пыгъэныщкӏукӏын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [pǝʁɐnǝɕkʹʷǝ'tʹʂǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- пы- + гъэ- + [ныщкӏу] + -кӏ + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "пыгъэныщкӏукӏын"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыгъэныщкӏукӏын |
| щымыӀэныгъэ: | пымыгъэныщкӏукӏын |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏын | пыбгъэныщкӏукӏын | пигъэныщкӏукӏын | пыдгъэныщкӏукӏын | пывгъэныщкӏукӏын | пагъэныщкӏукӏын |
| щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏын | пумыгъэныщкӏукӏын | пимыгъэныщкӏукӏын | пыдмыгъэныщкӏукӏын | пывмыгъэныщкӏукӏын | памыгъэныщкӏукӏын |
| Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыгъэныщкӏукӏ! | пывгъэныщкӏукӏ! |
| щымыӀэныгъэ: | пумыгъэныщкӏукӏ! | пывмыгъэныщкӏукӏ! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыпрегъэныщкӏукӏ | упрегъэныщкӏукӏ | прегъэныщкӏукӏ | дыпрегъэныщкӏукӏ | фыпрегъэныщкӏукӏ | прегъэныщкӏукӏ |
| щымыӀэныгъэ: | сыпремыгъэныщкӏукӏ | упремыгъэныщкӏукӏ | премыгъэныщкӏукӏ | дыпремыгъэныщкӏукӏ | фыпремыгъэныщкӏукӏ | премыгъэныщкӏукӏ |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызогъэныщкӏукӏ(ыр) | пыбогъэныщкӏукӏ(ыр) | пегъэныщкӏукӏ(ыр) | пыдогъэныщкӏукӏ(ыр) | пывогъэныщкӏукӏ(ыр) | пагъэныщкӏукӏ(ыр) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыркъым | пыбгъэныщкӏукӏыркъым | пигъэныщкӏукӏыркъым | пыдгъэныщкӏукӏыркъым | пывгъэныщкӏукӏыркъым | пагъэныщкӏукӏыркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏырт | пыбгъэныщкӏукӏырт | пигъэныщкӏукӏырт | пыдгъэныщкӏукӏырт | пывгъэныщкӏукӏырт | пагъэныщкӏукӏырт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыртэкъым | пыбгъэныщкӏукӏыртэкъым | пигъэныщкӏукӏыртэкъым | пыдгъэныщкӏукӏыртэкъым | пывгъэныщкӏукӏыртэкъым | пагъэныщкӏукӏыртэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏащ | пыбгъэныщкӏукӏащ | пигъэныщкӏукӏащ | пыдгъэныщкӏукӏащ | пывгъэныщкӏукӏащ | пагъэныщкӏукӏащ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏакъым | пыбгъэныщкӏукӏакъым | пигъэныщкӏукӏакъым | пыдгъэныщкӏукӏакъым | пывгъэныщкӏукӏакъым | пагъэныщкӏукӏакъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏат | пыбгъэныщкӏукӏат | пигъэныщкӏукӏат | пыдгъэныщкӏукӏат | пывгъэныщкӏукӏат | пагъэныщкӏукӏат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏатэкъым | пыбгъэныщкӏукӏатэкъым | пигъэныщкӏукӏатэкъым | пыдгъэныщкӏукӏатэкъым | пывгъэныщкӏукӏатэкъым | пагъэныщкӏукӏатэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъащ | пыбгъэныщкӏукӏыгъащ | пигъэныщкӏукӏыгъащ | пыдгъэныщкӏукӏыгъащ | пывгъэныщкӏукӏыгъащ | пагъэныщкӏукӏыгъащ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъакъым | пыбгъэныщкӏукӏыгъакъым | пигъэныщкӏукӏыгъакъым | пыдгъэныщкӏукӏыгъакъым | пывгъэныщкӏукӏыгъакъым | пагъэныщкӏукӏыгъакъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъат | пыбгъэныщкӏукӏыгъат | пигъэныщкӏукӏыгъат | пыдгъэныщкӏукӏыгъат | пывгъэныщкӏукӏыгъат | пагъэныщкӏукӏыгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъатэкъым | пыбгъэныщкӏукӏыгъатэкъым | пигъэныщкӏукӏыгъатэкъым | пыдгъэныщкӏукӏыгъатэкъым | пывгъэныщкӏукӏыгъатэкъым | пагъэныщкӏукӏыгъатэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏщ | пыбгъэныщкӏукӏщ | пигъэныщкӏукӏщ | пыдгъэныщкӏукӏщ | пывгъэныщкӏукӏщ | пагъэныщкӏукӏщ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏкъым | пыбгъэныщкӏукӏкъым | пигъэныщкӏукӏкъым | пыдгъэныщкӏукӏкъым | пывгъэныщкӏукӏкъым | пагъэныщкӏукӏкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏт | пыбгъэныщкӏукӏт | пигъэныщкӏукӏт | пыдгъэныщкӏукӏт | пывгъэныщкӏукӏт | пагъэныщкӏукӏт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏтэкъым | пыбгъэныщкӏукӏтэкъым | пигъэныщкӏукӏтэкъым | пыдгъэныщкӏукӏтэкъым | пывгъэныщкӏукӏтэкъым | пагъэныщкӏукӏтэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынщ | пыбгъэныщкӏукӏынщ | пигъэныщкӏукӏынщ | пыдгъэныщкӏукӏынщ | пывгъэныщкӏукӏынщ | пагъэныщкӏукӏынщ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынкъым | пыбгъэныщкӏукӏынкъым | пигъэныщкӏукӏынкъым | пыдгъэныщкӏукӏынкъым | пывгъэныщкӏукӏынкъым | пагъэныщкӏукӏынкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынущ | пыбгъэныщкӏукӏынущ | пигъэныщкӏукӏынущ | пыдгъэныщкӏукӏынущ | пывгъэныщкӏукӏынущ | пагъэныщкӏукӏынущ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынукъым | пыбгъэныщкӏукӏынукъым | пигъэныщкӏукӏынукъым | пыдгъэныщкӏукӏынукъым | пывгъэныщкӏукӏынукъым | пагъэныщкӏукӏынукъым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏрэ | пыбгъэныщкӏукӏрэ | пигъэныщкӏукӏрэ | пыдгъэныщкӏукӏрэ | пывгъэныщкӏукӏрэ | пагъэныщкӏукӏрэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыркъэ | пыбгъэныщкӏукӏыркъэ | пигъэныщкӏукӏыркъэ | пыдгъэныщкӏукӏыркъэ | пывгъэныщкӏукӏыркъэ | пагъэныщкӏукӏыркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏырт | пыбгъэныщкӏукӏырт | пигъэныщкӏукӏырт | пыдгъэныщкӏукӏырт | пывгъэныщкӏукӏырт | пагъэныщкӏукӏырт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыртэкъэ | пыбгъэныщкӏукӏыртэкъэ | пигъэныщкӏукӏыртэкъэ | пыдгъэныщкӏукӏыртэкъэ | пывгъэныщкӏукӏыртэкъэ | пагъэныщкӏукӏыртэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏа | пыбгъэныщкӏукӏа | пигъэныщкӏукӏа | пыдгъэныщкӏукӏа | пывгъэныщкӏукӏа | пагъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏакъэ | пыбгъэныщкӏукӏакъэ | пигъэныщкӏукӏакъэ | пыдгъэныщкӏукӏакъэ | пывгъэныщкӏукӏакъэ | пагъэныщкӏукӏакъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏат | пыбгъэныщкӏукӏат | пигъэныщкӏукӏат | пыдгъэныщкӏукӏат | пывгъэныщкӏукӏат | пагъэныщкӏукӏат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏатэкъэ | пыбгъэныщкӏукӏатэкъэ | пигъэныщкӏукӏатэкъэ | пыдгъэныщкӏукӏатэкъэ | пывгъэныщкӏукӏатэкъэ | пагъэныщкӏукӏатэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъа | пыбгъэныщкӏукӏыгъа | пигъэныщкӏукӏыгъа | пыдгъэныщкӏукӏыгъа | пывгъэныщкӏукӏыгъа | пагъэныщкӏукӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъакъэ | пыбгъэныщкӏукӏыгъакъэ | пигъэныщкӏукӏыгъакъэ | пыдгъэныщкӏукӏыгъакъэ | пывгъэныщкӏукӏыгъакъэ | пагъэныщкӏукӏыгъакъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъат | пыбгъэныщкӏукӏыгъат | пигъэныщкӏукӏыгъат | пыдгъэныщкӏукӏыгъат | пывгъэныщкӏукӏыгъат | пагъэныщкӏукӏыгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъатэкъэ | пыбгъэныщкӏукӏыгъатэкъэ | пигъэныщкӏукӏыгъатэкъэ | пыдгъэныщкӏукӏыгъатэкъэ | пывгъэныщкӏукӏыгъатэкъэ | пагъэныщкӏукӏыгъатэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏ | пыбгъэныщкӏукӏ | пигъэныщкӏукӏ | пыдгъэныщкӏукӏ | пывгъэныщкӏукӏ | пагъэныщкӏукӏ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏкъэ | пыбгъэныщкӏукӏкъэ | пигъэныщкӏукӏкъэ | пыдгъэныщкӏукӏкъэ | пывгъэныщкӏукӏкъэ | пагъэныщкӏукӏкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏт | пыбгъэныщкӏукӏт | пигъэныщкӏукӏт | пыдгъэныщкӏукӏт | пывгъэныщкӏукӏт | пагъэныщкӏукӏт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏтэкъэ | пыбгъэныщкӏукӏтэкъэ | пигъэныщкӏукӏтэкъэ | пыдгъэныщкӏукӏтэкъэ | пывгъэныщкӏукӏтэкъэ | пагъэныщкӏукӏтэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏын | пыбгъэныщкӏукӏын | пигъэныщкӏукӏын | пыдгъэныщкӏукӏын | пывгъэныщкӏукӏын | пагъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынкъэ | пыбгъэныщкӏукӏынкъэ | пигъэныщкӏукӏынкъэ | пыдгъэныщкӏукӏынкъэ | пывгъэныщкӏукӏынкъэ | пагъэныщкӏукӏынкъэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыну | пыбгъэныщкӏукӏыну | пигъэныщкӏукӏыну | пыдгъэныщкӏукӏыну | пывгъэныщкӏукӏыну | пагъэныщкӏукӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынукъэ | пыбгъэныщкӏукӏынукъэ | пигъэныщкӏукӏынукъэ | пыдгъэныщкӏукӏынукъэ | пывгъэныщкӏукӏынукъэ | пагъэныщкӏукӏынукъэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏмэ | пыбгъэныщкӏукӏмэ | пигъэныщкӏукӏмэ | пыдгъэныщкӏукӏмэ | пывгъэныщкӏукӏмэ | пагъэныщкӏукӏмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏмэ | пумыгъэныщкӏукӏмэ | пимыгъэныщкӏукӏмэ | пыдмыгъэныщкӏукӏмэ | пывмыгъэныщкӏукӏмэ | памыгъэныщкӏукӏмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏамэ | пыбгъэныщкӏукӏамэ | пигъэныщкӏукӏамэ | пыдгъэныщкӏукӏамэ | пывгъэныщкӏукӏамэ | пагъэныщкӏукӏамэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏамэ | пумыгъэныщкӏукӏамэ | пимыгъэныщкӏукӏамэ | пыдмыгъэныщкӏукӏамэ | пывмыгъэныщкӏукӏамэ | памыгъэныщкӏукӏамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъамэ | пыбгъэныщкӏукӏыгъамэ | пигъэныщкӏукӏыгъамэ | пыдгъэныщкӏукӏыгъамэ | пывгъэныщкӏукӏыгъамэ | пагъэныщкӏукӏыгъамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏыгъамэ | пумыгъэныщкӏукӏыгъамэ | пимыгъэныщкӏукӏыгъамэ | пыдмыгъэныщкӏукӏыгъамэ | пывмыгъэныщкӏукӏыгъамэ | памыгъэныщкӏукӏыгъамэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынмэ | пыбгъэныщкӏукӏынмэ | пигъэныщкӏукӏынмэ | пыдгъэныщкӏукӏынмэ | пывгъэныщкӏукӏынмэ | пагъэныщкӏукӏынмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏынмэ | пумыгъэныщкӏукӏынмэ | пимыгъэныщкӏукӏынмэ | пыдмыгъэныщкӏукӏынмэ | пывмыгъэныщкӏукӏынмэ | памыгъэныщкӏукӏынмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынумэ | пыбгъэныщкӏукӏынумэ | пигъэныщкӏукӏынумэ | пыдгъэныщкӏукӏынумэ | пывгъэныщкӏукӏынумэ | пагъэныщкӏукӏынумэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏынумэ | пумыгъэныщкӏукӏынумэ | пимыгъэныщкӏукӏынумэ | пыдмыгъэныщкӏукӏынумэ | пывмыгъэныщкӏукӏынумэ | памыгъэныщкӏукӏынумэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏтэмэ | пыбгъэныщкӏукӏтэмэ | пигъэныщкӏукӏтэмэ | пыдгъэныщкӏукӏтэмэ | пывгъэныщкӏукӏтэмэ | пагъэныщкӏукӏтэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏтэмэ | пумыгъэныщкӏукӏтэмэ | пимыгъэныщкӏукӏтэмэ | пыдмыгъэныщкӏукӏтэмэ | пывмыгъэныщкӏукӏтэмэ | памыгъэныщкӏукӏтэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏатэмэ | пыбгъэныщкӏукӏатэмэ | пигъэныщкӏукӏатэмэ | пыдгъэныщкӏукӏатэмэ | пывгъэныщкӏукӏатэмэ | пагъэныщкӏукӏатэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏатэмэ | пумыгъэныщкӏукӏатэмэ | пимыгъэныщкӏукӏатэмэ | пыдмыгъэныщкӏукӏатэмэ | пывмыгъэныщкӏукӏатэмэ | памыгъэныщкӏукӏатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъатэмэ | пыбгъэныщкӏукӏыгъатэмэ | пигъэныщкӏукӏыгъатэмэ | пыдгъэныщкӏукӏыгъатэмэ | пывгъэныщкӏукӏыгъатэмэ | пагъэныщкӏукӏыгъатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏыгъатэмэ | пумыгъэныщкӏукӏыгъатэмэ | пимыгъэныщкӏукӏыгъатэмэ | пыдмыгъэныщкӏукӏыгъатэмэ | пывмыгъэныщкӏукӏыгъатэмэ | памыгъэныщкӏукӏыгъатэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынтэмэ | пыбгъэныщкӏукӏынтэмэ | пигъэныщкӏукӏынтэмэ | пыдгъэныщкӏукӏынтэмэ | пывгъэныщкӏукӏынтэмэ | пагъэныщкӏукӏынтэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏынтэмэ | пумыгъэныщкӏукӏынтэмэ | пимыгъэныщкӏукӏынтэмэ | пыдмыгъэныщкӏукӏынтэмэ | пывмыгъэныщкӏукӏынтэмэ | памыгъэныщкӏукӏынтэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынутэмэ | пыбгъэныщкӏукӏынутэмэ | пигъэныщкӏукӏынутэмэ | пыдгъэныщкӏукӏынутэмэ | пывгъэныщкӏукӏынутэмэ | пагъэныщкӏукӏынутэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏынутэмэ | пумыгъэныщкӏукӏынутэмэ | пимыгъэныщкӏукӏынутэмэ | пыдмыгъэныщкӏукӏынутэмэ | пывмыгъэныщкӏукӏынутэмэ | памыгъэныщкӏукӏынутэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынт | пыбгъэныщкӏукӏынт | пигъэныщкӏукӏынт | пыдгъэныщкӏукӏынт | пывгъэныщкӏукӏынт | пагъэныщкӏукӏынт |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынтэкъым | пыбгъэныщкӏукӏынтэкъым | пигъэныщкӏукӏынтэкъым | пыдгъэныщкӏукӏынтэкъым | пывгъэныщкӏукӏынтэкъым | пагъэныщкӏукӏынтэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынут | пыбгъэныщкӏукӏынут | пигъэныщкӏукӏынут | пыдгъэныщкӏукӏынут | пывгъэныщкӏукӏынут | пагъэныщкӏукӏынут |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынутэкъым | пыбгъэныщкӏукӏынутэкъым | пигъэныщкӏукӏынутэкъым | пыдгъэныщкӏукӏынутэкъым | пывгъэныщкӏукӏынутэкъым | пагъэныщкӏукӏынутэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏми | пыбгъэныщкӏукӏми | пигъэныщкӏукӏми | пыдгъэныщкӏукӏми | пывгъэныщкӏукӏми | пагъэныщкӏукӏми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏми | пумыгъэныщкӏукӏми | пимыгъэныщкӏукӏми | пыдмыгъэныщкӏукӏми | пывмыгъэныщкӏукӏми | памыгъэныщкӏукӏми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏами | пыбгъэныщкӏукӏами | пигъэныщкӏукӏами | пыдгъэныщкӏукӏами | пывгъэныщкӏукӏами | пагъэныщкӏукӏами |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏами | пумыгъэныщкӏукӏами | пимыгъэныщкӏукӏами | пыдмыгъэныщкӏукӏами | пывмыгъэныщкӏукӏами | памыгъэныщкӏукӏами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъами | пыбгъэныщкӏукӏыгъами | пигъэныщкӏукӏыгъами | пыдгъэныщкӏукӏыгъами | пывгъэныщкӏукӏыгъами | пагъэныщкӏукӏыгъами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏыгъами | пумыгъэныщкӏукӏыгъами | пимыгъэныщкӏукӏыгъами | пыдмыгъэныщкӏукӏыгъами | пывмыгъэныщкӏукӏыгъами | памыгъэныщкӏукӏыгъами |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынми | пыбгъэныщкӏукӏынми | пигъэныщкӏукӏынми | пыдгъэныщкӏукӏынми | пывгъэныщкӏукӏынми | пагъэныщкӏукӏынми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏынми | пумыгъэныщкӏукӏынми | пимыгъэныщкӏукӏынми | пыдмыгъэныщкӏукӏынми | пывмыгъэныщкӏукӏынми | памыгъэныщкӏукӏынми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынуми | пыбгъэныщкӏукӏынуми | пигъэныщкӏукӏынуми | пыдгъэныщкӏукӏынуми | пывгъэныщкӏукӏынуми | пагъэныщкӏукӏынуми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏынуми | пумыгъэныщкӏукӏынуми | пимыгъэныщкӏукӏынуми | пыдмыгъэныщкӏукӏынуми | пывмыгъэныщкӏукӏынуми | памыгъэныщкӏукӏынуми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏтэми | пыбгъэныщкӏукӏтэми | пигъэныщкӏукӏтэми | пыдгъэныщкӏукӏтэми | пывгъэныщкӏукӏтэми | пагъэныщкӏукӏтэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏтэми | пумыгъэныщкӏукӏтэми | пимыгъэныщкӏукӏтэми | пыдмыгъэныщкӏукӏтэми | пывмыгъэныщкӏукӏтэми | памыгъэныщкӏукӏтэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏатэми | пыбгъэныщкӏукӏатэми | пигъэныщкӏукӏатэми | пыдгъэныщкӏукӏатэми | пывгъэныщкӏукӏатэми | пагъэныщкӏукӏатэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏатэми | пумыгъэныщкӏукӏатэми | пимыгъэныщкӏукӏатэми | пыдмыгъэныщкӏукӏатэми | пывмыгъэныщкӏукӏатэми | памыгъэныщкӏукӏатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏыгъатэми | пыбгъэныщкӏукӏыгъатэми | пигъэныщкӏукӏыгъатэми | пыдгъэныщкӏукӏыгъатэми | пывгъэныщкӏукӏыгъатэми | пагъэныщкӏукӏыгъатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏыгъатэми | пумыгъэныщкӏукӏыгъатэми | пимыгъэныщкӏукӏыгъатэми | пыдмыгъэныщкӏукӏыгъатэми | пывмыгъэныщкӏукӏыгъатэми | памыгъэныщкӏукӏыгъатэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынтэми | пыбгъэныщкӏукӏынтэми | пигъэныщкӏукӏынтэми | пыдгъэныщкӏукӏынтэми | пывгъэныщкӏукӏынтэми | пагъэныщкӏукӏынтэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏынтэми | пумыгъэныщкӏукӏынтэми | пимыгъэныщкӏукӏынтэми | пыдмыгъэныщкӏукӏынтэми | пывмыгъэныщкӏукӏынтэми | памыгъэныщкӏукӏынтэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏынутэми | пыбгъэныщкӏукӏынутэми | пигъэныщкӏукӏынутэми | пыдгъэныщкӏукӏынутэми | пывгъэныщкӏукӏэнутэми | пагъэныщкӏукӏэнутэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏынутэми | пумыгъэныщкӏукӏынутэми | пимыгъэныщкӏукӏынутэми | пыдмыгъэныщкӏукӏынутэми | пывмыгъэныщкӏукӏынутэми | памыгъэныщкӏукӏынутэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏаи | пыбгъэныщкӏукӏаи | пигъэныщкӏукӏаи | пыдгъэныщкӏукӏаи | пывгъэныщкӏукӏаи | пагъэныщкӏукӏаи |
| щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏакъыми | пыбгъэныщкӏукӏакъыми | пигъэныщкӏукӏакъыми | пыдгъэныщкӏукӏакъыми | пывгъэныщкӏукӏакъыми | пагъэныщкӏукӏакъыми |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏащэрэт | пыбгъэныщкӏукӏащэрэт | пигъэныщкӏукӏащэрэт | пыдгъэныщкӏукӏащэрэт | пывгъэныщкӏукӏащэрэт | пагъэныщкӏукӏащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэныщкӏукӏащэрэт | пумыгъэныщкӏукӏащэрэт | пимыгъэныщкӏукӏащэрэт | пыдмыгъэныщкӏукӏащэрэт | пывмыгъэныщкӏукӏащэрэт | памыгъэныщкӏукӏащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнщ | пыбгъэныщкӏукӏагъэнщ | пигъэныщкӏукӏагъэнщ | пыдгъэныщкӏукӏагъэнщ | пывгъэныщкӏукӏагъэнщ | пагъэныщкӏукӏагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнкъым | пыбгъэныщкӏукӏагъэнкъым | пигъэныщкӏукӏагъэнкъым | пыдгъэныщкӏукӏагъэнкъым | пывгъэныщкӏукӏагъэнкъым | пагъэныщкӏукӏагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнт | пыбгъэныщкӏукӏагъэнт | пигъэныщкӏукӏагъэнт | пыдгъэныщкӏукӏагъэнт | пывгъэныщкӏукӏагъэнт | пагъэныщкӏукӏагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнтэкъым | пыбгъэныщкӏукӏагъэнтэкъым | пигъэныщкӏукӏагъэнтэкъым | пыдгъэныщкӏукӏагъэнтэкъым | пывгъэныщкӏукӏагъэнтэкъым | пагъэныщкӏукӏагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэн | пыбгъэныщкӏукӏагъэн | пигъэныщкӏукӏагъэн | пыдгъэныщкӏукӏагъэн | пывгъэныщкӏукӏагъэн | пагъэныщкӏукӏагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнкъэ | пыбгъэныщкӏукӏагъэнкъэ | пигъэныщкӏукӏагъэнкъэ | пыдгъэныщкӏукӏагъэнкъэ | пывгъэныщкӏукӏагъэнкъэ | пагъэныщкӏукӏагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнт | пыбгъэныщкӏукӏагъэнт | пигъэныщкӏукӏагъэнт | пыдгъэныщкӏукӏагъэнт | пывгъэныщкӏукӏагъэнт | пагъэныщкӏукӏагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнтэкъэ | пыбгъэныщкӏукӏагъэнтэкъэ | пигъэныщкӏукӏагъэнтэкъэ | пыдгъэныщкӏукӏагъэнтэкъэ | пывгъэныщкӏукӏагъэнтэкъэ | пагъэныщкӏукӏагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнущ | пыбгъэныщкӏукӏагъэнущ | пигъэныщкӏукӏагъэнущ | пыдгъэныщкӏукӏагъэнущ | пывгъэныщкӏукӏагъэнущ | пагъэныщкӏукӏагъэнущ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнукъым | пыбгъэныщкӏукӏагъэнукъым | пигъэныщкӏукӏагъэнукъым | пыдгъэныщкӏукӏагъэнукъым | пывгъэныщкӏукӏагъэнукъым | пагъэныщкӏукӏагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнут | пыбгъэныщкӏукӏагъэнут | пигъэныщкӏукӏагъэнут | пыдгъэныщкӏукӏагъэнут | пывгъэныщкӏукӏагъэнут | пагъэныщкӏукӏагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнутэкъым | пыбгъэныщкӏукӏагъэнутэкъым | пигъэныщкӏукӏагъэнутэкъым | пыдгъэныщкӏукӏагъэнутэкъым | пывгъэныщкӏукӏагъэнутэкъым | пагъэныщкӏукӏагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэну | пыбгъэныщкӏукӏагъэну | пигъэныщкӏукӏагъэну | пыдгъэныщкӏукӏагъэну | пывгъэныщкӏукӏагъэну | пагъэныщкӏукӏагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнукъэ | пыбгъэныщкӏукӏагъэнукъэ | пигъэныщкӏукӏагъэнукъэ | пыдгъэныщкӏукӏагъэнукъэ | пывгъэныщкӏукӏагъэнукъэ | пагъэныщкӏукӏагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнут | пыбгъэныщкӏукӏагъэнут | пигъэныщкӏукӏагъэнут | пыдгъэныщкӏукӏагъэнут | пывгъэныщкӏукӏагъэнут | пагъэныщкӏукӏагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэныщкӏукӏагъэнутэкъэ | пыбгъэныщкӏукӏагъэнутэкъэ | пигъэныщкӏукӏагъэнутэкъэ | пыдгъэныщкӏукӏагъэнутэкъэ | пывгъэныщкӏукӏагъэнутэкъэ | пагъэныщкӏукӏагъэнутэкъэ |
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэныщкӏукӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэныщкӏукӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэныщкӏукӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэныщкӏукӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэныщкӏукӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэныщкӏукӏыну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэныщкӏукӏ | пыбгъэныщкӏукӏ | пигъэныщкӏукӏ | пыдгъэныщкӏукӏ | пывгъэныщкӏукӏ | пагъэныщкӏукӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэныщкӏукӏ | пумыгъэныщкӏукӏ | пимыгъэныщкӏукӏ | пыдмыгъэныщкӏукӏ | пывмыгъэныщкӏукӏ | памыгъэныщкӏукӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэныщкӏукӏа | пыбгъэныщкӏукӏа | пигъэныщкӏукӏа | пыдгъэныщкӏукӏа | пывгъэныщкӏукӏа | пагъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэныщкӏукӏа | пумыгъэныщкӏукӏа | пимыгъэныщкӏукӏа | пыдмыгъэныщкӏукӏа | пывмыгъэныщкӏукӏа | памыгъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэныщкӏукӏыгъа | пыбгъэныщкӏукӏыгъа | пигъэныщкӏукӏыгъа | пыдгъэныщкӏукӏыгъа | пывгъэныщкӏукӏыгъа | пагъэныщкӏукӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэныщкӏукӏыгъа | пумыгъэныщкӏукӏыгъа | пимыгъэныщкӏукӏыгъа | пыдмыгъэныщкӏукӏыгъа | пывмыгъэныщкӏукӏыгъа | памыгъэныщкӏукӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэныщкӏукӏын | пыбгъэныщкӏукӏын | пигъэныщкӏукӏын | пыдгъэныщкӏукӏын | пывгъэныщкӏукӏын | пагъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэныщкӏукӏын | пумыгъэныщкӏукӏын | пимыгъэныщкӏукӏын | пыдмыгъэныщкӏукӏын | пывмыгъэныщкӏукӏын | памыгъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэныщкӏукӏыну | пыбгъэныщкӏукӏыну | пигъэныщкӏукӏыну | пыдгъэныщкӏукӏыну | пывгъэныщкӏукӏыну | пагъэныщкӏукӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэныщкӏукӏыну | пумыгъэныщкӏукӏыну | пимыгъэныщкӏукӏыну | пыдмыгъэныщкӏукӏыну | пывмыгъэныщкӏукӏыну | памыгъэныщкӏукӏыну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэныщкӏукӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэныщкӏукӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэныщкӏукӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэныщкӏукӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэныщкӏукӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэныщкӏукӏыну |
| Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Лэжьыгъэм и къэхъуп зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэныщкӏукӏ | зэрыпыбгъэныщкӏукӏ | зэрыпигъэныщкӏукӏ | зэрыпыдгъэныщкӏукӏ | зэрыпывгъэныщкӏукӏ | зэрыпагъэныщкӏукӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэныщкӏукӏ | зэрыпумыгъэныщкӏукӏ | зэрыпимыгъэныщкӏукӏ | зэрыпыдмыгъэныщкӏукӏ | зэрыпывмыгъэныщкӏукӏ | зэрыпамыгъэныщкӏукӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэныщкӏукӏа | зэрыпыбгъэныщкӏукӏа | зэрыпигъэныщкӏукӏа | зэрыпыдгъэныщкӏукӏа | зэрыпывгъэныщкӏукӏа | зэрыпагъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэныщкӏукӏа | зэрыпумыгъэныщкӏукӏа | зэрыпимыгъэныщкӏукӏа | зэрыпыдмыгъэныщкӏукӏа | зэрыпывмыгъэныщкӏукӏа | зэрыпамыгъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэныщкӏукӏыгъа | зэрыпыбгъэныщкӏукӏыгъа | зэрыпигъэныщкӏукӏыгъа | зэрыпыдгъэныщкӏукӏыгъа | зэрыпывгъэныщкӏукӏыгъа | зэрыпагъэныщкӏукӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэныщкӏукӏыгъа | зэрыпумыгъэныщкӏукӏыгъа | зэрыпимыгъэныщкӏукӏыгъа | зэрыпыдмыгъэныщкӏукӏыгъа | зэрыпывмыгъэныщкӏукӏыгъа | зэрыпамыгъэныщкӏукӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэныщкӏукӏын | зэрыпыбгъэныщкӏукӏын | зэрыпигъэныщкӏукӏын | зэрыпыдгъэныщкӏукӏын | зэрыпывгъэныщкӏукӏын | зэрыпагъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэныщкӏукӏын | зэрыпумыгъэныщкӏукӏын | зэрыпимыгъэныщкӏукӏын | зэрыпыдмыгъэныщкӏукӏын | зэрыпывмыгъэныщкӏукӏын | зэрыпамыгъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэныщкӏукӏыну | зэрыпыбгъэныщкӏукӏыну | зэрыпигъэныщкӏукӏыну | зэрыпыдгъэныщкӏукӏыну | зэрыпывгъэныщкӏукӏыну | зэрыпагъэныщкӏукӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэныщкӏукӏыну | зэрыпумыгъэныщкӏукӏыну | зэрыпимыгъэныщкӏукӏыну | зэрыпыдмыгъэныщкӏукӏыну | зэрыпывмыгъэныщкӏукӏыну | зэрыпамыгъэныщкӏукӏыну |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэныщкӏукӏ | щыпыбгъэныщкӏукӏ | щыпигъэныщкӏукӏ | щыпыдгъэныщкӏукӏ | щыпывгъэныщкӏукӏ | щыпагъэныщкӏукӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэныщкӏукӏ | щыпумыгъэныщкӏукӏ | щыпимыгъэныщкӏукӏ | щыпыдмыгъэныщкӏукӏ | щыпывмыгъэныщкӏукӏ | щыпамыгъэныщкӏукӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэныщкӏукӏа | щыпыбгъэныщкӏукӏа | щыпигъэныщкӏукӏа | щыпыдгъэныщкӏукӏа | щыпывгъэныщкӏукӏа | щыпагъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэныщкӏукӏа | щыпумыгъэныщкӏукӏа | щыпимыгъэныщкӏукӏа | щыпыдмыгъэныщкӏукӏа | щыпывмыгъэныщкӏукӏа | щыпамыгъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэныщкӏукӏыгъа | щыпыбгъэныщкӏукӏыгъа | щыпигъэныщкӏукӏыгъа | щыпыдгъэныщкӏукӏыгъа | щыпывгъэныщкӏукӏыгъа | щыпагъэныщкӏукӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэныщкӏукӏыгъа | щыпумыгъэныщкӏукӏыгъа | щыпимыгъэныщкӏукӏыгъа | щыпыдмыгъэныщкӏукӏыгъа | щыпывмыгъэныщкӏукӏыгъа | щыпамыгъэныщкӏукӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэныщкӏукӏын | щыпыбгъэныщкӏукӏын | щыпигъэныщкӏукӏын | щыпыдгъэныщкӏукӏын | щыпывгъэныщкӏукӏын | щыпагъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэныщкӏукӏын | щыпумыгъэныщкӏукӏын | щыпимыгъэныщкӏукӏын | щыпыдмыгъэныщкӏукӏын | щыпывмыгъэныщкӏукӏын | щыпамыгъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэныщкӏукӏыну | щыпыбгъэныщкӏукӏыну | щыпигъэныщкӏукӏыну | щыпыдгъэныщкӏукӏыну | щыпывгъэныщкӏукӏыну | щыпагъэныщкӏукӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэныщкӏукӏыну | щыпумыгъэныщкӏукӏыну | щыпимыгъэныщкӏукӏыну | щыпыдмыгъэныщкӏукӏыну | щыпывмыгъэныщкӏукӏыну | щыпамыгъэныщкӏукӏыну |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэныщкӏукӏ | здыпыбгъэныщкӏукӏ | здыпигъэныщкӏукӏ | здыпыдгъэныщкӏукӏ | здыпывгъэныщкӏукӏ | здыпагъэныщкӏукӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэныщкӏукӏ | здыпумыгъэныщкӏукӏ | здыпимыгъэныщкӏукӏ | здыпыдмыгъэныщкӏукӏ | здыпывмыгъэныщкӏукӏ | здыпамыгъэныщкӏукӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэныщкӏукӏа | здыпыбгъэныщкӏукӏа | здыпигъэныщкӏукӏа | здыпыдгъэныщкӏукӏа | здыпывгъэныщкӏукӏа | здыпагъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэныщкӏукӏа | здыпумыгъэныщкӏукӏа | здыпимыгъэныщкӏукӏа | здыпыдмыгъэныщкӏукӏа | здыпывмыгъэныщкӏукӏа | здыпамыгъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэныщкӏукӏыгъа | здыпыбгъэныщкӏукӏыгъа | здыпигъэныщкӏукӏыгъа | здыпыдгъэныщкӏукӏыгъа | здыпывгъэныщкӏукӏыгъа | здыпагъэныщкӏукӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэныщкӏукӏыгъа | здыпумыгъэныщкӏукӏыгъа | здыпимыгъэныщкӏукӏыгъа | здыпыдмыгъэныщкӏукӏыгъа | здыпывмыгъэныщкӏукӏыгъа | здыпамыгъэныщкӏукӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэныщкӏукӏын | здыпыбгъэныщкӏукӏын | здыпигъэныщкӏукӏын | здыпыдгъэныщкӏукӏын | здыпывгъэныщкӏукӏын | здыпагъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэныщкӏукӏын | здыпумыгъэныщкӏукӏын | здыпимыгъэныщкӏукӏын | здыпыдмыгъэныщкӏукӏын | здыпывмыгъэныщкӏукӏын | здыпамыгъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэныщкӏукӏыну | здыпыбгъэныщкӏукӏыну | здыпигъэныщкӏукӏыну | здыпыдгъэныщкӏукӏыну | здыпывгъэныщкӏукӏыну | здыпагъэныщкӏукӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэныщкӏукӏыну | здыпумыгъэныщкӏукӏыну | здыпимыгъэныщкӏукӏыну | здыпыдмыгъэныщкӏукӏыну | здыпывмыгъэныщкӏукӏыну | здыпамыгъэныщкӏукӏыну |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэныщкӏукӏ | щӀыпыбгъэныщкӏукӏ | щӀыпигъэныщкӏукӏ | щӀыпыдгъэныщкӏукӏ | щӀыпывгъэныщкӏукӏ | щӀыпагъэныщкӏукӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэныщкӏукӏ | щӀыпумыгъэныщкӏукӏ | щӀыпимыгъэныщкӏукӏ | щӀыпыдмыгъэныщкӏукӏ | щӀыпывмыгъэныщкӏукӏ | щӀыпамыгъэныщкӏукӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэныщкӏукӏа | щӀыпыбгъэныщкӏукӏа | щӀыпигъэныщкӏукӏа | щӀыпыдгъэныщкӏукӏа | щӀыпывгъэныщкӏукӏа | щӀпагъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэныщкӏукӏа | щӀыпумыгъэныщкӏукӏа | щӀыпимыгъэныщкӏукӏа | щӀыпыдмыгъэныщкӏукӏа | щӀыпывмыгъэныщкӏукӏа | щӀыпамыгъэныщкӏукӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэныщкӏукӏыгъа | щӀэпыбгъэныщкӏукӏыгъа | щӀыпигъэныщкӏукӏыгъа | щӀэпыдгъэныщкӏукӏыгъа | щӀэпывгъэныщкӏукӏыгъа | щӀыпагъэныщкӏукӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэныщкӏукӏыгъа | щӀыпумыгъэныщкӏукӏыгъа | щӀыпимыгъэныщкӏукӏыгъа | щӀыпыдмыгъэныщкӏукӏыгъа | щӀыпывмыгъэныщкӏукӏыгъа | щӀыпамыгъэныщкӏукӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэныщкӏукӏын | щӀыпыбгъэныщкӏукӏын | щӀыпигъэныщкӏукӏын | щӀыпыдгъэныщкӏукӏын | щӀыпывгъэныщкӏукӏын | щӀыпагъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэныщкӏукӏын | щӀыпумыгъэныщкӏукӏын | щӀыпимыгъэныщкӏукӏын | щӀыпыдмыгъэныщкӏукӏын | щӀыпывмыгъэныщкӏукӏын | щӀыпамыгъэныщкӏукӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэныщкӏукӏыну | щӀыпыбгъэныщкӏукӏыну | щӀыпигъэныщкӏукӏыну | щӀыпыдгъэныщкӏукӏыну | щӀыпывгъэныщкӏукӏыну | щӀыпагъэныщкӏукӏэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэныщкӏукӏыну | щӀыпумыгъэныщкӏукӏыну | щӀыпимыгъэныщкӏукӏыну | щӀыпыдмыгъэныщкӏукӏыну | щӀыпывмыгъэныщкӏукӏыну | щӀыпамыгъэныщкӏукӏыну |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэныщкӏукӏыу | пыбгъэныщкӏукӏыу | пигъэныщкӏукӏыу | пыдгъэныщкӏукӏыу | пывгъэныщкӏукӏыу | пагъэныщкӏукӏыу |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэныщкӏукӏыу | пумыгъэныщкӏукӏыу | пимыгъэныщкӏукӏыу | пыдмыгъэныщкӏукӏыу | пывмыгъэныщкӏукӏыу | памыгъэныщкӏукӏыу |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэныщкӏукӏауэ | пыбгъэныщкӏукӏауэ | пигъэныщкӏукӏауэ | пыдгъэныщкӏукӏауэ | пывгъэныщкӏукӏауэ | пагъэныщкӏукӏауэ |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэныщкӏукӏауэ | пумыгъэныщкӏукӏауэ | пимыгъэныщкӏукӏауэ | пыдмыгъэныщкӏукӏауэ | пывмыгъэныщкӏукӏауэ | памыгъэныщкӏукӏауэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | пызгъэныщкӏукӏыурэ | пыбгъэныщкӏукӏыурэ | пигъэныщкӏукӏыурэ | пыдгъэныщкӏукӏыурэ | пывгъэныщкӏукӏыурэ | пагъэныщкӏукӏыурэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэныщкӏукӏыурэ | пумыгъэныщкӏукӏыурэ | пимыгъэныщкӏукӏыурэ | пыдмыгъэныщкӏукӏыурэ | пывмыгъэныщкӏукӏыурэ | памыгъэныщкӏукӏыурэ |
| Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | ар | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | ппызогъэныщкӏукӏ | пызогъэныщкӏукӏ | -- | фпызогъэныщкӏукӏ | япызогъэныщкӏукӏ |
| уэ | спыбогъэныщкӏукӏ | -- | пыбогъэныщкӏукӏ | тпыбогъэныщкӏукӏ | -- | япыбогъэныщкӏукӏ |
| абы | спегъэныщкӏукӏ | ппегъэныщкӏукӏ | пегъэныщкӏукӏ | тпегъэныщкӏукӏ | фпегъэныщкӏукӏ | япегъэныщкӏукӏ |
| дэ | -- | ппыдогъэныщкӏукӏ | пыдогъэныщкӏукӏ | -- | фпыдогъэныщкӏукӏ | япыдогъэныщкӏукӏ) |
| фэ | спывогъэныщкӏукӏ | -- | пывогъэныщкӏукӏ | тпывогъэныщкӏукӏ | -- | япывогъэныщкӏукӏ |
| абыхэм | спагъэныщкӏукӏ(хэ) | ппагъэныщкӏукӏ(хэ) | пагъэныщкӏукӏ(хэ) | тпагъэныщкӏукӏ(хэ) | фпагъэныщкӏукӏ(хэ) | япагъэныщкӏукӏ(хэ) |
| Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | ар | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | ппызгъэ[ныщкӏукӏрэ] | пызгъэ[ныщкӏукӏырэ] | -- | фпызгъэ[ныщкӏукӏрэ] | япызгъэ[ныщкӏукӏырэ] |
| уэ | спыбгъэ[ныщкӏукӏрэ] | -- | пыбгъэ[ныщкӏукӏырэ] | тпыбгъэ[ныщкӏукӏрэ] | -- | япыбгъэ[ныщкӏукӏырэ] |
| абы | спигъэ[ныщкӏукӏрэ] | ппигъэ[ныщкӏукӏрэ] | пигъэ[ныщкӏукӏрэ] | тпигъэ[ныщкӏукӏрэ] | фпигъэ[ныщкӏукӏрэ] | япигъэ[ныщкӏукӏрэ] |
| дэ | -- | ппыдгъэ[ныщкӏукӏрэ] | пыдгъэ[ныщкӏукӏырэ] | -- | фпыдгъэ[ныщкӏукӏрэ] | япыдгъэ[ныщкӏукӏырэ] |
| фэ | спывгъэ[ныщкӏукӏрэ] | -- | пывгъэ[ныщкӏукӏырэ] | тпывгъэ[ныщкӏукӏрэ] | -- | япывгъэ[ныщкӏукӏырэ] |
| абыхэм | спагъэ[ныщкӏукӏ(хэ)рэ] | ппагъэ[ныщкӏукӏ(хэ)рэ] | пагъэ[ныщкӏукӏ(хэ)рэ] | тпагъэ[ныщкӏукӏ(хэ)рэ] | фпагъэ[ныщкӏукӏ(хэ)рэ] | япагъэ[ныщкӏукӏ(хэ)рэ] |
| -ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [ныщкӏукӏ] | [ныщкӏукӏ]ыр | -- | [ныщкӏукӏ]хэр |
| Эргативнэ: | [ныщкӏукӏ] | [ныщкӏукӏ]ым | -- | [ныщкӏукӏ]хэм |
| Послеложнэ: | [ныщкӏукӏ]кӀэ | [ныщкӏукӏ]ымкӀэ | [ныщкӏукӏ]хэкӀэ | [ныщкӏукӏ]хэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [ныщкӏукӏ]ыу | [ныщкӏукӏ]ырауэ | [ныщкӏукӏ]хэу | [ныщкӏукӏ]хэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [ныщкӏукӏ]а | [ныщкӏукӏ]ар | -- | [ныщкӏукӏ]ахэр |
| Эргативнэ: | [ныщкӏукӏ]а | [ныщкӏукӏ]ам | -- | [ныщкӏукӏ]ахэм |
| Послеложнэ: | [ныщкӏукӏ]акӀэ | [ныщкӏукӏ]амкӀэ | [ныщкӏукӏ]ахэкӀэ | [ныщкӏукӏ]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [ныщкӏукӏ]ауэ | [ныщкӏукӏ]арауэ | [ныщкӏукӏ]ахэу | [ныщкӏукӏ]ахэрауэ |
| -ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [ныщкӏукӏ]ын | [ныщкӏукӏ]ыныр | -- | [ныщкӏукӏ]ынхэр |
| Эргативнэ: | [ныщкӏукӏ]ын | [ныщкӏукӏ]ыным | -- | [ныщкӏукӏ]ынхэм |
| Послеложнэ: | [ныщкӏукӏ]ынкӀэ | [ныщкӏукӏ]ынымкӀэ | [ныщкӏукӏ]ынхэкӀэ | [ныщкӏукӏ]ынхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [ныщкӏукӏ]ыну | [ныщкӏукӏ]ынырауэ | [ныщкӏукӏ]ынхэу | [ныщкӏукӏ]ынхэрауэ |
| -ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [ныщкӏукӏ]ыну | [ныщкӏукӏ]ынур | -- | [ныщкӏукӏ]ынухэр |
| Эргативнэ: | [ныщкӏукӏ]ыну | [ныщкӏукӏ]ынум | -- | [ныщкӏукӏ]ынухэм |
| Послеложнэ: | [ныщкӏукӏ]ынукӀэ | [ныщкӏукӏ]ынумкӀэ | [ныщкӏукӏ]ынухэкӀэ | [ныщкӏукӏ]ынухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [ныщкӏукӏ]ынууэ | [ныщкӏукӏ]ынурауэ | [ныщкӏукӏ]ынухэу | [ныщкӏукӏ]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зыгуэрым и пэр, и кӀапэр гъэныщкӀун, пыдзэкъыкӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
- Иныжьым шащхьэхэр пегъэныщкӀукӀ. Нартхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- пыгъэныщкӏукӏын: chew or gnaw sth off the end or edge of sth.
УРЫСЫБЗЭ
- пыгъэныщкӏукӏын: отгрызть что-л. с краю, с конца
БИБЛИОГРАФИЕ