зэлъихьэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [zɐɬi:'ħɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• зэ- + лъи- + [хь] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "зэлъихьэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	зэлъихьэн
щымыӀэныгъэ:	зэлъимыхьэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэн	узэлъихьэн	зэлъихьэн	дызэлъихьэн	фызэлъихьэн	зэлъихьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэн	узэлъимыхьэн	зэлъимыхьэн	дызэлъимыхьэн	фызэлъимыхьэн	зэлъимыхьэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	зэлъихьэ!	фызэлъихьэ!
щымыӀэныгъэ:	узэлъимыхьэ!	фызэлъимыхьэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэлърехьэ	узэлърехьэ	зэлърехьэ	дызэлърехьэ	фызэлърехьэ	зэлърехьэ
щымыӀэныгъэ:	сызэлъремыхьэ	узэлъремыхьэ	зэлъремыхьэ	дызэлъремыхьэ	фызэлъремыхьэ	зэлъремыхьэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъохьэ(р)	узэлъохьэ(р)	зэлъохьэ(р)	дызэлъохьэ(р)	фызэлъохьэ(р)	зэлъохьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэркъым	узэлъихьэркъым	зэлъихьэркъым	дызэлъихьэркъым	фызэлъихьэркъым	зэлъихьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэ(р)т	узэлъихьэ(р)т	зэлъихьэ(р)т	дызэлъихьэ(р)т	фызэлъихьэ(р)т	зэлъихьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэ(р)тэкъым	узэлъихьэ(р)тэкъым	зэлъихьэ(р)тэкъым	дызэлъихьэ(р)тэкъым	фызэлъихьэ(р)тэкъым	зэлъихьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьащ	узэлъихьащ	зэлъихьащ	дызэлъихьащ	фызэлъихьащ	зэлъихьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьакъым	узэлъихьакъым	зэлъихьакъым	дызэлъихьакъым	фызэлъихьакъым	зэлъихьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьат	узэлъихьат	зэлъихьат	дызэлъихьат	фызэлъихьат	зэлъихьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьатэкъым	узэлъихьатэкъым	зэлъихьатэкъым	дызэлъихьатэкъым	фызэлъихьатэкъым	зэлъихьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъащ	узэлъихьэгъащ	зэлъихьэгъащ	дызэлъихьэгъащ	фызэлъихьэгъащ	зэлъихьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъакъым	узэлъихьэгъакъым	зэлъихьэгъакъым	дызэлъихьэгъакъым	фызэлъихьэгъакъым	зэлъихьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъат	узэлъихьэгъат	зэлъихьэгъат	дызэлъихьэгъат	фызэлъихьэгъат	зэлъихьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъатэкъым	узэлъихьэгъатэкъым	зэлъихьэгъатэкъым	дызэлъихьэгъатэкъым	фызэлъихьэгъатэкъым	зэлъихьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэщ	узэлъихьэщ	зэлъихьэщ	дызэлъихьэщ	фызэлъихьэщ	зэлъихьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэкъым	узэлъихьэкъым	зэлъихьэкъым	дызэлъихьэкъым	фызэлъихьэкъым	зэлъихьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэт	узэлъихьэт	зэлъихьэт	дызэлъихьэт	фызэлъихьэт	зэлъихьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэтэкъым	узэлъихьэтэкъым	зэлъихьэтэкъым	дызэлъихьэтэкъым	фызэлъихьэтэкъым	зэлъихьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнщ	узэлъихьэнщ	зэлъихьэнщ	дызэлъихьэнщ	фызэлъихьэнщ	зэлъихьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнкъым	узэлъихьэнкъым	зэлъихьэнкъым	дызэлъихьэнкъым	фызэлъихьэнкъым	зэлъихьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнущ	узэлъихьэнущ	зэлъихьэнущ	дызэлъихьэнущ	фызэлъихьэнущ	зэлъихьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнукъым	узэлъихьэнукъым	зэлъихьэнукъым	дызэлъихьэнукъым	фызэлъихьэнукъым	зэлъихьэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэрэ	узэлъихьэрэ	зэлъихьэрэ	