алыхь

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

< хьэрыпыбзэ: الله = алыхь

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ɐ'ɮǝħ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [алыхь]

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжыгъэ		Куэд бжыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	алыхь	алыхьыр	--	алыхьхэр
Эргативнэ:	алыхь	алыхьым	--	алыхьхэм
Послеложнэ:	алыхькӀэ	алыхьымкӀэ	алыхьхэкӀэ	алыхьхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	алыхьу	алыхьырауэ	алыхьхэу	алыхьхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Муслъымэн диным итхэм я тхьэ.

ЩАПХЪЭХЭР

• Гуэдзыр [Хъуэжэ] икӀыщтэри зэтрикӀутэжа нэужь, меркӀэ къищтэри игуэшащ, зыр Алыхъым ейщ, зыр сысейщ жиӀэурэ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

• Алыхьым ухущӀигъэхъэ, си щӀалэ, лӀы ухъуащ. ЩакӀуэ Талъостэн

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• алыхь: Allah, God, the Deity

УРЫСЫБЗЭ

• алыхь: Аллах

псалъафэ зэпыщӀахэр

Алыхь закъуэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: the one and only God
     Урысыбзэ: единый бог.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхь лъэщ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: omnipotent, all-powerful God
     Урысыбзэ: всемогущий бог.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхь Ӏэмыр

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: God’s will
     Урысыбзэ: божья воля.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхъым и бэлыхьыр техуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be subject to God’s wrath
     Урысыбзэ: подвергнуться божьей каре.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхъым деж нэмысын псалъэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: a sacrilegious, blasphemous or offensive word or expression
     Урысыбзэ: кощунственное, оскорбительное слово, выражение.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхъым ещӀэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: God only knows.
     Урысыбзэ: бог [его] знает.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхьым жыхуиӀам хуэзэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: What will be, will be. Que sera, sera. (lit. Everything will happen according to God’s will)
     Урысыбзэ: чему бывать, того не миновать (букв. будет так, как захотел Аллах).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхьым и нейр зыщыхуа

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: a destitute or indigent person (lit. cursed by God)
     Урысыбзэ: обездоленный человек (букв. проклятый аллахом).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхьым и пащхьэм игъэхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: to destroy or kill sb.
     Урысыбзэ: уничтожить, убить кого-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     — Ауэ иджы ар [дыгъужьыр] алыхьым и пащхьэм измыгъэхьауэ сыкъэкӀуэжынкъым, — [жиӀащ щакӀуэм].  ӀуэрыӀуатэ, фольклор

Алыхьым и пащхьэм ихьэжыху

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: until life’s end.
     Урысыбзэ: до скончания века, до конца жизни.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Алыхьым и пащхьэ уихьэжыху лӀы удэмыкӀуэми содэ.  Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

Алыхьым и фӀыщӀэкӀэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: by God’s grace
     Урысыбзэ: по божьей милости.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхьым и хьэтыркӀэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: please, for God’s sake
     Урысыбзэ: ради бога.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхьым иужэгъужа

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: God-forsaken (ill-fated, luckless person)
     Урысыбзэ: богом забытый (обиженный) [человек].
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхьым я шыкуркӀэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: Thank God!
     Урысыбзэ: слава богу.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхьым къыузэритынщ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: excellent, marvellous, wonderful
     Урысыбзэ: отличный, чудный, прекрасный.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхьыр гъэпцӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: not keep one’s oath
     Урысыбзэ: не сдержать клятвы.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Алыхьыр пщӀэмэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: please, for God’s sake
     Урысыбзэ: ради бога
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: МЕЖДОМЕТИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ɐ'ɮǝħ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [алыхь]

МЫХЬЭНЭ

1. ЖаӀэр нэхъ тригъалэу, нэхъ игъэбыдэу цӀыхубзхэм къагъэсэбэп псалъэ.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• — Алыхь сынэкӀуэнмэ, Ӏей, сынэмыкӀуэу хъурэ, — жиӀащ фызым.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• алыхь: honestly, by God! Word of honour! (in women’s speech)
• — Алыхь сынэкӀуэнмэ, Ӏей, сынэмыкӀуэу хъурэ, — жиӀащ фызым: "Of course, I will come. How could I possibly not come?" said the old lady.

УРЫСЫБЗЭ

• алыхь: ей-богу, честное слово (употребляется в речи женщин)
• — Алыхь сынэкӀуэнмэ, Ӏей, сынэмыкӀуэу хъурэ, — жиӀащ фызым: "Конечно, приду. Как мне можно не прийти?" - сказала старуха.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын