пыкӏуэтын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [pǝkʹʷɐ'tǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- пы- + [кӏуэт] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэмыӏэс "пыкӏуэтын"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыкӏуэтын |
| щымыӀэныгъэ: | пымыкӏуэтын |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтын | упыкӏуэтын | пыкӏуэтын | дыпыкӏуэтын | фыпыкӏуэтын | пыкӏуэтын(хэ) |
| щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтын | упымыкӏуэтын | пымыкӏуэтын | дыпымыкӏуэтын | фыпымыкӏуэтын | пымыкӏуэтын(хэ) |
| унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыкӏуэт! | фыпыкӏуэт! |
| щымыӀэныгъэ: | упымыкӏуэт! | фыпымыкӏуэт! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыпрекӏуэт | упрекӏуэт | прекӏуэт | дыпрекӏуэт | фыпрекӏуэт | прекӏуэт |
| щымыӀэныгъэ: | сыпремыкӏуэт | упремыкӏуэт | премыкӏуэт | дыпремыкӏуэт | фыпремыкӏуэт | премыкӏуэт |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпокӏуэт(ыр) | упокӏуэт(ыр) | покӏуэт(ыр) | дыпокӏуэт(ыр) | фыпокӏуэт(ыр) | покӏуэт(хэ)(р) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыркъым | упыкӏуэтыркъым | пыкӏуэтыркъым | дыпыкӏуэтыркъым | фыпыкӏуэтыркъым | пыкӏуэт(хэ)ркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэт(ыр)т | упыкӏуэт(ыр)т | пыкӏуэт(ыр)т | дыпыкӏуэт(ыр)т | фыпыкӏуэт(ыр)т | пыкӏуэт(ыр)т / пыкӏуэтхэ(р)т |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэт(ыр)тэкъым | упыкӏуэт(ыр)тэкъым | пыкӏуэт(ыр)тэкъым | дыпыкӏуэт(ыр)тэкъым | фыпыкӏуэт(ыр)тэкъым | пыкӏуэт(ыр)тэкъым / пыкӏуэтхэ(р)тэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтащ | упыкӏуэтащ | пыкӏуэтащ | дыпыкӏуэтащ | фыпыкӏуэтащ | пыкӏуэта(хэ)щ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтакъым | упыкӏуэтакъым | пыкӏуэтакъым | дыпыкӏуэтакъым | фыпыкӏуэтакъым | пыкӏуэта(хэ)къым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтат | упыкӏуэтат | пыкӏуэтат | дыпыкӏуэтат | фыпыкӏуэтат | пыкӏуэта(хэ)т |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтатэкъым | упыкӏуэтатэкъым | пыкӏуэтатэкъым | дыпыкӏуэтатэкъым | фыпыкӏуэтатэкъым | пыкӏуэта(хэ)тэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъащ | упыкӏуэтыгъащ | пыкӏуэтыгъащ | дыпыкӏуэтыгъащ | фыпыкӏуэтыгъащ | пыкӏуэтыгъа(хэ)щ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъакъым | упыкӏуэтыгъакъым | пыкӏуэтыгъакъым | дыпыкӏуэтыгъакъым | фыпыкӏуэтыгъакъым | пыкӏуэтыгъа(хэ)къым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъат | упыкӏуэтыгъат | пыкӏуэтыгъат | дыпыкӏуэтыгъат | фыпыкӏуэтыгъат | пыкӏуэтыгъа(хэ)т |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъатэкъым | упыкӏуэтыгъатэкъым | пыкӏуэтыгъатэкъым | дыпыкӏуэтыгъатэкъым | фыпыкӏуэтыгъатэкъым | пыкӏуэтыгъа(хэ)тэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтщ | упыкӏуэтщ | пыкӏуэтщ | дыпыкӏуэтщ | фыпыкӏуэтщ | пыкӏуэт(хэ)щ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэткъым | упыкӏуэткъым | пыкӏуэткъым | дыпыкӏуэткъым | фыпыкӏуэткъым | пыкӏуэт(хэ)къым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтт | упыкӏуэтт | пыкӏуэтт | дыпыкӏуэтт | фыпыкӏуэтт | пыкӏуэт(хэ)т |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэттэкъым | упыкӏуэттэкъым | пыкӏуэттэкъым | дыпыкӏуэттэкъым | фыпыкӏуэттэкъым | пыкӏуэт(хэ)тэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынщ | упыкӏуэтынщ | пыкӏуэтынщ | дыпыкӏуэтынщ | фыпыкӏуэтынщ | пыкӏуэтын(хэ)щ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынкъым | упыкӏуэтынкъым | пыкӏуэтынкъым | дыпыкӏуэтынкъым | фыпыкӏуэтынкъым | пыкӏуэтын(хэ)къым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынущ | упыкӏуэтынущ | пыкӏуэтынущ | дыпыкӏуэтынущ | фыпыкӏуэтынущ | пыкӏуэтыну(хэ)щ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынукъым | упыкӏуэтынукъым | пыкӏуэтынукъым | дыпыкӏуэтынукъым | фыпыкӏуэтынукъым | пыкӏуэтыну(хэ)къым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтрэ | упыкӏуэтрэ | пыкӏуэтрэ | дыпыкӏуэтрэ | фыпыкӏуэтрэ | пыкӏуэт(хэ)рэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыркъэ | упыкӏуэтыркъэ | пыкӏуэтыркъэ | дыпыкӏуэтыркъэ | фыпыкӏуэтыркъэ | пыкӏуэтыркъэ / пыкӏуэтхэркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэт(ыр)т | упыкӏуэт(ыр)т | пыкӏуэт(ыр)т | дыпыкӏуэт(ыр)т | фыпыкӏуэт(ыр)т | пыкӏуэт(ыр)т / пыкӏуэтхэ(р)т |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэт(ыр)тэкъэ | упыкӏуэт(ыр)тэкъэ | пыкӏуэт(ыр)тэкъэ | дыпыкӏуэт(ыр)тэкъэ | фыпыкӏуэт(ыр)тэкъэ | пыкӏуэт(ыр)тэкъэ / пыкӏуэтхэ(р)тэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэта | упыкӏуэта | пыкӏуэта | дыпыкӏуэта | фыпыкӏуэта | пыкӏуэта(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтакъэ | упыкӏуэтакъэ | пыкӏуэтакъэ | дыпыкӏуэтакъэ | фыпыкӏуэтакъэ | пыкӏуэта(хэ)къэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтат | упыкӏуэтат | пыкӏуэтат | дыпыкӏуэтат | фыпыкӏуэтат | пыкӏуэта(хэ)т |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтатэкъэ | упыкӏуэтатэкъэ | пыкӏуэтатэкъэ | дыпыкӏуэтатэкъэ | фыпыкӏуэтатэкъэ | пыкӏуэта(хэ)тэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъа | упыкӏуэтыгъа | пыкӏуэтыгъа | дыпыкӏуэтыгъа | фыпыкӏуэтыгъа | пыкӏуэтыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъакъэ | упыкӏуэтыгъакъэ | пыкӏуэтыгъакъэ | дыпыкӏуэтыгъакъэ | фыпыкӏуэтыгъакъэ | пыкӏуэтыгъа(хэ)къэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъат | упыкӏуэтыгъат | пыкӏуэтыгъат | дыпыкӏуэтыгъат | фыпыкӏуэтыгъат | пыкӏуэтыгъа(хэ)т |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъатэкъэ | упыкӏуэтыгъатэкъэ | пыкӏуэтыгъатэкъэ | дыпыкӏуэтыгъатэкъэ | фыпыкӏуэтыгъатэкъэ | пыкӏуэтыгъа(хэ)тэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэт | упыкӏуэт | пыкӏуэт | дыпыкӏуэт | фыпыкӏуэт | пыкӏуэт(хэ) |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэткъэ | упыкӏуэткъэ | пыкӏуэткъэ | дыпыкӏуэткъэ | фыпыкӏуэткъэ | пыкӏуэт(хэ)къэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтт | упыкӏуэтт | пыкӏуэтт | дыпыкӏуэтт | фыпыкӏуэтт | пыкӏуэт(хэ)т |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэттэкъэ | упыкӏуэттэкъэ | пыкӏуэттэкъэ | дыпыкӏуэттэкъэ | фыпыкӏуэттэкъэ | пыкӏуэт(хэ)тэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтын | упыкӏуэтын | пыкӏуэтын | дыпыкӏуэтын | фыпыкӏуэтын | пыкӏуэтын(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынкъэ | упыкӏуэтынкъэ | пыкӏуэтынкъэ | дыпыкӏуэтынкъэ | фыпыкӏуэтынкъэ | пыкӏуэтын(хэ)къэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыну | упыкӏуэтыну | пыкӏуэтыну | дыпыкӏуэтыну | фыпыкӏуэтыну | пыкӏуэтыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынукъэ | упыкӏуэтынукъэ | пыкӏуэтынукъэ | дыпыкӏуэтынукъэ | фыпыкӏуэтынукъэ | пыкӏуэтыну(хэ)къэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтмэ | упыкӏуэтмэ | пыкӏуэтмэ | дыпыкӏуэтмэ | фыпыкӏуэтмэ | пыкӏуэт(хэ)мэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтмэ | упымыкӏуэтмэ | пымыкӏуэтмэ | дыпымыкӏуэтмэ | фыпымыкӏуэтмэ | пымыкӏуэт(хэ)мэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтамэ | упыкӏуэтамэ | пыкӏуэтамэ | дыпыкӏуэтамэ | фыпыкӏуэтамэ | пыкӏуэта(хэ)мэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтамэ | упымыкӏуэтамэ | пымыкӏуэтамэ | дыпымыкӏуэтамэ | фыпымыкӏуэтамэ | пымыкӏуэта(хэ)мэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъамэ | упыкӏуэтыгъамэ | пыкӏуэтыгъамэ | дыпыкӏуэтыгъамэ | фыпыкӏуэтыгъамэ | пыкӏуэтыгъа(хэ)мэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтыгъамэ | упымыкӏуэтыгъамэ | пымыкӏуэтыгъамэ | дыпымыкӏуэтыгъамэ | фыпымыкӏуэтыгъамэ | пымыкӏуэтыгъа(хэ)мэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынмэ | упыкӏуэтынмэ | пыкӏуэтынмэ | дыпыкӏуэтынмэ | фыпыкӏуэтынмэ | пыкӏуэтын(хэ)мэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтынмэ | упымыкӏуэтынмэ | пымыкӏуэтынмэ | дыпымыкӏуэтынмэ | фыпымыкӏуэтынмэ | пымыкӏуэтын(хэ)мэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынумэ | упыкӏуэтынумэ | пыкӏуэтынумэ | дыпыкӏуэтынумэ | фыпыкӏуэтынумэ | пыкӏуэтыну(хэ)мэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтынумэ | упымыкӏуэтынумэ | пымыкӏуэтынумэ | дыпымыкӏуэтынумэ | фыпымыкӏуэтынумэ | пымыкӏуэтыну(хэ)мэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэттэмэ | упыкӏуэттэмэ | пыкӏуэттэмэ | дыпыкӏуэттэмэ | фыпыкӏуэттэмэ | пыкӏуэт(хэ)тэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэттэмэ | упымыкӏуэттэмэ | пымыкӏуэттэмэ | дыпымыкӏуэттэмэ | фыпымыкӏуэттэмэ | пымыкӏуэт(хэ)тэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтатэмэ | упыкӏуэтатэмэ | пыкӏуэтатэмэ | дыпыкӏуэтатэмэ | фыпыкӏуэтатэмэ | пыкӏуэта(хэ)тэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтатэмэ | упымыкӏуэтатэмэ | пымыкӏуэтатэмэ | дыпымыкӏуэтатэмэ | фыпымыкӏуэтатэмэ | пымыкӏуэта(хэ)тэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъатэмэ | упыкӏуэтыгъатэмэ | пыкӏуэтыгъатэмэ | дыпыкӏуэтыгъатэмэ | фыпыкӏуэтыгъатэмэ | пыкӏуэтыгъа(хэ)тэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтыгъатэмэ | упымыкӏуэтыгъатэмэ | пымыкӏуэтыгъатэмэ | дыпымыкӏуэтыгъатэмэ | фыпымыкӏуэтыгъатэмэ | пымыкӏуэтыгъа(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынтэмэ | упыкӏуэтынтэмэ | пыкӏуэтынтэмэ | дыпыкӏуэтынтэмэ | фыпыкӏуэтынтэмэ | пыкӏуэтын(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтынтэмэ | упымыкӏуэтынтэмэ | пымыкӏуэтынтэмэ | дыпымыкӏуэтынтэмэ | фыпымыкӏуэтынтэмэ | пымыкӏуэтын(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынутэмэ | упыкӏуэтынутэмэ | пыкӏуэтынутэмэ | дыпыкӏуэтынутэмэ | фыпыкӏуэтынутэмэ | пыкӏуэтыну(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтынутэмэ | упымыкӏуэтынутэмэ | пымыкӏуэтынутэмэ | дыпымыкӏуэтынутэмэ | фыпымыкӏуэтынутэмэ | пымыкӏуэтыну(хэ)тэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынт | упыкӏуэтынт | пыкӏуэтынт | дыпыкӏуэтынт | фыпыкӏуэтынт | пыкӏуэтын(хэ)т |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынтэкъым | упыкӏуэтынтэкъым | пыкӏуэтынтэкъым | дыпыкӏуэтынтэкъым | фыпыкӏуэтынтэкъым | пыкӏуэтын(хэ)тэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынут | упыкӏуэтынут | пыкӏуэтынут | дыпыкӏуэтынут | фыпыкӏуэтынут | пыкӏуэтыну(хэ)т |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынутэкъым | упыкӏуэтынутэкъым | пыкӏуэтынутэкъым | дыпыкӏуэтынутэкъым | фыпыкӏуэтынутэкъым | пыкӏуэтыну(хэ)тэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтми | упыкӏуэтми | пыкӏуэтми | дыпыкӏуэтми | фыпыкӏуэтми | пыкӏуэт(хэ)ми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтми | упымыкӏуэтми | пымыкӏуэтми | дыпымыкӏуэтми | фыпымыкӏуэтми | пымыкӏуэт(хэ)ми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтами | упыкӏуэтами | пыкӏуэтами | дыпыкӏуэтами | фыпыкӏуэтами | пыкӏуэта(хэ)ми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтами | упымыкӏуэтами | пымыкӏуэтами | дыпымыкӏуэтами | фыпымыкӏуэтами | пымыкӏуэта(хэ)ми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъами | упыкӏуэтыгъами | пыкӏуэтыгъами | дыпыкӏуэтыгъами | фыпыкӏуэтыгъами | пыкӏуэтыгъа(хэ)ми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтыгъами | упымыкӏуэтыгъами | пымыкӏуэтыгъами | дыпымыкӏуэтыгъами | фыпымыкӏуэтыгъами | пымыкӏуэтыгъа(хэ)ми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынми | упыкӏуэтынми | пыкӏуэтынми | дыпыкӏуэтынми | фыпыкӏуэтынми | пыкӏуэтын(хэ)ми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтынми | упымыкӏуэтынми | пымыкӏуэтынми | дыпымыкӏуэтынми | фыпымыкӏуэтынми | пымыкӏуэтын(хэ)ми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынуми | упыкӏуэтынуми | пыкӏуэтынуми | дыпыкӏуэтынуми | фыпыкӏуэтынуми | пыкӏуэтыну(хэ)ми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтынуми | упымыкӏуэтынуми | пымыкӏуэтынуми | дыпымыкӏуэтынуми | фыпымыкӏуэтынуми | пымыкӏуэтыну(хэ)ми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэттэми | упыкӏуэттэми | пыкӏуэттэми | дыпыкӏуэттэми | фыпыкӏуэттэми | пыкӏуэт(хэ)тэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэттэми | упымыкӏуэттэми | пымыкӏуэттэми | дыпымыкӏуэттэми | фыпымыкӏуэттэми | пымыкӏуэт(хэ)тэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтатэми | упыкӏуэтатэми | пыкӏуэтатэми | дыпыкӏуэтатэми | фыпыкӏуэтатэми | пыкӏуэта(хэ)тэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтатэми | упымыкӏуэтатэми | пымыкӏуэтатэми | дыпымыкӏуэтатэми | фыпымыкӏуэтатэми | пымыкӏуэта(хэ)тэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтыгъатэми | упыкӏуэтыгъатэми | пыкӏуэтыгъатэми | дыпыкӏуэтыгъатэми | фыпыкӏуэтыгъатэми | пыкӏуэтыгъа(хэ)тэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтыгъатэми | упымыкӏуэтыгъатэми | пымыкӏуэтыгъатэми | дыпымыкӏуэтыгъатэми | фыпымыкӏуэтыгъатэми | пымыкӏуэтыгъа(хэ)тэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынтэми | упыкӏуэтынтэми | пыкӏуэтынтэми | дыпыкӏуэтынтэми | фыпыкӏуэтынтэми | пыкӏуэтын(хэ)тэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтынтэми | упымыкӏуэтынтэми | пымыкӏуэтынтэми | дыпымыкӏуэтынтэми | фыпымыкӏуэтынтэми | пымыкӏуэтын(хэ)тэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтынутэми | упыкӏуэтынутэми | пыкӏуэтынутэми | дыпыкӏуэтынутэми | фыпыкӏуэтынутэми | пыкӏуэтыну(хэ)тэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтынутэми | упымыкӏуэтынутэми | пымыкӏуэтынутэми | дыпымыкӏуэтынутэми | фыпымыкӏуэтынутэми | пымыкӏуэтыну(хэ)тэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтаи | упыкӏуэтаи | пыкӏуэтаи | дыпыкӏуэтаи | фыпыкӏуэтаи | пыкӏуэтаи |
| щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтакъыми | упыкӏуэтакъыми | пыкӏуэтакъыми | дыпыкӏуэтакъыми | фыпыкӏуэтакъыми | пыкӏуэтакъыми |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтащэрэт | упыкӏуэтащэрэт | пыкӏуэтащэрэт | дыпыкӏуэтащэрэт | фыпыкӏуэтащэрэт | пыкӏуэтащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | сыпымыкӏуэтащэрэт | упымыкӏуэтащэрэт | пымыкӏуэтащэрэт | дыпымыкӏуэтащэрэт | фыпымыкӏуэтащэрэт | пымыкӏуэтащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнщ | упыкӏуэтагъэнщ | пыкӏуэтагъэнщ | дыпыкӏуэтагъэнщ | фыпыкӏуэтагъэнщ | пыкӏуэтагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнкъым | упыкӏуэтагъэнкъым | пыкӏуэтагъэнкъым | дыпыкӏуэтагъэнкъым | фыпыкӏуэтагъэнкъым | пыкӏуэтагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнт | упыкӏуэтагъэнт | пыкӏуэтагъэнт | дыпыкӏуэтагъэнт | фыпыкӏуэтагъэнт | пыкӏуэтагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнтэкъым | упыкӏуэтагъэнтэкъым | пыкӏуэтагъэнтэкъым | дыпыкӏуэтагъэнтэкъым | фыпыкӏуэтагъэнтэкъым | пыкӏуэтагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэн | упыкӏуэтагъэн | пыкӏуэтагъэн | дыпыкӏуэтагъэн | фыпыкӏуэтагъэн | пыкӏуэтагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнкъэ | упыкӏуэтагъэнкъэ | пыкӏуэтагъэнкъэ | дыпыкӏуэтагъэнкъэ | фыпыкӏуэтагъэнкъэ | пыкӏуэтагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнт | упыкӏуэтагъэнт | пыкӏуэтагъэнт | дыпыкӏуэтагъэнт | фыпыкӏуэтагъэнт | пыкӏуэтагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнтэкъэ | упыкӏуэтагъэнтэкъэ | пыкӏуэтагъэнтэкъэ | дыпыкӏуэтагъэнтэкъэ | фыпыкӏуэтагъэнтэкъэ | пыкӏуэтагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнкӏуэт | упыкӏуэтагъэнкӏуэт | пыкӏуэтагъэнкӏуэт | дыпыкӏуэтагъэнкӏуэт | фыпыкӏуэтагъэнкӏуэт | пыкӏуэтагъэнкӏуэт |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнукъым | упыкӏуэтагъэнукъым | пыкӏуэтагъэнукъым | дыпыкӏуэтагъэнукъым | фыпыкӏуэтагъэнукъым | пыкӏуэтагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнут | упыкӏуэтагъэнут | пыкӏуэтагъэнут | дыпыкӏуэтагъэнут | фыпыкӏуэтагъэнут | пыкӏуэтагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнутэкъым | упыкӏуэтагъэнутэкъым | пыкӏуэтагъэнутэкъым | дыпыкӏуэтагъэнутэкъым | фыпыкӏуэтагъэнутэкъым | пыкӏуэтагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэну | упыкӏуэтагъэну | пыкӏуэтагъэну | дыпыкӏуэтагъэну | фыпыкӏуэтагъэну | пыкӏуэтагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнукъэ | упыкӏуэтагъэнукъэ | пыкӏуэтагъэнукъэ | дыпыкӏуэтагъэнукъэ | фыпыкӏуэтагъэнукъэ | пыкӏуэтагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнут | упыкӏуэтагъэнут | пыкӏуэтагъэнут | дыпыкӏуэтагъэнут | фыпыкӏуэтагъэнут | пыкӏуэтагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыпыкӏуэтагъэнутэкъэ | упыкӏуэтагъэнутэкъэ | пыкӏуэтагъэнутэкъэ | дыпыкӏуэтагъэнутэкъэ | фыпыкӏуэтагъэнутэкъэ | пыкӏуэтагъэнутэкъэ |
| Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыпыкӏуэт | упыкӏуэт | пыкӏуэт | дыпыкӏуэт | фыпыкӏуэт | пыкӏуэт(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыпымыкӏуэт | упымыкӏуэт | пымыкӏуэт | дыпымыкӏуэт | фыпымыкӏуэт | пымыкӏуэт(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыпыкӏуэта | упыкӏуэта | пыкӏуэта | дыпыкӏуэта | фыпыкӏуэта | пыкӏуэта(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыпымыкӏуэта | упымыкӏуэта | пымыкӏуэта | дыпымыкӏуэта | фыпымыкӏуэта | пымыкӏуэта(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыпыкӏуэтыгъа | упыкӏуэтыгъа | пыкӏуэтыгъа | дыпыкӏуэтыгъа | фыпыкӏуэтыгъа | пыкӏуэтыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыпымыкӏуэтыгъа | упымыкӏуэтыгъа | пымыкӏуэтыгъа | дыпымыкӏуэтыгъа | фыпымыкӏуэтыгъа | пымыкӏуэтыгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыпыкӏуэтын | упыкӏуэтын | пыкӏуэтын | дыпыкӏуэтын | фыпыкӏуэтын | пыкӏуэтын(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыпымыкӏуэтын | упымыкӏуэтын | пымыкӏуэтын | дыпымыкӏуэтын | фыпымыкӏуэтын | пымыкӏуэтын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыпыкӏуэтыну | упыкӏуэтыну | пыкӏуэтыну | дыпыкӏуэтыну | фыпыкӏуэтыну | пыкӏуэтыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыпымыкӏуэтыну | упымыкӏуэтыну | пымыкӏуэтыну | дыпымыкӏуэтыну | фыпымыкӏуэтыну | пымыкӏуэтыну(хэ) |
