пыгъэжьыхьын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [pǝʁɐʑǝ'ħǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- пы- + гъэ- + [жь] + -ы + -хь + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ зэгъэзэхуэжын
Глагол лъэӏэс "пыгъэжьыхьын"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыгъэжьыхьын |
| щымыӀэныгъэ: | пымыгъэжьыхьын |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьын | пыбгъэжьыхьын | пигъэжьыхьын | пыдгъэжьыхьын | пывгъэжьыхьын | пагъэжьыхьын |
| щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьын | пумыгъэжьыхьын | пимыгъэжьыхьын | пыдмыгъэжьыхьын | пывмыгъэжьыхьын | памыгъэжьыхьын |
| Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пыгъэжьыхь! | пывгъэжьыхь! |
| щымыӀэныгъэ: | пумыгъэжьыхь! | пывмыгъэжьыхь! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыпрегъэжьыхь | упрегъэжьыхь | прегъэжьыхь | дыпрегъэжьыхь | фыпрегъэжьыхь | прегъэжьыхь |
| щымыӀэныгъэ: | сыпремыгъэжьыхь | упремыгъэжьыхь | премыгъэжьыхь | дыпремыгъэжьыхь | фыпремыгъэжьыхь | премыгъэжьыхь |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызогъэжьыхь(ыр) | пыбогъэжьыхь(ыр) | пегъэжьыхь(ыр) | пыдогъэжьыхь(ыр) | пывогъэжьыхь(ыр) | пагъэжьыхь(ыр) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыркъым | пыбгъэжьыхьыркъым | пигъэжьыхьыркъым | пыдгъэжьыхьыркъым | пывгъэжьыхьыркъым | пагъэжьыхьыркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьырт | пыбгъэжьыхьырт | пигъэжьыхьырт | пыдгъэжьыхьырт | пывгъэжьыхьырт | пагъэжьыхьырт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыртэкъым | пыбгъэжьыхьыртэкъым | пигъэжьыхьыртэкъым | пыдгъэжьыхьыртэкъым | пывгъэжьыхьыртэкъым | пагъэжьыхьыртэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьащ | пыбгъэжьыхьащ | пигъэжьыхьащ | пыдгъэжьыхьащ | пывгъэжьыхьащ | пагъэжьыхьащ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьакъым | пыбгъэжьыхьакъым | пигъэжьыхьакъым | пыдгъэжьыхьакъым | пывгъэжьыхьакъым | пагъэжьыхьакъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьат | пыбгъэжьыхьат | пигъэжьыхьат | пыдгъэжьыхьат | пывгъэжьыхьат | пагъэжьыхьат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьатэкъым | пыбгъэжьыхьатэкъым | пигъэжьыхьатэкъым | пыдгъэжьыхьатэкъым | пывгъэжьыхьатэкъым | пагъэжьыхьатэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъащ | пыбгъэжьыхьыгъащ | пигъэжьыхьыгъащ | пыдгъэжьыхьыгъащ | пывгъэжьыхьыгъащ | пагъэжьыхьыгъащ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъакъым | пыбгъэжьыхьыгъакъым | пигъэжьыхьыгъакъым | пыдгъэжьыхьыгъакъым | пывгъэжьыхьыгъакъым | пагъэжьыхьыгъакъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъат | пыбгъэжьыхьыгъат | пигъэжьыхьыгъат | пыдгъэжьыхьыгъат | пывгъэжьыхьыгъат | пагъэжьыхьыгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъатэкъым | пыбгъэжьыхьыгъатэкъым | пигъэжьыхьыгъатэкъым | пыдгъэжьыхьыгъатэкъым | пывгъэжьыхьыгъатэкъым | пагъэжьыхьыгъатэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьщ | пыбгъэжьыхьщ | пигъэжьыхьщ | пыдгъэжьыхьщ | пывгъэжьыхьщ | пагъэжьыхьщ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхькъым | пыбгъэжьыхькъым | пигъэжьыхькъым | пыдгъэжьыхькъым | пывгъэжьыхькъым | пагъэжьыхькъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьт | пыбгъэжьыхьт | пигъэжьыхьт | пыдгъэжьыхьт | пывгъэжьыхьт | пагъэжьыхьт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьтэкъым | пыбгъэжьыхьтэкъым | пигъэжьыхьтэкъым | пыдгъэжьыхьтэкъым | пывгъэжьыхьтэкъым | пагъэжьыхьтэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынщ | пыбгъэжьыхьынщ | пигъэжьыхьынщ | пыдгъэжьыхьынщ | пывгъэжьыхьынщ | пагъэжьыхьынщ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынкъым | пыбгъэжьыхьынкъым | пигъэжьыхьынкъым | пыдгъэжьыхьынкъым | пывгъэжьыхьынкъым | пагъэжьыхьынкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынущ | пыбгъэжьыхьынущ | пигъэжьыхьынущ | пыдгъэжьыхьынущ | пывгъэжьыхьынущ | пагъэжьыхьынущ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынукъым | пыбгъэжьыхьынукъым | пигъэжьыхьынукъым | пыдгъэжьыхьынукъым | пывгъэжьыхьынукъым | пагъэжьыхьынукъым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьрэ | пыбгъэжьыхьрэ | пигъэжьыхьрэ | пыдгъэжьыхьрэ | пывгъэжьыхьрэ | пагъэжьыхьрэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыркъэ | пыбгъэжьыхьыркъэ | пигъэжьыхьыркъэ | пыдгъэжьыхьыркъэ | пывгъэжьыхьыркъэ | пагъэжьыхьыркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьырт | пыбгъэжьыхьырт | пигъэжьыхьырт | пыдгъэжьыхьырт | пывгъэжьыхьырт | пагъэжьыхьырт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыртэкъэ | пыбгъэжьыхьыртэкъэ | пигъэжьыхьыртэкъэ | пыдгъэжьыхьыртэкъэ | пывгъэжьыхьыртэкъэ | пагъэжьыхьыртэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьа | пыбгъэжьыхьа | пигъэжьыхьа | пыдгъэжьыхьа | пывгъэжьыхьа | пагъэжьыхьа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьакъэ | пыбгъэжьыхьакъэ | пигъэжьыхьакъэ | пыдгъэжьыхьакъэ | пывгъэжьыхьакъэ | пагъэжьыхьакъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьат | пыбгъэжьыхьат | пигъэжьыхьат | пыдгъэжьыхьат | пывгъэжьыхьат | пагъэжьыхьат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьатэкъэ | пыбгъэжьыхьатэкъэ | пигъэжьыхьатэкъэ | пыдгъэжьыхьатэкъэ | пывгъэжьыхьатэкъэ | пагъэжьыхьатэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъа | пыбгъэжьыхьыгъа | пигъэжьыхьыгъа | пыдгъэжьыхьыгъа | пывгъэжьыхьыгъа | пагъэжьыхьыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъакъэ | пыбгъэжьыхьыгъакъэ | пигъэжьыхьыгъакъэ | пыдгъэжьыхьыгъакъэ | пывгъэжьыхьыгъакъэ | пагъэжьыхьыгъакъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъат | пыбгъэжьыхьыгъат | пигъэжьыхьыгъат | пыдгъэжьыхьыгъат | пывгъэжьыхьыгъат | пагъэжьыхьыгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъатэкъэ | пыбгъэжьыхьыгъатэкъэ | пигъэжьыхьыгъатэкъэ | пыдгъэжьыхьыгъатэкъэ | пывгъэжьыхьыгъатэкъэ | пагъэжьыхьыгъатэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхь | пыбгъэжьыхь | пигъэжьыхь | пыдгъэжьыхь | пывгъэжьыхь | пагъэжьыхь |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхькъэ | пыбгъэжьыхькъэ | пигъэжьыхькъэ | пыдгъэжьыхькъэ | пывгъэжьыхькъэ | пагъэжьыхькъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьт | пыбгъэжьыхьт | пигъэжьыхьт | пыдгъэжьыхьт | пывгъэжьыхьт | пагъэжьыхьт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьтэкъэ | пыбгъэжьыхьтэкъэ | пигъэжьыхьтэкъэ | пыдгъэжьыхьтэкъэ | пывгъэжьыхьтэкъэ | пагъэжьыхьтэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьын | пыбгъэжьыхьын | пигъэжьыхьын | пыдгъэжьыхьын | пывгъэжьыхьын | пагъэжьыхьын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынкъэ | пыбгъэжьыхьынкъэ | пигъэжьыхьынкъэ | пыдгъэжьыхьынкъэ | пывгъэжьыхьынкъэ | пагъэжьыхьынкъэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыну | пыбгъэжьыхьыну | пигъэжьыхьыну | пыдгъэжьыхьыну | пывгъэжьыхьыну | пагъэжьыхьыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынукъэ | пыбгъэжьыхьынукъэ | пигъэжьыхьынукъэ | пыдгъэжьыхьынукъэ | пывгъэжьыхьынукъэ | пагъэжьыхьынукъэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьмэ | пыбгъэжьыхьмэ | пигъэжьыхьмэ | пыдгъэжьыхьмэ | пывгъэжьыхьмэ | пагъэжьыхьмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьмэ | пумыгъэжьыхьмэ | пимыгъэжьыхьмэ | пыдмыгъэжьыхьмэ | пывмыгъэжьыхьмэ | памыгъэжьыхьмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьамэ | пыбгъэжьыхьамэ | пигъэжьыхьамэ | пыдгъэжьыхьамэ | пывгъэжьыхьамэ | пагъэжьыхьамэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьамэ | пумыгъэжьыхьамэ | пимыгъэжьыхьамэ | пыдмыгъэжьыхьамэ | пывмыгъэжьыхьамэ | памыгъэжьыхьамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъамэ | пыбгъэжьыхьыгъамэ | пигъэжьыхьыгъамэ | пыдгъэжьыхьыгъамэ | пывгъэжьыхьыгъамэ | пагъэжьыхьыгъамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьыгъамэ | пумыгъэжьыхьыгъамэ | пимыгъэжьыхьыгъамэ | пыдмыгъэжьыхьыгъамэ | пывмыгъэжьыхьыгъамэ | памыгъэжьыхьыгъамэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынмэ | пыбгъэжьыхьынмэ | пигъэжьыхьынмэ | пыдгъэжьыхьынмэ | пывгъэжьыхьынмэ | пагъэжьыхьынмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьынмэ | пумыгъэжьыхьынмэ | пимыгъэжьыхьынмэ | пыдмыгъэжьыхьынмэ | пывмыгъэжьыхьынмэ | памыгъэжьыхьынмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынумэ | пыбгъэжьыхьынумэ | пигъэжьыхьынумэ | пыдгъэжьыхьынумэ | пывгъэжьыхьынумэ | пагъэжьыхьынумэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьынумэ | пумыгъэжьыхьынумэ | пимыгъэжьыхьынумэ | пыдмыгъэжьыхьынумэ | пывмыгъэжьыхьынумэ | памыгъэжьыхьынумэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьтэмэ | пыбгъэжьыхьтэмэ | пигъэжьыхьтэмэ | пыдгъэжьыхьтэмэ | пывгъэжьыхьтэмэ | пагъэжьыхьтэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьтэмэ | пумыгъэжьыхьтэмэ | пимыгъэжьыхьтэмэ | пыдмыгъэжьыхьтэмэ | пывмыгъэжьыхьтэмэ | памыгъэжьыхьтэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьатэмэ | пыбгъэжьыхьатэмэ | пигъэжьыхьатэмэ | пыдгъэжьыхьатэмэ | пывгъэжьыхьатэмэ | пагъэжьыхьатэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьатэмэ | пумыгъэжьыхьатэмэ | пимыгъэжьыхьатэмэ | пыдмыгъэжьыхьатэмэ | пывмыгъэжьыхьатэмэ | памыгъэжьыхьатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъатэмэ | пыбгъэжьыхьыгъатэмэ | пигъэжьыхьыгъатэмэ | пыдгъэжьыхьыгъатэмэ | пывгъэжьыхьыгъатэмэ | пагъэжьыхьыгъатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьыгъатэмэ | пумыгъэжьыхьыгъатэмэ | пимыгъэжьыхьыгъатэмэ | пыдмыгъэжьыхьыгъатэмэ | пывмыгъэжьыхьыгъатэмэ | памыгъэжьыхьыгъатэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынтэмэ | пыбгъэжьыхьынтэмэ | пигъэжьыхьынтэмэ | пыдгъэжьыхьынтэмэ | пывгъэжьыхьынтэмэ | пагъэжьыхьынтэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьынтэмэ | пумыгъэжьыхьынтэмэ | пимыгъэжьыхьынтэмэ | пыдмыгъэжьыхьынтэмэ | пывмыгъэжьыхьынтэмэ | памыгъэжьыхьынтэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынутэмэ | пыбгъэжьыхьынутэмэ | пигъэжьыхьынутэмэ | пыдгъэжьыхьынутэмэ | пывгъэжьыхьынутэмэ | пагъэжьыхьынутэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьынутэмэ | пумыгъэжьыхьынутэмэ | пимыгъэжьыхьынутэмэ | пыдмыгъэжьыхьынутэмэ | пывмыгъэжьыхьынутэмэ | памыгъэжьыхьынутэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынт | пыбгъэжьыхьынт | пигъэжьыхьынт | пыдгъэжьыхьынт | пывгъэжьыхьынт | пагъэжьыхьынт |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынтэкъым | пыбгъэжьыхьынтэкъым | пигъэжьыхьынтэкъым | пыдгъэжьыхьынтэкъым | пывгъэжьыхьынтэкъым | пагъэжьыхьынтэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынут | пыбгъэжьыхьынут | пигъэжьыхьынут | пыдгъэжьыхьынут | пывгъэжьыхьынут | пагъэжьыхьынут |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынутэкъым | пыбгъэжьыхьынутэкъым | пигъэжьыхьынутэкъым | пыдгъэжьыхьынутэкъым | пывгъэжьыхьынутэкъым | пагъэжьыхьынутэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьми | пыбгъэжьыхьми | пигъэжьыхьми | пыдгъэжьыхьми | пывгъэжьыхьми | пагъэжьыхьми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьми | пумыгъэжьыхьми | пимыгъэжьыхьми | пыдмыгъэжьыхьми | пывмыгъэжьыхьми | памыгъэжьыхьми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьами | пыбгъэжьыхьами | пигъэжьыхьами | пыдгъэжьыхьами | пывгъэжьыхьами | пагъэжьыхьами |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьами | пумыгъэжьыхьами | пимыгъэжьыхьами | пыдмыгъэжьыхьами | пывмыгъэжьыхьами | памыгъэжьыхьами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъами | пыбгъэжьыхьыгъами | пигъэжьыхьыгъами | пыдгъэжьыхьыгъами | пывгъэжьыхьыгъами | пагъэжьыхьыгъами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьыгъами | пумыгъэжьыхьыгъами | пимыгъэжьыхьыгъами | пыдмыгъэжьыхьыгъами | пывмыгъэжьыхьыгъами | памыгъэжьыхьыгъами |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынми | пыбгъэжьыхьынми | пигъэжьыхьынми | пыдгъэжьыхьынми | пывгъэжьыхьынми | пагъэжьыхьынми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьынми | пумыгъэжьыхьынми | пимыгъэжьыхьынми | пыдмыгъэжьыхьынми | пывмыгъэжьыхьынми | памыгъэжьыхьынми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынуми | пыбгъэжьыхьынуми | пигъэжьыхьынуми | пыдгъэжьыхьынуми | пывгъэжьыхьынуми | пагъэжьыхьынуми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьынуми | пумыгъэжьыхьынуми | пимыгъэжьыхьынуми | пыдмыгъэжьыхьынуми | пывмыгъэжьыхьынуми | памыгъэжьыхьынуми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьтэми | пыбгъэжьыхьтэми | пигъэжьыхьтэми | пыдгъэжьыхьтэми | пывгъэжьыхьтэми | пагъэжьыхьтэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьтэми | пумыгъэжьыхьтэми | пимыгъэжьыхьтэми | пыдмыгъэжьыхьтэми | пывмыгъэжьыхьтэми | памыгъэжьыхьтэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьатэми | пыбгъэжьыхьатэми | пигъэжьыхьатэми | пыдгъэжьыхьатэми | пывгъэжьыхьатэми | пагъэжьыхьатэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьатэми | пумыгъэжьыхьатэми | пимыгъэжьыхьатэми | пыдмыгъэжьыхьатэми | пывмыгъэжьыхьатэми | памыгъэжьыхьатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьыгъатэми | пыбгъэжьыхьыгъатэми | пигъэжьыхьыгъатэми | пыдгъэжьыхьыгъатэми | пывгъэжьыхьыгъатэми | пагъэжьыхьыгъатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьыгъатэми | пумыгъэжьыхьыгъатэми | пимыгъэжьыхьыгъатэми | пыдмыгъэжьыхьыгъатэми | пывмыгъэжьыхьыгъатэми | памыгъэжьыхьыгъатэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынтэми | пыбгъэжьыхьынтэми | пигъэжьыхьынтэми | пыдгъэжьыхьынтэми | пывгъэжьыхьынтэми | пагъэжьыхьынтэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьынтэми | пумыгъэжьыхьынтэми | пимыгъэжьыхьынтэми | пыдмыгъэжьыхьынтэми | пывмыгъэжьыхьынтэми | памыгъэжьыхьынтэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьынутэми | пыбгъэжьыхьынутэми | пигъэжьыхьынутэми | пыдгъэжьыхьынутэми | пывгъэжьыхьэнутэми | пагъэжьыхьэнутэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьынутэми | пумыгъэжьыхьынутэми | пимыгъэжьыхьынутэми | пыдмыгъэжьыхьынутэми | пывмыгъэжьыхьынутэми | памыгъэжьыхьынутэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьаи | пыбгъэжьыхьаи | пигъэжьыхьаи | пыдгъэжьыхьаи | пывгъэжьыхьаи | пагъэжьыхьаи |
| щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьакъыми | пыбгъэжьыхьакъыми | пигъэжьыхьакъыми | пыдгъэжьыхьакъыми | пывгъэжьыхьакъыми | пагъэжьыхьакъыми |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьащэрэт | пыбгъэжьыхьащэрэт | пигъэжьыхьащэрэт | пыдгъэжьыхьащэрэт | пывгъэжьыхьащэрэт | пагъэжьыхьащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | пызмыгъэжьыхьащэрэт | пумыгъэжьыхьащэрэт | пимыгъэжьыхьащэрэт | пыдмыгъэжьыхьащэрэт | пывмыгъэжьыхьащэрэт | памыгъэжьыхьащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнщ | пыбгъэжьыхьагъэнщ | пигъэжьыхьагъэнщ | пыдгъэжьыхьагъэнщ | пывгъэжьыхьагъэнщ | пагъэжьыхьагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнкъым | пыбгъэжьыхьагъэнкъым | пигъэжьыхьагъэнкъым | пыдгъэжьыхьагъэнкъым | пывгъэжьыхьагъэнкъым | пагъэжьыхьагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнт | пыбгъэжьыхьагъэнт | пигъэжьыхьагъэнт | пыдгъэжьыхьагъэнт | пывгъэжьыхьагъэнт | пагъэжьыхьагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнтэкъым | пыбгъэжьыхьагъэнтэкъым | пигъэжьыхьагъэнтэкъым | пыдгъэжьыхьагъэнтэкъым | пывгъэжьыхьагъэнтэкъым | пагъэжьыхьагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэн | пыбгъэжьыхьагъэн | пигъэжьыхьагъэн | пыдгъэжьыхьагъэн | пывгъэжьыхьагъэн | пагъэжьыхьагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнкъэ | пыбгъэжьыхьагъэнкъэ | пигъэжьыхьагъэнкъэ | пыдгъэжьыхьагъэнкъэ | пывгъэжьыхьагъэнкъэ | пагъэжьыхьагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнт | пыбгъэжьыхьагъэнт | пигъэжьыхьагъэнт | пыдгъэжьыхьагъэнт | пывгъэжьыхьагъэнт | пагъэжьыхьагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнтэкъэ | пыбгъэжьыхьагъэнтэкъэ | пигъэжьыхьагъэнтэкъэ | пыдгъэжьыхьагъэнтэкъэ | пывгъэжьыхьагъэнтэкъэ | пагъэжьыхьагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнущ | пыбгъэжьыхьагъэнущ | пигъэжьыхьагъэнущ | пыдгъэжьыхьагъэнущ | пывгъэжьыхьагъэнущ | пагъэжьыхьагъэнущ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнукъым | пыбгъэжьыхьагъэнукъым | пигъэжьыхьагъэнукъым | пыдгъэжьыхьагъэнукъым | пывгъэжьыхьагъэнукъым | пагъэжьыхьагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнут | пыбгъэжьыхьагъэнут | пигъэжьыхьагъэнут | пыдгъэжьыхьагъэнут | пывгъэжьыхьагъэнут | пагъэжьыхьагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнутэкъым | пыбгъэжьыхьагъэнутэкъым | пигъэжьыхьагъэнутэкъым | пыдгъэжьыхьагъэнутэкъым | пывгъэжьыхьагъэнутэкъым | пагъэжьыхьагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэну | пыбгъэжьыхьагъэну | пигъэжьыхьагъэну | пыдгъэжьыхьагъэну | пывгъэжьыхьагъэну | пагъэжьыхьагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнукъэ | пыбгъэжьыхьагъэнукъэ | пигъэжьыхьагъэнукъэ | пыдгъэжьыхьагъэнукъэ | пывгъэжьыхьагъэнукъэ | пагъэжьыхьагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнут | пыбгъэжьыхьагъэнут | пигъэжьыхьагъэнут | пыдгъэжьыхьагъэнут | пывгъэжьыхьагъэнут | пагъэжьыхьагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | пызгъэжьыхьагъэнутэкъэ | пыбгъэжьыхьагъэнутэкъэ | пигъэжьыхьагъэнутэкъэ | пыдгъэжьыхьагъэнутэкъэ | пывгъэжьыхьагъэнутэкъэ | пагъэжьыхьагъэнутэкъэ |
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэжьыхь |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэжьыхь |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэжьыхьа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэжьыхьа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэжьыхьыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэжьыхьыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэжьыхьын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэжьыхьын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызыгъэжьыхьыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызымыгъэжьыхьыну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэжьыхь | пыбгъэжьыхь | пигъэжьыхь | пыдгъэжьыхь | пывгъэжьыхь | пагъэжьыхь |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэжьыхь | пумыгъэжьыхь | пимыгъэжьыхь | пыдмыгъэжьыхь | пывмыгъэжьыхь | памыгъэжьыхь |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэжьыхьа | пыбгъэжьыхьа | пигъэжьыхьа | пыдгъэжьыхьа | пывгъэжьыхьа | пагъэжьыхьа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэжьыхьа | пумыгъэжьыхьа | пимыгъэжьыхьа | пыдмыгъэжьыхьа | пывмыгъэжьыхьа | памыгъэжьыхьа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэжьыхьыгъа | пыбгъэжьыхьыгъа | пигъэжьыхьыгъа | пыдгъэжьыхьыгъа | пывгъэжьыхьыгъа | пагъэжьыхьыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэжьыхьыгъа | пумыгъэжьыхьыгъа | пимыгъэжьыхьыгъа | пыдмыгъэжьыхьыгъа | пывмыгъэжьыхьыгъа | памыгъэжьыхьыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэжьыхьын | пыбгъэжьыхьын | пигъэжьыхьын | пыдгъэжьыхьын | пывгъэжьыхьын | пагъэжьыхьын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэжьыхьын | пумыгъэжьыхьын | пимыгъэжьыхьын | пыдмыгъэжьыхьын | пывмыгъэжьыхьын | памыгъэжьыхьын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэжьыхьыну | пыбгъэжьыхьыну | пигъэжьыхьыну | пыдгъэжьыхьыну | пывгъэжьыхьыну | пагъэжьыхьыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэжьыхьыну | пумыгъэжьыхьыну | пимыгъэжьыхьыну | пыдмыгъэжьыхьыну | пывмыгъэжьыхьыну | памыгъэжьыхьыну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэжьыхь |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэжьыхь |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэжьыхьа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэжьыхьа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэжьыхьыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэжьыхьыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэжьыхьын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэжьыхьын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | пыгъэжьыхьыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | пымыгъэжьыхьыну |
| Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Лэжьыгъэм и къэхъуп зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэжьыхь | зэрыпыбгъэжьыхь | зэрыпигъэжьыхь | зэрыпыдгъэжьыхь | зэрыпывгъэжьыхь | зэрыпагъэжьыхь |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэжьыхь | зэрыпумыгъэжьыхь | зэрыпимыгъэжьыхь | зэрыпыдмыгъэжьыхь | зэрыпывмыгъэжьыхь | зэрыпамыгъэжьыхь |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэжьыхьа | зэрыпыбгъэжьыхьа | зэрыпигъэжьыхьа | зэрыпыдгъэжьыхьа | зэрыпывгъэжьыхьа | зэрыпагъэжьыхьа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэжьыхьа | зэрыпумыгъэжьыхьа | зэрыпимыгъэжьыхьа | зэрыпыдмыгъэжьыхьа | зэрыпывмыгъэжьыхьа | зэрыпамыгъэжьыхьа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэжьыхьыгъа | зэрыпыбгъэжьыхьыгъа | зэрыпигъэжьыхьыгъа | зэрыпыдгъэжьыхьыгъа | зэрыпывгъэжьыхьыгъа | зэрыпагъэжьыхьыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэжьыхьыгъа | зэрыпумыгъэжьыхьыгъа | зэрыпимыгъэжьыхьыгъа | зэрыпыдмыгъэжьыхьыгъа | зэрыпывмыгъэжьыхьыгъа | зэрыпамыгъэжьыхьыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэжьыхьын | зэрыпыбгъэжьыхьын | зэрыпигъэжьыхьын | зэрыпыдгъэжьыхьын | зэрыпывгъэжьыхьын | зэрыпагъэжьыхьын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэжьыхьын | зэрыпумыгъэжьыхьын | зэрыпимыгъэжьыхьын | зэрыпыдмыгъэжьыхьын | зэрыпывмыгъэжьыхьын | зэрыпамыгъэжьыхьын |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыпызгъэжьыхьыну | зэрыпыбгъэжьыхьыну | зэрыпигъэжьыхьыну | зэрыпыдгъэжьыхьыну | зэрыпывгъэжьыхьыну | зэрыпагъэжьыхьыну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыпызмыгъэжьыхьыну | зэрыпумыгъэжьыхьыну | зэрыпимыгъэжьыхьыну | зэрыпыдмыгъэжьыхьыну | зэрыпывмыгъэжьыхьыну | зэрыпамыгъэжьыхьыну |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэжьыхь | щыпыбгъэжьыхь | щыпигъэжьыхь | щыпыдгъэжьыхь | щыпывгъэжьыхь | щыпагъэжьыхь |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэжьыхь | щыпумыгъэжьыхь | щыпимыгъэжьыхь | щыпыдмыгъэжьыхь | щыпывмыгъэжьыхь | щыпамыгъэжьыхь |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэжьыхьа | щыпыбгъэжьыхьа | щыпигъэжьыхьа | щыпыдгъэжьыхьа | щыпывгъэжьыхьа | щыпагъэжьыхьа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэжьыхьа | щыпумыгъэжьыхьа | щыпимыгъэжьыхьа | щыпыдмыгъэжьыхьа | щыпывмыгъэжьыхьа | щыпамыгъэжьыхьа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэжьыхьыгъа | щыпыбгъэжьыхьыгъа | щыпигъэжьыхьыгъа | щыпыдгъэжьыхьыгъа | щыпывгъэжьыхьыгъа | щыпагъэжьыхьыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэжьыхьыгъа | щыпумыгъэжьыхьыгъа | щыпимыгъэжьыхьыгъа | щыпыдмыгъэжьыхьыгъа | щыпывмыгъэжьыхьыгъа | щыпамыгъэжьыхьыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэжьыхьын | щыпыбгъэжьыхьын | щыпигъэжьыхьын | щыпыдгъэжьыхьын | щыпывгъэжьыхьын | щыпагъэжьыхьын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэжьыхьын | щыпумыгъэжьыхьын | щыпимыгъэжьыхьын | щыпыдмыгъэжьыхьын | щыпывмыгъэжьыхьын | щыпамыгъэжьыхьын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыпызгъэжьыхьыну | щыпыбгъэжьыхьыну | щыпигъэжьыхьыну | щыпыдгъэжьыхьыну | щыпывгъэжьыхьыну | щыпагъэжьыхьыну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыпызмыгъэжьыхьыну | щыпумыгъэжьыхьыну | щыпимыгъэжьыхьыну | щыпыдмыгъэжьыхьыну | щыпывмыгъэжьыхьыну | щыпамыгъэжьыхьыну |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэжьыхь | здыпыбгъэжьыхь | здыпигъэжьыхь | здыпыдгъэжьыхь | здыпывгъэжьыхь | здыпагъэжьыхь |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэжьыхь | здыпумыгъэжьыхь | здыпимыгъэжьыхь | здыпыдмыгъэжьыхь | здыпывмыгъэжьыхь | здыпамыгъэжьыхь |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэжьыхьа | здыпыбгъэжьыхьа | здыпигъэжьыхьа | здыпыдгъэжьыхьа | здыпывгъэжьыхьа | здыпагъэжьыхьа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэжьыхьа | здыпумыгъэжьыхьа | здыпимыгъэжьыхьа | здыпыдмыгъэжьыхьа | здыпывмыгъэжьыхьа | здыпамыгъэжьыхьа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэжьыхьыгъа | здыпыбгъэжьыхьыгъа | здыпигъэжьыхьыгъа | здыпыдгъэжьыхьыгъа | здыпывгъэжьыхьыгъа | здыпагъэжьыхьыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэжьыхьыгъа | здыпумыгъэжьыхьыгъа | здыпимыгъэжьыхьыгъа | здыпыдмыгъэжьыхьыгъа | здыпывмыгъэжьыхьыгъа | здыпамыгъэжьыхьыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэжьыхьын | здыпыбгъэжьыхьын | здыпигъэжьыхьын | здыпыдгъэжьыхьын | здыпывгъэжьыхьын | здыпагъэжьыхьын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэжьыхьын | здыпумыгъэжьыхьын | здыпимыгъэжьыхьын | здыпыдмыгъэжьыхьын | здыпывмыгъэжьыхьын | здыпамыгъэжьыхьын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здыпызгъэжьыхьыну | здыпыбгъэжьыхьыну | здыпигъэжьыхьыну | здыпыдгъэжьыхьыну | здыпывгъэжьыхьыну | здыпагъэжьыхьыну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здыпызмыгъэжьыхьыну | здыпумыгъэжьыхьыну | здыпимыгъэжьыхьыну | здыпыдмыгъэжьыхьыну | здыпывмыгъэжьыхьыну | здыпамыгъэжьыхьыну |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэжьыхь | щӀыпыбгъэжьыхь | щӀыпигъэжьыхь | щӀыпыдгъэжьыхь | щӀыпывгъэжьыхь | щӀыпагъэжьыхь |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэжьыхь | щӀыпумыгъэжьыхь | щӀыпимыгъэжьыхь | щӀыпыдмыгъэжьыхь | щӀыпывмыгъэжьыхь | щӀыпамыгъэжьыхь |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэжьыхьа | щӀыпыбгъэжьыхьа | щӀыпигъэжьыхьа | щӀыпыдгъэжьыхьа | щӀыпывгъэжьыхьа | щӀпагъэжьыхьа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэжьыхьа | щӀыпумыгъэжьыхьа | щӀыпимыгъэжьыхьа | щӀыпыдмыгъэжьыхьа | щӀыпывмыгъэжьыхьа | щӀыпамыгъэжьыхьа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэжьыхьыгъа | щӀэпыбгъэжьыхьыгъа | щӀыпигъэжьыхьыгъа | щӀэпыдгъэжьыхьыгъа | щӀэпывгъэжьыхьыгъа | щӀыпагъэжьыхьыгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэжьыхьыгъа | щӀыпумыгъэжьыхьыгъа | щӀыпимыгъэжьыхьыгъа | щӀыпыдмыгъэжьыхьыгъа | щӀыпывмыгъэжьыхьыгъа | щӀыпамыгъэжьыхьыгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэжьыхьын | щӀыпыбгъэжьыхьын | щӀыпигъэжьыхьын | щӀыпыдгъэжьыхьын | щӀыпывгъэжьыхьын | щӀыпагъэжьыхьын |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэжьыхьын | щӀыпумыгъэжьыхьын | щӀыпимыгъэжьыхьын | щӀыпыдмыгъэжьыхьын | щӀыпывмыгъэжьыхьын | щӀыпамыгъэжьыхьын |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыпызгъэжьыхьыну | щӀыпыбгъэжьыхьыну | щӀыпигъэжьыхьыну | щӀыпыдгъэжьыхьыну | щӀыпывгъэжьыхьыну | щӀыпагъэжьыхьэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыпызмыгъэжьыхьыну | щӀыпумыгъэжьыхьыну | щӀыпимыгъэжьыхьыну | щӀыпыдмыгъэжьыхьыну | щӀыпывмыгъэжьыхьыну | щӀыпамыгъэжьыхьыну |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэжьыхьу | пыбгъэжьыхьу | пигъэжьыхьу | пыдгъэжьыхьу | пывгъэжьыхьу | пагъэжьыхьу |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэжьыхьу | пумыгъэжьыхьу | пимыгъэжьыхьу | пыдмыгъэжьыхьу | пывмыгъэжьыхьу | памыгъэжьыхьу |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | пызгъэжьыхьауэ | пыбгъэжьыхьауэ | пигъэжьыхьауэ | пыдгъэжьыхьауэ | пывгъэжьыхьауэ | пагъэжьыхьауэ |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэжьыхьауэ | пумыгъэжьыхьауэ | пимыгъэжьыхьауэ | пыдмыгъэжьыхьауэ | пывмыгъэжьыхьауэ | памыгъэжьыхьауэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | пызгъэжьыхьурэ | пыбгъэжьыхьурэ | пигъэжьыхьурэ | пыдгъэжьыхьурэ | пывгъэжьыхьурэ | пагъэжьыхьурэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | пызмыгъэжьыхьурэ | пумыгъэжьыхьурэ | пимыгъэжьыхьурэ | пыдмыгъэжьыхьурэ | пывмыгъэжьыхьурэ | памыгъэжьыхьурэ |
| Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | ар | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | ппызогъэжьыхь | пызогъэжьыхь | -- | фпызогъэжьыхь | япызогъэжьыхь |
| уэ | спыбогъэжьыхь | -- | пыбогъэжьыхь | тпыбогъэжьыхь | -- | япыбогъэжьыхь |
| абы | спегъэжьыхь | ппегъэжьыхь | пегъэжьыхь | тпегъэжьыхь | фпегъэжьыхь | япегъэжьыхь |
| дэ | -- | ппыдогъэжьыхь | пыдогъэжьыхь | -- | фпыдогъэжьыхь | япыдогъэжьыхь) |
| фэ | спывогъэжьыхь | -- | пывогъэжьыхь | тпывогъэжьыхь | -- | япывогъэжьыхь |
| абыхэм | спагъэжьыхь(хэ) | ппагъэжьыхь(хэ) | пагъэжьыхь(хэ) | тпагъэжьыхь(хэ) | фпагъэжьыхь(хэ) | япагъэжьыхь(хэ) |
| Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | ар | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | ппызгъэ[жьыхьрэ] | пызгъэ[жьыхьырэ] | -- | фпызгъэ[жьыхьрэ] | япызгъэ[жьыхьырэ] |
| уэ | спыбгъэ[жьыхьрэ] | -- | пыбгъэ[жьыхьырэ] | тпыбгъэ[жьыхьрэ] | -- | япыбгъэ[жьыхьырэ] |
| абы | спигъэ[жьыхьрэ] | ппигъэ[жьыхьрэ] | пигъэ[жьыхьрэ] | тпигъэ[жьыхьрэ] | фпигъэ[жьыхьрэ] | япигъэ[жьыхьрэ] |
| дэ | -- | ппыдгъэ[жьыхьрэ] | пыдгъэ[жьыхьырэ] | -- | фпыдгъэ[жьыхьрэ] | япыдгъэ[жьыхьырэ] |
| фэ | спывгъэ[жьыхьрэ] | -- | пывгъэ[жьыхьырэ] | тпывгъэ[жьыхьрэ] | -- | япывгъэ[жьыхьырэ] |
| абыхэм | спагъэ[жьыхь(хэ)рэ] | ппагъэ[жьыхь(хэ)рэ] | пагъэ[жьыхь(хэ)рэ] | тпагъэ[жьыхь(хэ)рэ] | фпагъэ[жьыхь(хэ)рэ] | япагъэ[жьыхь(хэ)рэ] |
| -ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [жьыхь] | [жьыхь]ыр | -- | [жьыхь]хэр |
| Эргативнэ: | [жьыхь] | [жьыхь]ым | -- | [жьыхь]хэм |
| Послеложнэ: | [жьыхь]кӀэ | [жьыхь]ымкӀэ | [жьыхь]хэкӀэ | [жьыхь]хэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [жьыхь]у | [жьыхь]ырауэ | [жьыхь]хэу | [жьыхь]хэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [жьыхь]а | [жьыхь]ар | -- | [жьыхь]ахэр |
| Эргативнэ: | [жьыхь]а | [жьыхь]ам | -- | [жьыхь]ахэм |
| Послеложнэ: | [жьыхь]акӀэ | [жьыхь]амкӀэ | [жьыхь]ахэкӀэ | [жьыхь]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [жьыхь]ауэ | [жьыхь]арауэ | [жьыхь]ахэу | [жьыхь]ахэрауэ |
| -ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [жьыхь]ын | [жьыхь]ыныр | -- | [жьыхь]ынхэр |
| Эргативнэ: | [жьыхь]ын | [жьыхь]ыным | -- | [жьыхь]ынхэм |
| Послеложнэ: | [жьыхь]ынкӀэ | [жьыхь]ынымкӀэ | [жьыхь]ынхэкӀэ | [жьыхь]ынхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [жьыхь]ыну | [жьыхь]ынырауэ | [жьыхь]ынхэу | [жьыхь]ынхэрауэ |
| -ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [жьыхь]ыну | [жьыхь]ынур | -- | [жьыхь]ынухэр |
| Эргативнэ: | [жьыхь]ыну | [жьыхь]ынум | -- | [жьыхь]ынухэм |
| Послеложнэ: | [жьыхь]ынукӀэ | [жьыхь]ынумкӀэ | [жьыхь]ынухэкӀэ | [жьыхь]ынухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [жьыхь]ынууэ | [жьыхь]ынурауэ | [жьыхь]ынухэу | [жьыхь]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- пыжьыхьын а) псалъэм и каузатив.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- пыгъэжьыхьын: causative for пыжьыхьын а): have, make or let sth. fry or burn on sth (a spit, a skewer over a fire)
УРЫСЫБЗЭ
- пыгъэжьыхьын: каузатив к пыжьыхьын а): заставить жечь или жарить что-л. на чём-л. (напр. на вертеле, шампуре - об огне)
БИБЛИОГРАФИЕ