зежэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ze:'ᶎɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- зэ- + е- + [ж] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "зежэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) | |
---|---|
щыӀэныгъэ: | зежэн |
щымыӀэныгъэ: | земыжэн |
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сызежэн | узежэн | зежэн | дызежэн | фызежэн | зежэн(хэ) |
щымыӀэныгъэ: | сыземыжэн | уземыжэн | земыжэн | дыземыжэн | фыземыжэн | земыжэн(хэ) |
унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
---|---|---|
щыӀэныгъэ: | зежэ! | фызежэ! |
щымыӀэныгъэ: | уземыжэ! | фыземыжэ! |
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сызрежэ | узрежэ | зрежэ | дызрежэ | фызрежэ | зрежэ |
щымыӀэныгъэ: | сызремыжэ | узремыжэ | зремыжэ | дызремыжэ | фызремыжэ | зремыжэ |
ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызожэ(р) | узожэ(р) | зожэ(р) | дызожэ(р) | фызожэ(р) | зожэ(хэ)(р) |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сызежэркъым | узежэркъым | зежэркъым | дызежэркъым | фызежэркъым | зежэ(хэ)ркъым |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сызежэрт | узежэрт | зежэрт | дызежэрт | фызежэрт | зежэ(хэ)рт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызежэртэкъым | узежэртэкъым | зежэртэкъым | дызежэртэкъым | фызежэртэкъым | зежэ(хэ)ртэкъым |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызежащ | узежащ | зежащ | дызежащ | фызежащ | зежа(хэ)щ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сызежакъым | узежакъым | зежакъым | дызежакъым | фызежакъым | зежа(хэ)къым |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сызежат | узежат | зежат | дызежат | фызежат | зежа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызежатэкъым | узежатэкъым | зежатэкъым | дызежатэкъым | фызежатэкъым | зежа(хэ)тэкъым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэгъащ | узежэгъащ | зежэгъащ | дызежэгъащ | фызежэгъащ | зежэгъа(хэ)щ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сызежэгъакъым | узежэгъакъым | зежэгъакъым | дызежэгъакъым | фызежэгъакъым | зежэгъа(хэ)къым |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэгъат | узежэгъат | зежэгъат | дызежэгъат | фызежэгъат | зежэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сызежэгъатэкъым | узежэгъатэкъым | зежэгъатэкъым | дызежэгъатэкъым | фызежэгъатэкъым | зежэгъа(хэ)тэкъым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сызежэщ | узежэщ | зежэщ | дызежэщ | фызежэщ | зежэ(хэ)щ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сызежэкъым | узежэкъым | зежэкъым | дызежэкъым | фызежэкъым | зежэ(хэ)къым |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сызежэт | узежэт | зежэт | дызежэт | фызежэт | зежэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сызежэтэкъым | узежэтэкъым | зежэтэкъым | дызежэтэкъым | фызежэтэкъым | зежэ(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнщ | узежэнщ | зежэнщ | дызежэнщ | фызежэнщ | зежэн(хэ)щ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызежэнкъым | узежэнкъым | зежэнкъым | дызежэнкъым | фызежэнкъым | зежэн(хэ)къым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнущ | узежэнущ | зежэнущ | дызежэнущ | фызежэнущ | зежэну(хэ)щ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызежэнукъым | узежэнукъым | зежэнукъым | дызежэнукъым | фызежэнукъым | зежэну(хэ)къым |
ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэрэ | узежэрэ | зежэрэ | дызежэрэ | фызежэрэ | зежэ(хэ)рэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сызежэркъэ | узежэркъэ | зежэркъэ | дызежэркъэ | фызежэркъэ | зежэ(хэ)ркъэ |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сызежэрт | узежэрт | зежэрт | дызежэрт | фызежэрт | зежэ(хэ)рт |
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызежэртэкъэ | узежэртэкъэ | зежэртэкъэ | дызежэртэкъэ | фызежэртэкъэ | зежэ(хэ)ртэкъэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызежа | узежа | зежа | дызежа | фызежа | зежа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сызежакъэ | узежакъэ | зежакъэ | дызежакъэ | фызежакъэ | зежа(хэ)къэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сызежат | узежат | зежат | дызежат | фызежат | зежа(хэ)т |
