зын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [zǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [з] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "зын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | зын |
щымыӀэныгъэ: | мызын |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | ззын | бзын | изын | дзын | взын | язын |
щымыӀэныгъэ: | сымызын | умызын | имызын | дымызын | фымызын | ямызын |
Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | зы! | взы! |
щымыӀэныгъэ: | умыз! | фымыз! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | срез | урез | ирез | дрез | фрез | ирез |
щымыӀэныгъэ: | сремыз | уремыз | иремыз | дремыз | фремыз | иремыз |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | соз(ыр) | уоз(ыр) / боз(ыр) | ез(ыр) | доз(ыр) | фоз(ыр) | яз(ыр) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | ззыркъым | бзыркъым | изыркъым | дзыркъым | взыркъым | языркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | ззырт | бзырт | изырт | дзырт | взырт | язырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | ззыртэкъым | бзыртэкъым | изыртэкъым | дзыртэкъым | взыртэкъым | языртэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | ззащ | бзащ | изащ | дзащ | взащ | язащ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | ззакъым | бзакъым | изакъым | дзакъым | взакъым | язакъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | ззат | бзат | изат | дзат | взат | язат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | ззатэкъым | бзатэкъым | изатэкъым | дзатэкъым | взатэкъым | язатэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | ззыгъащ | бзыгъащ | изыгъащ | дзыгъащ | взыгъащ | языгъащ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | ззыгъакъым | бзыгъакъым | изыгъакъым | дзыгъакъым | взыгъакъым | языгъакъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | ззыгъат | бзыгъат | изыгъат | дзыгъат | взыгъат | языгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | ззыгъатэкъым | бзыгъатэкъым | изыгъатэкъым | дзыгъатэкъым | взыгъатэкъым | языгъатэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | ззыщ | бзыщ | изщ | дзыщ | взыщ | язщ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | ззыкъым | бзыкъым | изкъым | дзыкъым | взыкъым | язкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | ззыт | бзыт | изт | дзыт | взыт | язт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | ззытэкъым | бзытэкъым | изтэкъым | дзытэкъым | взытэкъым | язтэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынщ | бзынщ | изынщ | дзынщ | взынщ | язынщ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | ззынкъым | бзынкъым | изынкъым | дзынкъым | взынкъым | язынкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынущ | бзынущ | изынущ | дзынущ | взынущ | язынущ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | ззынукъым | бзынукъым | изынукъым | дзынукъым | взынукъым | язынукъым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | ззырэ | бзырэ | изрэ | дзырэ | взырэ | язрэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | ззыркъэ | бзыркъэ | изыркъэ | дзыркъэ | взыркъэ | языркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | ззырт | бзырт | изырт | дзырт | взырт | язырт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | ззыртэкъэ | бзыртэкъэ | из(ыр)тэкъэ | дзыртэкъэ | взыртэкъэ | яз(ыр)тэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | зза | бза | иза | дза | вза | яза |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | ззакъэ | бзакъэ | изакъэ | дзакъэ | взакъэ | язакъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | ззат | бзат | изат | дзат | взат | язат |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | ззатэкъэ | бзатэкъэ | изатэкъэ | дзатэкъэ | взатэкъэ | язатэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | ззыгъа | бзыгъа | изыгъа | дзыгъа | взыгъа | языгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | ззыгъакъэ | бзыгъакъэ | изыгъакъэ | дзыгъакъэ | взыгъакъэ | языгъакъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | ззыгъат | бзыгъат | изыгъат | дзыгъат | взыгъат | языгъат |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | ззыгъатэкъэ | бзыгъатэкъэ | изыгъатэкъэ | дзыгъатэкъэ | взыгъатэкъэ | языгъатэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | ззы | бзы | из | дзы | взы | яз |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | ззыкъэ | бзыкъэ | изкъэ | дзыкъэ | взыкъэ | язкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | ззыт | бзыт | изт | дзыт | взыт | язт |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | ззытэкъэ | бзытэкъэ | изтэкъэ | дзытэкъэ | взытэкъэ | язтэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззын | бзын | изын | дзын | взын | язын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | ззынкъэ | бзынкъэ | изынкъэ | дзынкъэ | взынкъэ | язынкъэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззыну | бзыну | изыну | дзыну | взыну | языну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | ззынукъэ | бзынукъэ | изынукъэ | дзынукъэ | взынукъэ | язынукъэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | ззымэ | бзымэ | измэ | дзымэ | взымэ | язмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызмэ | умызмэ | имызмэ | дымызмэ | фымызмэ | ямызмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | ззамэ | бзамэ | изамэ | дзамэ | взамэ | язамэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымызамэ | умызамэ | имызамэ | дымызамэ | фымызамэ | ямызамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | ззыгъамэ | бзыгъамэ | изыгъамэ | дзыгъамэ | взыгъамэ | языгъамэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымызыгъамэ | умызыгъамэ | имызыгъамэ | дымызыгъамэ | фымызыгъамэ | ямызыгъамэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынмэ | бзынмэ | изынмэ | дзынмэ | взынмэ | язынмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызынмэ | умызынмэ | имызынмэ | дымызынмэ | фымызынмэ | ямызынмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынумэ | бзынумэ | изынумэ | дзынумэ | взынумэ | язынумэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызынумэ | умызынумэ | имызынумэ | дымызынумэ | фымызынумэ | ямызынумэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | ззытэмэ | бзытэмэ | изтэмэ | дзытэмэ | взытэмэ | язтэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызтэмэ | умызтэмэ | имызтэмэ | дымызтэмэ | фымызтэмэ | ямызтэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | ззатэмэ | бзатэмэ | изатэмэ | дзатэмэ | взатэмэ | язатэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымызатэмэ | умызатэмэ | имызатэмэ | дымызатэмэ | фымызатэмэ | ямызатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | ззыгъатэмэ | бзыгъатэмэ | изыгъатэмэ | дзыгъатэмэ | взыгъатэмэ | языгъатэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымызыгъатэмэ | умызыгъатэмэ | имызыгъатэмэ | дымызыгъатэмэ | фымызыгъатэмэ | ямызыгъатэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынтэмэ | бзынтэмэ | изынтэмэ | дзынтэмэ | взынтэмэ | язынтэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызынтэмэ | умызынтэмэ | имызынтэмэ | дымызынтэмэ | фымызынтэмэ | ямызынтэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынутэмэ | бзынутэмэ | изынутэмэ | дзынутэмэ | взынутэмэ | язынутэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызынутэмэ | умызынутэмэ | имызынутэмэ | дымызынутэмэ | фымызынутэмэ | ямызынутэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынт | бзынт | изынт | дзынт | взынт | язынт |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | ззынтэкъым | бзынтэкъым | изынтэкъым | дзынтэкъым | взынтэкъым | язынтэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынут | бзынут | изынут | дзынут | взынут | язынут |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | ззынутэкъым | бзынутэкъым | изынутэкъым | дзынутэкъым | взынутэкъым | язынутэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | ззыми | бзыми | изми | дзыми | взыми | язми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызми | умызми | имызми | дымызми | фымызми | ямызми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | ззами | бзами | изами | дзами | взами | язами |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымызами | умызами | имызами | дымызами | фымызами | ямызами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | ззыгъами | бзыгъами | изыгъами | дзыгъами | взыгъами | языгъами |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымызыгъами | умызыгъами | имызыгъами | дымызыгъами | фымызыгъами | ямызыгъами |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынми | бзынми | изынми | дзынми | взынми | язынми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызынми | умызынми | имызынми | дымызынми | фымызынми | ямызынми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынуми | бзынуми | изынуми | дзынуми | взынуми | язынуми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызынуми | умызынуми | имызынуми | дымызынуми | фымызынуми | ямызынуми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | ззытэми | бзытэми | изтэми | дзытэми | взытэми | язтэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызтэми | умызтэми | имызтэми | дымызтэми | фымызтэми | ямызтэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | ззатэми | бзатэми | изатэми | дзатэми | взатэми | язатэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сымызатэми | умызатэми | имызатэми | дымызатэми | фымызатэми | ямызатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | ззыгъатэми | бзыгъатэми | изыгъатэми | дзыгъатэми | взыгъатэми | языгъатэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сымызыгъатэми | умызыгъатэми | имызыгъатэми | дымызыгъатэми | фымызыгъатэми | ямызыгъатэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынтэми | бзынтэми | изынтэми | дзынтэми | взынтэми | язынтэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызынтэми | умызынтэми | имызынтэми | дымызынтэми | фымызынтэми | ямызынтэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | ззынутэми | бзынутэми | изынутэми | дзынутэми | взэнутэми | язэнутэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сымызынутэми | умызынутэми | имызынутэми | дымызынутэми | фымызынутэми | ямызынутэми |
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | ззаи | бзаи | изаи | дзаи | взаи | язаи |
щымыӀэныгъэ: | сымызаи | умызаи | имызаи | дымызаи | фымызаи | ямызаи |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | ззащэрэт | бзащэрэт | изащэрэт | дзащэрэт | взащэрэт | язащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сымызащэрэт | умызащэрэт | имызащэрэт | дымызащэрэт | фымызащэрэт | ямызащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | ззагъэнщ | бзагъэнщ | изагъэнщ | дзагъэнщ | взагъэнщ | язагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | ззагъэнкъым | бзагъэнкъым | изагъэнкъым | дзагъэнкъым | взагъэнкъым | язагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | ззагъэнт | бзагъэнт | изагъэнт | дзагъэнт | взагъэнт | язагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | ззагъэнтэкъым | бзагъэнтэкъым | изагъэнтэкъым | дзагъэнтэкъым | взагъэнтэкъым | язагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | ззагъэн | бзагъэн | изагъэн | дзагъэн | взагъэн | язагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | ззагъэнкъэ | бзагъэнкъэ | изагъэнкъэ | дзагъэнкъэ | взагъэнкъэ | язагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | ззагъэнт | бзагъэнт | изагъэнт | дзагъэнт | взагъэнт | язагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | ззагъэнтэкъэ | бзагъэнтэкъэ | изагъэнтэкъэ | дзагъэнтэкъэ | взагъэнтэкъэ | язагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | ззагъэнущ | бзагъэнущ | изагъэнущ | дзагъэнущ | взагъэнущ | язагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | ззагъэнукъым | бзагъэнукъым | изагъэнукъым | дзагъэнукъым | взагъэнукъым | язагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | ззагъэнут | бзагъэнут | изагъэнут | дзагъэнут | взагъэнут | язагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | ззагъэнутэкъым | бзагъэнутэкъым | изагъэнутэкъым | дзагъэнутэкъым | взагъэнутэкъым | язагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | ззагъэну | бзагъэну | изагъэну | дзагъэну | взагъэну | язагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | ззагъэнукъэ | бзагъэнукъэ | изагъэнукъэ | дзагъэнукъэ | взагъэнукъэ | язагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | ззагъэнут | бзагъэнут | изагъэнут | дзагъэнут | взагъэнут | язагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | ззагъэнутэкъэ | бзагъэнутэкъэ | изагъэнутэкъэ | дзагъэнутэкъэ | взагъэнутэкъэ | язагъэнутэкъэ |
Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | зыз |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | зымыз |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зыза |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зымыза |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зызыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зымызыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зызын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зымызын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зызыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зымызыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | ззы | бзы | из | дзы | взы | яз |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымыз | умыз | имыз | дымыз | фымыз | ямыз |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зза | бза | иза | дза | вза | яза |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымыза | умыза | имыза | дымыза | фымыза | ямыза |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | ззыгъа | бзыгъа | изыгъа | дзыгъа | взыгъа | языгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымызыгъа | умызыгъа | имызыгъа | дымызыгъа | фымызыгъа | ямызыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | ззын | бзын | изын | дзын | взын | язын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымызын | умызын | имызын | дымызын | фымызын | ямызын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | ззыну | бзыну | изыну | дзыну | взыну | языну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сымызыну | умызыну | имызыну | дымызыну | фымызыну | ямызыну |
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | зы |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | мыз |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | за |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | мыза |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | мызыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зын |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | мызын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | мызыну |
Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | зэрызз | зэрыбз | зэриз | зэрыдз | зэрывз | зэраз |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмыз | зэрумыз | зэримыз | зэрыдмыз | зэрывмыз | зэрамыз |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрызза | зэрыбза | зэриза | зэрыдза | зэрывза | зэраза |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмыза | зэрумыза | зэримыза | зэрыдмыза | зэрывмыза | зэрамыза |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыззыгъа | зэрыбзыгъа | зэризыгъа | зэрыдзыгъа | зэрывзыгъа | зэразыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмызыгъа | зэрумызыгъа | зэримызыгъа | зэрыдмызыгъа | зэрывмызыгъа | зэрамызыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыззын | зэрыбзын | зэризын | зэрыдзын | зэрывзын | зэразын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмызын | зэрумызын | зэримызын | зэрыдмызын | зэрывмызын | зэрамызын |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыззыну | зэрыбзыну | зэризыну | зэрыдзыну | зэрывзыну | зэразыну |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрызмызыну | зэрумызыну | зэримызыну | зэрыдмызыну | зэрывмызыну | зэрамызыну |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | щызз | щыбз | щиз | щыдз | щывз | щаз |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | щызмыз | щумыз | щимыз | щыдмыз | щывмыз | щамыз |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щызза | щыбза | щиза | щыдза | щывза | щаза |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щызмыза | щумыза | щимыза | щыдмыза | щывмыза | щамыза |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыззыгъа | щыбзыгъа | щизыгъа | щыдзыгъа | щывзыгъа | щазыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щызмызыгъа | щумызыгъа | щимызыгъа | щыдмызыгъа | щывмызыгъа | щамызыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыззын | щыбзын | щизын | щыдзын | щывзын | щазын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щызмызын | щумызын | щимызын | щыдмызын | щывмызын | щамызын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыззыну | щыбзыну | щизыну | щыдзыну | щывзыну | щазыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щызмызыну | щумызыну | щимызыну | щыдмызыну | щывмызыну | щамызыну |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | здэзз | здэбз | здиз | здэдз | здэвз | здаз |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмыз | здумыз | здимыз | здэдмыз | здэвмыз | здамыз |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здэзза | здэбза | здиза | здэдза | здэвза | здаза |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмыза | здумыза | здимыза | здэдмыза | здэвмыза | здамыза |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здэззыгъа | здэбзыгъа | здизыгъа | здэдзыгъа | здэвзыгъа | здазыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмызыгъа | здумызыгъа | здимызыгъа | здэдмызыгъа | здэвмызыгъа | здамызыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здэззын | здэбзын | здизын | здэдзын | здэвзын | здазын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмызын | здумызын | здимызын | здэдмызын | здэвмызын | здамызын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здэззыну | здэбзыну | здизыну | здэдзыну | здэвзыну | здазыну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здэзмызыну | здумызыну | здимызыну | здэдмызыну | здэвмызыну | здамызыну |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | щӀэзз | щӀэбз | щӀиз | щӀэдз | щӀэвз | щӀаз |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмыз | щӀумыз | щӀимыз | щӀэдмыз | щӀэвмыз | щӀамыз |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀэзза | щӀэбза | щӀиза | щӀэдза | щӀэвза | щӀаза |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмыза | щӀумыза | щӀимыза | щӀэдмыза | щӀэвмыза | щӀамыза |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀэззыгъа | щӀэбзыгъа | щӀизыгъа | щӀэдзыгъа | щӀэвзыгъа | щӀазыгъа |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмызыгъа | щӀумызыгъа | щӀимызыгъа | щӀэдмызыгъа | щӀэвмызыгъа | щӀамызыгъа |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀэззын | щӀэбзын | щӀизын | щӀэдзын | щӀэвзын | щӀазын |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмызын | щӀумызын | щӀимызын | щӀэдмызын | щӀэвмызын | щӀамызын |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀэззыну | щӀэбзыну | щӀизыну | щӀэдзыну | щӀэвзыну | щӀазэну |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀэзмызыну | щӀумызыну | щӀимызыну | щӀэдмызыну | щӀэвмызыну | щӀамызыну |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | ззыуэ | бзыуэ | изу | дзыуэ | взыуэ | язу |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сымызу | умызу | имызу | дымызу | фымызу | ямызу |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | ззауэ | бзауэ | изауэ | дзауэ | взауэ | язауэ |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сымызауэ | умызауэ | имызауэ | дымызауэ | фымызауэ | ямызауэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | ззыурэ | бзыурэ | изурэ | дзыурэ | взыурэ | язурэ |
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сымызурэ | умызурэ | имызурэ | дымызурэ | фымызурэ | ямызурэ |
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэн | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | узоз | соз | -- | фызоз | соз(хэ) |
уэ | сыбоз | -- | уоз / боз | дыбоз | -- | уоз(хэ) / боз(хэ) |
абы | сез | уез | ез | дез | фез | ез(хэ) |
дэ | -- | удоз | доз | -- | фыдоз | доз(хэ) |
фэ | сывоз | -- | фоз | дывоз | -- | фоз(хэ) |
абыхэм | саз | уаз | яз | даз | фаз | яз(хэ) |
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | уз[зрэ] | з[зырэ] | -- | фыз[зрэ] | з[зы(хэ)рэ] |
уэ | сыб[зрэ] | -- | б[зырэ] | дыб[зрэ] | -- | б[зы(хэ)рэ] |
абы | си[зрэ] | уи[зрэ] | и[зрэ] | ди[зрэ] | фи[зрэ] | и[з(хэ)рэ] |
дэ | -- | уд[зрэ] | д[зырэ] | -- | фыд[зрэ] | д[зы(хэ)рэ] |
фэ | сыв[зрэ] | -- | в[зырэ] | дыв[зрэ] | -- | в[зы(хэ)рэ] |
абыхэм | са[зрэ] | уа[зрэ] | я[зрэ] | да[зрэ] | фа[зрэ] | я[з(хэ)рэ] |
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [з]ы | [з]ыр | -- | [з]ыхэр |
Эргативнэ: | [з]ы | [з]ым | -- | [з]ыхэм |
Послеложнэ: | [з]ыкӀэ | [з]ымкӀэ | [з]ыхэкӀэ | [з]ыхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [з]у | [з]ырауэ | [з]ыхэу | [з]ыхэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [з]а | [з]ар | -- | [з]ахэр |
Эргативнэ: | [з]а | [з]ам | -- | [з]ахэм |
Послеложнэ: | [з]акӀэ | [з]амкӀэ | [з]ахэкӀэ | [з]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [з]ауэ | [з]арауэ | [з]ахэу | [з]ахэрауэ |
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [з]ын | [з]ыныр | -- | [з]ынхэр |
Эргативнэ: | [з]ын | [з]ыным | -- | [з]ынхэм |
Послеложнэ: | [з]ынкӀэ | [з]ынымкӀэ | [з]ынхэкӀэ | [з]ынхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [з]ыну | [з]ынырауэ | [з]ынхэу | [з]ынхэрауэ |
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [з]ыну | [з]ынур | -- | [з]ынухэр |
Эргативнэ: | [з]ыну | [з]ынум | -- | [з]ынухэм |
Послеложнэ: | [з]ынукӀэ | [з]ынумкӀэ | [з]ынухэкӀэ | [з]ынухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [з]ынууэ | [з]ынурауэ | [з]ынухэу | [з]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- ТкӀуаткӀуэ гуэр (кхъузанэ сыт хуэдэхэм) щӀэгъэкӀын, щӀэзыкӀын, пхыгъэжын.
ЩАПХЪЭХЭР
- Фадэм и пӀащӀэр пащӀэкӀэ бзын тхьэм уищӀ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Шэр зын.
- Махъсымэр зын.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- зын: strain (milk)
- Шэр зын: strain milk
- Махъсымэр зын: strain booze (moonshine)
УРЫСЫБЗЭ
- зын: процедить что-л.
- Шэр зын: процедить молоко
- Махъсымэр зын: процедить бузу (самогон)
БИБЛИОГРАФИЕ