АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- пэ- + ры- + [хь] + -э + -н
Глагол лъэмыӏэс "пэрыхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) |
|
щыӀэныгъэ: |
пэрыхьэн
|
щымыӀэныгъэ: |
пэрымыхьэн
|
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэн |
упэрыхьэн |
пэрыхьэн |
дыпэрыхьэн |
фыпэрыхьэн |
пэрыхьэн(хэ)
|
щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэн |
упэрымыхьэн |
пэрымыхьэн |
дыпэрымыхьэн |
фыпэрымыхьэн |
пэрымыхьэн(хэ)
|
унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
щыӀэныгъэ: |
пэрыхьэ! |
фыпэрыхьэ!
|
щымыӀэныгъэ: |
упэрымыхьэ! |
фыпэрымыхьэ!
|
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыпэрырехьэ |
упэрырехьэ |
пэрырехьэ |
дыпэрырехьэ |
фыпэрырехьэ |
пэрырехьэ
|
щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыремыхьэ |
упэрыремыхьэ |
пэрыремыхьэ |
дыпэрыремыхьэ |
фыпэрыремыхьэ |
пэрыремыхьэ
|
ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрохьэ(р) |
упэрохьэ(р) |
пэрохьэ(р) |
дыпэрохьэ(р) |
фыпэрохьэ(р) |
пэрохьэ(хэ)(р)
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэркъым |
упэрыхьэркъым |
пэрыхьэркъым |
дыпэрыхьэркъым |
фыпэрыхьэркъым |
пэрыхьэ(хэ)ркъым
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэ(р)т |
упэрыхьэ(р)т |
пэрыхьэ(р)т |
дыпэрыхьэ(р)т |
фыпэрыхьэ(р)т |
пэрыхьэ(хэ)(р)т
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэ(р)тэкъым |
упэрыхьэ(р)тэкъым |
пэрыхьэ(р)тэкъым |
дыпэрыхьэ(р)тэкъым |
фыпэрыхьэ(р)тэкъым |
пэрыхьэ(хэ)(р)тэкъым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьащ |
упэрыхьащ |
пэрыхьащ |
дыпэрыхьащ |
фыпэрыхьащ |
пэрыхьа(хэ)щ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьакъым |
упэрыхьакъым |
пэрыхьакъым |
дыпэрыхьакъым |
фыпэрыхьакъым |
пэрыхьа(хэ)къым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьат |
упэрыхьат |
пэрыхьат |
дыпэрыхьат |
фыпэрыхьат |
пэрыхьа(хэ)т
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьатэкъым |
упэрыхьатэкъым |
пэрыхьатэкъым |
дыпэрыхьатэкъым |
фыпэрыхьатэкъым |
пэрыхьа(хэ)тэкъым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъащ |
упэрыхьэгъащ |
пэрыхьэгъащ |
дыпэрыхьэгъащ |
фыпэрыхьэгъащ |
пэрыхьэгъа(хэ)щ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъакъым |
упэрыхьэгъакъым |
пэрыхьэгъакъым |
дыпэрыхьэгъакъым |
фыпэрыхьэгъакъым |
пэрыхьэгъа(хэ)къым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъат |
упэрыхьэгъат |
пэрыхьэгъат |
дыпэрыхьэгъат |
фыпэрыхьэгъат |
пэрыхьэгъа(хэ)т
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъатэкъым |
упэрыхьэгъатэкъым |
пэрыхьэгъатэкъым |
дыпэрыхьэгъатэкъым |
фыпэрыхьэгъатэкъым |
пэрыхьэгъа(хэ)тэкъым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэщ |
упэрыхьэщ |
пэрыхьэщ |
дыпэрыхьэщ |
фыпэрыхьэщ |
пэрыхьэ(хэ)щ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэкъым |
упэрыхьэкъым |
пэрыхьэкъым |
дыпэрыхьэкъым |
фыпэрыхьэкъым |
пэрыхьэ(хэ)къым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэт |
упэрыхьэт |
пэрыхьэт |
дыпэрыхьэт |
фыпэрыхьэт |
пэрыхьэ(хэ)т
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэтэкъым |
упэрыхьэтэкъым |
пэрыхьэтэкъым |
дыпэрыхьэтэкъым |
фыпэрыхьэтэкъым |
пэрыхьэ(хэ)тэкъым
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнщ |
упэрыхьэнщ |
пэрыхьэнщ |
дыпэрыхьэнщ |
фыпэрыхьэнщ |
пэрыхьэн(хэ)щ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнкъым |
упэрыхьэнкъым |
пэрыхьэнкъым |
дыпэрыхьэнкъым |
фыпэрыхьэнкъым |
пэрыхьэн(хэ)къым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнущ |
упэрыхьэнущ |
пэрыхьэнущ |
дыпэрыхьэнущ |
фыпэрыхьэнущ |
пэрыхьэну(хэ)щ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнукъым |
упэрыхьэнукъым |
пэрыхьэнукъым |
дыпэрыхьэнукъым |
фыпэрыхьэнукъым |
пэрыхьэну(хэ)къым
|
ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэрэ |
упэрыхьэрэ |
пэрыхьэрэ |
дыпэрыхьэрэ |
фыпэрыхьэрэ |
пэрыхьэ(хэ)рэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэркъэ |
упэрыхьэркъэ |
пэрыхьэркъэ |
дыпэрыхьэркъэ |
фыпэрыхьэркъэ |
пэрыхьэ(хэ)ркъэ
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэ(р)т |
упэрыхьэ(р)т |
пэрыхьэ(р)т |
дыпэрыхьэ(р)т |
фыпэрыхьэ(р)т |
пэрыхьэ(хэ)(р)т
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэ(р)тэкъэ |
упэрыхьэ(р)тэкъэ |
пэрыхьэ(р)тэкъэ |
дыпэрыхьэ(р)тэкъэ |
фыпэрыхьэ(р)тэкъэ |
пэрыхьэ(хэ)(р)тэкъэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьа |
упэрыхьа |
пэрыхьа |
дыпэрыхьа |
фыпэрыхьа |
пэрыхьа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьакъэ |
упэрыхьакъэ |
пэрыхьакъэ |
дыпэрыхьакъэ |
фыпэрыхьакъэ |
пэрыхьа(хэ)къэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьат |
упэрыхьат |
пэрыхьат |
дыпэрыхьат |
фыпэрыхьат |
пэрыхьа(хэ)т
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьатэкъэ |
упэрыхьатэкъэ |
пэрыхьатэкъэ |
дыпэрыхьатэкъэ |
фыпэрыхьатэкъэ |
пэрыхьа(хэ)тэкъэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъа |
упэрыхьэгъа |
пэрыхьэгъа |
дыпэрыхьэгъа |
фыпэрыхьэгъа |
пэрыхьэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъакъэ |
упэрыхьэгъакъэ |
пэрыхьэгъакъэ |
дыпэрыхьэгъакъэ |
фыпэрыхьэгъакъэ |
пэрыхьэгъа(хэ)къэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъат |
упэрыхьэгъат |
пэрыхьэгъат |
дыпэрыхьэгъат |
фыпэрыхьэгъат |
пэрыхьэгъа(хэ)т
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъатэкъэ |
упэрыхьэгъатэкъэ |
пэрыхьэгъатэкъэ |
дыпэрыхьэгъатэкъэ |
фыпэрыхьэгъатэкъэ |
пэрыхьэгъа(хэ)тэкъэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэ |
упэрыхьэ |
пэрыхьэ |
дыпэрыхьэ |
фыпэрыхьэ |
пэрыхьэ(хэ)
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэкъэ |
упэрыхьэкъэ |
пэрыхьэкъэ |
дыпэрыхьэкъэ |
фыпэрыхьэкъэ |
пэрыхьэ(хэ)къэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэт |
упэрыхьэт |
пэрыхьэт |
дыпэрыхьэт |
фыпэрыхьэт |
пэрыхьэ(хэ)т
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэтэкъэ |
упэрыхьэтэкъэ |
пэрыхьэтэкъэ |
дыпэрыхьэтэкъэ |
фыпэрыхьэтэкъэ |
пэрыхьэ(хэ)тэкъэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэн |
упэрыхьэн |
пэрыхьэн |
дыпэрыхьэн |
фыпэрыхьэн |
пэрыхьэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнкъэ |
упэрыхьэнкъэ |
пэрыхьэнкъэ |
дыпэрыхьэнкъэ |
фыпэрыхьэнкъэ |
пэрыхьэн(хэ)къэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэну |
упэрыхьэну |
пэрыхьэну |
дыпэрыхьэну |
фыпэрыхьэну |
пэрыхьэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнукъэ |
упэрыхьэнукъэ |
пэрыхьэнукъэ |
дыпэрыхьэнукъэ |
фыпэрыхьэнукъэ |
пэрыхьэну(хэ)къэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэмэ |
упэрыхьэмэ |
пэрыхьэмэ |
дыпэрыхьэмэ |
фыпэрыхьэмэ |
пэрыхьэ(хэ)мэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэмэ |
упэрымыхьэмэ |
пэрымыхьэмэ |
дыпэрымыхьэмэ |
фыпэрымыхьэмэ |
пэрымыхьэ(хэ)мэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьамэ |
упэрыхьамэ |
пэрыхьамэ |
дыпэрыхьамэ |
фыпэрыхьамэ |
пэрыхьа(хэ)мэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьамэ |
упэрымыхьамэ |
пэрымыхьамэ |
дыпэрымыхьамэ |
фыпэрымыхьамэ |
пэрмыхьа(хэ)мэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъамэ |
упэрыхьэгъамэ |
пэрыхьэгъамэ |
дыпэрыхьэгъамэ |
фыпэрыхьэгъамэ |
пэрыхьэгъа(хэ)мэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэгъамэ |
упэрымыхьэгъамэ |
пэрымыхьэгъамэ |
дыпэрымыхьэгъамэ |
фыпэрымыхьэгъамэ |
пэрымыхьэгъа(хэ)мэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнмэ |
упэрыхьэнмэ |
пэрыхьэнмэ |
дыпэрыхьэнмэ |
фыпэрыхьэнмэ |
пэрыхьэн(хэ)мэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэнмэ |
упэрымыхьэнмэ |
пэрымыхьэнмэ |
дыпэрымыхьэнмэ |
фыпэрымыхьэнмэ |
пэрымыхьэн(хэ)мэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнумэ |
упэрыхьэнумэ |
пэрыхьэнумэ |
дыпэрыхьэнумэ |
фыпэрыхьэнумэ |
пэрыхьэну(хэ)мэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэнумэ |
упэрымыхьэнумэ |
пэрымыхьэнумэ |
дыпэрымыхьэнумэ |
фыпэрымыхьэнумэ |
пэрымыхьэну(хэ)мэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэтэмэ |
упэрыхьэтэмэ |
пэрыхьэтэмэ |
дыпэрыхьэтэмэ |
фыпэрыхьэтэмэ |
пэрыхьэ(хэ)тэмэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэтэмэ |
упэрымыхьэтэмэ |
пэрымыхьэтэмэ |
дыпэрымыхьэтэмэ |
фыпэрымыхьэтэмэ |
пэрымыхьэ(хэ)тэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьатэмэ |
упэрыхьатэмэ |
пэрыхьатэмэ |
дыпэрыхьатэмэ |
фыпэрыхьатэмэ |
пэрыхьа(хэ)тэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьатэмэ |
упэрымыхьатэмэ |
пэрымыхьатэмэ |
дыпэрымыхьатэмэ |
фыпэрымыхьатэмэ |
пэрымыхьа(хэ)тэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъатэмэ |
упэрыхьэгъатэмэ |
пэрыхьэгъатэмэ |
дыпэрыхьэгъатэмэ |
фыпэрыхьэгъатэмэ |
пэрыхьэгъа(хэ)тэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэгъатэмэ |
упэрымыхьэгъатэмэ |
пэрымыхьэгъатэмэ |
дыпэрымыхьэгъатэмэ |
фыпэрымыхьэгъатэмэ |
пэрымыхьэгъа(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнтэмэ |
упэрыхьэнтэмэ |
пэрыхьэнтэмэ |
дыпэрыхьэнтэмэ |
фыпэрыхьэнтэмэ |
пэрыхьэн(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэнтэмэ |
упэрымыхьэнтэмэ |
пэрымыхьэнтэмэ |
дыпэрымыхьэнтэмэ |
фыпэрымыхьэнтэмэ |
пэрымыхьэн(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнутэмэ |
упэрыхьэнутэмэ |
пэрыхьэнутэмэ |
дыпэрыхьэнутэмэ |
фыпэрыхьэнутэмэ |
пэрыхьэну(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэнутэмэ |
упэрымыхьэнутэмэ |
пэрымыхьэнутэмэ |
дыпэрымыхьэнутэмэ |
фыпэрымыхьэнутэмэ |
пэрымыхьэну(хэ)тэмэ
|
сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнт |
упэрыхьэнт |
пэрыхьэнт |
дыпэрыхьэнт |
фыпэрыхьэнт |
пэрыхьэн(хэ)т
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнтэкъым |
упэрыхьэнтэкъым |
пэрыхьэнтэкъым |
дыпэрыхьэнтэкъым |
фыпэрыхьэнтэкъым |
пэрыхьэн(хэ)тэкъым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнут |
упэрыхьэнут |
пэрыхьэнут |
дыпэрыхьэнут |
фыпэрыхьэнут |
пэрыхьэну(хэ)т
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнутэкъым |
упэрыхьэнутэкъым |
пэрыхьэнутэкъым |
дыпэрыхьэнутэкъым |
фыпэрыхьэнутэкъым |
пэрыхьэну(хэ)тэкъым
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэми |
упэрыхьэми |
пэрыхьэми |
дыпэрыхьэми |
фыпэрыхьэми |
пэрыхьэ(хэ)ми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэми |
упэрымыхьэми |
