пынэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pǝ'nɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пы- + [н] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пынэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пынэн
щымыӀэныгъэ:	пымынэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпынэн	упынэн	пынэн	дыпынэн	фыпынэн	пынэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпымынэн	упымынэн	пымынэн	дыпымынэн	фыпымынэн	пымынэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пынэ!	фыпынэ!
щымыӀэныгъэ:	упымынэ!	фыпымынэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпренэ	упренэ	пренэ	дыпренэ	фыпренэ	пренэ
щымыӀэныгъэ:	сыпремынэ	упремынэ	премынэ	дыпремынэ	фыпремынэ	премынэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпонэ(р)	упонэ(р)	понэ(р)	дыпонэ(р)	фыпонэ(р)	понэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпынэркъым	упынэркъым	пынэркъым	дыпынэркъым	фыпынэркъым	пынэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпынэ(р)т	упынэ(р)т	пынэ(р)т	дыпынэ(р)т	фыпынэ(р)т	пынэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпынэ(р)тэкъым	упынэ(р)тэкъым	пынэ(р)тэкъым	дыпынэ(р)тэкъым	фыпынэ(р)тэкъым	пынэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпынащ	упынащ	пынащ	дыпынащ	фыпынащ	пына(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпынакъым	упынакъым	пынакъым	дыпынакъым	фыпынакъым	пына(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпынат	упынат	пынат	дыпынат	фыпынат	пына(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпынатэкъым	упынатэкъым	пынатэкъым	дыпынатэкъым	фыпынатэкъым	пына(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэгъащ	упынэгъащ	пынэгъащ	дыпынэгъащ	фыпынэгъащ	пынэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпынэгъакъым	упынэгъакъым	пынэгъакъым	дыпынэгъакъым	фыпынэгъакъым	пынэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэгъат	упынэгъат	пынэгъат	дыпынэгъат	фыпынэгъат	пынэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпынэгъатэкъым	упынэгъатэкъым	пынэгъатэкъым	дыпынэгъатэкъым	фыпынэгъатэкъым	пынэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпынэщ	упынэщ	пынэщ	дыпынэщ	фыпынэщ	пынэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпынэкъым	упынэкъым	пынэкъым	дыпынэкъым	фыпынэкъым	пынэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпынэт	упынэт	пынэт	дыпынэт	фыпынэт	пынэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпынэтэкъым	упынэтэкъым	пынэтэкъым	дыпынэтэкъым	фыпынэтэкъым	пынэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнщ	упынэнщ	пынэнщ	дыпынэнщ	фыпынэнщ	пынэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпынэнкъым	упынэнкъым	пынэнкъым	дыпынэнкъым	фыпынэнкъым	пынэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнущ	упынэнущ	пынэнущ	дыпынэнущ	фыпынэнущ	пынэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпынэнукъым	упынэнукъым	пынэнукъым	дыпынэнукъым	фыпынэнукъым	пынэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэрэ	упынэрэ	пынэрэ	дыпынэрэ	фыпынэрэ	пынэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпынэркъэ	упынэркъэ	пынэркъэ	дыпынэркъэ	фыпынэркъэ	пынэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпынэ(р)т	упынэ(р)т	пынэ(р)т	дыпынэ(р)т	фыпынэ(р)т	пынэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпынэ(р)тэкъэ	упынэ(р)тэкъэ	пынэ(р)тэкъэ	дыпынэ(р)тэкъэ	фыпынэ(р)тэкъэ	пынэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпына	упына	пына	дыпына	фыпына	пына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпынакъэ	упынакъэ	пынакъэ	дыпынакъэ	фыпынакъэ	пына(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпынат	упынат	пынат	дыпынат	фыпынат	пына(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпынатэкъэ	упынатэкъэ	пынатэкъэ	дыпынатэкъэ	фыпынатэкъэ	пына(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэгъа	упынэгъа	пынэгъа	дыпынэгъа	фыпынэгъа	пынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпынэгъакъэ	упынэгъакъэ	пынэгъакъэ	дыпынэгъакъэ	фыпынэгъакъэ	пынэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэгъат	упынэгъат	пынэгъат	дыпынэгъат	фыпынэгъат	пынэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпынэгъатэкъэ	упынэгъатэкъэ	пынэгъатэкъэ	дыпынэгъатэкъэ	фыпынэгъатэкъэ	пынэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпынэ	упынэ	пынэ	дыпынэ	фыпынэ	пынэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпынэкъэ	упынэкъэ	пынэкъэ	дыпынэкъэ	фыпынэкъэ	пынэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпынэт	упынэт	пынэт	дыпынэт	фыпынэт	пынэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпынэтэкъэ	упынэтэкъэ	пынэтэкъэ	дыпынэтэкъэ	фыпынэтэкъэ	пынэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэн	упынэн	пынэн	дыпынэн	фыпынэн	пынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпынэнкъэ	упынэнкъэ	пынэнкъэ	дыпынэнкъэ	фыпынэнкъэ	пынэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэну	упынэну	пынэну	дыпынэну	фыпынэну	пынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпынэнукъэ	упынэнукъэ	пынэнукъэ	дыпынэнукъэ	фыпынэнукъэ	пынэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэмэ	упынэмэ	пынэмэ	дыпынэмэ	фыпынэмэ	пынэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэмэ	упымынэмэ	пымынэмэ	дыпымынэмэ	фыпымынэмэ	пымынэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпынамэ	упынамэ	пынамэ	дыпынамэ	фыпынамэ	пына(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымынамэ	упымынамэ	пымынамэ	дыпымынамэ	фыпымынамэ	пмына(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпынэгъамэ	упынэгъамэ	пынэгъамэ	дыпынэгъамэ	фыпынэгъамэ	пынэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэгъамэ	упымынэгъамэ	пымынэгъамэ	дыпымынэгъамэ	фыпымынэгъамэ	пымынэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнмэ	упынэнмэ	пынэнмэ	дыпынэнмэ	фыпынэнмэ	пынэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэнмэ	упымынэнмэ	пымынэнмэ	дыпымынэнмэ	фыпымынэнмэ	пымынэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнумэ	упынэнумэ	пынэнумэ	дыпынэнумэ	фыпынэнумэ	пынэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэнумэ	упымынэнумэ	пымынэнумэ	дыпымынэнумэ	фыпымынэнумэ	пымынэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэтэмэ	упынэтэмэ	пынэтэмэ	дыпынэтэмэ	фыпынэтэмэ	пынэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэтэмэ	упымынэтэмэ	пымынэтэмэ	дыпымынэтэмэ	фыпымынэтэмэ	пымынэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпынатэмэ	упынатэмэ	пынатэмэ	дыпынатэмэ	фыпынатэмэ	пына(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымынатэмэ	упымынатэмэ	пымынатэмэ	дыпымынатэмэ	фыпымынатэмэ	пымына(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпынэгъатэмэ	упынэгъатэмэ	пынэгъатэмэ	дыпынэгъатэмэ	фыпынэгъатэмэ	пынэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэгъатэмэ	упымынэгъатэмэ	пымынэгъатэмэ	дыпымынэгъатэмэ	фыпымынэгъатэмэ	пымынэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнтэмэ	упынэнтэмэ	пынэнтэмэ	дыпынэнтэмэ	фыпынэнтэмэ	пынэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэнтэмэ	упымынэнтэмэ	пымынэнтэмэ	дыпымынэнтэмэ	фыпымынэнтэмэ	пымынэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнутэмэ	упынэнутэмэ	пынэнутэмэ	дыпынэнутэмэ	фыпынэнутэмэ	пынэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэнутэмэ	упымынэнутэмэ	пымынэнутэмэ	дыпымынэнутэмэ	фыпымынэнутэмэ	пымынэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнт	упынэнт	пынэнт	дыпынэнт	фыпынэнт	пынэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпынэнтэкъым	упынэнтэкъым	пынэнтэкъым	дыпынэнтэкъым	фыпынэнтэкъым	пынэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнут	упынэнут	пынэнут	дыпынэнут	фыпынэнут	пынэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпынэнутэкъым	упынэнутэкъым	пынэнутэкъым	дыпынэнутэкъым	фыпынэнутэкъым	пынэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэми	упынэми	пынэми	дыпынэми	фыпынэми	пынэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэми	упымынэми	пымынэми	дыпымынэми	фыпымынэми	пымынэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпынами	упынами	пынами	дыпынами	фыпынами	пына(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымынами	упымынами	пымынами	дыпымынами	фыпымынами	пымына(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпынэгъами	упынэгъами	пынэгъами	дыпынэгъами	фыпынэгъами	пынэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэгъами	упымынэгъами	пымынэгъами	дыпымынэгъами	фыпымынэгъами	пымынэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнми	упынэнми	пынэнми	дыпынэнми	фыпынэнми	пынэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэнми	упымынэнми	пымынэнми	дыпымынэнми	фыпымынэнми	пымынэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнуми	упынэнуми	пынэнуми	дыпынэнуми	фыпынэнуми	пынэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэнуми	упымынэнуми	пымынэнуми	дыпымынэнуми	фыпымынэнуми	пымынэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэтэми	упынэтэми	пынэтэми	дыпынэтэми	фыпынэтэми	пынэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэтэми	упымынэтэми	пымынэтэми	дыпымынэтэми	фыпымынэтэми	пымынэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпынатэми	упынатэми	пынатэми	дыпынатэми	фыпынатэми	пына(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымынатэми	упымынатэми	пымынатэми	дыпымынатэми	фыпымынатэми	пымына(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпынэгъатэми	упынэгъатэми	пынэгъатэми	дыпынэгъатэми	фыпынэгъатэми	пынэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэгъатэми	упымынэгъатэми	пымынэгъатэми	дыпымынэгъатэми	фыпымынэгъатэми	пымынэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнтэми	упынэнтэми	пынэнтэми	дыпынэнтэми	фыпынэнтэми	пынэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэнтэми	упымынэнтэми	пымынэнтэми	дыпымынэнтэми	фыпымынэнтэми	пымынэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпынэнутэми	упынэнутэми	пынэнутэми	дыпынэнутэми	фыпынэнутэми	пынэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымынэнутэми	упымынэнутэми	пымынэнутэми	дыпымынэнутэми	фыпымынэнутэми	пымынэну(хэ)тэми

гъэщӀэгънэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпынаи	упынаи	пынаи	дыпынаи	фыпынаи	пынаи
щымыӀэныгъэ:	сыпынакъыми	упынакъыми	пынакъыми	дыпынакъыми	фыпынакъыми	пынакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпынащэрэт	упынащэрэт	пынащэрэт	дыпынащэрэт	фыпынащэрэт	пынащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпымынащэрэт	упымынащэрэт	пымынащэрэт	дыпымынащэрэт	фыпымынащэрэт	пымынащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпынагъэнщ	упынагъэнщ	пынагъэнщ	дыпынагъэнщ	фыпынагъэнщ	пынагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпынагъэнкъым	упынагъэнкъым	пынагъэнкъым	дыпынагъэнкъым	фыпынагъэнкъым	пынагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпынагъэнт	упынагъэнт	пынагъэнт	дыпынагъэнт	фыпынагъэнт	пынагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпынагъэнтэкъым	упынагъэнтэкъым	пынагъэнтэкъым	дыпынагъэнтэкъым	фыпынагъэнтэкъым	пынагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпынагъэн	упынагъэн	пынагъэн	дыпынагъэн	фыпынагъэн	пынагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпынагъэнкъэ	упынагъэнкъэ	пынагъэнкъэ	дыпынагъэнкъэ	фыпынагъэнкъэ	пынагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпынагъэнт	упынагъэнт	пынагъэнт	дыпынагъэнт	фыпынагъэнт	пынагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпынагъэнтэкъэ	упынагъэнтэкъэ	пынагъэнтэкъэ	дыпынагъэнтэкъэ	фыпынагъэнтэкъэ	пынагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпынагъэнущ	упынагъэнущ	пынагъэнущ	дыпынагъэнущ	фыпынагъэнущ	пынагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпынагъэнукъым	упынагъэнукъым	пынагъэнукъым	дыпынагъэнукъым	фыпынагъэнукъым	пынагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпынагъэнут	упынагъэнут	пынагъэнут	дыпынагъэнут	фыпынагъэнут	пынагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпынагъэнутэкъым	упынагъэнутэкъым	пынагъэнутэкъым	дыпынагъэнутэкъым	фыпынагъэнутэкъым	пынагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпынагъэну	упынагъэну	пынагъэну	дыпынагъэну	фыпынагъэну	пынагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпынагъэнукъэ	упынагъэнукъэ	пынагъэнукъэ	дыпынагъэнукъэ	фыпынагъэнукъэ	пынагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпынагъэнут	упынагъэнут	пынагъэнут	дыпынагъэнут	фыпынагъэнут	пынагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпынагъэнутэкъэ	упынагъэнутэкъэ	пынагъэнутэкъэ	дыпынагъэнутэкъэ	фыпынагъэнутэкъэ	пынагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпынэ	упынэ	пынэ	дыпынэ	фыпынэ	пынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымынэ	упымынэ	пымынэ	дыпымынэ	фыпымынэ	пымынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпына	упына	пына	дыпына	фыпына	пына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымына	упымына	пымына	дыпымына	фыпымына	пымына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпынэгъа	упынэгъа	пынэгъа	дыпынэгъа	фыпынэгъа	пынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымынэгъа	упымынэгъа	пымынэгъа	дыпымынэгъа	фыпымынэгъа	пымынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпынэн	упынэн	пынэн	дыпынэн	фыпынэн	пынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымынэн	упымынэн	пымынэн	дыпымынэн	фыпымынэн	пымынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпынэну	упынэну	пынэну	дыпынэну	фыпынэну	пынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымынэну	упымынэну	пымынэну	дыпымынэну	фыпымынэну	пымынэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпынэ	узэрыпынэ	зэрыпынэ	дызэрыпынэ	фызэрыпынэ	зэрыпынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпымынэ	узэрыпымынэ	зэрыпымынэ	дызэрыпымынэ	фызэрыпымынэ	зэрыпымынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпына	узэрыпына	зэрыпына	дызэрыпына	фызэрыпына	зэрыпына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпымына	узэрыпымына	зэрыпымына	дызэрыпымына	фызэрыпымына	зэрыпымына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпынэгъа	узэрыпынэгъа	зэрыпынэгъа	дызэрыпынэгъа	фызэрыпынэгъа	зэрыпынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпымынэгъа	узэрыпымынэгъа	зэрыпымынэгъа	дызэрыпымынэгъа	фызэрыпымынэгъа	зэрыпымынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпынэн	узэрыпынэн	зэрыпынэн	дызэрыпынэн	фызэрыпынэн	зэрыпынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпымынэн	узэрыпымынэн	зэрыпымынэн	дызэрыпымынэн	фызэрыпымынэн	зэрыпымынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпынэну	узэрыпынэну	зэрыпынэну	дызэрыпынэну	фызэрыпынэну	зэрыпынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпымынэну	узэрыпымынэну	зэрыпымынэну	дызэрыпымынэну	фызэрыпымынэну	зэрыпымынэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпынэ	ущыпынэ	щыпынэ	дыщыпынэ	фыщыпынэ	щыпынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпымынэ	ущыпымынэ	щыпымынэ	дыщыпымынэ	фыщыпымынэ	щыпымынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпына	ущыпына	щыпына	дыщыпына	фыщыпына	щыпына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпымына	ущыпымына	щыпымына	дыщыпымына	фыщыпымына	щыпымына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпынэгъа	ущыпынэгъа	щыпынэгъа	дыщыпынэгъа	фыщыпынэгъа	щыпынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпымынэгъа	ущыпымынэгъа	щыпымынэгъа	дыщыпымынэгъа	фыщыпымынэгъа	щыпымынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпынэн	ущыпынэн	щыпынэн	дыщыпынэн	фыщыпынэн	щыпынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпымынэн	ущыпымынэн	щыпымынэн	дыщыпымынэн	фыщыпымынэн	щыпымынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпынэну	ущыпынэну	щыпынэну	дыщыпынэну	фыщыпынэну	щыпынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпымынэну	ущыпымынэну	щыпымынэну	дыщыпымынэну	фыщыпымынэну	щыпымынэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпынэ	уздыпынэ	здыпынэ	дыздыпынэ	фыздыпынэ	здыпынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпымынэ	уздыпымынэ	здыпымынэ	дыздыпымынэ	фыздыпымынэ	здыпымынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпына	уздыпына	здыпына	дыздыпына	фыздыпына	здыпына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпымына	уздыпымына	здыпымына	дыздыпымына	фыздыпымына	здыпымына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпынэгъа	уздыпынэгъа	здыпынэгъа	дыздыпынэгъа	фыздыпынэгъа	здыпынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпымынэгъа	уздыпымынэгъа	здыпымынэгъа	дыздыпымынэгъа	фыздыпымынэгъа	здыпымынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпынэн	уздыпынэн	здыпынэн	дыздыпынэн	фыздыпынэн	здыпынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпымынэн	уздыпымынэн	здыпымынэн	дыздыпымынэн	фыздыпымынэн	здыпымынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпынэну	уздыпынэну	здыпынэну	дыздыпынэну	фыздыпынэну	здыпынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпымынэну	уздыпымынэну	здыпымынэну	дыздыпымынэну	фыздыпымынэну	здыпымынэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпынэ	ущӀыпынэ	щӀыпынэ	дыщӀыпынэ	фыщӀыпынэ	щӀыпынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпымынэ	ущӀыпымынэ	щӀыпымынэ	дыщӀыпымынэ	фыщӀыпымынэ	щӀыпымынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпына	ущӀыпына	щӀыпына	дыщӀыпына	фыщӀыпына	щӀыпына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпымына	ущӀыпымына	щӀыпымына	дыщӀыпымына	фыщӀыпымына	щӀыпымына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпынэгъа	ущӀыпынэгъа	щӀыпынэгъа	дыщӀыпынэгъа	фыщӀыпынэгъа	щӀыпынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпымынэгъа	ущӀыпымынэгъа	щӀыпымынэгъа	дыщӀыпымынэгъа	фыщӀыпымынэгъа	щӀыпымынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпынэн	ущӀыпынэн	щӀыпынэн	дыщӀыпынэн	фыщӀыпынэн	щӀыпынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпымынэн	ущӀыпымынэн	щӀыпымынэн	дыщӀыпымынэн	фыщӀыпымынэн	щӀыпымынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпынэну	ущӀыпынэну	щӀыпынэну	дыщӀыпынэну	фыщӀыпынэну	щӀыпынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпымынэну	ущӀыпымынэну	щӀыпымынэну	дыщӀыпымынэну	фыщӀыпымынэну	щӀыпымынэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпынэу	упынэу	пынэу	дыпынэу	фыпынэу	пынэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымынэу	упымынэу	пымынэу	дыпымынэу	фыпымынэу	пымынэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпынауэ	упынауэ	пынауэ	дыпынауэ	фыпынауэ	пынауэ / пына(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымынауэ	упымынауэ	пымынауэ	дыпымынауэ	фыпымынауэ	пымынауэ(хэ) / пымына(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпынэурэ	упынэурэ	пынэурэ	дыпынэурэ	фыпынэурэ	пынэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпымынэурэ	упымынэурэ	пымынэурэ	дыпымынэурэ	фыпымынэурэ	пымынэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппонэ	сыпонэ	--	сыфпонэ	сапонэ(хэ)
уэ	успонэ	--	упонэ	утпонэ	--	уапонэ(хэ)
ар	спонэ	ппонэ	понэ	тпонэ	фпонэ	японэ(хэ)
дэ	--	дыппонэ	дыпонэ	--	дыфпонэ	дапонэ(хэ)
фэ	фыспонэ	--	фыпонэ	фытпонэ	--	фапонэ(хэ)
ахэр	спонэ	ппонэ	понэ	тпонэ	фпонэ	японэ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппынэрэ	сыпынэрэ	--	сыфпынэрэ	сапынэ(хэ)рэ
уэ	успынэрэ	--	упынэрэ	утпынэрэ	--	уапынэ(хэ)рэ
ар	спынэрэ	ппынэрэ	пынэрэ	тпынэрэ	фпынэрэ	япынэ(хэ)рэ
дэ	--	дыппынэрэ	дыпынэрэ	--	дыфпынэрэ	дапынэ(хэ)рэ
фэ	фыспынэрэ	--	фыпынэрэ	фытдпынэрэ	--	фапынэ(хэ)рэ
ахэр	спынэрэ	ппынэрэ	пынэрэ	тпынэрэ	фпынэрэ	япынэ(хэ)рэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[н]э	[н]эр	--	[н]эхэр
Эргативнэ:	[н]э	[н]эм	--	[н]эхэм
Послеложнэ:	[н]экӀэ	[н]эмкӀэ	[н]эхэкӀэ	[н]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[н]эуэ	[н]эрауэ	[н]эхэу	[н]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[н]а	[н]ар	--	[н]ахэр
Эргативнэ:	[н]а	[н]ам	--	[н]ахэм
Послеложнэ:	[н]акӀэ	[н]амкӀэ	[н]ахэкӀэ	[н]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[н]ауэ	[н]арауэ	[н]ахэу	[н]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[н]эн	[н]эныр	--	[н]энхэр
Эргативнэ:	[н]эн	[н]эным	--	[н]энхэм
Послеложнэ:	[н]энкӀэ	[н]энымкӀэ	[н]энхэкӀэ	[н]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[н]эну	[н]энырауэ	[н]энхэу	[н]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[н]эну	[н]энур	--	[н]энухэр
Эргативнэ:	[н]эну	[н]энум	--	[н]энухэм
Послеложнэ:	[н]энукӀэ	[н]энумкӀэ	[н]энухэкӀэ	[н]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[н]энууэ	[н]энурауэ	[н]энухэу	[н]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Хэнэн, щӀэнэн (уэздыгъэ, мафӀэ сыт хуэдэхэм хужаӀэ).

ЩАПХЪЭХЭР

• ЩӀыпӀэ-щӀыпӀэкӀэрэ щхьэгъубжэхэм уэздыгъэр понэ, я нэхур къыдедз. КӀэрашэ Тембот

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пынэн: to light up; start burning or shining (about sth)

УРЫСЫБЗЭ

• пынэн: засветиться; зажечься, загореться (о чём-л.)

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын