къыхэгуоукӏын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹǝxɐgʷo:wǝ'tʹʂǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + хэ- + [гуоу] + -кӏ + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "къыхэгуоукӏын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэгуоукӏын |
щымыӀэныгъэ: | къыхэмыгуоукӏын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏын | укъыхэгуоукӏын | къыхэгуоукӏын | дыкъыхэгуоукӏын | фыкъыхэгуоукӏын | къыхэгуоукӏын(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏын | укъыхэмыгуоукӏын | къыхэмыгуоукӏын | дыкъыхэмыгуоукӏын | фыкъыхэмыгуоукӏын | къыхэмыгуоукӏын(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэгуоукӏ! | фыкъыхэгуоукӏ! |
щымыӀэныгъэ: | укъыхэмыгуоукӏ! | фыкъыхэмыгуоукӏ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхрегуоукӏ | укъыхрегуоукӏ | къыхрегуоукӏ | дыкъыхрегуоукӏ | фыкъыхрегуоукӏ | къыхрегуоукӏ |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхремыгуоукӏ | укъыхремыгуоукӏ | къыхремыгуоукӏ | дыкъыхремыгуоукӏ | фыкъыхремыгуоукӏ | къыхремыгуоукӏ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхогуоукӏ(ыр) | укъыхогуоукӏ(ыр) | къыхогуоукӏ(ыр) | дыкъыхогуоукӏ(ыр) | фыкъыхогуоукӏ(ыр) | къыхогуоукӏ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыркъым | укъыхэгуоукӏыркъым | къыхэгуоукӏыркъым | дыкъыхэгуоукӏыркъым | фыкъыхэгуоукӏыркъым | къыхэгуоукӏы(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏ(ыр)т | укъыхэгуоукӏ(ыр)т | къыхэгуоукӏ(ыр)т | дыкъыхэгуоукӏ(ыр)т | фыкъыхэгуоукӏ(ыр)т | къыхэгуоукӏ(ыр)т / къыхэгуоукӏхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏ(ыр)тэкъым | укъыхэгуоукӏ(ыр)тэкъым | къыхэгуоукӏ(ыр)тэкъым | дыкъыхэгуоукӏ(ыр)тэкъым | фыкъыхэгуоукӏ(ыр)тэкъым | къыхэгуоукӏ(ыр)тэкъым / къыхэгуоукӏхэ(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏащ | укъыхэгуоукӏащ | къыхэгуоукӏащ | дыкъыхэгуоукӏащ | фыкъыхэгуоукӏащ | къыхэгуоукӏа(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏакъым | укъыхэгуоукӏакъым | къыхэгуоукӏакъым | дыкъыхэгуоукӏакъым | фыкъыхэгуоукӏакъым | къыхэгуоукӏа(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏат | укъыхэгуоукӏат | къыхэгуоукӏат | дыкъыхэгуоукӏат | фыкъыхэгуоукӏат | къыхэгуоукӏа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏатэкъым | укъыхэгуоукӏатэкъым | къыхэгуоукӏатэкъым | дыкъыхэгуоукӏатэкъым | фыкъыхэгуоукӏатэкъым | къыхэгуоукӏа(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъащ | укъыхэгуоукӏыгъащ | къыхэгуоукӏыгъащ | дыкъыхэгуоукӏыгъащ | фыкъыхэгуоукӏыгъащ | къыхэгуоукӏыгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъакъым | укъыхэгуоукӏыгъакъым | къыхэгуоукӏыгъакъым | дыкъыхэгуоукӏыгъакъым | фыкъыхэгуоукӏыгъакъым | къыхэгуоукӏыгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъат | укъыхэгуоукӏыгъат | къыхэгуоукӏыгъат | дыкъыхэгуоукӏыгъат | фыкъыхэгуоукӏыгъат | къыхэгуоукӏыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъатэкъым | укъыхэгуоукӏыгъатэкъым | къыхэгуоукӏыгъатэкъым | дыкъыхэгуоукӏыгъатэкъым | фыкъыхэгуоукӏыгъатэкъым | къыхэгуоукӏыгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏщ | укъыхэгуоукӏщ | къыхэгуоукӏщ | дыкъыхэгуоукӏщ | фыкъыхэгуоукӏщ | къыхэгуоукӏ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏкъым | укъыхэгуоукӏкъым | къыхэгуоукӏкъым | дыкъыхэгуоукӏкъым | фыкъыхэгуоукӏкъым | къыхэгуоукӏ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏт | укъыхэгуоукӏт | къыхэгуоукӏт | дыкъыхэгуоукӏт | фыкъыхэгуоукӏт | къыхэгуоукӏ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏтэкъым | укъыхэгуоукӏтэкъым | къыхэгуоукӏтэкъым | дыкъыхэгуоукӏтэкъым | фыкъыхэгуоукӏтэкъым | къыхэгуоукӏ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынщ | укъыхэгуоукӏынщ | къыхэгуоукӏынщ | дыкъыхэгуоукӏынщ | фыкъыхэгуоукӏынщ | къыхэгуоукӏын(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынкъым | укъыхэгуоукӏынкъым | къыхэгуоукӏынкъым | дыкъыхэгуоукӏынкъым | фыкъыхэгуоукӏынкъым | къыхэгуоукӏын(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынущ | укъыхэгуоукӏынущ | къыхэгуоукӏынущ | дыкъыхэгуоукӏынущ | фыкъыхэгуоукӏынущ | къыхэгуоукӏыну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынукъым | укъыхэгуоукӏынукъым | къыхэгуоукӏынукъым | дыкъыхэгуоукӏынукъым | фыкъыхэгуоукӏынукъым | къыхэгуоукӏыну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏрэ | укъыхэгуоукӏрэ | къыхэгуоукӏрэ | дыкъыхэгуоукӏрэ | фыкъыхэгуоукӏрэ | къыхэгуоукӏ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыркъэ | укъыхэгуоукӏыркъэ | къыхэгуоукӏыркъэ | дыкъыхэгуоукӏыркъэ | фыкъыхэгуоукӏыркъэ | къыхэгуоукӏыркъэ / къыхэгуоукӏхэркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏ(ыр)т | укъыхэгуоукӏ(ыр)т | къыхэгуоукӏ(ыр)т | дыкъыхэгуоукӏ(ыр)т | фыкъыхэгуоукӏ(ыр)т | къыхэгуоукӏ(ыр)т / къыхэгуоукӏхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏ(ыр)тэкъэ | укъыхэгуоукӏ(ыр)тэкъэ | къыхэгуоукӏ(ыр)тэкъэ | дыкъыхэгуоукӏ(ыр)тэкъэ | фыкъыхэгуоукӏ(ыр)тэкъэ | къыхэгуоукӏ(ыр)тэкъэ / къыхэгуоукӏхэ(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏа | укъыхэгуоукӏа | къыхэгуоукӏа | дыкъыхэгуоукӏа | фыкъыхэгуоукӏа | къыхэгуоукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏакъэ | укъыхэгуоукӏакъэ | къыхэгуоукӏакъэ | дыкъыхэгуоукӏакъэ | фыкъыхэгуоукӏакъэ | къыхэгуоукӏа(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏат | укъыхэгуоукӏат | къыхэгуоукӏат | дыкъыхэгуоукӏат | фыкъыхэгуоукӏат | къыхэгуоукӏа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏатэкъэ | укъыхэгуоукӏатэкъэ | къыхэгуоукӏатэкъэ | дыкъыхэгуоукӏатэкъэ | фыкъыхэгуоукӏатэкъэ | къыхэгуоукӏа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъа | укъыхэгуоукӏыгъа | къыхэгуоукӏыгъа | дыкъыхэгуоукӏыгъа | фыкъыхэгуоукӏыгъа | къыхэгуоукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъакъэ | укъыхэгуоукӏыгъакъэ | къыхэгуоукӏыгъакъэ | дыкъыхэгуоукӏыгъакъэ | фыкъыхэгуоукӏыгъакъэ | къыхэгуоукӏыгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъат | укъыхэгуоукӏыгъат | къыхэгуоукӏыгъат | дыкъыхэгуоукӏыгъат | фыкъыхэгуоукӏыгъат | къыхэгуоукӏыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъатэкъэ | укъыхэгуоукӏыгъатэкъэ | къыхэгуоукӏыгъатэкъэ | дыкъыхэгуоукӏыгъатэкъэ | фыкъыхэгуоукӏыгъатэкъэ | къыхэгуоукӏыгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏ | укъыхэгуоукӏ | къыхэгуоукӏ | дыкъыхэгуоукӏ | фыкъыхэгуоукӏ | къыхэгуоукӏ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏкъэ | укъыхэгуоукӏкъэ | къыхэгуоукӏкъэ | дыкъыхэгуоукӏкъэ | фыкъыхэгуоукӏкъэ | къыхэгуоукӏ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏт | укъыхэгуоукӏт | къыхэгуоукӏт | дыкъыхэгуоукӏт | фыкъыхэгуоукӏт | къыхэгуоукӏ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏтэкъэ | укъыхэгуоукӏтэкъэ | къыхэгуоукӏтэкъэ | дыкъыхэгуоукӏтэкъэ | фыкъыхэгуоукӏтэкъэ | къыхэгуоукӏ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏын | укъыхэгуоукӏын | къыхэгуоукӏын | дыкъыхэгуоукӏын | фыкъыхэгуоукӏын | къыхэгуоукӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынкъэ | укъыхэгуоукӏынкъэ | къыхэгуоукӏынкъэ | дыкъыхэгуоукӏынкъэ | фыкъыхэгуоукӏынкъэ | къыхэгуоукӏын(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыну | укъыхэгуоукӏыну | къыхэгуоукӏыну | дыкъыхэгуоукӏыну | фыкъыхэгуоукӏыну | къыхэгуоукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынукъэ | укъыхэгуоукӏынукъэ | къыхэгуоукӏынукъэ | дыкъыхэгуоукӏынукъэ | фыкъыхэгуоукӏынукъэ | къыхэгуоукӏыну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏмэ | укъыхэгуоукӏмэ | къыхэгуоукӏмэ | дыкъыхэгуоукӏмэ | фыкъыхэгуоукӏмэ | къыхэгуоукӏ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏмэ | укъыхэмыгуоукӏмэ | къыхэмыгуоукӏмэ | дыкъыхэмыгуоукӏмэ | фыкъыхэмыгуоукӏмэ | къыхэмыгуоукӏ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏамэ | укъыхэгуоукӏамэ | къыхэгуоукӏамэ | дыкъыхэгуоукӏамэ | фыкъыхэгуоукӏамэ | къыхэгуоукӏа(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏамэ | укъыхэмыгуоукӏамэ | къыхэмыгуоукӏамэ | дыкъыхэмыгуоукӏамэ | фыкъыхэмыгуоукӏамэ | къыхэмыгуоукӏа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъамэ | укъыхэгуоукӏыгъамэ | къыхэгуоукӏыгъамэ | дыкъыхэгуоукӏыгъамэ | фыкъыхэгуоукӏыгъамэ | къыхэгуоукӏыгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏыгъамэ | укъыхэмыгуоукӏыгъамэ | къыхэмыгуоукӏыгъамэ | дыкъыхэмыгуоукӏыгъамэ | фыкъыхэмыгуоукӏыгъамэ | къыхэмыгуоукӏыгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынмэ | укъыхэгуоукӏынмэ | къыхэгуоукӏынмэ | дыкъыхэгуоукӏынмэ | фыкъыхэгуоукӏынмэ | къыхэгуоукӏын(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏынмэ | укъыхэмыгуоукӏынмэ | къыхэмыгуоукӏынмэ | дыкъыхэмыгуоукӏынмэ | фыкъыхэмыгуоукӏынмэ | къыхэмыгуоукӏын(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынумэ | укъыхэгуоукӏынумэ | къыхэгуоукӏынумэ | дыкъыхэгуоукӏынумэ | фыкъыхэгуоукӏынумэ | къыхэгуоукӏыну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏынумэ | укъыхэмыгуоукӏынумэ | къыхэмыгуоукӏынумэ | дыкъыхэмыгуоукӏынумэ | фыкъыхэмыгуоукӏынумэ | къыхэмыгуоукӏыну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏтэмэ | укъыхэгуоукӏтэмэ | къыхэгуоукӏтэмэ | дыкъыхэгуоукӏтэмэ | фыкъыхэгуоукӏтэмэ | къыхэгуоукӏ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏтэмэ | укъыхэмыгуоукӏтэмэ | къыхэмыгуоукӏтэмэ | дыкъыхэмыгуоукӏтэмэ | фыкъыхэмыгуоукӏтэмэ | къыхэмыгуоукӏ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏатэмэ | укъыхэгуоукӏатэмэ | къыхэгуоукӏатэмэ | дыкъыхэгуоукӏатэмэ | фыкъыхэгуоукӏатэмэ | къыхэгуоукӏа(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏатэмэ | укъыхэмыгуоукӏатэмэ | къыхэмыгуоукӏатэмэ | дыкъыхэмыгуоукӏатэмэ | фыкъыхэмыгуоукӏатэмэ | къыхэмыгуоукӏа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъатэмэ | укъыхэгуоукӏыгъатэмэ | къыхэгуоукӏыгъатэмэ | дыкъыхэгуоукӏыгъатэмэ | фыкъыхэгуоукӏыгъатэмэ | къыхэгуоукӏыгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏыгъатэмэ | укъыхэмыгуоукӏыгъатэмэ | къыхэмыгуоукӏыгъатэмэ | дыкъыхэмыгуоукӏыгъатэмэ | фыкъыхэмыгуоукӏыгъатэмэ | къыхэмыгуоукӏыгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынтэмэ | укъыхэгуоукӏынтэмэ | къыхэгуоукӏынтэмэ | дыкъыхэгуоукӏынтэмэ | фыкъыхэгуоукӏынтэмэ | къыхэгуоукӏын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏынтэмэ | укъыхэмыгуоукӏынтэмэ | къыхэмыгуоукӏынтэмэ | дыкъыхэмыгуоукӏынтэмэ | фыкъыхэмыгуоукӏынтэмэ | къыхэмыгуоукӏын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынутэмэ | укъыхэгуоукӏынутэмэ | къыхэгуоукӏынутэмэ | дыкъыхэгуоукӏынутэмэ | фыкъыхэгуоукӏынутэмэ | къыхэгуоукӏыну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏынутэмэ | укъыхэмыгуоукӏынутэмэ | къыхэмыгуоукӏынутэмэ | дыкъыхэмыгуоукӏынутэмэ | фыкъыхэмыгуоукӏынутэмэ | къыхэмыгуоукӏыну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынт | укъыхэгуоукӏынт | къыхэгуоукӏынт | дыкъыхэгуоукӏынт | фыкъыхэгуоукӏынт | къыхэгуоукӏын(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынтэкъым | укъыхэгуоукӏынтэкъым | къыхэгуоукӏынтэкъым | дыкъыхэгуоукӏынтэкъым | фыкъыхэгуоукӏынтэкъым | къыхэгуоукӏын(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынут | укъыхэгуоукӏынут | къыхэгуоукӏынут | дыкъыхэгуоукӏынут | фыкъыхэгуоукӏынут | къыхэгуоукӏыну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынутэкъым | укъыхэгуоукӏынутэкъым | къыхэгуоукӏынутэкъым | дыкъыхэгуоукӏынутэкъым | фыкъыхэгуоукӏынутэкъым | къыхэгуоукӏыну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏми | укъыхэгуоукӏми | къыхэгуоукӏми | дыкъыхэгуоукӏми | фыкъыхэгуоукӏми | къыхэгуоукӏ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏми | укъыхэмыгуоукӏми | къыхэмыгуоукӏми | дыкъыхэмыгуоукӏми | фыкъыхэмыгуоукӏми | къыхэмыгуоукӏ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏами | укъыхэгуоукӏами | къыхэгуоукӏами | дыкъыхэгуоукӏами | фыкъыхэгуоукӏами | къыхэгуоукӏа(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏами | укъыхэмыгуоукӏами | къыхэмыгуоукӏами | дыкъыхэмыгуоукӏами | фыкъыхэмыгуоукӏами | къыхэмыгуоукӏа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъами | укъыхэгуоукӏыгъами | къыхэгуоукӏыгъами | дыкъыхэгуоукӏыгъами | фыкъыхэгуоукӏыгъами | къыхэгуоукӏыгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏыгъами | укъыхэмыгуоукӏыгъами | къыхэмыгуоукӏыгъами | дыкъыхэмыгуоукӏыгъами | фыкъыхэмыгуоукӏыгъами | къыхэмыгуоукӏыгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынми | укъыхэгуоукӏынми | къыхэгуоукӏынми | дыкъыхэгуоукӏынми | фыкъыхэгуоукӏынми | къыхэгуоукӏын(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏынми | укъыхэмыгуоукӏынми | къыхэмыгуоукӏынми | дыкъыхэмыгуоукӏынми | фыкъыхэмыгуоукӏынми | къыхэмыгуоукӏын(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынуми | укъыхэгуоукӏынуми | къыхэгуоукӏынуми | дыкъыхэгуоукӏынуми | фыкъыхэгуоукӏынуми | къыхэгуоукӏыну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏынуми | укъыхэмыгуоукӏынуми | къыхэмыгуоукӏынуми | дыкъыхэмыгуоукӏынуми | фыкъыхэмыгуоукӏынуми | къыхэмыгуоукӏыну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏтэми | укъыхэгуоукӏтэми | къыхэгуоукӏтэми | дыкъыхэгуоукӏтэми | фыкъыхэгуоукӏтэми | къыхэгуоукӏ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏтэми | укъыхэмыгуоукӏтэми | къыхэмыгуоукӏтэми | дыкъыхэмыгуоукӏтэми | фыкъыхэмыгуоукӏтэми | къыхэмыгуоукӏ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏатэми | укъыхэгуоукӏатэми | къыхэгуоукӏатэми | дыкъыхэгуоукӏатэми | фыкъыхэгуоукӏатэми | къыхэгуоукӏа(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏатэми | укъыхэмыгуоукӏатэми | къыхэмыгуоукӏатэми | дыкъыхэмыгуоукӏатэми | фыкъыхэмыгуоукӏатэми | къыхэмыгуоукӏа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏыгъатэми | укъыхэгуоукӏыгъатэми | къыхэгуоукӏыгъатэми | дыкъыхэгуоукӏыгъатэми | фыкъыхэгуоукӏыгъатэми | къыхэгуоукӏыгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏыгъатэми | укъыхэмыгуоукӏыгъатэми | къыхэмыгуоукӏыгъатэми | дыкъыхэмыгуоукӏыгъатэми | фыкъыхэмыгуоукӏыгъатэми | къыхэмыгуоукӏыгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынтэми | укъыхэгуоукӏынтэми | къыхэгуоукӏынтэми | дыкъыхэгуоукӏынтэми | фыкъыхэгуоукӏынтэми | къыхэгуоукӏын(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏынтэми | укъыхэмыгуоукӏынтэми | къыхэмыгуоукӏынтэми | дыкъыхэмыгуоукӏынтэми | фыкъыхэмыгуоукӏынтэми | къыхэмыгуоукӏын(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏынутэми | укъыхэгуоукӏынутэми | къыхэгуоукӏынутэми | дыкъыхэгуоукӏынутэми | фыкъыхэгуоукӏынутэми | къыхэгуоукӏыну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏынутэми | укъыхэмыгуоукӏынутэми | къыхэмыгуоукӏынутэми | дыкъыхэмыгуоукӏынутэми | фыкъыхэмыгуоукӏынутэми | къыхэмыгуоукӏыну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏаи | укъыхэгуоукӏаи | къыхэгуоукӏаи | дыкъыхэгуоукӏаи | фыкъыхэгуоукӏаи | къыхэгуоукӏаи |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏакъыми | укъыхэгуоукӏакъыми | къыхэгуоукӏакъыми | дыкъыхэгуоукӏакъыми | фыкъыхэгуоукӏакъыми | къыхэгуоукӏакъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏащэрэт | укъыхэгуоукӏащэрэт | къыхэгуоукӏащэрэт | дыкъыхэгуоукӏащэрэт | фыкъыхэгуоукӏащэрэт | къыхэгуоукӏащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыгуоукӏащэрэт | укъыхэмыгуоукӏащэрэт | къыхэмыгуоукӏащэрэт | дыкъыхэмыгуоукӏащэрэт | фыкъыхэмыгуоукӏащэрэт | къыхэмыгуоукӏащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнщ | укъыхэгуоукӏагъэнщ | къыхэгуоукӏагъэнщ | дыкъыхэгуоукӏагъэнщ | фыкъыхэгуоукӏагъэнщ | къыхэгуоукӏагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнкъым | укъыхэгуоукӏагъэнкъым | къыхэгуоукӏагъэнкъым | дыкъыхэгуоукӏагъэнкъым | фыкъыхэгуоукӏагъэнкъым | къыхэгуоукӏагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнт | укъыхэгуоукӏагъэнт | къыхэгуоукӏагъэнт | дыкъыхэгуоукӏагъэнт | фыкъыхэгуоукӏагъэнт | къыхэгуоукӏагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнтэкъым | укъыхэгуоукӏагъэнтэкъым | къыхэгуоукӏагъэнтэкъым | дыкъыхэгуоукӏагъэнтэкъым | фыкъыхэгуоукӏагъэнтэкъым | къыхэгуоукӏагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэн | укъыхэгуоукӏагъэн | къыхэгуоукӏагъэн | дыкъыхэгуоукӏагъэн | фыкъыхэгуоукӏагъэн | къыхэгуоукӏагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнкъэ | укъыхэгуоукӏагъэнкъэ | къыхэгуоукӏагъэнкъэ | дыкъыхэгуоукӏагъэнкъэ | фыкъыхэгуоукӏагъэнкъэ | къыхэгуоукӏагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнт | укъыхэгуоукӏагъэнт | къыхэгуоукӏагъэнт | дыкъыхэгуоукӏагъэнт | фыкъыхэгуоукӏагъэнт | къыхэгуоукӏагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнтэкъэ | укъыхэгуоукӏагъэнтэкъэ | къыхэгуоукӏагъэнтэкъэ | дыкъыхэгуоукӏагъэнтэкъэ | фыкъыхэгуоукӏагъэнтэкъэ | къыхэгуоукӏагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнгуоукӏ | укъыхэгуоукӏагъэнгуоукӏ | къыхэгуоукӏагъэнгуоукӏ | дыкъыхэгуоукӏагъэнгуоукӏ | фыкъыхэгуоукӏагъэнгуоукӏ | къыхэгуоукӏагъэнгуоукӏ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнукъым | укъыхэгуоукӏагъэнукъым | къыхэгуоукӏагъэнукъым | дыкъыхэгуоукӏагъэнукъым | фыкъыхэгуоукӏагъэнукъым | къыхэгуоукӏагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнут | укъыхэгуоукӏагъэнут | къыхэгуоукӏагъэнут | дыкъыхэгуоукӏагъэнут | фыкъыхэгуоукӏагъэнут | къыхэгуоукӏагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнутэкъым | укъыхэгуоукӏагъэнутэкъым | къыхэгуоукӏагъэнутэкъым | дыкъыхэгуоукӏагъэнутэкъым | фыкъыхэгуоукӏагъэнутэкъым | къыхэгуоукӏагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэну | укъыхэгуоукӏагъэну | къыхэгуоукӏагъэну | дыкъыхэгуоукӏагъэну | фыкъыхэгуоукӏагъэну | къыхэгуоукӏагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнукъэ | укъыхэгуоукӏагъэнукъэ | къыхэгуоукӏагъэнукъэ | дыкъыхэгуоукӏагъэнукъэ | фыкъыхэгуоукӏагъэнукъэ | къыхэгуоукӏагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнут | укъыхэгуоукӏагъэнут | къыхэгуоукӏагъэнут | дыкъыхэгуоукӏагъэнут | фыкъыхэгуоукӏагъэнут | къыхэгуоукӏагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэгуоукӏагъэнутэкъэ | укъыхэгуоукӏагъэнутэкъэ | къыхэгуоукӏагъэнутэкъэ | дыкъыхэгуоукӏагъэнутэкъэ | фыкъыхэгуоукӏагъэнутэкъэ | къыхэгуоукӏагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгуоукӏ | укъыхэгуоукӏ | къыхэгуоукӏ | дыкъыхэгуоукӏ | фыкъыхэгуоукӏ | къыхэгуоукӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгуоукӏ | укъыхэмыгуоукӏ | къыхэмыгуоукӏ | дыкъыхэмыгуоукӏ | фыкъыхэмыгуоукӏ | къыхэмыгуоукӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгуоукӏа | укъыхэгуоукӏа | къыхэгуоукӏа | дыкъыхэгуоукӏа | фыкъыхэгуоукӏа | къыхэгуоукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгуоукӏа | укъыхэмыгуоукӏа | къыхэмыгуоукӏа | дыкъыхэмыгуоукӏа | фыкъыхэмыгуоукӏа | къыхэмыгуоукӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгуоукӏыгъа | укъыхэгуоукӏыгъа | къыхэгуоукӏыгъа | дыкъыхэгуоукӏыгъа | фыкъыхэгуоукӏыгъа | къыхэгуоукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгуоукӏыгъа | укъыхэмыгуоукӏыгъа | къыхэмыгуоукӏыгъа | дыкъыхэмыгуоукӏыгъа | фыкъыхэмыгуоукӏыгъа | къыхэмыгуоукӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгуоукӏын | укъыхэгуоукӏын | къыхэгуоукӏын | дыкъыхэгуоукӏын | фыкъыхэгуоукӏын | къыхэгуоукӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгуоукӏын | укъыхэмыгуоукӏын | къыхэмыгуоукӏын | дыкъыхэмыгуоукӏын | фыкъыхэмыгуоукӏын | къыхэмыгуоукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгуоукӏыну | укъыхэгуоукӏыну | къыхэгуоукӏыну | дыкъыхэгуоукӏыну | фыкъыхэгуоукӏыну | къыхэгуоукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгуоукӏыну | укъыхэмыгуоукӏыну | къыхэмыгуоукӏыну | дыкъыхэмыгуоукӏыну | фыкъыхэмыгуоукӏыну | къыхэмыгуоукӏыну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэгуоукӏ | укъызэрыхэгуоукӏ | къызэрыхэгуоукӏ | дыкъызэрыхэгуоукӏ | фыкъызэрыхэгуоукӏ | къызэрыхэгуоукӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыгуоукӏ | укъызэрыхэмыгуоукӏ | къызэрыхэмыгуоукӏ | дыкъызэрыхэмыгуоукӏ | фыкъызэрыхэмыгуоукӏ | къызэрыхэмыгуоукӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэгуоукӏа | укъызэрыхэгуоукӏа | къызэрыхэгуоукӏа | дыкъызэрыхэгуоукӏа | фыкъызэрыхэгуоукӏа | къызэрыхэгуоукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыгуоукӏа | укъызэрыхэмыгуоукӏа | къызэрыхэмыгуоукӏа | дыкъызэрыхэмыгуоукӏа | фыкъызэрыхэмыгуоукӏа | къызэрыхэмыгуоукӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэгуоукӏыгъа | укъызэрыхэгуоукӏыгъа | къызэрыхэгуоукӏыгъа | дыкъызэрыхэгуоукӏыгъа | фыкъызэрыхэгуоукӏыгъа | къызэрыхэгуоукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыгуоукӏыгъа | укъызэрыхэмыгуоукӏыгъа | къызэрыхэмыгуоукӏыгъа | дыкъызэрыхэмыгуоукӏыгъа | фыкъызэрыхэмыгуоукӏыгъа | къызэрыхэмыгуоукӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэгуоукӏын | укъызэрыхэгуоукӏын | къызэрыхэгуоукӏын | дыкъызэрыхэгуоукӏын | фыкъызэрыхэгуоукӏын | къызэрыхэгуоукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыгуоукӏын | укъызэрыхэмыгуоукӏын | къызэрыхэмыгуоукӏын | дыкъызэрыхэмыгуоукӏын | фыкъызэрыхэмыгуоукӏын | къызэрыхэмыгуоукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэгуоукӏыну | укъызэрыхэгуоукӏыну | къызэрыхэгуоукӏыну | дыкъызэрыхэгуоукӏыну | фыкъызэрыхэгуоукӏыну | къызэрыхэгуоукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыгуоукӏыну | укъызэрыхэмыгуоукӏыну | къызэрыхэмыгуоукӏыну | дыкъызэрыхэмыгуоукӏыну | фыкъызэрыхэмыгуоукӏыну | къызэрыхэмыгуоукӏыну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэгуоукӏ | ущыкъыхэгуоукӏ | щыкъыхэгуоукӏ | дыщыкъыхэгуоукӏ | фыщыкъыхэгуоукӏ | щыкъыхэгуоукӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыгуоукӏ | ущыкъыхэмыгуоукӏ | щыкъыхэмыгуоукӏ | дыщыкъыхэмыгуоукӏ | фыщыкъыхэмыгуоукӏ | щыкъыхэмыгуоукӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэгуоукӏа | ущыкъыхэгуоукӏа | щыкъыхэгуоукӏа | дыщыкъыхэгуоукӏа | фыщыкъыхэгуоукӏа | щыкъыхэгуоукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыгуоукӏа | укъыщыхэмыгуоукӏа | щыкъыхэмыгуоукӏа | дыщыкъыхэмыгуоукӏа | фыщыкъыхэмыгуоукӏа | щыкъыхэмыгуоукӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэгуоукӏыгъа | ущыкъыхэгуоукӏыгъа | щыкъыхэгуоукӏыгъа | дыщыкъыхэгуоукӏыгъа | фыщыкъыхэгуоукӏыгъа | щыкъыхэгуоукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыгуоукӏыгъа | ущыкъыхэмыгуоукӏыгъа | щыкъыхэмыгуоукӏыгъа | дыщыкъыхэмыгуоукӏыгъа | фыщыкъыхэмыгуоукӏыгъа | щыкъыхэмыгуоукӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэгуоукӏын | ущыкъыхэгуоукӏын | щыкъыхэгуоукӏын | дыщыкъыхэгуоукӏын | фыщыкъыхэгуоукӏын | щыкъыхэгуоукӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыгуоукӏын | ущыкъыхэгуоукӏын | щыкъыхэмыгуоукӏын | дыщыкъыхэмыгуоукӏын | фыщыкъыхэмыгуоукӏын | щыкъыхэмыгуоукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэгуоукӏыну | ущыкъыхэгуоукӏыну | щыкъыхэгуоукӏыну | дыщыкъыхэгуоукӏыну | фыщыкъыхэгуоукӏыну | щыкъыхэгуоукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыгуоукӏыну | ущыкъыхэмыгуоукӏыну | щыкъыхэмыгуоукӏыну | дыщыкъыхэмыгуоукӏыну | фыщыкъыхэмыгуоукӏыну | щыкъыхэмыгуоукӏыну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэгуоукӏ | укъыздыхэгуоукӏ | къыздыхэгуоукӏ | дыкъыздыхэгуоукӏ | фыкъыздыхэгуоукӏ | къыздыхэгуоукӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыгуоукӏ | укъыздыхэмыгуоукӏ | къыздыхэмыгуоукӏ | дыкъыздыхэмыгуоукӏ | фыкъыздыхэмыгуоукӏ | къыздыхэмыгуоукӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэгуоукӏа | укъыздыхэгуоукӏа | къыздыхэгуоукӏа | дыкъыздыхэгуоукӏа | фыкъыздыхэгуоукӏа | къыздыхэгуоукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыгуоукӏа | укъыздыхэмыгуоукӏа | къыздыхэмыгуоукӏа | дыкъыздыхэмыгуоукӏа | фыкъыздыхэмыгуоукӏа | къыздыхэмыгуоукӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэгуоукӏыгъа | укъыздыхэгуоукӏыгъа | къыздыхэгуоукӏыгъа | дыкъыздыхэгуоукӏыгъа | фыкъыздыхэгуоукӏыгъа | къыздыхэгуоукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыгуоукӏыгъа | укъыздыхэмыгуоукӏыгъа | къыздыхэмыгуоукӏыгъа | дыкъыздыхэмыгуоукӏыгъа | фыкъыздыхэмыгуоукӏыгъа | къыздыхэмыгуоукӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэгуоукӏын | укъыздыхэгуоукӏын | къыздыхэгуоукӏын | дыкъыздыхэгуоукӏын | фыкъыздыхэгуоукӏын | къыздыхэгуоукӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыгуоукӏын | укъыздыхэмыгуоукӏын | къыздыхэмыгуоукӏын | дыкъыздыхэмыгуоукӏын | фыкъыздыхэмыгуоукӏын | къыздыхэмыгуоукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэгуоукӏыну | укъыздыхэгуоукӏыну | къыздыхэгуоукӏыну | дыкъыздыхэгуоукӏыну | фыкъыздыхэгуоукӏыну | къыздыхэгуоукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыгуоукӏыну | укъыздыхэмыгуоукӏыну | къыздыхэмыгуоукӏыну | дыкъыздыхэмыгуоукӏыну | фыкъыздыхэмыгуоукӏыну | къыздыхэмыгуоукӏыну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэгуоукӏ | укъыщӀыхэгуоукӏ | къыщӀыхэгуоукӏ | дыкъыщӀыхэгуоукӏ | фыкъыщӀыхэгуоукӏ | къыщӀыхэгуоукӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыгуоукӏ | укъыщӀыхэмыгуоукӏ | къыщӀыхэмыгуоукӏ | дыкъыщӀыхэмыгуоукӏ | фыкъыщӀыхэмыгуоукӏ | къыщӀыхэмыгуоукӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэгуоукӏа | укъыщӀыхэгуоукӏӀэгуоукӏа | къыщӀыхэгуоукӏа | дыкъыщӀыхэгуоукӏа | фыкъыщӀыхэгуоукӏа | къыщӀыхэгуоукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыгуоукӏа | укъыщӀыхэмыгуоукӏа | къыщӀыхэмыгуоукӏа | дыкъыщӀыхэмыгуоукӏа | фыкъыщӀыхэмыгуоукӏа | къыщӀыхэмыгуоукӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэгуоукӏыгъа | укъыщӀыхэгуоукӏыгъа | къыщӀыхэгуоукӏыгъа | дыкъыщӀыхэгуоукӏыгъа | фыкъыщӀыхэгуоукӏыгъа | къыщӀыхэгуоукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыгуоукӏыгъа | укъыщӀыхэмыгуоукӏыгъа | къыщӀыхэмыгуоукӏыгъа | дыкъыщӀыхэмыгуоукӏыгъа | фыкъыщӀыхэмыгуоукӏыгъа | къыщӀыхэмыгуоукӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэгуоукӏын | укъыщӀыхэгуоукӏын | къыщӀыхэгуоукӏын | дыкъыщӀыхэгуоукӏын | фыкъыщӀыхэгуоукӏын | къыщӀыхэгуоукӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыгуоукӏын | укъыщӀыхэмыгуоукӏын | къыщӀыхэмыгуоукӏын | дыкъыщӀыхэмыгуоукӏын | фыкъыщӀыхэмыгуоукӏын | къыщӀыхэмыгуоукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэгуоукӏыну | укъыщӀыхэгуоукӏыну | къыщӀыхэгуоукӏыну | дыкъыщӀыхэгуоукӏыну | фыкъыщӀыхэгуоукӏыну | къыщӀыхэгуоукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыгуоукӏыну | укъыщӀыхэмыгуоукӏыну | къыщӀыхэмыгуоукӏыну | дыкъыщӀыхэмыгуоукӏыну | фыкъыщӀыхэмыгуоукӏыну | къыщӀыхэмыгуоукӏыну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгуоукӏыу | укъыхэгуоукӏыу | къыхэгуоукӏыу | дыкъыхэгуоукӏыу | фыкъыхэгуоукӏыу | къыхэгуоукӏ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгуоукӏыу | укъыхэмыгуоукӏыу | къыхэмыгуоукӏыу | дыкъыхэмыгуоукӏыу | фыкъыхэмыгуоукӏыу | къыхэмыгуоукӏ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгуоукӏауэ | укъыхэгуоукӏауэ | къыхэгуоукӏауэ | дыкъыхэгуоукӏауэ | фыкъыхэгуоукӏауэ | къыхэгуоукӏауэ / къыхэгуоукӏахэу |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгуоукӏауэ | укъыхэмыгуоукӏауэ | къыхэмыгуоукӏауэ | дыкъыхэмыгуоукӏауэ | фыкъыхэмыгуоукӏауэ | къыхэмыгуоукӏауэ / къыхэмыгуоукӏахэу |
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкъыхэгуоукӏыурэ | укъыхэгуоукӏыурэ | къыхэгуоукӏыурэ | дыкъыхэгуоукӏыурэ | фыкъыхэгуоукӏыурэ | къыхэгуоукӏ(хэ)урэ |
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыгуоукӏыурэ | укъыхэмыгуоукӏыурэ | къыхэмыгуоукӏыурэ | дыкъыхэмыгуоукӏыурэ | фыкъыхэмыгуоукӏыурэ | къыхэмыгуоукӏ(хэ)урэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
|||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | сыкъыпхогуоукӏ | сыкъыхогуоукӏ | -- | сыкъыфхогуоукӏ | сыкъахогуоукӏ |
уэ | укъысхогуоукӏ | -- | укъыхогуоукӏ | укъытхогуоукӏ | -- | укъахогуоукӏ |
ар | къысхогуоукӏ | къыпхогуоукӏ | къыхогуоукӏ | къытхогуоукӏ | къыфхогуоукӏ | къахогуоукӏ |
дэ | -- | дыкъыпхогуоукӏ | дыкъыхогуоукӏ | -- | дыкъыфхогуоукӏ | дыкъахогуоукӏ |
фэ | фыкъысхогуоукӏ | -- | фыкъыхогуоукӏ | фыкъытхогуоукӏ | -- | фыкъахогуоукӏ |
ахэр | къысхогуоукӏ(хэ) | къыпхогуоукӏ(хэ) | къыхогуоукӏ(хэ) | къытхогуоукӏ(хэ) | къыфхогуоукӏ(хэ) | къахогуоукӏ(хэ) |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гуоукӏ] | [гуоукӏ]ыр | -- | [гуоукӏ]хэр |
Эргативнэ: | [гуоукӏ] | [гуоукӏ]ым | -- | [гуоукӏ]хэм |
Послеложнэ: | [гуоукӏ]кӀэ | [гуоукӏ]ымкӀэ | [гуоукӏ]хэкӀэ | [гуоукӏ]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [гуоукӏ]ыу | [гуоукӏ]ырауэ | [гуоукӏ]хэу | [гуоукӏ]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гуоукӏ]а | [гуоукӏ]ар | -- | [гуоукӏ]ахэр |
Эргативнэ: | [гуоукӏ]а | [гуоукӏ]ам | -- | [гуоукӏ]ахэм |
Послеложнэ: | [гуоукӏ]акӀэ | [гуоукӏ]амкӀэ | [гуоукӏ]ахэкӀэ | [гуоукӏ]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [гуоукӏ]ауэ | [гуоукӏ]арауэ | [гуоукӏ]ахэу | [гуоукӏ]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гуоукӏ]ын | [гуоукӏ]ыныр | -- | [гуоукӏ]ынхэр |
Эргативнэ: | [гуоукӏ]ын | [гуоукӏ]ыным | -- | [гуоукӏ]ынхэм |
Послеложнэ: | [гуоукӏ]ынкӀэ | [гуоукӏ]ынымкӀэ | [гуоукӏ]ынхэкӀэ | [гуоукӏ]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [гуоукӏ]ыну | [гуоукӏ]ынырауэ | [гуоукӏ]ынхэу | [гуоукӏ]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [гуоукӏ]ыну | [гуоукӏ]ынур | -- | [гуоукӏ]ынухэр |
Эргативнэ: | [гуоукӏ]ыну | [гуоукӏ]ынум | -- | [гуоукӏ]ынухэм |
Послеложнэ: | [гуоукӏ]ынукӀэ | [гуоукӏ]ынумкӀэ | [гуоукӏ]ынухэкӀэ | [гуоукӏ]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [гуоукӏ]ынууэ | [гуоукӏ]ынурауэ | [гуоукӏ]ынухэу | [гуоукӏ]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- И макъыр зыгуэрым къыхэӀукӀыу гуоун, зыгуэрым хэту гуоун.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Мэзым къыхэгуоукӀын.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къыхэгуоукӏын: call, yell, holler or shout out from swh (for example, out of the forest)
- Мэзым къыхэгуоукӀын: call out from the forest
УРЫСЫБЗЭ
- къыхэгуоукӏын: выкрикнуть откуда-л. (напр. из леса)
- Мэзым къыхэгуоукӀын: выкрикнуть из леса
БИБЛИОГРАФИЕ