зэпсэлъэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [zɐpsɐ'ɬɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• зэ- + [псэлъ] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "зэпсэлъэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	зэпсэлъэн
щымыӀэныгъэ:	зэмыпсэлъэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэн	узэпсэлъэн	зэпсэлъэн	дызэпсэлъэн	фызэпсэлъэн	зэпсэлъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэн	узэмыпсэлъэн	зэмыпсэлъэн	дызэмыпсэлъэн	фызэмыпсэлъэн	зэмыпсэлъэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	зэпсалъэ!	фызэпсалъэ!
щымыӀэныгъэ:	узэмыпсалъэ!	фызэмыпсалъэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызрепсалъэ	узрепсалъэ	зрепсалъэ	дызрепсалъэ	фызрепсалъэ	зрепсалъэ
щымыӀэныгъэ:	сызремыпсалъэ	узремыпсалъэ	зремыпсалъэ	дызремыпсалъэ	фызремыпсалъэ	зремыпсалъэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызопсалъэ(р)	узопсалъэ(р)	зопсалъэ(р)	дызопсалъэ(р)	фызопсалъэ(р)	зопсалъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпсалъэркъым	узэпсалъэркъым	зэпсалъэркъым	дызэпсалъэркъым	фызэпсалъэркъым	зэпсалъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпсалъэ(р)т	узэпсалъэ(р)т	зэпсалъэ(р)т	дызэпсалъэ(р)т	фызэпсалъэ(р)т	зэпсалъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпсалъэ(р)тэкъым	узэпсалъэ(р)тэкъым	зэпсалъэ(р)тэкъым	дызэпсалъэ(р)тэкъым	фызэпсалъэ(р)тэкъым	зэпсалъэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъащ	узэпсэлъащ	зэпсэлъащ	дызэпсэлъащ	фызэпсэлъащ	зэпсэлъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъакъым	узэпсэлъакъым	зэпсэлъакъым	дызэпсэлъакъым	фызэпсэлъакъым	зэпсэлъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъат	узэпсэлъат	зэпсэлъат	дызэпсэлъат	фызэпсэлъат	зэпсэлъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъатэкъым	узэпсэлъатэкъым	зэпсэлъатэкъым	дызэпсэлъатэкъым	фызэпсэлъатэкъым	зэпсэлъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъащ	узэпсэлъэгъащ	зэпсэлъэгъащ	дызэпсэлъэгъащ	фызэпсэлъэгъащ	зэпсэлъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъакъым	узэпсэлъэгъакъым	зэпсэлъэгъакъым	дызэпсэлъэгъакъым	фызэпсэлъэгъакъым	зэпсэлъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъат	узэпсэлъэгъат	зэпсэлъэгъат	дызэпсэлъэгъат	фызэпсэлъэгъат	зэпсэлъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъатэкъым	узэпсэлъэгъатэкъым	зэпсэлъэгъатэкъым	дызэпсэлъэгъатэкъым	фызэпсэлъэгъатэкъым	зэпсэлъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэпсалъэщ	узэпсалъэщ	зэпсалъэщ	дызэпсалъэщ	фызэпсалъэщ	зэпсалъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэпсалъэкъым	узэпсалъэкъым	зэпсалъэкъым	дызэпсалъэкъым	фызэпсалъэкъым	зэпсалъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэпсалъэт	узэпсалъэт	зэпсалъэт	дызэпсалъэт	фызэпсалъэт	зэпсалъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэпсалъэтэкъым	узэпсалъэтэкъым	зэпсалъэтэкъым	дызэпсалъэтэкъым	фызэпсалъэтэкъым	зэпсалъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнщ	узэпсэлъэнщ	зэпсэлъэнщ	дызэпсэлъэнщ	фызэпсэлъэнщ	зэпсэлъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнкъым	узэпсэлъэнкъым	зэпсэлъэнкъым	дызэпсэлъэнкъым	фызэпсэлъэнкъым	зэпсэлъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнущ	узэпсэлъэнущ	зэпсэлъэнущ	дызэпсэлъэнущ	фызэпсэлъэнущ	зэпсэлъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнукъым	узэпсэлъэнукъым	зэпсэлъэнукъым	дызэпсэлъэнукъым	фызэпсэлъэнукъым	зэпсэлъэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсалъэрэ	узэпсалъэрэ	зэпсалъэрэ	дызэпсалъэрэ	фызэпсалъэрэ	зэпсалъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпсалъэркъэ	узэпсалъэркъэ	зэпсалъэркъэ	дызэпсалъэркъэ	фызэпсалъэркъэ	зэпсалъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпсалъэ(р)т	узэпсалъэ(р)т	зэпсалъэ(р)т	дызэпсалъэ(р)т	фызэпсалъэ(р)т	зэпсалъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпсалъэ(р)тэкъэ	узэпсалъэ(р)тэкъэ	зэпсалъэ(р)тэкъэ	дызэпсалъэ(р)тэкъэ	фызэпсалъэ(р)тэкъэ	зэпсалъэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъа	узэпсэлъа	зэпсэлъа	дызэпсэлъа	фызэпсэлъа	зэпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъакъэ	узэпсэлъакъэ	зэпсэлъакъэ	дызэпсэлъакъэ	фызэпсэлъакъэ	зэпсэлъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъат	узэпсэлъат	зэпсэлъат	дызэпсэлъат	фызэпсэлъат	зэпсэлъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъатэкъэ	узэпсэлъатэкъэ	зэпсэлъатэкъэ	дызэпсэлъатэкъэ	фызэпсэлъатэкъэ	зэпсэлъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъа	узэпсэлъэгъа	зэпсэлъэгъа	дызэпсэлъэгъа	фызэпсэлъэгъа	зэпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъакъэ	узэпсэлъэгъакъэ	зэпсэлъэгъакъэ	дызэпсэлъэгъакъэ	фызэпсэлъэгъакъэ	зэпсэлъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъат	узэпсэлъэгъат	зэпсэлъэгъат	дызэпсэлъэгъат	фызэпсэлъэгъат	зэпсэлъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъатэкъэ	узэпсэлъэгъатэкъэ	зэпсэлъэгъатэкъэ	дызэпсэлъэгъатэкъэ	фызэпсэлъэгъатэкъэ	зэпсэлъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэпсалъэ	узэпсалъэ	зэпсалъэ	дызэпсалъэ	фызэпсалъэ	зэпсалъэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэпсалъэкъэ	узэпсалъэкъэ	зэпсалъэкъэ	дызэпсалъэкъэ	фызэпсалъэкъэ	зэпсалъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэпсалъэт	узэпсалъэт	зэпсалъэт	дызэпсалъэт	фызэпсалъэт	зэпсалъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэпсалъэтэкъэ	узэпсалъэтэкъэ	зэпсалъэтэкъэ	дызэпсалъэтэкъэ	фызэпсалъэтэкъэ	зэпсалъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэн	узэпсэлъэн	зэпсэлъэн	дызэпсэлъэн	фызэпсэлъэн	зэпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнкъэ	узэпсэлъэнкъэ	зэпсэлъэнкъэ	дызэпсэлъэнкъэ	фызэпсэлъэнкъэ	зэпсэлъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэну	узэпсэлъэну	зэпсэлъэну	дызэпсэлъэну	фызэпсэлъэну	зэпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнукъэ	узэпсэлъэнукъэ	зэпсэлъэнукъэ	дызэпсэлъэнукъэ	фызэпсэлъэнукъэ	зэпсэлъэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсалъэмэ	узэпсалъэмэ	зэпсалъэмэ	дызэпсалъэмэ	фызэпсалъэмэ	зэпсалъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсалъэмэ	узэмыпсалъэмэ	зэмыпсалъэмэ	дызэмыпсалъэмэ	фызэмыпсалъэмэ	зэмыпсалъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъамэ	узэпсэлъамэ	зэпсэлъамэ	дызэпсэлъамэ	фызэпсэлъамэ	зэпсэлъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъамэ	узэмыпсэлъамэ	зэмыпсэлъамэ	дызэмыпсэлъамэ	фызэмыпсэлъамэ	мыпсэлъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъамэ	узэпсэлъэгъамэ	зэпсэлъэгъамэ	дызэпсэлъэгъамэ	фызэпсэлъэгъамэ	зэпсэлъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэгъамэ	узэмыпсэлъэгъамэ	зэмыпсэлъэгъамэ	дызэмыпсэлъэгъамэ	фызэмыпсэлъэгъамэ	зэмыпсэлъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнмэ	узэпсэлъэнмэ	зэпсэлъэнмэ	дызэпсэлъэнмэ	фызэпсэлъэнмэ	зэпсэлъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэнмэ	узэмыпсэлъэнмэ	зэмыпсэлъэнмэ	дызэмыпсэлъэнмэ	фызэмыпсэлъэнмэ	зэмыпсэлъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнумэ	узэпсэлъэнумэ	зэпсэлъэнумэ	дызэпсэлъэнумэ	фызэпсэлъэнумэ	зэпсэлъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэнумэ	узэмыпсэлъэнумэ	зэмыпсэлъэнумэ	дызэмыпсэлъэнумэ	фызэмыпсэлъэнумэ	зэмыпсэлъэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсалъэтэмэ	узэпсалъэтэмэ	зэпсалъэтэмэ	дызэпсалъэтэмэ	фызэпсалъэтэмэ	зэпсалъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсалъэтэмэ	узэмыпсалъэтэмэ	зэмыпсалъэтэмэ	дызэмыпсалъэтэмэ	фызэмыпсалъэтэмэ	зэмыпсалъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъатэмэ	узэпсэлъатэмэ	зэпсэлъатэмэ	дызэпсэлъатэмэ	фызэпсэлъатэмэ	зэпсэлъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъатэмэ	узэмыпсэлъатэмэ	зэмыпсэлъатэмэ	дызэмыпсэлъатэмэ	фызэмыпсэлъатэмэ	зэмыпсэлъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъатэмэ	узэпсэлъэгъатэмэ	зэпсэлъэгъатэмэ	дызэпсэлъэгъатэмэ	фызэпсэлъэгъатэмэ	зэпсэлъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэгъатэмэ	узэмыпсэлъэгъатэмэ	зэмыпсэлъэгъатэмэ	дызэмыпсэлъэгъатэмэ	фызэмыпсэлъэгъатэмэ	зэмыпсэлъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнтэмэ	узэпсэлъэнтэмэ	зэпсэлъэнтэмэ	дызэпсэлъэнтэмэ	фызэпсэлъэнтэмэ	зэпсэлъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэнтэмэ	узэмыпсэлъэнтэмэ	зэмыпсэлъэнтэмэ	дызэмыпсэлъэнтэмэ	фызэмыпсэлъэнтэмэ	зэмыпсэлъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнутэмэ	узэпсэлъэнутэмэ	зэпсэлъэнутэмэ	дызэпсэлъэнутэмэ	фызэпсэлъэнутэмэ	зэпсэлъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэнутэмэ	узэмыпсэлъэнутэмэ	зэмыпсэлъэнутэмэ	дызэмыпсэлъэнутэмэ	фызэмыпсэлъэнутэмэ	зэмыпсэлъэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнт	узэпсэлъэнт	зэпсэлъэнт	дызэпсэлъэнт	фызэпсэлъэнт	зэпсэлъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнтэкъым	узэпсэлъэнтэкъым	зэпсэлъэнтэкъым	дызэпсэлъэнтэкъым	фызэпсэлъэнтэкъым	зэпсэлъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнут	узэпсэлъэнут	зэпсэлъэнут	дызэпсэлъэнут	фызэпсэлъэнут	зэпсэлъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнутэкъым	узэпсэлъэнутэкъым	зэпсэлъэнутэкъым	дызэпсэлъэнутэкъым	фызэпсэлъэнутэкъым	зэпсэлъэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсалъэми	узэпсалъэми	зэпсалъэми	дызэпсалъэми	фызэпсалъэми	зэпсалъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсалъэми	узэмыпсалъэми	зэмыпсалъэми	дызэмыпсалъэми	фызэмыпсалъэми	зэмыпсалъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъами	узэпсэлъами	зэпсэлъами	дызэпсэлъами	фызэпсэлъами	зэпсэлъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъами	узэмыпсэлъами	зэмыпсэлъами	дызэмыпсэлъами	фызэмыпсэлъами	зэмыпсэлъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъами	узэпсэлъэгъами	зэпсэлъэгъами	дызэпсэлъэгъами	фызэпсэлъэгъами	зэпсэлъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэгъами	узэмыпсэлъэгъами	зэмыпсэлъэгъами	дызэмыпсэлъэгъами	фызэмыпсэлъэгъами	зэмыпсэлъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнми	узэпсэлъэнми	зэпсэлъэнми	дызэпсэлъэнми	фызэпсэлъэнми	зэпсэлъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэнми	узэмыпсэлъэнми	зэмыпсэлъэнми	дызэмыпсэлъэнми	фызэмыпсэлъэнми	зэмыпсэлъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнуми	узэпсэлъэнуми	зэпсэлъэнуми	дызэпсэлъэнуми	фызэпсэлъэнуми	зэпсэлъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэнуми	узэмыпсэлъэнуми	зэмыпсэлъэнуми	дызэмыпсэлъэнуми	фызэмыпсэлъэнуми	зэмыпсэлъэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсалъэтэми	узэпсалъэтэми	зэпсалъэтэми	дызэпсалъэтэми	фызэпсалъэтэми	зэпсалъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсалъэтэми	узэмыпсалъэтэми	зэмыпсалъэтэми	дызэмыпсалъэтэми	фызэмыпсалъэтэми	зэмыпсалъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъатэми	узэпсэлъатэми	зэпсэлъатэми	дызэпсэлъатэми	фызэпсэлъатэми	зэпсэлъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъатэми	узэмыпсэлъатэми	зэмыпсэлъатэми	дызэмыпсэлъатэми	фызэмыпсэлъатэми	зэмыпсэлъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэгъатэми	узэпсэлъэгъатэми	зэпсэлъэгъатэми	дызэпсэлъэгъатэми	фызэпсэлъэгъатэми	зэпсэлъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэгъатэми	узэмыпсэлъэгъатэми	зэмыпсэлъэгъатэми	дызэмыпсэлъэгъатэми	фызэмыпсэлъэгъатэми	зэмыпсэлъэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнтэми	узэпсэлъэнтэми	зэпсэлъэнтэми	дызэпсэлъэнтэми	фызэпсэлъэнтэми	зэпсэлъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэнтэми	узэмыпсэлъэнтэми	зэмыпсэлъэнтэми	дызэмыпсэлъэнтэми	фызэмыпсэлъэнтэми	зэмыпсэлъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъэнутэми	узэпсэлъэнутэми	зэпсэлъэнутэми	дызэпсэлъэнутэми	фызэпсэлъэнутэми	зэпсэлъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъэнутэми	узэмыпсэлъэнутэми	зэмыпсэлъэнутэми	дызэмыпсэлъэнутэми	фызэмыпсэлъэнутэми	зэмыпсэлъэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъаи	узэпсэлъаи	зэпсэлъаи	дызэпсэлъаи	фызэпсэлъаи	зэпсэлъаи
щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъакъыми	узэпсэлъакъыми	зэпсэлъакъыми	дызэпсэлъакъыми	фызэпсэлъакъыми	зэпсэлъакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъащэрэт	узэпсэлъащэрэт	зэпсэлъащэрэт	дызэпсэлъащэрэт	фызэпсэлъащэрэт	зэпсэлъащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сызэмыпсэлъащэрэт	узэмыпсэлъащэрэт	зэмыпсэлъащэрэт	дызэмыпсэлъащэрэт	фызэмыпсэлъащэрэт	зэмыпсэлъащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнщ	узэпсэлъагъэнщ	зэпсэлъагъэнщ	дызэпсэлъагъэнщ	фызэпсэлъагъэнщ	зэпсэлъагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнкъым	узэпсэлъагъэнкъым	зэпсэлъагъэнкъым	дызэпсэлъагъэнкъым	фызэпсэлъагъэнкъым	зэпсэлъагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнт	узэпсэлъагъэнт	зэпсэлъагъэнт	дызэпсэлъагъэнт	фызэпсэлъагъэнт	зэпсэлъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнтэкъым	узэпсэлъагъэнтэкъым	зэпсэлъагъэнтэкъым	дызэпсэлъагъэнтэкъым	фызэпсэлъагъэнтэкъым	зэпсэлъагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэн	узэпсэлъагъэн	зэпсэлъагъэн	дызэпсэлъагъэн	фызэпсэлъагъэн	зэпсэлъагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнкъэ	узэпсэлъагъэнкъэ	зэпсэлъагъэнкъэ	дызэпсэлъагъэнкъэ	фызэпсэлъагъэнкъэ	зэпсэлъагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнт	узэпсэлъагъэнт	зэпсэлъагъэнт	дызэпсэлъагъэнт	фызэпсэлъагъэнт	зэпсэлъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнтэкъэ	узэпсэлъагъэнтэкъэ	зэпсэлъагъэнтэкъэ	дызэпсэлъагъэнтэкъэ	фызэпсэлъагъэнтэкъэ	зэпсэлъагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнущ	узэпсэлъагъэнущ	зэпсэлъагъэнущ	дызэпсэлъагъэнущ	фызэпсэлъагъэнущ	зэпсэлъагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнукъым	узэпсэлъагъэнукъым	зэпсэлъагъэнукъым	дызэпсэлъагъэнукъым	фызэпсэлъагъэнукъым	зэпсэлъагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнут	узэпсэлъагъэнут	зэпсэлъагъэнут	дызэпсэлъагъэнут	фызэпсэлъагъэнут	зэпсэлъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнутэкъым	узэпсэлъагъэнутэкъым	зэпсэлъагъэнутэкъым	дызэпсэлъагъэнутэкъым	фызэпсэлъагъэнутэкъым	зэпсэлъагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэну	узэпсэлъагъэну	зэпсэлъагъэну	дызэпсэлъагъэну	фызэпсэлъагъэну	зэпсэлъагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнукъэ	узэпсэлъагъэнукъэ	зэпсэлъагъэнукъэ	дызэпсэлъагъэнукъэ	фызэпсэлъагъэнукъэ	зэпсэлъагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнут	узэпсэлъагъэнут	зэпсэлъагъэнут	дызэпсэлъагъэнут	фызэпсэлъагъэнут	зэпсэлъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпсэлъагъэнутэкъэ	узэпсэлъагъэнутэкъэ	зэпсэлъагъэнутэкъэ	дызэпсэлъагъэнутэкъэ	фызэпсэлъагъэнутэкъэ	зэпсэлъагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэпсалъэ	узэпсалъэ	зэпсалъэ	дызэпсалъэ	фызэпсалъэ	зэпсалъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпсалъэ	узэмыпсалъэ	зэмыпсалъэ	дызэмыпсалъэ	фызэмыпсалъэ	зэмыпсалъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэпсэлъа	узэпсэлъа	зэпсэлъа	дызэпсэлъа	фызэпсэлъа	зэпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпсэлъа	узэмыпсэлъа	зэмыпсэлъа	дызэмыпсэлъа	фызэмыпсэлъа	зэмыпсэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэпсэлъэгъа	узэпсэлъэгъа	зэпсэлъэгъа	дызэпсэлъэгъа	фызэпсэлъэгъа	зэпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпсэлъэгъа	узэмыпсэлъэгъа	зэмыпсэлъэгъа	дызэмыпсэлъэгъа	фызэмыпсэлъэгъа	зэмыпсэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэпсэлъэн	узэпсэлъэн	зэпсэлъэн	дызэпсэлъэн	фызэпсэлъэн	зэпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпсэлъэн	узэмыпсэлъэн	зэмыпсэлъэн	дызэмыпсэлъэн	фызэмыпсэлъэн	зэмыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэпсэлъэну	узэпсэлъэну	зэпсэлъэну	дызэпсэлъэну	фызэпсэлъэну	зэпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпсэлъэну	узэмыпсэлъэну	зэмыпсэлъэну	дызэмыпсэлъэну	фызэмыпсэлъэну	зэмыпсэлъэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпсалъэ	узэрызэпсалъэ	зэрызэпсалъэ	дызэрызэпсалъэ	фызэрызэпсалъэ	зэрызэпсалъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэмыпсалъэ	узэрызэмыпсалъэ	зэрызэмыпсалъэ	дызэрызэмыпсалъэ	фызэрызэмыпсалъэ	зэрызэмыпсалъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпсэлъа	узэрызэпсэлъа	зэрызэпсэлъа	дызэрызэпсэлъа	фызэрызэпсэлъа	зэрызэпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэмыпсэлъа	узэрызэмыпсэлъа	зэрызэмыпсэлъа	дызэрызэмыпсэлъа	фызэрызэмыпсэлъа	зэрызэмыпсэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпсэлъэгъа	узэрызэпсэлъэгъа	зэрызэпсэлъэгъа	дызэрызэпсэлъэгъа	фызэрызэпсэлъэгъа	зэрызэпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэмыпсэлъэгъа	узэрызэмыпсэлъэгъа	зэрызэмыпсэлъэгъа	дызэрызэмыпсэлъэгъа	фызэрызэмыпсэлъэгъа	зэрызэмыпсэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпсэлъэн	узэрызэпсэлъэн	зэрызэпсэлъэн	дызэрызэпсэлъэн	фызэрызэпсэлъэн	зэрызэпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэмыпсэлъэн	узэрызэмыпсэлъэн	зэрызэмыпсэлъэн	дызэрызэмыпсэлъэн	фызэрызэмыпсэлъэн	зэрызэмыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпсэлъэну	узэрызэпсэлъэну	зэрызэпсэлъэну	дызэрызэпсэлъэну	фызэрызэпсэлъэну	зэрызэпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэмыпсэлъэну	узэрызэмыпсэлъэну	зэрызэмыпсэлъэну	дызэрызэмыпсэлъэну	фызэрызэмыпсэлъэну	зэрызэмыпсэлъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпсалъэ	ущызэпсалъэ	щызэпсалъэ	дыщызэпсалъэ	фыщызэпсалъэ	щызэпсалъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэмыпсалъэ	ущызэмыпсалъэ	щызэмыпсалъэ	дыщызэмыпсалъэ	фыщызэмыпсалъэ	щызэмыпсалъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпсэлъа	ущызэпсэлъа	щызэпсэлъа	дыщызэпсэлъа	фыщызэпсэлъа	щызэпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэмыпсэлъа	ущызэмыпсэлъа	щызэмыпсэлъа	дыщызэмыпсэлъа	фыщызэмыпсэлъа	щызэмыпсэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпсэлъэгъа	ущызэпсэлъэгъа	щызэпсэлъэгъа	дыщызэпсэлъэгъа	фыщызэпсэлъэгъа	щызэпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэмыпсэлъэгъа	ущызэмыпсэлъэгъа	щызэмыпсэлъэгъа	дыщызэмыпсэлъэгъа	фыщызэмыпсэлъэгъа	щызэмыпсэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпсэлъэн	ущызэпсэлъэн	щызэпсэлъэн	дыщызэпсэлъэн	фыщызэпсэлъэн	щызэпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэмыпсэлъэн	ущызэмыпсэлъэн	щызэмыпсэлъэн	дыщызэмыпсэлъэн	фыщызэмыпсэлъэн	щызэмыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпсэлъэну	ущызэпсэлъэну	щызэпсэлъэну	дыщызэпсэлъэну	фыщызэпсэлъэну	щызэпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэмыпсэлъэну	ущызэмыпсэлъэну	щызэмыпсэлъэну	дыщызэмыпсэлъэну	фыщызэмыпсэлъэну	щызэмыпсэлъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпсалъэ	уздызэпсалъэ	здызэпсалъэ	дыздызэпсалъэ	фыздызэпсалъэ	здызэпсалъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэмыпсалъэ	уздызэмыпсалъэ	здызэмыпсалъэ	дыздызэмыпсалъэ	фыздызэмыпсалъэ	здызэмыпсалъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпсэлъа	уздызэпсэлъа	здызэпсэлъа	дыздызэпсэлъа	фыздызэпсэлъа	здызэпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэмыпсэлъа	уздызэмыпсэлъа	здызэмыпсэлъа	дыздызэмыпсэлъа	фыздызэмыпсэлъа	здызэмыпсэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпсэлъэгъа	уздызэпсэлъэгъа	здызэпсэлъэгъа	дыздызэпсэлъэгъа	фыздызэпсэлъэгъа	здызэпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэмыпсэлъэгъа	уздызэмыпсэлъэгъа	здызэмыпсэлъэгъа	дыздызэмыпсэлъэгъа	фыздызэмыпсэлъэгъа	здызэмыпсэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпсэлъэн	уздызэпсэлъэн	здызэпсэлъэн	дыздызэпсэлъэн	фыздызэпсэлъэн	здызэпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэмыпсэлъэн	уздызэмыпсэлъэн	здызэмыпсэлъэн	дыздызэмыпсэлъэн	фыздызэмыпсэлъэн	здызэмыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпсэлъэну	уздызэпсэлъэну	здызэпсэлъэну	дыздызэпсэлъэну	фыздызэпсэлъэну	здызэпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэмыпсэлъэну	уздызэмыпсэлъэну	здызэмыпсэлъэну	дыздызэмыпсэлъэну	фыздызэмыпсэлъэну	здызэмыпсэлъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпсалъэ	ущӀызэпсалъэ	щӀызэпсалъэ	дыщӀызэпсалъэ	фыщӀызэпсалъэ	щӀызэпсалъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэмыпсалъэ	ущӀызэмыпсалъэ	щӀызэмыпсалъэ	дыщӀызэмыпсалъэ	фыщӀызэмыпсалъэ	щӀызэмыпсалъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпсэлъа	ущӀызэпсэлъа	щӀызэпсэлъа	дыщӀызэпсэлъа	фыщӀызэпсэлъа	щӀызэпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэмыпсэлъа	ущӀызэмыпсэлъа	щӀызэмыпсэлъа	дыщӀызэмыпсэлъа	фыщӀызэмыпсэлъа	щӀызэмыпсэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпсэлъэгъа	ущӀызэпсэлъэгъа	щӀызэпсэлъэгъа	дыщӀызэпсэлъэгъа	фыщӀызэпсэлъэгъа	щӀызэпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэмыпсэлъэгъа	ущӀызэмыпсэлъэгъа	щӀызэмыпсэлъэгъа	дыщӀызэмыпсэлъэгъа	фыщӀызэмыпсэлъэгъа	щӀызэмыпсэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпсэлъэн	ущӀызэпсэлъэн	щӀызэпсэлъэн	дыщӀызэпсэлъэн	фыщӀызэпсэлъэн	щӀызэпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэмыпсэлъэн	ущӀызэмыпсэлъэн	щӀызэмыпсэлъэн	дыщӀызэмыпсэлъэн	фыщӀызэмыпсэлъэн	щӀызэмыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпсэлъэну	ущӀызэпсэлъэну	щӀызэпсэлъэну	дыщӀызэпсэлъэну	фыщӀызэпсэлъэну	щӀызэпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэмыпсэлъэну	ущӀызэмыпсэлъэну	щӀызэмыпсэлъэну	дыщӀызэмыпсэлъэну	фыщӀызэмыпсэлъэну	щӀызэмыпсэлъэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэпсалъэу	узэпсалъэу	зэпсалъэу	дызэпсалъэу	фызэпсалъэу	зэпсалъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпсалъэу	узэмыпсалъэу	зэмыпсалъэу	дызэмыпсалъэу	фызэмыпсалъэу	зэмыпсалъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэпсэлъауэ	узэпсэлъауэ	зэпсэлъауэ	дызэпсэлъауэ	фызэпсэлъауэ	