ущыкъыхэгъыкӏ | щыкъыхэгъыкӏ | дыщыкъыхэгъыкӏ | фыщыкъыхэгъыкӏ | щыкъыхэгъыкӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыгъыкӏ | ущыкъыхэмыгъыкӏ | щыкъыхэмыгъыкӏ | дыщыкъыхэмыгъыкӏ | фыщыкъыхэмыгъыкӏ | щыкъыхэмыгъыкӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэгъыкӏа | ущыкъыхэгъыкӏа | щыкъыхэгъыкӏа | дыщыкъыхэгъыкӏа | фыщыкъыхэгъыкӏа | щыкъыхэгъыкӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыгъыкӏа | укъыщыхэмыгъыкӏа | щыкъыхэмыгъыкӏа | дыщыкъыхэмыгъыкӏа | фыщыкъыхэмыгъыкӏа | щыкъыхэмыгъыкӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэгъыкӏыгъа | ущыкъыхэгъыкӏыгъа | щыкъыхэгъыкӏыгъа | дыщыкъыхэгъыкӏыгъа | фыщыкъыхэгъыкӏыгъа | щыкъыхэгъыкӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыгъыкӏыгъа | ущыкъыхэмыгъыкӏыгъа | щыкъыхэмыгъыкӏыгъа | дыщыкъыхэмыгъыкӏыгъа | фыщыкъыхэмыгъыкӏыгъа | щыкъыхэмыгъыкӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэгъыкӏын | ущыкъыхэгъыкӏын | щыкъыхэгъыкӏын | дыщыкъыхэгъыкӏын | фыщыкъыхэгъыкӏын | щыкъыхэгъыкӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыгъыкӏын | ущыкъыхэгъыкӏын | щыкъыхэмыгъыкӏын | дыщыкъыхэмыгъыкӏын | фыщыкъыхэмыгъыкӏын | щыкъыхэмыгъыкӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэгъыкӏыну | ущыкъыхэгъыкӏыну | щыкъыхэгъыкӏыну | дыщыкъыхэгъыкӏыну | фыщыкъыхэгъыкӏыну | щыкъыхэгъыкӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыгъыкӏыну | ущыкъыхэмыгъыкӏыну | щыкъыхэмыгъыкӏыну | дыщыкъыхэмыгъыкӏыну | фыщыкъыхэмыгъыкӏыну | щыкъыхэмыгъыкӏыну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэгъыкӏ | укъыздыхэгъыкӏ | къыздыхэгъыкӏ | дыкъыздыхэгъыкӏ | фыкъыздыхэгъыкӏ | къыздыхэгъыкӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыгъыкӏ | укъыздыхэмыгъыкӏ | къыздыхэмыгъыкӏ | дыкъыздыхэмыгъыкӏ | фыкъыздыхэмыгъыкӏ | къыздыхэмыгъыкӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэгъыкӏа | укъыздыхэгъыкӏа | къыздыхэгъыкӏа | дыкъыздыхэгъыкӏа | фыкъыздыхэгъыкӏа | къыздыхэгъыкӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыгъыкӏа | укъыздыхэмыгъыкӏа | къыздыхэмыгъыкӏа | дыкъыздыхэмыгъыкӏа | фыкъыздыхэмыгъыкӏа | къыздыхэмыгъыкӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэгъыкӏыгъа | укъыздыхэгъыкӏыгъа | къыздыхэгъыкӏыгъа | дыкъыздыхэгъыкӏыгъа | фыкъыздыхэгъыкӏыгъа | къыздыхэгъыкӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыгъыкӏыгъа | укъыздыхэмыгъыкӏыгъа | къыздыхэмыгъыкӏыгъа | дыкъыздыхэмыгъыкӏыгъа | фыкъыздыхэмыгъыкӏыгъа | къыздыхэмыгъыкӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэгъыкӏын | укъыздыхэгъыкӏын | къыздыхэгъыкӏын | дыкъыздыхэгъыкӏын | фыкъыздыхэгъыкӏын | къыздыхэгъыкӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыгъыкӏын | укъыздыхэмыгъыкӏын | къыздыхэмыгъыкӏын | дыкъыздыхэмыгъыкӏын | фыкъыздыхэмыгъыкӏын | къыздыхэмыгъыкӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэгъыкӏыну | укъыздыхэгъыкӏыну | къыздыхэгъыкӏыну | дыкъыздыхэгъыкӏыну | фыкъыздыхэгъыкӏыну | къыздыхэгъыкӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыгъыкӏыну | укъыздыхэмыгъыкӏыну | къыздыхэмыгъыкӏыну | дыкъыздыхэмыгъыкӏыну | фыкъыздыхэмыгъыкӏыну | къыздыхэмыгъыкӏыну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэгъыкӏ | укъыщӀыхэгъыкӏ | къыщӀыхэгъыкӏ | дыкъыщӀыхэгъыкӏ | фыкъыщӀыхэгъыкӏ | къыщӀыхэгъыкӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыгъыкӏ | укъыщӀыхэмыгъыкӏ | къыщӀыхэмыгъыкӏ | дыкъыщӀыхэмыгъыкӏ | фыкъыщӀыхэмыгъыкӏ | къыщӀыхэмыгъыкӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэгъыкӏа | укъыщӀыхэгъыкӏӀэгъыкӏа | къыщӀыхэгъыкӏа | дыкъыщӀыхэгъыкӏа | фыкъыщӀыхэгъыкӏа | къыщӀыхэгъыкӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыгъыкӏа | укъыщӀыхэмыгъыкӏа | къыщӀыхэмыгъыкӏа | дыкъыщӀыхэмыгъыкӏа | фыкъыщӀыхэмыгъыкӏа | къыщӀыхэмыгъыкӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэгъыкӏыгъа | укъыщӀыхэгъыкӏыгъа | къыщӀыхэгъыкӏыгъа | дыкъыщӀыхэгъыкӏыгъа | фыкъыщӀыхэгъыкӏыгъа | къыщӀыхэгъыкӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыгъыкӏыгъа | укъыщӀыхэмыгъыкӏыгъа | къыщӀыхэмыгъыкӏыгъа | дыкъыщӀыхэмыгъыкӏыгъа | фыкъыщӀыхэмыгъыкӏыгъа | къыщӀыхэмыгъыкӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэгъыкӏын | укъыщӀыхэгъыкӏын | къыщӀыхэгъыкӏын | дыкъыщӀыхэгъыкӏын | фыкъыщӀыхэгъыкӏын | къыщӀыхэгъыкӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыгъыкӏын | укъыщӀыхэмыгъыкӏын | къыщӀыхэмыгъыкӏын | дыкъыщӀыхэмыгъыкӏын | фыкъыщӀыхэмыгъыкӏын | къыщӀыхэмыгъыкӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэгъыкӏыну | укъыщӀыхэгъыкӏыну | къыщӀыхэгъыкӏыну | дыкъыщӀыхэгъыкӏыну | фыкъыщӀыхэгъыкӏыну | къыщӀыхэгъыкӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыгъыкӏыну | укъыщӀыхэмыгъыкӏыну | къыщӀыхэмыгъыкӏыну | дыкъыщӀыхэмыгъыкӏыну | фыкъыщӀыхэмыгъыкӏыну | къыщӀыхэмыгъыкӏыну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгъыкӏыу | укъыхэгъыкӏыу | къыхэгъыкӏыу | дыкъыхэгъыкӏыу | фыкъыхэгъыкӏыу | къыхэгъыкӏ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгъыкӏыу | укъыхэмыгъыкӏыу | къыхэмыгъыкӏыу | дыкъыхэмыгъыкӏыу | фыкъыхэмыгъыкӏыу | къыхэмыгъыкӏ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгъыкӏауэ | укъыхэгъыкӏауэ | къыхэгъыкӏауэ | дыкъыхэгъыкӏауэ | фыкъыхэгъыкӏауэ | къыхэгъыкӏауэ / къыхэгъыкӏахэу |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгъыкӏауэ | укъыхэмыгъыкӏауэ | къыхэмыгъыкӏауэ | дыкъыхэмыгъыкӏауэ | фыкъыхэмыгъыкӏауэ | къыхэмыгъыкӏауэ / къыхэмыгъыкӏахэу |