дызэлъихьэрэ	фызэлъихьэрэ	зэлъихьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэркъэ	узэлъихьэркъэ	зэлъихьэркъэ	дызэлъихьэркъэ	фызэлъихьэркъэ	зэлъихьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэ(р)т	узэлъихьэ(р)т	зэлъихьэ(р)т	дызэлъихьэ(р)т	фызэлъихьэ(р)т	зэлъихьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэ(р)тэкъэ	узэлъихьэ(р)тэкъэ	зэлъихьэ(р)тэкъэ	дызэлъихьэ(р)тэкъэ	фызэлъихьэ(р)тэкъэ	зэлъихьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьа	узэлъихьа	зэлъихьа	дызэлъихьа	фызэлъихьа	зэлъихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьакъэ	узэлъихьакъэ	зэлъихьакъэ	дызэлъихьакъэ	фызэлъихьакъэ	зэлъихьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьат	узэлъихьат	зэлъихьат	дызэлъихьат	фызэлъихьат	зэлъихьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьатэкъэ	узэлъихьатэкъэ	зэлъихьатэкъэ	дызэлъихьатэкъэ	фызэлъихьатэкъэ	зэлъихьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъа	узэлъихьэгъа	зэлъихьэгъа	дызэлъихьэгъа	фызэлъихьэгъа	зэлъихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъакъэ	узэлъихьэгъакъэ	зэлъихьэгъакъэ	дызэлъихьэгъакъэ	фызэлъихьэгъакъэ	зэлъихьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъат	узэлъихьэгъат	зэлъихьэгъат	дызэлъихьэгъат	фызэлъихьэгъат	зэлъихьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъатэкъэ	узэлъихьэгъатэкъэ	зэлъихьэгъатэкъэ	дызэлъихьэгъатэкъэ	фызэлъихьэгъатэкъэ	зэлъихьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэ	узэлъихьэ	зэлъихьэ	дызэлъихьэ	фызэлъихьэ	зэлъихьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэкъэ	узэлъихьэкъэ	зэлъихьэкъэ	дызэлъихьэкъэ	фызэлъихьэкъэ	зэлъихьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэт	узэлъихьэт	зэлъихьэт	дызэлъихьэт	фызэлъихьэт	зэлъихьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэтэкъэ	узэлъихьэтэкъэ	зэлъихьэтэкъэ	дызэлъихьэтэкъэ	фызэлъихьэтэкъэ	зэлъихьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэн	узэлъихьэн	зэлъихьэн	дызэлъихьэн	фызэлъихьэн	зэлъихьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнкъэ	узэлъихьэнкъэ	зэлъихьэнкъэ	дызэлъихьэнкъэ	фызэлъихьэнкъэ	зэлъихьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэну	узэлъихьэну	зэлъихьэну	дызэлъихьэну	фызэлъихьэну	зэлъихьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнукъэ	узэлъихьэнукъэ	зэлъихьэнукъэ	дызэлъихьэнукъэ	фызэлъихьэнукъэ	зэлъихьэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэмэ	узэлъихьэмэ	зэлъихьэмэ	дызэлъихьэмэ	фызэлъихьэмэ	зэлъихьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэмэ	узэлъимыхьэмэ	зэлъимыхьэмэ	дызэлъимыхьэмэ	фызэлъимыхьэмэ	зэлъимыхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьамэ	узэлъихьамэ	зэлъихьамэ	дызэлъихьамэ	фызэлъихьамэ	зэлъихьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьамэ	узэлъимыхьамэ	зэлъимыхьамэ	дызэлъимыхьамэ	фызэлъимыхьамэ	мыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъамэ	узэлъихьэгъамэ	зэлъихьэгъамэ	дызэлъихьэгъамэ	фызэлъихьэгъамэ	зэлъихьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэгъамэ	узэлъимыхьэгъамэ	зэлъимыхьэгъамэ	дызэлъимыхьэгъамэ	фызэлъимыхьэгъамэ	зэлъимыхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнмэ	узэлъихьэнмэ	зэлъихьэнмэ	дызэлъихьэнмэ	фызэлъихьэнмэ	зэлъихьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэнмэ	узэлъимыхьэнмэ	зэлъимыхьэнмэ	дызэлъимыхьэнмэ	фызэлъимыхьэнмэ	зэлъимыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнумэ	узэлъихьэнумэ	зэлъихьэнумэ	дызэлъихьэнумэ	фызэлъихьэнумэ	зэлъихьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэнумэ	узэлъимыхьэнумэ	зэлъимыхьэнумэ	дызэлъимыхьэнумэ	фызэлъимыхьэнумэ	зэлъимыхьэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэтэмэ	узэлъихьэтэмэ	зэлъихьэтэмэ	дызэлъихьэтэмэ	фызэлъихьэтэмэ	зэлъихьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэтэмэ	узэлъимыхьэтэмэ	зэлъимыхьэтэмэ	дызэлъимыхьэтэмэ	фызэлъимыхьэтэмэ	зэлъимыхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьатэмэ	узэлъихьатэмэ	зэлъихьатэмэ	дызэлъихьатэмэ	фызэлъихьатэмэ	зэлъихьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьатэмэ	узэлъимыхьатэмэ	зэлъимыхьатэмэ	дызэлъимыхьатэмэ	фызэлъимыхьатэмэ	зэлъимыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъатэмэ	узэлъихьэгъатэмэ	зэлъихьэгъатэмэ	дызэлъихьэгъатэмэ	фызэлъихьэгъатэмэ	зэлъихьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэгъатэмэ	узэлъимыхьэгъатэмэ	зэлъимыхьэгъатэмэ	дызэлъимыхьэгъатэмэ	фызэлъимыхьэгъатэмэ	зэлъимыхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнтэмэ	узэлъихьэнтэмэ	зэлъихьэнтэмэ	дызэлъихьэнтэмэ	фызэлъихьэнтэмэ	зэлъихьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэнтэмэ	узэлъимыхьэнтэмэ	зэлъимыхьэнтэмэ	дызэлъимыхьэнтэмэ	фызэлъимыхьэнтэмэ	зэлъимыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнутэмэ	узэлъихьэнутэмэ	зэлъихьэнутэмэ	дызэлъихьэнутэмэ	фызэлъихьэнутэмэ	зэлъихьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэнутэмэ	узэлъимыхьэнутэмэ	зэлъимыхьэнутэмэ	дызэлъимыхьэнутэмэ	фызэлъимыхьэнутэмэ	зэлъимыхьэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнт	узэлъихьэнт	зэлъихьэнт	дызэлъихьэнт	фызэлъихьэнт	зэлъихьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнтэкъым	узэлъихьэнтэкъым	зэлъихьэнтэкъым	дызэлъихьэнтэкъым	фызэлъихьэнтэкъым	зэлъихьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнут	узэлъихьэнут	зэлъихьэнут	дызэлъихьэнут	фызэлъихьэнут	зэлъихьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнутэкъым	узэлъихьэнутэкъым	зэлъихьэнутэкъым	дызэлъихьэнутэкъым	фызэлъихьэнутэкъым	зэлъихьэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэми	узэлъихьэми	зэлъихьэми	дызэлъихьэми	фызэлъихьэми	зэлъихьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэми	узэлъимыхьэми	зэлъимыхьэми	дызэлъимыхьэми	фызэлъимыхьэми	зэлъимыхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьами	узэлъихьами	зэлъихьами	дызэлъихьами	фызэлъихьами	зэлъихьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьами	узэлъимыхьами	зэлъимыхьами	дызэлъимыхьами	фызэлъимыхьами	зэлъимыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъами	узэлъихьэгъами	зэлъихьэгъами	дызэлъихьэгъами	фызэлъихьэгъами	зэлъихьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэгъами	узэлъимыхьэгъами	зэлъимыхьэгъами	дызэлъимыхьэгъами	фызэлъимыхьэгъами	зэлъимыхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнми	узэлъихьэнми	зэлъихьэнми	дызэлъихьэнми	фызэлъихьэнми	зэлъихьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэнми	узэлъимыхьэнми	зэлъимыхьэнми	дызэлъимыхьэнми	фызэлъимыхьэнми	зэлъимыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнуми	узэлъихьэнуми	зэлъихьэнуми	дызэлъихьэнуми	фызэлъихьэнуми	зэлъихьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэнуми	узэлъимыхьэнуми	зэлъимыхьэнуми	дызэлъимыхьэнуми	фызэлъимыхьэнуми	зэлъимыхьэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэтэми	узэлъихьэтэми	зэлъихьэтэми	дызэлъихьэтэми	фызэлъихьэтэми	зэлъихьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэтэми	