пыгъэлъэтын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [pǝʁɐɬɐ'tǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- пы- + гъэ- + [лъэт] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "пыгъэлъэтын"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыгъэлэтын |
| щымыӀэныгъэ: | пымыгъэлэтын |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтын | пыбгъэлэтын | пигъэлэтын | пыдгъэлэтын | пывгъэлэтын | пагъэлэтын |
| щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтын | пумыгъэлэтын | пимыгъэлэтын | пыдмыгъэлэтын | пывмыгъэлэтын | памыгъэлэтын |
| Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыгъэлэт! | пывгъэлэт! |
| щымыӀэныгъэ: | пумыгъэлэт! | пывмыгъэлэт! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыпрегъэлэт | упрегъэлэт | прегъэлэт | дыпрегъэлэт | фыпрегъэлэт | прегъэлэт |
| щымыӀэныгъэ: | сыпремыгъэлэт | упремыгъэлэт | премыгъэлэт | дыпремыгъэлэт | фыпремыгъэлэт | премыгъэлэт |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызогъэлэт(ыр) | пыбогъэлэт(ыр) | пегъэлэт(ыр) | пыдогъэлэт(ыр) | пывогъэлэт(ыр) | пагъэлэт(ыр) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыркъым | пыбгъэлэтыркъым | пигъэлэтыркъым | пыдгъэлэтыркъым | пывгъэлэтыркъым | пагъэлэтыркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтырт | пыбгъэлэтырт | пигъэлэтырт | пыдгъэлэтырт | пывгъэлэтырт | пагъэлэтырт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыртэкъым | пыбгъэлэтыртэкъым | пигъэлэтыртэкъым | пыдгъэлэтыртэкъым | пывгъэлэтыртэкъым | пагъэлэтыртэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтащ | пыбгъэлэтащ | пигъэлэтащ | пыдгъэлэтащ | пывгъэлэтащ | пагъэлэтащ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтакъым | пыбгъэлэтакъым | пигъэлэтакъым | пыдгъэлэтакъым | пывгъэлэтакъым | пагъэлэтакъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтат | пыбгъэлэтат | пигъэлэтат | пыдгъэлэтат | пывгъэлэтат | пагъэлэтат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтатэкъым | пыбгъэлэтатэкъым | пигъэлэтатэкъым | пыдгъэлэтатэкъым | пывгъэлэтатэкъым | пагъэлэтатэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыгъащ | пыбгъэлэтыгъащ | пигъэлэтыгъащ | пыдгъэлэтыгъащ | пывгъэлэтыгъащ | пагъэлэтыгъащ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыгъакъым | пыбгъэлэтыгъакъым | пигъэлэтыгъакъым | пыдгъэлэтыгъакъым | пывгъэлэтыгъакъым | пагъэлэтыгъакъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыгъат | пыбгъэлэтыгъат | пигъэлэтыгъат | пыдгъэлэтыгъат | пывгъэлэтыгъат | пагъэлэтыгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыгъатэкъым | пыбгъэлэтыгъатэкъым | пигъэлэтыгъатэкъым | пыдгъэлэтыгъатэкъым | пывгъэлэтыгъатэкъым | пагъэлэтыгъатэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтщ | пыбгъэлэтщ | пигъэлэтщ | пыдгъэлэтщ | пывгъэлэтщ | пагъэлэтщ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэткъым | пыбгъэлэткъым | пигъэлэткъым | пыдгъэлэткъым | пывгъэлэткъым | пагъэлэткъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтт | пыбгъэлэтт | пигъэлэтт | пыдгъэлэтт | пывгъэлэтт | пагъэлэтт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэттэкъым | пыбгъэлэттэкъым | пигъэлэттэкъым | пыдгъэлэттэкъым | пывгъэлэттэкъым | пагъэлэттэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынщ | пыбгъэлэтынщ | пигъэлэтынщ | пыдгъэлэтынщ | пывгъэлэтынщ | пагъэлэтынщ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынкъым | пыбгъэлэтынкъым | пигъэлэтынкъым | пыдгъэлэтынкъым | пывгъэлэтынкъым | пагъэлэтынкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынущ | пыбгъэлэтынущ | пигъэлэтынущ | пыдгъэлэтынущ | пывгъэлэтынущ | пагъэлэтынущ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынукъым | пыбгъэлэтынукъым | пигъэлэтынукъым | пыдгъэлэтынукъым | пывгъэлэтынукъым | пагъэлэтынукъым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтрэ | пыбгъэлэтрэ | пигъэлэтрэ | пыдгъэлэтрэ | пывгъэлэтрэ | пагъэлэтрэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыркъэ | пыбгъэлэтыркъэ | пигъэлэтыркъэ | пыдгъэлэтыркъэ | пывгъэлэтыркъэ | пагъэлэтыркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтырт | пыбгъэлэтырт | пигъэлэтырт | пыдгъэлэтырт | пывгъэлэтырт | пагъэлэтырт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыртэкъэ | пыбгъэлэтыртэкъэ | пигъэлэтыртэкъэ | пыдгъэлэтыртэкъэ | пывгъэлэтыртэкъэ | пагъэлэтыртэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэта | пыбгъэлэта | пигъэлэта | пыдгъэлэта | пывгъэлэта | пагъэлэта |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтакъэ | пыбгъэлэтакъэ | пигъэлэтакъэ | пыдгъэлэтакъэ | пывгъэлэтакъэ | пагъэлэтакъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтат | пыбгъэлэтат | пигъэлэтат | пыдгъэлэтат | пывгъэлэтат | пагъэлэтат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтатэкъэ | пыбгъэлэтатэкъэ | пигъэлэтатэкъэ | пыдгъэлэтатэкъэ | пывгъэлэтатэкъэ | пагъэлэтатэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыгъа | пыбгъэлэтыгъа | пигъэлэтыгъа | пыдгъэлэтыгъа | пывгъэлэтыгъа | пагъэлэтыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | пызгъэлэтыгъакъэ | пыбгъэлэтыгъакъэ | пигъэлэтыгъакъэ | пыдгъэлэтыгъакъэ | пывгъэлэтыгъакъэ | пагъэлэтыгъакъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыгъат | пыбгъэлэтыгъат | пигъэлэтыгъат | пыдгъэлэтыгъат | пывгъэлэтыгъат | пагъэлэтыгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыгъатэкъэ | пыбгъэлэтыгъатэкъэ | пигъэлэтыгъатэкъэ | пыдгъэлэтыгъатэкъэ | пывгъэлэтыгъатэкъэ | пагъэлэтыгъатэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэт | пыбгъэлэт | пигъэлэт | пыдгъэлэт | пывгъэлэт | пагъэлэт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэткъэ | пыбгъэлэткъэ | пигъэлэткъэ | пыдгъэлэткъэ | пывгъэлэткъэ | пагъэлэткъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтт | пыбгъэлэтт | пигъэлэтт | пыдгъэлэтт | пывгъэлэтт | пагъэлэтт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэттэкъэ | пыбгъэлэттэкъэ | пигъэлэттэкъэ | пыдгъэлэттэкъэ | пывгъэлэттэкъэ | пагъэлэттэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтын | пыбгъэлэтын | пигъэлэтын | пыдгъэлэтын | пывгъэлэтын | пагъэлэтын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынкъэ | пыбгъэлэтынкъэ | пигъэлэтынкъэ | пыдгъэлэтынкъэ | пывгъэлэтынкъэ | пагъэлэтынкъэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыну | пыбгъэлэтыну | пигъэлэтыну | пыдгъэлэтыну | пывгъэлэтыну | пагъэлэтыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынукъэ | пыбгъэлэтынукъэ | пигъэлэтынукъэ | пыдгъэлэтынукъэ | пывгъэлэтынукъэ | пагъэлэтынукъэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтмэ | пыбгъэлэтмэ | пигъэлэтмэ | пыдгъэлэтмэ | пывгъэлэтмэ | пагъэлэтмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтмэ | пумыгъэлэтмэ | пимыгъэлэтмэ | пыдмыгъэлэтмэ | пывмыгъэлэтмэ | памыгъэлэтмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтамэ | пыбгъэлэтамэ | пигъэлэтамэ | пыдгъэлэтамэ | пывгъэлэтамэ | пагъэлэтамэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтамэ | пумыгъэлэтамэ | пимыгъэлэтамэ | пыдмыгъэлэтамэ | пывмыгъэлэтамэ | памыгъэлэтамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыгъамэ | пыбгъэлэтыгъамэ | пигъэлэтыгъамэ | пыдгъэлэтыгъамэ | пывгъэлэтыгъамэ | пагъэлэтыгъамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтыгъамэ | пумыгъэлэтыгъамэ | пимыгъэлэтыгъамэ | пыдмыгъэлэтыгъамэ | пывмыгъэлэтыгъамэ | памыгъэлэтыгъамэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынмэ | пыбгъэлэтынмэ | пигъэлэтынмэ | пыдгъэлэтынмэ | пывгъэлэтынмэ | пагъэлэтынмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтынмэ | пумыгъэлэтынмэ | пимыгъэлэтынмэ | пыдмыгъэлэтынмэ | пывмыгъэлэтынмэ | памыгъэлэтынмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынумэ | пыбгъэлэтынумэ | пигъэлэтынумэ | пыдгъэлэтынумэ | пывгъэлэтынумэ | пагъэлэтынумэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтынумэ | пумыгъэлэтынумэ | пимыгъэлэтынумэ | пыдмыгъэлэтынумэ | пывмыгъэлэтынумэ | памыгъэлэтынумэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэттэмэ | пыбгъэлэттэмэ | пигъэлэттэмэ | пыдгъэлэттэмэ | пывгъэлэттэмэ | пагъэлэттэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэттэмэ | пумыгъэлэттэмэ | пимыгъэлэттэмэ | пыдмыгъэлэттэмэ | пывмыгъэлэттэмэ | памыгъэлэттэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтатэмэ | пыбгъэлэтатэмэ | пигъэлэтатэмэ | пыдгъэлэтатэмэ | пывгъэлэтатэмэ | пагъэлэтатэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтатэмэ | пумыгъэлэтатэмэ | пимыгъэлэтатэмэ | пыдмыгъэлэтатэмэ | пывмыгъэлэтатэмэ | памыгъэлэтатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыгъатэмэ | пыбгъэлэтыгъатэмэ | пигъэлэтыгъатэмэ | пыдгъэлэтыгъатэмэ | пывгъэлэтыгъатэмэ | пагъэлэтыгъатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтыгъатэмэ | пумыгъэлэтыгъатэмэ | пимыгъэлэтыгъатэмэ | пыдмыгъэлэтыгъатэмэ | пывмыгъэлэтыгъатэмэ | памыгъэлэтыгъатэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынтэмэ | пыбгъэлэтынтэмэ | пигъэлэтынтэмэ | пыдгъэлэтынтэмэ | пывгъэлэтынтэмэ | пагъэлэтынтэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтынтэмэ | пумыгъэлэтынтэмэ | пимыгъэлэтынтэмэ | пыдмыгъэлэтынтэмэ | пывмыгъэлэтынтэмэ | памыгъэлэтынтэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынутэмэ | пыбгъэлэтынутэмэ | пигъэлэтынутэмэ | пыдгъэлэтынутэмэ | пывгъэлэтынутэмэ | пагъэлэтынутэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтынутэмэ | пумыгъэлэтынутэмэ | пимыгъэлэтынутэмэ | пыдмыгъэлэтынутэмэ | пывмыгъэлэтынутэмэ | памыгъэлэтынутэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынт | пыбгъэлэтынт | пигъэлэтынт | пыдгъэлэтынт | пывгъэлэтынт | пагъэлэтынт |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынтэкъым | пыбгъэлэтынтэкъым | пигъэлэтынтэкъым | пыдгъэлэтынтэкъым | пывгъэлэтынтэкъым | пагъэлэтынтэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынут | пыбгъэлэтынут | пигъэлэтынут | пыдгъэлэтынут | пывгъэлэтынут | пагъэлэтынут |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынутэкъым | пыбгъэлэтынутэкъым | пигъэлэтынутэкъым | пыдгъэлэтынутэкъым | пывгъэлэтынутэкъым | пагъэлэтынутэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтми | пыбгъэлэтми | пигъэлэтми | пыдгъэлэтми | пывгъэлэтми | пагъэлэтми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтми | пумыгъэлэтми | пимыгъэлэтми | пыдмыгъэлэтми | пывмыгъэлэтми | памыгъэлэтми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтами | пыбгъэлэтами | пигъэлэтами | пыдгъэлэтами | пывгъэлэтами | пагъэлэтами |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтами | пумыгъэлэтами | пимыгъэлэтами | пыдмыгъэлэтами | пывмыгъэлэтами | памыгъэлэтами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыгъами | пыбгъэлэтыгъами | пигъэлэтыгъами | пыдгъэлэтыгъами | пывгъэлэтыгъами | пагъэлэтыгъами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтыгъами | пумыгъэлэтыгъами | пимыгъэлэтыгъами | пыдмыгъэлэтыгъами | пывмыгъэлэтыгъами | памыгъэлэтыгъами |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынми | пыбгъэлэтынми | пигъэлэтынми | пыдгъэлэтынми | пывгъэлэтынми | пагъэлэтынми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтынми | пумыгъэлэтынми | пимыгъэлэтынми | пыдмыгъэлэтынми | пывмыгъэлэтынми | памыгъэлэтынми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынуми | пыбгъэлэтынуми | пигъэлэтынуми | пыдгъэлэтынуми | пывгъэлэтынуми | пагъэлэтынуми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтынуми | пумыгъэлэтынуми | пимыгъэлэтынуми | пыдмыгъэлэтынуми | пывмыгъэлэтынуми | памыгъэлэтынуми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэттэми | пыбгъэлэттэми | пигъэлэттэми | пыдгъэлэттэми | пывгъэлэттэми | пагъэлэттэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэттэми | пумыгъэлэттэми | пимыгъэлэттэми | пыдмыгъэлэттэми | пывмыгъэлэттэми | памыгъэлэттэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтатэми | пыбгъэлэтатэми | пигъэлэтатэми | пыдгъэлэтатэми | пывгъэлэтатэми | пагъэлэтатэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтатэми | пумыгъэлэтатэми | пимыгъэлэтатэми | пыдмыгъэлэтатэми | пывмыгъэлэтатэми | памыгъэлэтатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтыгъатэми | пыбгъэлэтыгъатэми | пигъэлэтыгъатэми | пыдгъэлэтыгъатэми | пывгъэлэтыгъатэми | пагъэлэтыгъатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтыгъатэми | пумыгъэлэтыгъатэми | пимыгъэлэтыгъатэми | пыдмыгъэлэтыгъатэми | пывмыгъэлэтыгъатэми | памыгъэлэтыгъатэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынтэми | пыбгъэлэтынтэми | пигъэлэтынтэми | пыдгъэлэтынтэми | пывгъэлэтынтэми | пагъэлэтынтэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтынтэми | пумыгъэлэтынтэми | пимыгъэлэтынтэми | пыдмыгъэлэтынтэми | пывмыгъэлэтынтэми | памыгъэлэтынтэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтынутэми | пыбгъэлэтынутэми | пигъэлэтынутэми | пыдгъэлэтынутэми | пывгъэлэтэнутэми | пагъэлэтэнутэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтынутэми | пумыгъэлэтынутэми | пимыгъэлэтынутэми | пыдмыгъэлэтынутэми | пывмыгъэлэтынутэми | памыгъэлэтынутэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтаи | пыбгъэлэтаи | пигъэлэтаи | пыдгъэлэтаи | пывгъэлэтаи | пагъэлэтаи |
| щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтакъыми | пыбгъэлэтакъыми | пигъэлэтакъыми | пыдгъэлэтакъыми | пывгъэлэтакъыми | пагъэлэтакъыми |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтащэрэт | пыбгъэлэтащэрэт | пигъэлэтащэрэт | пыдгъэлэтащэрэт | пывгъэлэтащэрэт | пагъэлэтащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэлэтащэрэт | пумыгъэлэтащэрэт | пимыгъэлэтащэрэт | пыдмыгъэлэтащэрэт | пывмыгъэлэтащэрэт | памыгъэлэтащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнщ | пыбгъэлэтагъэнщ | пигъэлэтагъэнщ | пыдгъэлэтагъэнщ | пывгъэлэтагъэнщ | пагъэлэтагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнкъым | пыбгъэлэтагъэнкъым | пигъэлэтагъэнкъым | пыдгъэлэтагъэнкъым | пывгъэлэтагъэнкъым | пагъэлэтагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнт | пыбгъэлэтагъэнт | пигъэлэтагъэнт | пыдгъэлэтагъэнт | пывгъэлэтагъэнт | пагъэлэтагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнтэкъым | пыбгъэлэтагъэнтэкъым | пигъэлэтагъэнтэкъым | пыдгъэлэтагъэнтэкъым | пывгъэлэтагъэнтэкъым | пагъэлэтагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэн | пыбгъэлэтагъэн | пигъэлэтагъэн | пыдгъэлэтагъэн | пывгъэлэтагъэн | пагъэлэтагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнкъэ | пыбгъэлэтагъэнкъэ | пигъэлэтагъэнкъэ | пыдгъэлэтагъэнкъэ | пывгъэлэтагъэнкъэ | пагъэлэтагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнт | пыбгъэлэтагъэнт | пигъэлэтагъэнт | пыдгъэлэтагъэнт | пывгъэлэтагъэнт | пагъэлэтагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнтэкъэ | пыбгъэлэтагъэнтэкъэ | пигъэлэтагъэнтэкъэ | пыдгъэлэтагъэнтэкъэ | пывгъэлэтагъэнтэкъэ | пагъэлэтагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнущ | пыбгъэлэтагъэнущ | пигъэлэтагъэнущ | пыдгъэлэтагъэнущ | пывгъэлэтагъэнущ | пагъэлэтагъэнущ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнукъым | пыбгъэлэтагъэнукъым | пигъэлэтагъэнукъым | пыдгъэлэтагъэнукъым | пывгъэлэтагъэнукъым | пагъэлэтагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнут | пыбгъэлэтагъэнут | пигъэлэтагъэнут | пыдгъэлэтагъэнут | пывгъэлэтагъэнут | пагъэлэтагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнутэкъым | пыбгъэлэтагъэнутэкъым | пигъэлэтагъэнутэкъым | пыдгъэлэтагъэнутэкъым | пывгъэлэтагъэнутэкъым | пагъэлэтагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэну | пыбгъэлэтагъэну | пигъэлэтагъэну | пыдгъэлэтагъэну | пывгъэлэтагъэну | пагъэлэтагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнукъэ | пыбгъэлэтагъэнукъэ | пигъэлэтагъэнукъэ | пыдгъэлэтагъэнукъэ | пывгъэлэтагъэнукъэ | пагъэлэтагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнут | пыбгъэлэтагъэнут | пигъэлэтагъэнут | пыдгъэлэтагъэнут | пывгъэлэтагъэнут | пагъэлэтагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэлэтагъэнутэкъэ | пыбгъэлэтагъэнутэкъэ | пигъэлэтагъэнутэкъэ | пыдгъэлэтагъэнутэкъэ | пывгъэлэтагъэнутэкъэ | пагъэлэтагъэнутэкъэ |
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэлэт |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэлэт |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэлэта |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэлэта |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэлэтыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэлэтыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэлэтын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэлэтын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэлэтыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэлэтыну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэлэт | пыбгъэлэт | пигъэлэт | пыдгъэлэт | пывгъэлэт | пагъэлэт |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэлэт | пумыгъэлэт | пимыгъэлэт | пыдмыгъэлэт | пывмыгъэлэт | памыгъэлэт |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэлэта | пыбгъэлэта | пигъэлэта | пыдгъэлэта | пывгъэлэта | пагъэлэта |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэлэта | пумыгъэлэта | пимыгъэлэта | пыдмыгъэлэта | пывмыгъэлэта | памыгъэлэта |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэлэтыгъа | пыбгъэлэтыгъа | пигъэлэтыгъа | пыдгъэлэтыгъа | пывгъэлэтыгъа | пагъэлэтыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэлэтыгъа | пумыгъэлэтыгъа | пимыгъэлэтыгъа | пыдмыгъэлэтыгъа | пывмыгъэлэтыгъа | памыгъэлэтыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэлэтын | пыбгъэлэтын | пигъэлэтын | пыдгъэлэтын | пывгъэлэтын | пагъэлэтын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэлэтын | пумыгъэлэтын | пимыгъэлэтын | пыдмыгъэлэтын | пывмыгъэлэтын | памыгъэлэтын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэлэтыну | пыбгъэлэтыну | пигъэлэтыну | пыдгъэлэтыну | пывгъэлэтыну | пагъэлэтыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэлэтыну | пумыгъэлэтыну | пимыгъэлэтыну | пыдмыгъэлэтыну | пывмыгъэлэтыну | памыгъэлэтыну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэлэт |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэлэт |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэлэта |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэлэта |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэлэтыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэлэтыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэлэтын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэлэтын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэлэтыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэлэтыну |
| Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Лэжьыгъэм и къэхъуп зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэлэт | зэрыпыбгъэлэт | зэрыпигъэлэт | зэрыпыдгъэлэт | зэрыпывгъэлэт | зэрыпагъэлэт |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэлэт | зэрыпумыгъэлэт | зэрыпимыгъэлэт | зэрыпыдмыгъэлэт | зэрыпывмыгъэлэт | зэрыпамыгъэлэт |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэлэта | зэрыпыбгъэлэта | зэрыпигъэлэта | зэрыпыдгъэлэта | зэрыпывгъэлэта | зэрыпагъэлэта |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэлэта | зэрыпумыгъэлэта | зэрыпимыгъэлэта | зэрыпыдмыгъэлэта | зэрыпывмыгъэлэта | зэрыпамыгъэлэта |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэлэтыгъа | зэрыпыбгъэлэтыгъа | зэрыпигъэлэтыгъа | зэрыпыдгъэлэтыгъа | зэрыпывгъэлэтыгъа | зэрыпагъэлэтыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэлэтыгъа | зэрыпумыгъэлэтыгъа | зэрыпимыгъэлэтыгъа | зэрыпыдмыгъэлэтыгъа | зэрыпывмыгъэлэтыгъа | зэрыпамыгъэлэтыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэлэтын | зэрыпыбгъэлэтын | зэрыпигъэлэтын | зэрыпыдгъэлэтын | зэрыпывгъэлэтын | зэрыпагъэлэтын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэлэтын | зэрыпумыгъэлэтын | зэрыпимыгъэлэтын | зэрыпыдмыгъэлэтын | зэрыпывмыгъэлэтын | зэрыпамыгъэлэтын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэлэтыну | зэрыпыбгъэлэтыну | зэрыпигъэлэтыну | зэрыпыдгъэлэтыну | зэрыпывгъэлэтыну | зэрыпагъэлэтыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэлэтыну | зэрыпумыгъэлэтыну | зэрыпимыгъэлэтыну | зэрыпыдмыгъэлэтыну | зэрыпывмыгъэлэтыну | зэрыпамыгъэлэтыну |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэлэт | щыпыбгъэлэт | щыпигъэлэт | щыпыдгъэлэт | щыпывгъэлэт | щыпагъэлэт |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэлэт | щыпумыгъэлэт | щыпимыгъэлэт | щыпыдмыгъэлэт | щыпывмыгъэлэт | щыпамыгъэлэт |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэлэта | щыпыбгъэлэта | щыпигъэлэта | щыпыдгъэлэта | щыпывгъэлэта | щыпагъэлэта |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэлэта | щыпумыгъэлэта | щыпимыгъэлэта | щыпыдмыгъэлэта | щыпывмыгъэлэта | щыпамыгъэлэта |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэлэтыгъа | щыпыбгъэлэтыгъа | щыпигъэлэтыгъа | щыпыдгъэлэтыгъа | щыпывгъэлэтыгъа | щыпагъэлэтыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэлэтыгъа | щыпумыгъэлэтыгъа | щыпимыгъэлэтыгъа | щыпыдмыгъэлэтыгъа | щыпывмыгъэлэтыгъа | щыпамыгъэлэтыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэлэтын | щыпыбгъэлэтын | щыпигъэлэтын | щыпыдгъэлэтын | щыпывгъэлэтын | щыпагъэлэтын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэлэтын | щыпумыгъэлэтын | щыпимыгъэлэтын | щыпыдмыгъэлэтын | щыпывмыгъэлэтын | щыпамыгъэлэтын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэлэтыну | щыпыбгъэлэтыну | щыпигъэлэтыну | щыпыдгъэлэтыну | щыпывгъэлэтыну | щыпагъэлэтыну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэлэтыну | щыпумыгъэлэтыну | щыпимыгъэлэтыну | щыпыдмыгъэлэтыну | щыпывмыгъэлэтыну | щыпамыгъэлэтыну |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэлэт | здыпыбгъэлэт | здыпигъэлэт | здыпыдгъэлэт | здыпывгъэлэт | здыпагъэлэт |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэлэт | здыпумыгъэлэт | здыпимыгъэлэт | здыпыдмыгъэлэт | здыпывмыгъэлэт | здыпамыгъэлэт |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэлэта | здыпыбгъэлэта | здыпигъэлэта | здыпыдгъэлэта | здыпывгъэлэта | здыпагъэлэта |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэлэта | здыпумыгъэлэта | здыпимыгъэлэта | здыпыдмыгъэлэта | здыпывмыгъэлэта | здыпамыгъэлэта |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэлэтыгъа | здыпыбгъэлэтыгъа | здыпигъэлэтыгъа | здыпыдгъэлэтыгъа | здыпывгъэлэтыгъа | здыпагъэлэтыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэлэтыгъа | здыпумыгъэлэтыгъа | здыпимыгъэлэтыгъа | здыпыдмыгъэлэтыгъа | здыпывмыгъэлэтыгъа | здыпамыгъэлэтыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэлэтын | здыпыбгъэлэтын | здыпигъэлэтын | здыпыдгъэлэтын | здыпывгъэлэтын | здыпагъэлэтын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэлэтын | здыпумыгъэлэтын | здыпимыгъэлэтын | здыпыдмыгъэлэтын | здыпывмыгъэлэтын | здыпамыгъэлэтын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэлэтыну | здыпыбгъэлэтыну | здыпигъэлэтыну | здыпыдгъэлэтыну | здыпывгъэлэтыну | здыпагъэлэтыну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэлэтыну | здыпумыгъэлэтыну | здыпимыгъэлэтыну | здыпыдмыгъэлэтыну | здыпывмыгъэлэтыну | здыпамыгъэлэтыну |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэлэт | щӀыпыбгъэлэт | щӀыпигъэлэт | щӀыпыдгъэлэт | щӀыпывгъэлэт | щӀыпагъэлэт |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэлэт | щӀыпумыгъэлэт | щӀыпимыгъэлэт | щӀыпыдмыгъэлэт | щӀыпывмыгъэлэт | щӀыпамыгъэлэт |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэлэта | щӀыпыбгъэлэта | щӀыпигъэлэта | щӀыпыдгъэлэта | щӀыпывгъэлэта | щӀпагъэлэта |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэлэта | щӀыпумыгъэлэта | щӀыпимыгъэлэта | щӀыпыдмыгъэлэта | щӀыпывмыгъэлэта | щӀыпамыгъэлэта |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэлэтыгъа | щӀэпыбгъэлэтыгъа | щӀыпигъэлэтыгъа | щӀэпыдгъэлэтыгъа | щӀэпывгъэлэтыгъа | щӀыпагъэлэтыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэлэтыгъа | щӀыпумыгъэлэтыгъа | щӀыпимыгъэлэтыгъа | щӀыпыдмыгъэлэтыгъа | щӀыпывмыгъэлэтыгъа | щӀыпамыгъэлэтыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэлэтын | щӀыпыбгъэлэтын | щӀыпигъэлэтын | щӀыпыдгъэлэтын | щӀыпывгъэлэтын | щӀыпагъэлэтын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэлэтын | щӀыпумыгъэлэтын | щӀыпимыгъэлэтын | щӀыпыдмыгъэлэтын | щӀыпывмыгъэлэтын | щӀыпамыгъэлэтын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэлэтыну | щӀыпыбгъэлэтыну | щӀыпигъэлэтыну | щӀыпыдгъэлэтыну | щӀыпывгъэлэтыну | щӀыпагъэлэтэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэлэтыну | щӀыпумыгъэлэтыну | щӀыпимыгъэлэтыну | щӀыпыдмыгъэлэтыну | щӀыпывмыгъэлэтыну | щӀыпамыгъэлэтыну |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэлэту | пыбгъэлэту | пигъэлэту | пыдгъэлэту | пывгъэлэту | пагъэлэту |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэлэту | пумыгъэлэту | пимыгъэлэту | пыдмыгъэлэту | пывмыгъэлэту | памыгъэлэту |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэлэтауэ | пыбгъэлэтауэ | пигъэлэтауэ | пыдгъэлэтауэ | пывгъэлэтауэ | пагъэлэтауэ |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэлэтауэ | пумыгъэлэтауэ | пимыгъэлэтауэ | пыдмыгъэлэтауэ | пывмыгъэлэтауэ | памыгъэлэтауэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | пызгъэлэтурэ | пыбгъэлэтурэ | пигъэлэтурэ | пыдгъэлэтурэ | пывгъэлэтурэ | пагъэлэтурэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэлэтурэ | пумыгъэлэтурэ | пимыгъэлэтурэ | пыдмыгъэлэтурэ | пывмыгъэлэтурэ | памыгъэлэтурэ |
| Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | ар | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | ппызогъэлэт | пызогъэлэт | -- | фпызогъэлэт | япызогъэлэт |
| уэ | спыбогъэлэт | -- | пыбогъэлэт | тпыбогъэлэт | -- | япыбогъэлэт |
| абы | спегъэлэт | ппегъэлэт | пегъэлэт | тпегъэлэт | фпегъэлэт | япегъэлэт |
| дэ | -- | ппыдогъэлэт | пыдогъэлэт | -- | фпыдогъэлэт | япыдогъэлэт) |
| фэ | спывогъэлэт | -- | пывогъэлэт | тпывогъэлэт | -- | япывогъэлэт |
| абыхэм | спагъэлэт(хэ) | ппагъэлэт(хэ) | пагъэлэт(хэ) | тпагъэлэт(хэ) | фпагъэлэт(хэ) | япагъэлэт(хэ) |
| Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | ар | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | ппызгъэ[лэтрэ] | пызгъэ[лэтырэ] | -- | фпызгъэ[лэтрэ] | япызгъэ[лэтырэ] |
| уэ | спыбгъэ[лэтрэ] | -- | пыбгъэ[лэтырэ] | тпыбгъэ[лэтрэ] | -- | япыбгъэ[лэтырэ] |
| абы | спигъэ[лэтрэ] | ппигъэ[лэтрэ] | пигъэ[лэтрэ] | тпигъэ[лэтрэ] | фпигъэ[лэтрэ] | япигъэ[лэтрэ] |
| дэ | -- | ппыдгъэ[лэтрэ] | пыдгъэ[лэтырэ] | -- | фпыдгъэ[лэтрэ] | япыдгъэ[лэтырэ] |
| фэ | спывгъэ[лэтрэ] | -- | пывгъэ[лэтырэ] | тпывгъэ[лэтрэ] | -- | япывгъэ[лэтырэ] |
| абыхэм | спагъэ[лэт(хэ)рэ] | ппагъэ[лэт(хэ)рэ] | пагъэ[лэт(хэ)рэ] | тпагъэ[лэт(хэ)рэ] | фпагъэ[лэт(хэ)рэ] | япагъэ[лэт(хэ)рэ] |
| -ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [лэт] | [лэт]ыр | -- | [лэт]хэр |
| Эргативнэ: | [лэт] | [лэт]ым | -- | [лэт]хэм |
| Послеложнэ: | [лэт]кӀэ | [лэт]ымкӀэ | [лэт]хэкӀэ | [лэт]хэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [лэт]у | [лэт]ырауэ | [лэт]хэу | [лэт]хэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [лэт]а | [лэт]ар | -- | [лэт]ахэр |
| Эргативнэ: | [лэт]а | [лэт]ам | -- | [лэт]ахэм |
| Послеложнэ: | [лэт]акӀэ | [лэт]амкӀэ | [лэт]ахэкӀэ | [лэт]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [лэт]ауэ | [лэт]арауэ | [лэт]ахэу | [лэт]ахэрауэ |
| -ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [лэт]ын | [лэт]ыныр | -- | [лэт]ынхэр |
| Эргативнэ: | [лэт]ын | [лэт]ыным | -- | [лэт]ынхэм |
| Послеложнэ: | [лэт]ынкӀэ | [лэт]ынымкӀэ | [лэт]ынхэкӀэ | [лэт]ынхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [лэт]ыну | [лэт]ынырауэ | [лэт]ынхэу | [лэт]ынхэрауэ |
| -ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [лэт]ыну | [лэт]ынур | -- | [лэт]ынухэр |
| Эргативнэ: | [лэт]ыну | [лэт]ынум | -- | [лэт]ынухэм |
| Послеложнэ: | [лэт]ынукӀэ | [лэт]ынумкӀэ | [лэт]ынухэкӀэ | [лэт]ынухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [лэт]ынууэ | [лэт]ынурауэ | [лэт]ынухэу | [лэт]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- пылъэтын псалъэм и каузатив.
- НапӀэзыпӀэм, зэ уэгъуэм зыгуэр пыупщӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
- Мыщэ тхьэкӀумэ мэзылӀ ябгэм и щхьэр пигъэлъэтащ. Черкес таурыхъхэр, сборник
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Бзухэр жыгым пыгъэлъэтын.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- пыгъэлъэтын: 1. causative for пылъэтын: a) have, make or let fly off of sth (about birds) b). breaking sth off, have, make or let it fly away from sth 2. chop sth off the end or edge of sth.
- Бзухэр жыгым пыгъэлъэтын: chase birds off a tree.
УРЫСЫБЗЭ
- пыгъэлъэтын: 1. каузатив к пылъэтын: а) заставить слететь с чего-л. (о птицах) б). отломив, заствить отскочить, отлететь от чего-л. 2) отрубить что-л. с краю, с конца
- Бзухэр жыгым пыгъэлъэтын: прогнать птиц с дерева.
БИБЛИОГРАФИЕ