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгъыкӏыурэ | укъыхэгъыкӏыурэ | къыхэгъыкӏыурэ | дыкъыхэгъыкӏыурэ | фыкъыхэгъыкӏыурэ | къыхэгъыкӏ(хэ)урэ |
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгъыкӏыурэ | укъыхэмыгъыкӏыурэ | къыхэмыгъыкӏыурэ | дыкъыхэмыгъыкӏыурэ | фыкъыхэмыгъыкӏыурэ | къыхэмыгъыкӏ(хэ)урэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
|||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | сыкъыпхогъыкӏ | сыкъыхогъыкӏ | -- | сыкъыфхогъыкӏ | сыкъахогъыкӏ |
уэ | укъысхогъыкӏ | -- | укъыхогъыкӏ | укъытхогъыкӏ | -- | укъахогъыкӏ |
ар | къысхогъыкӏ | къыпхогъыкӏ | къыхогъыкӏ | къытхогъыкӏ | къыфхогъыкӏ | къахогъыкӏ |
дэ | -- | дыкъыпхогъыкӏ | дыкъыхогъыкӏ | -- | дыкъыфхогъыкӏ | дыкъахогъыкӏ |
фэ | фыкъысхогъыкӏ | -- | фыкъыхогъыкӏ | фыкъытхогъыкӏ | -- | фыкъахогъыкӏ |
ахэр | къысхогъыкӏ(хэ) | къыпхогъыкӏ(хэ) | къыхогъыкӏ(хэ) | къытхогъыкӏ(хэ) | къыфхогъыкӏ(хэ) | къахогъыкӏ(хэ) |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гъыкӏ] | [гъыкӏ]ыр | -- | [гъыкӏ]хэр |
Эргативнэ: | [гъыкӏ] | [гъыкӏ]ым | -- | [гъыкӏ]хэм |
Послеложнэ: | [гъыкӏ]кӀэ | [гъыкӏ]ымкӀэ | [гъыкӏ]хэкӀэ | [гъыкӏ]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [гъыкӏ]ыу | [гъыкӏ]ырауэ | [гъыкӏ]хэу | [гъыкӏ]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гъыкӏ]а | [гъыкӏ]ар | -- | [гъыкӏ]ахэр |
Эргативнэ: | [гъыкӏ]а | [гъыкӏ]ам | -- | [гъыкӏ]ахэм |
Послеложнэ: | [гъыкӏ]акӀэ | [гъыкӏ]амкӀэ | [гъыкӏ]ахэкӀэ | [гъыкӏ]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [гъыкӏ]ауэ | [гъыкӏ]арауэ | [гъыкӏ]ахэу | [гъыкӏ]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гъыкӏ]ын | [гъыкӏ]ыныр | -- | [гъыкӏ]ынхэр |
Эргативнэ: | [гъыкӏ]ын | [гъыкӏ]ыным | -- | [гъыкӏ]ынхэм |
Послеложнэ: | [гъыкӏ]ынкӀэ | [гъыкӏ]ынымкӀэ | [гъыкӏ]ынхэкӀэ | [гъыкӏ]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [гъыкӏ]ыну | [гъыкӏ]ынырауэ | [гъыкӏ]ынхэу | [гъыкӏ]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гъыкӏ]ыну | [гъыкӏ]ынур | -- | [гъыкӏ]ынухэр |
Эргативнэ: | [гъыкӏ]ыну | [гъыкӏ]ынум | -- | [гъыкӏ]ынухэм |
Послеложнэ: | [гъыкӏ]ынукӀэ | [гъыкӏ]ынумкӀэ | [гъыкӏ]ынухэкӀэ | [гъыкӏ]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [гъыкӏ]ынууэ | [гъыкӏ]ынурауэ | [гъыкӏ]ынухэу | [гъыкӏ]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Гъыуэ щӀидзэн, къэгъын.
ЩАПХЪЭХЭР
- Сабийм пӀейтейуэ гъуэлъыпӀэм зыщигъазэри къыхэгъыкӀащ. КӀэрашэ Тембот
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къыхэгъыкӏын: begin weeping, crying or sobbing
УРЫСЫБЗЭ
- къыхэгъыкӏын: всплакнуть
БИБЛИОГРАФИЕ