узэлъимыхьэтэми	зэлъимыхьэтэми	дызэлъимыхьэтэми	фызэлъимыхьэтэми	зэлъимыхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьатэми	узэлъихьатэми	зэлъихьатэми	дызэлъихьатэми	фызэлъихьатэми	зэлъихьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьатэми	узэлъимыхьатэми	зэлъимыхьатэми	дызэлъимыхьатэми	фызэлъимыхьатэми	зэлъимыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэгъатэми	узэлъихьэгъатэми	зэлъихьэгъатэми	дызэлъихьэгъатэми	фызэлъихьэгъатэми	зэлъихьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэгъатэми	узэлъимыхьэгъатэми	зэлъимыхьэгъатэми	дызэлъимыхьэгъатэми	фызэлъимыхьэгъатэми	зэлъимыхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнтэми	узэлъихьэнтэми	зэлъихьэнтэми	дызэлъихьэнтэми	фызэлъихьэнтэми	зэлъихьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэнтэми	узэлъимыхьэнтэми	зэлъимыхьэнтэми	дызэлъимыхьэнтэми	фызэлъимыхьэнтэми	зэлъимыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэлъихьэнутэми	узэлъихьэнутэми	зэлъихьэнутэми	дызэлъихьэнутэми	фызэлъихьэнутэми	зэлъихьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьэнутэми	узэлъимыхьэнутэми	зэлъимыхьэнутэми	дызэлъимыхьэнутэми	фызэлъимыхьэнутэми	зэлъимыхьэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэлъихьаи	узэлъихьаи	зэлъихьаи	дызэлъихьаи	фызэлъихьаи	зэлъихьаи
щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьакъыми	узэлъихьакъыми	зэлъихьакъыми	дызэлъихьакъыми	фызэлъихьакъыми	зэлъихьакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэлъихьащэрэт	узэлъихьащэрэт	зэлъихьащэрэт	дызэлъихьащэрэт	фызэлъихьащэрэт	зэлъихьащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сызэлъимыхьащэрэт	узэлъимыхьащэрэт	зэлъимыхьащэрэт	дызэлъимыхьащэрэт	фызэлъимыхьащэрэт	зэлъимыхьащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнщ	узэлъихьагъэнщ	зэлъихьагъэнщ	дызэлъихьагъэнщ	фызэлъихьагъэнщ	зэлъихьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнкъым	узэлъихьагъэнкъым	зэлъихьагъэнкъым	дызэлъихьагъэнкъым	фызэлъихьагъэнкъым	зэлъихьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнт	узэлъихьагъэнт	зэлъихьагъэнт	дызэлъихьагъэнт	фызэлъихьагъэнт	зэлъихьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнтэкъым	узэлъихьагъэнтэкъым	зэлъихьагъэнтэкъым	дызэлъихьагъэнтэкъым	фызэлъихьагъэнтэкъым	зэлъихьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэн	узэлъихьагъэн	зэлъихьагъэн	дызэлъихьагъэн	фызэлъихьагъэн	зэлъихьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнкъэ	узэлъихьагъэнкъэ	зэлъихьагъэнкъэ	дызэлъихьагъэнкъэ	фызэлъихьагъэнкъэ	зэлъихьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнт	узэлъихьагъэнт	зэлъихьагъэнт	дызэлъихьагъэнт	фызэлъихьагъэнт	зэлъихьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнтэкъэ	узэлъихьагъэнтэкъэ	зэлъихьагъэнтэкъэ	дызэлъихьагъэнтэкъэ	фызэлъихьагъэнтэкъэ	зэлъихьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнущ	узэлъихьагъэнущ	зэлъихьагъэнущ	дызэлъихьагъэнущ	фызэлъихьагъэнущ	зэлъихьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнукъым	узэлъихьагъэнукъым	зэлъихьагъэнукъым	дызэлъихьагъэнукъым	фызэлъихьагъэнукъым	зэлъихьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнут	узэлъихьагъэнут	зэлъихьагъэнут	дызэлъихьагъэнут	фызэлъихьагъэнут	зэлъихьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнутэкъым	узэлъихьагъэнутэкъым	зэлъихьагъэнутэкъым	дызэлъихьагъэнутэкъым	фызэлъихьагъэнутэкъым	зэлъихьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэну	узэлъихьагъэну	зэлъихьагъэну	дызэлъихьагъэну	