пыгъэкӏуэдэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [pǝʁɐkʹʷɐ'dɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- пы- + гъэ- + [кӏуэд] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "пыгъэкӏуэдэн"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыгъэкӏуэдэн |
| щымыӀэныгъэ: | пымыгъэкӏуэдэн |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэн | пыбгъэкӏуэдэн | пигъэкӏуэдэн | пыдгъэкӏуэдэн | пывгъэкӏуэдэн | пагъэкӏуэдэн |
| щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэн | пумыгъэкӏуэдэн | пимыгъэкӏуэдэн | пыдмыгъэкӏуэдэн | пывмыгъэкӏуэдэн | памыгъэкӏуэдэн |
| Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыгъэкӏуадэ! | пывгъэкӏуадэ! |
| щымыӀэныгъэ: | пумыгъэкӏуадэ! | пывмыгъэкӏуадэ! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыпрегъэкӏуадэ | упрегъэкӏуадэ | прегъэкӏуадэ | дыпрегъэкӏуадэ | фыпрегъэкӏуадэ | прегъэкӏуадэ |
| щымыӀэныгъэ: | сыпремыгъэкӏуадэ | упремыгъэкӏуадэ | премыгъэкӏуадэ | дыпремыгъэкӏуадэ | фыпремыгъэкӏуадэ | премыгъэкӏуадэ |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызогъэкӏуадэ(р) | пыбогъэкӏуадэ(р) | пегъэкӏуадэ(р) | пыдогъэкӏуадэ(р) | пывогъэкӏуадэ(р) | пагъэкӏуадэ(р) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэркъым | пыбгъэкӏуадэркъым | пигъэкӏуадэркъым | пыдгъэкӏуадэркъым | пывгъэкӏуадэркъым | пагъэкӏуадэркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэрт | пыбгъэкӏуадэрт | пигъэкӏуадэрт | пыдгъэкӏуадэрт | пывгъэкӏуадэрт | пагъэкӏуадэрт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэртэкъым | пыбгъэкӏуадэртэкъым | пигъэкӏуадэртэкъым | пыдгъэкӏуадэртэкъым | пывгъэкӏуадэртэкъым | пагъэкӏуадэртэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдащ | пыбгъэкӏуэдащ | пигъэкӏуэдащ | пыдгъэкӏуэдащ | пывгъэкӏуэдащ | пагъэкӏуэдащ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдакъым | пыбгъэкӏуэдакъым | пигъэкӏуэдакъым | пыдгъэкӏуэдакъым | пывгъэкӏуэдакъым | пагъэкӏуэдакъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдат | пыбгъэкӏуэдат | пигъэкӏуэдат | пыдгъэкӏуэдат | пывгъэкӏуэдат | пагъэкӏуэдат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдатэкъым | пыбгъэкӏуэдатэкъым | пигъэкӏуэдатэкъым | пыдгъэкӏуэдатэкъым | пывгъэкӏуэдатэкъым | пагъэкӏуэдатэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъащ | пыбгъэкӏуэдэгъащ | пигъэкӏуэдэгъащ | пыдгъэкӏуэдэгъащ | пывгъэкӏуэдэгъащ | пагъэкӏуэдэгъащ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъакъым | пыбгъэкӏуэдэгъакъым | пигъэкӏуэдэгъакъым | пыдгъэкӏуэдэгъакъым | пывгъэкӏуэдэгъакъым | пагъэкӏуэдэгъакъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъат | пыбгъэкӏуэдэгъат | пигъэкӏуэдэгъат | пыдгъэкӏуэдэгъат | пывгъэкӏуэдэгъат | пагъэкӏуэдэгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъатэкъым | пыбгъэкӏуэдэгъатэкъым | пигъэкӏуэдэгъатэкъым | пыдгъэкӏуэдэгъатэкъым | пывгъэкӏуэдэгъатэкъым | пагъэкӏуэдэгъатэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэщ | пыбгъэкӏуадэщ | пигъэкӏуадэщ | пыдгъэкӏуадэщ | пывгъэкӏуадэщ | пагъэкӏуадэщ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэкъым | пыбгъэкӏуадэкъым | пигъэкӏуадэкъым | пыдгъэкӏуадэкъым | пывгъэкӏуадэкъым | пагъэкӏуадэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэт | пыбгъэкӏуадэт | пигъэкӏуадэт | пыдгъэкӏуадэт | пывгъэкӏуадэт | пагъэкӏуадэт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэтэкъым | пыбгъэкӏуадэтэкъым | пигъэкӏуадэтэкъым | пыдгъэкӏуадэтэкъым | пывгъэкӏуадэтэкъым | пагъэкӏуадэтэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнщ | пыбгъэкӏуэдэнщ | пигъэкӏуэдэнщ | пыдгъэкӏуэдэнщ | пывгъэкӏуэдэнщ | пагъэкӏуэдэнщ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнкъым | пыбгъэкӏуэдэнкъым | пигъэкӏуэдэнкъым | пыдгъэкӏуэдэнкъым | пывгъэкӏуэдэнкъым | пагъэкӏуэдэнкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнущ | пыбгъэкӏуэдэнущ | пигъэкӏуэдэнущ | пыдгъэкӏуэдэнущ | пывгъэкӏуэдэнущ | пагъэкӏуэдэнущ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнукъым | пыбгъэкӏуэдэнукъым | пигъэкӏуэдэнукъым | пыдгъэкӏуэдэнукъым | пывгъэкӏуэдэнукъым | пагъэкӏуэдэнукъым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэрэ | пыбгъэкӏуадэрэ | пигъэкӏуадэрэ | пыдгъэкӏуадэрэ | пывгъэкӏуадэрэ | пагъэкӏуадэрэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэркъэ | пыбгъэкӏуадэркъэ | пигъэкӏуадэркъэ | пыдгъэкӏуадэркъэ | пывгъэкӏуадэркъэ | пагъэкӏуадэркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэрт | пыбгъэкӏуадэрт | пигъэкӏуадэрт | пыдгъэкӏуадэрт | пывгъэкӏуадэрт | пагъэкӏуадэрт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэртэкъэ | пыбгъэкӏуадэртэкъэ | пигъэкӏуадэртэкъэ | пыдгъэкӏуадэртэкъэ | пывгъэкӏуадэртэкъэ | пагъэкӏуадэртэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэда | пыбгъэкӏуэда | пигъэкӏуэда | пыдгъэкӏуэда | пывгъэкӏуэда | пагъэкӏуэда |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдакъэ | пыбгъэкӏуэдакъэ | пигъэкӏуэдакъэ | пыдгъэкӏуэдакъэ | пывгъэкӏуэдакъэ | пагъэкӏуэдакъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдат | пыбгъэкӏуэдат | пигъэкӏуэдат | пыдгъэкӏуэдат | пывгъэкӏуэдат | пагъэкӏуэдат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдатэкъэ | пыбгъэкӏуэдатэкъэ | пигъэкӏуэдатэкъэ | пыдгъэкӏуэдатэкъэ | пывгъэкӏуэдатэкъэ | пагъэкӏуэдатэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъа | пыбгъэкӏуэдэгъа | пигъэкӏуэдэгъа | пыдгъэкӏуэдэгъа | пывгъэкӏуэдэгъа | пагъэкӏуэдэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъакъэ | пыбгъэкӏуэдэгъакъэ | пигъэкӏуэдэгъакъэ | пыдгъэкӏуэдэгъакъэ | пывгъэкӏуэдэгъакъэ | пагъэкӏуэдэгъакъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъат | пыбгъэкӏуэдэгъат | пигъэкӏуэдэгъат | пыдгъэкӏуэдэгъат | пывгъэкӏуэдэгъат | пагъэкӏуэдэгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъатэкъэ | пыбгъэкӏуэдэгъатэкъэ | пигъэкӏуэдэгъатэкъэ | пыдгъэкӏуэдэгъатэкъэ | пывгъэкӏуэдэгъатэкъэ | пагъэкӏуэдэгъатэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэ | пыбгъэкӏуадэ | пигъэкӏуадэ | пыдгъэкӏуадэ | пывгъэкӏуадэ | пагъэкӏуадэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэкъэ | пыбгъэкӏуадэкъэ | пигъэкӏуадэкъэ | пыдгъэкӏуадэкъэ | пывгъэкӏуадэкъэ | пагъэкӏуадэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэт | пыбгъэкӏуадэт | пигъэкӏуадэт | пыдгъэкӏуадэт | пывгъэкӏуадэт | пагъэкӏуадэт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэтэкъэ | пыбгъэкӏуадэтэкъэ | пигъэкӏуадэтэкъэ | пыдгъэкӏуадэтэкъэ | пывгъэкӏуадэтэкъэ | пагъэкӏуадэтэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэн | пыбгъэкӏуэдэн | пигъэкӏуэдэн | пыдгъэкӏуэдэн | пывгъэкӏуэдэн | пагъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнкъэ | пыбгъэкӏуэдэнкъэ | пигъэкӏуэдэнкъэ | пыдгъэкӏуэдэнкъэ | пывгъэкӏуэдэнкъэ | пагъэкӏуэдэнкъэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэну | пыбгъэкӏуэдэну | пигъэкӏуэдэну | пыдгъэкӏуэдэну | пывгъэкӏуэдэну | пагъэкӏуэдэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнукъэ | пыбгъэкӏуэдэнукъэ | пигъэкӏуэдэнукъэ | пыдгъэкӏуэдэнукъэ | пывгъэкӏуэдэнукъэ | пагъэкӏуэдэнукъэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэмэ | пыбгъэкӏуадэмэ | пигъэкӏуадэмэ | пыдгъэкӏуадэмэ | пывгъэкӏуадэмэ | пагъэкӏуадэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуадэмэ | пумыгъэкӏуадэмэ | пимыгъэкӏуадэмэ | пыдмыгъэкӏуадэмэ | пывмыгъэкӏуадэмэ | памыгъэкӏуадэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдамэ | пыбгъэкӏуэдамэ | пигъэкӏуэдамэ | пыдгъэкӏуэдамэ | пывгъэкӏуэдамэ | пагъэкӏуэдамэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдамэ | пумыгъэкӏуэдамэ | пимыгъэкӏуэдамэ | пыдмыгъэкӏуэдамэ | пывмыгъэкӏуэдамэ | памыгъэкӏуэдамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъамэ | пыбгъэкӏуэдэгъамэ | пигъэкӏуэдэгъамэ | пыдгъэкӏуэдэгъамэ | пывгъэкӏуэдэгъамэ | пагъэкӏуэдэгъамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэгъамэ | пумыгъэкӏуэдэгъамэ | пимыгъэкӏуэдэгъамэ | пыдмыгъэкӏуэдэгъамэ | пывмыгъэкӏуэдэгъамэ | памыгъэкӏуэдэгъамэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнмэ | пыбгъэкӏуэдэнмэ | пигъэкӏуэдэнмэ | пыдгъэкӏуэдэнмэ | пывгъэкӏуэдэнмэ | пагъэкӏуэдэнмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэнмэ | пумыгъэкӏуэдэнмэ | пимыгъэкӏуэдэнмэ | пыдмыгъэкӏуэдэнмэ | пывмыгъэкӏуэдэнмэ | памыгъэкӏуэдэнмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнумэ | пыбгъэкӏуэдэнумэ | пигъэкӏуэдэнумэ | пыдгъэкӏуэдэнумэ | пывгъэкӏуэдэнумэ | пагъэкӏуэдэнумэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэнумэ | пумыгъэкӏуэдэнумэ | пимыгъэкӏуэдэнумэ | пыдмыгъэкӏуэдэнумэ | пывмыгъэкӏуэдэнумэ | памыгъэкӏуэдэнумэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэтэмэ | пыбгъэкӏуадэтэмэ | пигъэкӏуадэтэмэ | пыдгъэкӏуадэтэмэ | пывгъэкӏуадэтэмэ | пагъэкӏуадэтэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуадэтэмэ | пумыгъэкӏуадэтэмэ | пимыгъэкӏуадэтэмэ | пыдмыгъэкӏуадэтэмэ | пывмыгъэкӏуадэтэмэ | памыгъэкӏуадэтэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдатэмэ | пыбгъэкӏуэдатэмэ | пигъэкӏуэдатэмэ | пыдгъэкӏуэдатэмэ | пывгъэкӏуэдатэмэ | пагъэкӏуэдатэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдатэмэ | пумыгъэкӏуэдатэмэ | пимыгъэкӏуэдатэмэ | пыдмыгъэкӏуэдатэмэ | пывмыгъэкӏуэдатэмэ | памыгъэкӏуэдатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъатэмэ | пыбгъэкӏуэдэгъатэмэ | пигъэкӏуэдэгъатэмэ | пыдгъэкӏуэдэгъатэмэ | пывгъэкӏуэдэгъатэмэ | пагъэкӏуэдэгъатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэгъатэмэ | пумыгъэкӏуэдэгъатэмэ | пимыгъэкӏуэдэгъатэмэ | пыдмыгъэкӏуэдэгъатэмэ | пывмыгъэкӏуэдэгъатэмэ | памыгъэкӏуэдэгъатэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнтэмэ | пыбгъэкӏуэдэнтэмэ | пигъэкӏуэдэнтэмэ | пыдгъэкӏуэдэнтэмэ | пывгъэкӏуэдэнтэмэ | пагъэкӏуэдэнтэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэнтэмэ | пумыгъэкӏуэдэнтэмэ | пимыгъэкӏуэдэнтэмэ | пыдмыгъэкӏуэдэнтэмэ | пывмыгъэкӏуэдэнтэмэ | памыгъэкӏуэдэнтэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнутэмэ | пыбгъэкӏуэдэнутэмэ | пигъэкӏуэдэнутэмэ | пыдгъэкӏуэдэнутэмэ | пывгъэкӏуэдэнутэмэ | пагъэкӏуэдэнутэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэнутэмэ | пумыгъэкӏуэдэнутэмэ | пимыгъэкӏуэдэнутэмэ | пыдмыгъэкӏуэдэнутэмэ | пывмыгъэкӏуэдэнутэмэ | памыгъэкӏуэдэнутэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнт | пыбгъэкӏуэдэнт | пигъэкӏуэдэнт | пыдгъэкӏуэдэнт | пывгъэкӏуэдэнт | пагъэкӏуэдэнт |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнтэкъым | пыбгъэкӏуэдэнтэкъым | пигъэкӏуэдэнтэкъым | пыдгъэкӏуэдэнтэкъым | пывгъэкӏуэдэнтэкъым | пагъэкӏуэдэнтэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнут | пыбгъэкӏуэдэнут | пигъэкӏуэдэнут | пыдгъэкӏуэдэнут | пывгъэкӏуэдэнут | пагъэкӏуэдэнут |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнутэкъым | пыбгъэкӏуэдэнутэкъым | пигъэкӏуэдэнутэкъым | пыдгъэкӏуэдэнутэкъым | пывгъэкӏуэдэнутэкъым | пагъэкӏуэдэнутэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэми | пыбгъэкӏуадэми | пигъэкӏуадэми | пыдгъэкӏуадэми | пывгъэкӏуадэми | пагъэкӏуадэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуадэми | пумыгъэкӏуадэми | пимыгъэкӏуадэми | пыдмыгъэкӏуадэми | пывмыгъэкӏуадэми | памыгъэкӏуадэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдами | пыбгъэкӏуэдами | пигъэкӏуэдами | пыдгъэкӏуэдами | пывгъэкӏуэдами | пагъэкӏуэдами |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдами | пумыгъэкӏуэдами | пимыгъэкӏуэдами | пыдмыгъэкӏуэдами | пывмыгъэкӏуэдами | памыгъэкӏуэдами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъами | пыбгъэкӏуэдэгъами | пигъэкӏуэдэгъами | пыдгъэкӏуэдэгъами | пывгъэкӏуэдэгъами | пагъэкӏуэдэгъами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэгъами | пумыгъэкӏуэдэгъами | пимыгъэкӏуэдэгъами | пыдмыгъэкӏуэдэгъами | пывмыгъэкӏуэдэгъами | памыгъэкӏуэдэгъами |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнми | пыбгъэкӏуэдэнми | пигъэкӏуэдэнми | пыдгъэкӏуэдэнми | пывгъэкӏуэдэнми | пагъэкӏуэдэнми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэнми | пумыгъэкӏуэдэнми | пимыгъэкӏуэдэнми | пыдмыгъэкӏуэдэнми | пывмыгъэкӏуэдэнми | памыгъэкӏуэдэнми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнуми | пыбгъэкӏуэдэнуми | пигъэкӏуэдэнуми | пыдгъэкӏуэдэнуми | пывгъэкӏуэдэнуми | пагъэкӏуэдэнуми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэнуми | пумыгъэкӏуэдэнуми | пимыгъэкӏуэдэнуми | пыдмыгъэкӏуэдэнуми | пывмыгъэкӏуэдэнуми | памыгъэкӏуэдэнуми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуадэтэми | пыбгъэкӏуадэтэми | пигъэкӏуадэтэми | пыдгъэкӏуадэтэми | пывгъэкӏуадэтэми | пагъэкӏуадэтэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуадэтэми | пумыгъэкӏуадэтэми | пимыгъэкӏуадэтэми | пыдмыгъэкӏуадэтэми | пывмыгъэкӏуадэтэми | памыгъэкӏуадэтэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдатэми | пыбгъэкӏуэдатэми | пигъэкӏуэдатэми | пыдгъэкӏуэдатэми | пывгъэкӏуэдатэми | пагъэкӏуэдатэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдатэми | пумыгъэкӏуэдатэми | пимыгъэкӏуэдатэми | пыдмыгъэкӏуэдатэми | пывмыгъэкӏуэдатэми | памыгъэкӏуэдатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэгъатэми | пыбгъэкӏуэдэгъатэми | пигъэкӏуэдэгъатэми | пыдгъэкӏуэдэгъатэми | пывгъэкӏуэдэгъатэми | пагъэкӏуэдэгъатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэгъатэми | пумыгъэкӏуэдэгъатэми | пимыгъэкӏуэдэгъатэми | пыдмыгъэкӏуэдэгъатэми | пывмыгъэкӏуэдэгъатэми | памыгъэкӏуэдэгъатэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнтэми | пыбгъэкӏуэдэнтэми | пигъэкӏуэдэнтэми | пыдгъэкӏуэдэнтэми | пывгъэкӏуэдэнтэми | пагъэкӏуэдэнтэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэнтэми | пумыгъэкӏуэдэнтэми | пимыгъэкӏуэдэнтэми | пыдмыгъэкӏуэдэнтэми | пывмыгъэкӏуэдэнтэми | памыгъэкӏуэдэнтэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдэнутэми | пыбгъэкӏуэдэнутэми | пигъэкӏуэдэнутэми | пыдгъэкӏуэдэнутэми | пывгъэкӏуэдэнутэми | пагъэкӏуэдэнутэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдэнутэми | пумыгъэкӏуэдэнутэми | пимыгъэкӏуэдэнутэми | пыдмыгъэкӏуэдэнутэми | пывмыгъэкӏуэдэнутэми | памыгъэкӏуэдэнутэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдаи | пыбгъэкӏуэдаи | пигъэкӏуэдаи | пыдгъэкӏуэдаи | пывгъэкӏуэдаи | пагъэкӏуэдаи |
| щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдакъыми | пыбгъэкӏуэдакъыми | пигъэкӏуэдакъыми | пыдгъэкӏуэдакъыми | пывгъэкӏуэдакъыми | пагъэкӏуэдакъыми |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдащэрэт | пыбгъэкӏуэдащэрэт | пигъэкӏуэдащэрэт | пыдгъэкӏуэдащэрэт | пывгъэкӏуэдащэрэт | пагъэкӏуэдащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэкӏуэдащэрэт | пумыгъэкӏуэдащэрэт | пимыгъэкӏуэдащэрэт | пыдмыгъэкӏуэдащэрэт | пывмыгъэкӏуэдащэрэт | памыгъэкӏуэдащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнщ | пыбгъэкӏуэдагъэнщ | пигъэкӏуэдагъэнщ | пыдгъэкӏуэдагъэнщ | пывгъэкӏуэдагъэнщ | пагъэкӏуэдагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнкъым | пыбгъэкӏуэдагъэнкъым | пигъэкӏуэдагъэнкъым | пыдгъэкӏуэдагъэнкъым | пывгъэкӏуэдагъэнкъым | пагъэкӏуэдагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнт | пыбгъэкӏуэдагъэнт | пигъэкӏуэдагъэнт | пыдгъэкӏуэдагъэнт | пывгъэкӏуэдагъэнт | пагъэкӏуэдагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнтэкъым | пыбгъэкӏуэдагъэнтэкъым | пигъэкӏуэдагъэнтэкъым | пыдгъэкӏуэдагъэнтэкъым | пывгъэкӏуэдагъэнтэкъым | пагъэкӏуэдагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэн | пыбгъэкӏуэдагъэн | пигъэкӏуэдагъэн | пыдгъэкӏуэдагъэн | пывгъэкӏуэдагъэн | пагъэкӏуэдагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнкъэ | пыбгъэкӏуэдагъэнкъэ | пигъэкӏуэдагъэнкъэ | пыдгъэкӏуэдагъэнкъэ | пывгъэкӏуэдагъэнкъэ | пагъэкӏуэдагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнт | пыбгъэкӏуэдагъэнт | пигъэкӏуэдагъэнт | пыдгъэкӏуэдагъэнт | пывгъэкӏуэдагъэнт | пагъэкӏуэдагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнтэкъэ | пыбгъэкӏуэдагъэнтэкъэ | пигъэкӏуэдагъэнтэкъэ | пыдгъэкӏуэдагъэнтэкъэ | пывгъэкӏуэдагъэнтэкъэ | пагъэкӏуэдагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнущ | пыбгъэкӏуэдагъэнущ | пигъэкӏуэдагъэнущ | пыдгъэкӏуэдагъэнущ | пывгъэкӏуэдагъэнущ | пагъэкӏуэдагъэнущ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнукъым | пыбгъэкӏуэдагъэнукъым | пигъэкӏуэдагъэнукъым | пыдгъэкӏуэдагъэнукъым | пывгъэкӏуэдагъэнукъым | пагъэкӏуэдагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнут | пыбгъэкӏуэдагъэнут | пигъэкӏуэдагъэнут | пыдгъэкӏуэдагъэнут | пывгъэкӏуэдагъэнут | пагъэкӏуэдагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнутэкъым | пыбгъэкӏуэдагъэнутэкъым | пигъэкӏуэдагъэнутэкъым | пыдгъэкӏуэдагъэнутэкъым | пывгъэкӏуэдагъэнутэкъым | пагъэкӏуэдагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэну | пыбгъэкӏуэдагъэну | пигъэкӏуэдагъэну | пыдгъэкӏуэдагъэну | пывгъэкӏуэдагъэну | пагъэкӏуэдагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнукъэ | пыбгъэкӏуэдагъэнукъэ | пигъэкӏуэдагъэнукъэ | пыдгъэкӏуэдагъэнукъэ | пывгъэкӏуэдагъэнукъэ | пагъэкӏуэдагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнут | пыбгъэкӏуэдагъэнут | пигъэкӏуэдагъэнут | пыдгъэкӏуэдагъэнут | пывгъэкӏуэдагъэнут | пагъэкӏуэдагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэкӏуэдагъэнутэкъэ | пыбгъэкӏуэдагъэнутэкъэ | пигъэкӏуэдагъэнутэкъэ | пыдгъэкӏуэдагъэнутэкъэ | пывгъэкӏуэдагъэнутэкъэ | пагъэкӏуэдагъэнутэкъэ |
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэкӏуадэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэкӏуадэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэкӏуэда |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэкӏуэда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэкӏуэдэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэкӏуэдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэкӏуэдэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэкӏуэдэну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏуадэ | пыбгъэкӏуадэ | пигъэкӏуадэ | пыдгъэкӏуадэ | пывгъэкӏуадэ | пагъэкӏуадэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏуадэ | пумыгъэкӏуадэ | пимыгъэкӏуадэ | пыдмыгъэкӏуадэ | пывмыгъэкӏуадэ | памыгъэкӏуадэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏуэда | пыбгъэкӏуэда | пигъэкӏуэда | пыдгъэкӏуэда | пывгъэкӏуэда | пагъэкӏуэда |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏуэда | пумыгъэкӏуэда | пимыгъэкӏуэда | пыдмыгъэкӏуэда | пывмыгъэкӏуэда | памыгъэкӏуэда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏуэдэгъа | пыбгъэкӏуэдэгъа | пигъэкӏуэдэгъа | пыдгъэкӏуэдэгъа | пывгъэкӏуэдэгъа | пагъэкӏуэдэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏуэдэгъа | пумыгъэкӏуэдэгъа | пимыгъэкӏуэдэгъа | пыдмыгъэкӏуэдэгъа | пывмыгъэкӏуэдэгъа | памыгъэкӏуэдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏуэдэн | пыбгъэкӏуэдэн | пигъэкӏуэдэн | пыдгъэкӏуэдэн | пывгъэкӏуэдэн | пагъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏуэдэн | пумыгъэкӏуэдэн | пимыгъэкӏуэдэн | пыдмыгъэкӏуэдэн | пывмыгъэкӏуэдэн | памыгъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏуэдэну | пыбгъэкӏуэдэну | пигъэкӏуэдэну | пыдгъэкӏуэдэну | пывгъэкӏуэдэну | пагъэкӏуэдэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏуэдэну | пумыгъэкӏуэдэну | пимыгъэкӏуэдэну | пыдмыгъэкӏуэдэну | пывмыгъэкӏуэдэну | памыгъэкӏуэдэну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэкӏуадэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэкӏуадэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэкӏуэда |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэкӏуэда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэкӏуэдэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэкӏуэдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэкӏуэдэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэкӏуэдэну |
| Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Лэжьыгъэм и къэхъуп зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэкӏуадэ | зэрыпыбгъэкӏуадэ | зэрыпигъэкӏуадэ | зэрыпыдгъэкӏуадэ | зэрыпывгъэкӏуадэ | зэрыпагъэкӏуадэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэкӏуадэ | зэрыпумыгъэкӏуадэ | зэрыпимыгъэкӏуадэ | зэрыпыдмыгъэкӏуадэ | зэрыпывмыгъэкӏуадэ | зэрыпамыгъэкӏуадэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэкӏуэда | зэрыпыбгъэкӏуэда | зэрыпигъэкӏуэда | зэрыпыдгъэкӏуэда | зэрыпывгъэкӏуэда | зэрыпагъэкӏуэда |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэкӏуэда | зэрыпумыгъэкӏуэда | зэрыпимыгъэкӏуэда | зэрыпыдмыгъэкӏуэда | зэрыпывмыгъэкӏуэда | зэрыпамыгъэкӏуэда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэкӏуэдэгъа | зэрыпыбгъэкӏуэдэгъа | зэрыпигъэкӏуэдэгъа | зэрыпыдгъэкӏуэдэгъа | зэрыпывгъэкӏуэдэгъа | зэрыпагъэкӏуэдэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэкӏуэдэгъа | зэрыпумыгъэкӏуэдэгъа | зэрыпимыгъэкӏуэдэгъа | зэрыпыдмыгъэкӏуэдэгъа | зэрыпывмыгъэкӏуэдэгъа | зэрыпамыгъэкӏуэдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэкӏуэдэн | зэрыпыбгъэкӏуэдэн | зэрыпигъэкӏуэдэн | зэрыпыдгъэкӏуэдэн | зэрыпывгъэкӏуэдэн | зэрыпагъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэкӏуэдэн | зэрыпумыгъэкӏуэдэн | зэрыпимыгъэкӏуэдэн | зэрыпыдмыгъэкӏуэдэн | зэрыпывмыгъэкӏуэдэн | зэрыпамыгъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэкӏуэдэну | зэрыпыбгъэкӏуэдэну | зэрыпигъэкӏуэдэну | зэрыпыдгъэкӏуэдэну | зэрыпывгъэкӏуэдэну | зэрыпагъэкӏуэдэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэкӏуэдэну | зэрыпумыгъэкӏуэдэну | зэрыпимыгъэкӏуэдэну | зэрыпыдмыгъэкӏуэдэну | зэрыпывмыгъэкӏуэдэну | зэрыпамыгъэкӏуэдэну |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэкӏуадэ | щыпыбгъэкӏуадэ | щыпигъэкӏуадэ | щыпыдгъэкӏуадэ | щыпывгъэкӏуадэ | щыпагъэкӏуадэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэкӏуадэ | щыпумыгъэкӏуадэ | щыпимыгъэкӏуадэ | щыпыдмыгъэкӏуадэ | щыпывмыгъэкӏуадэ | щыпамыгъэкӏуадэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэкӏуэда | щыпыбгъэкӏуэда | щыпигъэкӏуэда | щыпыдгъэкӏуэда | щыпывгъэкӏуэда | щыпагъэкӏуэда |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэкӏуэда | щыпумыгъэкӏуэда | щыпимыгъэкӏуэда | щыпыдмыгъэкӏуэда | щыпывмыгъэкӏуэда | щыпамыгъэкӏуэда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэкӏуэдэгъа | щыпыбгъэкӏуэдэгъа | щыпигъэкӏуэдэгъа | щыпыдгъэкӏуэдэгъа | щыпывгъэкӏуэдэгъа | щыпагъэкӏуэдэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэкӏуэдэгъа | щыпумыгъэкӏуэдэгъа | щыпимыгъэкӏуэдэгъа | щыпыдмыгъэкӏуэдэгъа | щыпывмыгъэкӏуэдэгъа | щыпамыгъэкӏуэдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэкӏуэдэн | щыпыбгъэкӏуэдэн | щыпигъэкӏуэдэн | щыпыдгъэкӏуэдэн | щыпывгъэкӏуэдэн | щыпагъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэкӏуэдэн | щыпумыгъэкӏуэдэн | щыпимыгъэкӏуэдэн | щыпыдмыгъэкӏуэдэн | щыпывмыгъэкӏуэдэн | щыпамыгъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэкӏуэдэну | щыпыбгъэкӏуэдэну | щыпигъэкӏуэдэну | щыпыдгъэкӏуэдэну | щыпывгъэкӏуэдэну | щыпагъэкӏуэдэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэкӏуэдэну | щыпумыгъэкӏуэдэну | щыпимыгъэкӏуэдэну | щыпыдмыгъэкӏуэдэну | щыпывмыгъэкӏуэдэну | щыпамыгъэкӏуэдэну |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэкӏуадэ | здыпыбгъэкӏуадэ | здыпигъэкӏуадэ | здыпыдгъэкӏуадэ | здыпывгъэкӏуадэ | здыпагъэкӏуадэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэкӏуадэ | здыпумыгъэкӏуадэ | здыпимыгъэкӏуадэ | здыпыдмыгъэкӏуадэ | здыпывмыгъэкӏуадэ | здыпамыгъэкӏуадэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэкӏуэда | здыпыбгъэкӏуэда | здыпигъэкӏуэда | здыпыдгъэкӏуэда | здыпывгъэкӏуэда | здыпагъэкӏуэда |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэкӏуэда | здыпумыгъэкӏуэда | здыпимыгъэкӏуэда | здыпыдмыгъэкӏуэда | здыпывмыгъэкӏуэда | здыпамыгъэкӏуэда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэкӏуэдэгъа | здыпыбгъэкӏуэдэгъа | здыпигъэкӏуэдэгъа | здыпыдгъэкӏуэдэгъа | здыпывгъэкӏуэдэгъа | здыпагъэкӏуэдэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэкӏуэдэгъа | здыпумыгъэкӏуэдэгъа | здыпимыгъэкӏуэдэгъа | здыпыдмыгъэкӏуэдэгъа | здыпывмыгъэкӏуэдэгъа | здыпамыгъэкӏуэдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэкӏуэдэн | здыпыбгъэкӏуэдэн | здыпигъэкӏуэдэн | здыпыдгъэкӏуэдэн | здыпывгъэкӏуэдэн | здыпагъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэкӏуэдэн | здыпумыгъэкӏуэдэн | здыпимыгъэкӏуэдэн | здыпыдмыгъэкӏуэдэн | здыпывмыгъэкӏуэдэн | здыпамыгъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэкӏуэдэну | здыпыбгъэкӏуэдэну | здыпигъэкӏуэдэну | здыпыдгъэкӏуэдэну | здыпывгъэкӏуэдэну | здыпагъэкӏуэдэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэкӏуэдэну | здыпумыгъэкӏуэдэну | здыпимыгъэкӏуэдэну | здыпыдмыгъэкӏуэдэну | здыпывмыгъэкӏуэдэну | здыпамыгъэкӏуэдэну |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэкӏуадэ | щӀыпыбгъэкӏуадэ | щӀыпигъэкӏуадэ | щӀыпыдгъэкӏуадэ | щӀыпывгъэкӏуадэ | щӀыпагъэкӏуадэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэкӏуадэ | щӀыпумыгъэкӏуадэ | щӀыпимыгъэкӏуадэ | щӀыпыдмыгъэкӏуадэ | щӀыпывмыгъэкӏуадэ | щӀыпамыгъэкӏуадэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэкӏуэда | щӀыпыбгъэкӏуэда | щӀыпигъэкӏуэда | щӀыпыдгъэкӏуэда | щӀыпывгъэкӏуэда | щӀпагъэкӏуэда |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэкӏуэда | щӀыпумыгъэкӏуэда | щӀыпимыгъэкӏуэда | щӀыпыдмыгъэкӏуэда | щӀыпывмыгъэкӏуэда | щӀыпамыгъэкӏуэда |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэкӏуэдэгъа | щӀэпыбгъэкӏуэдэгъа | щӀыпигъэкӏуэдэгъа | щӀэпыдгъэкӏуэдэгъа | щӀэпывгъэкӏуэдэгъа | щӀыпагъэкӏуэдэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэкӏуэдэгъа | щӀыпумыгъэкӏуэдэгъа | щӀыпимыгъэкӏуэдэгъа | щӀыпыдмыгъэкӏуэдэгъа | щӀыпывмыгъэкӏуэдэгъа | щӀыпамыгъэкӏуэдэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэкӏуэдэн | щӀыпыбгъэкӏуэдэн | щӀыпигъэкӏуэдэн | щӀыпыдгъэкӏуэдэн | щӀыпывгъэкӏуэдэн | щӀыпагъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэкӏуэдэн | щӀыпумыгъэкӏуэдэн | щӀыпимыгъэкӏуэдэн | щӀыпыдмыгъэкӏуэдэн | щӀыпывмыгъэкӏуэдэн | щӀыпамыгъэкӏуэдэн |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэкӏуэдэну | щӀыпыбгъэкӏуэдэну | щӀыпигъэкӏуэдэну | щӀыпыдгъэкӏуэдэну | щӀыпывгъэкӏуэдэну | щӀыпагъэкӏуэдэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэкӏуэдэну | щӀыпумыгъэкӏуэдэну | щӀыпимыгъэкӏуэдэну | щӀыпыдмыгъэкӏуэдэну | щӀыпывмыгъэкӏуэдэну | щӀыпамыгъэкӏуэдэну |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏуэдэу | пыбгъэкӏуадэу | пигъэкӏуадэу | пыдгъэкӏуадэу | пывгъэкӏуадэу | пагъэкӏуадэу |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏуадэу | пумыгъэкӏуадэу | пимыгъэкӏуадэу | пыдмыгъэкӏуадэу | пывмыгъэкӏуадэу | памыгъэкӏуадэу |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏуэдауэ | пыбгъэкӏуэдауэ | пигъэкӏуэдауэ | пыдгъэкӏуэдауэ | пывгъэкӏуэдауэ | пагъэкӏуэдауэ |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏуэдауэ | пумыгъэкӏуэдауэ | пимыгъэкӏуэдауэ | пыдмыгъэкӏуэдауэ | пывмыгъэкӏуэдауэ | памыгъэкӏуэдауэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | пызгъэкӏуадэурэ | пыбгъэкӏуадэурэ | пигъэкӏуадэурэ | пыдгъэкӏуадэурэ | пывгъэкӏуадэурэ | пагъэкӏуадэурэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэкӏуадэурэ | пумыгъэкӏуадэурэ | пимыгъэкӏуадэурэ | пыдмыгъэкӏуадэурэ | пывмыгъэкӏуадэурэ | памыгъэкӏуадэурэ |
| Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | ппызогъэкӏуадэ | пызогъэкӏуадэ | -- | фпызогъэкӏуадэ | япызогъэкӏуадэ |
| уэ | спыбогъэкӏуадэ | -- | пыбогъэкӏуадэ | тпыбогъэкӏуадэ | -- | япыбогъэкӏуадэ |
| абы | спегъэкӏуадэ | ппегъэкӏуадэ | пегъэкӏуадэ | тпегъэкӏуадэ | фпегъэкӏуадэ | япегъэкӏуадэ |
| дэ | -- | ппыдогъэкӏуадэ | пыдогъэкӏуадэ | -- | фпыдогъэкӏуадэ | япыдогъэкӏуадэ |
| фэ | спывогъэкӏуадэ | -- | пывогъэкӏуадэ | тпывогъэкӏуадэ | -- | япывогъэкӏуадэ |
| абыхэм | спагъэкӏуадэ(хэ) | ппагъэкӏуадэ(хэ) | пагъэкӏуадэ(хэ) | тпагъэкӏуадэ(хэ) | фпагъэкӏуадэ(хэ) | япагъэкӏуадэ(хэ) |
| Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | ппызгъэ[кӏуадэрэ] | пызгъэ[кӏуадэрэ] | -- | фпызгъэ[кӏуадэрэ] | япызгъэ[кӏуадэрэ] |
| уэ | спыбгъэ[кӏуадрэ] | -- | пыбгъэ[кӏуадэрэ] | тпыбгъэ[кӏуадэрэ] | -- | япыбгъэ[кӏуадэрэ] |
| абы | спигъэ[кӏуадэрэ] | ппигъэ[кӏуадэрэ] | пигъэ[кӏуадэрэ] | тпигъэ[кӏуадэрэ] | фпигъэ[кӏуадэрэ] | япигъэ[кӏуадэрэ] |
| дэ | -- | ппыдгъэ[кӏуадэрэ] | пыдгъэ[кӏуадэрэ] | -- | фпыдгъэ[кӏуадэрэ] | япыдгъэ[кӏуадэрэ] |
| фэ | спывгъэ[кӏуадэрэ] | -- | пывгъэ[кӏуадээрэ] | тпывгъэ[кӏуадэрэ] | -- | япывгъэ[кӏуадэрэ] |
| абыхэм | спагъэ[кӏуадэ(хэ)рэ] | ппагъэ[кӏуадэ(хэ)рэ] | пагъэ[кӏуадэ(хэ)рэ] | тпагъэ[кӏуадэ(хэ)рэ] | фпагъэ[кӏуадэ(хэ)рэ] | япагъэ[кӏуадэ(хэ)рэ] |
| -э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏуад]э | [кӏуад]эр | -- | [кӏуад]эхэр |
| Эргативнэ: | [кӏуад]э | [кӏуад]эм | -- | [кӏуад]эхэм |
| Послеложнэ: | [кӏуад]экӀэ | [кӏуад]эмкӀэ | [кӏуад]эхэкӀэ | [кӏуад]эхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏуад]эу | [кӏуад]эрауэ | [кӏуад]эхэу | [кӏуад]эхэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏуэд]а | [кӏуэд]ар | -- | [кӏуэд]ахэр |
| Эргативнэ: | [кӏуэд]а | [кӏуэд]ам | -- | [кӏуэд]ахэм |
| Послеложнэ: | [кӏуэд]акӀэ | [кӏуэд]амкӀэ | [кӏуэд]ахэкӀэ | [кӏуэд]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏуэд]ауэ | [кӏуэд]арауэ | [кӏуэд]ахэу | [кӏуэд]ахэрауэ |
| -эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏуэд]эн | [кӏуэд]эныр | -- | [кӏуэд]энхэр |
| Эргативнэ: | [кӏуэд]эн | [кӏуэд]эным | -- | [кӏуэд]энхэм |
| Послеложнэ: | [кӏуэд]энкӀэ | [кӏуэд]энымкӀэ | [кӏуэд]энхэкӀэ | [кӏуэд]энхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [кӏуэд]эну | [кӏуэд]энырауэ | [кӏуэд]энхэу | [кӏуэд]энхэрауэ |
| -эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏуэд]эну | [кӏуэд]энур | -- | [кӏуэд]энухэр |
| Эргативнэ: | [кӏуэд]эну | [кӏуэд]энум | -- | [кӏуэд]энухэм |
| Послеложнэ: | [кӏуэд]энукӀэ | [кӏуэд]энумкӀэ | [кӏуэд]энухэкӀэ | [кӏуэд]энухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏуэд]энууэ | [кӏуэд]энурауэ | [кӏуэд]энухэу | [кӏуэд]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- пыкӏуэдэн псалъэм и каузатив.
- ТегъэкӀуэдэн
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Пхъэщхьэмыщхьэр къыпамычыжурэ жыгым пагъэкӀуэдащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- пыгъэкӏуэдэн: 1. causative for пыкӏуэдэн: have, make or let sth spoil, rot or decompose (about sth hanging swh) 2a. spend, expend or waste sth on sb or sth 2b. have, make or let sb fail through sb's fault; make a victim of sb or sth. 2c. give up in vain; to remain unrequited (for example, about a service rendered to sb)
- Пхъэщхьэмыщхьэр къыпамычыжурэ жыгым пагъэкӀуэдащ: not having been gathered, the fruit was left to rot on the tree.
УРЫСЫБЗЭ
- пыгъэкӏуэдэн: 1. каузатив к пыкӏуэдэн: заставить испортиться, прийти в негодность (о чём-л. висящем где-л.) 2а. израсходовать, истратить на кого-что-л.; потратить на кого-что-л. 2б. заставить кого-л. потерпеть неудачу по чьей-л. вине; сделать жертвой кого-чего-л. 2в. дать пропасть зря; остаться безответным (напр. об услуге, оказанной кому-л.)
- Пхъэщхьэмыщхьэр къыпамычыжурэ жыгым пагъэкӀуэдащ: не собрав фрукты, дать им испортиться на дереве.
БИБЛИОГРАФИЕ