пэрымыхьэми |
дыпэрымыхьэми |
фыпэрымыхьэми |
пэрымыхьэ(хэ)ми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьами |
упэрыхьами |
пэрыхьами |
дыпэрыхьами |
фыпэрыхьами |
пэрыхьа(хэ)ми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьами |
упэрымыхьами |
пэрымыхьами |
дыпэрымыхьами |
фыпэрымыхьами |
пэрымыхьа(хэ)ми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъами |
упэрыхьэгъами |
пэрыхьэгъами |
дыпэрыхьэгъами |
фыпэрыхьэгъами |
пэрыхьэгъа(хэ)ми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэгъами |
упэрымыхьэгъами |
пэрымыхьэгъами |
дыпэрымыхьэгъами |
фыпэрымыхьэгъами |
пэрымыхьэгъа(хэ)ми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнми |
упэрыхьэнми |
пэрыхьэнми |
дыпэрыхьэнми |
фыпэрыхьэнми |
пэрыхьэн(хэ)ми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэнми |
упэрымыхьэнми |
пэрымыхьэнми |
дыпэрымыхьэнми |
фыпэрымыхьэнми |
пэрымыхьэн(хэ)ми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнуми |
упэрыхьэнуми |
пэрыхьэнуми |
дыпэрыхьэнуми |
фыпэрыхьэнуми |
пэрыхьэну(хэ)ми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэнуми |
упэрымыхьэнуми |
пэрымыхьэнуми |
дыпэрымыхьэнуми |
фыпэрымыхьэнуми |
пэрымыхьэну(хэ)ми
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэтэми |
упэрыхьэтэми |
пэрыхьэтэми |
дыпэрыхьэтэми |
фыпэрыхьэтэми |
пэрыхьэ(хэ)тэми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэтэми |
упэрымыхьэтэми |
пэрымыхьэтэми |
дыпэрымыхьэтэми |
фыпэрымыхьэтэми |
пэрымыхьэ(хэ)тэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьатэми |
упэрыхьатэми |
пэрыхьатэми |
дыпэрыхьатэми |
фыпэрыхьатэми |
пэрыхьа(хэ)тэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьатэми |
упэрымыхьатэми |
пэрымыхьатэми |
дыпэрымыхьатэми |
фыпэрымыхьатэми |
пэрымыхьа(хэ)тэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэгъатэми |
упэрыхьэгъатэми |
пэрыхьэгъатэми |
дыпэрыхьэгъатэми |
фыпэрыхьэгъатэми |
пэрыхьэгъа(хэ)тэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэгъатэми |
упэрымыхьэгъатэми |
пэрымыхьэгъатэми |
дыпэрымыхьэгъатэми |
фыпэрымыхьэгъатэми |
пэрымыхьэгъа(хэ)тэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнтэми |
упэрыхьэнтэми |
пэрыхьэнтэми |
дыпэрыхьэнтэми |
фыпэрыхьэнтэми |
пэрыхьэн(хэ)тэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэнтэми |
упэрымыхьэнтэми |
пэрымыхьэнтэми |
дыпэрымыхьэнтэми |
фыпэрымыхьэнтэми |
пэрымыхьэн(хэ)тэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьэнутэми |
упэрыхьэнутэми |
пэрыхьэнутэми |
дыпэрыхьэнутэми |
фыпэрыхьэнутэми |
пэрыхьэну(хэ)тэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьэнутэми |
упэрымыхьэнутэми |
пэрымыхьэнутэми |
дыпэрымыхьэнутэми |
фыпэрымыхьэнутэми |
пэрымыхьэну(хэ)тэми
|
гъэщӀэгъхьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьаи |
упэрыхьаи |
пэрыхьаи |
дыпэрыхьаи |
фыпэрыхьаи |
пэрыхьаи
|
щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьакъыми |
упэрыхьакъыми |
пэрыхьакъыми |
дыпэрыхьакъыми |
фыпэрыхьакъыми |
пэрыхьакъыми
|
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьащэрэт |
упэрыхьащэрэт |
пэрыхьащэрэт |
дыпэрыхьащэрэт |
фыпэрыхьащэрэт |
пэрыхьащэрэт
|
щымыӀэныгъэ: |
сыпэрымыхьащэрэт |
упэрымыхьащэрэт |
пэрымыхьащэрэт |
дыпэрымыхьащэрэт |
фыпэрымыхьащэрэт |
пэрымыхьащэрэт
|
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнщ |
упэрыхьагъэнщ |
пэрыхьагъэнщ |
дыпэрыхьагъэнщ |