зэпсэлъауэ / зэпсэлъа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпсэлъауэ	узэмыпсэлъауэ	зэмыпсэлъауэ	дызэмыпсэлъауэ	фызэмыпсэлъауэ	зэмыпсэлъауэ(хэ) / зэмыпсэлъа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сызэпсалъэурэ	узэпсалъэурэ	зэпсалъэурэ	дызэпсалъэурэ	фызэпсалъэурэ	зэпсалъэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сызэмыпсалъэурэ	узэмыпсалъэурэ	зэмыпсалъэурэ	дызэмыпсалъэурэ	фызэмыпсалъэурэ	зэмыпсалъэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбзопсалъэ	сызопсалъэ	--	сывзопсалъэ	сазопсалъэ
уэ	уззопсалъэ	--	узопсалъэ	удзопсалъэ	--	уазопсалъэ
ар	ззопсалъэ	бзопсалъэ	зопсалъэ	дзопсалъэ	взопсалъэ	язопсалъэ
дэ	--	дыбзопсалъэ	дызопсалъэ	--	дывзопсалъэ	дазопсалъэ
фэ	фыззопсалъэ	--	фызопсалъэ	фыдзопсалъэ	--	фазопсалъэ
ахэр	ззопсалъэ(хэ)	бзопсалъэ(хэ)	зопсалъэ(хэ)	дзопсалъэ(хэ)	взопсалъэ(хэ)	язопсалъэ(хэ)

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псалъ]э	[псалъ]эр	--	[псалъ]эхэр
Эргативнэ:	[псалъ]э	[псалъ]эм	--	[псалъ]эхэм
Послеложнэ:	[псалъ]экӀэ	[псалъ]эмкӀэ	[псалъ]эхэкӀэ	[псалъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[псалъ]эуэ	[псалъ]эрауэ	[псалъ]эхэу	[псалъ]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псэлъ]а	[псэлъ]ар	--	[псэлъ]ахэр
Эргативнэ:	[псэлъ]а	[псэлъ]ам	--	[псэлъ]ахэм
Послеложнэ:	[псэлъ]акӀэ	[псэлъ]амкӀэ	[псэлъ]ахэкӀэ	[псэлъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[псэлъ]ауэ	[псэлъ]арауэ	[псэлъ]ахэу	[псэлъ]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псэлъ]эн	[псэлъ]эныр	--	[псэлъ]энхэр
Эргативнэ:	[псэлъ]эн	[псэлъ]эным	--	[псэлъ]энхэм
Послеложнэ:	[псэлъ]энкӀэ	[псэлъ]энымкӀэ	[псэлъ]энхэкӀэ	[псэлъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[псэлъ]эну	[псэлъ]энырауэ	[псэлъ]энхэу	[псэлъ]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псэлъ]эну	[псэлъ]энур	--	[псэлъ]энухэр
Эргативнэ:	[псэлъ]эну	[псэлъ]энум	--	[псэлъ]энухэм
Послеложнэ:	[псэлъ]энукӀэ	[псэлъ]энумкӀэ	[псэлъ]энухэкӀэ	[псэлъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[псэлъ]энууэ	[псэлъ]энурауэ	[псэлъ]энухэу	[псэлъ]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыр зым епсэлъэн, зыгуэр зэжраӀэн.
2. Унафэ гуэр зэдэщӀын, зыгуэркӀэ зэгурыӀуэн.

ЩАПХЪЭХЭР

• Хъыджэбзищыр зэпсалъэу а здэщытым Хьэжпагуэ къабгъэдохьэ. ЩоджэнцӀыкӀу Ӏэдэм
• Мысхьуд пщэдджыжь дигъэкӀыртэкъым псым къэмыкӀуэу, къакӀуэми Мэрят къыщыкӀуэ дыдэм хуэзэрт, а тӀур псы Ӏуфэм деж щызэхуэзэну зэпсэлъа хуэдэ. КӀыщокъуэ Алим

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• ЩӀалэмрэ хъыджэбзымрэ зэрышэну зэпсэлъащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• зэпсэлъэн: 1. talk to each other 2. agree, come to an agreement with each other
• ЩӀалэмрэ хъыджэбзымрэ зэрышэну зэпсэлъащ: walking together, the boys and girls talked to each other.

УРЫСЫБЗЭ

• зэпсэлъэн: 1. разговаривать друг с другом 2. договориться, сговориться, условиться друг с другом
• ЩӀалэмрэ хъыджэбзымрэ зэрышэну зэпсэлъащ: идя вместе, мальчики и девочки разговаривали друг с другом.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын