къыхэбэкъукӏын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹǝxɐbɐqʹʷǝ'tʹʂǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- хэ- + [бэкъу] + -кӏ + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "къыхэбэкъукӏын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэбэкъукӏын |
щымыӀэныгъэ: | къыхэмыбэкъукӏын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏын | укъыхэбэкъукӏын | къыхэбэкъукӏын | дыкъыхэбэкъукӏын | фыкъыхэбэкъукӏын | къыхэбэкъукӏын(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏын | укъыхэмыбэкъукӏын | къыхэмыбэкъукӏын | дыкъыхэмыбэкъукӏын | фыкъыхэмыбэкъукӏын | къыхэмыбэкъукӏын(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къыхэбэкъукӏ! | фыкъыхэбэкъукӏ! |
щымыӀэныгъэ: | укъыхэмыбэкъукӏ! | фыкъыхэмыбэкъукӏ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхребэкъукӏ | укъыхребэкъукӏ | къыхребэкъукӏ | дыкъыхребэкъукӏ | фыкъыхребэкъукӏ | къыхребэкъукӏ |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхремыбэкъукӏ | укъыхремыбэкъукӏ | къыхремыбэкъукӏ | дыкъыхремыбэкъукӏ | фыкъыхремыбэкъукӏ | къыхремыбэкъукӏ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхобэкъукӏ(ыр) | укъыхобэкъукӏ(ыр) | къыхобэкъукӏ(ыр) | дыкъыхобэкъукӏ(ыр) | фыкъыхобэкъукӏ(ыр) | къыхобэкъукӏ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыркъым | укъыхэбэкъукӏыркъым | къыхэбэкъукӏыркъым | дыкъыхэбэкъукӏыркъым | фыкъыхэбэкъукӏыркъым | къыхэбэкъукӏы(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏ(ыр)т | укъыхэбэкъукӏ(ыр)т | къыхэбэкъукӏ(ыр)т | дыкъыхэбэкъукӏ(ыр)т | фыкъыхэбэкъукӏ(ыр)т | къыхэбэкъукӏ(ыр)т / къыхэбэкъукӏхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъым | укъыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъым | къыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъым | дыкъыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъым | фыкъыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъым | къыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъым / къыхэбэкъукӏхэ(р)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏащ | укъыхэбэкъукӏащ | къыхэбэкъукӏащ | дыкъыхэбэкъукӏащ | фыкъыхэбэкъукӏащ | къыхэбэкъукӏа(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏакъым | укъыхэбэкъукӏакъым | къыхэбэкъукӏакъым | дыкъыхэбэкъукӏакъым | фыкъыхэбэкъукӏакъым | къыхэбэкъукӏа(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏат | укъыхэбэкъукӏат | къыхэбэкъукӏат | дыкъыхэбэкъукӏат | фыкъыхэбэкъукӏат | къыхэбэкъукӏа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏатэкъым | укъыхэбэкъукӏатэкъым | къыхэбэкъукӏатэкъым | дыкъыхэбэкъукӏатэкъым | фыкъыхэбэкъукӏатэкъым | къыхэбэкъукӏа(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъащ | укъыхэбэкъукӏыгъащ | къыхэбэкъукӏыгъащ | дыкъыхэбэкъукӏыгъащ | фыкъыхэбэкъукӏыгъащ | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъакъым | укъыхэбэкъукӏыгъакъым | къыхэбэкъукӏыгъакъым | дыкъыхэбэкъукӏыгъакъым | фыкъыхэбэкъукӏыгъакъым | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъат | укъыхэбэкъукӏыгъат | къыхэбэкъукӏыгъат | дыкъыхэбэкъукӏыгъат | фыкъыхэбэкъукӏыгъат | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъатэкъым | укъыхэбэкъукӏыгъатэкъым | къыхэбэкъукӏыгъатэкъым | дыкъыхэбэкъукӏыгъатэкъым | фыкъыхэбэкъукӏыгъатэкъым | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏщ | укъыхэбэкъукӏщ | къыхэбэкъукӏщ | дыкъыхэбэкъукӏщ | фыкъыхэбэкъукӏщ | къыхэбэкъукӏ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏкъым | укъыхэбэкъукӏкъым | къыхэбэкъукӏкъым | дыкъыхэбэкъукӏкъым | фыкъыхэбэкъукӏкъым | къыхэбэкъукӏ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏт | укъыхэбэкъукӏт | къыхэбэкъукӏт | дыкъыхэбэкъукӏт | фыкъыхэбэкъукӏт | къыхэбэкъукӏ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏтэкъым | укъыхэбэкъукӏтэкъым | къыхэбэкъукӏтэкъым | дыкъыхэбэкъукӏтэкъым | фыкъыхэбэкъукӏтэкъым | къыхэбэкъукӏ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынщ | укъыхэбэкъукӏынщ | къыхэбэкъукӏынщ | дыкъыхэбэкъукӏынщ | фыкъыхэбэкъукӏынщ | къыхэбэкъукӏын(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынкъым | укъыхэбэкъукӏынкъым | къыхэбэкъукӏынкъым | дыкъыхэбэкъукӏынкъым | фыкъыхэбэкъукӏынкъым | къыхэбэкъукӏын(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынущ | укъыхэбэкъукӏынущ | къыхэбэкъукӏынущ | дыкъыхэбэкъукӏынущ | фыкъыхэбэкъукӏынущ | къыхэбэкъукӏыну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынукъым | укъыхэбэкъукӏынукъым | къыхэбэкъукӏынукъым | дыкъыхэбэкъукӏынукъым | фыкъыхэбэкъукӏынукъым | къыхэбэкъукӏыну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏрэ | укъыхэбэкъукӏрэ | къыхэбэкъукӏрэ | дыкъыхэбэкъукӏрэ | фыкъыхэбэкъукӏрэ | къыхэбэкъукӏ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыркъэ | укъыхэбэкъукӏыркъэ | къыхэбэкъукӏыркъэ | дыкъыхэбэкъукӏыркъэ | фыкъыхэбэкъукӏыркъэ | къыхэбэкъукӏыркъэ / къыхэбэкъукӏхэркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏ(ыр)т | укъыхэбэкъукӏ(ыр)т | къыхэбэкъукӏ(ыр)т | дыкъыхэбэкъукӏ(ыр)т | фыкъыхэбэкъукӏ(ыр)т | къыхэбэкъукӏ(ыр)т / къыхэбэкъукӏхэ(р)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъэ | укъыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъэ | къыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъэ | дыкъыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъэ | фыкъыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъэ | къыхэбэкъукӏ(ыр)тэкъэ / къыхэбэкъукӏхэ(р)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏа | укъыхэбэкъукӏа | къыхэбэкъукӏа | дыкъыхэбэкъукӏа | фыкъыхэбэкъукӏа | къыхэбэкъукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏакъэ | укъыхэбэкъукӏакъэ | къыхэбэкъукӏакъэ | дыкъыхэбэкъукӏакъэ | фыкъыхэбэкъукӏакъэ | къыхэбэкъукӏа(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏат | укъыхэбэкъукӏат | къыхэбэкъукӏат | дыкъыхэбэкъукӏат | фыкъыхэбэкъукӏат | къыхэбэкъукӏа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏатэкъэ | укъыхэбэкъукӏатэкъэ | къыхэбэкъукӏатэкъэ | дыкъыхэбэкъукӏатэкъэ | фыкъыхэбэкъукӏатэкъэ | къыхэбэкъукӏа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъа | укъыхэбэкъукӏыгъа | къыхэбэкъукӏыгъа | дыкъыхэбэкъукӏыгъа | фыкъыхэбэкъукӏыгъа | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъакъэ | укъыхэбэкъукӏыгъакъэ | къыхэбэкъукӏыгъакъэ | дыкъыхэбэкъукӏыгъакъэ | фыкъыхэбэкъукӏыгъакъэ | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъат | укъыхэбэкъукӏыгъат | къыхэбэкъукӏыгъат | дыкъыхэбэкъукӏыгъат | фыкъыхэбэкъукӏыгъат | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъатэкъэ | укъыхэбэкъукӏыгъатэкъэ | къыхэбэкъукӏыгъатэкъэ | дыкъыхэбэкъукӏыгъатэкъэ | фыкъыхэбэкъукӏыгъатэкъэ | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏ | укъыхэбэкъукӏ | къыхэбэкъукӏ | дыкъыхэбэкъукӏ | фыкъыхэбэкъукӏ | къыхэбэкъукӏ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏкъэ | укъыхэбэкъукӏкъэ | къыхэбэкъукӏкъэ | дыкъыхэбэкъукӏкъэ | фыкъыхэбэкъукӏкъэ | къыхэбэкъукӏ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏт | укъыхэбэкъукӏт | къыхэбэкъукӏт | дыкъыхэбэкъукӏт | фыкъыхэбэкъукӏт | къыхэбэкъукӏ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏтэкъэ | укъыхэбэкъукӏтэкъэ | къыхэбэкъукӏтэкъэ | дыкъыхэбэкъукӏтэкъэ | фыкъыхэбэкъукӏтэкъэ | къыхэбэкъукӏ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏын | укъыхэбэкъукӏын | къыхэбэкъукӏын | дыкъыхэбэкъукӏын | фыкъыхэбэкъукӏын | къыхэбэкъукӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынкъэ | укъыхэбэкъукӏынкъэ | къыхэбэкъукӏынкъэ | дыкъыхэбэкъукӏынкъэ | фыкъыхэбэкъукӏынкъэ | къыхэбэкъукӏын(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыну | укъыхэбэкъукӏыну | къыхэбэкъукӏыну | дыкъыхэбэкъукӏыну | фыкъыхэбэкъукӏыну | къыхэбэкъукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынукъэ | укъыхэбэкъукӏынукъэ | къыхэбэкъукӏынукъэ | дыкъыхэбэкъукӏынукъэ | фыкъыхэбэкъукӏынукъэ | къыхэбэкъукӏыну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏмэ | укъыхэбэкъукӏмэ | къыхэбэкъукӏмэ | дыкъыхэбэкъукӏмэ | фыкъыхэбэкъукӏмэ | къыхэбэкъукӏ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏмэ | укъыхэмыбэкъукӏмэ | къыхэмыбэкъукӏмэ | дыкъыхэмыбэкъукӏмэ | фыкъыхэмыбэкъукӏмэ | къыхэмыбэкъукӏ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏамэ | укъыхэбэкъукӏамэ | къыхэбэкъукӏамэ | дыкъыхэбэкъукӏамэ | фыкъыхэбэкъукӏамэ | къыхэбэкъукӏа(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏамэ | укъыхэмыбэкъукӏамэ | къыхэмыбэкъукӏамэ | дыкъыхэмыбэкъукӏамэ | фыкъыхэмыбэкъукӏамэ | къыхэмыбэкъукӏа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъамэ | укъыхэбэкъукӏыгъамэ | къыхэбэкъукӏыгъамэ | дыкъыхэбэкъукӏыгъамэ | фыкъыхэбэкъукӏыгъамэ | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏыгъамэ | укъыхэмыбэкъукӏыгъамэ | къыхэмыбэкъукӏыгъамэ | дыкъыхэмыбэкъукӏыгъамэ | фыкъыхэмыбэкъукӏыгъамэ | къыхэмыбэкъукӏыгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынмэ | укъыхэбэкъукӏынмэ | къыхэбэкъукӏынмэ | дыкъыхэбэкъукӏынмэ | фыкъыхэбэкъукӏынмэ | къыхэбэкъукӏын(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏынмэ | укъыхэмыбэкъукӏынмэ | къыхэмыбэкъукӏынмэ | дыкъыхэмыбэкъукӏынмэ | фыкъыхэмыбэкъукӏынмэ | къыхэмыбэкъукӏын(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынумэ | укъыхэбэкъукӏынумэ | къыхэбэкъукӏынумэ | дыкъыхэбэкъукӏынумэ | фыкъыхэбэкъукӏынумэ | къыхэбэкъукӏыну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏынумэ | укъыхэмыбэкъукӏынумэ | къыхэмыбэкъукӏынумэ | дыкъыхэмыбэкъукӏынумэ | фыкъыхэмыбэкъукӏынумэ | къыхэмыбэкъукӏыну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏтэмэ | укъыхэбэкъукӏтэмэ | къыхэбэкъукӏтэмэ | дыкъыхэбэкъукӏтэмэ | фыкъыхэбэкъукӏтэмэ | къыхэбэкъукӏ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏтэмэ | укъыхэмыбэкъукӏтэмэ | къыхэмыбэкъукӏтэмэ | дыкъыхэмыбэкъукӏтэмэ | фыкъыхэмыбэкъукӏтэмэ | къыхэмыбэкъукӏ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏатэмэ | укъыхэбэкъукӏатэмэ | къыхэбэкъукӏатэмэ | дыкъыхэбэкъукӏатэмэ | фыкъыхэбэкъукӏатэмэ | къыхэбэкъукӏа(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏатэмэ | укъыхэмыбэкъукӏатэмэ | къыхэмыбэкъукӏатэмэ | дыкъыхэмыбэкъукӏатэмэ | фыкъыхэмыбэкъукӏатэмэ | къыхэмыбэкъукӏа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъатэмэ | укъыхэбэкъукӏыгъатэмэ | къыхэбэкъукӏыгъатэмэ | дыкъыхэбэкъукӏыгъатэмэ | фыкъыхэбэкъукӏыгъатэмэ | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏыгъатэмэ | укъыхэмыбэкъукӏыгъатэмэ | къыхэмыбэкъукӏыгъатэмэ | дыкъыхэмыбэкъукӏыгъатэмэ | фыкъыхэмыбэкъукӏыгъатэмэ | къыхэмыбэкъукӏыгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынтэмэ | укъыхэбэкъукӏынтэмэ | къыхэбэкъукӏынтэмэ | дыкъыхэбэкъукӏынтэмэ | фыкъыхэбэкъукӏынтэмэ | къыхэбэкъукӏын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏынтэмэ | укъыхэмыбэкъукӏынтэмэ | къыхэмыбэкъукӏынтэмэ | дыкъыхэмыбэкъукӏынтэмэ | фыкъыхэмыбэкъукӏынтэмэ | къыхэмыбэкъукӏын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынутэмэ | укъыхэбэкъукӏынутэмэ | къыхэбэкъукӏынутэмэ | дыкъыхэбэкъукӏынутэмэ | фыкъыхэбэкъукӏынутэмэ | къыхэбэкъукӏыну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏынутэмэ | укъыхэмыбэкъукӏынутэмэ | къыхэмыбэкъукӏынутэмэ | дыкъыхэмыбэкъукӏынутэмэ | фыкъыхэмыбэкъукӏынутэмэ | къыхэмыбэкъукӏыну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынт | укъыхэбэкъукӏынт | къыхэбэкъукӏынт | дыкъыхэбэкъукӏынт | фыкъыхэбэкъукӏынт | къыхэбэкъукӏын(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынтэкъым | укъыхэбэкъукӏынтэкъым | къыхэбэкъукӏынтэкъым | дыкъыхэбэкъукӏынтэкъым | фыкъыхэбэкъукӏынтэкъым | къыхэбэкъукӏын(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынут | укъыхэбэкъукӏынут | къыхэбэкъукӏынут | дыкъыхэбэкъукӏынут | фыкъыхэбэкъукӏынут | къыхэбэкъукӏыну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынутэкъым | укъыхэбэкъукӏынутэкъым | къыхэбэкъукӏынутэкъым | дыкъыхэбэкъукӏынутэкъым | фыкъыхэбэкъукӏынутэкъым | къыхэбэкъукӏыну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏми | укъыхэбэкъукӏми | къыхэбэкъукӏми | дыкъыхэбэкъукӏми | фыкъыхэбэкъукӏми | къыхэбэкъукӏ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏми | укъыхэмыбэкъукӏми | къыхэмыбэкъукӏми | дыкъыхэмыбэкъукӏми | фыкъыхэмыбэкъукӏми | къыхэмыбэкъукӏ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏами | укъыхэбэкъукӏами | къыхэбэкъукӏами | дыкъыхэбэкъукӏами | фыкъыхэбэкъукӏами | къыхэбэкъукӏа(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏами | укъыхэмыбэкъукӏами | къыхэмыбэкъукӏами | дыкъыхэмыбэкъукӏами | фыкъыхэмыбэкъукӏами | къыхэмыбэкъукӏа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъами | укъыхэбэкъукӏыгъами | къыхэбэкъукӏыгъами | дыкъыхэбэкъукӏыгъами | фыкъыхэбэкъукӏыгъами | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏыгъами | укъыхэмыбэкъукӏыгъами | къыхэмыбэкъукӏыгъами | дыкъыхэмыбэкъукӏыгъами | фыкъыхэмыбэкъукӏыгъами | къыхэмыбэкъукӏыгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынми | укъыхэбэкъукӏынми | къыхэбэкъукӏынми | дыкъыхэбэкъукӏынми | фыкъыхэбэкъукӏынми | къыхэбэкъукӏын(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏынми | укъыхэмыбэкъукӏынми | къыхэмыбэкъукӏынми | дыкъыхэмыбэкъукӏынми | фыкъыхэмыбэкъукӏынми | къыхэмыбэкъукӏын(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынуми | укъыхэбэкъукӏынуми | къыхэбэкъукӏынуми | дыкъыхэбэкъукӏынуми | фыкъыхэбэкъукӏынуми | къыхэбэкъукӏыну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏынуми | укъыхэмыбэкъукӏынуми | къыхэмыбэкъукӏынуми | дыкъыхэмыбэкъукӏынуми | фыкъыхэмыбэкъукӏынуми | къыхэмыбэкъукӏыну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏтэми | укъыхэбэкъукӏтэми | къыхэбэкъукӏтэми | дыкъыхэбэкъукӏтэми | фыкъыхэбэкъукӏтэми | къыхэбэкъукӏ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏтэми | укъыхэмыбэкъукӏтэми | къыхэмыбэкъукӏтэми | дыкъыхэмыбэкъукӏтэми | фыкъыхэмыбэкъукӏтэми | къыхэмыбэкъукӏ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏатэми | укъыхэбэкъукӏатэми | къыхэбэкъукӏатэми | дыкъыхэбэкъукӏатэми | фыкъыхэбэкъукӏатэми | къыхэбэкъукӏа(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏатэми | укъыхэмыбэкъукӏатэми | къыхэмыбэкъукӏатэми | дыкъыхэмыбэкъукӏатэми | фыкъыхэмыбэкъукӏатэми | къыхэмыбэкъукӏа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏыгъатэми | укъыхэбэкъукӏыгъатэми | къыхэбэкъукӏыгъатэми | дыкъыхэбэкъукӏыгъатэми | фыкъыхэбэкъукӏыгъатэми | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏыгъатэми | укъыхэмыбэкъукӏыгъатэми | къыхэмыбэкъукӏыгъатэми | дыкъыхэмыбэкъукӏыгъатэми | фыкъыхэмыбэкъукӏыгъатэми | къыхэмыбэкъукӏыгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынтэми | укъыхэбэкъукӏынтэми | къыхэбэкъукӏынтэми | дыкъыхэбэкъукӏынтэми | фыкъыхэбэкъукӏынтэми | къыхэбэкъукӏын(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏынтэми | укъыхэмыбэкъукӏынтэми | къыхэмыбэкъукӏынтэми | дыкъыхэмыбэкъукӏынтэми | фыкъыхэмыбэкъукӏынтэми | къыхэмыбэкъукӏын(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏынутэми | укъыхэбэкъукӏынутэми | къыхэбэкъукӏынутэми | дыкъыхэбэкъукӏынутэми | фыкъыхэбэкъукӏынутэми | къыхэбэкъукӏыну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏынутэми | укъыхэмыбэкъукӏынутэми | къыхэмыбэкъукӏынутэми | дыкъыхэмыбэкъукӏынутэми | фыкъыхэмыбэкъукӏынутэми | къыхэмыбэкъукӏыну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏаи | укъыхэбэкъукӏаи | къыхэбэкъукӏаи | дыкъыхэбэкъукӏаи | фыкъыхэбэкъукӏаи | къыхэбэкъукӏаи |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏакъыми | укъыхэбэкъукӏакъыми | къыхэбэкъукӏакъыми | дыкъыхэбэкъукӏакъыми | фыкъыхэбэкъукӏакъыми | къыхэбэкъукӏакъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏащэрэт | укъыхэбэкъукӏащэрэт | къыхэбэкъукӏащэрэт | дыкъыхэбэкъукӏащэрэт | фыкъыхэбэкъукӏащэрэт | къыхэбэкъукӏащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэмыбэкъукӏащэрэт | укъыхэмыбэкъукӏащэрэт | къыхэмыбэкъукӏащэрэт | дыкъыхэмыбэкъукӏащэрэт | фыкъыхэмыбэкъукӏащэрэт | къыхэмыбэкъукӏащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнщ | укъыхэбэкъукӏагъэнщ | къыхэбэкъукӏагъэнщ | дыкъыхэбэкъукӏагъэнщ | фыкъыхэбэкъукӏагъэнщ | къыхэбэкъукӏагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнкъым | укъыхэбэкъукӏагъэнкъым | къыхэбэкъукӏагъэнкъым | дыкъыхэбэкъукӏагъэнкъым | фыкъыхэбэкъукӏагъэнкъым | къыхэбэкъукӏагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнт | укъыхэбэкъукӏагъэнт | къыхэбэкъукӏагъэнт | дыкъыхэбэкъукӏагъэнт | фыкъыхэбэкъукӏагъэнт | къыхэбэкъукӏагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнтэкъым | укъыхэбэкъукӏагъэнтэкъым | къыхэбэкъукӏагъэнтэкъым | дыкъыхэбэкъукӏагъэнтэкъым | фыкъыхэбэкъукӏагъэнтэкъым | къыхэбэкъукӏагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэн | укъыхэбэкъукӏагъэн | къыхэбэкъукӏагъэн | дыкъыхэбэкъукӏагъэн | фыкъыхэбэкъукӏагъэн | къыхэбэкъукӏагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнкъэ | укъыхэбэкъукӏагъэнкъэ | къыхэбэкъукӏагъэнкъэ | дыкъыхэбэкъукӏагъэнкъэ | фыкъыхэбэкъукӏагъэнкъэ | къыхэбэкъукӏагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнт | укъыхэбэкъукӏагъэнт | къыхэбэкъукӏагъэнт | дыкъыхэбэкъукӏагъэнт | фыкъыхэбэкъукӏагъэнт | къыхэбэкъукӏагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнтэкъэ | укъыхэбэкъукӏагъэнтэкъэ | къыхэбэкъукӏагъэнтэкъэ | дыкъыхэбэкъукӏагъэнтэкъэ | фыкъыхэбэкъукӏагъэнтэкъэ | къыхэбэкъукӏагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнбэкъукӏ | укъыхэбэкъукӏагъэнбэкъукӏ | къыхэбэкъукӏагъэнбэкъукӏ | дыкъыхэбэкъукӏагъэнбэкъукӏ | фыкъыхэбэкъукӏагъэнбэкъукӏ | къыхэбэкъукӏагъэнбэкъукӏ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнукъым | укъыхэбэкъукӏагъэнукъым | къыхэбэкъукӏагъэнукъым | дыкъыхэбэкъукӏагъэнукъым | фыкъыхэбэкъукӏагъэнукъым | къыхэбэкъукӏагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнут | укъыхэбэкъукӏагъэнут | къыхэбэкъукӏагъэнут | дыкъыхэбэкъукӏагъэнут | фыкъыхэбэкъукӏагъэнут | къыхэбэкъукӏагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнутэкъым | укъыхэбэкъукӏагъэнутэкъым | къыхэбэкъукӏагъэнутэкъым | дыкъыхэбэкъукӏагъэнутэкъым | фыкъыхэбэкъукӏагъэнутэкъым | къыхэбэкъукӏагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэну | укъыхэбэкъукӏагъэну | къыхэбэкъукӏагъэну | дыкъыхэбэкъукӏагъэну | фыкъыхэбэкъукӏагъэну | къыхэбэкъукӏагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнукъэ | укъыхэбэкъукӏагъэнукъэ | къыхэбэкъукӏагъэнукъэ | дыкъыхэбэкъукӏагъэнукъэ | фыкъыхэбэкъукӏагъэнукъэ | къыхэбэкъукӏагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнут | укъыхэбэкъукӏагъэнут | къыхэбэкъукӏагъэнут | дыкъыхэбэкъукӏагъэнут | фыкъыхэбэкъукӏагъэнут | къыхэбэкъукӏагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкъыхэбэкъукӏагъэнутэкъэ | укъыхэбэкъукӏагъэнутэкъэ | къыхэбэкъукӏагъэнутэкъэ | дыкъыхэбэкъукӏагъэнутэкъэ | фыкъыхэбэкъукӏагъэнутэкъэ | къыхэбэкъукӏагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэбэкъукӏ | укъыхэбэкъукӏ | къыхэбэкъукӏ | дыкъыхэбэкъукӏ | фыкъыхэбэкъукӏ | къыхэбэкъукӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыбэкъукӏ | укъыхэмыбэкъукӏ | къыхэмыбэкъукӏ | дыкъыхэмыбэкъукӏ | фыкъыхэмыбэкъукӏ | къыхэмыбэкъукӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэбэкъукӏа | укъыхэбэкъукӏа | къыхэбэкъукӏа | дыкъыхэбэкъукӏа | фыкъыхэбэкъукӏа | къыхэбэкъукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыбэкъукӏа | укъыхэмыбэкъукӏа | къыхэмыбэкъукӏа | дыкъыхэмыбэкъукӏа | фыкъыхэмыбэкъукӏа | къыхэмыбэкъукӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэбэкъукӏыгъа | укъыхэбэкъукӏыгъа | къыхэбэкъукӏыгъа | дыкъыхэбэкъукӏыгъа | фыкъыхэбэкъукӏыгъа | къыхэбэкъукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыбэкъукӏыгъа | укъыхэмыбэкъукӏыгъа | къыхэмыбэкъукӏыгъа | дыкъыхэмыбэкъукӏыгъа | фыкъыхэмыбэкъукӏыгъа | къыхэмыбэкъукӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэбэкъукӏын | укъыхэбэкъукӏын | къыхэбэкъукӏын | дыкъыхэбэкъукӏын | фыкъыхэбэкъукӏын | къыхэбэкъукӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыбэкъукӏын | укъыхэмыбэкъукӏын | къыхэмыбэкъукӏын | дыкъыхэмыбэкъукӏын | фыкъыхэмыбэкъукӏын | къыхэмыбэкъукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэбэкъукӏыну | укъыхэбэкъукӏыну | къыхэбэкъукӏыну | дыкъыхэбэкъукӏыну | фыкъыхэбэкъукӏыну | къыхэбэкъукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыбэкъукӏыну | укъыхэмыбэкъукӏыну | къыхэмыбэкъукӏыну | дыкъыхэмыбэкъукӏыну | фыкъыхэмыбэкъукӏыну | къыхэмыбэкъукӏыну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэбэкъукӏ | укъызэрыхэбэкъукӏ | къызэрыхэбэкъукӏ | дыкъызэрыхэбэкъукӏ | фыкъызэрыхэбэкъукӏ | къызэрыхэбэкъукӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыбэкъукӏ | укъызэрыхэмыбэкъукӏ | къызэрыхэмыбэкъукӏ | дыкъызэрыхэмыбэкъукӏ | фыкъызэрыхэмыбэкъукӏ | къызэрыхэмыбэкъукӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэбэкъукӏа | укъызэрыхэбэкъукӏа | къызэрыхэбэкъукӏа | дыкъызэрыхэбэкъукӏа | фыкъызэрыхэбэкъукӏа | къызэрыхэбэкъукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыбэкъукӏа | укъызэрыхэмыбэкъукӏа | къызэрыхэмыбэкъукӏа | дыкъызэрыхэмыбэкъукӏа | фыкъызэрыхэмыбэкъукӏа | къызэрыхэмыбэкъукӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэбэкъукӏыгъа | укъызэрыхэбэкъукӏыгъа | къызэрыхэбэкъукӏыгъа | дыкъызэрыхэбэкъукӏыгъа | фыкъызэрыхэбэкъукӏыгъа | къызэрыхэбэкъукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыбэкъукӏыгъа | укъызэрыхэмыбэкъукӏыгъа | къызэрыхэмыбэкъукӏыгъа | дыкъызэрыхэмыбэкъукӏыгъа | фыкъызэрыхэмыбэкъукӏыгъа | къызэрыхэмыбэкъукӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэбэкъукӏын | укъызэрыхэбэкъукӏын | къызэрыхэбэкъукӏын | дыкъызэрыхэбэкъукӏын | фыкъызэрыхэбэкъукӏын | къызэрыхэбэкъукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыбэкъукӏын | укъызэрыхэмыбэкъукӏын | къызэрыхэмыбэкъукӏын | дыкъызэрыхэмыбэкъукӏын | фыкъызэрыхэмыбэкъукӏын | къызэрыхэмыбэкъукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэбэкъукӏыну | укъызэрыхэбэкъукӏыну | къызэрыхэбэкъукӏыну | дыкъызэрыхэбэкъукӏыну | фыкъызэрыхэбэкъукӏыну | къызэрыхэбэкъукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъызэрыхэмыбэкъукӏыну | укъызэрыхэмыбэкъукӏыну | къызэрыхэмыбэкъукӏыну | дыкъызэрыхэмыбэкъукӏыну | фыкъызэрыхэмыбэкъукӏыну | къызэрыхэмыбэкъукӏыну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэбэкъукӏ | ущыкъыхэбэкъукӏ | щыкъыхэбэкъукӏ | дыщыкъыхэбэкъукӏ | фыщыкъыхэбэкъукӏ | щыкъыхэбэкъукӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыбэкъукӏ | ущыкъыхэмыбэкъукӏ | щыкъыхэмыбэкъукӏ | дыщыкъыхэмыбэкъукӏ | фыщыкъыхэмыбэкъукӏ | щыкъыхэмыбэкъукӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэбэкъукӏа | ущыкъыхэбэкъукӏа | щыкъыхэбэкъукӏа | дыщыкъыхэбэкъукӏа | фыщыкъыхэбэкъукӏа | щыкъыхэбэкъукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыбэкъукӏа | укъыщыхэмыбэкъукӏа | щыкъыхэмыбэкъукӏа | дыщыкъыхэмыбэкъукӏа | фыщыкъыхэмыбэкъукӏа | щыкъыхэмыбэкъукӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэбэкъукӏыгъа | ущыкъыхэбэкъукӏыгъа | щыкъыхэбэкъукӏыгъа | дыщыкъыхэбэкъукӏыгъа | фыщыкъыхэбэкъукӏыгъа | щыкъыхэбэкъукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыбэкъукӏыгъа | ущыкъыхэмыбэкъукӏыгъа | щыкъыхэмыбэкъукӏыгъа | дыщыкъыхэмыбэкъукӏыгъа | фыщыкъыхэмыбэкъукӏыгъа | щыкъыхэмыбэкъукӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэбэкъукӏын | ущыкъыхэбэкъукӏын | щыкъыхэбэкъукӏын | дыщыкъыхэбэкъукӏын | фыщыкъыхэбэкъукӏын | щыкъыхэбэкъукӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыбэкъукӏын | ущыкъыхэбэкъукӏын | щыкъыхэмыбэкъукӏын | дыщыкъыхэмыбэкъукӏын | фыщыкъыхэмыбэкъукӏын | щыкъыхэмыбэкъукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкъыхэбэкъукӏыну | ущыкъыхэбэкъукӏыну | щыкъыхэбэкъукӏыну | дыщыкъыхэбэкъукӏыну | фыщыкъыхэбэкъукӏыну | щыкъыхэбэкъукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкъыхэмыбэкъукӏыну | ущыкъыхэмыбэкъукӏыну | щыкъыхэмыбэкъукӏыну | дыщыкъыхэмыбэкъукӏыну | фыщыкъыхэмыбэкъукӏыну | щыкъыхэмыбэкъукӏыну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэбэкъукӏ | укъыздыхэбэкъукӏ | къыздыхэбэкъукӏ | дыкъыздыхэбэкъукӏ | фыкъыздыхэбэкъукӏ | къыздыхэбэкъукӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыбэкъукӏ | укъыздыхэмыбэкъукӏ | къыздыхэмыбэкъукӏ | дыкъыздыхэмыбэкъукӏ | фыкъыздыхэмыбэкъукӏ | къыздыхэмыбэкъукӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэбэкъукӏа | укъыздыхэбэкъукӏа | къыздыхэбэкъукӏа | дыкъыздыхэбэкъукӏа | фыкъыздыхэбэкъукӏа | къыздыхэбэкъукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыбэкъукӏа | укъыздыхэмыбэкъукӏа | къыздыхэмыбэкъукӏа | дыкъыздыхэмыбэкъукӏа | фыкъыздыхэмыбэкъукӏа | къыздыхэмыбэкъукӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэбэкъукӏыгъа | укъыздыхэбэкъукӏыгъа | къыздыхэбэкъукӏыгъа | дыкъыздыхэбэкъукӏыгъа | фыкъыздыхэбэкъукӏыгъа | къыздыхэбэкъукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыбэкъукӏыгъа | укъыздыхэмыбэкъукӏыгъа | къыздыхэмыбэкъукӏыгъа | дыкъыздыхэмыбэкъукӏыгъа | фыкъыздыхэмыбэкъукӏыгъа | къыздыхэмыбэкъукӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэбэкъукӏын | укъыздыхэбэкъукӏын | къыздыхэбэкъукӏын | дыкъыздыхэбэкъукӏын | фыкъыздыхэбэкъукӏын | къыздыхэбэкъукӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыбэкъукӏын | укъыздыхэмыбэкъукӏын | къыздыхэмыбэкъукӏын | дыкъыздыхэмыбэкъукӏын | фыкъыздыхэмыбэкъукӏын | къыздыхэмыбэкъукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыздыхэбэкъукӏыну | укъыздыхэбэкъукӏыну | къыздыхэбэкъукӏыну | дыкъыздыхэбэкъукӏыну | фыкъыздыхэбэкъукӏыну | къыздыхэбэкъукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыздыхэмыбэкъукӏыну | укъыздыхэмыбэкъукӏыну | къыздыхэмыбэкъукӏыну | дыкъыздыхэмыбэкъукӏыну | фыкъыздыхэмыбэкъукӏыну | къыздыхэмыбэкъукӏыну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэбэкъукӏ | укъыщӀыхэбэкъукӏ | къыщӀыхэбэкъукӏ | дыкъыщӀыхэбэкъукӏ | фыкъыщӀыхэбэкъукӏ | къыщӀыхэбэкъукӏ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыбэкъукӏ | укъыщӀыхэмыбэкъукӏ | къыщӀыхэмыбэкъукӏ | дыкъыщӀыхэмыбэкъукӏ | фыкъыщӀыхэмыбэкъукӏ | къыщӀыхэмыбэкъукӏ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэбэкъукӏа | укъыщӀыхэбэкъукӏӀэбэкъукӏа | къыщӀыхэбэкъукӏа | дыкъыщӀыхэбэкъукӏа | фыкъыщӀыхэбэкъукӏа | къыщӀыхэбэкъукӏа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыбэкъукӏа | укъыщӀыхэмыбэкъукӏа | къыщӀыхэмыбэкъукӏа | дыкъыщӀыхэмыбэкъукӏа | фыкъыщӀыхэмыбэкъукӏа | къыщӀыхэмыбэкъукӏа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэбэкъукӏыгъа | укъыщӀыхэбэкъукӏыгъа | къыщӀыхэбэкъукӏыгъа | дыкъыщӀыхэбэкъукӏыгъа | фыкъыщӀыхэбэкъукӏыгъа | къыщӀыхэбэкъукӏыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыбэкъукӏыгъа | укъыщӀыхэмыбэкъукӏыгъа | къыщӀыхэмыбэкъукӏыгъа | дыкъыщӀыхэмыбэкъукӏыгъа | фыкъыщӀыхэмыбэкъукӏыгъа | къыщӀыхэмыбэкъукӏыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэбэкъукӏын | укъыщӀыхэбэкъукӏын | къыщӀыхэбэкъукӏын | дыкъыщӀыхэбэкъукӏын | фыкъыщӀыхэбэкъукӏын | къыщӀыхэбэкъукӏын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыбэкъукӏын | укъыщӀыхэмыбэкъукӏын | къыщӀыхэмыбэкъукӏын | дыкъыщӀыхэмыбэкъукӏын | фыкъыщӀыхэмыбэкъукӏын | къыщӀыхэмыбэкъукӏын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэбэкъукӏыну | укъыщӀыхэбэкъукӏыну | къыщӀыхэбэкъукӏыну | дыкъыщӀыхэбэкъукӏыну | фыкъыщӀыхэбэкъукӏыну | къыщӀыхэбэкъукӏыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыщӀыхэмыбэкъукӏыну | укъыщӀыхэмыбэкъукӏыну | къыщӀыхэмыбэкъукӏыну | дыкъыщӀыхэмыбэкъукӏыну | фыкъыщӀыхэмыбэкъукӏыну | къыщӀыхэмыбэкъукӏыну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэбэкъукӏыу | укъыхэбэкъукӏыу | къыхэбэкъукӏыу | дыкъыхэбэкъукӏыу | фыкъыхэбэкъукӏыу | къыхэбэкъукӏ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыбэкъукӏыу | укъыхэмыбэкъукӏыу | къыхэмыбэкъукӏыу | дыкъыхэмыбэкъукӏыу | фыкъыхэмыбэкъукӏыу | къыхэмыбэкъукӏ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкъыхэбэкъукӏауэ | укъыхэбэкъукӏауэ | къыхэбэкъукӏауэ | дыкъыхэбэкъукӏауэ | фыкъыхэбэкъукӏауэ | къыхэбэкъукӏауэ / къыхэбэкъукӏахэу |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыбэкъукӏауэ | укъыхэмыбэкъукӏауэ | къыхэмыбэкъукӏауэ | дыкъыхэмыбэкъукӏауэ | фыкъыхэмыбэкъукӏауэ | къыхэмыбэкъукӏауэ / къыхэмыбэкъукӏахэу |
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкъыхэбэкъукӏыурэ | укъыхэбэкъукӏыурэ | къыхэбэкъукӏыурэ | дыкъыхэбэкъукӏыурэ | фыкъыхэбэкъукӏыурэ | къыхэбэкъукӏ(хэ)урэ |
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкъыхэмыбэкъукӏыурэ | укъыхэмыбэкъукӏыурэ | къыхэмыбэкъукӏыурэ | дыкъыхэмыбэкъукӏыурэ | фыкъыхэмыбэкъукӏыурэ | къыхэмыбэкъукӏ(хэ)урэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
|||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | сыкъыпхобэкъукӏ | сыкъыхобэкъукӏ | -- | сыкъыфхобэкъукӏ | сыкъахобэкъукӏ |
уэ | укъысхобэкъукӏ | -- | укъыхобэкъукӏ | укъытхобэкъукӏ | -- | укъахобэкъукӏ |
ар | къысхобэкъукӏ | къыпхобэкъукӏ | къыхобэкъукӏ | къытхобэкъукӏ | къыфхобэкъукӏ | къахобэкъукӏ |
дэ | -- | дыкъыпхобэкъукӏ | дыкъыхобэкъукӏ | -- | дыкъыфхобэкъукӏ | дыкъахобэкъукӏ |
фэ | фыкъысхобэкъукӏ | -- | фыкъыхобэкъукӏ | фыкъытхобэкъукӏ | -- | фыкъахобэкъукӏ |
ахэр | къысхобэкъукӏ(хэ) | къыпхобэкъукӏ(хэ) | къыхобэкъукӏ(хэ) | къытхобэкъукӏ(хэ) | къыфхобэкъукӏ(хэ) | къахобэкъукӏ(хэ) |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [бэкъукӏ] | [бэкъукӏ]ыр | -- | [бэкъукӏ]хэр |
Эргативнэ: | [бэкъукӏ] | [бэкъукӏ]ым | -- | [бэкъукӏ]хэм |
Послеложнэ: | [бэкъукӏ]кӀэ | [бэкъукӏ]ымкӀэ | [бэкъукӏ]хэкӀэ | [бэкъукӏ]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [бэкъукӏ]ыу | [бэкъукӏ]ырауэ | [бэкъукӏ]хэу | [бэкъукӏ]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [бэкъукӏ]а | [бэкъукӏ]ар | -- | [бэкъукӏ]ахэр |
Эргативнэ: | [бэкъукӏ]а | [бэкъукӏ]ам | -- | [бэкъукӏ]ахэм |
Послеложнэ: | [бэкъукӏ]акӀэ | [бэкъукӏ]амкӀэ | [бэкъукӏ]ахэкӀэ | [бэкъукӏ]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [бэкъукӏ]ауэ | [бэкъукӏ]арауэ | [бэкъукӏ]ахэу | [бэкъукӏ]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [бэкъукӏ]ын | [бэкъукӏ]ыныр | -- | [бэкъукӏ]ынхэр |
Эргативнэ: | [бэкъукӏ]ын | [бэкъукӏ]ыным | -- | [бэкъукӏ]ынхэм |
Послеложнэ: | [бэкъукӏ]ынкӀэ | [бэкъукӏ]ынымкӀэ | [бэкъукӏ]ынхэкӀэ | [бэкъукӏ]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [бэкъукӏ]ыну | [бэкъукӏ]ынырауэ | [бэкъукӏ]ынхэу | [бэкъукӏ]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [бэкъукӏ]ыну | [бэкъукӏ]ынур | -- | [бэкъукӏ]ынухэр |
Эргативнэ: | [бэкъукӏ]ыну | [бэкъукӏ]ынум | -- | [бэкъукӏ]ынухэм |
Послеложнэ: | [бэкъукӏ]ынукӀэ | [бэкъукӏ]ынумкӀэ | [бэкъукӏ]ынухэкӀэ | [бэкъукӏ]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [бэкъукӏ]ынууэ | [бэкъукӏ]ынурауэ | [бэкъукӏ]ынухэу | [бэкъукӏ]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зыхэтым къыхэкӀыу къэбэкъуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Псым къыхэбэкъукӀын.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къыхэбэкъукӏын: step out of swh
- Псым къыхэбэкъукӀын: step out of the water (the river)
УРЫСЫБЗЭ
- къыхэбэкъукӏын: шагнуть откуда-л.
- Псым къыхэбэкъукӀын: шагнуть из воды (из реки)
БИБЛИОГРАФИЕ