фыпэрыхьагъэнщ |
пэрыхьагъэнщ
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнкъым |
упэрыхьагъэнкъым |
пэрыхьагъэнкъым |
дыпэрыхьагъэнкъым |
фыпэрыхьагъэнкъым |
пэрыхьагъэнкъым
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнт |
упэрыхьагъэнт |
пэрыхьагъэнт |
дыпэрыхьагъэнт |
фыпэрыхьагъэнт |
пэрыхьагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнтэкъым |
упэрыхьагъэнтэкъым |
пэрыхьагъэнтэкъым |
дыпэрыхьагъэнтэкъым |
фыпэрыхьагъэнтэкъым |
пэрыхьагъэнтэкъым
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэн |
упэрыхьагъэн |
пэрыхьагъэн |
дыпэрыхьагъэн |
фыпэрыхьагъэн |
пэрыхьагъэн
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнкъэ |
упэрыхьагъэнкъэ |
пэрыхьагъэнкъэ |
дыпэрыхьагъэнкъэ |
фыпэрыхьагъэнкъэ |
пэрыхьагъэнкъэ
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнт |
упэрыхьагъэнт |
пэрыхьагъэнт |
дыпэрыхьагъэнт |
фыпэрыхьагъэнт |
пэрыхьагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнтэкъэ |
упэрыхьагъэнтэкъэ |
пэрыхьагъэнтэкъэ |
дыпэрыхьагъэнтэкъэ |
фыпэрыхьагъэнтэкъэ |
пэрыхьагъэнтэкъэ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнущ |
упэрыхьагъэнущ |
пэрыхьагъэнущ |
дыпэрыхьагъэнущ |
фыпэрыхьагъэнущ |
пэрыхьагъэнущ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнукъым |
упэрыхьагъэнукъым |
пэрыхьагъэнукъым |
дыпэрыхьагъэнукъым |
фыпэрыхьагъэнукъым |
пэрыхьагъэнукъым
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнут |
упэрыхьагъэнут |
пэрыхьагъэнут |
дыпэрыхьагъэнут |
фыпэрыхьагъэнут |
пэрыхьагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнутэкъым |
упэрыхьагъэнутэкъым |
пэрыхьагъэнутэкъым |
дыпэрыхьагъэнутэкъым |
фыпэрыхьагъэнутэкъым |
пэрыхьагъэнутэкъым
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэну |
упэрыхьагъэну |
пэрыхьагъэну |
дыпэрыхьагъэну |
фыпэрыхьагъэну |
пэрыхьагъэну
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнукъэ |
упэрыхьагъэнукъэ |
пэрыхьагъэнукъэ |
дыпэрыхьагъэнукъэ |
фыпэрыхьагъэнукъэ |
пэрыхьагъэнукъэ
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнут |
упэрыхьагъэнут |
пэрыхьагъэнут |
дыпэрыхьагъэнут |
фыпэрыхьагъэнут |
пэрыхьагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпэрыхьагъэнутэкъэ |
упэрыхьагъэнутэкъэ |
пэрыхьагъэнутэкъэ |
дыпэрыхьагъэнутэкъэ |
фыпэрыхьагъэнутэкъэ |
пэрыхьагъэнутэкъэ
|
Причастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыпэрыхьэ |
упэрыхьэ |
пэрыхьэ |
дыпэрыхьэ |
фыпэрыхьэ |
пэрыхьэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпэрымыхьэ |
упэрымыхьэ |
пэрымыхьэ |
дыпэрымыхьэ |
фыпэрымыхьэ |
пэрымыхьэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыпэрыхьа |
упэрыхьа |
пэрыхьа |
дыпэрыхьа |
фыпэрыхьа |
пэрыхьа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпэрымыхьа |
упэрымыхьа |
пэрымыхьа |
дыпэрымыхьа |
фыпэрымыхьа |
пэрымыхьа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыпэрыхьэгъа |
упэрыхьэгъа |
пэрыхьэгъа |
дыпэрыхьэгъа |
фыпэрыхьэгъа |
пэрыхьэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпэрымыхьэгъа |
упэрымыхьэгъа |
пэрымыхьэгъа |
дыпэрымыхьэгъа |
фыпэрымыхьэгъа |
пэрымыхьэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыпэрыхьэн |
упэрыхьэн |
пэрыхьэн |
дыпэрыхьэн |
фыпэрыхьэн |
пэрыхьэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпэрымыхьэн |
упэрымыхьэн |
пэрымыхьэн |
дыпэрымыхьэн |
фыпэрымыхьэн |
пэрымыхьэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыпэрыхьэну |
упэрыхьэну |
пэрыхьэну |
дыпэрыхьэну |
фыпэрыхьэну |
пэрыхьэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпэрымыхьэну |
упэрымыхьэну |
пэрымыхьэну |
дыпэрымыхьэну |
фыпэрымыхьэну |
пэрымыхьэну(хэ)
|
Лэжьыгъэм и къэхъупэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпэрыхьэ |
узэрыпэрыхьэ |
зэрыпэрыхьэ |
дызэрыпэрыхьэ |
фызэрыпэрыхьэ |
зэрыпэрыхьэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпэрымыхьэ |
узэрыпэрымыхьэ |
зэрыпэрымыхьэ |
дызэрыпэрымыхьэ |
фызэрыпэрымыхьэ |
зэрыпэрымыхьэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпэрыхьа |
узэрыпэрыхьа |
зэрыпэрыхьа |
дызэрыпэрыхьа |
фызэрыпэрыхьа |
зэрыпэрыхьа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпэрымыхьа |
узэрыпэрымыхьа |
зэрыпэрымыхьа |
дызэрыпэрымыхьа |
фызэрыпэрымыхьа |
зэрыпэрымыхьа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпэрыхьэгъа |
узэрыпэрыхьэгъа |
зэрыпэрыхьэгъа |
дызэрыпэрыхьэгъа |
фызэрыпэрыхьэгъа |
зэрыпэрыхьэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпэрымыхьэгъа |
узэрыпэрымыхьэгъа |
зэрыпэрымыхьэгъа |
дызэрыпэрымыхьэгъа |
фызэрыпэрымыхьэгъа |
зэрыпэрымыхьэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпэрыхьэн |
узэрыпэрыхьэн |
зэрыпэрыхьэн |
дызэрыпэрыхьэн |
фызэрыпэрыхьэн |
зэрыпэрыхьэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпэрымыхьэн |
узэрыпэрымыхьэн |
зэрыпэрымыхьэн |
дызэрыпэрымыхьэн |
фызэрыпэрымыхьэн |
зэрыпэрымыхьэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпэрыхьэну |
узэрыпэрыхьэну |
зэрыпэрыхьэну |
дызэрыпэрыхьэну |
фызэрыпэрыхьэну |
зэрыпэрыхьэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпэрымыхьэну |
узэрыпэрымыхьэну |
зэрыпэрымыхьэну |
дызэрыпэрымыхьэну |
фызэрыпэрымыхьэну |
зэрыпэрымыхьэну(хэ)
|
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпэрыхьэ |
ущыпэрыхьэ |
щыпэрыхьэ |
дыщыпэрыхьэ |
фыщыпэрыхьэ |
щыпэрыхьэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпэрымыхьэ |
ущыпэрымыхьэ |
щыпэрымыхьэ |
дыщыпэрымыхьэ |
фыщыпэрымыхьэ |
щыпэрымыхьэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпэрыхьа |
ущыпэрыхьа |
щыпэрыхьа |
дыщыпэрыхьа |
фыщыпэрыхьа |
щыпэрыхьа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпэрымыхьа |
ущыпэрымыхьа |
щыпэрымыхьа |
дыщыпэрымыхьа |
фыщыпэрымыхьа |
щыпэрымыхьа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпэрыхьэгъа |
ущыпэрыхьэгъа |
щыпэрыхьэгъа |
дыщыпэрыхьэгъа |
фыщыпэрыхьэгъа |
щыпэрыхьэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпэрымыхьэгъа |
ущыпэрымыхьэгъа |
щыпэрымыхьэгъа |
дыщыпэрымыхьэгъа |
фыщыпэрымыхьэгъа |
щыпэрымыхьэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпэрыхьэн |
ущыпэрыхьэн |
щыпэрыхьэн |
дыщыпэрыхьэн |
фыщыпэрыхьэн |
щыпэрыхьэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпэрымыхьэн |
ущыпэрымыхьэн |
щыпэрымыхьэн |
дыщыпэрымыхьэн |
фыщыпэрымыхьэн |
щыпэрымыхьэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпэрыхьэну |
ущыпэрыхьэну |
щыпэрыхьэну |
дыщыпэрыхьэну |
фыщыпэрыхьэну |
щыпэрыхьэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпэрымыхьэну |
ущыпэрымыхьэну |
щыпэрымыхьэну |
дыщыпэрымыхьэну |
фыщыпэрымыхьэну |
щыпэрымыхьэну(хэ)
|
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыздыпэрыхьэ |
уздыпэрыхьэ |
здыпэрыхьэ |
дыздыпэрыхьэ |
фыздыпэрыхьэ |
здыпэрыхьэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздыпэрымыхьэ |
уздыпэрымыхьэ |
здыпэрымыхьэ |
дыздыпэрымыхьэ |
фыздыпэрымыхьэ |
здыпэрымыхьэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыздыпэрыхьа |
уздыпэрыхьа |
здыпэрыхьа |
дыздыпэрыхьа |
фыздыпэрыхьа |
здыпэрыхьа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздыпэрымыхьа |
уздыпэрымыхьа |
здыпэрымыхьа |
дыздыпэрымыхьа |
фыздыпэрымыхьа |
здыпэрымыхьа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыздыпэрыхьэгъа |
уздыпэрыхьэгъа |
здыпэрыхьэгъа |
дыздыпэрыхьэгъа |
фыздыпэрыхьэгъа |
здыпэрыхьэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздыпэрымыхьэгъа |
уздыпэрымыхьэгъа |
здыпэрымыхьэгъа |
дыздыпэрымыхьэгъа |
фыздыпэрымыхьэгъа |
здыпэрымыхьэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыздыпэрыхьэн |
уздыпэрыхьэн |
здыпэрыхьэн |
дыздыпэрыхьэн |
фыздыпэрыхьэн |
здыпэрыхьэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздыпэрымыхьэн |
уздыпэрымыхьэн |
здыпэрымыхьэн |
дыздыпэрымыхьэн |
фыздыпэрымыхьэн |
здыпэрымыхьэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыздыпэрыхьэну |
уздыпэрыхьэну |
здыпэрыхьэну |
дыздыпэрыхьэну |
фыздыпэрыхьэну |
здыпэрыхьэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздыпэрымыхьэну |
уздыпэрымыхьэну |
здыпэрымыхьэну |
дыздыпэрымыхьэну |
фыздыпэрымыхьэну |
здыпэрымыхьэну(хэ)
|
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀыпэрыхьэ |
ущӀыпэрыхьэ |
щӀыпэрыхьэ |
дыщӀыпэрыхьэ |
фыщӀыпэрыхьэ |
щӀыпэрыхьэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀыпэрымыхьэ |
ущӀыпэрымыхьэ |
щӀыпэрымыхьэ |
дыщӀыпэрымыхьэ |
фыщӀыпэрымыхьэ |
щӀыпэрымыхьэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀыпэрыхьа |
ущӀыпэрыхьа |
щӀыпэрыхьа |
дыщӀыпэрыхьа |
фыщӀыпэрыхьа |
щӀыпэрыхьа(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀыпэрымыхьа |
ущӀыпэрымыхьа |
щӀыпэрымыхьа |
дыщӀыпэрымыхьа |
фыщӀыпэрымыхьа |
щӀыпэрымыхьа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀыпэрыхьэгъа |
ущӀыпэрыхьэгъа |
щӀыпэрыхьэгъа |
дыщӀыпэрыхьэгъа |
фыщӀыпэрыхьэгъа |
щӀыпэрыхьэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀыпэрымыхьэгъа |
ущӀыпэрымыхьэгъа |
щӀыпэрымыхьэгъа |
дыщӀыпэрымыхьэгъа |
фыщӀыпэрымыхьэгъа |
щӀыпэрымыхьэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀыпэрыхьэн |
ущӀыпэрыхьэн |
щӀыпэрыхьэн |
дыщӀыпэрыхьэн |
фыщӀыпэрыхьэн |
щӀыпэрыхьэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀыпэрымыхьэн |
ущӀыпэрымыхьэн |
щӀыпэрымыхьэн |
дыщӀыпэрымыхьэн |
фыщӀыпэрымыхьэн |
щӀыпэрымыхьэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀыпэрыхьэну |
ущӀыпэрыхьэну |
щӀыпэрыхьэну |
дыщӀыпэрыхьэну |
фыщӀыпэрыхьэну |
щӀыпэрыхьэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀыпэрымыхьэну |
ущӀыпэрымыхьэну |
щӀыпэрымыхьэну |
дыщӀыпэрымыхьэну |
фыщӀыпэрымыхьэну |
щӀыпэрымыхьэну(хэ)
|
Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыпэрыхьэу |
упэрыхьэу |
пэрыхьэу |
дыпэрыхьэу |
фыпэрыхьэу |
пэрыхьэ(хэ)у
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпэрымыхьэу |
упэрымыхьэу |
пэрымыхьэу |
дыпэрымыхьэу |
фыпэрымыхьэу |
пэрымыхьэ(хэ)у
|
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыпэрыхьауэ |
упэрыхьауэ |
пэрыхьауэ |
дыпэрыхьауэ |
фыпэрыхьауэ |
пэрыхьауэ / пэрыхьа(хэ)у
|
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпэрымыхьауэ |
упэрымыхьауэ |
пэрымыхьауэ |
дыпэрымыхьауэ |
фыпэрымыхьауэ |