| Лэжьыгъэм и къэхъуп зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыпыкӏуэт | узэрыпыкӏуэт | зэрыпыкӏуэт | дызэрыпыкӏуэт | фызэрыпыкӏуэт | зэрыпыкӏуэт(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыпымыкӏуэт | узэрыпымыкӏуэт | зэрыпымыкӏуэт | дызэрыпымыкӏуэт | фызэрыпымыкӏуэт | зэрыпымыкӏуэт(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыпыкӏуэта | узэрыпыкӏуэта | зэрыпыкӏуэта | дызэрыпыкӏуэта | фызэрыпыкӏуэта | зэрыпыкӏуэта(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыпымыкӏуэта | узэрыпымыкӏуэта | зэрыпымыкӏуэта | дызэрыпымыкӏуэта | фызэрыпымыкӏуэта | зэрыпымыкӏуэта(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыпыкӏуэтыгъа | узэрыпыкӏуэтыгъа | зэрыпыкӏуэтыгъа | дызэрыпыкӏуэтыгъа | фызэрыпыкӏуэтыгъа | зэрыпыкӏуэтыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыпымыкӏуэтыгъа | узэрыпымыкӏуэтыгъа | зэрыпымыкӏуэтыгъа | дызэрыпымыкӏуэтыгъа | фызэрыпымыкӏуэтыгъа | зэрыпымыкӏуэтыгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыпыкӏуэтын | узэрыпыкӏуэтын | зэрыпыкӏуэтын | дызэрыпыкӏуэтын | фызэрыпыкӏуэтын | зэрыпыкӏуэтын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыпымыкӏуэтын | узэрыпымыкӏуэтын | зэрыпымыкӏуэтын | дызэрыпымыкӏуэтын | фызэрыпымыкӏуэтын | зэрыпымыкӏуэтын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыпыкӏуэтыну | узэрыпыкӏуэтыну | зэрыпыкӏуэтыну | дызэрыпыкӏуэтыну | фызэрыпыкӏуэтыну | зэрыпыкӏуэтыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыпымыкӏуэтыну | узэрыпымыкӏуэтыну | зэрыпымыкӏуэтыну | дызэрыпымыкӏуэтыну | фызэрыпымыкӏуэтыну | зэрыпымыкӏуэтыну(хэ) |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщыпыкӏуэт | ущыпыкӏуэт | щыпыкӏуэт | дыщыпыкӏуэт | фыщыпыкӏуэт | щыпыкӏуэт(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыпымыкӏуэт | ущыпымыкӏуэт | щыпымыкӏуэт | дыщыпымыкӏуэт | фыщыпымыкӏуэт | щыпымыкӏуэт(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыпыкӏуэта | ущыпыкӏуэта | ущыпыкӏуэта | дыщыпыкӏуэта | фыщыпыкӏуэта | щыпыкӏуэта(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыпымыкӏуэта | фыщипымыкӏуэта | щыпымыкӏуэта | дыщыпымыкӏуэта | фыщыпымыкӏуэта | щыпымыкӏуэта(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыпыкӏуэтыгъа | ущыпыкӏуэтыгъа | щыпыкӏуэтыгъа | дыщыпыкӏуэтыгъа | фыщыпыкӏуэтыгъа | щыпыкӏуэтыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыпымыкӏуэтыгъа | ущыпымыкӏуэтыгъа | щыпымыкӏуэтыгъа | дыщыпымыкӏуэтыгъа | фыщыпымыкӏуэтыгъа | щыпымыкӏуэтыгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыпыкӏуэтын | ущыпыкӏуэтын | щыпыкӏуэтын | дыщыпыкӏуэтын | фыщыпыкӏуэтын | щыпыкӏуэтын(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыпымыкӏуэтын | ущыпыкӏуэтын | щыпымыкӏуэтын | дыщыпымыкӏуэтын | фыщыпымыкӏуэтын | щыпымыкӏуэтын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыпыкӏуэтыну | ущыпыкӏуэтыну | щыпыкӏуэтыну | дыщыпыкӏуэтыну | фыщыпыкӏуэтыну | щыпыкӏуэтыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыпымыкӏуэтыну | ущыпымыкӏуэтыну | щыпымыкӏуэтыну | дыщыпымыкӏуэтыну | фыщыпымыкӏуэтыну | щыпымыкӏуэтыну(хэ) |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыздыпыкӏуэт | уздыпыкӏуэт | здыпыкӏуэт | дыздыпыкӏуэт | фыздыпыкӏуэт | здыпыкӏуэт(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыпымыкӏуэт | уздыпымыкӏуэт | здыпымыкӏуэт | дыздыпымыкӏуэт | фыздыпымыкӏуэт | здыпымыкӏуэт(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздыпыкӏуэта | уздыпыкӏуэта | здыпыкӏуэта | дыздыпыкӏуэта | фыздыпыкӏуэта | здыпыкӏуэта(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыпымыкӏуэта | уздыпымыкӏуэта | здыпымыкӏуэта | дыздыпымыкӏуэта | фыздыпымыкӏуэта | здыпымыкӏуэта(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздыпыкӏуэтыгъа | уздыпыкӏуэтыгъа | здыпыкӏуэтыгъа | дыздыпыкӏуэтыгъа | фыздыпыкӏуэтыгъа | здыпыкӏуэтыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыпымыкӏуэтыгъа | уздыпымыкӏуэтыгъа | здыпымыкӏуэтыгъа | дыздыпымыкӏуэтыгъа | фыздыпымыкӏуэтыгъа | здыпымыкӏуэтыгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздыпыкӏуэтын | уздыпыкӏуэтын | здыпыкӏуэтын | дыздыпыкӏуэтын | фыздыпыкӏуэтын | здыпыкӏуэтын(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыпымыкӏуэтын | уздыпымыкӏуэтын | здыпымыкӏуэтын | дыздыпымыкӏуэтын | фыздыпымыкӏуэтын | здыпымыкӏуэтын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздыпыкӏуэтыну | уздыпыкӏуэтыну | здыпыкӏуэтыну | дыздыпыкӏуэтыну | фыздыпыкӏуэтыну | здыпыкӏуэтыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыпымыкӏуэтыну | уздыпымыкӏуэтыну | здыпымыкӏуэтыну | дыздыпымыкӏуэтыну | фыздыпымыкӏуэтыну | здыпымыкӏуэтыну(хэ) |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыпыкӏуэт | ущӀыпыкӏуэт | щӀыпыкӏуэт | дыщӀыпыкӏуэт | фыщӀыпыкӏуэт | щӀыпыкӏуэт(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыпымыкӏуэт | ущӀыпымыкӏуэт | щӀыпымыкӏуэт | дыщӀыпымыкӏуэт | фыщӀыпымыкӏуэт | щӀыпымыкӏуэт(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыпыкӏуэта | ущӀыпыкӏуэтӀекӏуэта | щӀыпыкӏуэта | дыщӀыпыкӏуэта | фыщӀыпыкӏуэта | щӀыпыкӏуэта(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыпымыкӏуэта | ущӀыпымыкӏуэта | щӀыпымыкӏуэта | дыщӀыпымыкӏуэта | фыщӀыпымыкӏуэта | щӀыпымыкӏуэта(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыпыкӏуэтыгъа | ущӀыпыкӏуэтыгъа | щӀыпыкӏуэтыгъа | дыщӀыпыкӏуэтыгъа | фыщӀыпыкӏуэтыгъа | щӀыпыкӏуэтыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыпымыкӏуэтыгъа | ущӀыпымыкӏуэтыгъа | щӀыпымыкӏуэтыгъа | дыщӀыпымыкӏуэтыгъа | фыщӀыпымыкӏуэтыгъа | щӀыпымыкӏуэтыгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыпыкӏуэтын | ущӀыпыкӏуэтын | щӀыпыкӏуэтын | дыщӀыпыкӏуэтын | фыщӀыпыкӏуэтын | щӀыпыкӏуэтын(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыпымыкӏуэтын | ущӀыпымыкӏуэтын | щӀыпымыкӏуэтын | дыщӀыпымыкӏуэтын | фыщӀыпымыкӏуэтын | щӀыпымыкӏуэтын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыпыкӏуэтыну | ущӀыпыкӏуэтыну | щӀыпыкӏуэтыну | дыщӀыпыкӏуэтыну | фыщӀыпыкӏуэтыну | щӀыпыкӏуэтыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыпымыкӏуэтыну | ущӀыпымыкӏуэтыну | щӀыпымыкӏуэтыну | дыщӀыпымыкӏуэтыну | фыщӀыпымыкӏуэтыну | щӀыпымыкӏуэтыну(хэ) |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыпыкӏуэту | упыкӏуэту | пыкӏуэту | дыпыкӏуэту | фыпыкӏуэту | пыкӏуэту / пыкӏуэтхэу |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыпымыкӏуэту | упымыкӏуэту | пымыкӏуэту | дыпымыкӏуэту | фыпымыкӏуэту | пымыкӏуэту / пыкӏуэтхэу |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыпыкӏуэтауэ | упыкӏуэтауэ | пыкӏуэтауэ | дыпыкӏуэтауэ | фыпыкӏуэтауэ | пыкӏуэтауэ / пыкӏуэтахэу |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыпымыкӏуэтауэ | упымыкӏуэтауэ | пымыкӏуэтауэ | дыпымыкӏуэтауэ | фыпымыкӏуэтауэ | пымыкӏуэтауэ / пымыкӏуэтахэу |
| -урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыпыкӏуэтурэ | упыкӏуэтурэ | пыкӏуэтурэ | дыпыкӏуэтурэ | фыпыкӏуэтурэ | пыкӏуэтурэ / пыкӏуэтхэурэ
пыкӏуэт(хэ)урэ |
| -урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыпымыкӏуэтурэ | упымыкӏуэтурэ | пымыкӏуэтурэ | дыпымыкӏуэтурэ | фыпымыкӏуэтурэ | пымыкӏуэтурэ / пымыкӏуэтхэурэ |
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | сыппокӏуэт | сыпокӏуэт | -- | сыфпокӏуэт | сапокӏуэт(хэ) |
| уэ | успокӏуэт | -- | упокӏуэт | утпокӏуэт | -- | уапокӏуэт(хэ) |
| ар | спокӏуэт | ппокӏуэт | покӏуэт | тпокӏуэт | фпокӏуэт | япокӏуэт(хэ) |
| дэ | -- | дыппокӏуэт | дыпокӏуэт | -- | дыфпокӏуэт | дапокӏуэт(хэ) |
| фэ | фыспокӏуэт | -- | фыпокӏуэт | фытпокӏуэт | -- | фапокӏуэт(хэ) |
| ахэр | спокӏуэт | ппокӏуэт | покӏуэт | тпокӏуэт | фпокӏуэт | япокӏуэт(хэ) |
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | сыппы[кӏуэтрэ] | сыпы[кӏуэтрэ] | -- | сыфпы[кӏуэтрэ] | сапы[кӏуэт(хэ)рэ] |
| уэ | успы[кӏуэтрэ] | -- | упы[кӏуэтрэ] | утпы[кӏуэтрэ] | -- | уапы[кӏуэт(хэ)рэ] |
| ар | спы[кӏуэтрэ] | ппы[кӏуэтрэ] | пы[кӏуэтрэ] | тпы[кӏуэтрэ] | фпы[кӏуэтрэ] | япы[кӏуэт(хэ)рэ] |
| дэ | -- | дыппы[кӏуэтрэ] | дыпы[кӏуэтрэ] | -- | дыфпы[кӏуэтрэ] | дапы[кӏуэт(хэ)рэ] |
| фэ | фыспы[кӏуэтрэ] | -- | фыпъэпы[кӏуэтрэ] | фытпы[кӏуэтрэ] | -- | фапы[кӏуэт(хэ)рэ] |
| ахэр | спы[кӏуэтрэ] | ппы[кӏуэтрэ] | пы[кӏуэтрэ] | тпы[кӏуэтрэ] | фпы[кӏуэтрэ] | япы[кӏуэт(хэ)рэ] |
| -ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏуэт] | [кӏуэт]ыр | -- | [кӏуэт]хэр |
| Эргативнэ: | [кӏуэт] | [кӏуэт]ым | -- | [кӏуэт]хэм |
| Послеложнэ: | [кӏуэт]кӀэ | [кӏуэт]ымкӀэ | [кӏуэт]хэкӀэ | [кӏуэт]хэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏуэт]у | [кӏуэт]ырауэ | [кӏуэт]хэу | [кӏуэт]хэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏуэт]а | [кӏуэт]ар | -- | [кӏуэт]ахэр |
| Эргативнэ: | [кӏуэт]а | [кӏуэт]ам | -- | [кӏуэт]ахэм |
| Послеложнэ: | [кӏуэт]акӀэ | [кӏуэт]амкӀэ | [кӏуэт]ахэкӀэ | [кӏуэт]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏуэт]ауэ | [кӏуэт]арауэ | [кӏуэт]ахэу | [кӏуэт]ахэрауэ |
| -ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏуэт]ын | [кӏуэт]ыныр | -- | [кӏуэт]ынхэр |
| Эргативнэ: | [кӏуэт]ын | [кӏуэт]ыным | -- | [кӏуэт]ынхэм |
| Послеложнэ: | [кӏуэт]ынкӀэ | [кӏуэт]ынымкӀэ | [кӏуэт]ынхэкӀэ | [кӏуэт]ынхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [кӏуэт]ыну | [кӏуэт]ынырауэ | [кӏуэт]ынхэу | [кӏуэт]ынхэрауэ |
| -ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏуэт]ыну | [кӏуэт]ынур | -- | [кӏуэт]ынухэр |
| Эргативнэ: | [кӏуэт]ыну | [кӏуэт]ынум | -- | [кӏуэт]ынухэм |
| Послеложнэ: | [кӏуэт]ынукӀэ | [кӏуэт]ынумкӀэ | [кӏуэт]ынухэкӀэ | [кӏуэт]ынухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏуэт]ынууэ | [кӏуэт]ынурауэ | [кӏуэт]ынухэу | [кӏуэт]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зыгуэрым и кӀапэмкӀэ кӀуэтэн, пыщын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- пыкӏуэтын: move towards the end or edge of sth.
УРЫСЫБЗЭ
- пыкӏуэтын: двигаться, перемещаться к краю, концу чего-л.
БИБЛИОГРАФИЕ