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызежатэкъэ | узежатэкъэ | зежатэкъэ | дызежатэкъэ | фызежатэкъэ | зежа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэгъа | узежэгъа | зежэгъа | дызежэгъа | фызежэгъа | зежэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сызежэгъакъэ | узежэгъакъэ | зежэгъакъэ | дызежэгъакъэ | фызежэгъакъэ | зежэгъа(хэ)къэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэгъат | узежэгъат | зежэгъат | дызежэгъат | фызежэгъат | зежэгъа(хэ)т |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сызежэгъатэкъэ | узежэгъатэкъэ | зежэгъатэкъэ | дызежэгъатэкъэ | фызежэгъатэкъэ | зежэгъа(хэ)тэкъэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сызежэ | узежэ | зежэ | дызежэ | фызежэ | зежэ(хэ) |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сызежэкъэ | узежэкъэ | зежэкъэ | дызежэкъэ | фызежэкъэ | зежэ(хэ)къэ |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сызежэт | узежэт | зежэт | дызежэт | фызежэт | зежэ(хэ)т |
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сызежэтэкъэ | узежэтэкъэ | зежэтэкъэ | дызежэтэкъэ | фызежэтэкъэ | зежэ(хэ)тэкъэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэн | узежэн | зежэн | дызежэн | фызежэн | зежэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызежэнкъэ | узежэнкъэ | зежэнкъэ | дызежэнкъэ | фызежэнкъэ | зежэн(хэ)къэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэну | узежэну | зежэну | дызежэну | фызежэну | зежэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызежэнукъэ | узежэнукъэ | зежэнукъэ | дызежэнукъэ | фызежэнукъэ | зежэну(хэ)къэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэмэ | узежэмэ | зежэмэ | дызежэмэ | фызежэмэ | зежэ(хэ)мэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэмэ | уземыжэмэ | земыжэмэ | дыземыжэмэ | фыземыжэмэ | земыжэ(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызежамэ | узежамэ | зежамэ | дызежамэ | фызежамэ | зежа(хэ)мэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыземыжамэ | уземыжамэ | земыжамэ | дыземыжамэ | фыземыжамэ | змыжа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сызежэгъамэ | узежэгъамэ | зежэгъамэ | дызежэгъамэ | фызежэгъамэ | зежэгъа(хэ)мэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэгъамэ | уземыжэгъамэ | земыжэгъамэ | дыземыжэгъамэ | фыземыжэгъамэ | земыжэгъа(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнмэ | узежэнмэ | зежэнмэ | дызежэнмэ | фызежэнмэ | зежэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэнмэ | уземыжэнмэ | земыжэнмэ | дыземыжэнмэ | фыземыжэнмэ | земыжэн(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнумэ | узежэнумэ | зежэнумэ | дызежэнумэ | фызежэнумэ | зежэну(хэ)мэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэнумэ | уземыжэнумэ | земыжэнумэ | дыземыжэнумэ | фыземыжэнумэ | земыжэну(хэ)мэ |
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэтэмэ | узежэтэмэ | зежэтэмэ | дызежэтэмэ | фызежэтэмэ | зежэ(хэ)тэмэ |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэтэмэ | уземыжэтэмэ | земыжэтэмэ | дыземыжэтэмэ | фыземыжэтэмэ | земыжэ(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызежатэмэ | узежатэмэ | зежатэмэ | дызежатэмэ | фызежатэмэ | зежа(хэ)тэмэ |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыземыжатэмэ | уземыжатэмэ | земыжатэмэ | дыземыжатэмэ | фыземыжатэмэ | земыжа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сызежэгъатэмэ | узежэгъатэмэ | зежэгъатэмэ | дызежэгъатэмэ | фызежэгъатэмэ | зежэгъа(хэ)тэмэ |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэгъатэмэ | уземыжэгъатэмэ | земыжэгъатэмэ | дыземыжэгъатэмэ | фыземыжэгъатэмэ | земыжэгъа(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнтэмэ | узежэнтэмэ | зежэнтэмэ | дызежэнтэмэ | фызежэнтэмэ | зежэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэнтэмэ | уземыжэнтэмэ | земыжэнтэмэ | дыземыжэнтэмэ | фыземыжэнтэмэ | земыжэн(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнутэмэ | узежэнутэмэ | зежэнутэмэ | дызежэнутэмэ | фызежэнутэмэ | зежэну(хэ)тэмэ |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэнутэмэ | уземыжэнутэмэ | земыжэнутэмэ | дыземыжэнутэмэ | фыземыжэнутэмэ | земыжэну(хэ)тэмэ |
сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнт | узежэнт | зежэнт | дызежэнт | фызежэнт | зежэн(хэ)т |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызежэнтэкъым | узежэнтэкъым | зежэнтэкъым | дызежэнтэкъым | фызежэнтэкъым | зежэн(хэ)тэкъым |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнут | узежэнут | зежэнут | дызежэнут | фызежэнут | зежэну(хэ)т |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сызежэнутэкъым | узежэнутэкъым | зежэнутэкъым | дызежэнутэкъым | фызежэнутэкъым | зежэну(хэ)тэкъым |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэми | узежэми | зежэми | дызежэми | фызежэми | зежэ(хэ)ми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэми | уземыжэми | земыжэми | дыземыжэми | фыземыжэми | земыжэ(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызежами | узежами | зежами | дызежами | фызежами | зежа(хэ)ми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыземыжами | уземыжами | земыжами | дыземыжами | фыземыжами | земыжа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сызежэгъами | узежэгъами | зежэгъами | дызежэгъами | фызежэгъами | зежэгъа(хэ)ми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэгъами | уземыжэгъами | земыжэгъами | дыземыжэгъами | фыземыжэгъами | земыжэгъа(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнми | узежэнми | зежэнми | дызежэнми | фызежэнми | зежэн(хэ)ми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэнми | уземыжэнми | земыжэнми | дыземыжэнми | фыземыжэнми | земыжэн(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнуми | узежэнуми | зежэнуми | дызежэнуми | фызежэнуми | зежэну(хэ)ми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэнуми | уземыжэнуми | земыжэнуми | дыземыжэнуми | фыземыжэнуми | земыжэну(хэ)ми |
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэтэми | узежэтэми | зежэтэми | дызежэтэми | фызежэтэми | зежэ(хэ)тэми |
ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэтэми | уземыжэтэми | земыжэтэми | дыземыжэтэми | фыземыжэтэми | земыжэ(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сызежатэми | узежатэми | зежатэми | дызежатэми | фызежатэми | зежа(хэ)тэми |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыземыжатэми | уземыжатэми | земыжатэми | дыземыжатэми | фыземыжатэми | земыжа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сызежэгъатэми | узежэгъатэми | зежэгъатэми | дызежэгъатэми | фызежэгъатэми | зежэгъа(хэ)тэми |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэгъатэми | уземыжэгъатэми | земыжэгъатэми | дыземыжэгъатэми | фыземыжэгъатэми | земыжэгъа(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнтэми | узежэнтэми | зежэнтэми | дызежэнтэми | фызежэнтэми | зежэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэнтэми | уземыжэнтэми | земыжэнтэми | дыземыжэнтэми | фыземыжэнтэми | земыжэн(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сызежэнутэми | узежэнутэми | зежэнутэми | дызежэнутэми | фызежэнутэми | зежэну(хэ)тэми |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыземыжэнутэми | уземыжэнутэми | земыжэнутэми | дыземыжэнутэми | фыземыжэнутэми | земыжэну(хэ)тэми |
гъэщӀэгъжэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сызежаи | узежаи | зежаи | дызежаи | фызежаи | зежаи |
щымыӀэныгъэ: | сызежакъыми | узежакъыми | зежакъыми | дызежакъыми | фызежакъыми | зежакъыми |
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
щыӀэныгъэ: | сызежащэрэт | узежащэрэт | зежащэрэт | дызежащэрэт | фызежащэрэт | зежащэрэт |
щымыӀэныгъэ: | сыземыжащэрэт | уземыжащэрэт | земыжащэрэт | дыземыжащэрэт | фыземыжащэрэт | земыжащэрэт |
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сызежагъэнщ | узежагъэнщ | зежагъэнщ | дызежагъэнщ | фызежагъэнщ | зежагъэнщ |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сызежагъэнкъым | узежагъэнкъым | зежагъэнкъым | дызежагъэнкъым | фызежагъэнкъым | зежагъэнкъым |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сызежагъэнт | узежагъэнт | зежагъэнт | дызежагъэнт | фызежагъэнт | зежагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сызежагъэнтэкъым | узежагъэнтэкъым | зежагъэнтэкъым | дызежагъэнтэкъым | фызежагъэнтэкъым | зежагъэнтэкъым |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сызежагъэн | узежагъэн | зежагъэн | дызежагъэн | фызежагъэн | зежагъэн |
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сызежагъэнкъэ | узежагъэнкъэ | зежагъэнкъэ | дызежагъэнкъэ | фызежагъэнкъэ | зежагъэнкъэ |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сызежагъэнт | узежагъэнт | зежагъэнт | дызежагъэнт | фызежагъэнт | зежагъэнт |
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сызежагъэнтэкъэ | узежагъэнтэкъэ | зежагъэнтэкъэ | дызежагъэнтэкъэ | фызежагъэнтэкъэ | зежагъэнтэкъэ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сызежагъэнущ | узежагъэнущ | зежагъэнущ | дызежагъэнущ | фызежагъэнущ | зежагъэнущ |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сызежагъэнукъым | узежагъэнукъым | зежагъэнукъым | дызежагъэнукъым | фызежагъэнукъым | зежагъэнукъым |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сызежагъэнут | узежагъэнут | зежагъэнут | дызежагъэнут | фызежагъэнут | зежагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сызежагъэнутэкъым | узежагъэнутэкъым | зежагъэнутэкъым | дызежагъэнутэкъым | фызежагъэнутэкъым | зежагъэнутэкъым |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сызежагъэну | узежагъэну | зежагъэну | дызежагъэну | фызежагъэну | зежагъэну |
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сызежагъэнукъэ | узежагъэнукъэ | зежагъэнукъэ | дызежагъэнукъэ | фызежагъэнукъэ | зежагъэнукъэ |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сызежагъэнут | узежагъэнут | зежагъэнут | дызежагъэнут | фызежагъэнут | зежагъэнут |
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сызежагъэнутэкъэ | узежагъэнутэкъэ | зежагъэнутэкъэ | дызежагъэнутэкъэ | фызежагъэнутэкъэ | зежагъэнутэкъэ |
Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сызежэ | узежэ | зежэ | дызежэ | фызежэ | зежэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыземыжэ | уземыжэ | земыжэ | дыземыжэ | фыземыжэ | земыжэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызежа | узежа | зежа | дызежа | фызежа | зежа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыземыжа | уземыжа | земыжа | дыземыжа | фыземыжа | земыжа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызежэгъа | узежэгъа | зежэгъа | дызежэгъа | фызежэгъа | зежэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыземыжэгъа | уземыжэгъа | земыжэгъа | дыземыжэгъа | фыземыжэгъа | земыжэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызежэн | узежэн | зежэн | дызежэн | фызежэн | зежэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыземыжэн | уземыжэн | земыжэн | дыземыжэн | фыземыжэн | земыжэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызежэну | узежэну | зежэну | дызежэну | фызежэну | зежэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыземыжэну | уземыжэну | земыжэну | дыземыжэну | фыземыжэну | земыжэну(хэ) |
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэрызежэ | узэрызежэ | зэрызежэ | дызэрызежэ | фызэрызежэ | зэрызежэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыземыжэ | узэрыземыжэ | зэрыземыжэ | дызэрыземыжэ | фызэрыземыжэ | зэрыземыжэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрызежа | узэрызежа | зэрызежа | дызэрызежа | фызэрызежа | зэрызежа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыземыжа | узэрыземыжа | зэрыземыжа | дызэрыземыжа | фызэрыземыжа | зэрыземыжа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрызежэгъа | узэрызежэгъа | зэрызежэгъа | дызэрызежэгъа | фызэрызежэгъа | зэрызежэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыземыжэгъа | узэрыземыжэгъа | зэрыземыжэгъа | дызэрыземыжэгъа | фызэрыземыжэгъа | зэрыземыжэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрызежэн | узэрызежэн | зэрызежэн | дызэрызежэн | фызэрызежэн | зэрызежэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыземыжэн | узэрыземыжэн | зэрыземыжэн | дызэрыземыжэн | фызэрыземыжэн | зэрыземыжэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрызежэну | узэрызежэну | зэрызежэну | дызэрызежэну | фызэрызежэну | зэрызежэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыземыжэну | узэрыземыжэну | зэрыземыжэну | дызэрыземыжэну | фызэрыземыжэну | зэрыземыжэну(хэ) |
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщызежэ | ущызежэ | щызежэ | дыщызежэ | фыщызежэ | щызежэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыземыжэ | ущыземыжэ | щыземыжэ | дыщыземыжэ | фыщыземыжэ | щыземыжэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщызежа | ущызежа | щызежа | дыщызежа | фыщызежа | щызежа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыземыжа | ущыземыжа | щыземыжа | дыщыземыжа | фыщыземыжа | щыземыжа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщызежэгъа | ущызежэгъа | щызежэгъа | дыщызежэгъа | фыщызежэгъа | щызежэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыземыжэгъа | ущыземыжэгъа | щыземыжэгъа | дыщыземыжэгъа | фыщыземыжэгъа | щыземыжэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщызежэн | ущызежэн | щызежэн | дыщызежэн | фыщызежэн | щызежэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыземыжэн | ущыземыжэн | щыземыжэн | дыщыземыжэн | фыщыземыжэн | щыземыжэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщызежэну | ущызежэну | щызежэну | дыщызежэну | фыщызежэну | щызежэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыземыжэну | ущыземыжэну | щыземыжэну | дыщыземыжэну | фыщыземыжэну | щыземыжэну(хэ) |
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыздызежэ | уздызежэ | здызежэ | дыздызежэ | фыздызежэ | здызежэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыземыжэ | уздыземыжэ | здыземыжэ | дыздыземыжэ | фыздыземыжэ | здыземыжэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздызежа | уздызежа | здызежа | дыздызежа | фыздызежа | здызежа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыземыжа | уздыземыжа | здыземыжа | дыздыземыжа | фыздыземыжа | здыземыжа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздызежэгъа | уздызежэгъа | здызежэгъа | дыздызежэгъа | фыздызежэгъа | здызежэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыземыжэгъа | уздыземыжэгъа | здыземыжэгъа | дыздыземыжэгъа | фыздыземыжэгъа | здыземыжэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздызежэн | уздызежэн | здызежэн | дыздызежэн | фыздызежэн | здызежэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыземыжэн | уздыземыжэн | здыземыжэн | дыздыземыжэн | фыздыземыжэн | здыземыжэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздызежэну | уздызежэну | здызежэну | дыздызежэну | фыздызежэну | здызежэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыземыжэну | уздыземыжэну | здыземыжэну | дыздыземыжэну | фыздыземыжэну | здыземыжэну(хэ) |
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀызежэ | ущӀызежэ | щӀызежэ | дыщӀызежэ | фыщӀызежэ | щӀызежэ(хэ) |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыземыжэ | ущӀыземыжэ | щӀыземыжэ | дыщӀыземыжэ | фыщӀыземыжэ | щӀыземыжэ(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀызежа | ущӀызежа | щӀызежа | дыщӀызежа | фыщӀызежа | щӀызежа(хэ) |
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыземыжа | ущӀыземыжа | щӀыземыжа | дыщӀыземыжа | фыщӀыземыжа | щӀыземыжа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀызежэгъа | ущӀызежэгъа | щӀызежэгъа | дыщӀызежэгъа | фыщӀызежэгъа | щӀызежэгъа(хэ) |
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыземыжэгъа | ущӀыземыжэгъа | щӀыземыжэгъа | дыщӀыземыжэгъа | фыщӀыземыжэгъа | щӀыземыжэгъа(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀызежэн | ущӀызежэн | щӀызежэн | дыщӀызежэн | фыщӀызежэн | щӀызежэн(хэ) |