пэрымыхьауэ(хэ) / пэрымыхьа(хэ)у
|
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
сыпэрыхьэурэ |
упэрыхьэурэ |
пэрыхьэурэ |
дыпэрыхьэурэ |
фыпэрыхьэурэ |
пэрыхьэ(хэ)урэ
|
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сыпэрымыхьэурэ |
упэрымыхьэурэ |
пэрымыхьэурэ |
дыпэрымыхьэурэ |
фыпэрымыхьэурэ |
пэрымыхьэ(хэ)урэ
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
|
|
|
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
сэ |
-- |
сыппэрохьэ |
сыпэрохьэ |
-- |
сыфпэрохьэ |
сапэрохьэ(хэ)
|
уэ |
успэрохьэ |
-- |
упэрохьэ |
утпэрохьэ |
-- |
уапэрохьэ(хэ)
|
ар |
спэрохьэ |
ппэрохьэ |
пэрохьэ |
тпэрохьэ |
фпэрохьэ |
япэрохьэ(хэ)
|
дэ |
-- |
дыппэрохьэ |
дыпэрохьэ |
-- |
дыфпэрохьэ |
дапэрохьэ(хэ)
|
фэ |
фыспэрохьэ |
-- |
фыпэрохьэ |
фытпэрохьэ |
-- |
фапэрохьэ(хэ)
|
ахэр |
спэрохьэ |
ппэрохьэ |
пэрохьэ |
тпэрохьэ |
фпэрохьэ |
япэрохьэ(хэ)
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
|
|
|
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
сэ |
-- |
сыппэрыхьэрэ |
сыпэрыхьэрэ |
-- |
сыфпэрыхьэрэ |
сапэрыхьэ(хэ)рэ
|
уэ |
успэрыхьэрэ |
-- |
упэрыхьэрэ |
утпэрыхьэрэ |
-- |
уапэрыхьэ(хэ)рэ
|
ар |
спэрыхьэрэ |
ппэрыхьэрэ |
пэрыхьэрэ |
тпэрыхьэрэ |
фпэрыхьэрэ |
япэрыхьэ(хэ)рэ
|
дэ |
-- |
дыппэрыхьэрэ |
дыпэрыхьэрэ |
-- |
дыфпэрыхьэрэ |
дапэрыхьэ(хэ)рэ
|
фэ |
фыспэрыхьэрэ |
-- |
фыпэрыхьэрэ |
фытдпэрыхьэрэ |
-- |
фапэрыхьэ(хэ)рэ
|
ахэр |
спэрыхьэрэ |
ппэрыхьэрэ |
пэрыхьэрэ |
тпэрыхьэрэ |
фпэрыхьэрэ |
япэрыхьэ(хэ)рэ
|
|
|
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[хь]э |
[хь]эр |
-- |
[хь]эхэр
|
Эргативнэ: |
[хь]э |
[хь]эм |
-- |
[хь]эхэм
|
Послеложнэ: |
[хь]экӀэ |
[хь]эмкӀэ |
[хь]эхэкӀэ |
[хь]эхэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[хь]эуэ |
[хь]эрауэ |
[хь]эхэу |
[хь]эхэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[хь]а |
[хь]ар |
-- |
[хь]ахэр
|
Эргативнэ: |
[хь]а |
[хь]ам |
-- |
[хь]ахэм
|
Послеложнэ: |
[хь]акӀэ |
[хь]амкӀэ |
[хь]ахэкӀэ |
[хь]ахэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[хь]ауэ |
[хь]арауэ |
[хь]ахэу |
[хь]ахэрауэ
|
|
|
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[хь]эн |
[хь]эныр |
-- |
[хь]энхэр
|
Эргативнэ: |
[хь]эн |
[хь]эным |
-- |
[хь]энхэм
|
Послеложнэ: |
[хь]энкӀэ |
[хь]энымкӀэ |
[хь]энхэкӀэ |
[хь]энхэмкӀэ
|
'Обстоятельственнэ: |
[хь]эну |
[хь]энырауэ |
[хь]энхэу |
[хь]энхэрауэ
|
|
|
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[хь]эну |
[хь]энур |
-- |
[хь]энухэр
|
Эргативнэ: |
[хь]эну |
[хь]энум |
-- |
[хь]энухэм
|
Послеложнэ: |
[хь]энукӀэ |
[хь]энумкӀэ |
[хь]энухэкӀэ |
[хь]энухэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[хь]энууэ |
[хь]энурауэ |
[хь]энухэу |
[хь]энухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- Ипэм ихьэн, ипэмкӀэ екӀуэлӀэн.
- Лэжьыгъэ гуэрым еувэлӀэн; ублэн; щӀэдзэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Ӏуэхум пэрыхьэн.
- ӀэнатӀэм пэрыхьэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- пэрыхьэн: 1. come up to or approach sth 2. undertake or start doing sth.
- Ӏуэхум пэрыхьэн: start doing sth.
- ӀэнатӀэм пэрыхьэн: undertake some job or assume some position.
УРЫСЫБЗЭ
- пэрыхьэн: 1. подойти к кому-чему-л. 2. приступить к чему-л.; начать что-л.
- Ӏуэхум пэрыхьэн: приступить к делу.
- ӀэнатӀэм пэрыхьэн: занять какую-л. должность.
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын