пыгъэкӏын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [pǝʁɐ'tʹʂǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- пы- + гъэ- + [кӏ] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "пыгъэкӏын"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыгъэкӏын |
| щымыӀэныгъэ: | пымыгъэкӏын |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏын | пыбгъэкӏын | пигъэкӏын | пыдгъэкӏын | пывгъэкӏын | пагъэкӏын |
| щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏын | пумыгъэкӏын | пимыгъэкӏын | пыдмыгъэкӏын | пывмыгъэкӏын | памыгъэкӏын |
| Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыгъэкӏ! | пывгъэкӏ! |
| щымыӀэныгъэ: | пумыгъэкӏ! | пывмыгъэкӏ! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыпрегъэкӏ | упрегъэкӏ | прегъэкӏ | дыпрегъэкӏ | фыпрегъэкӏ | прегъэкӏ |
| щымыӀэныгъэ: | сыпремыгъэкӏ | упремыгъэкӏ | премыгъэкӏ | дыпремыгъэкӏ | фыпремыгъэкӏ | премыгъэкӏ |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызогъэкӏ(ыр) | пыбогъэкӏ(ыр) | пегъэкӏ(ыр) | пыдогъэкӏ(ыр) | пывогъэкӏ(ыр) | пагъэкӏ(ыр) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыркъым | пыбгъэкӏыркъым | пигъэкӏыркъым | пыдгъэкӏыркъым | пывгъэкӏыркъым | пагъэкӏыркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏырт | пыбгъэкӏырт | пигъэкӏырт | пыдгъэкӏырт | пывгъэкӏырт | пагъэкӏырт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыртэкъым | пыбгъэкӏыртэкъым | пигъэкӏыртэкъым | пыдгъэкӏыртэкъым | пывгъэкӏыртэкъым | пагъэкӏыртэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏащ | пыбгъэкӏащ | пигъэкӏащ | пыдгъэкӏащ | пывгъэкӏащ | пагъэкӏащ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏакъым | пыбгъэкӏакъым | пигъэкӏакъым | пыдгъэкӏакъым | пывгъэкӏакъым | пагъэкӏакъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏат | пыбгъэкӏат | пигъэкӏат | пыдгъэкӏат | пывгъэкӏат | пагъэкӏат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏатэкъым | пыбгъэкӏатэкъым | пигъэкӏатэкъым | пыдгъэкӏатэкъым | пывгъэкӏатэкъым | пагъэкӏатэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыгъащ | пыбгъэкӏыгъащ | пигъэкӏыгъащ | пыдгъэкӏыгъащ | пывгъэкӏыгъащ | пагъэкӏыгъащ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыгъакъым | пыбгъэкӏыгъакъым | пигъэкӏыгъакъым | пыдгъэкӏыгъакъым | пывгъэкӏыгъакъым | пагъэкӏыгъакъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыгъат | пыбгъэкӏыгъат | пигъэкӏыгъат | пыдгъэкӏыгъат | пывгъэкӏыгъат | пагъэкӏыгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыгъатэкъым | пыбгъэкӏыгъатэкъым | пигъэкӏыгъатэкъым | пыдгъэкӏыгъатэкъым | пывгъэкӏыгъатэкъым | пагъэкӏыгъатэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏщ | пыбгъэкӏщ | пигъэкӏщ | пыдгъэкӏщ | пывгъэкӏщ | пагъэкӏщ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏкъым | пыбгъэкӏкъым | пигъэкӏкъым | пыдгъэкӏкъым | пывгъэкӏкъым | пагъэкӏкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏт | пыбгъэкӏт | пигъэкӏт | пыдгъэкӏт | пывгъэкӏт | пагъэкӏт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏтэкъым | пыбгъэкӏтэкъым | пигъэкӏтэкъым | пыдгъэкӏтэкъым | пывгъэкӏтэкъым | пагъэкӏтэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынщ | пыбгъэкӏынщ | пигъэкӏынщ | пыдгъэкӏынщ | пывгъэкӏынщ | пагъэкӏынщ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынкъым | пыбгъэкӏынкъым | пигъэкӏынкъым | пыдгъэкӏынкъым | пывгъэкӏынкъым | пагъэкӏынкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынущ | пыбгъэкӏынущ | пигъэкӏынущ | пыдгъэкӏынущ | пывгъэкӏынущ | пагъэкӏынущ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынукъым | пыбгъэкӏынукъым | пигъэкӏынукъым | пыдгъэкӏынукъым | пывгъэкӏынукъым | пагъэкӏынукъым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏрэ | пыбгъэкӏрэ | пигъэкӏрэ | пыдгъэкӏрэ | пывгъэкӏрэ | пагъэкӏрэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыркъэ | пыбгъэкӏыркъэ | пигъэкӏыркъэ | пыдгъэкӏыркъэ | пывгъэкӏыркъэ | пагъэкӏыркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏырт | пыбгъэкӏырт | пигъэкӏырт | пыдгъэкӏырт | пывгъэкӏырт | пагъэкӏырт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыртэкъэ | пыбгъэкӏыртэкъэ | пигъэкӏыртэкъэ | пыдгъэкӏыртэкъэ | пывгъэкӏыртэкъэ | пагъэкӏыртэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏа | пыбгъэкӏа | пигъэкӏа | пыдгъэкӏа | пывгъэкӏа | пагъэкӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏакъэ | пыбгъэкӏакъэ | пигъэкӏакъэ | пыдгъэкӏакъэ | пывгъэкӏакъэ | пагъэкӏакъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏат | пыбгъэкӏат | пигъэкӏат | пыдгъэкӏат | пывгъэкӏат | пагъэкӏат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏатэкъэ | пыбгъэкӏатэкъэ | пигъэкӏатэкъэ | пыдгъэкӏатэкъэ | пывгъэкӏатэкъэ | пагъэкӏатэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыгъа | пыбгъэкӏыгъа | пигъэкӏыгъа | пыдгъэкӏыгъа | пывгъэкӏыгъа | пагъэкӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | пызгъэкӏыгъакъэ | пыбгъэкӏыгъакъэ | пигъэкӏыгъакъэ | пыдгъэкӏыгъакъэ | пывгъэкӏыгъакъэ | пагъэкӏыгъакъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыгъат | пыбгъэкӏыгъат | пигъэкӏыгъат | пыдгъэкӏыгъат | пывгъэкӏыгъат | пагъэкӏыгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыгъатэкъэ | пыбгъэкӏыгъатэкъэ | пигъэкӏыгъатэкъэ | пыдгъэкӏыгъатэкъэ | пывгъэкӏыгъатэкъэ | пагъэкӏыгъатэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏ | пыбгъэкӏ | пигъэкӏ | пыдгъэкӏ | пывгъэкӏ | пагъэкӏ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏкъэ | пыбгъэкӏкъэ | пигъэкӏкъэ | пыдгъэкӏкъэ | пывгъэкӏкъэ | пагъэкӏкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏт | пыбгъэкӏт | пигъэкӏт | пыдгъэкӏт | пывгъэкӏт | пагъэкӏт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏтэкъэ | пыбгъэкӏтэкъэ | пигъэкӏтэкъэ | пыдгъэкӏтэкъэ | пывгъэкӏтэкъэ | пагъэкӏтэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏын | пыбгъэкӏын | пигъэкӏын | пыдгъэкӏын | пывгъэкӏын | пагъэкӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынкъэ | пыбгъэкӏынкъэ | пигъэкӏынкъэ | пыдгъэкӏынкъэ | пывгъэкӏынкъэ | пагъэкӏынкъэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыну | пыбгъэкӏыну | пигъэкӏыну | пыдгъэкӏыну | пывгъэкӏыну | пагъэкӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынукъэ | пыбгъэкӏынукъэ | пигъэкӏынукъэ | пыдгъэкӏынукъэ | пывгъэкӏынукъэ | пагъэкӏынукъэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏмэ | пыбгъэкӏмэ | пигъэкӏмэ | пыдгъэкӏмэ | пывгъэкӏмэ | пагъэкӏмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏмэ | пумыгъэкӏмэ | пимыгъэкӏмэ | пыдмыгъэкӏмэ | пывмыгъэкӏмэ | памыгъэкӏмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏамэ | пыбгъэкӏамэ | пигъэкӏамэ | пыдгъэкӏамэ | пывгъэкӏамэ | пагъэкӏамэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏамэ | пумыгъэкӏамэ | пимыгъэкӏамэ | пыдмыгъэкӏамэ | пывмыгъэкӏамэ | памыгъэкӏамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыгъамэ | пыбгъэкӏыгъамэ | пигъэкӏыгъамэ | пыдгъэкӏыгъамэ | пывгъэкӏыгъамэ | пагъэкӏыгъамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏыгъамэ | пумыгъэкӏыгъамэ | пимыгъэкӏыгъамэ | пыдмыгъэкӏыгъамэ | пывмыгъэкӏыгъамэ | памыгъэкӏыгъамэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынмэ | пыбгъэкӏынмэ | пигъэкӏынмэ | пыдгъэкӏынмэ | пывгъэкӏынмэ | пагъэкӏынмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏынмэ | пумыгъэкӏынмэ | пимыгъэкӏынмэ | пыдмыгъэкӏынмэ | пывмыгъэкӏынмэ | памыгъэкӏынмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынумэ | пыбгъэкӏынумэ | пигъэкӏынумэ | пыдгъэкӏынумэ | пывгъэкӏынумэ | пагъэкӏынумэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏынумэ | пумыгъэкӏынумэ | пимыгъэкӏынумэ | пыдмыгъэкӏынумэ | пывмыгъэкӏынумэ | памыгъэкӏынумэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏтэмэ | пыбгъэкӏтэмэ | пигъэкӏтэмэ | пыдгъэкӏтэмэ | пывгъэкӏтэмэ | пагъэкӏтэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏтэмэ | пумыгъэкӏтэмэ | пимыгъэкӏтэмэ | пыдмыгъэкӏтэмэ | пывмыгъэкӏтэмэ | памыгъэкӏтэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏатэмэ | пыбгъэкӏатэмэ | пигъэкӏатэмэ | пыдгъэкӏатэмэ | пывгъэкӏатэмэ | пагъэкӏатэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏатэмэ | пумыгъэкӏатэмэ | пимыгъэкӏатэмэ | пыдмыгъэкӏатэмэ | пывмыгъэкӏатэмэ | памыгъэкӏатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыгъатэмэ | пыбгъэкӏыгъатэмэ | пигъэкӏыгъатэмэ | пыдгъэкӏыгъатэмэ | пывгъэкӏыгъатэмэ | пагъэкӏыгъатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏыгъатэмэ | пумыгъэкӏыгъатэмэ | пимыгъэкӏыгъатэмэ | пыдмыгъэкӏыгъатэмэ | пывмыгъэкӏыгъатэмэ | памыгъэкӏыгъатэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынтэмэ | пыбгъэкӏынтэмэ | пигъэкӏынтэмэ | пыдгъэкӏынтэмэ | пывгъэкӏынтэмэ | пагъэкӏынтэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏынтэмэ | пумыгъэкӏынтэмэ | пимыгъэкӏынтэмэ | пыдмыгъэкӏынтэмэ | пывмыгъэкӏынтэмэ | памыгъэкӏынтэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынутэмэ | пыбгъэкӏынутэмэ | пигъэкӏынутэмэ | пыдгъэкӏынутэмэ | пывгъэкӏынутэмэ | пагъэкӏынутэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏынутэмэ | пумыгъэкӏынутэмэ | пимыгъэкӏынутэмэ | пыдмыгъэкӏынутэмэ | пывмыгъэкӏынутэмэ | памыгъэкӏынутэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынт | пыбгъэкӏынт | пигъэкӏынт | пыдгъэкӏынт | пывгъэкӏынт | пагъэкӏынт |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынтэкъым | пыбгъэкӏынтэкъым | пигъэкӏынтэкъым | пыдгъэкӏынтэкъым | пывгъэкӏынтэкъым | пагъэкӏынтэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынут | пыбгъэкӏынут | пигъэкӏынут | пыдгъэкӏынут | пывгъэкӏынут | пагъэкӏынут |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынутэкъым | пыбгъэкӏынутэкъым | пигъэкӏынутэкъым | пыдгъэкӏынутэкъым | пывгъэкӏынутэкъым | пагъэкӏынутэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏми | пыбгъэкӏми | пигъэкӏми | пыдгъэкӏми | пывгъэкӏми | пагъэкӏми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏми | пумыгъэкӏми | пимыгъэкӏми | пыдмыгъэкӏми | пывмыгъэкӏми | памыгъэкӏми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏами | пыбгъэкӏами | пигъэкӏами | пыдгъэкӏами | пывгъэкӏами | пагъэкӏами |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏами | пумыгъэкӏами | пимыгъэкӏами | пыдмыгъэкӏами | пывмыгъэкӏами | памыгъэкӏами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыгъами | пыбгъэкӏыгъами | пигъэкӏыгъами | пыдгъэкӏыгъами | пывгъэкӏыгъами | пагъэкӏыгъами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏыгъами | пумыгъэкӏыгъами | пимыгъэкӏыгъами | пыдмыгъэкӏыгъами | пывмыгъэкӏыгъами | памыгъэкӏыгъами |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынми | пыбгъэкӏынми | пигъэкӏынми | пыдгъэкӏынми | пывгъэкӏынми | пагъэкӏынми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏынми | пумыгъэкӏынми | пимыгъэкӏынми | пыдмыгъэкӏынми | пывмыгъэкӏынми | памыгъэкӏынми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынуми | пыбгъэкӏынуми | пигъэкӏынуми | пыдгъэкӏынуми | пывгъэкӏынуми | пагъэкӏынуми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏынуми | пумыгъэкӏынуми | пимыгъэкӏынуми | пыдмыгъэкӏынуми | пывмыгъэкӏынуми | памыгъэкӏынуми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏтэми | пыбгъэкӏтэми | пигъэкӏтэми | пыдгъэкӏтэми | пывгъэкӏтэми | пагъэкӏтэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏтэми | пумыгъэкӏтэми | пимыгъэкӏтэми | пыдмыгъэкӏтэми | пывмыгъэкӏтэми | памыгъэкӏтэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏатэми | пыбгъэкӏатэми | пигъэкӏатэми | пыдгъэкӏатэми | пывгъэкӏатэми | пагъэкӏатэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏатэми | пумыгъэкӏатэми | пимыгъэкӏатэми | пыдмыгъэкӏатэми | пывмыгъэкӏатэми | памыгъэкӏатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏыгъатэми | пыбгъэкӏыгъатэми | пигъэкӏыгъатэми | пыдгъэкӏыгъатэми | пывгъэкӏыгъатэми | пагъэкӏыгъатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏыгъатэми | пумыгъэкӏыгъатэми | пимыгъэкӏыгъатэми | пыдмыгъэкӏыгъатэми | пывмыгъэкӏыгъатэми | памыгъэкӏыгъатэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынтэми | пыбгъэкӏынтэми | пигъэкӏынтэми | пыдгъэкӏынтэми | пывгъэкӏынтэми | пагъэкӏынтэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏынтэми | пумыгъэкӏынтэми | пимыгъэкӏынтэми | пыдмыгъэкӏынтэми | пывмыгъэкӏынтэми | памыгъэкӏынтэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏынутэми | пыбгъэкӏынутэми | пигъэкӏынутэми | пыдгъэкӏынутэми | пывгъэкӏэнутэми | пагъэкӏэнутэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏынутэми | пумыгъэкӏынутэми | пимыгъэкӏынутэми | пыдмыгъэкӏынутэми | пывмыгъэкӏынутэми | памыгъэкӏынутэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏаи | пыбгъэкӏаи | пигъэкӏаи | пыдгъэкӏаи | пывгъэкӏаи | пагъэкӏаи |
| щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏакъыми | пыбгъэкӏакъыми | пигъэкӏакъыми | пыдгъэкӏакъыми | пывгъэкӏакъыми | пагъэкӏакъыми |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏащэрэт | пыбгъэкӏащэрэт | пигъэкӏащэрэт | пыдгъэкӏащэрэт | пывгъэкӏащэрэт | пагъэкӏащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏащэрэт | пумыгъэкӏащэрэт | пимыгъэкӏащэрэт | пыдмыгъэкӏащэрэт | пывмыгъэкӏащэрэт | памыгъэкӏащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнщ | пыбгъэкӏагъэнщ | пигъэкӏагъэнщ | пыдгъэкӏагъэнщ | пывгъэкӏагъэнщ | пагъэкӏагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнкъым | пыбгъэкӏагъэнкъым | пигъэкӏагъэнкъым | пыдгъэкӏагъэнкъым | пывгъэкӏагъэнкъым | пагъэкӏагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнт | пыбгъэкӏагъэнт | пигъэкӏагъэнт | пыдгъэкӏагъэнт | пывгъэкӏагъэнт | пагъэкӏагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнтэкъым | пыбгъэкӏагъэнтэкъым | пигъэкӏагъэнтэкъым | пыдгъэкӏагъэнтэкъым | пывгъэкӏагъэнтэкъым | пагъэкӏагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэн | пыбгъэкӏагъэн | пигъэкӏагъэн | пыдгъэкӏагъэн | пывгъэкӏагъэн | пагъэкӏагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнкъэ | пыбгъэкӏагъэнкъэ | пигъэкӏагъэнкъэ | пыдгъэкӏагъэнкъэ | пывгъэкӏагъэнкъэ | пагъэкӏагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнт | пыбгъэкӏагъэнт | пигъэкӏагъэнт | пыдгъэкӏагъэнт | пывгъэкӏагъэнт | пагъэкӏагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнтэкъэ | пыбгъэкӏагъэнтэкъэ | пигъэкӏагъэнтэкъэ | пыдгъэкӏагъэнтэкъэ | пывгъэкӏагъэнтэкъэ | пагъэкӏагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнущ | пыбгъэкӏагъэнущ | пигъэкӏагъэнущ | пыдгъэкӏагъэнущ | пывгъэкӏагъэнущ | пагъэкӏагъэнущ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнукъым | пыбгъэкӏагъэнукъым | пигъэкӏагъэнукъым | пыдгъэкӏагъэнукъым | пывгъэкӏагъэнукъым | пагъэкӏагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнут | пыбгъэкӏагъэнут | пигъэкӏагъэнут | пыдгъэкӏагъэнут | пывгъэкӏагъэнут | пагъэкӏагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнутэкъым | пыбгъэкӏагъэнутэкъым | пигъэкӏагъэнутэкъым | пыдгъэкӏагъэнутэкъым | пывгъэкӏагъэнутэкъым | пагъэкӏагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэну | пыбгъэкӏагъэну | пигъэкӏагъэну | пыдгъэкӏагъэну | пывгъэкӏагъэну | пагъэкӏагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнукъэ | пыбгъэкӏагъэнукъэ | пигъэкӏагъэнукъэ | пыдгъэкӏагъэнукъэ | пывгъэкӏагъэнукъэ | пагъэкӏагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнут | пыбгъэкӏагъэнут | пигъэкӏагъэнут | пыдгъэкӏагъэнут | пывгъэкӏагъэнут | пагъэкӏагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏагъэнутэкъэ | пыбгъэкӏагъэнутэкъэ | пигъэкӏагъэнутэкъэ | пыдгъэкӏагъэнутэкъэ | пывгъэкӏагъэнутэкъэ | пагъэкӏагъэнутэкъэ |
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэкӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэкӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэкӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэкӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэкӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэкӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэкӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэкӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэкӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэкӏыну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏ | пыбгъэкӏ | пигъэкӏ | пыдгъэкӏ | пывгъэкӏ | пагъэкӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏ | пумыгъэкӏ | пимыгъэкӏ | пыдмыгъэкӏ | пывмыгъэкӏ | памыгъэкӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏа | пыбгъэкӏа | пигъэкӏа | пыдгъэкӏа | пывгъэкӏа | пагъэкӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏа | пумыгъэкӏа | пимыгъэкӏа | пыдмыгъэкӏа | пывмыгъэкӏа | памыгъэкӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏыгъа | пыбгъэкӏыгъа | пигъэкӏыгъа | пыдгъэкӏыгъа | пывгъэкӏыгъа | пагъэкӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏыгъа | пумыгъэкӏыгъа | пимыгъэкӏыгъа | пыдмыгъэкӏыгъа | пывмыгъэкӏыгъа | памыгъэкӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏын | пыбгъэкӏын | пигъэкӏын | пыдгъэкӏын | пывгъэкӏын | пагъэкӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏын | пумыгъэкӏын | пимыгъэкӏын | пыдмыгъэкӏын | пывмыгъэкӏын | памыгъэкӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏыну | пыбгъэкӏыну | пигъэкӏыну | пыдгъэкӏыну | пывгъэкӏыну | пагъэкӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏыну | пумыгъэкӏыну | пимыгъэкӏыну | пыдмыгъэкӏыну | пывмыгъэкӏыну | памыгъэкӏыну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэкӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэкӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэкӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэкӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэкӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэкӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэкӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэкӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэкӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэкӏыну |
| Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Лэжьыгъэм и къэхъуп зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэкӏ | зэрыпыбгъэкӏ | зэрыпигъэкӏ | зэрыпыдгъэкӏ | зэрыпывгъэкӏ | зэрыпагъэкӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэкӏ | зэрыпумыгъэкӏ | зэрыпимыгъэкӏ | зэрыпыдмыгъэкӏ | зэрыпывмыгъэкӏ | зэрыпамыгъэкӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэкӏа | зэрыпыбгъэкӏа | зэрыпигъэкӏа | зэрыпыдгъэкӏа | зэрыпывгъэкӏа | зэрыпагъэкӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэкӏа | зэрыпумыгъэкӏа | зэрыпимыгъэкӏа | зэрыпыдмыгъэкӏа | зэрыпывмыгъэкӏа | зэрыпамыгъэкӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэкӏыгъа | зэрыпыбгъэкӏыгъа | зэрыпигъэкӏыгъа | зэрыпыдгъэкӏыгъа | зэрыпывгъэкӏыгъа | зэрыпагъэкӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэкӏыгъа | зэрыпумыгъэкӏыгъа | зэрыпимыгъэкӏыгъа | зэрыпыдмыгъэкӏыгъа | зэрыпывмыгъэкӏыгъа | зэрыпамыгъэкӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэкӏын | зэрыпыбгъэкӏын | зэрыпигъэкӏын | зэрыпыдгъэкӏын | зэрыпывгъэкӏын | зэрыпагъэкӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэкӏын | зэрыпумыгъэкӏын | зэрыпимыгъэкӏын | зэрыпыдмыгъэкӏын | зэрыпывмыгъэкӏын | зэрыпамыгъэкӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэкӏыну | зэрыпыбгъэкӏыну | зэрыпигъэкӏыну | зэрыпыдгъэкӏыну | зэрыпывгъэкӏыну | зэрыпагъэкӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэкӏыну | зэрыпумыгъэкӏыну | зэрыпимыгъэкӏыну | зэрыпыдмыгъэкӏыну | зэрыпывмыгъэкӏыну | зэрыпамыгъэкӏыну |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэкӏ | щыпыбгъэкӏ | щыпигъэкӏ | щыпыдгъэкӏ | щыпывгъэкӏ | щыпагъэкӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэкӏ | щыпумыгъэкӏ | щыпимыгъэкӏ | щыпыдмыгъэкӏ | щыпывмыгъэкӏ | щыпамыгъэкӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэкӏа | щыпыбгъэкӏа | щыпигъэкӏа | щыпыдгъэкӏа | щыпывгъэкӏа | щыпагъэкӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэкӏа | щыпумыгъэкӏа | щыпимыгъэкӏа | щыпыдмыгъэкӏа | щыпывмыгъэкӏа | щыпамыгъэкӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэкӏыгъа | щыпыбгъэкӏыгъа | щыпигъэкӏыгъа | щыпыдгъэкӏыгъа | щыпывгъэкӏыгъа | щыпагъэкӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэкӏыгъа | щыпумыгъэкӏыгъа | щыпимыгъэкӏыгъа | щыпыдмыгъэкӏыгъа | щыпывмыгъэкӏыгъа | щыпамыгъэкӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэкӏын | щыпыбгъэкӏын | щыпигъэкӏын | щыпыдгъэкӏын | щыпывгъэкӏын | щыпагъэкӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэкӏын | щыпумыгъэкӏын | щыпимыгъэкӏын | щыпыдмыгъэкӏын | щыпывмыгъэкӏын | щыпамыгъэкӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэкӏыну | щыпыбгъэкӏыну | щыпигъэкӏыну | щыпыдгъэкӏыну | щыпывгъэкӏыну | щыпагъэкӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэкӏыну | щыпумыгъэкӏыну | щыпимыгъэкӏыну | щыпыдмыгъэкӏыну | щыпывмыгъэкӏыну | щыпамыгъэкӏыну |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэкӏ | здыпыбгъэкӏ | здыпигъэкӏ | здыпыдгъэкӏ | здыпывгъэкӏ | здыпагъэкӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэкӏ | здыпумыгъэкӏ | здыпимыгъэкӏ | здыпыдмыгъэкӏ | здыпывмыгъэкӏ | здыпамыгъэкӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэкӏа | здыпыбгъэкӏа | здыпигъэкӏа | здыпыдгъэкӏа | здыпывгъэкӏа | здыпагъэкӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэкӏа | здыпумыгъэкӏа | здыпимыгъэкӏа | здыпыдмыгъэкӏа | здыпывмыгъэкӏа | здыпамыгъэкӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэкӏыгъа | здыпыбгъэкӏыгъа | здыпигъэкӏыгъа | здыпыдгъэкӏыгъа | здыпывгъэкӏыгъа | здыпагъэкӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэкӏыгъа | здыпумыгъэкӏыгъа | здыпимыгъэкӏыгъа | здыпыдмыгъэкӏыгъа | здыпывмыгъэкӏыгъа | здыпамыгъэкӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэкӏын | здыпыбгъэкӏын | здыпигъэкӏын | здыпыдгъэкӏын | здыпывгъэкӏын | здыпагъэкӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэкӏын | здыпумыгъэкӏын | здыпимыгъэкӏын | здыпыдмыгъэкӏын | здыпывмыгъэкӏын | здыпамыгъэкӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэкӏыну | здыпыбгъэкӏыну | здыпигъэкӏыну | здыпыдгъэкӏыну | здыпывгъэкӏыну | здыпагъэкӏыну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэкӏыну | здыпумыгъэкӏыну | здыпимыгъэкӏыну | здыпыдмыгъэкӏыну | здыпывмыгъэкӏыну | здыпамыгъэкӏыну |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэкӏ | щӀыпыбгъэкӏ | щӀыпигъэкӏ | щӀыпыдгъэкӏ | щӀыпывгъэкӏ | щӀыпагъэкӏ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэкӏ | щӀыпумыгъэкӏ | щӀыпимыгъэкӏ | щӀыпыдмыгъэкӏ | щӀыпывмыгъэкӏ | щӀыпамыгъэкӏ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэкӏа | щӀыпыбгъэкӏа | щӀыпигъэкӏа | щӀыпыдгъэкӏа | щӀыпывгъэкӏа | щӀпагъэкӏа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэкӏа | щӀыпумыгъэкӏа | щӀыпимыгъэкӏа | щӀыпыдмыгъэкӏа | щӀыпывмыгъэкӏа | щӀыпамыгъэкӏа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэкӏыгъа | щӀэпыбгъэкӏыгъа | щӀыпигъэкӏыгъа | щӀэпыдгъэкӏыгъа | щӀэпывгъэкӏыгъа | щӀыпагъэкӏыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэкӏыгъа | щӀыпумыгъэкӏыгъа | щӀыпимыгъэкӏыгъа | щӀыпыдмыгъэкӏыгъа | щӀыпывмыгъэкӏыгъа | щӀыпамыгъэкӏыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэкӏын | щӀыпыбгъэкӏын | щӀыпигъэкӏын | щӀыпыдгъэкӏын | щӀыпывгъэкӏын | щӀыпагъэкӏын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэкӏын | щӀыпумыгъэкӏын | щӀыпимыгъэкӏын | щӀыпыдмыгъэкӏын | щӀыпывмыгъэкӏын | щӀыпамыгъэкӏын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэкӏыну | щӀыпыбгъэкӏыну | щӀыпигъэкӏыну | щӀыпыдгъэкӏыну | щӀыпывгъэкӏыну | щӀыпагъэкӏэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэкӏыну | щӀыпумыгъэкӏыну | щӀыпимыгъэкӏыну | щӀыпыдмыгъэкӏыну | щӀыпывмыгъэкӏыну | щӀыпамыгъэкӏыну |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏыу | пыбгъэкӏыу | пигъэкӏыу | пыдгъэкӏыу | пывгъэкӏыу | пагъэкӏыу |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏыу | пумыгъэкӏыу | пимыгъэкӏыу | пыдмыгъэкӏыу | пывмыгъэкӏыу | памыгъэкӏыу |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏауэ | пыбгъэкӏауэ | пигъэкӏауэ | пыдгъэкӏауэ | пывгъэкӏауэ | пагъэкӏауэ |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏауэ | пумыгъэкӏауэ | пимыгъэкӏауэ | пыдмыгъэкӏауэ | пывмыгъэкӏауэ | памыгъэкӏауэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏыурэ | пыбгъэкӏыурэ | пигъэкӏыурэ | пыдгъэкӏыурэ | пывгъэкӏыурэ | пагъэкӏыурэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏыурэ | пумыгъэкӏыурэ | пимыгъэкӏыурэ | пыдмыгъэкӏыурэ | пывмыгъэкӏыурэ | памыгъэкӏыурэ |
| Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | ар | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | ппызогъэкӏ | пызогъэкӏ | -- | фпызогъэкӏ | япызогъэкӏ |
| уэ | спыбогъэкӏ | -- | пыбогъэкӏ | тпыбогъэкӏ | -- | япыбогъэкӏ |
| абы | спегъэкӏ | ппегъэкӏ | пегъэкӏ | тпегъэкӏ | фпегъэкӏ | япегъэкӏ |
| дэ | -- | ппыдогъэкӏ | пыдогъэкӏ | -- | фпыдогъэкӏ | япыдогъэкӏ) |
| фэ | спывогъэкӏ | -- | пывогъэкӏ | тпывогъэкӏ | -- | япывогъэкӏ |
| абыхэм | спагъэкӏ(хэ) | ппагъэкӏ(хэ) | пагъэкӏ(хэ) | тпагъэкӏ(хэ) | фпагъэкӏ(хэ) | япагъэкӏ(хэ) |
| Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | ар | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | ппызгъэ[кӏрэ] | пызгъэ[кӏырэ] | -- | фпызгъэ[кӏрэ] | япызгъэ[кӏырэ] |
| уэ | спыбгъэ[кӏрэ] | -- | пыбгъэ[кӏырэ] | тпыбгъэ[кӏрэ] | -- | япыбгъэ[кӏырэ] |
| абы | спигъэ[кӏрэ] | ппигъэ[кӏрэ] | пигъэ[кӏрэ] | тпигъэ[кӏрэ] | фпигъэ[кӏрэ] | япигъэ[кӏрэ] |
| дэ | -- | ппыдгъэ[кӏрэ] | пыдгъэ[кӏырэ] | -- | фпыдгъэ[кӏрэ] | япыдгъэ[кӏырэ] |
| фэ | спывгъэ[кӏрэ] | -- | пывгъэ[кӏырэ] | тпывгъэ[кӏрэ] | -- | япывгъэ[кӏырэ] |
| абыхэм | спагъэ[кӏ(хэ)рэ] | ппагъэ[кӏ(хэ)рэ] | пагъэ[кӏ(хэ)рэ] | тпагъэ[кӏ(хэ)рэ] | фпагъэ[кӏ(хэ)рэ] | япагъэ[кӏ(хэ)рэ] |
| -ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏ] | [кӏ]ыр | -- | [кӏ]хэр |
| Эргативнэ: | [кӏ] | [кӏ]ым | -- | [кӏ]хэм |
| Послеложнэ: | [кӏ]кӀэ | [кӏ]ымкӀэ | [кӏ]хэкӀэ | [кӏ]хэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏ]ыу | [кӏ]ырауэ | [кӏ]хэу | [кӏ]хэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏ]а | [кӏ]ар | -- | [кӏ]ахэр |
| Эргативнэ: | [кӏ]а | [кӏ]ам | -- | [кӏ]ахэм |
| Послеложнэ: | [кӏ]акӀэ | [кӏ]амкӀэ | [кӏ]ахэкӀэ | [кӏ]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏ]ауэ | [кӏ]арауэ | [кӏ]ахэу | [кӏ]ахэрауэ |
| -ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏ]ын | [кӏ]ыныр | -- | [кӏ]ынхэр |
| Эргативнэ: | [кӏ]ын | [кӏ]ыным | -- | [кӏ]ынхэм |
| Послеложнэ: | [кӏ]ынкӀэ | [кӏ]ынымкӀэ | [кӏ]ынхэкӀэ | [кӏ]ынхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [кӏ]ыну | [кӏ]ынырауэ | [кӏ]ынхэу | [кӏ]ынхэрауэ |
| -ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏ]ыну | [кӏ]ынур | -- | [кӏ]ынухэр |
| Эргативнэ: | [кӏ]ыну | [кӏ]ынум | -- | [кӏ]ынухэм |
| Послеложнэ: | [кӏ]ынукӀэ | [кӏ]ынумкӀэ | [кӏ]ынухэкӀэ | [кӏ]ынухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏ]ынууэ | [кӏ]ынурауэ | [кӏ]ынухэу | [кӏ]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- пыкӏын псалъэм и каузатив.
ЩАПХЪЭХЭР
- Беслъэн я гурылъ фӀейхэм папщӀэ пщы куэд я пщыгъэм пигъэкӀащ. Нэгумэ Шорэ
- Псом нэхърэ нэхъ лъапӀэу сэ мы дунейм щызиӀэ си хэкум сыпыбгъэкӀыну ара уэ узыхэтыр? Зы едзыгъуэу зэхэлъ пьесэхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- пыгъэкӏын: causative for пыкӏын: 1. have, make or let sb separate themselves from sth, remove sth 2. have, make kor let sb lose sth, part with sth 3. have, make or let sb part with sb forever
УРЫСЫБЗЭ
- пыгъэкӏын: каузатив к пыкӏын: 1. заставить отделиться, обособиться от чего-л. 2. заставить лишиться чего-л., расстаться с чем-л. 3. заставить расстаться навсегда с кем-л.
БИБЛИОГРАФИЕ