фызэлъихьагъэну	зэлъихьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнукъэ	узэлъихьагъэнукъэ	зэлъихьагъэнукъэ	дызэлъихьагъэнукъэ	фызэлъихьагъэнукъэ	зэлъихьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнут	узэлъихьагъэнут	зэлъихьагъэнут	дызэлъихьагъэнут	фызэлъихьагъэнут	зэлъихьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэлъихьагъэнутэкъэ	узэлъихьагъэнутэкъэ	зэлъихьагъэнутэкъэ	дызэлъихьагъэнутэкъэ	фызэлъихьагъэнутэкъэ	зэлъихьагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэлъихьэ	узэлъихьэ	зэлъихьэ	дызэлъихьэ	фызэлъихьэ	зэлъихьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэлъимыхьэ	узэлъимыхьэ	зэлъимыхьэ	дызэлъимыхьэ	фызэлъимыхьэ	зэлъимыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэлъихьа	узэлъихьа	зэлъихьа	дызэлъихьа	фызэлъихьа	зэлъихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэлъимыхьа	узэлъимыхьа	зэлъимыхьа	дызэлъимыхьа	фызэлъимыхьа	зэлъимыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэлъихьэгъа	узэлъихьэгъа	зэлъихьэгъа	дызэлъихьэгъа	фызэлъихьэгъа	зэлъихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэлъимыхьэгъа	узэлъимыхьэгъа	зэлъимыхьэгъа	дызэлъимыхьэгъа	фызэлъимыхьэгъа	зэлъимыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэлъихьэн	узэлъихьэн	зэлъихьэн	дызэлъихьэн	фызэлъихьэн	зэлъихьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэлъимыхьэн	узэлъимыхьэн	зэлъимыхьэн	дызэлъимыхьэн	фызэлъимыхьэн	зэлъимыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэлъихьэну	узэлъихьэну	зэлъихьэну	дызэлъихьэну	фызэлъихьэну	зэлъихьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэлъимыхьэну	узэлъимыхьэну	зэлъимыхьэну	дызэлъимыхьэну	фызэлъимыхьэну	зэлъимыхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэлъихьэ	узэрызэлъихьэ	зэрызэлъихьэ	дызэрызэлъихьэ	фызэрызэлъихьэ	зэрызэлъихьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэлъимыхьэ	узэрызэлъимыхьэ	зэрызэлъимыхьэ	дызэрызэлъимыхьэ	фызэрызэлъимыхьэ	мызэрызэлъихьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэлъихьа	узэрызэлъихьа	зэрызэлъихьа	дызэрызэлъихьа	фызэрызэлъихьа	зэрызэлъихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэлъимыхьа	узэрызэлъимыхьа	зэрызэлъимыхьа	дызэрызэлъимыхьа	фызэрызэлъимыхьа	зэрызэлъимыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэлъихьэгъа	узэрызэлъихьэгъа	зэрызэлъихьэгъа	дызэрызэлъихьэгъа	фызэрызэлъихьэгъа	зэрызэлъихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэлъимыхьэгъа	узэрызэлъимыхьэгъа	зэрызэлъимыхьэгъа	дызэрызэлъимыхьэгъа	фызэрызэлъимыхьэгъа	зэрызэлъимыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэлъихьэн	узэрызэлъихьэн	зэрызэлъихьэн	дызэрызэлъихьэн	фызэрызэлъихьэн	зэрызэлъихьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэлъимыхьэн	узэрызэлъимыхьэн	зэрызэлъимыхьэн	дызэрызэлъимыхьэн	фызэрызэлъимыхьэн	зэрызэлъимыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэлъихьэну	узэрызэлъихьэну	зэрызэлъихьэну	дызэрызэлъихьэну	фызэрызэлъихьэну	зэрызэлъихьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэлъимыхьэну	узэрызэлъимыхьэну	зэрызэлъимыхьэну	дызэрызэлъимыхьэну	фызэрызэлъимыхьэну	зэрызэлъимыхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэлъихьэ	ущызэлъихьэ	щызэлъихьэ	дыщызэлъихьэ	фыщызэлъихьэ	щызэлъихьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэлъимыхьэ	ущызэлъимыхьэ	щызэлъимыхьэ	дыщызэлъимыхьэ	фыщызэлъимыхьэ	щызэлъимыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэлъихьа	ущызэлъихьа	щызэлъихьа	дыщызэлъихьа	