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыземыжэн | ущӀыземыжэн | щӀыземыжэн | дыщӀыземыжэн | фыщӀыземыжэн | щӀыземыжэн(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀызежэну | ущӀызежэну | щӀызежэну | дыщӀызежэну | фыщӀызежэну | щӀызежэну(хэ) |
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыземыжэну | ущӀыземыжэну | щӀыземыжэну | дыщӀыземыжэну | фыщӀыземыжэну | щӀыземыжэну(хэ) |
Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
---|---|---|---|---|---|---|
ит зэман - щыӀэныгъэ | сызежэу | узежэу | зежэу | дызежэу | фызежэу | зежэ(хэ)у |
ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыземыжэу | уземыжэу | земыжэу | дыземыжэу | фыземыжэу | земыжэ(хэ)у |
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызежауэ | узежауэ | зежауэ | дызежауэ | фызежауэ | зежауэ / зежа(хэ)у |
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыземыжауэ | уземыжауэ | земыжауэ | дыземыжауэ | фыземыжауэ | земыжауэ(хэ) / земыжа(хэ)у |
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сызежэурэ | узежэурэ | зежэурэ | дызежэурэ | фызежэурэ | зежэ(хэ)урэ |
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыземыжэурэ | уземыжэурэ | земыжэурэ | дыземыжэурэ | фыземыжэурэ | земыжэ(хэ)урэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
|||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | сыбзожэ | сызожэ | -- | сывзожэ | сазожэ(хэ) |
уэ | уззожэ | -- | узожэ | удзожэ | -- | уазожэ(хэ) |
ар | ззожэ | бзожэ | зожэ | дзожэ | взожэ | язожэ(хэ) |
дэ | -- | дыбзожэ | дызожэ | -- | дывзожэ | дазожэ(хэ) |
фэ | фыззожэ | -- | фызожэ | фыдзожэ | -- | фазожэ(хэ) |
ахэр | ззожэ | бзожэ | зожэ | дзожэ | взожэ | язожэ(хэ) |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
|||||
---|---|---|---|---|---|---|
сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
Подлежащэ | ||||||
сэ | -- | сыбзежэрэ | сызежэрэ | -- | сывзежэрэ | сазежэ(хэ)рэ |
уэ | уззежэрэ | -- | узежэрэ | удзежэрэ | -- | уазежэ(хэ)рэ |
ар | ззежэрэ | бзежэрэ | зежэрэ | дзежэрэ | взежэрэ | язежэ(хэ)рэ |
дэ | -- | дыбзежэрэ | дызежэрэ | -- | дывзежэрэ | дазежэ(хэ)рэ |
фэ | фыззежэрэ | -- | фызежэрэ | фыдзежэрэ | -- | фазежэ(хэ)рэ |
ахэр | ззежэрэ | бзежэрэ | зежэрэ | дзежэрэ | взежэрэ | язежэ(хэ)рэ |
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ж]э | [ж]эр | -- | [ж]эхэр |
Эргативнэ: | [ж]э | [ж]эм | -- | [ж]эхэм |
Послеложнэ: | [ж]экӀэ | [ж]эмкӀэ | [ж]эхэкӀэ | [ж]эхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ж]эуэ | [ж]эрауэ | [ж]эхэу | [ж]эхэрауэ |
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ж]а | [ж]ар | -- | [ж]ахэр |
Эргативнэ: | [ж]а | [ж]ам | -- | [ж]ахэм |
Послеложнэ: | [ж]акӀэ | [ж]амкӀэ | [ж]ахэкӀэ | [ж]ахэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ж]ауэ | [ж]арауэ | [ж]ахэу | [ж]ахэрауэ |
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ж]эн | [ж]эныр | -- | [ж]энхэр |
Эргативнэ: | [ж]эн | [ж]эным | -- | [ж]энхэм |
Послеложнэ: | [ж]энкӀэ | [ж]энымкӀэ | [ж]энхэкӀэ | [ж]энхэмкӀэ |
'Обстоятельственнэ: | [ж]эну | [ж]энырауэ | [ж]энхэу | [ж]энхэрауэ |
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
---|---|---|---|---|
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | [ж]эну | [ж]энур | -- | [ж]энухэр |
Эргативнэ: | [ж]эну | [ж]энум | -- | [ж]энухэм |
Послеложнэ: | [ж]энукӀэ | [ж]энумкӀэ | [ж]энухэкӀэ | [ж]энухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | [ж]энууэ | [ж]энурауэ | [ж]энухэу | [ж]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Къэжыхьын.
ЩАПХЪЭХЭР
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 73 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Ар щэхуу зожэ. | Она бесшумно бегает. | She runs silently. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Сабийр зожэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- зежэн: run around (many times or many directions)
- Сабийр зожэ: the child runs around
УРЫСЫБЗЭ
- зежэн: бегать
- Сабийр зожэ: ребенок бегает
БИБЛИОГРАФИЕ