къихьын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹi:'ħǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + -и + [хь] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "къихьын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | къихьын |
щымыӀэныгъэ: | къимыхьын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къисхьын | къипхьын | кърихьын | къитхьын | къифхьын | кърахьын |
щымыӀэныгъэ: | къизмыхьын | къыумыхьын | къримыхьын | къидмыхьын | къивмыхьын | кърамыхьын |
Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къихь! | къифхь! |
щымыӀэныгъэ: | къыумыхь! | къивмыхь! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сыкърехь | укърехь | кърехь | дыкърехь | фыкърехь | кърехь |
щымыӀэныгъэ: | сыкъремыхь | укъремыхь | къремыхь | дыкъремыхь | фыкъремыхь | къремыхь |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къызохь(ыр) | къыбохь(ыр) | кърехь(ыр) | къыдохь(ыр) | къывохь(ыр) | кърахь(ыр) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къисхьыркъым | къипхьыркъым | кърихьыркъым | къитхьыркъым | къифхьыркъым | кърахьыркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | къисхьырт | къипхьырт | кърихьырт | къитхьырт | къифхьырт | кърахьырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | къисхьыртэкъым | къипхьыртэкъым | кърихьыртэкъым | къитхьыртэкъым | къифхьыртэкъым | кърахьыртэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къисхьащ | къипхьащ | кърихьащ | къитхьащ | къифхьащ | кърахьащ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къисхьакъым | къипхьакъым | кърихьакъым | къитхьакъым | къифхьакъым | кърахьакъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | къисхьат | къипхьат | кърихьат | къитхьат | къифхьат | кърахьат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къисхьатэкъым | къипхьатэкъым | кърихьатэкъым | къитхьатэкъым | къифхьатэкъым | кърахьатэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьыгъащ | къипхьыгъащ | кърихьыгъащ | къитхьыгъащ | къифхьыгъащ | кърахьыгъащ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | къисхьыгъакъым | къипхьыгъакъым | кърихьыгъакъым | къитхьыгъакъым | къифхьыгъакъым | кърахьыгъакъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьыгъат | къипхьыгъат | кърихьыгъат | къитхьыгъат | къифхьыгъат | кърахьыгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къисхьыгъатэкъым | къипхьыгъатэкъым | кърихьыгъатэкъым | къитхьыгъатэкъым | къифхьыгъатэкъым | кърахьыгъатэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | къисхьщ | къипхьщ | кърихьщ | къитхьщ | къифхьщ | кърахьщ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | къисхькъым | къипхькъым | кърихькъым | къитхькъым | къифхькъым | кърахькъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | къисхьт | къипхьт | кърихьт | къитхьт | къифхьт | кърахьт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | къисхьтэкъым | къипхьтэкъым | кърихьтэкъым | къитхьтэкъым | къифхьтэкъым | кърахьтэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынщ | къипхьынщ | кърихьынщ | къитхьынщ | къифхьынщ | кърахьынщ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къисхьынкъым | къипхьынкъым | кърихьынкъым | къитхьынкъым | къифхьынкъым | кърахьынкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынущ | къипхьынущ | кърихьынущ | къитхьынущ | къифхьынущ | кърахьынущ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къисхьынукъым | къипхьынукъым | кърихьынукъым | къитхьынукъым | къифхьынукъым | кърахьынукъым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьрэ | къипхьрэ | кърихьрэ | къитхьрэ | къифхьрэ | кърахьрэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къисхьыркъэ | къипхьыркъэ | кърихьыркъэ | къитхьыркъэ | къифхьыркъэ | кърахьыркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | къисхьырт | къипхьырт | кърихьырт | къитхьырт | къифхьырт | кърахьырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | къисхьыртэкъэ | къипхьыртэкъэ | кърихьыртэкъэ | къитхьыртэкъэ | къифхьыртэкъэ | кърахьыртэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къисхьа | къипхьа | кърихьа | къитхьа | къифхьа | кърахьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къисхьакъэ | къипхьакъэ | кърихьакъэ | къитхьакъэ | къифхьакъэ | кърахьакъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | къисхьат | къипхьат | кърихьат | къитхьат | къифхьат | кърахьат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къисхьатэкъэ | къипхьатэкъэ | кърихьатэкъэ | къитхьатэкъэ | къифхьатэкъэ | кърахьатэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьыгъа | къипхьыгъа | кърихьыгъа | къитхьыгъа | къифхьыгъа | кърахьыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | къисхьыгъакъэ | къипхьыгъакъэ | кърихьыгъакъэ | къитхьыгъакъэ | къифхьыгъакъэ | кърахьыгъакъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьыгъат | къипхьыгъат | кърихьыгъат | къитхьыгъат | къифхьыгъат | кърахьыгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къисхьыгъатэкъэ | къипхьыгъатэкъэ | кърихьыгъатэкъэ | къитхьыгъатэкъэ | къифхьыгъатэкъэ | кърахьыгъатэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | къисхь | къипхь | кърихь | къитхь | къифхь | кърахь |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | къисхькъэ | къипхькъэ | кърихькъэ | къитхькъэ | къифхькъэ | кърахькъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | къисхьт | къипхьт | кърихьт | къитхьт | къифхьт | кърахьт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | къисхьтэкъэ | къипхьтэкъэ | кърихьтэкъэ | къитхьтэкъэ | къифхьтэкъэ | кърахьтэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьын | къипхьын | кърихьын | къитхьын | къифхьын | кърахьын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къисхьынкъэ | къипхьынкъэ | кърихьынкъэ | къитхьынкъэ | къифхьынкъэ | кърахьынкъэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьыну | къипхьыну | кърихьыну | къитхьыну | къифхьыну | кърахьыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къисхьынукъэ | къипхьынукъэ | кърихьынукъэ | къитхьынукъэ | къифхьынукъэ | кърахьынукъэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьмэ | къипхьмэ | кърихьмэ | къитхьмэ | къифхьмэ | кърахьмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьмэ | къыумыхьмэ | къримыхьмэ | къидмыхьмэ | къивмыхьмэ | кърамыхьмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къисхьамэ | къипхьамэ | кърихьамэ | къитхьамэ | къифхьамэ | кърахьамэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьамэ | къыумыхьамэ | къримыхьамэ | къидмыхьамэ | къивмыхьамэ | кърамыхьамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къисхьыгъамэ | къипхьыгъамэ | кърихьыгъамэ | къитхьыгъамэ | къифхьыгъамэ | кърахьыгъамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьыгъамэ | къыумыхьыгъамэ | къримыхьыгъамэ | къидмыхьыгъамэ | къивмыхьыгъамэ | кърамыхьыгъамэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынмэ | къипхьынмэ | кърихьынмэ | къитхьынмэ | къифхьынмэ | кърахьынмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьынмэ | къыумыхьынмэ | къримыхьынмэ | къидмыхьынмэ | къивмыхьынмэ | кърамыхьынмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынумэ | къипхьынумэ | кърихьынумэ | къитхьынумэ | къифхьынумэ | кърахьынумэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьынумэ | къыумыхьынумэ | къримыхьынумэ | къидмыхьынумэ | къивмыхьынумэ | кърамыхьынумэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьтэмэ | къипхьтэмэ | кърихьтэмэ | къитхьтэмэ | къифхьтэмэ | кърахьтэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьтэмэ | къыумыхьтэмэ | къримыхьтэмэ | къидмыхьтэмэ | къивмыхьтэмэ | кърамыхьтэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къисхьатэмэ | къипхьатэмэ | кърихьатэмэ | къитхьатэмэ | къифхьатэмэ | кърахьатэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьатэмэ | къыумыхьатэмэ | къримыхьатэмэ | къидмыхьатэмэ | къивмыхьатэмэ | кърамыхьатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къисхьыгъатэмэ | къипхьыгъатэмэ | кърихьыгъатэмэ | къитхьыгъатэмэ | къифхьыгъатэмэ | кърахьыгъатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьыгъатэмэ | къыумыхьыгъатэмэ | къримыхьыгъатэмэ | къидмыхьыгъатэмэ | къивмыхьыгъатэмэ | кърамыхьыгъатэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынтэмэ | къипхьынтэмэ | кърихьынтэмэ | къитхьынтэмэ | къифхьынтэмэ | кърахьынтэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьынтэмэ | къыумыхьынтэмэ | къримыхьынтэмэ | къидмыхьынтэмэ | къивмыхьынтэмэ | кърамыхьынтэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынутэмэ | къипхьынутэмэ | кърихьынутэмэ | къитхьынутэмэ | къифхьынутэмэ | кърахьынутэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьынутэмэ | къыумыхьынутэмэ | къримыхьынутэмэ | къидмыхьынутэмэ | къивмыхьынутэмэ | кърамыхьынутэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынт | къипхьынт | кърихьынт | къитхьынт | къифхьынт | кърахьынт |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къисхьынтэкъым | къипхьынтэкъым | кърихьынтэкъым | къитхьынтэкъым | къифхьынтэкъым | кърахьынтэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынут | къипхьынут | кърихьынут | къитхьынут | къифхьынут | кърахьынут |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къисхьынутэкъым | къипхьынутэкъым | кърихьынутэкъым | къитхьынутэкъым | къифхьынутэкъым | кърахьынутэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьми | къипхьми | кърихьми | къитхьми | къифхьми | кърахьми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьми | къыумыхьми | къримыхьми | къидмыхьми | къивмыхьми | кърамыхьми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къисхьами | къипхьами | кърихьами | къитхьами | къифхьами | кърахьами |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьами | къыумыхьами | къримыхьами | къидмыхьами | къивмыхьами | кърамыхьами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къисхьыгъами | къипхьыгъами | кърихьыгъами | къитхьыгъами | къифхьыгъами | кърахьыгъами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьыгъами | къыумыхьыгъами | къримыхьыгъами | къидмыхьыгъами | къивмыхьыгъами | кърамыхьыгъами |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынми | къипхьынми | кърихьынми | къитхьынми | къифхьынми | кърахьынми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьынми | къыумыхьынми | къримыхьынми | къидмыхьынми | къивмыхьынми | кърамыхьынми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынуми | къипхьынуми | кърихьынуми | къитхьынуми | къифхьынуми | кърахьынуми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьынуми | къыумыхьынуми | къримыхьынуми | къидмыхьынуми | къивмыхьынуми | кърамыхьынуми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьтэми | къипхьтэми | кърихьтэми | къитхьтэми | къифхьтэми | кърахьтэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьтэми | къыумыхьтэми | къримыхьтэми | къидмыхьтэми | къивмыхьтэми | кърамыхьтэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | къисхьатэми | къипхьатэми | кърихьатэми | къитхьатэми | къифхьатэми | кърахьатэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьатэми | къыумыхьатэми | къримыхьатэми | къидмыхьатэми | къивмыхьатэми | кърамыхьатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | къисхьыгъатэми | къипхьыгъатэми | кърихьыгъатэми | къитхьыгъатэми | къифхьыгъатэми | кърахьыгъатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьыгъатэми | къыумыхьыгъатэми | къримыхьыгъатэми | къидмыхьыгъатэми | къивмыхьыгъатэми | кърамыхьыгъатэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынтэми | къипхьынтэми | кърихьынтэми | къитхьынтэми | къифхьынтэми | кърахьынтэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьынтэми | къыумыхьынтэми | къримыхьынтэми | къидмыхьынтэми | къивмыхьынтэми | кърамыхьынтэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | къисхьынутэми | къипхьынутэми | кърихьынутэми | къитхьынутэми | къифхьэнутэми | кърахьэнутэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | къизмыхьынутэми | къыумыхьынутэми | къримыхьынутэми | къидмыхьынутэми | къивмыхьынутэми | кърамыхьынутэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къисхьаи | къипхьаи | кърихьаи | къитхьаи | къифхьаи | кърахьаи |
щымыӀэныгъэ: | къисхьакъыми | къипхьакъыми | кърихьакъыми | къитхьакъыми | къифхьакъыми | кърахьакъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | къисхьащэрэт | къипхьащэрэт | кърихьащэрэт | къитхьащэрэт | къифхьащэрэт | кърахьащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | къизмыхьащэрэт | къыумыхьащэрэт | къримыхьащэрэт | къидмыхьащэрэт | къивмыхьащэрэт | кърамыхьащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къисхьагъэнщ | къипхьагъэнщ | кърихьагъэнщ | къитхьагъэнщ | къифхьагъэнщ | кърахьагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къисхьагъэнкъым | къипхьагъэнкъым | кърихьагъэнкъым | къитхьагъэнкъым | къифхьагъэнкъым | кърахьагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къисхьагъэнт | къипхьагъэнт | кърихьагъэнт | къитхьагъэнт | къифхьагъэнт | кърахьагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къисхьагъэнтэкъым | къипхьагъэнтэкъым | кърихьагъэнтэкъым | къитхьагъэнтэкъым | къифхьагъэнтэкъым | кърахьагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къисхьагъэн | къипхьагъэн | кърихьагъэн | къитхьагъэн | къифхьагъэн | кърахьагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къисхьагъэнкъэ | къипхьагъэнкъэ | кърихьагъэнкъэ | къитхьагъэнкъэ | къифхьагъэнкъэ | кърахьагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къисхьагъэнт | къипхьагъэнт | кърихьагъэнт | къитхьагъэнт | къифхьагъэнт | кърахьагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къисхьагъэнтэкъэ | къипхьагъэнтэкъэ | кърихьагъэнтэкъэ | къитхьагъэнтэкъэ | къифхьагъэнтэкъэ | кърахьагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къисхьагъэнущ | къипхьагъэнущ | кърихьагъэнущ | къитхьагъэнущ | къифхьагъэнущ | кърахьагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къисхьагъэнукъым | къипхьагъэнукъым | кърихьагъэнукъым | къитхьагъэнукъым | къифхьагъэнукъым | кърахьагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | къисхьагъэнут | къипхьагъэнут | кърихьагъэнут | къитхьагъэнут | къифхьагъэнут | кърахьагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | къисхьагъэнутэкъым | къипхьагъэнутэкъым | кърихьагъэнутэкъым | къитхьагъэнутэкъым | къифхьагъэнутэкъым | кърахьагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къисхьагъэну | къипхьагъэну | кърихьагъэну | къитхьагъэну | къифхьагъэну | кърахьагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къисхьагъэнукъэ | къипхьагъэнукъэ | кърихьагъэнукъэ | къитхьагъэнукъэ | къифхьагъэнукъэ | кърахьагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | къисхьагъэнут | къипхьагъэнут | кърихьагъэнут | къитхьагъэнут | къифхьагъэнут | кърахьагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | къисхьагъэнутэкъэ | къипхьагъэнутэкъэ | кърихьагъэнутэкъэ | къитхьагъэнутэкъэ | къифхьагъэнутэкъэ | кърахьагъэнутэкъэ |
Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къизыхь |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къизымыхь |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къизыхьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къизымыхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къизыхьыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къизымыхьыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къизыхьын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къизымыхьын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къизыхьыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къизымыхьыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къисхь | къипхь | кърихь | къитхь | къифхь | кърахь |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къизмыхь | къыумыхь | къримыхь | къидмыхь | къивмыхь | кърамыхь |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къисхьа | къипхьа | кърихьа | къитхьа | къифхьа | кърахьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къизмыхьа | къыумыхьа | къримыхьа | къидмыхьа | къивмыхьа | кърамыхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къисхьыгъа | къипхьыгъа | кърихьыгъа | къитхьыгъа | къифхьыгъа | кърахьыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къизмыхьыгъа | къыумыхьыгъа | къримыхьыгъа | къидмыхьыгъа | къивмыхьыгъа | кърамыхьыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къисхьын | къипхьын | кърихьын | къитхьын | къифхьын | кърахьын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къизмыхьын | къыумыхьын | къримыхьын | къидмыхьын | къивмыхьын | кърамыхьын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къисхьыну | къипхьыну | кърихьыну | къитхьыну | къифхьыну | кърахьыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къизмыхьыну | къыумыхьыну | къримыхьыну | къидмыхьыну | къивмыхьыну | кърамыхьыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къихь |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къимыхь |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къихьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къимыхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къихьыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къимыхьыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къихьын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къимыхьын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къихьыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къимыхьыну |
Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къызэрисхь | къызэрипхь | къызэрырихь | къызэритхь | къызэрифхь | къызэрырахь |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къызэризмыхь | къызэрумыхь | къызэрыримыхь | къызэридмыхь | къызэривмыхь | къызэрырамыхь |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къызэрисхьа | къызэрипхьа | къызэрырихьа | къызэритхьа | къызэрифхьа | къызэрырахьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къызэризмыхьа | къызэрумыхьа | къызэрыримыхьа | къызэридмыхьа | къызэривмыхьа | къызэрырамыхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къызэрисхьыгъа | къызэрипхьыгъа | къызэрырихьыгъа | къызэритхьыгъа | къызэрифхьыгъа | къызэрырахьыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къызэризмыхьыгъа | къызэрумыхьыгъа | къызэрыримыхьыгъа | къызэридмыхьыгъа | къызэривмыхьыгъа | къызэрырамыхьыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къызэрисхьын | къызэрипхьын | къызэрырихьын | къызэритхьын | къызэрифхьын | къызэрырахьын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къызэризмыхьын | къызэрумыхьын | къызэрыримыхьын | къызэридмыхьын | къызэривмыхьын | къызэрырамыхьын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | къызэрисхьыну | къызэрипхьыну | къызэрырихьыну | къызэритхьыну | къызэрифхьыну | къызэрырахьыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | къызэризмыхьыну | къызэрумыхьыну | къызэрыримыхьыну | къызэридмыхьыну | къызэривмыхьыну | къызэрырамыхьыну |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыщисхь | къыщипхь | къыщрихь | къыщитхь | къыщифхь | къыщрахь |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыщизмыхь | къыщумыхь | къыщримыхь | къыщидмыхь | къыщивмыхь | къыщрамыхь |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщисхьа | къыщипхьа | къыщрихьа | къыщитхьа | къыщифхьа | къыщрахьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщизмыхьа | къыщумыхьа | къыщримыхьа | къыщидмыхьа | къыщивмыхьа | къыщрамыхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщисхьыгъа | къыщипхьыгъа | къыщрихьыгъа | къыщитхьыгъа | къыщифхьыгъа | къыщрахьыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщизмыхьыгъа | къыщумыхьыгъа | къыщримыхьыгъа | къыщидмыхьыгъа | къыщивмыхьыгъа | къыщрамыхьыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщисхьын | къыщипхьын | къыщрихьын | къыщитхьын | къыщифхьын | къыщрахьын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщизмыхьын | къыщумыхьын | къыщримыхьын | къыщидмыхьын | къыщивмыхьын | къыщрамыхьын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщисхьыну | къыщипхьыну | къыщрихьыну | къыщитхьыну | къыщифхьыну | къыщрахьыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщизмыхьыну | къыщумыхьыну | къыщримыхьыну | къыщидмыхьыну | къыщивмыхьыну | къыщрамыхьыну |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыздисхь | къыздипхь | къыздрихь | къыздитхь | къыздифхь | къыздрахь |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыздизмыхь | къыздумыхь | къыздримыхь | къыздидмыхь | къыздивмыхь | къыздрамыхь |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыздисхьа | къыздипхьа | къыздрихьа | къыздитхьа | къыздифхьа | къыздрахьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыздизмыхьа | къыздумыхьа | къыздримыхьа | къыздидмыхьа | къыздивмыхьа | къыздрамыхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыздисхьыгъа | къыздипхьыгъа | къыздрихьыгъа | къыздитхьыгъа | къыздифхьыгъа | къыздрахьыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыздизмыхьыгъа | къыздумыхьыгъа | къыздримыхьыгъа | къыздидмыхьыгъа | къыздивмыхьыгъа | къыздрамыхьыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыздисхьын | къыздипхьын | къыздрихьын | къыздитхьын | къыздифхьын | къыздрахьын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыздизмыхьын | къыздумыхьын | къыздримыхьын | къыздидмыхьын | къыздивмыхьын | къыздрамыхьын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыздисхьыну | къыздипхьыну | къыздрихьыну | къыздитхьыну | къыздифхьыну | къыздрахьыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыздизмыхьыну | къыздумыхьыну | къыздримыхьыну | къыздидмыхьыну | къыздивмыхьыну | къыздрамыхьыну |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀисхь | къыщӀипхь | къыщӀрихь | къыщӀитхь | къыщӀифхь | къыщӀрахь |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀизмыхь | къыщӀумыхь | къыщӀримыхь | къыщӀидмыхь | къыщӀивмыхь | къыщӀрамыхь |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀисхьа | къыщӀипхьа | къыщӀрихьа | къыщӀитхьа | къыщӀифхьа | къыщӀрахьа |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀизмыхьа | къыщӀумыхьа | къыщӀримыхьа | къыщӀидмыхьа | къыщӀивмыхьа | къыщӀрамыхьа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀисхьыгъа | къыщӀипхьыгъа | къыщӀрихьыгъа | къыщӀитхьыгъа | къыщӀифхьыгъа | къыщӀрахьыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀизмыхьыгъа | къыщӀумыхьыгъа | къыщӀримыхьыгъа | къыщӀидмыхьыгъа | къыщӀивмыхьыгъа | къыщӀрамыхьыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀисхьын | къыщӀипхьын | къыщӀрихьын | къыщӀитхьын | къыщӀифхьын | къыщӀрахьын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀизмыхьын | къыщӀумыхьын | къыщӀримыхьын | къыщӀидмыхьын | къыщӀивмыхьын | къыщӀрамыхьын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | къыщӀисхьыну | къыщӀипхьыну | къыщӀрихьыну | къыщӀитхьыну | къыщӀифхьыну | къыщӀрахьэну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | къыщӀизмыхьыну | къыщӀумыхьыну | къыщӀримыхьыну | къыщӀидмыхьыну | къыщӀивмыхьыну | къыщӀрамыхьыну |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | къисхьу | къипхьу | кърихьу | къитхьу | къифхьу | кърахьу |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | къизмыхьу | къыумыхьу | къримыхьу | къидмыхьу | къивмыхьу | кърамыхьу |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | къисхьауэ | къипхьауэ | кърихьауэ | къитхьауэ | къифхьауэ | кърахьауэ |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | къизмыхьауэ | къыумыхьауэ | къримыхьауэ | къидмыхьауэ | къивмыхьауэ | кърамыхьауэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | къисхьурэ | къипхьурэ | кърихьурэ | къитхьурэ | къифхьурэ | кърахьурэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | къизмыхьурэ | къыумыхьурэ | къримыхьурэ | къидмыхьурэ | къивмыхьурэ | кърамыхьурэ |
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | ар | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | пкъызохь | къызохь | -- | фкъызохь | якъызохь(хэ) |
уэ | скъыбохь | -- | къыбохь | ткъыбохь | -- | якъыбохь(хэ) |
абы | скърехь | пкърехь | кърехь | ткърехь | фкърехь | якърехь(хэ) |
дэ | -- | пкъыдохь | къыдохь | -- | фкъыдохь | якъыдохь(хэ) |
фэ | скъывохь | -- | къывохь | ткъывохь | -- | якъывохь(хэ) |
абыхэм | скърахь | пкърахь | кърахь | ткърахь | фкърахь | якърахь(хэ) |
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | ар | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | пкъис[хьрэ] | къис[хьрэ] | -- | фкъис[хьрэ] | якъис[хь(хэ)рэ] |
уэ | скъип[хьрэ] | -- | къип[хьрэ] | ткъип[хьрэ] | -- | якъип[хь(хэ)рэ] |
абы | скъри[хьрэ] | пкъри[хьрэ] | къри[хьрэ] | ткъри[хьрэ] | фкъри[хьрэ] | якъри[хь(хэ)рэ] |
дэ | -- | пкъит[хьрэ] | къит[хьрэ] | -- | фкъит[хьрэ] | якъит[хь(хэ)рэ] |
фэ | скъиф[хьрэ] | -- | къиф[хьрэ] | ткъиф[хьрэ] | -- | якъиф[хь(хэ)рэ] |
абыхэм | скъра[хьрэ] | пкъра[хьрэ] | къра[хьрэ] | ткъра[хьрэ] | фкъра[хьрэ] | якъра[хь(хэ)рэ] |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [хь] | [хь]ыр | -- | [хь]хэр |
Эргативнэ: | [хь] | [хь]ым | -- | [хь]хэм |
Послеложнэ: | [хь]кӀэ | [хь]ымкӀэ | [хь]хэкӀэ | [хь]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [хь]у | [хь]ырауэ | [хь]хэу | [хь]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [хь]а | [хь]ар | -- | [хь]ахэр |
Эргативнэ: | [хь]а | [хь]ам | -- | [хь]ахэм |
Послеложнэ: | [хь]акӀэ | [хь]амкӀэ | [хь]ахэкӀэ | [хь]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [хь]ауэ | [хь]арауэ | [хь]ахэу | [хь]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [хь]ын | [хь]ыныр | -- | [хь]ынхэр |
Эргативнэ: | [хь]ын | [хь]ыным | -- | [хь]ынхэм |
Послеложнэ: | [хь]ынкӀэ | [хь]ынымкӀэ | [хь]ынхэкӀэ | [хь]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [хь]ыну | [хь]ынырауэ | [хь]ынхэу | [хь]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [хь]ыну | [хь]ынур | -- | [хь]ынухэр |
Эргативнэ: | [хь]ыну | [хь]ынум | -- | [хь]ынухэм |
Послеложнэ: | [хь]ынукӀэ | [хь]ынумкӀэ | [хь]ынухэкӀэ | [хь]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [хь]ынууэ | [хь]ынурауэ | [хь]ынухэу | [хь]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Ӏугъуэ, мэ с. ху. жьыбгъэм, хьэуам хэту зыщӀыпӀэ къэсын.
ЩАПХЪЭХЭР
- Жьым Ӏугъуэмэ къехь, хьэхэри мэбанэ. Анэдэлъхубзэ, учебник
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къихьын: spread, propagate, circulate (about smells, sounds)
УРЫСЫБЗЭ
- къихьын: нестись, распространяться (о запахах, звуках)
псалъафэ зэпыщӀахэр
[И] нэ къимыхьын зэгъэзэхуэжын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: not be liked Урысыбзэ: не понравиться кому-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