фыщызэлъихьа	щызэлъихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэлъимыхьа	ущызэлъимыхьа	щызэлъимыхьа	дыщызэлъимыхьа	фыщызэлъимыхьа	щызэлъимыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэлъихьэгъа	ущызэлъихьэгъа	щызэлъихьэгъа	дыщызэлъихьэгъа	фыщызэлъихьэгъа	щызэлъихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэлъимыхьэгъа	ущызэлъимыхьэгъа	щызэлъимыхьэгъа	дыщызэлъимыхьэгъа	фыщызэлъимыхьэгъа	щызэлъимыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэлъихьэн	ущызэлъихьэн	щызэлъихьэн	дыщызэлъихьэн	фыщызэлъихьэн	щызэлъихьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэлъимыхьэн	ущызэлъимыхьэн	щызэлъимыхьэн	дыщызэлъимыхьэн	фыщызэлъимыхьэн	щызэлъимыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэлъихьэну	ущызэлъихьэну	щызэлъихьэну	дыщызэлъихьэну	фыщызэлъихьэну	щызэлъихьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэлъимыхьэну	ущызэлъимыхьэну	щызэлъимыхьэну	дыщызэлъимыхьэну	фыщызэлъимыхьэну	щызэлъимыхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэлъихьэ	уздызэлъихьэ	здызэлъихьэ	дыздызэлъихьэ	фыздызэлъихьэ	здызэлъихьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэлъимыхьэ	уздызэлъимыхьэ	здызэлъимыхьэ	дыздызэлъимыхьэ	фыздызэлъимыхьэ	здызэлъимыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэлъихьа	уздызэлъихьа	здызэлъихьа	дыздызэлъихьа	фыздызэлъихьа	здызэлъихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэлъимыхьа	уздызэлъимыхьа	здызэлъимыхьа	дыздызэлъимыхьа	фыздызэлъимыхьа	здызэлъимыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэлъихьэгъа	уздызэлъихьэгъа	здызэлъихьэгъа	дыздызэлъихьэгъа	фыздызэлъихьэгъа	здызэлъихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэлъимыхьэгъа	уздызэлъимыхьэгъа	здызэлъимыхьэгъа	дыздызэлъимыхьэгъа	фыздызэлъимыхьэгъа	здызэлъимыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэлъихьэн	уздызэлъихьэн	здызэлъихьэн	дыздызэлъихьэн	фыздызэлъихьэн	здызэлъихьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэлъимыхьэн	уздызэлъимыхьэн	здызэлъимыхьэн	дыздызэлъимыхьэн	фыздызэлъимыхьэн	здызэлъимыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэлъихьэну	уздызэлъихьэну	здызэлъихьэну	дыздызэлъихьэну	фыздызэлъихьэну	здызэлъихьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэлъимыхьэну	уздызэлъимыхьэну	здызэлъимыхьэну	дыздызэлъимыхьэну	фыздызэлъимыхьэну	здызэлъимыхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэлъихьэ	ущӀызэлъихьэ	щӀызэлъихьэ	дыщӀызэлъихьэ	фыщӀызэлъихьэ	щӀызэлъихьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэлъимыхьэ	ущӀызэлъимыхьэ	щӀызэлъимыхьэ	дыщӀызэлъимыхьэ	фыщӀызэлъимыхьэ	щӀызэлъимыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэлъихьа	ущӀызэлъихьа	щӀызэлъихьа	дыщӀызэлъихьа	фыщӀызэлъихьа	щӀызэлъихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэлъимыхьа	ущӀызэлъимыхьа	щӀызэлъимыхьа	дыщӀызэлъимыхьа	фыщӀызэлъимыхьа	щӀызэлъимыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэлъихьэгъа	ущӀызэлъихьэгъа	щӀызэлъихьэгъа	дыщӀызэлъихьэгъа	фыщӀызэлъихьэгъа	щӀызэлъихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэлъимыхьэгъа	ущӀызэлъимыхьэгъа	щӀызэлъимыхьэгъа	дыщӀызэлъимыхьэгъа	фыщӀызэлъимыхьэгъа	щӀызэлъимыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэлъихьэн	ущӀызэлъихьэн	щӀызэлъихьэн	дыщӀызэлъихьэн	фыщӀызэлъихьэн	щӀызэлъихьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэлъимыхьэн	ущӀызэлъимыхьэн	щӀызэлъимыхьэн	дыщӀызэлъимыхьэн	фыщӀызэлъимыхьэн	щӀызэлъимыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэлъихьэну	ущӀызэлъихьэну	щӀызэлъихьэну	дыщӀызэлъихьэну	фыщӀызэлъихьэну	щӀызэлъихьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэлъимыхьэну	ущӀызэлъимыхьэну	щӀызэлъимыхьэну	дыщӀызэлъимыхьэну	фыщӀызэлъимыхьэну	щӀызэлъимыхьэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэлъихьэу	узэлъихьэу	зэлъихьэу	дызэлъихьэу	фызэлъихьэу	зэлъихьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэлъимыхьэу	узэлъимыхьэу	зэлъимыхьэу	дызэлъимыхьэу	фызэлъимыхьэу	зэлъимыхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэлъихьауэ	узэлъихьауэ	зэлъихьауэ	дызэлъихьауэ	фызэлъихьауэ	зэлъихьауэ / зэлъихьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэлъимыхьауэ	узэлъимыхьауэ	зэлъимыхьауэ	дызэлъимыхьауэ	фызэлъимыхьауэ	зэлъимыхьауэ(хэ) / зэлъимыхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сызэлъихьэурэ	узэлъихьэурэ	зэлъихьэурэ	дызэлъихьэурэ	фызэлъихьэурэ	зэлъихьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сызэлъимыхьэурэ	узэлъимыхьэурэ	зэлъимыхьэурэ	дызэлъимыхьэурэ	фызэлъимыхьэурэ	зэлъимыхьэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбзэлъохьэ	сызэлъохьэ	--	сывзэлъохьэ	сазэлъохьэ
уэ	уззэлъохьэ	--	узэлъохьэ	удзэлъохьэ	--	уазэлъохьэ
ар	ззэлъохьэ	бзэлъохьэ	зэлъохьэ	дзэлъохьэ	взэлъохьэ	язэлъохьэ
дэ	--	дыбзэлъохьэ	дызэлъохьэ	--	дывзэлъохьэ	дазэлъохьэ
фэ	фыззэлъохьэ	--	фызэлъохьэ	фыдзэлъохьэ	--	фазэлъохьэ
ахэр	ззэлъохьэ(хэ)	бзэлъохьэ(хэ)	зэлъохьэ(хэ)	дзэлъохьэ(хэ)	взэлъохьэ(хэ)	язэлъохьэ(хэ)

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]э	[хь]эр	--	[хь]эхэр
Эргативнэ:	[хь]э	[хь]эм	--	[хь]эхэм
Послеложнэ:	[хь]экӀэ	[хь]эмкӀэ	[хь]эхэкӀэ	[хь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хь]эуэ	[хь]эрауэ	[хь]эхэу	[хь]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]а	[хь]ар	--	[хь]ахэр
Эргативнэ:	[хь]а	[хь]ам	--	[хь]ахэм
Послеложнэ:	[хь]акӀэ	[хь]амкӀэ	[хь]ахэкӀэ	[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хь]ауэ	[хь]арауэ	[хь]ахэу	[хь]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]эн	[хь]эныр	--	[хь]энхэр
Эргативнэ:	[хь]эн	[хь]эным	--	[хь]энхэм
Послеложнэ:	[хь]энкӀэ	[хь]энымкӀэ	[хь]энхэкӀэ	[хь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[хь]эну	[хь]энырауэ	[хь]энхэу	[хь]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]эну	[хь]энур	--	[хь]энухэр
Эргативнэ:	[хь]эну	[хь]энум	--	[хь]энухэм
Послеложнэ:	[хь]энукӀэ	[хь]энумкӀэ	[хь]энухэкӀэ	[хь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хь]энууэ	[хь]энурауэ	[хь]энухэу	[хь]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыр зым и унагъуэ ихьэн, зэкӀэлъыкӀуэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• ЗэгъунэгъуитӀыр фӀыуэ зэрылъагъурт, куэдрэ зэлъихьэхэрт.
• ЗэныбжьэгъуитӀыр зэлъимыхьэу махуэ зыкъом кӀуащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• зэлъихьэн: visit or call on each other
• ЗэгъунэгъуитӀыр фӀыуэ зэрылъагъурт, куэдрэ зэлъихьэхэрт: the two neighbours were very fond of each other and often visited each other.
• ЗэныбжьэгъуитӀыр зэлъимыхьэу махуэ зыкъом кӀуащ: the two nieghbours walked all day without calling on each other.

УРЫСЫБЗЭ

• зэлъихьэн: навещать друг друга, ходить друг к другу в гости
• ЗэгъунэгъуитӀыр фӀыуэ зэрылъагъурт, куэдрэ зэлъихьэхэрт: два соседа очень любили друг друга и часто ходили друг к другу в гости.
• ЗэныбжьэгъуитӀыр зэлъимыхьэу махуэ зыкъом кӀуащ: два соседа целый день шли, не заходя друг к другу в гости.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын