зэбгъэдэсын
зэбгъэдэсын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [zɐbʁɐdɐ'sǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- зэ- + бгъэдэ- + [с] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "зэбгъэдэсын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | зэбгъэдэсын |
щымыӀэныгъэ: | зэбгъэдэмысын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсын | узэбгъэдэсын | зэбгъэдэсын | дызэбгъэдэсын | фызэбгъэдэсын | зэбгъэдэсын(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысын | узэбгъэдэмысын | зэбгъэдэмысын | дызэбгъэдэмысын | фызэбгъэдэмысын | зэбгъэдэмысын(хэ) |
Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | зэбгъэдэс! | фызэбгъэдэс! |
щымыӀэныгъэ: | узэбгъэдэмыс! | фызэбгъэдэмыс! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдрес | узэбгъэдрес | зэбгъэдрес | дызэбгъэдрес | фызэбгъэдрес | зэбгъэдрес(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдремыс | узэбгъэдремыс | зэбгъэдемыс | дызэбгъэдремыс | фызэбгъэдремыс | зэбгъэдремыс(хэ) |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсщ | узэбгъэдэсщ | зэбгъэдэсщ | дызэбгъэдэсщ | фызэбгъэдэсщ | зэбгъэдэс(хэ)щ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэскъым | узэбгъэдэскъым | зэбгъэдэскъым | дызэбгъэдэскъым | фызэбгъэдэскъым | зэбгъэдэс(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэст | узэбгъэдэст | зэбгъэдэст | дызэбгъэдэст | фызэбгъэдэст | зэбгъэдэс(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэстэкъым | узэбгъэдэстэкъым | зэбгъэдэстэкъым | дызэбгъэдэстэкъым | фызэбгъэдэстэкъым | зэбгъэдэс(хэ)тэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсащ | узэбгъэдэсащ | зэбгъэдэсащ | дызэбгъэдэсащ | фызэбгъэдэсащ | зэбгъэдэса(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсакъым | узэбгъэдэсакъым | зэбгъэдэсакъым | дызэбгъэдэсакъым | фызэбгъэдэсакъым | зэбгъэдэса(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсат | узэбгъэдэсат | зэбгъэдэсат | дызэбгъэдэсат | фызэбгъэдэсат | зэбгъэдэса(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсатэкъым | узэбгъэдэсатэкъым | зэбгъэдэсатэкъым | дызэбгъэдэсатэкъым | фызэбгъэдэсатэкъым | зэбгъэдэса(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъащ | узэбгъэдэсыгъащ | зэбгъэдэсыгъащ | дызэбгъэдэсыгъащ | фызэбгъэдэсыгъащ | зэбгъэдэсыгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъакъым | узэбгъэдэсыгъакъым | зэбгъэдэсыгъакъым | дызэбгъэдэсыгъакъым | фызэбгъэдэсыгъакъым | зэбгъэдэсыгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъат | узэбгъэдэсыгъат | зэбгъэдэсыгъат | дызэбгъэдэсыгъат | фызэбгъэдэсыгъат | зэбгъэдэсыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъатэкъым | узэбгъэдэсыгъатэкъым | зэбгъэдэсыгъатэкъым | дызэбгъэдэсыгъатэкъым | фызэбгъэдэсыгъатэкъым | зэбгъэдэсыгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсщ | узэбгъэдэсщ | зэбгъэдэсщ | дызэбгъэдэсщ | фызэбгъэдэсщ | зэбгъэдэс(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэскъым | узэбгъэдэскъым | зэбгъэдэскъым | дызэбгъэдэскъым | фызэбгъэдэскъым | зэбгъэдэс(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэст | узэбгъэдэст | зэбгъэдэст | дызэбгъэдэст | фызэбгъэдэст | зэбгъэдэс(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэстэкъым | узэбгъэдэстэкъым | зэбгъэдэстэкъым | дызэбгъэдэстэкъым | фызэбгъэдэстэкъым | зэбгъэдэс(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынщ | узэбгъэдэсынщ | зэбгъэдэсынщ | дызэбгъэдэсынщ | фызэбгъэдэсынщ | зэбгъэдэсын(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынкъым | узэбгъэдэсынкъым | зэбгъэдэсынкъым | дызэбгъэдэсынкъым | фызэбгъэдэсынкъым | зэбгъэдэсын(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынущ | узэбгъэдэсынущ | зэбгъэдэсынущ | дызэбгъэдэсынущ | фызэбгъэдэсЫнущ | зэбгъэдэсэну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынукъым | узэбгъэдэсынукъым | зэбгъэдэсынукъым | дызэбгъэдэсынукъым | фызэбгъэдэсынукъым | зэбгъэдэсэну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэс | узэбгъэдэс | зэбгъэдэс | дызэбгъэдэс | фызэбгъэдэс | зэбгъэдэс(хэ) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэскъэ | узэбгъэдэскъэ | зэбгъэдэскъэ | дызэбгъэдэскъэ | фызэбгъэдэскъэ | зэбгъэдэс(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэст | узэбгъэдэст | зэбгъэдэст | дызэбгъэдэст | фызэбгъэдэст | зэбгъэдэс(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэстэкъэ | узэбгъэдэстэкъэ | зэбгъэдэстэкъэ | дызэбгъэдэстэкъэ | фызэбгъэдэстэкъэ | зэбгъэдэс(хэ)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэса | узэбгъэдэса | зэбгъэдэса | дызэбгъэдэса | фызэбгъэдэса | зэбгъэдэса(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсакъэ | узэбгъэдэсакъэ | зэбгъэдэсакъэ | дызэбгъэдэсакъэ | фызэбгъэдэсакъэ | зэбгъэдэса(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсат | узэбгъэдэсат | зэбгъэдэсат | дызэбгъэдэсат | фызэбгъэдэсат | зэбгъэдэса(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсатэкъэ | узэбгъэдэсатэкъэ | зэбгъэдэсатэкъэ | дызэбгъэдэсатэкъэ | фызэбгъэдэсатэкъэ | зэбгъэдэса(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъа | узэбгъэдэсыгъа | зэбгъэдэсыгъа | дызэбгъэдэсыгъа | фызэбгъэдэсыгъа | зэбгъэдэсыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъакъэ | узэбгъэдэсыгъакъэ | зэбгъэдэсыгъакъэ | дызэбгъэдэсыгъакъэ | фызэбгъэдэсыгъакъэ | зэбгъэдэсыгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъат | узэбгъэдэсыгъат | зэбгъэдэсыгъат | дызэбгъэдэсыгъат | фызэбгъэдэсыгъат | зэбгъэдэсыгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъатэкъэ | узэбгъэдэсыгъатэкъэ | зэбгъэдэсыгъатэкъэ | дызэбгъэдэсыгъатэкъэ | фызэбгъэдэсыгъатэкъэ | зэбгъэдэсыгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэс | узэбгъэдэс | зэбгъэдэс | дызэбгъэдэс | фызэбгъэдэс | зэбгъэдэс(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэскъэ | узэбгъэдэскъэ | зэбгъэдэскъэ | дызэбгъэдэскъэ | фызэбгъэдэскъэ | зэбгъэдэс(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэст | узэбгъэдэст | зэбгъэдэст | дызэбгъэдэст | фызэбгъэдэст | зэбгъэдэс(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэстэкъэ | узэбгъэдэстэкъэ | зэбгъэдэстэкъэ | дызэбгъэдэстэкъэ | фызэбгъэдэстэкъэ | зэбгъэдэс(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсын | узэбгъэдэсын | зэбгъэдэсын | дызэбгъэдэсын | фызэбгъэдэсын | зэбгъэдэсын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынкъэ | узэбгъэдэсынкъэ | зэбгъэдэсынкъэ | дызэбгъэдэсынкъэ | фызэбгъэдэсынкъэ | зэбгъэдэсын(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыну | узэбгъэдэсыну | зэбгъэдэсыну | дызэбгъэдэсыну | фызэбгъэдэсыну | зэбгъэдэсыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынукъэ | узэбгъэдэсынукъэ | зэбгъэдэсынукъэ | дызэбгъэдэсынукъэ | фызэбгъэдэсынукъэ | зэбгъэдэсыну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсмэ | узэбгъэдэсмэ | зэбгъэдэсмэ | дызэбгъэдэсмэ | фызэбгъэдэсмэ | зэбгъэдэс(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысмэ | узэбгъэдэмысмэ | зэбгъэдэмысмэ | дызэбгъэдэмысмэ | фызэбгъэдэмысмэ | зэбгъэдэмыс(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсамэ | узэбгъэдэсамэ | зэбгъэдэсамэ | дызэбгъэдэсамэ | фызэбгъэдэсамэ | зэбгъэдэса(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысамэ | узэбгъэдэмысамэ | зэбгъэдэмысамэ | дызэбгъэдэмысамэ | фызэбгъэдэмысамэ | зэбгъэдэмыса(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъамэ | узэбгъэдэсыгъамэ | зэбгъэдэсыгъамэ | дызэбгъэдэсыгъамэ | фызэбгъэдэсыгъамэ | зэбгъэдэсыгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысыгъамэ | узэбгъэдэмысыгъамэ | зэбгъэдэмысыгъамэ | дызэбгъэдэмысыгъамэ | фызэбгъэдэмысыгъамэ | зэбгъэдэмысыгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынмэ | узэбгъэдэсынмэ | зэбгъэдэсынмэ | дызэбгъэдэсынмэ | фызэбгъэдэсынмэ | зэбгъэдэсын(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысынмэ | узэбгъэдэмысынмэ | зэбгъэдэмысынмэ | дызэбгъэдэмысынмэ | фызэбгъэдэмысынмэ | зэбгъэдэмысын(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынумэ | узэбгъэдэсынумэ | зэбгъэдэсынумэ | дызэбгъэдэсынумэ | фызэбгъэдэсынумэ | зэбгъэдэсыну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысынумэ | узэбгъэдэмысынумэ | зэбгъэдэмысынумэ | дызэбгъэдэмысынумэ | фызэбгъэдэмысынумэ | зэбгъэдэмысыну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэстэмэ | узэбгъэдэстэмэ | зэбгъэдэстэмэ | дызэбгъэдэстэмэ | фызэбгъэдэстэмэ | зэбгъэдэс(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмыстэмэ | узэбгъэдэмыстэмэ | зэбгъэдэмыстэмэ | дызэбгъэдэмыстэмэ | фызэбгъэдэмыстэмэ | зэбгъэдэмыс(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсатэмэ | узэбгъэдэсатэмэ | зэбгъэдэсатэмэ | дызэбгъэдэсатэмэ | фызэбгъэдэсатэмэ | зэбгъэдэса(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысатэмэ | узэбгъэдэмысатэмэ | зэбгъэдэмысатэмэ | дызэбгъэдэмысатэмэ | фызэбгъэдэмысатэмэ | зэбгъэдэмыса(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъатэмэ | узэбгъэдэсыгъатэмэ | зэбгъэдэсыгъатэмэ | дызэбгъэдэсыгъатэмэ | фызэбгъэдэсыгъатэмэ | зэбгъэдэсыгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысыгъатэмэ | узэбгъэдэмысыгъатэмэ | зэбгъэдэмысыгъатэмэ | дызэбгъэдэмысыгъатэмэ | фызэбгъэдэмысыгъатэмэ | зэбгъэдэмысыгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынтэмэ | узэбгъэдэсынтэмэ | зэбгъэдэсынтэмэ | дызэбгъэдэсынтэмэ | фызэбгъэдэсынтэмэ | зэбгъэдэсын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысынтэмэ | узэбгъэдэмысынтэмэ | зэбгъэдэмысынтэмэ | дызэбгъэдэмысынтэмэ | фызэбгъэдэмысынтэмэ | зэбгъэдэмысын(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынутэмэ | узэбгъэдэсынутэмэ | зэбгъэдэсынутэмэ | дызэбгъэдэсынутэмэ | фызэбгъэдэсынутэмэ | зэбгъэдэсыну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысынутэмэ | узэбгъэдэмысынутэмэ | зэбгъэдэмысынутэмэ | дызэбгъэдэмысынутэмэ | фызэбгъэдэмысынутэмэ | зэбгъэдэмысыну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынт | узэбгъэдэсынт | зэбгъэдэсынт | дызэбгъэдэсынт | фызэбгъэдэсынт | зэбгъэдэсын(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынтэкъым | узэбгъэдэсынтэкъым | зэбгъэдэсынтэкъым | дызэбгъэдэсынтэкъым | фызэбгъэдэсынтэкъым | зэбгъэдэсын(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынут | узэбгъэдэсынут | зэбгъэдэсынут | дызэбгъэдэсынут | фызэбгъэдэсынут | зэбгъэдэсыну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынутэкъым | узэбгъэдэсынутэкъым | зэбгъэдэсынутэкъым | дызэбгъэдэсынутэкъым | фызэбгъэдэсынутэкъым | зэбгъэдэсыну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсми | узэбгъэдэсми | зэбгъэдэсми | дызэбгъэдэсми | фызэбгъэдэсми | зэбгъэдэс(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысми | узэбгъэдэмысми | зэбгъэдэмысми | дызэбгъэдэмысми | фызэбгъэдэмысми | зэбгъэдэмыс(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсами | узэбгъэдэсами | зэбгъэдэсами | дызэбгъэдэсами | фызэбгъэдэсами | зэбгъэдэса(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысами | узэбгъэдэмысами | зэбгъэдэмысами | дызэбгъэдэмысами | фызэбгъэдэмысами | зэбгъэдэмыса(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъами | узэбгъэдэсыгъами | зэбгъэдэсыгъами | дызэбгъэдэсыгъами | фызэбгъэдэсыгъами | зэбгъэдэсыгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысыгъами | узэбгъэдэмысыгъами | зэбгъэдэмысыгъами | дызэбгъэдэмысыгъами | фызэбгъэдэмысыгъами | зэбгъэдэмысыгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынми | узэбгъэдэсынми | зэбгъэдэсынми | дызэбгъэдэсынми | фызэбгъэдэсынми | зэбгъэдэсын(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысынми | узэбгъэдэмысынми | зэбгъэдэмысынми | дызэбгъэдэмысынми | фызэбгъэдэмысынми | зэбгъэдэмысын(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынуми | узэбгъэдэсынуми | зэбгъэдэсынуми | дызэбгъэдэсынуми | фызэбгъэдэсынуми | зэбгъэдэсыну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысынуми | узэбгъэдэмысынуми | зэбгъэдэмысынуми | дызэбгъэдэмысынуми | фызэбгъэдэмысынуми | зэбгъэдэмысыну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэстэми | узэбгъэдэстэми | зэбгъэдэстэми | дызэбгъэдэстэми | фызэбгъэдэстэми | зэбгъэдэс(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмыстэми | узэбгъэдэмыстэми | зэбгъэдэмыстэми | дызэбгъэдэмыстэми | фызэбгъэдэмыстэми | зэбгъэдэмыс(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсатэми | узэбгъэдэсатэми | зэбгъэдэсатэми | дызэбгъэдэсатэми | фызэбгъэдэсатэми | зэбгъэдэса(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысатэми | узэбгъэдэмысатэми | зэбгъэдэмысатэми | дызэбгъэдэмысатэми | фызэбгъэдэмысатэми | зэбгъэдэмыса(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсыгъатэми | узэбгъэдэсыгъатэми | зэбгъэдэсыгъатэми | дызэбгъэдэсыгъатэми | фызэбгъэдэсыгъатэми | зэбгъэдэсыгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысыгъатэми | узэбгъэдэмысыгъатэми | зэбгъэдэмысыгъатэми | дызэбгъэдэмысыгъатэми | фызэбгъэдэмысыгъатэми | зэбгъэдэмысыгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынтэми | узэбгъэдэсынтэми | зэбгъэдэсынтэми | дызэбгъэдэсынтэми | фызэбгъэдэсынтэми | зэбгъэдэсын(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысынтэми | узэбгъэдэмысынтэми | зэбгъэдэмысынтэми | дызэбгъэдэмысынтэми | фызэбгъэдэмысынтэми | зэбгъэдэмысын(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсынутэми | узэбгъэдэсынутэми | зэбгъэдэсынутэми | дызэбгъэдэсынутэми | фызэбгъэдэсынутэми | зэбгъэдэсыну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысынутэми | узэбгъэдэмысынутэми | зэбгъэдэмысынутэми | дызэбгъэдэмысынутэми | фызэбгъэдэмысынутэми | зэбгъэдэмысыну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсаи | узэбгъэдэсаи | зэбгъэдэсаи | дызэбгъэдэсаи | фызэбгъэдэсаи | зэбгъэдэсаи |
щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысаи | узэбгъэдэмысаи | зэбгъэдэмысаи | дызэбгъэдэмысаи | фызэбгъэдэмысаи | зэбгъэдэмысаи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсащэрэт | узэбгъэдэсащэрэт | зэбгъэдэсащэрэт | дызэбгъэдэсащэрэт | фызэбгъэдэсащэрэт | зэбгъэдэса(хэ)щэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэмысащэрэт | узэбгъэдэмысащэрэт | зэбгъэдэмысащэрэт | дызэбгъэдэмысащэрэт | фызэбгъэдэмысащэрэт | зэбгъэдэмыса(хэ)щэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнщ | узэбгъэдэсагъэнщ | зэбгъэдэсагъэнщ | дызэбгъэдэсагъэнщ | фызэбгъэдэсагъэнщ | зэбгъэдэсагъэн(хэ)щ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнкъым | узэбгъэдэсагъэнкъым | зэбгъэдэсагъэнкъым | дызэбгъэдэсагъэнкъым | фызэбгъэдэсагъэнкъым | зэбгъэдэсагъэн(хэ)къым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнт | узэбгъэдэсагъэнт | зэбгъэдэсагъэнт | дызэбгъэдэсагъэнт | фызэбгъэдэсагъэнт | зэбгъэдэсагъэн(хэ)т |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнтэкъым | узэбгъэдэсагъэнтэкъым | зэбгъэдэсагъэнтэкъым | дызэбгъэдэсагъэнтэкъым | фызэбгъэдэсагъэнтэкъым | зэбгъэдэсагъэн(хэ)тэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэн | узэбгъэдэсагъэн | зэбгъэдэсагъэн | дызэбгъэдэсагъэн | фызэбгъэдэсагъэн | зэбгъэдэсагъэн(хэ) |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнкъэ | узэбгъэдэсагъэнкъэ | зэбгъэдэсагъэнкъэ | дызэбгъэдэсагъэнкъэ | фызэбгъэдэсагъэнкъэ | зэбгъэдэсагъэн(хэ)къэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнт | узэбгъэдэсагъэнт | зэбгъэдэсагъэнт | дызэбгъэдэсагъэнт | фызэбгъэдэсагъэнт | зэбгъэдэсагъэн(хэ)т |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнтэкъэ | узэбгъэдэсагъэнтэкъэ | зэбгъэдэсагъэнтэкъэ | дызэбгъэдэсагъэнтэкъэ | фызэбгъэдэсагъэнтэкъэ | зэбгъэдэсагъэн(хэ)тэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнущ | узэбгъэдэсагъэнущ | зэбгъэдэсагъэнущ | дызэбгъэдэсагъэнущ | фызэбгъэдэсагъэнущ | зэбгъэдэсагъэну(хэ)щ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнукъым | узэбгъэдэсагъэнукъым | зэбгъэдэсагъэнукъым | дызэбгъэдэсагъэнукъым | фызэбгъэдэсагъэнукъым | зэбгъэдэсагъэну(хэ)къым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнут | узэбгъэдэсагъэнут | зэбгъэдэсагъэнут | дызэбгъэдэсагъэнут | фызэбгъэдэсагъэнут | зэбгъэдэсагъэну(хэ)т |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнутэкъым | узэбгъэдэсагъэнутэкъым | зэбгъэдэсагъэнутэкъым | дызэбгъэдэсагъэнутэкъым | фызэбгъэдэсагъэнутэкъым | зэбгъэдэсагъэну(хэ)тэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэну | узэбгъэдэсагъэну | зэбгъэдэсагъэну | дызэбгъэдэсагъэну | фызэбгъэдэсагъэну | зэбгъэдэсагъэну(хэ) |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнукъэ | узэбгъэдэсагъэнукъэ | зэбгъэдэсагъэнукъэ | дызэбгъэдэсагъэнукъэ | фызэбгъэдэсагъэнукъэ | зэбгъэдэсагъэну(хэ)къэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнут | узэбгъэдэсагъэнут | зэбгъэдэсагъэнут | дызэбгъэдэсагъэнут | фызэбгъэдэсагъэнут | зэбгъэдэсагъэну(хэ)т |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сызэбгъэдэсагъэнутэкъэ | узэбгъэдэсагъэнутэкъэ | зэбгъэдэсагъэнутэкъэ | дызэбгъэдэсагъэнутэкъэ | фызэбгъэдэсагъэнутэкъэ | зэбгъэдэсагъэну(хэ)тэкъэ |
Зэлэжь (объектнэ) причастие | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | зызэбгъэдэс |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | зызэбгъэдэмыс |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зызэбгъэдэса |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зызэбгъэдэмыса |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зызэбгъэдэсыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зызэбгъэдэмысыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зызэбгъэдэсын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зызэбгъэдэмысын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зызэбгъэдэсыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зызэбгъэдэмысыну |
Зылэжь (субъектнэ) причастие | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэбгъэдэс | узэбгъэдэс | зэбгъэдэс | дызэбгъэдэс | фызэбгъэдэс | зэбгъэдэс(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэбгъэдэмыс | узэбгъэдэмыс | зэбгъэдэмыс | дызэбгъэдэмыс | фызэбгъэдэмыс | зэбгъэдэмыс(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэбгъэдэса | узэбгъэдэса | зэбгъэдэса | дызэбгъэдэса | фызэбгъэдэса | зэбгъэдэса(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэбгъэдэмыса | узэбгъэдэмыса | зэбгъэдэмыса | дызэбгъэдэмыса | фызэбгъэдэмыса | зэбгъэдэмыса(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэбгъэдэсыгъа | узэбгъэдэсыгъа | зэбгъэдэсыгъа | дызэбгъэдэсыгъа | фызэбгъэдэсыгъа | зэбгъэдэсыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэбгъэдэмысыгъа | узэбгъэдэмысыгъа | зэбгъэдэмысыгъа | дызэбгъэдэмысыгъа | фызэбгъэдэмысыгъа | зэбгъэдэмысыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэбгъэдэсын | узэбгъэдэсын | зэбгъэдэсын | дызэбгъэдэсын | фызэбгъэдэсын | зэбгъэдэсын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэбгъэдэмысын | узэбгъэдэмысын | зэбгъэдэмысын | дызэбгъэдэмысын | фызэбгъэдэмысын | зэбгъэдэмысын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэбгъэдэсыну | узэбгъэдэсыну | зэбгъэдэсыну | дызэбгъэдэсыну | фызэбгъэдэсыну | зэбгъэдэсыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэбгъэдэмысыну | узэбгъэдэмысыну | зэбгъэдэмысыну | дызэбгъэдэмысыну | фызэбгъэдэмысыну | зэбгъэдэмысыну(хэ) |
Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэрызэбгъэдэс | узэрызэбгъэдэс | зэрызэбгъэдэс | дызэрызэбгъэдэс | фызэрызэбгъэдэс | зэрызэбгъэдэс(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрызэбгъэдэмыс | узэрызэбгъэдэмыс | зэрызэбгъэдэмыс | дызэрызэбгъэдэмыс | фызэрызэбгъэдэмыс | зэрызэбгъэдэмыс(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрызэбгъэдэса | узэрызэбгъэдэса | зэрызэбгъэдэса | дызэрызэбгъэдэса | фызэрызэбгъэдэса | зэрызэбгъэдэса(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрызэбгъэдэмыса | узэрызэбгъэдэмыса | зэрызэбгъэдэмыса | дызэрызэбгъэдэмыса | фызэрызэбгъэдэмыса | зэрызэбгъэдэмыса(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрызэбгъэдэсыгъа | узэрызэбгъэдэсыгъа | зэрызэбгъэдэсыгъа | дызэрызэбгъэдэсыгъа | фызэрызэбгъэдэсыгъа | зэрызэбгъэдэсыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрызэбгъэдэмысыгъа | узэрызэбгъэдэмысыгъа | зэрызэбгъэдэмысыгъа | дызэрызэбгъэдэмысыгъа | фызэрызэбгъэдэмысыгъа | зэрызэбгъэдэмысыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрызэбгъэдэсын | узэрызэбгъэдэсын | зэрызэбгъэдэсын | дызэрызэбгъэдэсын | фызэрызэбгъэдэсын | зэрызэбгъэдэсын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрызэбгъэдэмысын | узэрызэбгъэдэмысын | зэрызэбгъэдэмысын | дызэрызэбгъэдэмысын | фызэрызэбгъэдэмысын | зэрызэбгъэдэмысын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрызэбгъэдэсыну | узэрызэбгъэдэсыну | зэрызэбгъэдэсыну | дызэрызэбгъэдэсыну | фызэрызэбгъэдэсыну | зэрызэбгъэдэсыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрызэбгъэдэмысыну | узэрызэбгъэдэмысыну | зэрызэбгъэдэмысыну | дызэрызэбгъэдэмысыну | фызэрызэбгъэдэмысыну | зэрызэбгъэдэмысыну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщызэбгъэдэс | ущызэбгъэдэс | щызэбгъэдэс | дыщызэбгъэдэс | фыщызэбгъэдэс | щызэбгъэдэс(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщызэбгъэдэмыс | ущызэбгъэдэмыс | щызэбгъэдэмыс | дыщызэбгъэдэмыс | фыщызэбгъэдэмыс | щызэбгъэдэмыс(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщызэбгъэдэса | ущызэбгъэдэса | щызэбгъэдэса | дыщызэбгъэдэса | фыщызэбгъэдэса | щызэбгъэдэса(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщызэбгъэдэмыса | ущызэбгъэдэмыса | щызэбгъэдэмыса | дыщызэбгъэдэмыса | фыщызэбгъэдэмыса | щызэбгъэдэмыса(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщызэбгъэдэсыгъа | ущызэбгъэдэсыгъа | щызэбгъэдэсыгъа | дыщызэбгъэдэсыгъа | фыщызэбгъэдэсыгъа | щызэбгъэдэсыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщызэбгъэдэмысыгъа | ущызэбгъэдэмысыгъа | щызэбгъэдэмысыгъа | дыщызэбгъэдэмысыгъа | фыщызэбгъэдэмысыгъа | щызэбгъэдэмысыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщызэбгъэдэсын | ущызэбгъэдэсын | щызэбгъэдэсын | дыщызэбгъэдэсын | фыщызэбгъэдэсын | щызэбгъэдэсын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщызэбгъэдэмысын | ущызэбгъэдэмысын | щызэбгъэдэмысын | дыщызэбгъэдэмысын | фыщызэбгъэдэмысын | щызэбгъэдэмысын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщызэбгъэдэсыну | ущызэбгъэдэсыну | щызэбгъэдэсыну | дыщызэбгъэдэсыну | фыщызэбгъэдэсыну | щызэбгъэдэсыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщызэбгъэдэмысыну | ущызэбгъэдэмысыну | щызэбгъэдэмысыну | дыщызэбгъэдэмысыну | фыщызэбгъэдэмысыну | щызэбгъэдэмысыну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыздэзэбгъэдэс | уздэзэбгъэдэс | здэзэбгъэдэс | дыздэзэбгъэдэс | фыздэзэбгъэдэс | здэзэбгъэдэс(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэзэбгъэдэмыс | уздэзэбгъэдэмыс | здэзэбгъэдэмыс | дыздэзэбгъэдэмыс | фыздэзэбгъэдэмыс | здэзэбгъэдэмыс(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздэзэбгъэдэса | уздэзэбгъэдэса | здэзэбгъэдэса | дыздэзэбгъэдэса | фыздэзэбгъэдэса | здэзэбгъэдэса(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэзэбгъэдэмыса | уздэзэбгъэдэмыса | здэзэбгъэдэмыса | дыздэзэбгъэдэмыса | фыздэзэбгъэдэмыса | здэзэбгъэдэмыса(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздэзэбгъэдэсыгъа | уздэзэбгъэдэсыгъа | здэзэбгъэдэсыгъа | дыздэзэбгъэдэсыгъа | фыздэзэбгъэдэсыгъа | здэзэбгъэдэсыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэзэбгъэдэмысыгъа | уздэзэбгъэдэмысыгъа | здэзэбгъэдэмысыгъа | дыздэзэбгъэдэмысыгъа | фыздэзэбгъэдэмысыгъа | здэзэбгъэдэмысыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздэзэбгъэдэсын | уздэзэбгъэдэсын | здэзэбгъэдэсын | дыздэзэбгъэдэсын | фыздэзэбгъэдэсын | здэзэбгъэдэсын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэзэбгъэдэмысын | уздэзэбгъэдэмысын | здэзэбгъэдэмысын | дыздэзэбгъэдэмысын | фыздэзэбгъэдэмысын | здэзэбгъэдэмысын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздэзэбгъэдэсыну | уздэзэбгъэдэсыну | здэзэбгъэдэсыну | дыздэзэбгъэдэсыну | фыздэзэбгъэдэсыну | здэзэбгъэдэсыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздэзэбгъэдэмысыну | уздэзэбгъэдэмысыну | здэзэбгъэдэмысыну | дыздэзэбгъэдэмысыну | фыздэзэбгъэдэмысыну | здэзэбгъэдэмысыну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэзэбгъэдэс | ущӀэзэбгъэдэс | щӀэзэбгъэдэс | дыщӀэзэбгъэдэс | фыщӀэзэбгъэдэс | щӀэзэбгъэдэс(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэзэбгъэдэмыс | ущӀэзэбгъэдэмыс | щӀэзэбгъэдэмыс | дыщӀэзэбгъэдэмыс | фыщӀэзэбгъэдэмыс | щӀэзэбгъэдэмыс(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэзэбгъэдэса | ущӀэзэбгъэдэса | щӀэзэбгъэдэса | дыщӀэзэбгъэдэса | фыщӀэзэбгъэдэса | щӀэзэбгъэдэса(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэзэбгъэдэмыса | ущӀэзэбгъэдэмыса | щӀэзэбгъэдэмыса | дыщӀэзэбгъэдэмыса | фыщӀэзэбгъэдэмыса | щӀэзэбгъэдэмыса(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэзэбгъэдэсыгъа | ущӀэзэбгъэдэсыгъа | щӀэзэбгъэдэсыгъа | дыщӀэзэбгъэдэсыгъа | фыщӀэзэбгъэдэсыгъа | щӀэзэбгъэдэсыгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэзэбгъэдэмысыгъа | ущӀэзэбгъэдэмысыгъа | щӀэзэбгъэдэмысыгъа | дыщӀэзэбгъэдэмысыгъа | фыщӀэзэбгъэдэмысыгъа | щӀэзэбгъэдэмысыгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэзэбгъэдэсын | ущӀэзэбгъэдэсын | щӀэзэбгъэдэсын | дыщӀэзэбгъэдэсын | фыщӀэзэбгъэдэсын | щӀэзэбгъэдэсын(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэзэбгъэдэмысын | ущӀэзэбгъэдэмысын | щӀэзэбгъэдэмысын | дыщӀэзэбгъэдэмысын | фыщӀэзэбгъэдэмысын | щӀэзэбгъэдэмысын(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀэзэбгъэдэсыну | ущӀэзэбгъэдэсыну | щӀэзэбгъэдэсыну | дыщӀэзэбгъэдэсыну | фыщӀэзэбгъэдэсыну | щӀэзэбгъэдэсыну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀэзэбгъэдэмысыну | ущӀэзэбгъэдэмысыну | щӀэзэбгъэдэмысыну | дыщӀэзэбгъэдэмысыну | фыщӀэзэбгъэдэмысыну | щӀызэбгъэдэмысыну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэбгъэдэсу | узэбгъэдэсу | зэбгъэдэсу | дызэбгъэдэсу | фызэбгъэдэсу | зэбгъэдэс(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэбгъэдэмысу | узэбгъэдэмысу | зэбгъэдэмысу | дызэбгъэдэмысу | фызэбгъэдэмысу | зэбгъэдэмыс(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэбгъэдэсауэ | узэбгъэдэсауэ | зэбгъэдэсауэ | дызэбгъэдэсауэ | фызэбгъэдэсауэ | зэбгъэдэсауэ / зэбгъэдэсахэу |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэбгъэдэмысауэ | узэбгъэдэмысауэ | зэбгъэдэмысауэ | дызэбгъэдэмысауэ | фызэбгъэдэмысауэ | зэбгъэдэмысауэ / зэбгъэдэмысахэу |
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сызэбгъэдэсурэ | узэбгъэдэсурэ | зэбгъэдэсурэ | дызэбгъэдэсурэ | фызэбгъэдэсурэ | зэбгъэдэс(хэ)урэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сызэбгъэдэмысурэ | узэбгъэдэмысурэ | зэбгъэдэмысурэ | дызэбгъэдэмысурэ | фызэбгъэдэмысурэ | зэбгъэдэмыс(хэ)урэ |
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [с] | [с]ыр | -- | [с]хэр |
Эргативнэ: | [с] | [с]ым | -- | [с]хэм |
Послеложнэ: | [с]кӀэ | [с]ымкӀэ | [с]хэкӀэ | [с]хэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [с]у | [с]ырауэ | [с]хэу | [с]хэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [с]а | [с]ар | -- | [с]ахэр |
Эргативнэ: | [с]а | [с]ам | -- | [с]ахэм |
Послеложнэ: | [с]акӀэ | [с]амкӀэ | [с]ахэкӀэ | [с]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [с]ауэ | [с]арауэ | [с]ахэу | [с]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [с]ын | [с]ыныр | -- | [с]ынхэр |
Эргативнэ: | [с]ын | [с]ыным | -- | [с]ынхэм |
Послеложнэ: | [с]ынкӀэ | [с]ынымкӀэ | [с]ынхэкӀэ | [с]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [с]ыну | [с]ынырауэ | [с]ынхэу | [с]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [с]ыну | [с]ынур | -- | [с]ынухэр |
Эргативнэ: | [с]ыну | [с]ынум | -- | [с]ынухэм |
Послеложнэ: | [с]ынукӀэ | [с]ынумкӀэ | [с]ынухэкӀэ | [с]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [с]ынууэ | [с]ынурауэ | [с]ынухэу | [с]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зыр зым бгъэдэсын, зэгъунэгъуу щысын.
- Зэдэпсэун, зэгъусэу зы бынунагъуэу псэун.
- Зэпэгъунэгъуу псэун.
ЩАПХЪЭХЭР
- ГуитӀщхьитӀу, гуфӀэнуми гуӀэнуми ямыщӀэу, анэмрэ пхъумрэ зыкъомыфӀрэ зэбгъэдэсащ, псалъэншэу. Теунэ Хьэчим
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 108 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Надие сэрэ дызэбгъэдэсщ. | Надия и я сидим рядом друг с другом. | Nadia and I are sitting beside each other. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Зэкъуэшхэр зэхэмыкӀауэ зэбгъэдэсщ.
- Дэ дызэгъунэгъущ, зы унэ фӀэкӀа димызэхуакуу дызэбгъэдэсщ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- зэбгъэдэсын: 1. sit next to one another, side by side 2. live together as a single family 3. live nearby, be a neighbour
- Зэкъуэшхэр зэхэмыкӀауэ зэбгъэдэсщ: the brothers live together without separating.
- Дэ дызэгъунэгъущ, зы унэ фӀэкӀа димызэхуакуу дызэбгъэдэсщ: We are neighbours, we live only one house apart.
УРЫСЫБЗЭ
- зэбгъэдэсын: 1. сидеть друг возле друга 2. жить вместе, одной семьёй 3. жить рядом, по соседству
- Зэкъуэшхэр зэхэмыкӀауэ зэбгъэдэсщ: братья живут вместе, не отделяясь.
- Дэ дызэгъунэгъущ, зы унэ фӀэкӀа димызэхуакуу дызэбгъэдэсщ: Мы соседи, живем через дом друг от друга.
БИБЛИОГРАФИЕ